Wintervogeltelling 1982 – 2014 Wintervogels in een sterk veranderde wereld
door Pieter Wouters i.s.m. Henk Sierdsema
Wintervogeltelling 1982 – 2014 Het landschap waarin ze moeten overleven
Steeds groter
Meer problemen
Wintervogeltelling 1982 – 2014 Het landschap waarin ze moeten overleven
Wintervogeltelling 1982 – 2014 Het landschap waarin ze moeten overleven
Wintervogeltelling 1982 – 2014 Het landschap waarin ze moeten overleven
Wintervogeltelling 1982 – 2014 Het landschap waarin ze moeten overleven
Onze veranderende wereld
ruimte voor foto of grafiek o.i.d. (dit tekstvak wel verwijderen)
Wintervogeltelling 1982 – 2014 Januari 1982 VWG begint telling van vogels in de winter. In 1984 wordt de telling overgenomen door de provincie.
Doelstelling: - Inzicht krijgen in verspreiding, aantallen en biotoopkeuze - Opsporen belangrijke gebieden voor wintervogels
- Volgen van (winter) populatie ontwikkelingen
Wintervogeltelling 1982 – 2014 Methode: - Alleen agrarisch gebied tellen - Gehele gebied tellen per fiets of auto - Tellen tussen 9.00 en 16.00u - Alleen pleisterende vogels tellen - verplichte tellijst
Wintervogeltelling 1982 – 2014 Welke soorten Reigers – Blauwe Reiger, Grote Zilverreiger, Kraanvogel Ganzen – Grauwe Gans, Rietgans, Kolgans, Nijlgans, Canadese Gans Meeuwen – Kokmeeuw, Stormmeeuw, Zilvermeeuw, Kleine Mantelmeeuw Roofvogels – Buizerd, Havik, Sperwer, Torenvalk, Smelleken, Slechtvalk, Blauwe en Bruine Kiekendief, Ruigpootbuizerd
Zwanen – Kleine en Wilde Zwaan, Knobbelzwaan Kraaiachtigen – Zwarte Kraai, Roek, Kauw, Bonte Kraai Hoenders – Patrijs, Korhoen Steltlopers – Kievit, Wulp, Scholekster Klapekster
Wintervogeltelling 1982 – 2014 Welke soorten Per kilometerhok tellen: Kievit Zilvermeeuw Stormmeeuw Kokmeeuw
Zwarte Kraai Roek Kauw Ekster
Rest intekenen op kaart.
Veldwerk Wintervogeltelling Vogelwerkgroep De Kempen Telgebied: Datum: Tijd van de dag: Waarnemer:
51334 17-01-15 948 t/m 1350 pieter wouters
Hok Kiev 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ZilM
Hok Kiev 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
ZilM
Hok Kiev 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
ZilM
StoM
KokM
ZwKr
0
8
57
175
Tot
0
StoM
KokM
StoM
KokM
7
53
1
4
ZwKr 13 6 4 7 6 27 5 32 4 6
Roek Kauw
ZwKr 33 4
Roek Kauw 2 13 30
6 14 8
2
Ekst
BlRe
NijlG
5
52
Roek Kauw
19
258
Havi
Sper
ToVa
Patr
Overige soorten boomleeuwerik >6
3 2 8 1 5 1
1
Ekst
BlRe
watersnip 1 sp=v
1
2 1 2
t=m bl kiek man
2 NijlG
7 1
6
Buiz
1 1 2
8 22 77
60
Ruimte voor opmerkingen: alle blauwe reigers adultkleed
Mail dit formulier naar Pieter Weer: Goed (weinig wind, geen neerslag) Wouters:
[email protected] Sneeuw: Geen (<5%) Vervoer: Fiets
min: 242
Buiz 1 1
Havi
1
2 20
Sper
ToVa
1
1 1
Patr
Overige soorten
sp=v, t=v t=m
1
3 2
1
1
Ekst
BlRe
NijlG
Buiz
Havi
Sper
ToVa
Patr
53
5
0
14
0
2
3
0
Overige soorten
bl kiek man
Veldwerk Wintervogeltelling Vogelwerkgroep De Kempen Telgebied: Datum: Tijd van de dag: Waarnemer:
51334 17-01-15 948 t/m 1350 pieter wouters
Hok Kiev 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
ZilM
Hok Kiev 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
ZilM
Hok Kiev 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
ZilM
StoM
KokM
ZwKr
0
8
57
175
Tot
0
StoM
KokM
StoM
KokM
7
53
1
4
ZwKr 13 6 4 7 6 27 5 32 4 6
Roek Kauw
ZwKr 33 4
Roek Kauw 2 13 30
6 14 8
2
Ekst
BlRe
NijlG
5
52
Roek Kauw
19
258
Havi
Sper
ToVa
Patr
Overige soorten boomleeuwerik >6
3 2 8 1 5 1
1
Ekst
BlRe
watersnip 1 sp=v
1
2 1 2
t=m bl kiek man
2 NijlG
7 1
6
Buiz
1 1 2
8 22 77
60
Ruimte voor opmerkingen: alle blauwe reigers adultkleed
Mail dit formulier naar Pieter Weer: Goed (weinig wind, geen neerslag) Wouters:
[email protected] Sneeuw: Geen (<5%) Vervoer: Fiets
min: 242
Buiz 1 1
Havi
1
2 20
Sper
ToVa
1
1 1
Patr
Overige soorten
sp=v, t=v t=m
1
3 2
1
1
Ekst
BlRe
NijlG
Buiz
Havi
Sper
ToVa
Patr
53
5
0
14
0
2
3
0
Overige soorten
bl kiek man
Inspanning oppervlakte 45 40 35
hectaren (x1000)
30 25 20 15 10 5 0
'82 '83 '84 '85 '86
'96 '98 '99 '00
01 '02 '03 '04 '05 '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 '14 jaar
Inspanning tijd 35 30
minuten per 100ha
25 20 15
10 5 0 '82
'83
'84
'85
'86
'96
'98
'99
'00
01
'02
'03
jaar
'04
'05
'06
'07
'08
'09
'10
'11
'12
'13
'14
-1
-2
-3
-4
-5
-6
-7
-8
Gem. max en min temp/jaar 13-14
12-13
11-12
10-11
09-10
08-09
07-08
06-07
05-06
04-05
03-04
02-03
01-02
00-01
99-00
98-99
97-98
95-96
85-86
84-85
83-84
82-83
81-82
Weer Eindhoven maand januari 10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Soorten Klapekster Verdwenen soort: Bonte Kraai Algemene soorten: Zwarte Kraai Stormmeeuw Afnemende soort: Roek Inteken soorten: Buizerd Blauwe Kiekendief Nieuwkomers: Wanneer komt wie? Grote Zilverreiger
Klapekster
Bonte Kraai
jaar 12/13
10/11
08/09
06/07
04/05
02/03
00/01
98/99
96/97
94/95
92/93
90/91
88/89
86/87
84/85
82/83
80/81
aantal/100ha 0,7 160
0,6
140
0,5
0,4 100
80
0,3
60
0,2 40
0,1 20
0 0
Wintervogelindex PTT
Bonte Kraai 120
Bonte Kraai
Laatste exemplaar 1-1-2004 Paardse Heide Middelbeers
Bonte Kraai
Laatste exemplaar 1-1-2004 Paardse Heide Middelbeers
Bonte Kraai
Laatste exemplaar 1-1-2004 Paardse Heide Middelbeers
Bonte Kraai
Laatste exemplaar 1-1-2004 Paardse Heide Middelbeers
Bonte Kraai
Laatste exemplaar 1-1-2004 Paardse Heide Middelbeers
Bonte Kraai
Laatste exemplaar 1-1-2004 Paardse Heide Middelbeers
Bonte Kraai
Laatste exemplaar 1-1-2004 Paardse Heide Middelbeers
Zwarte Kraai
jaar 12/13
10/11
08/09
06/07
04/05
28
FF-wet effect?
18
80
13 60
40
8 20
3 0
wintervogelindex
23
02/03
00/01
98/99
96/97
94/95
92/93
90/91
88/89
86/87
84/85
82/83
80/81
aantal/100ha
Zwarte Kraai 140
120
100
jaar 12/13
10/11
08/09
06/07
04/05
02/03
00/01
98/99
96/97
94/95
92/93
90/91
88/89
86/87
84/85
82/83
80/81
aantal/100ha 28
18
80
13 60
40
8 20
3 0
Wintervogelindex PTT
Zwarte Kraai 140
23
120
100
jaar 12/13
10/11
08/09
06/07
04/05
02/03
00/01
98/99
96/97
94/95
92/93
90/91
88/89
86/87
84/85
82/83
80/81
aantal/100ha 28
23 100
18
80
13 60
40
8 20
3 0
Wintervogelindex hoge zandgronden zuid
Zwarte Kraai 140
120
Zwarte Kraai
Grote concentratie van zkr. Op volgenden dia vrijwel weg. Maar dan bij Heeze
Zwarte Kraai
Stormmeeuw
jaar 12/13
10/11
08/09
06/07
04/05
02/03
00/01
98/99
96/97
94/95
92/93
90/91
88/89
86/87
84/85
82/83
80/81
aantal/100ha 16,00 700
14,00
600
12,00
10,00
400
8,00
6,00 300
4,00
200
2,00 100
0,00 0
wintervogelindex
Stormmeeuw 500
Stormmeeuw
jaar 12/13
10/11
08/09
06/07
04/05
02/03
00/01
98/99
96/97
94/95
92/93
90/91
88/89
86/87
84/85
82/83
80/81
aantal/100ha 16,00 700
14,00
600
12,00
10,00
400
8,00
6,00 300
4,00
200
2,00 100
0,00 0
wintervogelindex
Stormmeeuw 500
jaar 12/13
10/11
08/09
06/07
04/05
02/03
00/01
98/99
96/97
94/95
92/93
90/91
88/89
86/87
84/85
82/83
80/81
aantal/100ha 16,00 700
14,00
600
12,00
10,00
400
8,00
6,00 300
4,00
200
2,00 100
0,00 0
Wintervogelindex PTT
Stormmeeuw 500
jaar 12/13
10/11
08/09
06/07
04/05
02/03
00/01
98/99
96/97
94/95
92/93
90/91
88/89
86/87
84/85
82/83
80/81
aantal/100ha 16,00 700
14,00
600
12,00
10,00
400
8,00
6,00 300
4,00
200
2,00 100
0,00 0
Wintervogelindex hzz
Stormmeeuw 500
Stormmeeuw
Roek
jaar 12/13
10/11
08/09
06/07
04/05
02/03
00/01
98/99
96/97
94/95
92/93
90/91
88/89
86/87
84/85
82/83
80/81
aantal/100ha 40 140
35 120
30
25 80
20
15 60
10 40
5 20
0 0
wintervogelindex
Roek
100
jaar 12/13
10/11
08/09
06/07
04/05
02/03
00/01
98/99
96/97
94/95
92/93
90/91
88/89
86/87
84/85
82/83
80/81
aantal/100ha 40 140
35 120
30
25 80
20
15 60
10 40
5 20
0 0
Wintervogelindex PTT
Roek
100
jaar 12/13
10/11
08/09
06/07
04/05
02/03
00/01
98/99
96/97
94/95
92/93
90/91
88/89
86/87
84/85
82/83
80/81
aantal/100ha 40
25 80
20 60
15 40
10
5 20
0 0
Wintervogelindex hzz
Roek 120
35 100
30
Roek
Roek
Roek
Bron www.sovon.nl
Bron www.trektellen.nl
Buizerd
jaar 12/13
10/11
08/09
06/07
04/05
02/03
00/01
98/99
96/97
94/95
92/93
90/91
88/89
86/87
84/85
82/83
80/81
aantal/100ha 1,60
1,00 150
0,80
0,60 100
0,40 50
0,20
0,00 0
wintervogelindex
Buizerd 250
1,40
1,20
200
jaar 12/13
10/11
08/09
06/07
04/05
02/03
00/01
98/99
96/97
94/95
92/93
90/91
88/89
86/87
84/85
82/83
80/81
aantal/100ha 1,60
1,00 150
0,80
0,60 100
0,40 50
0,20
0,00 0
Wintervogelindex PTT
Buizerd 250
1,40
1,20
200
jaar 12/13
10/11
08/09
06/07
04/05
02/03
00/01
98/99
96/97
94/95
92/93
90/91
88/89
86/87
84/85
82/83
80/81
aantal/100ha 1,60
1,00 150
0,80
0,60 100
0,40 50
0,20
0,00 0
Wintervogelindex hzz
Buizerd 250
1,40
1,20
200
1996 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
1982 1983 1984 1985 1986
Buizerd / Torenvalk 1,60 0,3
1,40 0,25
1,20
1,00 0,2
0,80 0,15
0,60 0,1
0,40
0,20 0,05
0,00 0
1996 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
1982 1983 1984 1985 1986
Buizerd / Torenvalk 1,60 0,3
1,40 0,25
1,20
1,00 0,2
0,80 0,15
0,60 0,1
0,40
0,20 0,05
0,00 0
x x x x x
Buizerd / Torenvalk 250 Buizerd Torenvalk
wintervogelindex hzz
200
150
100
50
0 84/85
86/87
88/89 90/91
92/93
94/95 96/97
98/99 jaar
00/01 02/03
04/05
06/07 08/09
10/11
12/13
Buizerd telgebied 51-4-59 1996 2002 2007 2012
1998 2003 2008 2013
1999 2000 2001 2004 2005 2006 2009 2010 2011 2014
Buizerd Telgebied 51-4-59 30
25
aantal
20
15
10
5
0 1996 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 jaar
9 jaren met minder Buizerden dan gemiddeld: 96,98,02,03,05,07,08,09,13
Buizerd Telgebied 51-4-59
Blauwe Kiekendief
Blauwe Kiekendief Vergelijking wintertelling / slaapplaats Cartierheide 16 14 12
aantal
10 8 6 4 2 0 1996 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
jaar
jaar
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
7
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1996
aantal
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
9
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1996
aantal
Blauwe Kiekendief 8
Vrouwkleed
7
6
5
4
3
2
1
0
jaar
Volwassen man
6
5
4
3
2
1
0
Nieuwkomers 2000
*
2001 + Wilde Zwaan
*
2002
2004 + Kleine Zwaan
Grote Zilverreiger 50
250
45 40
200
aantal
30
150
25 20
100
15 10
50
5 0
0 80/81 82/83 84/85 86/87 88/89 90/91 92/93 94/95 96/97 98/99 00/01 02/03 04/05 06/07 08/09 10/11 12/13
jaar
wintervogelindex
35
Grote Zilverreiger 50
250
45 40
200
aantal
30
150
25 20
100
15 10
50
5 0
0 80/81 82/83 84/85 86/87 88/89 90/91 92/93 94/95 96/97 98/99 00/01 02/03 04/05 06/07 08/09 10/11 12/13
jaar
Wintervogelindex PTT
35
Grote Zilverreiger 50
250
45 40
200
aantal
30
150
25 20
100
15 10
50
5 0
0 80/81 82/83 84/85 86/87 88/89 90/91 92/93 94/95 96/97 98/99 00/01 02/03 04/05 06/07 08/09 10/11 12/13
jaar
Wintervogelindex hzz
35
Grote Zilverreiger 50 45 40 35
aantal
30 25
aantal gebieden
20 15
10 5 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 jaar
Bedankt… Alle tellers: Rob Aarts, Ludy Aarts, Frank Aarts, Peer vd Akker, Wil Beeren, Job Beeren, Harold Bierens, Frans vd Biggelaar,Aad Bodbijl, G Bogers, Mart vd Broek, P Brom, Paul Brons, Peer Busink, Plonie v Campen, Theo Cardinaal, Ton Collart, Wout Couwenberg, Wim Deeben, Dirk v Dingenen, Jeannine v Elferen, Janus Eliëns, Geert Engels, Herman Fokkens, Hetty Fokkens, H vd Gaag, Martien v Geenen, Ton Geerts, B Geraerts, Bjorn v Gestel, Margo v Gestel, Alfonso Gil, Robert Goldberg, Niek Grimmen, Stef Haaren, Piet Hamelink, Piet v Happen, Jac Heeren, Anton Heesterbeek, Tom Heijnen, Ton Hermans, T vd Heuvel, Fred v Hoof, Jac v Hoof, Frans Huijbers, Eva de Hullu, Todor IJsselmuiden, Ben Jacobs, R Jansen, Noud Jansen, Bep Janssen, Klaas de Jonge, Herman Jonker, Robert Kastelijn, Jan Kastelijn, Jacques v Kessel, Sjef Keustermans, Jan Kolsters, Piet vd Krieken, Jan vd Laar, M Lanters, Bas Lavrijsen, Henk Lepelaars, Theo v Lierop, Wilma Meurs, Han Monteiro, Chris Mulder, Henk Munsters, Guus Nas, Theo v Nunen, Hans v Nunen, Adri Ooms, Jos Ossevoort, a v Otten, Joke v Overdijk, Lex Peeters, René Poierrié, Din Raassens, Berno Ram, F v Riemsdijk, Joke Rijnenburg, Peter v Rooij, Pet vd Sande, Annie Schilders, Jac Seijkens, Koos Slenders, Mark v Sloendregt, Joost Smets, Rinus Sterken, Teun v Straten, Henk v Straten, Rien Swinkels, L Tabak, L Timmermans, Willem Veenhuizen, Wil de Veer, Nico Venema, Saskia Verberne, Hans Verdaat, Hans Teeven, Truus Verheijen, Kees Verouden, Corrie Vincent, Jan Vincent, Gerrit Vink, Tonny vd Vleuten, Harry v Vlierden, Joost Vogels, Albert Vrijaldenhoven, Wiel Vunderink Huug de Waardt, A Wagter, Carlo v Wely, Edwin vd Werf, Jan Wouters, Pieter Wouters, J vd Wouw, Piet Wuyts, Peter Zomer, Kirsti Zwaard.
Wil je hier tussen staan? Er zijn nog (veel) telgebieden vacant… Willem v Manen (SOVON) Wintervogelindex (PTT) Mart vd Broek, Dirk v Dingenen en Frans Huijbers: Bl. Kiekendief Cartierheide Foto’s: Robert Kastelijn, Wim Deeben, Pieter Wouters Saxifraga www.freenatureimages.nl: Ab Baas, Willem Wolf, Luc Hoogenstein, Jan Nijendijk, Martin Mollet
