SzékeSfehérvár
www.turizmus.szekesfehervar.hu www.turizmus.szekesfehervar.hu
Herm Sint Stefanus, 1777.
KoninKlijKe ontvangst Székesfehérvár is een van de oudste Hongaarse steden en is aan een ontmoetingspunt van natuurlijke wegen op de heuvels van een goed verdedigbaar, moerassig gebied gebouwd. Vorst Géza heeft in 972 op dit gunstige strategische punt de zetel van zijn vorstendom, voorganger van het huidige Székesfehérvár opgericht. Hier heeft hij omstreeks 997 de eerste stenen kerk van de Hongaren (3) laten bouwen, die ook als begraafplaats diende. De openstaande poorten die in het wapen van de stad te zien zijn, staan ook vandaag de dag nog voor alle bezoekers open. Ten tijde van Sint Stefanus die hier zijn eigen kerk, de proosdijkerk van de H. Maagd Maria, de latere kroningskerk heeft laten bouwen, is de stad tot een echt beduidend centrum verworden. Székesfehérvár is de stad van Sint Stefanus, want van hem heeft ze de titel vrije koninklijke
stad gekregen en de daarmee gepaard gaande privileges, waardoor de stad tussen de overige vestigingen werd uitgelicht. In onze stad werd de koning die de stichter van de staat Hongarije was begraven, hier werd zijn zoon, prins Emmerich geboren. Hier stond de koninklijke troon, werden de kroonjuwelen bewaard, de schatkist en later het rijksarchief bewaakt. Overeenkomstig het gewoonterecht in de Middeleeuwen werd de legitimiteit van de koninklijke macht door drie factoren veiliggesteld: de kroning moest in Székesfehérvár door de aartsbisschop van Esztergom met de kroon van Sint Stefanus plaatshebben. Hier zijn 43 Hongaarse koningen gekroond, naast Stefanus hebben nog acht koningen uit het huis Árpád en zeven koningen uit gemengde koningshuizen de kroningskerk van Székesfehérvár tot hun laatste rustplaats verkozen. Heden treffen we van het gebouw dat ooit ook naar Europese maatstaven aanzienlijke afmetingen kende, alleen nog maar de ruïnes aan. Het Ruïnepark (8) in het hart van de Binnenstad brengt ons naar de Middeleeuwen terug en getuigt van de grandeur van de voormalige kroningsstad. In het mausoleum bij het Ruïnepark is de sierlijk gesneden sarcofaag die vervaardigd is ter gelegenheid van de heiligverklaring van Sint Stefanus en de muurschildering van Vilmos Aba-Novák over de geschiedenis van de Heilige
sZÉKesFeHÉrvÁr – stad van
de Koningen stic hting: in 972 heeft vors t Géz a hier de zetel van zijn vors tendom gesticht. ligging: Ligt op een strategi sch punt, op een knooppunt van landwegen, in Tran sdanubië, in de regio Midden-Transdanubië, half wee gs tussen Boedapest en het Balatonmeer. Is vanuit Boe dapest via rijks weg 7 en de autosnelweg M7 te bereiken . Is ook heden nog een belangrijk verkeers- en spoorwe gknooppunt. Stad met provinciale rechten en zetel van de provincie Fejér oppervlak: 170, 89 km 2 Bevolking: 102.035 personen oor sprong van de naam: Er bestaan twee verklaringen voor de naam Fehérvár: de ene is het bij bepaalde leden van het vors tenhuis (And rás I) in de kronieken te vinden predikaat „Fehér” (wit ), de andere verwijst naar de bouwstenen of witgekalkte muren van de door Géz a gebouwde vroege burcht en paleis. De betekenis van het prefix Székes dat later aan Fehérvár werd toegevoegd: „dienende als zetel van de koning”.
Rijksappel
Rechterhand en de Heilige Kroon te zien. Het Bisschoppelijke paleis (9) naast het Ruïnepark is van de stenen van de voormalige kroningskerk gebouwd. De bouw nam meer dan twintig jaar in beslag, waardoor op het in wezen barokke gebouw er ook decoratieve elementen in pruikenstijl te zien zijn. Midden op het Stadshuisplein verkondigt het opschrift van de Rijksappel (10) de trots van de stadsinwoners: Fehérvár is bij de gratie van koning St. Stefanus een vrijstad. De kerkgebouwen bemiddelen authentiek de ervaring van de cyclus van vernietiging en opleving. Béla IV heeft nog de enorme torens van de domkerk (4) laten bouwen. Later werd hier het in een zilveren herm gevat hoofdrelikwie van St. Stefanus bewaard, dat tegenwoordig met de overige kerkschatten in het Museum van de Kerkprovincie Székesfehérvár (11) te zien is. De benedenkerk (5) met de graven van Béla III en zijn echtgenote Anna van Antiochië, waarin de marmeren
Ruïnepark
deksels de afdrukken van de lichamen van de vorst en zijn vrouw te zien zijn, stamt ook uit de Middeleeuwen. Wie van de afwisselende vormen en virtuoze creaties van de beeldende kunst uit de late barok houdt, moet beslist een bezoekje aan de kerk van het Seminarie (1) en de Cisterciënzerkerk (16) brengen. De ragfijne hemelse visie met parelmoerglans van Maulbertsch op het plafond van de kerk van het Seminarie en de in Midden-Europa hun gelijke niet kennende, gesneden meubelen in de sacristie van de Cisterciënzerkerk zullen u zeker weten te fascineren. Culturele priKKels Na de Turkse verwoesting beleefde Székesfehérvár in de 18e en 19e eeuw zijn nieuwe bloeitijd. De Binnenstad behield de stratenstructuur uit de Middeleeuwen, de barokke kerken, de gebouwen en paleizen in rococo en pruikenstijl werden
Historische Cavalcade
Vörösmarty Theater Vörösmarty Theater
de sierstukken de sierstukken vanvan de stad. de stad. Binnen Binnen zijnzijn muren muren bloeide bloeide hethet onderwijs, onderwijs, hethet geestelijke geestelijke en en culturele culturele leven. leven. HierHier werd werd hethet eerste eerste stenen stenen theater theater vanvan Hongarije, Hongarije, hethet Vörösmarty Vörösmarty Theater Theater (19)(19) gebouwd. gebouwd. WieWie heden heden de de stadstad bezoekt, bezoekt, kankan dezedeze culturele culturele prikkels prikkels aanaan denden lijvelijve ondervinden. ondervinden. OokOok heden heden tenten dage dage is Székesfehérvár is Székesfehérvár rijk rijk aanaan museale museale waarden, waarden, scheppingen, scheppingen, curiosa curiosa uit uit de de beeldende beeldende kunst. kunst. Stenen Stenen monumenten, monumenten, sarcofagen, sarcofagen, gestempelde gestempelde bakstenen, bakstenen, bakstenen bakstenen metmet monogrammen monogrammen (tentoonstellingsruimtes (tentoonstellingsruimtes vanvan hethet Koning Koning SintSint Stefanus Stefanus Museum Museum [17]), [17]), creaties creaties uit de uit de beeldende beeldende kunst kunst (Stedelijk (Stedelijk Kunstkabinet Kunstkabinet [14],[14], CsókCsók István István Kunstkabinet Kunstkabinet [15],[15], Nieuw Nieuw Hongaars Hongaars Kunstkabinet Kunstkabinet [2]),[2]), of of schatten schatten uit uit de betoverende de betoverende collectie collectie vanvan fijnfijn uitgewerkte uitgewerkte porseleinen porseleinen poppen poppen (Hetedhét (Hetedhét Speelgoedmuseum Speelgoedmuseum [13]) [13]) kunnen kunnen hierhier doordoor de de bezoeker bezoeker ontdekt ontdekt worden. worden. OnzeOnze culturele culturele evenementen evenementen bieden bieden in elk in elk seizoen seizoen spannende spannende en en voortreffelijke voortreffelijke programma’s! programma’s! Twee Twee paspas gereconstrueerde gereconstrueerde monumenten monumenten in de in binnenstad de binnenstad roepen roepen de de wereld wereld vanvan hethet burgerlijke burgerlijke Fehérvár Fehérvár op. op. HetHet Hiemer-Font-Caraffa Hiemer-Font-Caraffa huishuis (12)(12) op op hethet Stadhuisplein Stadhuisplein is een is een barok barok gebouwencomplex gebouwencomplex datdat uit uit driedrie blokken blokken bestaat, bestaat, waarvan waarvan de volledige de volledige renovatie renovatie in 2011 in 2011 werd werd afgerond. afgerond. De De sfeer, sfeer, getrouw getrouw aanaan de stijl de stijl uit uit die die tijdtijd en de en exclusieve de exclusieve omgeving omgeving vanvan hethet in 1905 in 1905 verrezen, verrezen, historische historische monument monument BadBad Árpád Árpád in Jugendstil in Jugendstil (7) (7) is een is een wareware curiositeit curiositeit in in Székesfehérvár. Székesfehérvár. reis in de reis in de tijdtijd De unieke, historische en bruisende Székesfehérvár De unieke, historische en bruisende sfeersfeer vanvan Székesfehérvár de vele kleine details imposante, opgebouwde ligtligt in deinvele kleine details vanvan hethet imposante, opgebouwde „decor” verscholen. Al lopend de stad „decor” verscholen. Al lopend doordoor de stad leidtleidt onzeonze wegweg langs prachtige, versierde barokke kerken, sfeervolle langs prachtige, rijk rijk versierde barokke kerken, sfeervolle woonhuizen hoekbalkons imposante gebouwen woonhuizen metmet hoekbalkons en en imposante gebouwen
in classicistische waartussen resten in classicistische stijl,stijl, waartussen we we op op resten vanvan de de middeleeuwsestadsmuur stadsmuurof ofgebouwen gebouwenstuiten. stuiten.DoorDoor middeleeuwse grote aantal bravoure in de openbare ruimte hethet grote aantal en en metmet bravoure in de openbare ruimte geplaatstestandbeelden standbeeldenmetmeteeneenbegrijpend begrijpendoogoogte te geplaatste aanschouwen geschiedenis aanschouwen kankan de de helehele geschiedenis vanvan de de vaakvaak verwoeste leven komen. de moeite waard verwoeste stadstad tot tot leven komen. HetHet is deis moeite waard omom de Hoofdstraat utca) te slaan en sfeer de sfeer vanvan de Hoofdstraat (Fő (Fő utca) af teafslaan en de vanvan de de straatjes en gesloten hoven de belofte straatjes en gesloten hoven die die de belofte vanvan eeneen reisreis doordoor de tijd inhouden te ontdekken. Klokken spelen bijzondere de tijd inhouden te ontdekken. Klokken spelen eeneen bijzondere in het leven de stad: in bloemen gedroomde cijfers rol inrolhet leven vanvan de stad: de indebloemen gedroomde cijfers op kleurrijke de kleurrijke cijferplaat de Bloemenklok geven op de cijferplaat vanvan de Bloemenklok (18)(18) geven precieze Klokkenspel trekken de de precieze tijdtijd aan,aan, bij bij hethet Klokkenspel (6) (6) trekken de de bekende personen en symbolische figuren uit Hongaarse de Hongaarse bekende personen en symbolische figuren uit de geschiedenis onder begeleiding fantastische melodieën geschiedenis onder begeleiding vanvan fantastische melodieën vanaf 10 uur ’s morgens twee langs. vanaf 10 uur ’s morgens elkeelke twee uuruur langs. In buurt de buurt de Binnenstad bieden koele, schaduwrijke In de vanvan de Binnenstad bieden koele, schaduwrijke bosjes vijvers verdere bezienswaardigheden, bosjes en en vijvers rustrust en en verdere bezienswaardigheden, of het muziekpaviljoen millennium of het nu nu hethet muziekpaviljoen vanvan hethet millennium (20)(20) of de muziekfontein geneeskrachtig water is. de In de of de muziekfontein metmet geneeskrachtig water is. In tuinstad boeit Bánya-meer, beruchte „meer tuinstad boeit hethet Bánya-meer, hethet beruchte „meer vanvan zelfmoordenaars” liefhebbers romantische de de zelfmoordenaars” de de liefhebbers vanvan eeneen romantische aanblik. hiervandaan op stadsgrens de stadsgrens aanblik. NietNiet ver ver hiervandaan ligtligt op de hethet ookook uitzichtpunt dienende monument de Gouden als als uitzichtpunt dienende monument vanvan de Gouden Bul,Bul, Klokkenspel Klokkenspel
Hetedhét Speelgoedmuseum Hetedhét Speelgoedmuseum
Bory-burcht Bory-burcht
die op diedeopplek de plek staatstaat waarwaar dezedeze in 1222 in 1222 werdwerd uitgevaardigd. uitgevaardigd. Het Het meest meest bijzondere bijzondere bouwwerk bouwwerk van van de stad de stad is deis Boryde Boryburcht burcht (21).(21). DezeDeze romantische romantische ridderburcht ridderburcht uit deuit20e de 20e eeuweeuw is een is een creatie creatie van van de architect de architect en beeldhouwer en beeldhouwer JenőJenő Bory.Bory. Op grond Op grond van van zijn zijn eigeneigen ontwerpen ontwerpen heeftheeft hij deze hij deze 36 jaar 36 jaar langlang tot aan tot aan zijn dood zijn dood gebouwd, gebouwd, ter nagedachtenis ter nagedachtenis van van zijn zijn echtgenote echtgenote die een die een schilderes schilderes was.was. Behalve Behalve de ontelbare de ontelbare werken werken van van het het kunstenaarsechtpaar kunstenaarsechtpaar kunnen kunnen in het in het kunstkabinet kunstkabinet hun hun waardevolle waardevolle collectie collectie beeldende beeldende kunstkunst bekeken bekeken worden. worden. StadStad vanvan kampioenen kampioenen Székesfehérvár Székesfehérvár is nais de na Tweede de Tweede Wereldoorlog Wereldoorlog tot tot een een van van de belangrijkste sportsteden van van het het landland gegroeid. de belangrijkste sportsteden gegroeid. Székesfehérvár wordt in vier teamsporten in dein hoogste Székesfehérvár wordt in vier teamsporten de hoogste regionen regionen van van de Hongaarse de Hongaarse eredivisies eredivisies vertegenwoordigd vertegenwoordigd de trots in seizoen het seizoen 2010/2011 en deentrots van van onzeonze stadstad heeftheeft in het 2010/2011 2 2
maalmaal kampioensgoud kampioensgoud en een en een zilveren zilveren medaille medaille verworven: verworven: het het voetbalteam voetbalteam Videoton Videoton FC FC en en het het ijshockeyteam ijshockeyteam SapaSapa Fehérvár Fehérvár AV 19 AV is19Hongaars is Hongaars kampioen, kampioen, het het herenheren basketbalteam basketbalteam AlbaAlba Fehérvár Fehérvár is tweede is tweede geworden, geworden, terwijl terwijl het dames het dames handbalteam handbalteam Fehérvár Fehérvár KC opKCdeopvijfde de vijfde plaats plaats in in de tabel de tabel is geëindigd. is geëindigd. Er isErgeen is geen gebrek gebrek aan aan buitengewone buitengewone individuen, individuen, Zsuzsa Zsuzsa Vörös, Vörös, vijfkampster vijfkampster van van AlbaAlba VolánVolánBericap Bericap SC isSCeen is een olympisch olympisch kampioen kampioen uit onze uit onze stad,stad, en en tweetwee ijshockeyers ijshockeyers van Europees van Europees niveau niveau maken maken onderdeel onderdeel uit uit van van de Hall de Hall of Fame of Fame in Toronto. in Toronto. Onder Onder de relikwieën de relikwieën van van de de besten besten vinden vinden we het weT-shirt het T-shirt van de vaninde2009 in 2009 tragisch tragisch genoeg genoeg plotsplots overleden overleden Gábor Gábor Ocskay Ocskay en de en stick de stick van van Krisztián Krisztián Palkovics. Palkovics. Daarnaast Daarnaast kunnen kunnen we trots we trots zijn zijn op momenten op momenten in in de sportgeschiedenis de sportgeschiedenis als dealsfinale de finale van van de UEFA de UEFA Cup Cup in 1985, in 1985, waarin waarin onzeonze voetbalploeg, voetbalploeg, „Vidi”„Vidi” een een memorabele memorabele strijdstrijd met met RealReal Madrid Madrid heeftheeft gestreden. gestreden. Bij ons Bij ons kuntkunt u altijd u altijd op een op een spannende spannende wedstrijd wedstrijd rekenen. rekenen. LaatLaat dit niet dit niet aan aan uw neus uw neus voorbijgaan. voorbijgaan.
Videoton Videoton FC FC
SapaSapa Fehérvár Fehérvár AV 19AV 19
20
19
21
18 16
15
17 16
14
12
13
11
9 8
10
4
5
3
7
6
2
1
tourinform kantoor en CadeauShop fehérvár Bemiddeling van accommodatie, gidsen en tolken • Opmaken toeristische offertes Geschenkartikelen Székesfehérvár, Oskola u. 2-4. • Tel.: 00 36 22 537 261 • 00 36 22 537 603 • Fax: 00 36 22 340 330 Email:
[email protected] • www.szekesfehervar.hu Exploitant: Nonprofit BV van algemeen belang voor het Toerisme van Székesfehérvár
