Infectieuze diarree Marjolein Deege, arts-microbioloog UMCU/Saltro
Disclosure belangen spreker
(Potentiële) belangenverstrengeling
Geen
Relevante relaties met bedrijven Sponsoring / onderzoeksgeld Honorarium / andere vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk …
Geen nee nee nee nee
Casus: Rondreis Tanzania
Man 35 jr, gezond, blanco voorgeschiedenis 1 wk terug uit Tanzania Rondreis van 3 wkn, safari Serengeti Sinds enkele dagen waterige diarree, tot 5x/dag Niet lekker, buikpijn, T 38.2
Casus: Rondreis Tanzania 2
Malariaprofylaxe: Malarone, gestart 2 dgn voor vertrek, gestopt 2 dgn na terugkomst ‘s Nachts klamboe, overdag wel gestoken (pijnlijk!) Niet gezwommen in zoetwater, wel pootje gebaad Geen onbeschermde sexuele contacten Vlak voor terugkomst 3 dgn ciprofloxacine ivm waterige diarree
Wat doet u nu? 1.
2.
3. 4.
Aankijken & terug laten komen bij alarmsymptomen Aanvullend onderzoek inzetten Verwijzen naar internist Overleg met arts-microbioloog
Wat wilt u direct uitsluiten? 1. 2.
3. 4.
Malaria, Giardia, myiasis Malaria, Trypanosoma brucei, Entamoeba histolytica Giardia, Trypanosoma cruzi, Salmonella typhi Schistosomiasis, Trypanosoma cruzi, Clostridium difficile
Aanvullend onderzoek
Dikke druppel 3x negatief Feces PCR: geen pathogene darmbacteriën CDT: neg Microscopie fecesmonster: geen WECY’s PCR trypanosomen op wondvocht insectenbeet: neg
Wat is nu uw plan? 1. 2. 3. 4.
5. 6.
Proefbehandeling met azitromycine Proefbehandeling met metronidazol Onderzoek naar niet-infectieuze oorzaken Virusdiagnostiek: rota/adeno/norovirus antigeen Onderzoek naar parasieten Overleg met arts-microbioloog
Vervolg casus rondreis Tanzania
Parasieten PCR: Cryptosporidium positief
Behandeling? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Geen Metronidazol Clioquinol Paromomycine Azitromycine Nitazoxanide In overleg met arts-microbioloog
Overzicht darmprotozoa (pathogeen)
Amoeben ‒ ‒ ‒
‒ ‒ ‒ ‒
Entamoeba histolytica Entamoeba dispar Entamoeba coli Entamoeba hartmanni Entamoeba polecki Endolimax nana Iodamoeba bütschlii
Flagellaten ‒ ‒ ‒
‒
Giardia lamblia Dientamoeba fragilis Trichomonas hominis Chilomastix mesnili
Ciliaten
Coccidiën
Cryptosporidium spp. Cyclospora cayetanensis Isospora belli Sarcocystis hominis
Microsporidia (intracellulair)
Balantidium coli
Enterocytozoon bieneusi Encephalitozoon intestinalis
Blastocystis hominis
DD parasitaire infecties & behandeling
Giardia lamblia: metronidazol Entamoeba histolytica: metronidazol & clioquinol Cryptosporidium spp.: geen (evt. nitazoxanide) Cyclospora cayetanensis: co-trimoxazol (Dientamoeba fragilis): clioquinol/paromomycine/(metro) ((Blastocystis hominis)): metronidazol
Casus: Lang leve de koning
Meisje, 7 jr, blanco voorgeschiedenis 5 dgn diarree zonder bloedbijmenging Geen koorts Begonnen dag na bezoek Koninginnedagmarkt Broertje van 10 jr zelfde klachten
Wat doet u? 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Afwachten & advies geven Rota/adeno antigeentest aanvragen PCR bacterieel panel PCR parasitair panel Proefbehandeling azitromycine Proefbehandeling metronidazol Overleg met arts-microbioloog
Feceskweek
Wat doet u nu? Patientje nu al 8 dagen waterige diarree! 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Afwachten, cave dehydratie Behandelen met azitromycine Behandelen met ciprofloxacine Overleg kinderarts Overleg arts-microbioloog Melding GGD
Salmonella nomenclatuur
Genus Salmonella ‒
‒
Serogroepen A-E obv Oantigenen Species enterica A: S. paratyphi A ‒ Subspecies enterica (I) ‒ >1400 serotypes B: S. paratyphi B ‒ Onderverdeling in serogroepen S. typhimurium ‒ Subspecies salamae (II) C: S. paratyphi C (Vi-ag pos) ‒ Subspecies arizonae (IIIa) S. choleraesuis ‒ Subspecies diarizonae (IIIb) D: S. typhi (Vi-ag pos) ‒ Subspecies houtenae (IV) S. enteritidis ‒ Subspecies indica (VI) Species bongori (vroeger subspecies V) S. dublin E: S. mineapolis
Waardoor is Mary Mallon bekend geworden? 1.
2.
3.
4.
5. 6.
Dochtertje van bekend Amerikaans politicus, overleden aan dysenterie Onderzoekster die in 1911 Vi-antigeen heeft ontdekt Kokkin met Salmonella-dragerschap, heeft aantal gezinnen besmet Activiste die streed tegen peri-natale sterfte door Salmonella Dit is een strikvraag Overleg met arts-microbioloog
Typhoid Mary
Mary Mallon 1869-1938 Ierse emigrante Eerste geïdentificeerde gezonde drager van Salmonella typhi Werkte als kokkin bij 7 gezinnen in New York City area 1900-1907 53 personen geïnfecteerd, 3 overleden Tijdelijke quarantaine, vrijgelaten op voorwaarde niet als kokkin te werken 1910-1915 gewerkt als kokkin in ziekenhuis onder valse naam, 25 personen geïnfecteerd, 1 overleden Opnieuw in quarantaine op North Brother Island, hier overleden
DD bacteriële infecties & behandeling
Campylobacter jejuni: geen (azitromycine) Salmonella (para)typhi*: cipro/ceftriaxon Salmonella spp.: geen (cipro/co-trim) Shigella spp.: geen (cipro/azitro/co-trim) Yersinia enterocolitica: geen (cipro/co-trim) Clostridium difficile: geen (metro/vanco) Enterotoxische E.coli (ETEC): geen (co-trim/cipro) Vibrio cholerae*: doxy/co-trim/cipro
* meldingsplichtig GGD (lab EN arts)
Wanneer is diagnostiek belangrijk?
Zieke patiënt met koorts/waterdunne diarree/bloedbijmenging Immuungecompromitteerde patiënt Verhoogd besmettingsgevaar voor anderen Recent tropenbezoek Evt. als >10 dagen
