Winterspelen in Vancouver, Canada Van 12 tot en met 28 februari vinden de 21e Olympische Winterspelen in Canada plaats. Nederland doet met verschillende sporten mee en maakt vooral kans op medailles bij het schaatsen. In deze les ga je onderzoeken wat voor land Canada is, waar de deelnemers vandaan komen en waar in Canada de wedstrijden plaatsvinden. Je werkt daarbij volgens het stappenplan ‘Regio in beeld’ (voor de gebruikers van De Geo, aardrijkskunde voor de onderbouw, 8e editie, th, hv of vwo: Basisboeknummer 6). Stap 1: Topografie Gebruik bij deze stap De Bosatlas. Canada is een enorm land ten noorden van de Verenigde Staten. Na Rusland is dit het grootste land ter wereld. Canada is ruim 240 keer zo groot als Nederland.
a. Canada heeft maar twee buurlanden. Welke landen zijn dat? Verenigde Staten & Groenland b. De belangrijkste wateren in en rond Canada zijn op de kaart genummerd met de Romeinse cijfers I. tot en met VI. Welk water hoort bij welk nummer? I. Noordelijke IJszee III. Hudson Baai V. St. Lawrencebaai II. Grote Oceaan
IV. Lake Superior (Bovenmeer)
VI. Atlantische Oceaan
c. Canada bestaat uit 13 provincies. In de kaart zijn ze aangegeven met de letters a t/m m. Zet de juiste letter voor elke provincie. f. Alberta
b. Northwest Territories
l. Prins Edwardeiland
e. Brits-Columbia
m. Nova Scotia
j. Québec
h. Manitoba
c. Nunavut
g. Saskatchewan
k. New Brunswick
i. Ontario
a. Yukon Territory
d. Newfoundland en Labrador d. In Canada zijn 9 steden met meer dan een half miljoen inwoners. De steden staan vermeld bij de kaart. Teken de steden zo goed mogelijk op de juiste plaats in de kaart en zet de cijfers erbij. Markeer de hoofdstad van Canada door deze te onderstrepen. Zie kaart e. Linksonder op de kaart staat een schaalstok. Hoeveel kilometer geeft deze schaalstok weer? O 100 km O 500 km
1.000 km O 5.000 km O 10.000 km
f. Het gebied bij het vraagteken in de kaart hoort niet bij Canada. Het hoort bij een ander land. Welk land is dat? Frankrijk g. De Olympische Winterspelen vinden plaats in en rond Vancouver. Op welke breedtegraad ligt deze stad ongeveer? 50 (precies: 49,25) graden noorderbreedte. h. Hoe ligt Nederland ten opzichte van Vancouver? Nederland ligt: O –veel noordelijker – iets noordelijker O –op dezelfde breedtegraad O – iets zuidelijker O – veel zuidelijker
Stap 2: Natuurlijke verschijnselen Het grootste deel van Canada heeft een landklimaat. De winters kunnen er bitter koud zijn. Temperaturen onder de -30 graden Celsius komen regelmatig voor. In het plaatsje Snag werd ooit zelfs een temperatuur van -63 graden Celcius gemeten. Maar Vancouver heeft voor Canadese begrippen een bijzonder mild klimaat. Hieronder zie je de klimaatgrafiek van Vancouver. Ter vergelijking staat de grafiek van Nederland er naast.
a. De Olympische Spelen vinden plaats in februari. Hoe is de temperatuur in Vancouver in die maand in vergelijking met de temperatuur voor Nederland? O – Veel hoger – Ongeveer even hoog O – Veel lager De gemiddelde temperatuur in Vancouver is wel lager, maar het scheelt maar 2 graden. b. Wat kun je zeggen over de neerslag in die maand in vergelijking met de neerslag in Nederland? Er valt in februari in Vancouver ongeveer 3 keer zoveel regen als in Nederland. c. Hoe komt het dat het klimaat in Vancouver milder is dan in de rest van Canada? Noem twee factoren. Gebruik hierbij kaart 196 in de 53 e editie van de Bosatlas (kaart 182 in de 52e editie). Factor 1: De warme zeestroom die langs deze kust loopt. Factor 2: De zuidelijke ligging d. Beschrijf de ligging van de stad. Gebruik in je beschrijving de woorden: vlakte, monding, reliëf, bergen. Bijvoorbeeld: Vancouver ligt aan de monding van de rivier de Fraser. In het gebied is veel reliëf. De stad ligt aan een baai tussen de bergen.
De medailles van deze Olympische Winterspelen zijn geïnspireerd op het landschap rond Vancouver. Ze zien er zo uit:
e. Waaraan kun je zien dat deze medaille geïnspireerd is op het landschap rond Vancouver? De medaille geeft het bergachtige landschap weer met dalen en hoogten.
Stap 3: Menselijke verschijnselen Gebruik bij deze opdrachten het artikel over Canada in Wikipedia: nl.wikipedia.org/wiki/Canada. a. Canada is, net als Nederland, een constitutionele monarchie. Het parlement bestuurt het land, maar er is ook een koningin. Wie is de koningin van Canada en waar is zij ook koningin van? Koningin Elizabeth (II), ook koningin van Engeland b. Officieel is heel Canada tweetalig. Een officiële taal is Engels. Wat is de andere officiële taal? Frans c. In de praktijk wordt Engels in alle provincies gesproken op één na. Slechts in één provincie wordt vooral de tweede taal gesproken. Welke provincie is dat? Québec d. Wat is de reden dat er Engels en Frans in Canada gesproken wordt? Engeland en Frankrijk hebben Canada gekolonialiseerd.
In Canada wonen mensen die afstammen van oorspronkelijke bewoners. Er zijn twee groepen: • First nations – Noord Amerikaanse indianenstammen. • Inuit – Worden in het Nederlands wel ‘Eskimo’s’ genoemd. In deze grafiek zie je het percentage oorspronkelijke bewoners (beide groepen) per provincie.
e. Waar vind je vooral provincies met veel oorspronkelijke bewoners? – In het noorden O – In het oosten O – In het westen O – In het zuiden. f. Welke groep is het grootst, verwacht je op basis hiervan? O – First nations – Inuit Leg je antwoord uit: De inuit wonen met name in het noorden. Daar is het te koud voor de levenswijze van de traditionele, Noord Amerikaanse indianen. g. De provincies met veel oorspronkelijke bewoners zijn over het algemeen veel groter dan de provincies met weinig oorspronkelijke bewoners. Wat kan een verklaring zijn? Hier wonen heel weinig mensen vanwege de barre omstandigheden. Daarom zijn deze provincies bij de administratieve indeling heel groot gemaakt. (Vergelijk eventueel met Nederland: hier hebben dun bevolkte gemeenten vaak een relatief grote oppervlakte.) De agglomeratie Vancouver kan steeds moeilijker verder groeien. In elke richting zijn er obstakels. Wat beperkt de groei van Vancouver in het: • Noorden:bergen • Oosten: bergen • Zuiden: grens met de V.S. • Westen: baai/zee h. Vancouver is een van de belangrijkste havensteden in de wereld. Waar zullen de schepen die deze haven aandoen vooral vandaan komen? Azië (met name China). Vancouver is vanuit Azië dichterbij dan de havensteden aan de oostkust.
Stap 4: De Olympische Spelen Gebruik bij deze opdrachten de officiële site van de Spelen in Vancouver: www.vancouver2010.com. a. De organisatie van de Olympische Winterspelen kost miljarden euro’s. Toch willen veel landen heel graag de Spelen organiseren. Noem daarvoor twee redenen. Bijvoorbeeld: het imago en de bekendheid van het land, meer toerisme, werkgelegenheid, gemakkelijker om relaties met andere landen aan te knopen, reclame- en andere inkomsten, vergroten van saamhorigheid in het land (‘nation-building’) Voorafgaand aan elke Olympische Spelen (zomer en winter) komt de Olympische vlam naar de organiserende plaats. Een fakkel wordt aangestoken op de berg Olympia bij Athene in Griekenland. Estafettelopers brachten daarna de fakkel stukje voor stukje naar het organiserende land. De route was zo dat de fakkel door zoveel mogelijk landen kwam. Alleen stukken over zeeën, gebergten en dergelijke werden met het vliegtuig afgelegd. Maar tijdens de fakkeltocht bij de Olympische Spelen van 2008 in China waren er moeilijkheden. Actievoerders probeerden de fakkel in verschillende landen tegen te houden. Daarom ging de fakkel nu in zijn geheel naar Canada. De hele fakkeltocht vindt in Canada zelf plaats. Je kunt de route van de fakkel zien. Ga op de site www.vancouver2010.com naar ‘More 2010 information > Olympic Torch Relay (Olympische fakkel estafette) > Olympic Torch Relay Interactive Map. Je kunt op deze kaart in- en uitzoomen. b. Waar zullen de makers van de route op gelet hebben? (Je mag meerdere antwoorden aankruisen). O - De route is zo kort mogelijk O –De route is zo snel mogelijk – De route gaat door alle provincies O - De route komt niet in moeilijk bereikbare plaatsen –De route komt door alle grote steden c. Canada wil de oorspronkelijke bevolking heel nauw betrekken bij de organisatie van de Olympische Spelen. Waarom zal het land dat belangrijk vinden? Vergroting van de saamhorigheid en ‘nation-building’. Dit helpt om eventuele etnische problemen te verkomen. Bij de Olympische Spelen in Australië werd er nauwelijks rekening gehouden met de Aboriginals. Dat leverde het land veel kritiek op. d. Hoe probeert het organiserend comité de oorspronkelijke bewoners bij de Spelen te betrekken? Kijk op de site van de Olympische Spelen onder ‘More 2010 information >Aboriginal participation’. Noem één voorbeeld. Speciale sportprogramma’s voor oorspronkelijke bewoners, schoolprogramma’s over de traditionele culturen, fondsen voor projecten over cultureel erfgoed, enzovoort.
Ga op de site van de Winterspelen in Vancouver naar Home > Medals. Hier kun je overzichten maken van de aantallen medailles die landen wonnen. Je kunt filteren naar land, sport of jaar en je kunt zelfs de winnaars op een wereldkaart weergeven. e. Maak een overzicht van de medaillewinnaars voor alle sporten en alle jaren. Op welke plaats staat Nederland? Plaats 12 f. Nederland won alle medailles op de Winterspelen in één sport. Welke sport is dat? (Langebaan)schaatsen g. Welk kenmerk van het landschap in Nederland draagt er aan bij dat Nederland geen medailles won in andere sporten? Er is nauwelijks reliëf. Voor veel wintersporten zijn bergen nodig. Die zorgen bovendien voor een regionaal klimaat waar sneeuw blijft liggen.
h. Gebruik de Geo View om de landen die medailles wonnen te vergelijken met landen die dat nooit deden. Welke kenmerken hebben landen die succes hadden? Anders gezegd: welke factoren zorgen ervoor dat een land veel medailles kan halen op de Olympische Winterspelen? Denk aan geografische, economische of andere factoren. Noem drie factoren (buiten de factor die je bij de vorige vraag noemde). 1. Er zijn plaatsen met (in elk geval in sommige gebieden) koude winters die wintersporten mogelijk maken. 2. Het zijn behoorlijk rijke landen. 3. Het zijn landen met behoorlijk veel inwoners (zo won Nieuw Zeeland geen medailles terwijl het wel aan de andere voorwaarden voldoet). 4. Het zijn landen met een wintersportcultuur. (Daarom zijn Argentinië en Chili niet vertegenwoordigd).
