Toegankelijkheid Centrale Hal
Advies aan het college van B&W van de Wmo-adviesraad van de gemeente Renkum (februari 2016)
0
1 Inleiding De directie van de gemeente Renkum wil per 1 januari 2016 één fysieke ingang voor vragen van klanten aan de gemeente. Nu is er sprake van twee fysieke ingangen voor de klant: 1. het Sociaal loket 2. het team Servicepunt in de centrale hal (de receptie, balies voor burgerzaken, vergunningen en algemene informatie) Om tot één fysieke ingang te komen, worden al deze balies in de centrale hal gehuisvest. Dit vraagt om een zodanige aanpassing dat een interne verbouwing nodig is. Met als doel; het scheppen van een (werk)ruimte die de dienstverlening - het verlenen van goede service - faciliteert. 1.1 Programma van (functionele) Eisen, schetsontwerpen en Wmo-proof Programmamanager Dienstverlening, dhr. Pieter Bas Becking, heeft de opdracht gekregen om te zorgen voor de voorbereiding en uitvoering van de verbouwing van de Centrale Hal. Ten behoeve van de ‘nieuwe hal’ is een Programma van (functionele) Eisen (PvE) opgesteld. Met als richtinggevende kernbegrippen: veiligheid, ruimtelijkheid, open, transparant, uitnodigend, zakelijk,doelmatig en toegankelijk. Beijer Advies heeft schetsontwerpen gemaakt voor de inrichting van de ‘nieuwe hal’
Leden van de Wmo-adviesraad waren uitgenodigd om in deze fase van het proces te kijken naar de schetsontwerpen. Met als doel advies te geven over de toegankelijkheid van de Centrale Hal, specifiek voor mensen met een beperking. Op 9 februari 2016 heeft deze bijeenkomt met de dhr. Pieter Bas Becking plaatsgevonden. Aan de hand hiervan geven wij de volgende adviezen omtrent een Wmo-proof - en voor iedereen toegankelijke Centrale Hal.
2 Adviezen 2.1 VN-Verdrag Toegankelijkheid wordt de norm De Tweede Kamer heeft ingestemd met de invoering van het VN-Verdrag voor de rechten van mensen met een beperking. Openbare gebouwen en ruimten in de toekomst moeten verplicht toegankelijk worden voor iedereen, ook voor mensen met een beperking. De discussie over bovenstaande is al lange tijd gaande en diverse gemeenten en organisaties hebben zich in het onderwerp verdiept. Om die reden is al veel info en ervaring beschikbaar. De gemeente Renkum en haar bouwkundig adviseur(s) kunnen hier hun voordeel mee doen en op deze wijze gestalte geven aan inclusief beleid, waar rekening wordt gehouden met de behoeften van mensen met een beperking.
1
Zo heeft o.a. de organisatie Platform Gehandicapten Westland (PGW) een checklist ontwikkeld voor Toegankelijk Bouwen. (Voor verdere info zie: www.pgwestland.nl) Advies. Dat gemeente Renkum en haar adviseurs gebruik maken van onderstaande checklist bij het ontwerpen en bouwen van de Centrale Hal
Checklist Toegankelijk Bouwen Bestrating en vloer volledig vlak, berijdbaar door rolstoel/rollator/scootmobiel, stroeve afwerking, openingen in roosters en sleuven niet breder dan 20 mm Gangen en gangpaden vrije doorgang breder dan 1200 mm, bij vernauwingen mag een gang plaatselijk 900 mm breed zijn, manoeuvreerruimte rolstoel 1500x1500 mm, manoeuvreerruimte scootmobiel 2100x2100 mm, bochten voor rolstoelen X (breedte ene gang)+Y (breedte andere gang) is groter dan 1950 mm, bochten voor scootmobielen X+Y is groter dan 2350 mm, drempel maximaal 20 mm hoog
Deuren (inclusief nooduitgang) vrije doorgang van deur minimaal 850 mm, manoeuvreerruimte buiten het draaivlak van een deur minimaal 900x1500 mm, vrije hoogte deur ten minste 2300 mm, drempel maximaal 20 mm hoog, zichtbare deuren ten opzichte van omgeving, vermijd deurdrangers, bedieningsknop bij deurautomaat tussen 900 en 1200 mm
Ramen vrij uitzicht tussen 700 en 1950 mm boven de vloer, bij voorkeur vanaf 600 mm boven de vloer, bedieningselementen tussen 900 en 1400 mm hoogte
Hoogteverschillen Voorkom hoogteverschillen, hoogteverschillen groter dan 20 mm overbruggen met helling of lift
Helling hellingshoek bij voorkeur niet steiler dan 1:25, hellingen dwars op looproute niet steiler dan 1:50, aan begin en eind helling horizontale keerruimte minimaal 1500x1500 mm binnen en minimaal 2100x2100 mm buiten, vrije breedte helling minimaal 1200 med mer Liften kooilift ten minste 2050 mm diep en 11oo mm breed, voor liftdeur horizontaleen obstakelvrije manoeuvreerruimte van minimaal 2100x2100 mm, vrije doorgang liftdeur minimaal 900 mm, automatische liftdeuren, bedieningsknoppen bereikbaar en tussen 900-1200 mm, zitje, leuning, spiegel, auditieve verdiepingsaanduiding, brailleknoppen. plateaulift minimaal 1500 mm diep en 900 mm breed, opstelruimte aan begin en eind minimaal 1500x1500 mm, doorgang liftdeur minimaal 900 mm, geen hoogteverschillen groter dan 20 mm, bedieningselementen tussen 900-1200 med mer
Trappen optrede 170 mm en aantrede 300 mm, voldoende breed, weerszijden leuning tussen 850-950 mm hoogte boven begin aantrede, leuning tenminste 300 mm voor begin eerste trede en 300 mm na laatste trede, zichtbaarheid traptreden
Toegankelijkheid wordt de norm
2
Inrichtingselementen Toilet(ten) centraal gelegen, bewegwijzering, maatvoering afgestemd op manoeuvreerruimte rolstoel lengte x breedte = groter dan 3850 mm waarbij breedte minimaal 1650 mm is, naar buiten draaiende toiletdeur met minimale doorgang 850 mm, beugels (ook op de deur), gebruiksruimte wastafel, alarm, geen portaal
Balie en loketten gedeeltelijke balie voor mondelinge informatie maximaal 1000 mm hoog, balie voor schriftelijke handelingen maximaal 800 mm hoog, onderrijdbaarheid voor rolstoel (diepte minimaal 600 mm), kantelbare pinapparatuur en juiste snoerlengte zodat pinapparatuur verplaatsbaar is
Spreekkamer bereikbaarheid, toegankelijkheid, onder rijdbare tafel/bureau, stoelen met rugleuning en armleuningen en zithoogte 460 mm en zitbreedte 600 mm, stoelen verplaatsbaar, optimale akoestiek
2.2 Wachtgelegenheid in de Centrale Hal In het ontwerp wordt gesproken over o.a.’ voldoende wachtgelegenheid, leestafel en een speelhoekje voor kinderen. Er staan comfortabele stoelen, banken en zitjes in de hal. Daarnaast vertonen TV schermen de oproepnummers en geven visuele boodschappen’. Advies: Dat er ook comfortabele zitplaatsen zijn voor klanten met een beperking (stoelen met rug-en armleuningen) en onder rijdbare tafel(s). Dat er naast visuele boodschappen op de TV schermen in de hal ook auditieve ondersteuning is voor slechthorenden.
2.3 Toiletten In het ontwerp wordt genoemd ‘als het binnen het gehele plan haalbaar* is, zien we graag dat de toiletten voor de klant zelfstandig toegankelijk zijn’. Vanwege de huidige situering en bewegwijzering van de toiletten is de gang naar het toilet een speurtocht. En voor sommige klanten, zoals rolstoelgebruikers en degenen die minder snel ter been zijn, is het een ‘survivaltocht’. Haal je het of niet?? Goede - en zelfstandig -, op tijd bereikbare, toegankelijke toiletten zijn een essentieel onderdeel van professionele dienstverlening Advies: Dat het haalbaar* wordt gemaakt dat de toiletten voor alle klanten zelfstandig, op tijd bereikbaar en toegankelijk zijn. En dat er duidelijk richting wordt aangegeven naar het valide – en invalidetoilet.
op weg naar... 2.3 Spreekkamers Volgens het nieuwe ontwerp bevinden zich voldoende spreekkamers in de hal. ‘Een aantal daarvan (mogelijk 4) worden intensief door het Sociaal Loket gebruikt en hebben alle inrichting- en beveiligingseisen die op dit specifieke werk zijn afgestemd. De overige spreekkamers (3 stuks) zijn algemener ingericht en worden voor andere doeleinden gebruikt’. Ook klanten met een beperking willen gebruik maken van deze kamers. Advies: Dat er minstens één spreekkamer specifiek wordt ingericht voor klanten met een beperking, volgens de richtlijnen genoemd onder 2.1, m.b.t. toegankelijkheid, bruikbaarheid en uitgankelijkheid.
3
2.4 Ondertrouwkamer (kamer, naast receptie gelegen op een lager niveau) ‘Op dit moment is er een ‘ondertrouwkamer’ aanwezig op de begane grond. Deze wordt ook gebruikt voor andere ceremoniële momenten, waarbij meerdere personen aanwezig zijn’. Deze kamer is te bereiken via twee trappen, echter daardoor niet toegankelijk voor o.a. rolstoelgebruikers en klanten die slecht ter been zijn. In deze mooie kamer staat op de wand in grote gouden letters: “GERECHTIGHEID VERHOOGT EEN VOLK”. Daarnaast staat vermeld dat ZKH Prinses Margriet op 21 mei 1966 het gemeentehuis officieel in gebruik heeft gesteld. Dus dit jaar 2016 vieren we het 50 jarig jubileum van het gemeentehuis te Oosterbeek. Een unieke gelegenheid om deze kamer toegankelijk te maken voor iedereen! Advies: Dat er voorzieningen worden getroffen om deze kamer toegankelijk te maken voor iedereen, inclusief klanten met een beperking.
2.5 Bankjes buiten (op plein) Het plein voor het gemeentehuis is opnieuw vormgegeven en het geheel ziet er aantrekkelijk en ruimtelijk uit. In het midden van het plein zijn, in de stenen randen, enige zitbanken verwerkt. Een mooie combinatie van natuurlijke materialen. En bij een aangename temperatuur een prettige plek om even te zitten. Echter iemand met een (fysieke) beperking kan daar wel gaan zitten, maar hoe zit het met zelfstandig opstaan? Er zijn bijvoorbeeld geen leuningen of andere elementen aangebracht ter support bij het opstaan. Advies: Dat er, zonder afbreuk te doen aan huidige esthetiek van de zitplaatsen, een zodanige aanpassing wordt gedaan aan de bank(en) dat ook klanten met een beperking daar zelfstandig kunnen zitten én opstaan.
2.6 Betreedbaarheid Politiebureau In de HoogenLaag van 10 februari jl. stond het volgende: ‘Het politiesteunpunt dat sinds 2 oktober vorig jaar in het gemeentehuis is geopend, is nog niet bij iedereen bekend. Dat merken de politiemedewerkers in de praktijk’. Als kop staat vermeld: ‘We zijn er voor de inwoners’. Wanneer we de entree bekijken, zien we dat het lastig tot onmogelijk is voor mensen met een beperking om de politiepost binnen te gaan. a. een relatief hoog niveauverschil tussen pleinplaveisel en plaveisel vóór de entree van de politiepost b. hoge traptreden c. het ontbreken van een trapleuning(en). De politie huurt deze ruimte van de gemeente, die eigenaar is. Volgens het VN –verdrag handicap is de eigenaar van de gebouwen verantwoordelijk voor de toegankelijkheid van de gebouwen. Advies: Dat de nodige aanpassingen worden gedaan, zodat de politiepost ook betreedbaar en bruikbaar is voor klanten met een beperking.
4
2.7 Samen invulling geven aan inclusief beleid Wij waarderen dat de Wmo-adviesraad in deze fase is uitgenodigd om haar input te geven op de schetsontwerpen van de ‘nieuwe Centrale Hal’. Op deze wijze bundelen we onze kennis en ervaring om concreet invulling te geven aan inclusief beleid ( rekening houden met de beperkingen en mogelijkheden van mensen). Door inclusieve beleidsvorming kunnen belemmeringen tijdig in beeld worden gebracht en knelpunten worden aangepakt. Hierdoor voorkomen we in grote mate dat er een nadelige positie ontstaat voor mensen met een beperking. En is het niet nodig om, in een later stadium, Wmo ondersteuning te bieden om een eventueel nadelige positie weer op te heffen.
Samen - en op transparante wijze invulling geven aan inclusief beleid Advies: Dat de Wmo-adviesraad op regelmatige basis geïnformeerd blijft over de ontwikkelingen – en verbouwing van de Centrale Hal en daardoor haar input kan geven op het gebied van Toegankelijkheid, Doorgankelijkheid en Uitgankelijkheid voor Ieder(in).
3. Tot slot Dhr. Pieter Bas Becking bedanken wij voor de beschikbaar gestelde informatie. Wij vertrouwen erop dat bovenstaande adviezen zullen bijdragen aan de Toegankelijkheid van de nieuwe Centrale Hal van het gemeentehuis in Oosterbeek. Vriendelijke groet,
Fedde Makkinga en Jan Appelman (leden Wmo-adviesraad van de gemeente Renkum)
5
