seizoen afdeling Arnhem workshops cursussen lezingen wandelingen excursies bergsport

seizoen 2013-2014

workshops ● cursussen ● lezingen ● wandelingen ● excursies ● bergsport ●

nhem

r afdeling A

Programma 2013 - 2014

Uitgave van Nederlands Instituut voor Volksontwikkeling en Natuurvriendenwerk (Nivon) Afdeling Arnhem

Inhoud Voorwoord

Voorwoord pag. 3

Workshops en cursussen • TALEN

Algemene informatie

Voor u ligt het programmaboekje voor het seizoen 2013 - 2014 van Nivon afdeling Arnhem. pag. 16

• NIVON

pag. 4

Engels; Italiaans, Spaans

• Lidmaatschap

pag. 4

• KUNSTGESCHIEDENIS

• Contributie

pag. 5

Kunstgeschiedenis “Ontdek het moderne”;

• NIVON-Arnhem

pag. 5

Schilderachtige dorpen in Nederland; Aardse

• Cursisten

pag. 6

paradijzen, de geschiedenis van de tuinkunst

• Deelnemersprijzen

pag. 6

• GESCHIEDENIS

• Inschrijving activiteiten

pag. 6

Onze vaderlandse canon; De canon van Arnhem;

• Cursusbevestiging

pag. 6

Genealogie

• Plaatsing

pag. 6

• LITERATUUR

Onze programmacommissie heeft kans gezien het programma voor het komende seizoen rond te hebben bij de afsluiting van het “oude” seizoen. Dat is een unicum!

pag. 18

pag. 21

pag. 23

Het programma voor cursussen, excursies en lezingen staat grotendeels in dit boekje. De meest actuele informatie wordt maandelijks gepubliceerd in ‘Mededelingen’, ons verenigingsblad en op de website van onze afdeling www.nivon-arnhem.nl. U zult veel vertrouwde cursussen terugzien maar ook nieuw aanbod. Bij de talen is Spaans daar een voorbeeld van, maar we bieden ook een cursus popmuziek aan, een cursus over genealogie en wat dacht u van een cursus druktechnieken en een heerlijke theeproeverij. Ook in het komende seizoen hebben we er naar gestreefd om verbindingen te maken tussen cursussen, lezingen en excursies.

• Annulering van een activiteit pag. 7

Bespreken van boeken; Bespreken van gedichten.

We hebben de deelnemersprijs weer aantrekkelijk kunnen houden. Omdat wij een vereniging zijn voor en

• Betaling

pag. 7

• CREATIEF

door leden kunnen wij de kosten in de hand houden. Vrijwilligers zorgen ervoor dat u ook het komende

pag. 7

Haiku schrijven; Schrijven over je eigen leven;

jaar weer kunt genieten van het mooie programma van Nivon afdeling Arnhem. Het is een ‘grenzeloos’

pag. 7

Teken- en schilderatelier; Ambachtelijk drukken;

programma, voor iedereen ongeacht vooropleiding, leeftijd of achtergrond. De cursussen worden gege-

pag. 8

Beelden maken; Kunstzinnig werken;

ven door gekwalificeerde docenten.

• Voorbehoud prijzen

pag. 9

Digitale fotografie; Fotobewerking; Boekbinden.

• Nivoncentrum Arnhem

pag. 9

• MUZIEK

• Verhuur Nivoncentrum

pag. 9

Samenspel, muziekgroep; Geschiedenis

• Wie - Wat - Waar

pag. 10

van de popmuziek.

• Annulering deelname • Afwijkende regelingen • Aansprakelijkheid

• ACTIEF Lezingen

pag. 12

Schaken; Filosofie, Humanisme, Meditatie

Excursies

pag. 15

Yoga, Tajji, Qigong.

pag. 24

pag. 34

pag. 16

• NATUUR

werd 90 jaar geleden opgericht, 55 jaar geleden veranderde de naam in Nivon. Op 22 en 23 maart 2014 gaan we dat het hele weekend vieren met een mooi programma.

pag. 35

Alle activiteiten vinden plaats in het Nivon Centrum in de Molenbeekstraat, zo niet dan wordt dit vermeld. Wilt u meer informatie hebben over ons programma en andere activiteiten of meer te weten komen over het Nivon, dan nodigen wij u graag uit om contact op te nemen, onze website www.nivon-arnhem.nl te bezoeken of deel te nemen aan een van onze activiteiten.

Bergsport, Wandelen. Vakanties

In 2014 bestaat het Nivon als instituut 90 jaar en als naam 55 jaar. Het IvAo, de voorloper van het Nivon,

pag. 44

Veel plezier bij het lezen van dit boekje.

Basiscursus Natuur; Vogelcyclus. Aanmeldingsformulier 2

Nivon afdeling Arnhem 2013-2014

pag. 47

Namens het Nivon Arnhem, Dannie Brus, voorzitter


3

Algemene informatie

Contributie

Bij het verschijnen van dit boekje zijn de bedragen voor 2013/2014 nog niet bekend. We verwijzen u naar de landelijke site www.nivon.nl

NIVON

Ter indicatie hierna de prijzen in het vorige seizoen:

NIVON is het Nederlands Instituut voor VolksOntwikkeling en Natuurvriendenwerk.

Normaal tarief :

€ 38.00

Het NIVON is opgericht in 1924 en uitgegroeid tot een echte vrijwilligersorganisatie voor jong en oud. Er is

Gereduceerd tarief:

€ 25,50*

een breed aanbod van activiteiten op het gebied van recreatie, natuur en milieu, cultuur en leefomgeving.

Kinderen tot 6 jaar :

gratis (enkel inschrijfgeld)

Landelijk telt het NIVON zo’n 23.000 leden, in Europees verband (NaturFreunde Internationale) 600.000

Maximum tarief per adres:

€ 89.00

leden verdeeld over 20 landen. Met 300.000 vrijwilligers is de NFI een van de grootste maatschappelijke orga-

Inschrijfgeld (eenmalig):

€ 2,50 per lid

nisaties in Europa.

* geldt voor: medebewoners van 6 jaar en ouder, jongeren van 6 t/m 24 en volwassenen met een minimuminkomen.

Het NIVON heeft geen grote naamsbekendheid in Nederland, maar als we zeggen dat het NIVON aan de

De najaarsactie, waarbij inschrijving per 1 september betekent dat het lidmaatschap loopt tot 31 december

wieg heeft gestaan van de LAW (Lange Afstand Wandelpaden) gaat er bij iedereen een lichtje branden.

van het daarop volgende jaar (dus 16 maanden voor de prijs van 12) geldt waarschijnlijk dit jaar ook weer.

Wilt u meer weten over het NIVON kijk dan op www.nivon.nl

Lidmaatschap

NIVON-Arnhem

NIVON-Arnhem is een afdeling, waarin ontplooiing, ontspannen en ontmoeten, natuur en cultuur centraal

Om lid te worden van het NIVON, kan men zich aanmelden via de landelijke website www.nivon.nl, zie kopje

staan. De Arnhemse afdeling organiseert wandelingen, excursies, lezingen en cursussen. We huren een pand

‘word lid’ of via de website van de afdeling Arnhem: www.nivon-arnhem.nl

voor onze lezingen en cursussen en we betalen de docenten een passende vergoeding, maar doen alles ver-

Telefonisch bij:

der in eigen beheer, met andere woorden een echte vrijwilligersorganisatie. Zo’n kleine 100 leden leveren als

- NIVON Amsterdam, ledenadministratie, 088 099 09 14

vrijwilliger een bijdrage aan het beheer van het gebouw, de organisatie van de activiteiten, het rondbrengen

of bij

- NIVON-Arnhem: Rob Kooderings Clemens , 026-333 60 58

van de mededelingenblaadjes en het programmaboekje en het ontvangen van de cursisten. Ze steken daar

Aanmelden kan ook via het aanmeldingsformulier elders in dit programmaboekje.

samen met plezier jaarlijks duizenden uren in.

Lid zijn van het NIVON heeft veel voordelen. Zo ontvangt u de landelijke uitgave ‘De Toorts’ en het maan-

De georganiseerde activiteiten bestrijken het gebied van natuur en milieu, kunst en cultuur, talen, creativiteit,

delijkse afdelingsblad ‘Nivon Mededelingen’. Hierin staan onder meer de activiteiten van de afdeling en

mens en maatschappij.

aanvullende informatie die in het cursusprogrammaboekje nog niet konden worden opgenomen. Daarnaast

Aan de cursussen doen per jaar ruim 600 mensen mee.

profiteren leden van het ledentarief bij Natuurvriendenhuizen, kampeerterreinen in binnen- en buitenland en

Binnen het NIVON willen we de maatschappelijke betrokkenheid van inwoners van de regio Arnhem bij hun

regionale en landelijke activiteiten. Ook bij het kopen van o.a. LAW-boekjes wordt korting gegeven. Verder

omgeving vergroten. Het komend seizoen zal er aandacht zijn voor bijvoorbeeld “eerlijke economie”.

garandeert het lidmaatschap dat u elk jaar het cursusprogrammaboekje als een van de eerste thuis ontvangt.

De cursussen en lezingen zijn niet alleen toegankelijk voor leden van het NIVON, maar voor alle inwoners van

Maar last but not least: Bij een teveel aan aanmeldingen gaan leden voor!

de regio Arnhem.

Informatie over lidmaatschap via mail: NIVON-landelijk [email protected] 4

of NIVON-Arnhem [email protected]

5

Cursisten

NIVON-Arnhem biedt mensen uit alle lagen van de bevolking de mogelijkheid tot verdere vorming, ontwikkeling of scholing, ongeacht vooropleiding, leeftijd of achtergrond. Dit alles is niet gericht op het behalen van een diploma. Voorop staat om mensen van deze tijd de kans te bieden zich onder deskundige begeleiding zo breed mogelijk te informeren. Veel cursisten zien dan ook een gevolgde cursus als ondersteuning in het dagelijkse werk, voor hun beroep of voor andere activiteiten.

Deelnemersprijzen

Annulering van een activiteit

Bij te weinig aanmeldingen behoudt NIVON-Arnhem zich het recht voor de activiteit te annuleren. De deelnemers worden daarover zo spoedig mogelijk geïnformeerd.

Betaling

Op het aanmeldingsformulier kunt u de wijze van betaling aangeven. Betaling vindt bij voorkeur plaats via een automatische incasso. Bij bedragen boven de € 50,00 vindt desgewenst de afschrijving plaats in twee termijnen. U kunt dit aangeven op het inschrijfformulier. Het bedrag wordt voor aanvang van de activiteit van

Er worden twee prijzen gehanteerd. Een voor NIVON-leden en een voor niet-leden. Om deel te nemen aan

uw rekening afgeschreven.

een activiteit hoeft u dus geen lid te zijn.

Mocht u hiertegen bezwaar hebben dan kunt u contact opnemen met mevr. Lodewijk (zie aanmeldingsfor-

De prijzen voor niet-leden liggen hoger en vaak is het goedkoper om lid te worden.

mulier). Een mogelijkheid is dan, dat zij u een factuur doet toekomen. Hiervoor brengen we wel een bedrag

Zie onder -Lidmaatschap-.

van € 3,50 administratiekosten in rekening. Indien het verschuldigde bedrag niet voor aanvang van de activi-

Inschrijving activiteiten

U kunt zich inschrijven door gebruik te maken van het aanmeldingsformulier in dit boekje. Of via het formulier op internet : www.nivon-arnhem.nl /cursussen . Dit geniet de voorkeur.

Cursusbevestiging

Drie weken voor aanvang van de cursus ontvangt u bericht of u geplaatst bent. Dit kan zijn per mail of per brief, afhankelijk of uw mailadres bij ons bekend is en van de door u gekozen manier om te betalen. Gezien de kosten van schriftelijke bevestigingen, verzoeken wij u, indien mogelijk uw mailadres te geven. Deze bevestiging geldt alleen voor de (na)jaarcursussen.

Plaatsing

Bij een teveel aan aanmeldingen voor de (na)jaarcursussen is de plaatsing als volgt: 1.

de leden die vorig jaar zijn uitgeloot voor eenzelfde cursus worden als eerste geplaatst (zijn dit er

meer dan het aantal beschikbare plaatsen, dan wordt onder deze leden geloot)

2.

Leden (zijn dit er meer dan het aantal beschikbare plaatsen, dan wordt onder deze leden geloot)

3.

Niet leden (zijn dit er meer dan het aantal beschikbare plaatsen, dan wordt er geloot)

Inschrijvers, die zijn uitgeloot worden nadat ze bericht hebben gehad op een wachtlijst geplaatst. Voor activiteiten, die starten later dan vier weken na het begin van het seizoen, is de plaatsing op volgorde van binnenkomst van de aanmelding. 6

teit op de rekening van Nivon-Arnhem staat, is deelname niet mogelijk.

Annulering deelname

Wanneer u zich heeft ingeschreven voor een activiteit, kunt u zich tot uiterlijk drie weken voor aanvang van de activiteit schriftelijk of via het annuleringsformulier op de website afmelden. Er wordt dan € 10 administratiekosten in rekening gebracht. Meldt u zich na bovengenoemde datum af, dan wordt 50% van de deelnemersprijs en €10 administratiekosten in rekening gebracht. Na aanvang van de cursus is restitutie in principe niet meer mogelijk, tenzij in geval van overmacht, dit ter beoordeling van het bestuur NIVON-Arnhem. Mocht er vervanging van deelname mogelijk zijn, dan zijn slechts de administratiekosten verschuldigd.

Afwijkende regelingen

Voor excursies, reizen en wandelingen gelden daarnaast de door de Nivonraad vastgestelde (afwijkende) regels wat betreft inschrijving, betaling en annulering. Bij inschrijving: -

De afdeling behoudt zich het recht voor om personen van wie naar haar mening de geestelijke of

lichamelijke toestand het welslagen van de activiteit in gevaar brengt of zou kunnen brengen, van

deelname uit te sluiten.

-

Een deelnemer is verplicht voor activiteiten in het buitenland een volledige dekking verschaffende

reisverzekering af te sluiten. Ten minste gedekt moet zijn: medische kosten, ongevallen en

buitengewone kosten (met name reddingskosten).

7

Voorbehoud prijzen

Bij activiteiten als skiën, kanoën en bergwandelen/klauteren is vaak een aanvullende verzekering

verplicht. Is deze verzekering niet afgesloten, dan is deze persoon van deelname uitgesloten. De

deelnemer is verantwoordelijk!

ma beschikbaar waren. De afdeling behoudt zich het recht voor eventuele prijsverschillen door te berekenen.

-

Bij betaling:

Dit zal steeds direct aan de deelnemers bekend worden gemaakt. De vermelde prijzen zijn per persoon.

Na aanmelding, zoals is aangegeven in dit boekje of in Mededelingen, dient binnen twee weken een

Bij groepsactiviteiten zijn de prijzen gebaseerd op een minimum aantal deelnemers. Mocht blijken dat het

aanbetaling te zijn gedaan van 50% van de deelnemersprijs. Zes weken voor aanvang activiteit dient

aantal deelnemers beneden dit minimum blijft, dan behoudt de afdeling zich het recht voor de prijs voor de

het gehele bedrag te zijn voldaan.

activiteit te verhogen, dan wel de activiteit te annuleren. Dit zal uiterlijk een maand voor aanvang aan de

-

Bij annulering:

deelnemers bekend worden gemaakt.

Annulering kan uitsluitend schriftelijk. Bij annulering tot zes weken voor aanvangsdatum is het

In gevallen waarin deze voorwaarden niet voorzien of waarin deze aanleiding geven voor twijfel,

annuleringsbedrag gelijk aan de aanbetaling. Bij annuleringen binnen zes weken voor aanvang is

beslist het bestuur van de afdeling met wat algemeen als redelijk wordt beschouwd.

het bedrag gelijk aan de gehele deelnemersprijs. Wij adviseren u een annuleringsverzekering af te

sluiten, zodat u dit bedrag bij hen kunt reclameren.

Aansprakelijkheid

De prijzen zijn berekend op basis van de gegevens die op het moment van het samenstellen van het program-

NIVONcentrum Arnhem

Bijna alle activiteiten vinden plaats in ons NIVON-centrum aan de Molenbeekstraat 26a te Arnhem (dit is de straat tegenover de ING aan de Velperweg). Vanaf het Centraal Station Arnhem en Station Velperpoort met

De afdeling is niet aansprakelijk voor schade en extra kosten, die het gevolg zijn van vertraging, pech on-

de buslijnen 1,7 , 26, 27, 29 en 31 (halte Hoflaan) te bereiken. Het is dan slechts 1 minuut lopen naar het

derweg, achterblijven door ziekte of ongeval van de deelnemers. Personen die afwijken van de regelingen

NIVON-centrum. Vanaf Station Velperpoort is het ongeveer 12 minuten lopen.

ter uitvoering van het programma doen dit op eigen verantwoording en voor eigen rekening. Restituties ten

Fietsen kunnen veilig op de binnenplaats voor het centrum worden gestald. Bij het ROC aan de Velperweg is

gevolge van afwijking van het programma of anderszins kunnen slechts plaatsvinden voor zover en tot het

er voldoende parkeergelegenheidheid.

bedrag dat de afdeling gerestitueerd krijgt. Bij annulering door de afdeling is de afdeling tot niets meer ver-

Het beheer van dit Centrum wordt geheel door vrijwilligers gedaan. Wij vragen onze cursisten en docenten

plicht dan tot het terugbetalen van reeds gestorte deelnemersgelden.

daarom, om na het gebruik van de zalen de accommodatie netjes achter te laten. Een half uur voor aanvang

Als blijkt dat een deelnemer niet in het bezit is van de voor de activiteit benodigde documenten is hij/zij aan-

kunt u in het Centrum terecht en wordt u ontvangen door een gastvrouw of -heer bij wie u een kopje koffie

sprakelijk voor alle gevolgen die hieruit voortvloeien, voor zichzelf en voor de afdeling.

of thee kunt bestellen. De kosten van koffie en thee zijn tegen kostprijs.

De deelnemer die zodanig hinder of last oplevert of kan opleveren, dat een goede uitvoering van de activiteit

Voor noodzakelijk onderhoud, verbeteringen en grote schoonmaak worden jaarlijks klussendagen georgani-

daardoor in sterke mate wordt bemoeilijkt of kan worden bemoeilijkt, kan door de afdeling van (voortzetting

seerd. Die worden aangekondigd in het Mededelingenblad. Mocht u hierin een bijdrage willen leveren, dan

van) de activiteit worden uitgesloten. Alle daaruit voortvloeiende kosten zijn voor rekening van de deelnemer,

kunt u zich aanmelden bij Willem Wegenaar, 026-311 46 26 of 06-29176763, [email protected]

als en zover de gevolgen van hinder en last hem kunnen worden toegerekend. Dit geldt ook wanneer hinder of last een voortvloeisel is van ziekte of handicap welke wel bekend is bij de deelnemer vóór aanvang van de activiteit en niet bekend en besproken is met de afdeling.

Verhuur NIVONcentrum

Er bestaat de mogelijkheid voor derden (een gedeelte van ) het centrum te huren. Voor informatie over de mogelijkheden van zaalhuur kunt u terecht bij: Dinie Rengers, 026- 361 03 55, [email protected]

8


9

Wie Wat Waar

Cursusadministratie

Ingrid Lodewijk, Valkenburgstraat 19, 6845 HW Arnhem tel. 026 382 02 33,

Algemeen

e-mail: [email protected]

Nivon afdeling Arnhem Molenbeekstraat 26A, 6824 AX Arnhem e-mail: [email protected]

tel. 026 389 38 65

Website: www.Nivon-arnhem.nl

postbank 947801 t.n.v. Penningmeester Nivon Arnhem te Arnhem (geldt niet voor workshops/cursussen en andere activiteiten)

Voorzitter

Dannie Brus Fruithoeve 8, 6846 JH Arnhem

vacature

Penningmeester

Dinie Rengers Kraijesteijnlaan 17, 6891 EA Rozendaal

Buitenactiviteiten

tel. 026 361 03 55

Marco Ouwehand Klapstraat 223, 6931 CH Westervoort

Cursuscoördinator/

Coördinatie gastvrouwen/-heren

Excursies


Willem Wegenaar tel. 026 311 46 26

Bergsport

Henk Houthuijzen

Wandelcafé’s

Eva Hupkes

tel. 0481 354 308




Marieke van Groeningen Tel. 026 445 39 78

Rob Kooderings Clemens

e-mail : [email protected]

Marleen van Noort

(voorheen VAB)

Publiciteit/Perscontacten

tel. 0481 372 153


tel. 026 361 98 43

E-mail: [email protected]

Nivon Mededelingen

Agnes Legierse,

Accommodaties

026 311 54 39

Ledenadministratie/

Lezingen

Noorderlicht 17, 6661 PT Elst

tel. 026 379 53 56


Algemeen bestuurslid/

Leo van Manen,

tel. 026-4451210 tel. 026 379 33 91


Secretaris

Financiële cursusadministratie


Beheer

Vacature: voor info Willem Wegenaar/Fijko Wenting


Verhuur aan derden

Dinie Rengers, zie bij penningmeester

Ineke Nengerman

Centrale ledenadministratie

Nivon-ledenadministratie

Transvaalstraat 28, 6861 CX Oosterbeek

tel. 026 333 60 58

tel. 026 361 16 41 e-mail: [email protected]

Hilversumstraat 332, 1024 MB Amsterdam tel. 020 435 07 00


website: www.Nivon.nl 10


11

Lezingen Voor enkele lezingen is reserveren noodzakelijk, voor andere helaas niet mogelijk. Bij reserveringen wordt de betaling geregeld via de cursusadministratie. Bij de andere lezingen vindt betaling aan de zaal plaats.

Wanneer:

vrijdagavond 15 november, 19.30 uur

Kosten:

Leden € 6 / niet leden € 8

Bijzonderheden:

Aanmelden is niet mogelijk.

De diverse prijzen zijn bij de lezingen vermeld, alsmede de reserveringsnoodzaak.

Sinterklaasviering

Kijk ook regelmatig op onze website www.nivon-arnhem.nl of in Mededelingen om te weten wat er nog

Lezing door Ad de la Mar

meer staat te gebeuren.

Op 5 december hopen we met elkaar het Sinterklaasfeest te vieren. Na de ontvangst met een lekker kopje

Alle lezingen vinden plaats in het Nivoncentrum Arnhem, Molenbeekstraat 26a.

Meer weten over thee

cursuscode 006

koffie of thee vertelt Ad de la Mar ons over het ontstaan van het sinterklaasfeest. U hoort legenden

cursuscode 005

Lezing met workshop door Houcine Wahbi

van lang geleden en ziet hoe het hedendaagse sinterklaasfeest is gegroeid. U komt van alles te weten over de sintviering in vroeger tijden en bekijkt afbeeldingen van Sinterklaasboeken uit de negentiende eeuw. U hoort over de Germaanse roots en over het ontstaan van de knecht.

Houcine Wahbi van de Arnhemse Simon Lévelt, winkel in de Koningstraat 2, vertelt ons over de verschillende

Na de pauze, natuurlijk met een Sintlekkernij, vragen wij de deelnemers een gedichtje te maken

theegebieden in de wereld en laat ons de kwaliteit van de theesoorten proeven. Ieder land of theegebied

bij een zelf meegebracht presentje van € 2. Tijdens de avond krijgt u te horen voor wie dit

heeft zijn specifieke smaak en karakter.

presentje bedoeld is. Soms kent u de persoon, maar een grotere uitdaging is het om voor een

We krijgen tips en adviezen om thuis nog lekkerder en nog gezonder thee te zetten !

onbekende te dichten. Vindt u het prettiger thuis al iets te dichten, kan dat ook, hoewel u

Van Gogh aan het werk Lezing door kunsthistorica Walda Bosman-Kok Mevrouw Bosman geeft inzicht in het boeiende ontstaansproces van Van Goghs schilderijen en tekeningen. De lezing is in het kader van de eerste tentoonstelling na de opening van het verbouwde Van Gogh-museum.

Bijzonderheden:

Meebrengen: presentje van € 2.

Aanmelding is voor deze activiteit noodzakelijk.!!

Naar de Triglav!! Lezing door Erik Ganzeboom en Marleen van Noort Erik en Marleen geven een boeiende presentatie over hun ervaringen in

de Julische Alpen in Slovenië, een van de mooiste wandelgebieden in Europa.

12

(Begin januari 2014 wordt een bezoek en rondleiding aan deze jubileumtentoonstelling in het Van Gogh Museum Amsterdam gepland. Meer informatie daarover volgt via Mededelingen)

n

€ 5 inclusief koffie en thee (zowel voor leden als niet leden)

In de tentoonstelling zien we hoe Van Gogh zich in tien jaar tijd ontwikkelde tot een unieke kunstenaar met een imposant oeuvre.

inge

Kosten:

/ lez

donderdagavond 5 december, aanvang 19.30 uur

014

Aanmelden is voor deze activiteit noodzakelijk !!

Wanneer:

201 3-2

een minimaal aantal deelnemers van 20, maximaal 30 personen

em

Bijzonderheden:

maar gewoon iets gezelligs. Deze gedichtjes zullen later worden voorgelezen.

Zij hebben daar gewandeld met een aantal Nivon-vrienden, die ze via diverse trefkampen hebben leren kennen.

rnh

€12,-- p.p. (zowel voor leden als niet leden)

ing A

Kosten:

dan niet weet voor wie het bestemd is. Wij verwachten geen hoogdravende gedichten,

afde l

vrijdagmiddag 25 oktober van 15.00 tot 17.00 uur

Nivo n

Wanneer:

13

De Julische Alpen zijn een oostelijke uitloper van de Dolomieten. Maar een stuk rustiger in het hoogseizoen, zowel op bergpaden als in de hutten. En aan de goede kant van de Alpen, dus dikwijls mooi weer! Het schitterende natuurgebied bestaat uit bossen, steile rotswanden en diep uitgesneden valleien. Je ziet onderweg prachtige en opmerkelijke flora en fauna. Overal zijn goed beveiligde paden om te (berg)wandelen en ook bergbeklimmen is mogelijk. Erik en Marleen zullen enthousiast een beschrijving geven van enkele bijzondere en uitdagende wandelingen in dit geweldige gebied, waaronder een driedaagse huttentocht met als doel het veroveren van de hoogste berg van Slovenië: de Triglav. Niet alleen voor de ervaren wandelaar vormen de Julische Alpen een geschikte bestemming: ook voor minder ervaren wandelaars valt er genoeg te genieten!

Excursies In het komend cursusjaar zal er weer een aantal excursies georganiseerd worden. We streven ernaar om een gevarieerd aanbod te doen, zodat veel Nivonners kennis maken met bijzondere tentoonstellingen of een anderszins boeiende ervaring opdoen. In tegenstelling tot eerdere jaren is het nu nog niet bekend waar de jaarlijkse (bus-)excursie naar toe zal gaan. Zo kunnen we sneller inspelen op de actualiteit en beter aansluiting vinden bij het thema van een lezing of van het onderwerp ‘Fair en Green deal’ van het Nivon.

Nivoncentrum Arnhem

Wanneer:

Vrijdag 28 februari 2014, aanvang 19.30 uur

Uiteraard laten we tijdig via Mededelingen en onze site weten wat er op de excursie-agenda

Kosten:

Leden € 4 / niet leden € 6

staat!

Bijzonderheden:

Aanmelden is niet mogelijk.

Ook in 2013-2014 hopen we dat ons aanbod aansluit bij de interesses van veel mensen,

ies

Waar:

, ex

curs

waardoor er weer veel mensen deelnemen. Mocht u een goed idee of interessante tip hebben, dan kunt u die altijd doorgeven aan

ezin

gen

Marleen van Noort, [email protected]

14

Nivo n

afde

ling

Arn

hem

201 3-20 14 / l

Wij wensen u een actieve en fijne zomer, en tot in september!

15

Workshops en cursussen

Spaans Gaat u graag op vakantie naar Spanje of Zuid-Amerika? Heeft u Spaanse vrienden? Of leert u graag

Tijdens de schoolvakanties zijn er geen cursussen. De door ons aangehouden vakantieperiodes zijn: 14 oktober tot 21 oktober 2013

een vreemde taal? Met deze cursus, waarin spreek- en luistervaardigheid centraal staat, krijgt u de beginselen van de Spaanse taal onder de knie. De lessen zijn levendig en de cursist staat voorop zonder de grammatica en de opbouw van de woordenschat uit het oog te verliezen.

23 december tot 6 januari 2014

U leert hoe u zichzelf in allerlei situaties kunt redden en hoe u een basisgesprekje voert. Daarbij

3 maart tot 10 maart 2014

wordt u begeleid door een bevoegd docent. Hij verzorgt de lessen Spaans “con mucho gusto”.

Talen

In de lessen wordt ook gewerkt met fragmenten uit “Het Spaanse Schaap”. Het lesmateriaal is “Con gusto 1”, een gestructureerde en overzichtelijke leergang met

Engels 1

cursuscode 112

mogelijkheden voor zelfevaluatie en efficiënte leerstrategieën. Op www.congusto-online.nl vindt u extra materiaal en interessante links.

Deze cursus is geschikt voor mensen die al een aantal jaren Engels hebben gehad en hun kennis in de praktijk

Wanneer: 24 x op donderdagmiddag van 14.00 tot 15.30 uur

worden behandeld en geoefend.

Data:

Van 10 oktober t/m 17 april, m.u.v. de schoolvakanties

Kosten:

Leden € 178 / niet-leden € 273

Wanneer: 25 x op woensdag van 11.00 tot 12.30 uur

Kosten: Leden € 169 / niet-leden € 259

worden en passant behandeld. Om de spreekvaardigheid te trainen en de idioomkennis te vergroten wisselen we de gesprekken af met gevarieerde taaloefeningen.

Wanneer:

16

25 x op woensdag van 09.30 tot 11.00 uur

Data, docent, kosten: Zie hiervoor ‘Engels 1’ cursuscode 112


rksh 201 3-2

Kosten:

em


Bijkomende kosten: zie hiervoor ‘Spaans dagcursus’ cursuscode 114

rnh

over uiteenlopende onderwerpen, met Engelse teksten als uitgangspunt. Eventuele grammaticale problemen

Data:

ing A

gesprek in het Engels kunnen voeren. Wekelijks nemen we de actualiteiten door en wisselen we ideeën uit

24 x op dinsdagavond van 20.00 tot 21.30 uur

afde l

Deze conversatiecursus is bedoeld voor mensen die al een redelijke kennis van de Engelse taal hebben en een

Wanneer:

Nivo n

cursuscode 113

014

Spaans, avondcursus cursuscode 115

Bijkomende kosten: € 5, - voor kopieën te voldoen aan de docent

Engels 2

Werkboek + audio-cd : ISBN 978 94 6030 1223; prijs € 27

/ wo

L.Berndsen, 026 363 58 32

ops

Bijkomende kosten: Tekstboek + audio-cd : ISBN 978 94 6030 1216; prijs € 30

Data: Van 2 oktober t/m 16 april , m.u.v. schoolvakanties Docent:

ssen

waarbij de woordenschat steeds verder wordt uitgebreid. Veelvoorkomende knelpunten uit de grammatica

cursuscode 114

ursu

Aan de hand van gevarieerde teksten en de inbreng van de cursisten praten we over allerlei onderwerpen,

Spaans, dagcursus

en c

willen brengen. De nadruk ligt op de spreekvaardigheid en de lessen zijn grotendeels in het Engels.

17

cursuscode 141

Taal en Cultuur in Italië. Gaat u graag op vakantie naar Italië? Of bent u een liefhebber van “Il bel Paese”? Wilt u meer weten van de Italiaanse cultuur of van het leven van alledag? Met deze cursus kunt u zich de Italiaanse taal verder eigen maken en verbetert u uw Italiaans aan de hand van speelse oefeningen en activiteiten op het gebied van uitspraak en intonatie, grammatica, woordenschat, luisteren, praten, lezen en schrijven. Verder spelen culturele aspecten een belangrijke rol. Deze cursus is bestemd voor degenen die afgelopen seizoen Italiaans 5 hebben gevolgd, maar ook nieuwkomers, die dezelfde kennis van de taal hebben, zijn van harte welkom. Vragen? Onder andere over het niveau? Neem contact op met de docente per telefoon of per mail. Wanneer: 25 x op dinsdag van 10.00 tot 12.00 uur Data: Van 1 oktober t/m 15 april, m.u.v. de schoolvakanties Docent:

Elena Giacchini, 026 362 12 92, [email protected]

Panamarenko toont in zijn “Vliegenier” hoe de mens zich kan losmaken van zijn aardse bestaan. Hedendaagse kunstenaars vergroten hun speelveld door gebruik te maken van alledaagse, vaak stoere industriële materialen. Er ontstaat dan nogal eens werk waarvan de betekenis niet altijd meteen te begrijpen is, maar dat wel aangrijpt en verwondert. Verwondering is een belangrijk facet van deze cursus. “Ontdek het Moderne” van Benno Tempel, directeur van het Gemeentemuseum in Den Haag, is het boek dat in de cursus wordt gebruikt. Thema’s zijn dan o.a. “Stilstand en beweging”, “Traditie en experiment” en “Spel en utopie”. De cursus bestaat uit 18 lessen van elk twee uur en heeft de onderdelen bespreking en uitleg, verwerking en diapresentatie. De cursus wordt met een excursie naar Den Haag (Gemeentemuseum en nog een ander museum) afgesloten.

Kunstgeschiedenis, donderdagcursus cursuscode 211 Wanneer: 18 x op donderdag van 14.00 tot 16.00 uur Data: Van 3 oktober t/m 28 november en van 23 januari t/m 3 april, m.u.v. schoolvakanties

Bijkomende kosten:

Zelf aan te schaffen boek: Nuovo Rete! B2. ISBN: 978-88-557-0427-4.

Docent:

Te bestellen bij Liberia Bonardi in Amsterdam (www.bonardi.nl)


ursu


en c

Cees Vos, 026 333 72 30

m.u.v. de schoolvakanties

kerk en rijke burgerij verspeelden. Afkeurende kritiek was hun deel. Impressionist was dan ook aanvankelijk

Docent:

Cees Vos, 026 333 72 30

een scheldnaam. Maar kunstenaars als Courbet, Manet en Rodin openden de deuren naar het modernisme.


Eerste Wereldoorlog en schilderden Dix en Grosz weinig flatteuze werken door hun ervaringen in de Tweede 18

Wereldoorlog. In 1948 volgde de bevrijdende blijheid van Cobra. In de zestiger en zeventiger jaren stortte Constant zich op zijn project “New Babylon”, symbool van de ultieme vrijheid in een ideale samenleving.

Bijkomende kosten: zie donderdagcursus ( hierboven)

/ wo 201 3-2

hem

negentiende eeuw zich afkeerden van de normen van de academie en daardoor hun opdrachten van adel,

Arn

Data: Van 4 oktober t/m 29 november en 24 januari t/m 4 april,

ling

maatschappelijke ontwikkelingen. Allereerst waren het de impressionisten en hun voorlopers die midden

afde

Wanneer: 18 x op vrijdagmorgen van 10.00 tot 12.00 uur

014

cursuscode 212 Kunstgeschiedenis, vrijdagcursus

De moderne kunst werd en wordt beïnvloed door historische gebeurtenissen en door politieke, sociale en

In de twintigste eeuw ontstonden veel kunstrichtingen zoals bv. het dadaïsme door de verschrikkingen van de

rksh

Reis- en entreekosten museumbezoek

Nivo n

De cursus kunstgeschiedenis 2013/14 richt zich op de moderne kunst, d.w.z. de kunst van 1850 tot heden.

ops

Bijkomende kosten: “Ontdek het Moderne” van Benno Tempel, €19,95 (www.books.com)

Kunstgeschiedenis ‘Ontdek het moderne’

ssen

Italiaans 6, gevorderden

19

Schilderachtige dorpen in Nederland

cursuscode 216

Tuin betekent omheining, de mens omheint een lapje grond en maakt het daarmee los van zijn omgeving en geeft het daarmee betekenis; de tuin als politieke propaganda, als klassiek ideaal als plaats van persoonlijke

Zo Hollands! Toeristen, boeren en tulpenkwekers, molenaars, fietsers, wandelaars, vogelspotters en natuur-

verheerlijking, als openbaring van Gods schepping of als verzameling van kennis en wetenschap. Vaak speelt

beheerders: het Hollandse landschap is belangrijk en dierbaar voor zeer velen. Zo ook voor beeldend kunste-

in deze menselijk paradijzen niet eens de natuur de hoofdrol, maar de vormgeving, die de natuur onder-

naars. Al eeuwen zwerven ze rond met verf, krijt, camera’s of andere materialen.

werpt aan de regels van de kunst. Een verrukkelijke en oogstrelende tocht waarbij we ontdekken hoe wij ons

Vanaf ca. 1840 ontstonden er in heel Europa kunstenaarsdorpen waar men zich bewust afkeerde van de

verhouden tot de natuur.

officiële kunstwereld. Buitengebieden zoals Barbizon, waar kunstenaars als Théodore Rousseau, Camille Corot en Jean-François Millet het landschap en het boerenleven wilden vastleggen op het doek en een echte kolonie vormden. Ook in Nederland zien we vanaf de jaren ’40 dergelijke schildersdorpen ontstaan. Het oudste en bekendste voorbeeld is Oosterbeek, met in het kielzog Wolfheze. Een van de ‘modernste’ kunstenaarskolonies in Nederland is Domburg, waar Mondriaan zittend op een golfbreker zijn ‘nieuwe beelding’ bedacht.

Wanneer: 6 x op maandag van 10.00 tot 12.00 uur Data: Van 10 maart t/m 14 april Docente: Ans Mansveld, 026 840 51 36 Kosten: Leden € 38 / niet-leden € 57 Bijkomende kosten: Mogelijkheid van excursie en eventueel kopieerkosten

cursuscode 221

Veel mensen hebben er behoefte aan om feiten uit de vaderlandse geschiedenis die ze

Docent:

eigenlijk wel weten of half weten, nu eens goed op een rijtje te zetten.


Wie werd er nu ook al weer in Dokkum vermoord en wie in Gorkum en waarom?

Bijkomende kosten: Mogelijkheid van excursie en eventueel kopieerkosten

Voor hen is deze cursus bedoeld, waarbij we naast feitenkennis ook naar verdieping thema’s die in de officiële canon van onze geschiedenis zijn vastgelegd.

verhouding en het samenspel tussen mens en natuur die we weerspiegeld zien in tuinen. Dat samenspel kan variëren van een heftige strijd tot een harmonieus samengaan. In sommige tuinen zie je heel veel mens en heel weinig natuur, in andere tuinen is het precies andersom.

Menno Potjer, 026 361 15 60

Kosten: Leden € 122./ niet-leden € 186 Bijkomende kosten: Boek: Gerben G. Hellinga, Geschiedenis van Nederland

(Zutphen 2007), € 29,95

em rnh

Docent:

ing A

Een tocht door de geschiedenis van de tuinkunst is meer dan genieten van mooie tuinen. Het toont de

Data: 7 januari 2014 t/m 15 april 2014

afde l

leven eigenlijk tussen twee tuinen in’, aldus Erik de Jong in een landelijke dagblad (sept. 2000).

Wanneer: 14 x op dinsdag van 9.30 tot 12.00 uur

Nivo n

cursuscode 217

‘Volgens de geschiedenis van de Christelijke traditie begint en eindigt ons leven in het paradijs en hangt ons

20

201 3-2

streven, naar de achtergrond van het gebeuren. We doen dat aan de hand van de vijftig

Aardse paradijzen, de geschiedenis van de tuinkunst

/ wo

rksh

Data: Van 21 oktober t/m 25 november Ans Mansveld, 026 840 51 36

ursu

Ons vaderlands verleden: de canon

Wanneer: 6 x op maandag van 10.00 tot 12.00 uur

en c

een (of twee) van de Hollandse kunstenaarsdorpen naar keuze.

Geschiedenis

ops

tenhoef, Nunspeet/Hattum, Heeze/Veere en Katwijk/Domburg. We sluiten de cursus af met een bezoek aan

014

dat nogal relatief. In vier lessen bespreken we de dorpen Oosterbeek/Wolfheze, Laren/Bergen, Noorden/Kor-

ssen

De kunstenaars zochten een primitieve wereld, ver van de moderne beschaving, maar in werkelijkheid bleek

21

De Canon van Arnhem

cursuscode 222

Wanneer: 3 (of 4) x op woensdag van 9.30 uur tot 12.00 uur Data: 5 t/m 19 februari, bij evt. vierde les 26 februari

In elf bijeenkomsten komen de veertig onderwerpen aan bod die samen de canon van de geschiedenis van

Docent:

Arnhem vormen, aangevuld met nog enige andere onderwerpen.


Waarom en hoe werd Arnhem hoofdstad van Gelderland? Hoe vaak is er gevochten om de stad? Welke kunstenaars voelden zich er thuis? Had het gewone volk invloed op het stadsbestuur? Deze en soortgelijke

Ad de la Mar, 026-7024815, [email protected]

Kosten vierde lesavond:

Leden € 14 /niet-leden € 22

Meebrengen: alleen bij vierde les: laptop

vragen zullen aan de hand van het boek de revue passeren. Wanneer: 11 x op dinsdag van 9.30 - 12.00 uur

Literatuur

‘Op zoek naar uw voorouders ‘ (Stamboomonderzoek voor beginners) Wilt u op zoek naar uw eigen familieverleden, maar weet u niet hoe te beginnen? Bent u benieuwd hoe ver u terug kunt komen, maar is de drempel van een archief te hoog? Heeft u al een beginnetje gemaakt en wilt u personen op het internet kunnen zoeken? Dan is dit de cursus die u zoekt.

Marlene van Niekerk, Triomf , De Geus Breda, p. 544, 2008, eerste druk 1994

08-11

Ernst Weiss, Franziska, De Geus Breda, p.272, eerste druk 1916

13-12

Chinua Achebe, Een wereld valt uiteen, De Geus Breda, p. 175, eerste druk 1958

10-01

Denis Johnson, Treindromen, Anthos Amsterdam, p. 93, 2012 (eerste druk 2002)

14-02 J.M.G. Le Clézio, Proces-verbaal, De Geus Breda, p. 252, 2009, eerste druk 1963 14-03

Sipko Melissen, Een kamer in Rome, Van Oorschot A’dam, 2012, eerste druk 2012

Wanneer: 6 x op vrijdag van 9.30 tot 12.00 uur

ken of uw familie al in kaart is gebracht. Daarna leert u gegevens verzamelen bij uw eigen familie en kunt u

Data: 4 okt, 8 nov, 13 dec, 10 jan, 14 febr, 14 maart

verder zoeken op het internet. U maakt kennis met een aantal onmisbare zoekmachines in het ‘deep web’.

Docente: Jopie den Besten, 0316 52 66 83

Op de tweede ochtend krijgt u een handleiding om te zoeken in archieven, speciaal het Gelders Archief in


201 3-2

014

Stap voor stap wordt u meegenomen in de boeiende wereld van de genealogie. Allereerst kunt u ontdek-

Arnhem. U hoort over Burgerlijke Stand, Bevolkingsregister en DTB-kaarten. Ook komt het Centraal Bureau

Bijkomende kosten: Zelf boeken aanschaffen of lenen

Er komen twee gedichtenbundels aan de orde.

De cursusbijeenkomsten worden uitgebreid geïllustreerd. Bij voldoende belangstelling is het mogelijk

De eerste drie bijeenkomsten:

deze cursus uit te breiden met één morgen waarin het werken met Aldfaer wordt aangeleerd. Aldfaer is een gratis programma, waarin u al uw familiegegevens gestructureerd kunt bewaren. 22

Het programma kan bovendien prachtige overzichten maken van uw familie.

Erwin Mortier, Voor de stad en de wereld, De Slegte 2006 De laatste drie bijeenkomsten: Tomas Tranströmer, Het wilde plein en andere gedichten.

rnh ing A

De links naar alle besproken sites worden u digitaal aangeboden, zodat u wekelijks meteen aan de slag kunt.

cursuscode 226

afde l

Bespreken van gedichten

Nivo n

genealogisch computerprogramma, waarin u al uw gegevens kunt bewaren en overzichtelijk kunt afdrukken.

em

voor Genealogie ter sprake. Op de derde cursusdag wordt aandacht besteed aan manieren van publiceren en het kiezen van een goed

ssen

04-10

ursu

cursuscode 220

In de cursus worden de volgende boeken besproken:

en c

Bijkomende kosten: Boek: Jan de Vries en Bob Roelofs, De canon van Arnhem € 9,90

Genealogie

cursuscode 225

Bespreken van boeken

Kosten: Leden € 97 / niet-leden €148

ops

Menno Potjer, 026 361 15 60

rksh

Docent:

/ wo

Data: 1 oktober t/m 17 december 2013, m.u.v. 15 oktober

23

Workshop Haiku schrijven voorjaar

Wanneer: 6 x op vrijdag van 9.30 tot 12.00 uur Data: 25 okt, 15 nov, 6 dec, 3 jan, 31 jan, 28 februari Docent: Jopie den Besten, 0316 52 66 83

Wanneer: Zondag 30 maart van 13.00 tot 17.00 uur


Docent: Els van Helden, 026 333 52 40

cursuscode 307


Bijkomende kosten: Gedichtenbundels zelf aanschaffen

Zelf meenemen:

Creatief

Schrijfmateriaal

Schrijven over je eigen leven

cursuscode 306

Naarmate we ouder worden, hebben we steeds vaker behoefte om herinneringen en belevenissen uit

Haiku Schrijven middag in het najaar en één middag in het voorjaar.

maar ook kleine gebeurtenissen, die voor jouw leven waardevol zijn.

Haiku’s zijn gedichten die oorspronkelijk uit Japan komen. Ze zijn heel klein en gaan over de natuur.

De schrijfoefeningen zijn vaak speels en zijn bedoeld om het geheugen op te frissen.

Hoe krijg je een natuurbeeld, iets dat je waarneemt, in zo’n klein gedichtje beschreven en dan ook nog zo,

Het zijn ochtenden van samen schrijven en delen, genieten en soms ook even geraakt worden.

dat het spannend en boeiend is.

Deze cursus is een mogelijkheid om herinneringen op schrift te zetten en ook om boeiend

De middagen beginnen met uitleg over de haiku, het voorlezen van een aantal mooie voorbeelden, verder

te leren schrijven. Zo worden het mooie verhalen voor later.

Daarnaast zal ook de Renga beoefend worden, een iets langere dichtvorm, die in de kring wordt doorgeven. Het zijn ontspannen schrijfmiddagen en mijn ervaring is, dat de combinatie van ‘de natuur in’ en schrijven, heerlijk is om te doen en ook, dat iedereen het kan; mensen verrassen zichzelf vaak, omdat ze in korte tijd

ops rksh

Docent: Els van Helden, 026 333 52 40 Data: 16, 30 jan, 13, 27, febr, 13 en 27 maart

/ wo

haiku.

Wanneer: 6 x op donderdagochtend van 10.00 tot 12.00 uur

Kosten: Leden € 55 / niet-leden € 86 Zelf meenemen:

014

naar buiten, genieten van de natuur en kijken rond, om vervolgens deze waarnemingen vast te leggen in een

Schrijfmateriaal

201 3-2

uitleg over het werken met beelden, spanning en tegenstelling en zintuiglijke waarneming. Daarna gaan we

heel mooie resultaten hebben.

Kosten: Leden € 14 / niet-leden € 22 24

Zelf meenemen:

Schrijfmateriaal

rnh ing A afde l

Docent: Els van Helden, 026 333 52 40

Nivo n

Wanneer: Zondag 27 oktober van 13.00 tot 17.00 uur

cursuscode 305

em

Het is mogelijk de workshops afzonderlijk te volgen; ook kan men voor beide middagen tegelijk in schrijven.

Workshop Haiku schrijven najaar

ursu

In deze cursus gaan we schrijven over ons eigen leven. Daarbij komen grote thema’s aan bod,

en c

Het is inmiddels een steeds weerkerende fijne traditie aan het worden. Het schrijven van Haiku’s, dit keer één

ssen

ons leven vast te leggen en op te schrijven. Voor jezelf of voor je kinderen en kleinkinderen.

25

Teken- en schilderatelier

Ambachtelijk drukken met moderne materialen

cursuscode 313

Een ontdekkingsreis langs verschillende schilderstijlen vormt de rode draad in deze

Heb je ook zo’n bewondering voor die prachtige houtsnedes van Dürer, Hokusai of Escher?

beide cursussen. Er wordt aandacht besteed aan het mengen van kleuren,

Ze maken je misschien te verlegen om er zelf aan te beginnen, maar het is makkelijker dan je denkt!

het leren kijken naar vorm, restvorm en verhoudingen tussen voor en achtergrond.

Je hoeft echt geen Rembrandt te zijn, als je maar nieuwsgierig bent naar wat er allemaal mogelijk is met

We onderzoeken de functies en de eigenschappen van verschillende schilderstijlen

druktechnieken. Bij al deze technieken kun je tijdens het hele proces eindeloos experimenteren.

vanuit de geschiedenis van de schilderkunst.

Ben je uiteindelijk tevreden, dan kun je een oplage maken en je familie en vrienden met een originele en

Ervaring is geen vereiste, het plezier in het steeds weer anders leren zien en

persoonlijke prent of kaart verrassen.

het ontdekken van uw eigen mogelijkheden staan centraal.

Wanneer: 8 x op dinsdag van 9.30 tot 12.00 uur

Het werk wordt zowel individueel als met elkaar bekeken en besproken.

Data: Van 22 oktober t/m 10 december

Verschillende schilder- en tekenmaterialen zijn aanwezig.

Docente: Judith Stolker, [email protected]

Het volgen van beide cursussen geeft geen doublure van opdrachten.

ssen

ontdekken. Je werkt vanuit eigen idee en bespreekt vooraf met de docent hoe dat kan

cursuscode 312

worden vormgegeven, afgestemd op jouw niveau. Om de techniek te leren kan de docent je een verkennende opdracht geven. Besproken wordt welk materiaal en techniek geschikt is voor je plan en welke

Data: Van 6 januari t/m 14 april, m.u.v. de schoolvakanties

gereedschappen daarbij nodig zijn. Daarna ben je bezig het plan optimaal te

Docente: Willy ten Bras, 026 334 12 62

realiseren of onderweg bij te sturen. De docent is daarbij behulpzaam. Vervolgens


komt de afwerking en de presentatie aan bod.

ontwikkelen. Er wordt één keer aan een gezamenlijke opdracht gewerkt, die zoveel of weinig tijd kost als je zelf wilt. We leren ervan om elkaars werk te bekijken en te bespreken welke stappen daarin gemaakt zijn.

ing A afde l

Zo zul je meer kijk op ruimtelijk werk krijgen en zelf ideeën kunnen gaan

Nivo n

De docent laat verschillende inspirerende voorbeelden en invalshoeken zien.

rnh

Wanneer: 14 x op maandag van 13.30 tot 16.00 uur

26

ursu

De opzet van de avond is een werkplaats waar ieder zijn of haar eigen creativiteit kan

Bijkomende kosten: geen


en c

of vanuit een eigen idee!


Teken- en schilderatelier, voorjaar

ops

Maak je eigen beeld voor binnen of buiten, geïnspireerd door de steen, groeiend vanuit klei

Data: Van 30 september t/m 16 december, m.u.v. herfstvakantie

rksh

Willy ten Bras, 026 334 12 62

/ wo

Docente:

Beelden maken in steen, klei, cement of papiermaché

014

11 x op maandag van 13.30 tot 16.00 uur


201 3-2

Wanneer:

cursuscode 311

em

Teken- en schilderatelier, najaar

Kosten: Leden €127 / niet leden € 175

27

Steen is een natuurlijk materiaal en geen enkele steen is het zelfde, omdat er een hele geschiedenis achter

Beelden maken, najaar ochtendcursus

zit. Dit kan je inspireren. Ook kun je er een vorm in zien die je er ‘alleen maar’ uit hoeft te halen. De steen


kan worden gepolijst en/of ruw bewerkt worden.

Data: Van 2 oktober t/m 18 december, m.u.v. herfstvakantie

Klei is een heel plastisch materiaal met een mooie huid. Het kan heel direct bewerkt worden met veel

Docent, kosten, bijkomende kosten:

‘fingerspitzengefühl’. Je leert de techniek van het opbouwen uit klei. Het beeld wordt gebakken en is af te werken met kleur d.m.v. gekleurde klei (engobe) of verf. Beelden in klei kunnen worden gegoten in cement. Je leert een mal te maken in gips van je kleibeeld om het vervolgens zelf te gieten in een mengsel van cement en marmerzand. Voordeel van dit mengsel is dat het op verschillende manieren af te werken is, al naar gelang de uitdrukking die je zoekt, door te kleuren of (plaatselijk) te polijsten. Om op een speelse manier beelden te maken kun je gebruikmaken van papiermaché. Allerhande combinaties van materiaal zoals ijzerdraad, gaas, gips en textiel kunnen leiden tot fragiele ruimtelijke constructies. Ook massief aandoende vormen van een zekere grootte kunnen verrassend zijn.

Beelden maken, voorjaar avondcursus Wanneer:

14 x op dinsdag van 19.30 tot 22.00 uur

Data:

Van 7 januari t/m 15 april, m.u.v. de schoolvakanties

Docent:

Sophie Bekkering, 06 23 72 21 43

Kosten:


Docent, bijkomende kosten:

cursuscode 323

Zie hiervoor ‘najaar avondcursus’, cursuscode 321


Data: Van 1 oktober t/m 17 december, m.u.v. de herfstvakantie Docent: Sophie Bekkering, 06 23 72 21 43 Kosten: Leden € 131 / niet-leden € 195 Bijkomende kosten: Zelf steen kopen: Mogelijk bij Art Supplies, Steenstraat 36a, Arnhem;

ursu en c ops rksh

Zie hiervoor ‘najaar avondcursus’, cursuscode 321

/ wo

Bijkomende kosten:

014

Kunstzinnig werken “Ik zoek niet, ik vind” Picasso

201 3-2

cursuscode 321

zie hiervoor ‘voorjaar avondcursus’, cursuscode 323

Door middel van een gerichte opdracht ga je aan het werk met verschillende materialen op groot papier. Hierbij gaat het om het spelen met materialen en het

em

crèmegroen tot donkerblauw/grijs.

Docent, kosten:

plezier van het ontdekken en het doen. Ervaren wat dit met je doet. Het werkt ontspannend en kan je ook op andere vlakken in je leven vrijer maken. Schilder en werk vanuit jezelf vóór jezelf en ga grenzen over.

Peter van Ginkel, Nieuwe Kade 2, Arnhem;

Dirks Artist Supplies b.v, Nijverheidsweg 19, Druten;

Voor deze cursussen is geen teken en schilderervaring vereist.

De Beeldhouwwinkel, Laarstraat 139, Zutphen

De cursussen zijn verschillend van inhoud.

28

Enkele materiaalkosten met de docent af te rekenen

Voor beide cursussen inschrijven is mogelijk.

rnh

uit de soorten: albast, speksteen, of serpentijjn. De stenen hebben kleurvariaties van transparant wit, rôse,

cursuscode 324

Data: Van 8 januari t/m 16 april, m.u.v. de schoolvakanties

ing A

De steen dien je zelf aan te schaffen op de onderstaande adressen. Ga uit van een steen van 3-15 kilo. Kies


afde l

De gegoten beelden echter worden naar gewicht van het beeld afgerekend.

Nivo n

Al het materiaal om bovenstaande beelden te maken is aanwezig en de klei bij de cursusprijs inbegrepen.

Wanneer:

zie hiervoor ‘najaar avondcursus’, cursuscode 321

Beelden maken, voorjaar ochtendcursus

Alles duurzaam af te werken met lak en acrylverf.

Beelden maken, najaar avondcursus

cursuscode 322

ssen

De materialen:

29

cursuscode 341

Wanneer: 7 x op maandag van 19.30 tot 22.00 uur Data: Van 28 oktober t/m 9 december Docent, kosten, zelf meebrengen: Zie hiervoor ‘najaar middagcursus

Wanneer: 7 x op woensdag van 14.00 tot 16.30 uur 2, 9, 23 okt, 6, 20, 27 nov, 11 december

Docent: Jozé Meijer, 026 844 63 26 Kosten: Leden € 106 / niet-leden € 147

Kunstzinnig werken, voorjaar

cursuscode 365

Digitale fotografie, voorjaar ochtendcursus

Bijkomende kosten: Geen

cursuscode 342

Wanneer: 8 x op woensdag van 14.00 tot 16.30 uur Data: 8, 15, 29 jan, 5, 12, 26 febr, 12, 26 maart

Wanneer:


Data: Van 25 februari t/m 8 april (geen voorjaarsvakantie) Docent, kosten, zelf meebrengen: Zie hiervoor ‘najaar middagcursus

Fotobewerking

Docent: Jozé Meijer, 026 844 63 26 Kosten: Leden € 121/ niet-leden € 167

Heeft u een goede basiskennis van uw digitale camera en computer, dan is de volgende stap een


kennismaking met fotobewerking. U gaat leren werken met het gratis te downloaden programma Picasa van Google. Dit handige programma voor fotobewerking biedt u uitgebreide

Digitale fotografie

Wanneer:


Data:

Van 28 oktober t/m 9 december

Docent:

Marianne Schoonderbeek, 06 31 34 61 93

Kosten:


Bijkomende kosten: 30

cursuscode 361

Geen

Zelf meebrengen: Camera met volgeladen batterij, handleiding, notitieblok en pen

Wanneer:


Data:

Van 24 februari t/m 7 april (geen voorjaarsvakantie)

Docent:


Kosten:


Zelf meebrengen:

een laptop met een aantal mappen met foto’s en de

meest recente versie van Picasa geïnstalleerd (http://picasa.google.nl). Volgeladen laptop batterij en voeding. Camera met volgeladen batterij, usb stick, notitieblok en pen.

ops rksh / wo 014

cursuscode 363

201 3-2

Fotobewerken, middagcursus

ieder week een opdracht. Alle drie cursussen hebben dezelfde inhoud.

Digitale fotografie, najaar middagcursus

Beide cursussen hebben dezelfde inhoud.

em

Om uw nieuw verworven kennis in praktijk te brengen en uw beeldvorming verder te ontwikkelen, krijgt u

en leer in zeven lessen de basis van het beheren en bewerken van uw digitale foto’s.

rnh

resolutie en lichtwaardes worden uitgebreid behandeld. Ook besteden we aandacht aan beeldvorming.

Neem uw eigen laptop mee (al geïnstalleerd met de meest recente versie van Picasa)

ing A

betere resultaten kunt komen. Technische aspecten zoals witbalans, diafragma, scherpte-diepte, sluitertijd,

ogen retoucheren en een aantal leuke effecten behoren tot de mogelijkheden.

afde l

Wilt u iets weten over witbalans en resolutie? In zeven lessen leert u hoe de camera werkt en hoe u tot

Basisbewerkingen als bijsnijden, rechtzetten, contrast, helderheid en kleur instellen, rode

Nivo n

Bent u in het bezit van een digitale camera? Wilt u leren hoe u daarmee betere foto’s kunt maken?

en c

mogelijkheden voor het organiseren, verbeteren en vertonen van uw fotoverzameling.

ssen

Data:

cursuscode 362

Digitale fotografie, najaar avondcursus

ursu

Kunstzinnig werken, najaar

31

Fotobewerken, avondcursus

cursuscode 364

Boekbinden, groepswerk II

cursuscode 425

Wanneer:


Na afsluiting van de basiscursus van dit seizoen of van een eerder seizoen is het mogelijk deel te nemen aan

Data:

Van 24 februari t/m 7 april (geen voorjaarsvakantie)

het groepswerk vanaf januari. Voor de omschrijving: zie hiervoor.

Docent:


Kosten en zelf meebrengen: Zie hiervoor ‘fotobewerken middagcursus’ cursuscode 363

Boekbinden Boekbinden, basiscursus

cursuscode 423

Wanneer:


Data:

Van 6 januari t/m 14 april, m.u.v. de schoolvakanties

Docent:

Gerard Honkoop, 026 442 18 20

Kosten:

Leden €115 / niet-leden € 174


In deze cursus leert u de principes van verschillende inbindtechnieken. Voor het versieren van omslagen maakt u kennis met de vele mogelijkheden, die papier geeft. Ook het maken van kartonnen doosjes en map-

Docent:


Kosten:


usse

Van 30 september t/m 16 december, m.u.v. de herfstvakantie

curs

Data:

s en


hop

Wanneer:

n

pen, die we beplakken met papier, hoort bij deze cursus.

201 3-20 14 / w

Boekbinden, groepswerk I

orks

Zelf meenemen: snijmat, stanleymesje, metalen liniaal, schaar, potlood, gum

cursuscode 424

Samen met mensen die in het verleden een basiscursus hebben gevolgd bent u op uw eigen niveau bezig

Docent:


Kosten:


Bijkomende kosten: 32

Geen

Arn

Van 30 september t/m 14 april, m.u.v. de schoolvakanties

ing

Data:

afde l


Nivo n

Wanneer:

hem

met boekbinden. Bij dit groepswerk begeleidt de docent, zelf boekbinder van beroep, de deelnemers.

33

Muziek

Actief, lichaam en geest

Samenspel muziekgroep

cursuscode 531

Schaken

cursuscode 420

Fijn met elkaar musiceren. Er wordt van alles gespeeld, naast barok- en klassieke muziek ook moderne- en

Deze activiteit wordt georganiseerd in samenwerking met de Arnhemse Schaakvereniging (ASV).

volksmuziek. Iedereen die een instrument bespeelt kan meedoen.

Steeds meer mensen kennen de regels van het schaken. Vaak leert men het al op de basisschool. Toch is de

Kom eens kijken of liever, kom meedoen, want door mee te spelen ervaart u het best hoe het is om in zo’n

drempel om bij een schaakvereniging te gaan spelen vaak te hoog. Daardoor komen veel mensen er niet toe

muziekgroep te spelen.

om eens een partij te spelen. En eigenlijk is dat vreemd, want schaken is voor jong en oud en het houdt je geest jong. Schaken is ook bij uitstek een sport waar men zijn creativiteit in kwijt kan. Een ander element

Wanneer:

14 x op vrijdag van 13.30 tot 15.30 uur

is het strijden met een opponent, die na de partij een gezellige gesprekspartner kan zijn. Kortom: schaken

Data: 27 sept. 11 okt, 1, 15, 29 nov, 13 dec, 10, 24, jan, 7, 21 febr, 14, 28 mrt, 11, 25 april

slecht ook drempels. Ook beginnende schakers zijn van harte welkom. U wordt ingedeeld in een aparte

Docent: Truus Siddré, 0313 41 66 50

groep waaraan u op uw eigen niveau kunt deelnemen. Aanmelden is niet nodig.

Deze cursus behandelt de opkomst en ontwikkeling van de popmuziek, een ontwikkeling die niet los gezien kan worden van diverse maatschappelijke gebeurtenissen.

Data:

1 okt, 5 nov, 3 dec, 7 jan, 4 febr, 11 mrt, 1 april

Contactpersoon: Jan Vermeer, 026 445 23 35 Kosten:

en c

cursuscode 544

€ 2,50 per middag of € 11,50 per seizoen.

Met veel grote namen, maar ook aandacht voor bijzonder, haast onbekend talent.

Basiscursus Filosofie

Uiteraard met veel geluidsfragmenten en beeldmateriaal.

Dwarse denkers over grote vragen

ops

De geschiedenis van de Popmuziek (de wortels)

vrij schaken). Van 14.00 tot 17.00 uur (drie partijen in toernooivorm, 25 min. p.p.)

ursu

7x op de 1e dinsdag van de maand van 13.30 tot 14.00 uur (aanmelden en

cursuscode 703

Deze korte cursus van vier lessen is opgezet ten behoeve van iedereen die nog niet zo

Er is aandacht voor de popmuziek van eigen bodem (Indo-rock, Nederbeat) en voor folk- en protestsongs.

vertrouwd is met de Europese filosofie en die zich in korte tijd een beeld wil vormen

Deelnemers krijgen steeds een cd-tje met muziek over het behandelde onderwerp.

van de maatschappelijke betekenis en invloed hiervan. De cursisten worden niet

201 3-2

014

Aan bod komen onder andere het ontstaan van de rock & roll, blues, soul, maar ook Britse beat.

34

Data:

Van 9 t/m 30 januari

Docent:

Bart Petersen, 024 360 14 10

Kosten:

Leden € 39/ niet leden € 60


afde l

4 x op donderdag van 19.30 tot 21.30 uur

Nivo n


Wanneer:

rnh

van de cursisten wordt verwacht dat ze ook af en toe over de stof in gesprek gaan.

Docent: Sjoerd Kemeling, 0543 537590

ing A

gemaakt met fundamentele filosofische vragen. Het is geen eenrichtingverkeer:

Data: Van 30 oktober t/m 18 december

em

gebombardeerd met namen en stromingen, maar, via vijf grote denkers, vertrouwd Wanneer: 8 x op woensdag van 19.30 tot 21.30 uur

Kosten: Leden € 63 / niet leden € 97

ssen

Wanneer:

Bladmuziek te voldoen aan docent

rksh

Bijkomende kosten:

/ wo


35

Basiscursus Humanisme

cursuscode 704

Yoga, ochtendcursus

Wat houdt humanisme eigenlijk in? Is het een levensbeschouwing? Sluiten religie en humanisme elkaar uit?

Wanneer: Data:

Heeft het humanisme nog een functie in deze wereld? Ben ik een humanist?

Docent, kosten: Zie hiervoor ‘yoga, avondcursus’ cursuscode 401

Wie - wat - waar

Lastige vragen, waarvoor deze cursus géén definitieve antwoorden zal aandragen. In plaats daarvan word je uitgedaagd met originele inzichten, enkele zorgvuldig geselecteerde teksten en hierop gebaseerde gesprekken met medecursisten. De bedoeling is dat je na vier intensieve sessies in staat bent om je eigen voorlopige, maar goed onderbouwde antwoorden te geven op deze en andere vragen.

cursuscode 402

25 x op woensdagmorgen van 10.00 tot 11.00 uur Van 2 oktober t/m 16 april, m.u.v. de schoolvakanties

Taiji Taiji is ontstaan uit diverse Chinese vechtkunsten, lichaamskunsten en de geneeskunde. Tegenwoordig wordt het veelal toegepast als gezondheidssysteem, waarbij je steeds op zoek bent naar de juiste balans tussen rust en activiteit, tussen Yin en Yang in je zijn en handelen.

Wanneer:

4 x op donderdag van 19.30 tot 21.30 uur

Taiji (Tai Chi Quan, Tai Chi Chuan)

Data: Van 7 t/m 28 november Docent: Bart Petersen, 024 360 14 10

ursu


kopje thee/koffie te drinken.

Yoga, avondcursus

cursuscode 401

Wanneer: 25 x op dinsdag van 19.30 tot 20.30 uur Data:


Docent:

Grace Luijkenaar-van Norden, 026 49 53 900

Kosten: Leden € 145 / niet leden € 222 Bijkomende kosten:

Geen

rksh

/ wo

014

201 3-2

ning en soms met een meditatie of mantra. Na afloop van de les is er de mogelijkheid om gezamenlijk een

em

bewegingen en houdingen kunnen op eigen niveau uitgevoerd worden. De lessen eindigen met een ontspan-

Wanneer: 25 x op donderdag van 10.00 tot 11.30 uur Data: Van 3 oktober t/m 17 april, m.u.v. de schoolvakanties Docent: Annie Niessen (Taiji en Qigong Arnhem) 026 364 57 90, www.annieniessen.nl Kosten: Leden € 167 / niet leden € 256 Bijkomende kosten: Geen,wel warme kleding en schoenen met platte zolen

rnh

weer op een natuurlijke wijze stromen en allerlei blokkades in het lichaam kunnen worden opgeheven. De

ing A

nayama’s) en ontspanningstechnieken toe. Zo brengen we balans in lichaam, geest en ziel. De energie gaat

afde l

Met liefde en respect voor ons lichaam passen we de yogahoudingen (asana’s), ademhalingstechnieken (pra-

Nivo n

‘Yoga is het tot rust brengen van de golven van de geest.’ Patanjali (Yoga Sutra’s)

ops

en c

Yoga

36

In de cursus trainen we houdingen, bewegingen en meditatieve technieken met als doel de verbetering van je lichaamshouding, je concentratie, de coördinatie van bewegingen en je energiecirculatie. Er is veel aandacht voor ontspanning (zachtheid en souplesse), luisteren naar je lichaam, het invoelen, de combinatie van rust en alertheid en het veranderen van bewegingspatronen. Gaandeweg leer je steeds gemakkelijker eventuele belemmeringen los te laten om dit mogelijk te maken en vergroot je je geestelijke en fysieke vrijheid. Je oefent een goede lichaamshouding, verbinding met de aardekracht, balans, bewegen vanuit je centrum en totaal bewegen. Tijdens het oefenen gebruiken we de basisideeën uit de filosofie van Yin en Yang waarbij je schijnbare tegenstellingen met elkaar probeert te verenigen in de interactie met jezelf en de buitenwereld. Deze principes passen we o.a. toe in een korte zogenoemde Taiji-vorm. Dit is een kleine serie van langzame bewegingen en houdingen die in elkaar overvloeien. Naarmate je langer oefent worden de basisprincipes van Taiji steeds meer een vanzelfsprekend onderdeel van je zijn en handelen. Uiteindelijk kan dit steeds meer je levenshouding beïnvloeden en je gezondheid en vitaliteit bevorderen.

ssen

Kosten: Leden € 39 / niet leden € 60

cursuscode 403

37

Qigong

Meditatie

cursuscode 405

Qigong is een Chinees gezondheidssysteem waarbij je met speciale lichaamshoudingen, bewegingen en

In de workshops maken we kennis met enkele principes van meditatie. We leren om het centrum van de

ademhalingsoefeningen de Chi (levensenergie) activeert en door je lichaam leidt. De circulatie van je levens-

geest te ‘vinden’; de oorsprong van het denken. De weg er naar toe kan echte stilte en innerlijke vrede ge-

energie en je coördinatie kunnen hierdoor verbeteren. Je komt beter in je vel te zitten en voelt je energieker.

ven, mede door de combinatie van innerlijke stilte, alertheid en flexibiliteit ongeacht de omstandigheden.

Qigong (Chi Kung)

cursuscode 404

Gedurende deze workshops mediteren we zittend op een stoel. De voorbereidende oefeningen bestaan uit diverse staande fysieke houdingen en bewegingen die tot doel hebben het lichaam en de geest voor te berei-

In deze Qigong cursus leer je de volgende dingen:

den op de meditatie. Een goede lichaamshouding en een rustige geest zijn noodzakelijk. Ook gebruiken we

• aandacht in je lichaam brengen

rekoefeningen en ademhalingsoefeningen om het lichaam te openen en te reinigen.

• je lichaamshouding corrigeren Meditatie kan helpen om mentale spanningen te verwijderen en tevens kan de gevoeligheid voor

• gaan voelen waar onnodige (spier)spanning is en die leren loslaten

veranderingen in het lichaam toenemen. Negatieve gedachtenpatronen veranderen, de gezondheid

• de ruimte in je lichaam groter maken, met name de wervelkolom en je gewrichten, door veel te rekken

verbetert en latente functies zoals geestkracht kunnen door middel van meditatie verder

ontwikkelen.

Docent: Annie Niessen, 026 364 57 90, www.annieniessen.nl

We oefenen vooral Daoyins. Dit zijn fysieke bewegingen waarbij je met je intentie de energie en de adem-

Kosten: Leden € 36/ niet leden € 54

haling leidt naar bepaalde gebieden in je lichaam. Bijvoorbeeld hoofd/nek, schouders, borstgebied, buik-

ursu

Data: Van 2 t/m 23 november

staande houding, soms ook zittend op een stoel of liggend op een matje.

en c

Wanneer: 4 x zaterdagochtend van 10.00 tot 11.30 uur

Je traint een beperkt aantal korte fysieke bewegingsvormen en die herhaal je steeds. Deze voer je uit in

ops

• je ademhaling verdiepen en je geest tot rust brengen

rksh

en strekken in combinatie met ontspanning

ssen

• het contact met de aarde intensiveren

Bijkomende kosten: Geen; wel warme kleding en schoenen met platte zolen.

/ wo

gebied en de benen. Door de speciale aandacht werk je dieper door op die gebieden in het lichaam.

014

Elke daoyin bestaat uit een specifieke combinatie van lichaamshouding, -beweging, aandacht en ademhaling.

201 3-2

Dat heeft een diepgaand effect op energiekanalen in het lichaam waardoor de (Chi)kracht beter door het lichaam circuleert. Afvalstoffen worden gericht afgevoerd uit die gebieden en de daarbij behorende organen.

em

Hou je van gedetailleerd en aandachtig werken aan je eigen energiehuishouding dan is Qigong een mooi

Van 1 oktober t/m 17 december, m.u.v. herfstvakantie

Docent:

Annie Niessen tel. 026 364 57 90, www.annieniessen.nl

Kosten: Leden € 75 / niet leden € 115 Bijkomende kosten: Geen; wel warme kleding en schoenen met platte zolen. 38

ing A

Data:

afde l

11 x op dinsdagochtend van 10.00 tot 11.30 uur

Nivo n

Wanneer:

rnh

oefensysteem voor jou.

39

Bergsport

• Tochtenplanning , woensdag 22 januari 2014 in Nivoncentrum Veilig tochten plannen in de bergen alle aspecten die hiervoor nodig zijn. Je leert topografische kaarten te

Bergsportgroep ZON maakt deel uit van de Afdeling Arnhem en organiseert ieder jaar een basiscursus bergsport. Door het seizoen heen worden wandelingen, kompastochten, klimdagen, klettersteigen en tochten in

interpreteren, een tijdsplanning op te zetten en slim om te gaan met bagage en voeding. Ook word er ingegaan op de mogelijke gevaren en worden veel handige tips en ervaringen uit de praktijk gedeeld. • Touwtechnieken, woensdag 5 februari 2014 in Nivoncentrum

Bergsportgroep ZON is één van de drie NIVON bergsportgroepen in ons land. ZON neemt deel aan het

Tijdens touwtechnieken besteden we vooral aandacht aan alle belangrijke touwhandelingen. Hoe zat het

overleg in de Landelijke Bergsport Commissie (LBC) van het NIVON. ZON heeft een bescheiden bibliotheek

ook alweer met een seilrolle Flaschezug of prussiken. Wat is de huidige standaard voor het op gletsjers gaan.

waaruit belangstellenden gratis kaarten, boeken en klimgidsen kunnen lenen. Verder zijn bergsportmaterialen

Hoeveel meter touw moet er tussen klimmers? Allemaal dingen die je moet weten en goed moet beheersen

(helm, touw, gordel, karabiners) tegen een geringe vergoeding te huur.

voor je op stap gaat.

De activiteiten van de ZON worden in De Toorts, in het maandblad Mededelingen en op de website van de

• Weerkunde , woensdag 19 februari 2014 in Nivoncentrum

afdeling Arnhem (www.NIVON-arnhem.nl) aangekondigd. NIVON-leden van buiten de afdeling Arnhem kun-

Voor bergwandelaars en klimmers is het weer in de bergen vaak een beslissende factor. Hoe meer je

nen zich aanmelden voor elektronische ontvangst van het maandblad Mededelingen via de website van de

van het weer op de hoogte bent, hoe beter voorbereid je al of niet op pad gaat. Vandaag komen

afdeling. De Bergsportgroep ZON heeft ook een eigen website: www.bergsport-zon.nl.

onderwerpen voorbij als wolkenkunde, het herkennen van een slecht weer front, de gevaren van

je verwacht dat je de basisvaardigheden van het klimmen en vooral het zekeren beheerst. Er gaan wel Zon-

Je brengt je eigen spullen mee en pakken we onze rugzak in met de benodigde materialen

vrijwilligers mee die de cursussen verzorgen, maar zij hebben tijdens deze weekenden geen instructeurstaak.

voor dag-, hutten en alpine tochten. Welke schoenen heb je nodig en welke materialen zijn • Sneeuw & ijs, woensdag 19 maart 2014 in Nivoncentrum Voor hen die van plan zijn de bergsport vervolgcursus in Oostenrijk te gaan volgen is

Het doel van deze cursus is om je de vaardigheden bij te brengen om met plezier en veilig in de bergen op

deze module een must. Wat is een serac, een sneeuwprofiel en ga zo maar door.

pad te gaan. De bergsport beginnerscursus is opgebouwd uit verschillende onderwerpen die samen met het

Wat we nog niet gaan doen is het lopen op stijgijzers, dat zal pas in Oostenrijk

cursusboek worden behandeld. De basiscursus is een goede voorbereiding op de alpine cursus in Oostenrijk.

gebeuren…

201 3-20

Info/aanmelden: Marco Ouwehand, tel. 06 51 34 95 41, [email protected].

em

De cursus wordt gegeven door ervaren vrijwilligers.

ng A rnh

Kosten: Leden € 90/ niet-leden € 120

40

de orde.

n af

berggebieden op pad gaat. Ook komt de conditie, een stukje EHBO en een bergsportmenu aan

Nivo

Bij Alpinegevaren gaan we in op de algemene zaken waar je rekening mee moet houden wanneer je in

deli

De volgende onderdelen worden behandeld: • Alpine gevaren , woensdag 8 januari 2014 in Nivoncentrum

wor

het meest geschikt voor de diverse buitensportactiviteiten.

cursuscode 431

14 /

Bergsport, basiscursus

ps e

• Materialen, woensdag 5 maart 2014 in Nivoncentrum

ksho

De klimdagen of -weekenden zijn vooral bedoeld om zelfstandig te kunnen klimmen. Er wordt dan ook van

n cu

rsus

slecht weer in de bergen, maar vooral niet teveel risico’s nemen.

Klimdagen/-weekenden

sen

Nederland en alpinegebieden aangeboden.

41

Winterkamperen

cursuscode 432

Info/aanmelden: Marco Ouwehand, el. 06 51 34 95 41, [email protected]. Bij winterkamperen besteden we aandacht aan kamperen onder winterse omstandigheden. Waar moet je op letten als je je tent wilt opzetten? Op welke plaats? Welke tent is het meest geschikt? Hoe blijf ik warm? Wat moet zeker niet ontbreken in je uitrusting en welke tips kunnen van onschatbare waarde zijn als de omstan-

een gletscher en/of andere ondergrond in de bergen. Deze cursus is een vervolg op de basiscursus bergsport. Voor meer informatie kun je Marco Ouwehand bellen op tel. 06 51 34 95 41 of mailen naar [email protected]. Wie zich heeft gemeld bij Marco Ouwehand, wordt op de hoogte gehouden. Ook zal er voldoende en tijdige informatie op onze site en Mededelingen staan.

digheden ineens omslaan tijdens je trektocht? Voor deze module is het raadzaam ook de module Alpine

Wanneer: 23 t/m 29 juni 2013 in het Dachsteingebied (in 2014 zelfde periode)

gevaren te volgen.

Kosten: Leden € 750 (op basis van halfpension, incl. Oostenrijkse gidsen en Nivon - begeleider)

Wanneer: 25- 26 januari 2014 in de Eiffel/Hoge Venen

bij minder dan 5 deelnemers worden de kosten lager: € 680, niet-leden € 830.


(kosten in 2014 nog niet bekend)

Bijkomende kosten: reis en verblijfkosten weekend

Bijkomende kosten: Reiskosten en verzekering (zelf afsluiten)

Orientatie

cursuscode 433 usse

n

Verdwalen is balen’. Het omgaan met GPS, kaart en kompas wordt rondom Nivonhuis de Bosbeek gehouden.

curs

Op vrijdagavond de theorie en zaterdag en zondag gaan we op pad om het geleerde in praktijk te brengen.

Wandelcafé Info:

Info/aanmelden: Marco Ouwehand, el. 06 51 34 95 41, [email protected]

hop

cursuscode 434

orks

Wandel en klimtechniek, Klettersteig

Eva Hupkes, 026 361 98 43

Hier leer je om te gaan met je materiaal. Aan de hand van praktijksituaties laten we zien waar je mee te ma-

Wandelcafé Arnhem is een samenwerkingsverband tussen vereniging voor wandelaars

ken kunt krijgen en hoe je problemen kunt voorkomen en/of oplossen.

‘Te Voet’, de afdeling NIVON en Bezoekerscentrum Sonsbeek.

Wanneer: Weekend in april 2014 in Klimgebied Ibbenburen

Er worden jaarlijks 6 wandelingen georganiseerd, altijd op een zondag.

Kosten: Leden € 50,-/ niet-leden € 60,-

tijdens de wandeling aan de orde komt. Vertrekpunt is steeds het

In juni van dit jaar en in 2014 organiseert de Bergsportgroep Zon, samen met Oostenrijkse natuurvriendengidsen een cursusweek. Dit jaar gaan we naar het Dachsteingebied, waar we in Hallstatt in 42

het Wieserberghaus (1884 m) zitten. Hier gaan we klettersteigen, rotsklimmen en leren lopen op

gewandeld. Aanvang is om 11 uur en de toegang is gratis. Voor het najaar 2013 staan de volgende Wandelcafé’s op de agenda: 26 mei, 7 juli, 22 september en 17 november.

Arn

De wandelingen zijn zo’n 15 kilometer lang. Er wordt in een stevig tempo

ing

Info/aanmelden: Marco Ouwehand, el. 06 51 34 95 41, [email protected]

bezoekerscentrum Sonsbeek, Zypendaalseweg 24a te Arnhem.

afde l

cursuscode 435

Nivo n

Bergsport, vervolgcursus

hem

De wandelingen hebben een thema dat voorafgaand aan de wandeling of soms

Bijkomende kosten: reiskosten weekend

201 3-20 14 / w


s en

Wanneer: 14, 15 en 16 maart 2014 in ‘De Bosbeek’

43

Natuur

De verschillende docenten brengen hun onderwerpen op een eigen manier, die de nieuwsgierigheid prikkelt.

Deze cursussen worden georganiseerd in samenwerking met de Vereniging voor Natuur- en Milieueducatie

Waar:

(IVN) en de Vereniging voor Veldbiologie (KNNV).

Wanneer: 9 x op donderdag van 20.00 tot 22.00 uur.

In een aantal lessen wordt gebruik gemaakt van levend materiaal.

cursuscode 902

Basiscursus Natuur Najaar

Begeleiding/ contactpersonen: Nirma & Martin van Rijn - van Atteveldt, 026 442 87 60.

Natuurcentrum Arnhem (zie onder cursus 902)

Data: 13, 20 en 27 februari, 13, 20 en 27 maart, 3, 10 en 24 april en

vijf excursies van anderhalf à twee uur op zaterdag op 22 en 29 maart, 5, 12 en 26 april,

aanvang wisselend tussen 9.00 en 11.00 uur

Kosten: Leden en niet-leden € 45,-.

Dit is een cursus voor nieuwsgierige mensen van 14 tot 100 jaar, die zich willen verbazen over de slimheid,

Vogelcyclus

waarmee de natuur de herfst en de winter door komt. De onderwerpen, die aan de orde komen zijn: • bomen in herfst en winter,

In samenwerking met de Vogelwerkgroep Arnhem wordt een cyclus over Vogels georganiseerd

• paddenstoelen

in het voorjaar van 2014. Het gaat om een algemene lezing over vogels, in het bijzonder de Vogels van Arnhem.

Waar: Natuurcentrum Arnhem, locatie Stadsboerderij Presikhaaf, Ruitenberglaan 4 in Arnhem.

vogels van bos en heide (1e avond),

Wanneer:

3 x op donderdag 24 en 31 oktober en 7 november van 20.00 - 22.00 uur en

vogels van water en moeras (2e avond) en

drie excursies van anderhalf à twee uur op zaterdag 26 oktober, 2 en 9 november,

vogels van bebouwd gebied (3e avond).

aanvang 10.00 uur Leden en niet-leden € 15,-.

Ter afsluiting kan bij voldoende belangstelling een excursie naar Meinerswijk of Park

Kosten:

wor

ksho

ps e

n cu

Daaropvolgend een cyclus van drie cursusavonden van 2 uur met als thema’s:

nog niet bekend. Verdere informatie volgt t.z.t. in Mededelingen

ng A rnh

Deze cursus, voor iedereen tussen de 14 en 100 jaar, is de leukste manier om de lente te beleven en de

• zoogdieren

- water

• bomen

- insecten

• reptielen en amfibieën

- vogels

n af

- planten

Nivo

• het landschap rondom Arnhem

deli

natuur in en om Arnhem beter te leren kennen. De onderwerpen zullen zijn:

201 3-20

Begeleiding/ contactpersonen: Nirma & Martin van Rijn - van Atteveldt, 026 442 87 60.

Bij het ter perse gaan van dit programmaboekje zijn de exacte data en lezinghouders

em

cursuscode 901

14 /

Sonsbeek worden gehouden.

Basiscursus Natuur Voorjaar

44

rsus

• en we zoeken het antwoord op de vraag: Hoe komt de natuur de winter door?

sen

45

Aanmeldingsformulier 2013-2014

Inlichtingen: Ingrid Lodewijk

tel. 026 382 02 33

per e-mail: [email protected]

Achternaam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Dhr./mevr.

Voornaam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Postcode/plaats: . . . . . . . . . . . . . . . . .

Telefoon: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

E-mail: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

❍ ❍ ❍

Ik ben NIVON-lid: Ik word lid: Ik word geen lid

lidnummer: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . geboortedatum: . . . . . . . . . . . . . . . . .

Hierbij geef ik me op voor de volgende activiteit (en):

Cursuscode

Cursusnaam

Prijs

SVP aankruisen hoe u wilt betalen:

colofon

❍ Ik verleen Nivongroepen te Elst een éénmalige machtiging om het verschuldigde

cursusgeld van mijn bankrekening, IBAN-nummer . . . .

. . . .

. . . . . . . . . .

t.n.v. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , af te schrijven, en kies daarbij voor:

tekst:

cursusleiders en bestuursleden

❍ Betaling ineens

eindredactie:

Jet Kooderings Clemens, Jacqueline Scheer

❍ Betaling in twee termijnen (alleen mogelijk bij een totaalbedrag van meer dan € 50,-)

ontwerp:

Antoinet Broeder, grafische vormgeving Nijmegen

❍ Ik heb een regeling getroffen met mevr. Lodewijk.

❍ Door ondertekening ga ik akkoord met de NIVON-voorwaarden Arnhem, mei 2013

46

DATUM:

PLAATS:

HANDTEKENING:

47

Wanneer u dit formulier gebruikt, stuur het dan in een voldoende gefrankeerde enveloppe aan:

NIVON, afdeling Arnhem p/a Valkenburgstraat 19 6845 HW Arnhem U kunt ook (bij voorkeur) via internet inschrijven. Vul het formulier in op www.nivon-arnhem.nl Dat gaat snel en is voor u en voor ons kosteloos. Per persoon één formulier gebruiken.

48

Uitgave van: Nederlands Instituut voor Volksontwikkeling en Natuurvriendenwerk (Nivon) Afdeling Arnhem Molenbeekstraat 26A 6824 AX Arnhem T 026 389 38 65 E [email protected] W www.nivon-arnhem.nl

seizoen afdeling Arnhem workshops cursussen lezingen wandelingen excursies bergsport

Recommend Documents