SAQ.eu STUDIOÊARNEÊQUINZEÊÊÊÊÊbvba inÊsamenwerkingÊmet
CleurenÊMerken
MasterplanÊbouwblokÊKortrijkÊDoorniksepoort
AMBITIE INNOVATIE DUURZAAM CREATIEF DESIGN
KORTRIJK
SAQ _ CLEUREN MERKEN Gezien het opmaken van dit masterplan aanstuurt op een kwalitatieve, conceptuele visie, onderbouwd met een gefundeerd stedenbouwkundig denken, stellen het conceptueel architectenbureau SAQ en het bureau CLEUREN-MERKEN zich gezamelijk kandidaat. De competenties en expertise van beide bureaus zijn complementair en benadrukken de wil om deze opdracht op een efficiënte en doordachte wijze te benaderen. Met burelen al jarenlang gevestigd te Kortrijk, kent STUDIO ARNE QUINZE bovendien uitvoerig de uitdaging van de opdracht alsook de huidige stedenbouwkundige situatie in het omliggend stedelijk weefsel. Zowel creativiteit, als nieuwe stedenbouwkundige denkpatronen zullen worden getoetst op deskundigheid, realiteitszin en economische haalbaarheid. Studio Arne Quinze is samen met REX (USA) en Bas Smets uitgeroepen tot laureaat voor de prijsvraag ‘Stadsbibliotheek Kortrijk’, eveneens gelegen in de stationsomgeving.
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
2
1. ANALYSE
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
3
SAQ - Cleuren Merken wil met deze analyse een aanzet geven tot een mogelijke invulling; een toekomstvisie voor de site gebaseerd op een eerste onderzoek.
Winkelzone onlangs versterkt met de “K in Kortrijk” GROTE MARKT
KERK
Verdere ontwikkeling en stimulering van dienstensector in stationsomgeving
K KORTRIJK VEEMARKT
EIN
PL
RG
BU
UW
HO
SC
“Klassieke” woonzone met revitaliserings project M. Van Hee. VAN HEE
nieuwbouwproject
STATINSPLEIN
STATION
STATION
SEINHUIS NMBS KANTOOR FUNCTIE Spoorwegen
P
P
Doornikse wijk
EXPO
DESIGN HOGESCHOOL
KANTOOR STATIONS OMGEVING WOONZONE SHOPPING
E 17
Hoog Kortrijk
HOOG KORTRIJK
Locatie Het bouwblok neemt een centrale positie in in het stedelijk weefsel van Kortrijk en sluit aan op de 2 voornaamste dragers van het stedelijk weefsel. Enerzijds ligt het bouwblok op de Noord-Zuid as uitgezet door Bernardo Secchi en anderzijds sluit de vlasmarkt aan op het binnen stedelijk netwerk van pleinen . Verder grenst het bouwblok aan op de stationsbuurt, de winkelkern en de woonzone tussen de Spoorweglaan en de Wijngaardstraat.
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
4
Doorniksepoort, 1300
Doorniksepoort, 1735
Historiek: De Doorniksepoort Het voornaamste doel van dit masterplan is het heropwaarderen van één van de toegangspoorten tot Kortrijk. Deze titel vindt zijn oorsprong in de omwalde stad doorheen de eeuwen. De Doorniksepoort deed tussen de 14° en 18° eeuw dienst als de voornaamste toegang tot de binnenstad van Kortrijk. Door de opkomst van de industriële revolutie werden de vesten en toegangspoorten gesloopt. Het is het representatieve beeld van de toegangspoort dat opnieuw moeten worden bekomen.
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
5
Huidige toestand bouwblok Het bestaand bouwblok wordt gekenmerkt door zijn introvert en heterogeen karakter. De gevelaanzichten vertonen een ander beeld op ieder zijde van het bouwblok. Dit is onder andere te wijten aan de diversiteit van het stedelijk weefsel en de as waaraan het blok grenst maar ook aan de ‘schaalvreemdheid’ van enkele gebouwen op het perceel, meer bepaald de Belgacomgebouwen. Het bouwblok wordt omringd door twee types verkeerstromen. Aan de zuid en oost-zijde zijn de Doorniksestraat en Spoorweglaan vooral bestemd als in- en uitvalswegen voor het autoverkeer terwijl de Vlasmarkt, de Wijngaardstraat, en de Tuinstraat ten noorden van het bouwblok voornamelijk gebruikt door voetgangers. DOORNIKSESTRAAT - SPOORWEGLAAN Alhoewel de Doorniksestraat deel uitmaakt van een commerciële as die doorloopt tot aan de Grote Markt, geniet de strook langs het bouwblok maar weinig van voetgangersstromen. De reden hiervoor ligt in het weinig voetgangersvriendelijke aspect van de ruimte die overstemd wordt door de sterke aanwezigheid van de tunnel van de Doorniksestraat maar ook door het ontbreken van iedere vorm van stedelijke animatie of programmatie op het kruispunt Doorniksestraat-Spoorweglaan. Dit wordt vandaag vertaald in de moeilijke of verwaarloosde uitbating van de commerciële functies daar aanwezig. In de Doorniksestraat erkennen we het Juventa huis als enig waardevol patrimonium. De ene zijde van het Juventa huis wordt geflankeerd door een hedendaags appartementsgebouw. Aan de andere zijde staat een vrij robuust en hoog kantoorgebouw, eigendom van Belgacom. Op de hoek met de Spoorweglaan en op de eigenlijke positie van de Doornikse Poort bevindt zich een volume (eigendom Hulpkas) zonder enige uitstraling. Aan de overkant vindt men de ellipsvormige aansluiting op de spoorwegonderdoorgang, bestemd voor voetgangers en fietsers. Alhoewel deze infrastructuur van de hand van SumProjects gebruiksvriendelijk is en een bescheiden plein functie vervult, lijkt deze onderdoorgang vooral gebruikt te worden voor het uitgaand fiets- en voetgangersverkeer. Voor de fietser of voetganger die vanuit de Doornikse wijk de stad binnenkomt wordt pas vanaf de Vlasmarkt een aansluiting aangeboden op de binnenstad.
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
6
De Spoorweglaan is de uitvalsroute voor het autoverkeer komend van het stationsplein en de voornaamste West-Oost verkeersas aan de binnenstadsrand. Deze straat wordt sterk gekenmerkt door de stedelijke barrière gevormd door de hogergelegen spoorwegberm en het mono-functioneel karakter van de functies. De volumes van het bouwblok aan het Spoorweglaan zijn architecturaal te verwaarlozen en bieden geen visuele meerwaarde voor de Doornikse poort. VLASMARKT - TUINSTRAAT De Vlasmarkt is een kleinschalig plein, vooral bestemd voor een jong publiek genietend van de aanwezige cafés met terras, aangevuld met ondermeer een tattooshop en skateshop. Deze commerciële functies enten zich op de bestaande jongeren lifestyle en worden als positief ervaren. Ze dienen naar de toekomst zeker behouden te blijven. Nieuw is de voetgangersstroom die door de Wijngaardstraat loopt richting het commercieel centrum K. Daardoor wordt deze ruimte geheroriënteerd en geniet deze zo van een extra commerciële aantrekkingskracht. Naast of bovenop de commerciële functies bevinden er zich kleinschalige woningen rond het plein die op enkele uitzonderingen na, in een eerder verwaarloosde toestand verkeren. Toch dragen deze woonvolumes bij tot de specifieke kleinschalige sfeer van de Vlasmarkt. De Tuinstraat is het begin van het woongebied gelegen tussen de Spoorweglaan en de Wijngaardstraat. Typerend is de hoge densiteit van de aanééngeschakelde en kleinschalige stadswoningen. Die kleinschaligheid van de Tuinstraat staat in sterk contrast met het dominante Belgacom gebouw. Dit gebouw is het resultaat van een zonevreemde inpassing. Het is vooral de schaalbreuk met de kleinschalige woningen aan de overkant die problematisch is. Ook het toekomstige woonproject van architect M.J. VANHEE sluit aan op die kleine schaal.
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
7
VLASMARKT
DOORNIKSE STRAAT
TUIN STRAAT
VLASMARKT
A TUIN STRAAT
DOORNIKSE STRAAT
A SPOORWEGLAAN
SPOORWEGBERM
SPOORWEGLAAN
3
SPOORWEGBERM
B 3
B 3
3
B 3 2 2 1
A
B 3 2
1
1
0
0
3
3
2
2
1
1
0
0
2 1
DOORNIKSESTRAAT
0
TUIN STRAAT
0
2
1
A
2 1
4
DOORNIKSESTRAAT
0
TUIN STRAAT
3
0
2
B
2
1
SPOORWEGBERM SPOORWEGLAAN
0
2
2
1
1 0
0
1
VLASMARKT
0
4 3 2
B
2
1
SPOORWEGLAAN
0
2
2
1
1
SPOORWEGBERM
0
0
1
VLASMARKT
0
Gabarieten huidige toestand In de onmiddellijke omgeving van het bouwblok wordt, waar de ruimte en stedelijke schaal het toelaten, een bouwhoogte van ongeveer 21m gehanteerd. Dit is vooral het geval langs de Spoorweglaan en de Doorniksestraat alsook aan de overkant van de sporen langs de Minister Tacklaan. Een herziening van het maximum gabariet tot deze hoogte lijkt ons dan vooral aangewezen aan die zijde van het bouwblok. Niet alleen om een meer homogeen stedelijk beeld te bekomen maar ook om te kunnen beantwoorden aan de signaalfunctie van de Doorniksepoort zonder het klimaat van het binnengebied te verloochenen. In deze optiek is het bestaande Belgacom-gebouw aan de Tuinstraat anderhalf verdiep te hoog. MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
8
GROTE MARKT
K
SHOPPING CENTER
SCHOUW BURG
? ?
STATION
?
GROTE MARKT
K
SCHOUW BURG
SHOPPING CENTER
STATION
Voetgangers Het bouwblok is niet optimaal ontsloten voor het autoverkeer. Enerzijds is de Spoorweglaan een straat van doorgaand verkeer, anderzijds is de tunnel op de Noord-Zuid as zodanig ingeplant dat het verkeer het bouwblok voorbij rijdt voor het waargenomen wordt. Dit zorgt ervoor dat het bouwblok ietwat geïsoleerd staat van het stedelijk gebeuren. De afwezigheid van deze verkeerstroom langs de zuid- en westzijde van het bouwblok brengt ons bij de kern van het probleem. Het te ontwikkelen masterplan dient dermate veelzijdig en attractief ingevuld te worden dat nieuwe circulatiepatronen hun intrede doen in het gebied en het introvert en geisoleerd karakter van de bouwblok verbreken. In Kortrijk ontbreekt het aan alternatieve winkel-wandelroutes zoals dit bv. terug te vinden is in het stratenpatroom van de historische stadskernen van Gent of Brugge onder het motto “zonder nieuwe voetgangersstroom, geen zuurstof ”. MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
9
2. AMBITIE
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
10
AMBITIE
‘POORT VAN KORTRIJK’
De stad Kortrijk is vragende partij om een ambitieus ontwikkelingscenario uit te bouwen voor dit strategisch gelegen bouwblok. Een dergelijk scenario dient afgestemd te worden op enkele, zoniet alle vastgelegde hefbomen voor een verbeterd imago van Kortrijk als centrumstad: -het openbaar domein -het winkel-wandelgebied -het historisch patrimonium -het cultureel aanbod -het onderwijs -het algemeen woonklimaat De potenties van dit bouwblok om hierop in te gaan zijn verscheiden, ondermeer door de bestaande invloedsferen van het omliggend stadsweefsel: stationsbuurt, winkelzone, noord-zuid as, spoorweglaan als stadsboulevard. In die optiek kan het bouwblok een scharnierfunctie innemen, zowel voor het programmatorische als voor het architecturale luik. Kortijk wenst zich als regionale centrumstad verder te positioneren en zo de volgende jaren nieuwe inwoners en nieuwe bedrijven aan te trekken. Hiervoor dient de economische aantrekkingskracht van de binnenstad alsook de woonkwaliteit versterkt, zoniet gestimuleerd te worden. De Doorniksepoort is als schakelruimte ideaal gelegen om een innovatieve economische drager te worden aan de rand van een opgewaardeerde stadskern en stationsbuurt en in directe verbinding MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
11
met de activiteiten van Hoog-Kortrijk. De ietwat teruggetrokken positie van het bouwblok is anderzijds een ideaal uitgangspunt om een kleinschalige stadskern te ontwikkelen met een sterk eigen karakter. Hier kan ingespeeld worden op de ambitie van de stad om kernwaarden als creatie, innovatie en design ook te verankeren in het binnenstedelijk gebeuren. Bovendien biedt de hoek Spoorweglaan - Doorniksestraat een belangrijke zichtlocatie, die met de aanpassing van de Spoorweglaan tot stadsboulevard een volwaardige pleinfunctie zou kunnen vervullen. Een nieuwe invulling van het Belgacomgebouw alsook een betere inpassing van zijn gabariet kan een drager worden van nieuwe woonkwaliteit. Er kan ingespeeld worden op de aanwezigheid van het onlangs geopend bedrijvencentrum alsook op de nabijheid van het station en belangrijke invalswegen om ruimte te maken voor bureelfuncties. Kortom, het bouwblok biedt tal van mogelijkheden om, mits duidelijk gefaseerde en intelligente ingrepen, zich open te stellen voor nieuwe kernversterkende impulsen. De stadsblokvernieuwing zal bekomen worden door renovatie alsook door het lokaal saneren of afbreken van bestaande bouwvolumes. Alle ingrepen dienen gekaderd te worden in een aanpakwijze die duurzaamheid hoog in het vaandel draagt.
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
12
Interactie met alle partijen Een cruciale factor voor een efficiënte ontwikkeling van deze studie, is de nauwe en intensieve samenwerking tussen de opdrachtgever, SAQ - Cleuren Merken en de consultants. ConnectImmo en het SOK hebben reeds een ruim portfolio aan ervaring binnen dit werkgbied. Wij zien jullie dan ook als een volwaardige partner binnen de actieve ontwikkeling door middel van frequente werkgroep vergaderingen met doel een goede ondersteuning, sturing en nabije opvolging. In deze wijze van aanpak, met bijhorend strak regime van werkgroepen heeft SAQ een ruime ervaring door twee grootschalige masterplan-architectuur projecten in Brussel en Berlijn. (zie referenties)
Extern Advies
Project Team
Cleuren Merken
SAQ Stads Ontwikkelings Bedrijf Kortrijk Connectimmo
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
13
3. CONCEPT
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
14
2 1
VLASMARKT
TUIN 0 STRAAT
INKEL + WONEN
WINKEL WINKEL
3 2
ART STUDIOS WONEN
2
1
1
DOORNIKSE STRAAT
0
TUIN STRAAT
0
WINKEL
TUIN STRAAT
ART STUDIOS
UDIOS + WONEN
BEDRIJVEN CENTRUM
ART STUDIOS WONEN
ART STUDIOS
WONEN
2
KANTOOR
1
TUIN 0 STRAAT
WINKEL
A + WONEN GRONDSE PARKING
PUBLIEK PLEIN
ART STUDIOS WONEN
HORECA
INRIT PARKING
1
VLASMARKT
0
SPOORWEGLAAN
N
L + WONEN
Geweven bouwblok 2 1
VLASMARKT
0
SPOORWEGBERM Om de leefbaarheid van nieuwe stedelijke impulsen binnen het bouwblok te garanderen, dient ironisch genoeg dit stadsblok gefragmenteerd te worden om tot een homogeen geheel te komen. Zo wordt niet alleen de massiviteit en het introvert karakter van het bouwblok verbroken, maar wordt de mogelijkheid geboden om bepaalde volumes van een nieuwe of extra oriëntatie te voorzien. Te definiëren perforaties in de bestaande gevels zorgen voor de nodige doordringbaarheid van alternatieve privé en publieke voetgangerstromen in het binnengebied. Hieraan kan een specifiek programma gekoppeld worden. De diversiteit van de hoger gelegen bouwvolumes wordt samengeweven aan de hand van semi-private steegjes.
Langs de Spoorweglaan wordt de bouwlijn van het naburige bouwblok aan de Oostzijde doorgetrokken. Aan de andere kant verkiezen we ook om aan te sluiten op de gevellijn van het bouwblok gelegen vòòr de aansluiting van de spoorwegonderdoorgang. Zo wordt de ellipsvormige voetgangers- en fietsdoorgang betrokken in een nieuwe pleinfunctie langs het stadsboulevard. Dit nieuwe plein vervult een signaalfunctie voor de Doornikse Poort langs de Noord-Zuid as die de stad binnenkomt en loopt visueel verder door in een eerste alternatieve passage doorheen het binnengebied. De ingesneden privaat/publieke doorgangen zorgen voor zuurstof en licht in het binnengebied en genereren ruimtes die ingevuld kunnen worden met een creatief programma zijnde kunstenaarsateliers, galerijen, burelen voor creatieve beroepen. Niet alleen kan een dergelijk programma de innovatieve ambities van de stad Kortrijk beklemtonen maar tevens sluit deze perfect aan bij de handelszaken op de Vlasmarkt die zich richten op bestaande jonge en trendy lifestyle-tendensen. MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
15
E
D VLASMARKT
WINKEL WINKEL
A
A
ART STUDIOS WONEN
4
4
3
3
2
2
2
1
1
1
1
0
0
TUIN 0 STRAAT
DOORNIKSESTRAAT
0
WINKEL + WONEN WINKEL
DOORNIKSE STRAAT
ART STUDIOS WONEN ART STUDIOS
WONEN
B
KANTOOR
ART STUDIOS WONEN
HORECA
INRIT PARKING
3
3
2
2
1
1
0
0
2
1
WINKEL
PUBLIEK PLEIN
WINKEL + WONEN
TUIN STRAAT
ART STUDIOS
BEDRIJVEN CENTRUM
2
B
C
2 1
DOORNIKSESTRAAT
0
TUIN STRAAT
0
ART STUDIOS + WONEN
BEDRIJVENCENTRUM SECRET GARDEN
SPOORWEGLAAN
SPOORWEGBERM 2
C
E
D 4
4
3
3
2
1
1
TUIN 0 STRAAT
0 -1
DOORNIKSESTRAAT
-2
PUBLIEK PLEIN ONDERGRONDSE PARKING
HORECA + WONEN ONDERGRONDSE PARKING
3 4
D
1 0
VLASMARKT
4
3
3
2
2
1
1
0
0
2
2
1
1
0
0
SPOORWEGLAAN
SPOORWEGBERM
-1 -2
WINKEL+WONEN
WINKEL+WONEN
BEDRIJVENCENTRUM KANTOOR
PUBLIEK PLEIN ONDERGRONDSE PARKING
3 2 2
E
1
2
1
2
1
SPOORWEGBERM SPOORWEGLAAN
0
0
0
1
VLASMARKT
0
-1 -2
HORECA + ART STUDIOS + WONEN
ART STUDIOS + WONEN
ART STUDIOS + WINKEL + WONEN
Gabarieten Het Belgacomgebouw is als dominante entiteit duidelijk aanwezig op de site. Het is een zonevreemd en massief gegeven. Daarom zou voorgesteld worden om het gabariet van dit volume te herzien: enerzijds door de bovenste bouwlaag te verwijderen in functie van een maximaal vast te leggen bouwhoogte (21m) maar ook door de breedte van het gebouw te reduceren door middel van het afbreken van de logge trap- en liftkernen aan beide zijden van het gebouw. Het verlagen van de bouwhoogte van het Belgacom gebouw aan de Tuinstraat wordt zo beter opgenomen binnen de skyline van de binnenstad. Door het Belgacomgebouw aan de Tuinstraat te ontkoppelen van zijn buren, ontstaan enerzijds publieke toegangen naar het binnengebied en extra geveloppervlaktes voor de woonentiteiten.
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
16
oud gabariet
Betonstructuur te behouden
De voormalige Belgacom gebouwen worden behouden maar heel ernstig gerenoveerd. Deze worden ontmanteld tot op de betonstructuur die vrij uniek is door de bruto binnenhoogte van 5m. Voor het huidige blok aan de Tuinstraat wensen we een nieuw concept van stadwoningen toe te passen. Hierbij dient vermeld te worden dat de term stadswoning niet noodzakelijkerwijze gekoppeld moet worden aan het begrip ‘rijwoning’. Een stadswoning dient een ruim oppervlak aan te bieden in combinatie met een optimale oriëntatie alsook ruime buitenruimten. Dit kan op één verdiep, in een duplex, of met meerdere verdiepen: de typologiëen variëren. De bestaande structuur van de Belgacom gebouwen geeft ons de mogelijkheid dit concept hier toe te passen naar anologie van het project ‘Bluelofts’ te Hasselt. De huidige structuur wordt op de eerste 2 bouwlagen uitgebreid in terrasvorm. Op het gelijkvloers onstaat een diepe ruimte die mogelijks een koppeling kan zijn van atelier en woonst. Het gebouw aan de zijde Doorniksestraat, eigendom van Belgacom, kan op identieke wijze herontwikkeld worden, al zien we eerder potenties om, in het kader van de “Doornikse Poort”, kantoren onder te brengen in dit gebouw.
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
17
Impressies
Visuele impressie van een mogelijke architecturale uitwerking: zicht vanuit de Doornikse wijk
Het ontwikkelen van een creatieve pool alsook een pleinfunctie ter hoogte van de Spoorweglaan zal de voetgangersstroom stimuleren. De zuidgerichte oriëntatie van het plein is een meerwaarde voor het aantrekken van horeca-activiteit en lokale evenementen.
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
18
Programma
Creatieve beroepen De Stad Kortrijk wenst als creatief en innovatief centrum nog beter op de kaart gezet te worden. Tot nu toe is die ambitie voornamelijk bewekstelligd buiten de stadskern. De introductie van binnenstedelijke innovatieve en creatieve activiteiten dient gestimuleerd te worden. Zo kan op termijn een lokale gemeenschap van kunstenaars en mensen met een creatief beroep onstaan die voor een nieuwe dynamiek zorgen in de binnenstad. Hiermee wordt niet alleen een meerwaarde bekomen ten dienste van een gedefinieerde citymarketing maar bekomt men een stadsgebeuren dat andere activiteiten genereert of uitnodigt op de site. Men kan hierbij refereren naar soortgelijke incubatieprojecten zoals de ‘Winkelhaak’ in Antwerpen, ‘Quartier Bricole’ in Brugge, of dichter bij huis de ‘Faubourg des Modes’ in Rijsel. De ateliers zouden ingeplant kunnen worden op de gelijkvloerse verdiepen langsheen de nieuwe doorsteken. De artistieke activiteiten binnen die nieuwe ruimtes, wel of niet aangesloten op woonentiteiten, zouden in eerste instantie aan de hand van overheidsteun gestimuleerd kunnen worden. Dit door middel van vastgelegde maar geminimaliseerde huurprijzen die op termijn en na volledige invulling van de beschikbare ruimtes aan de marktwaarde aangepast worden. De invulling van een dergelijk programma kan, op termijn, ook als kapstok-functie dienen voor de heropleving van het stadsblok: zowel voor de bureelfuncties, alternatief wonen, gespecialiseerde en trendy handelszaken op de Vlasmarkt, activiteiten op het nieuw plein aan de Spoorweglaan...
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
19
Winkels In de Doorniksestraat is het doortrekken van kwalitatieve handel een noodzaak. In de huidige situatie sterven de kwalitatieve winkels af naarmate men meer verwijderd is van de Vlasmarkt. Winkelende of niet winkelende voetgangers worden niet verleid om hun wandeling door te trekken tot aan de Doornikse Poort. Het ontwikkelen van een creatieve pool alsook een pleinfunctie ter hoogte van de Spoorweglaan zal deze voetgangersstroom stimuleren. De zuidgerichte oriëntatie van het plein is een meerwaarde voor het aantrekken van horeca-activiteit. Specifieke of lokaalgebonden handelszaken pluggen dan weer in op de nieuwe stadswoningen of appartementen in het bouwblok. De winkels aan de Vlasmarkt dienen specifiek te worden afgestemd op de conceptsfeer van het plein. Jeudige winkels, design en innovatieve activiteiten zijn hier op hun plaats. De passage van voetgangers van en naar het winkelcentrum de ‘K’ zijn hiervoor ideaal.
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
20
Kantoor Aansluitend op het bedrijvencentrum binnen het Juventa huis aan de Doorniksetraat alsook op de nabijheid van het station, kan de economische revitalisering van de binnenstad hier ingepast worden met burelen, bestemd voor de tertiaire of quartaire sector. Dit zouden we voornamelijk voorzien aan de westzijde van de site langs de Noord- Zuid as waardoor een fysische connectie ontstaat met de bedrijfsactiviteiten in Hoog-Kortrijk. Bovendien geniet de hoek Spoorweglaan-Doorniksestraat van een optimale zichtbaarheid op de kop van de Doornikse Poort, een niet onbelangrijk argument voor investeerders. Door middel van renovatie en nieuwbouw kunnen op deze strook (casco-)oppervlaktes ontstaan voor burelen op de verdiepen die tegelijkertijd de nodige flexibiliteit vertonen om ook als woonfunctie ingevuld te worden.
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
21
SOCIAAL;
25%
CASCO;
36%
CASCO
STANDAARD
SOCIAAL
STANDAARD;
39%
Wonen Een gedifferentieerd aanbod aan woonruimtes, geënt op uiteenlopende doelgroepen, dient bij het woonprogramma het uitgangspunt te zijn. Gezien de diversiteit in de lokale wooncultuur dient sociale segregatie voorkomen te worden en wordt de focus gelegd niet alleen op luxueus wonen in de binnenstad maar in een correct gedoseerd en ingepland woonprogramma voor een uitgebreide doelgroep. De kwalitatieve woonprojecten, bestaande uit woonateliers, appartementen, penthouses en stadswoningen, sluiten aan op het woongebied Spoorweglaan-Wijngaardstraat en voorzien in ten minste 25% sociale woningen. Ondergrondse parking wordt voorzien onder de nieuwe woonblokken alsook onder de gerenoveerde volumes (Belgacom)
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
22
Horeca
Gebouwen te behouden
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
23
Leefcultuur Het binnengebied van het bouwblok met zijn door ateliers begrendse doorgangen dient ontwikkeld te worden tot een informele publieke ruimte, open overdag en gesloten s’avonds. De doorgangen en binnensteegjes vormen een geweven micropark onder een heterogeen gebouwd kader. De woningen kijken uit op een binnengebied, geanimeerd door een herwonnen stedelijkheid. Het geweven patroon op de gelijkvloerse verdieping kan op ruimere schaal aansluiten op de ‘secret-gardens’ die de stad Kortrijk inplant om fysische connecties te stimuleren op buurtniveau. Zo kan dit micropark als schakel verder ontwikkeld worden om in de toekomst een trekpleister te worden langsheen een promenade startend in de vrijgekomen groenzone in de Doorniksewijk rond het AZ Groeninge.
MASTERPLAN BOUWBLOK KORTRIJK SPOORWEGLAAN / DOORNIKSESTRAAT / VLASMARKT / TUINSTRAAT
SAQ CLEUREN MERKEN
24