“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO Deze handleiding is in de eerste plaats bedoeld om jongeren met het werk van ZWO in aanraking te brengen. Spannender is het voor jongeren om hen te laten ontdekken wat leven in een mondiale wereld kan betekenen. We willen hen uitdagen door middel van diverse werkvormen om zelf keuzes te maken, standpunten in te nemen en initiatieven uit te werken. Als achtergrond van dit alles is daar het programma Kerk in Actie Interactief en Togetthere: Bij Interactief wordt de mogelijkheid geboden om als gemeente verbinding te leggen met een land en partners en projecten daar. Kerk in Actie heeft veel te bieden: - direct contact met de mensen voor wie u zich inzet - direct zicht op de besteding van uw geld - direct meedenken over het werk van uw project Zie: www.kerkinactie.nl/interactief Uiteraard is een bezoek aan een land in het Zuiden of een uitwisseling met jongeren met het Interactiefland de meest optimale manier om met elkaar in contact te komen. Togetthere zet zich samen met jongeren in voor een wereld zonder armoede en onrecht. In alle programma’s van Togetthere doen jongeren veel levens- en werkervaring op in een andere cultuur. Togetthere begeleidt de deelnemers door een trainings- en coachingsprogramma dat gericht is op sociale, maatschappelijke, persoonlijke en spritualiteitsontwikkeling. Jongeren worden zich bewust van eigen kwaliteiten, waar inspiratie vandaan komt en wat anderen inspireert. Voor achtergronden en mogelijkheden zie: www.togetthere.nl
1
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO Deze handreiking bestaat uit een groot aantal werkvormen. Deze werkvormen kunnen worden gebruikt in de benadering van groepen jongeren voor het betekenis geven aan een Interactiefrelatie. In de handleiding wordt gesproken over jongeren. De handreiking is echter te gebruiken voor diverse doelgroepen: Tieners: 12-15 jaar Jongeren: 15-19 jaar en Jongvolwassenen: 18-26 jaar Bij het verder inhoud geven aan een Interactiefrelatie worden jongeren vooral enthousiast voor het volgende: kortlopende, weinig geïnstitutionaliseerde, op handelingsperspectief gerichte projecten zoals: ontmoeting, actie, geldwerving, creativiteit en muziek! Leidraad in deze handreiking zijn onderstaande Tien Vuistregels voor Jongeren en ZWO. In het gebruik van deze handleiding is het niet nodig om alle vuistregels te bespreken en kent de volgorde van deze vuistregels een bepaalde mate van willekeur. Bij elke vuistregel zijn een tweetal werkvormen vermeld waaruit gekozen kan worden, afhankelijk van de situatie van de groep.
Tien vuistregels voor Jongeren & Zending Werelddiaconaat en Ontwikkelingssamenwerking 1. Laat het dagelijks leven in het Zuiden zien 2. Doe dat vanuit het perspectief van de mensen zelf 3. Besteed aandacht aan verschillen in culturen 4. Belicht andere culturen dichtbij huis 5. Toon de verschillende leefwijzen binnen een land 6. Verdieping in de oorzaken van het ontwikkelingsvraagstuk 7. Nuanceer de beeldvorming in de media over het Zuiden 8. Verduidelijk hoe afhankelijk Noord en Zuid van elkaar zijn 9. Zorg voor Noord-Zuid verbindingen 10. Laat jongeren hun eigen mening, waarden en normen ontwikkelen Vragen en Opmerkingen over de Handreiking naar:
[email protected] of
[email protected] Auteurs:
- Louis Bakker (Interactief) - Henk Bosch (Togetthere) - maart 2011
2
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO 1. Laat het dagelijks leven in het zuiden zien
A ‘ Where’s life ‘bout?’ Jongeren zoeken op internet naar informatie die inzicht geeft in het leven van jongeren in een bepaald land. Dit kan door bv. d.m.v. You Tube filmpjes te bekijken. Vragen: - Welk land heb je gekozen en waarom? - Wat zeggen deze filmpjes over het leven van deze jongere? - Zoek bv op thema’s als: economische situatie, religie, bronnen van inkomen, relatie stad-platteland enz. - Wat valt je op? Verdieping: Kijk ook eens naar een paar You Tube filmpjes van Togetthere http://www.youtube.com/togettheretube Of op www.mambapoint.nl zoek op: togetthere Daarin laten Nederlandse jongeren zien wat hen daar opvalt. Bespreek met elkaar: - Wat maakt indruk? - Kloppen bepaalde beelden of zijn ze teveel gekleurd door de Nederlandse jongeren?
3
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO
B Werken met een quiz De jongeren mogen gebruik maken van informatiebronnen. Als voorbeeld is hieronder een quiz over Ghana uitgewerkt. Zoiets kan voor elk willekeurig –interactief- land worden gemaakt. Na de quiz zit ieder goed in de situatie van het land en kan er in kleine groepjes over worden doorgepraat. Er wordt gekwisd onder leiding van ‘Kwismaster Kwabena’. Aan het einde zal het duidelijk zijn welke groep zich ‘de grote Ghana kenners’ mogen noemen. De passende beloning zal ook gezocht worden in iets Ghanees. Er kan overwogen worden de groepen voorbereidingstijd te geven waarin ze zich kunnen verdiepen in de inhoud. Quizvragen over 4 rubrieken: 1. Algemeen / Religie 1. Geschiedenis / Ghana vandaag / Gender 2. Culturen / Onderwijs 3. Gezondheidszorg / Landbouw
A1 A2 A3 A4
1. Algemeen / Religie Wat is de hoofdstad van Ghana? Wat is de grootste haven van Ghana? Noem 3 religies van Ghana. Hoeveel groter is Ghana dan NL?
[Accra] [Tema] [Islam, Chr.dom, Trad. Rel.] [6x]
B1 Aan welke zee grenst Ghana [Golf van Guinee / Atlantische Oceaan] B2 Wat zijn de 3 buurlanden van Ghana? [Togo, Ivoorkust, Burkina Faso] B3 Hoe heet het grote meer in Ghana en wat is er belangrijk aan? [Voltameer, grote stuwdam=energie] B4 Hoe heet een geestelijk leider bij de traditionele Religie? [fetish priest] B5 Hoe heet het heilige boek van de moslims? [koran] B6 Noem de grootste Christelijke Kerk in Ghana. [R.K.] B7 Noem een belangrijke handeling bij de traditionele religie. [plengoffer] B8 Noem 4 stammen uit Ghana. [Akan, Fanti, Ewe, Ga, Sisala, Dagbani, Frafra, etc] 4
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO 2. Geschiedenis / Ghana vandaag / Gender A1 Wie is de president van Ghana? [2011: Atta Mills] A2 Sinds welk jaar is Ghana onafhankelijk? [1957] A3 Wat is de officiële taal van Ghana? [Engels] A4 Welke 3 belangrijke taken hebben vrouwen in Ghana? [verzorging kinderen, soc. functie, werken op land of op de markt] B1 Wie was de eerste president van Ghana? [Nkrumah] B2 Noem één van de vele slavenforten aan de kust. [Elmina, Cape Coast, Christianborg, Fort Amsterdam] B3 Welke vrouw geeft advies aan de chief? [queen mother] B4 Noem 3 koloniale overheersers. [Nl, Portugal, Engeland, Denemarken] B5 Wat is de hoofdstad van de Ashanti’s? [Kumasi] B6 Wat is de belangrijkste stad in het Noorden? [Tamale] B7 Hoe kwam Rawlings voor het eerst aan de macht? [door een coup] B8 Wat is de potentiële rijkdom van Ghana? [waardevolle grondstoffen: goud, diamant, bauxiet, zink, koper en recentelijk olie] 2. Culturen / Onderwijs A1 Waardoor wordt het vrije basisonderwijs bemoeilijkt? [schoolgeld, uniform, etc] A2 Noem 4 kenmerken wat een groep tot een eigen cultuur maakt. [eten, kleding, taal, geloof, hoogtepunten in leven, feesten] A3 Hoe noemt men de leider van een stam? [chief] A4 Hoeveel universiteiten kent Ghana? [Legon, Cape Coast, Kumasi, Tamale, Winneba] B1 Geef een grove indeling van het onderwijssysteem in Ghana. [Primary tot 12 jaar, J.S.S. tot 15 jaar, S.S.S. tot 18 jaar, dan vervolg HBO of Universiteit] B2 Welke taken/verantwoordelijkheden heeft een chief? [geestelijk leider/ recht spreken/ land en bezittingen bewaken/ link tussen traditioneel bestuur en overheid] B3 Wanneer krijgt een kind een naam? [8e dag] B4 Wordt tegenwoordig door ouders bepaald met wie hun kind trouwt? [nee] B5 Waarom is een begrafenis belangrijk? [-brug tussen wereld van mensen en geesten -gemeenschapsgebeuren -gedenkdagen voor de dood] B6 Beschrijf de vlag van Ghana en waar staan de kleuren voor? [rood (bloed vergoten voor onafhankelijkheid), geel (rijkdom in mineralen) 5
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO groen (rijkdom in landbouw), zwarte ster (hoop van Afrika)] B7 B8
Welke verhalen zijn in de Akan cultuur erg belangrijk en wie speelt daarin de hoofdrol? [Anansi verhalen, de spin] Welke symbolen worden veel gebruikt in Ghana? (op kleding, als logo’s, etc.) [Adinkra symbolen]
4. Gezondheidszorg / Landbouw Noem 2 verschillende vormen van landschappen in Ghana? [regenwoud/savanne] A2 Noem 2 belangrijke landbouw-export-artikelen. [cacao/koffie/banaan] A3 Noem een aantal tropische ziekten die in Ghana voorkomen. [malaria/gele koorts] A4 Wie zijn de genezers in de traditionele geneeskunde? [kruidendokters/fetish priest/beendokters] A1
B1
Hoe is het verschil tussen Noord en Zuid wat regenperioden betreft? [in het Noorden 1 regenperiode, in het Zuiden 2 perioden] B2 Welke stichting geeft een keurmerk aan cacao en bananen uit Ghana? [Stichting Max Havelaar] B3 Noem een aantal taken van de Primary Health Care in Ghana. [verlenen van medische hulp/inentingsprogramma/ zwangerschaps- en kraamzorg/zorg voor kinderen] B4 Welke ziekte is momenteel alarmerend te noemen in Afrika? [AIDS] B5 Waarom vertrekken veel doktoren en verpleegkundigen naar het buitenland? [de salarissen in Ghana zijn erg laag] B6 Wat wordt er in het Noorden verbouwd? [gierst/rijst] B7 Wat wordt er in het Zuiden verbouwd? [planteen/cocoyam] B8 Wat wordt er verstaan onder mobiele klinieken? [een team van verpleegkundigen komen naar de mensen toe in hun dorpen]
6
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO 2. Doe dit vanuit het perspectief van de mensen zelf
A ‘Girlz & Boyz..’ Op welke manier verzamel je informatie over het leven van jongeren in dit land? Probeer dat eens en wat kom je op het spoor van het leven van een willekeurige jongere in dit land. Tips: google, wikipedia, kerkinactie, Icco, togetthere, samsam Tip: Maak subgroepjes waarbij je een profiel maakt van een jongere; mogelijk thema’s Onderwijs/werk Vrije tijd Inkomen Familie Een dag uit het dagelijks leven Verhouding man-vrouw Presenteer deze profielen aan elkaar. Een variatie op het bovenstaande: Maak subgroepjes rond om meisjes- jongens
B ‘Let’s move… Stel je voor je ouders gaan verhuizen naar een land in het zuiden, bv. Bolivia. Of je wil of niet jij moet mee… - Zou je het leuk vinden? Waarom wel of niet - Waar moet je allemaal aan denken bij je voorbereiding?
7
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO 3. Besteed aandacht aan verschillen in culturen Positie kiezen Hieronder worden Ghanese situaties weergegeven. Dat kunnen net zo goed andere zijn. Uiteraard verdient het aanbeveling om het land te kiezen waarmee een interactiefrelatie bestaat. Enige oorkennis vanuit vuistregel 1 en 2 is wel van belang om met deze werkvorm aam de slag te gaan. Tijdens de afsluiting wordt er verder inhoudelijk ingegaan op de situaties en samen hoe je hier anders mee om kunt gaan.
A Kofi verblijft al enige jaren in Nederland. Hij heeft een baantje als schoonmaker bij een gerenommeerd bedrijf. Maar dan wordt er geld ontvreemd uit één van de kantoren, waar o.a. Kofi ook heeft schoongemaakt. Na enkele verhoren van medewerkers, wordt Kofi ervan verdacht het geld te hebben ontvreemd. Kofi, slaat namelijk steeds zijn ogen neer en durft zijn baas niet rechtstreeks aan te kijken. Zijn baas weet niet dat dit in Kofi’s cultuur een teken van respect tonen voor een hoger geplaatst iemand is. Het buigen van je hoofd, niet aankijken, jezelf klein maken zijn uitingen van respect voor de ander. Deze houding is hem nu fataal geworden. Kofi wordt ontslagen!
B Mercy wil graag de interne opleiding van een ziekenhuis volgen, om verpleegster te worden. Zij heeft met goed gevolg de middelbare school (HAVO) in Nederland gehaald. Met haar goeie cijferlijsten, haar diploma komt ze door de eerste selectie. Een laatste gesprek is bepalend of zij geaccepteerd zal worden als leerlingverpleegster. Mercy wil goed voor de dag komen en kleedt zich daarom opperbest. De opwachting die ze maakt bij de leiding van het ziekenhuis valt in verkeerde aarde: Ze schittert teveel met haar prachtige jurk, hoge schoenen en haar opgemaakte gezicht. Er wordt afkeurend gereageerd op Mercy’s verschijning en wordt dan ook afgewezen voor de opleiding.
C 3. Kwaku, een jonge talentvolle voetballer uit Ghana, wordt gekocht door een club uit Nederland. Dit is de droom van elke voetballer in Ghana; naar een voetbalclub in Europa en dan veel geld verdienen. Dit geld is niet alleen voor jezelf, maar het merendeel wordt doorgesluisd naar de familie in Ghana.
8
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO Helaas loopt het bij Kwaku wat anders af. Na twee jaar krijgt hij wat blessures en wordt hij van actief speler, reserve-speler en bankzitter. Daarna wordt hij niet meer opgesteld en verdwijnt hij in de onderste regionen van de club. Hij wordt als het ware aan de kant gezet. Na drie jaar Nederland wordt hij ontslagen en moet hij zijn eigen weg maar vinden…….
9
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO 4. Belicht andere culturen dichtbij huis
A Bezoek en interview iemand uit een andere cultuur die in Nederland woont. (het liefst vanuit een werelddeel waarmee men een interactief relatie heeft) Denk bij de vragen aan bv. : het leven, de godsdienst, identiteit, plezier en zorgen
B Kies een voetballer uit Nederland uit die uit een ander land komt. Probeer iets over zijn land, afkomst, opgroeitijd te vinden. Probeer dit ook via interviews op het spoor te komen uit bv. een voetbaltijdschrift. Je zou bovenstaande opdracht ook kunnen doen aan de hand van een topmodel die uit het zuiden komt.
10
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO 5. Toon de verschillende leefwijzen binnen een land
A Elk groepslid krijgt de volgende opdracht: Vraag jezelf af hoe het leven is in het land waarmee een interactieve relatie bestaat.. Sluit aan bij de thema’s waaraan door de partnerorganisatie gewerkt wordt. Probeer hier vorm aan te geven. Je kunt tekenen, werken met beelden, symbolen, metaforen of woorden. Alles mag! Vervolgens maak je tweetallen. De één stelt de ander vragen bij wat uitgebeeld is, daarna andersom. Mogelijke vragen: • Waar staan de symbolen / kleuren voor? • Waarom iets heel groot of juist heel klein afgebeeld? • Hoe zijn de relaties / verbanden tussen de verschillende onderdelen? • Wat vind je zelf verrassend aan je uitbeelding? • Wat zou je wel willen veranderen?
B een landen tribunaal Hieronder staan praktijksituaties over Ghana als voorbeeld. Ook hierbij geldt: bedenkt situaties van het land waarmee een Interactiefrelatie bestaat Er kan overwogen worden om het tribunaal nog verder toe te spitsen. Voorbeelden: - ontwikkelingssamenwerking in Ghana - de partnerrelatie Ghana-Nederland - leren van de spiritualiteit van Ghana - leven in een ontwikkelingsland Het nagesprek gaat als vanzelfsprekend over de inhoud.
11
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO Casus 1 Er is een partnerrelatie tussen de Protestantse Kerk en de Presbyterian Church of Ghana. Er is een uitwisseling gaande van personeelsleden, vooral predikanten, theologen, gezondheidswerkers en onderwijzers. Men noemt dit wederkerigheid. De geldstroom komt maar van één kant. Bij het verstrekken van gelden, worden duidelijke richtlijnen gegeven hoe het geld besteed moet worden. Is dit wederkerigheid of bevoogding? Steekwoorden pro-partij: • je kan het geld niet zomaar geven, want dan weet je niet waar het terecht komt • Ghana is een corrupt land • Zij kunnen onze kennis van zaken goed gebruiken Steekwoorden contra-partij: • we zijn zo weer koloniaal bezig • geef ook hun het recht van zelfbeschikking • waar kan men beter met geld omgaan dan in een land waar de eindjes aan elkaar geknoopt moeten worden
Casus 2 Een jongen van 18 jaar, Fulani, komt uit het Noorden van Ghana. Hij heeft altijd zijn vader geholpen bij het waken over de kudde en was nooit in de gelegenheid om school af te maken. Nu woont het gezin in het Zuiden van Ghana, waar minachtend over de Noordelingen wordt gesproken. Fulani krijgt de kans om de lagere school af te maken en grijpt deze kans gretig aan. Dit tot hilariteit van de dorpsbewoners. Is het dorp schuldig aan discriminatie? Steekwoorden pro-partij: • als Noordeling moet je je plaats weten en niet meer willen worden dan je bent • als 18 jarige tussen kinderen van de lagere school is een lachertje • er is werk genoeg voor hem; zijn familie ontbeert nu inkomsten Steekwoorden contra-partij: • het dwingt respect af dat Fulani weer in de schoolbanken gaat • goed onderwijs verhoogt zijn betere kansen op de arbeidsmarkt • Noorderling en Zuiderling zijn gelijk aan elkaar
Casus 3 Atta is een man van 50 jaar en is getrouwd met 2 vrouwen. De eerste vrouw heeft 4 kinderen met hem, de tweede vrouw 6 kinderen met hem. Atta is overgegaan van het belijden van de Afrikaanse religie naar het belijden van de Presbyterian Church of Ghana. De PCG wijst echter polygamie af en verbiedt daarom Atta en zijn twee vrouwen om deel te nemen aan het Avondmaal. Hij is geen volwaardig lid, omdat hij zijn twee vrouwen aanhoudt. Is de PCG schuldig aan discriminatie?
Casus 4 Het is op een avond. Er rijdt een auto met maar één achterlicht. Dit wordt opgemerkt door een agent. Hij houdt de auto aan. Uit de auto klinkt ritmische muziek. Achter het stuur zit een donkere man, een Ghanees. Wanneer de politieman het portier opent, reageert de bestuurder agressief. Hij weigert zijn autopapieren te laten zien. De politieman dringt aan. De gahanees noemt de politieman ‘racist’. De man wordt met geweld meegenomen. Discrimineert de politieman?
Steekwoorden pro-partij: • God gaf Eva aan Adam; 1 op 1 • Je moet je oude leven afleggen en een nieuw mens worden in Jezus Christus • Je kan niet twee heren dienen …..
Steekwoorden pro-partij: • hij houdt een Ghanees aan • politieman reageert agressief op de Ghanees • politieman moet zich bewust zijn van het minderwaardigheidsgevoel van buitenlanders
Steekwoorden contra-partij: • hoe is het dan met het gebod:”Gij zult niet echtbreken”? • Jezus is hét voorbeeld dat hij de maaltijd nam met zondaars en miskenden • Er moet een regeling komen om deze gevallen ook op te vangen
Steekwoorden contra-partij: • politieman constateert alleen een overtreding • de Ghanees reageert agressief en onterecht
•
niet willen meewerken vd Ghanees
12
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO 6. Verdieping in de oorzaken van het ontwikkelingsvraagstuk
A Kijk met elkaar naar de documentaire: De Belofte Het alledaagse leven van drie jonge inwoners van een dorpje in Ghana, afgezet tegen de ambitieuze millenniumdoelen die de Verenigde Naties zich in 2000 stelden. In 2015 moet de armoede gehalveerd zijn, gaan alle kinderen naar school en hebben mannen en vrouwen gelijke rechten. Mary (21) wilde verpleegster worden maar zag haar toekomst instorten toen iemand haar zwanger maakte. Nu verdient ze het eten voor haar kinderen met het verzamelen van brandhout. Ruth (15) zou ook graag voor verpleegster leren. Ze heeft uitgerekend dat ze het nooit kan betalen, al blijft ze haar leven lang paddenstoelen zoeken. Ook Gideon (14) heeft nog een lange weg te gaan voor hij dokter is. Intussen herinnert de film ons aan de beloften van westerse landen die Afrika tot nu toe niets hebben opgeleverd. Mary, Ruth en Gideon moeten elke dag vechten om te overleven. Voor hen is de hulp uit het westen slechts een niet nagekomen belofte. Met deze film wil Ton van der Lee de discussie rondom het nut van ontwikkelingssamenwerking voeden. Hij kijkt naar alternatieven. “Kan het geld dat men nu aan diverse organisaties geeft, niet beter besteedt worden door de Afrikanen hun eigen mensen zelf te laten helpen? De ideeën van Kofi Amfo Akonnor hierover lopen als een rode draad door de film. Hij is lid van de Regionale Raad West Afrika van ICCO & Kerk in Actie en weet goed waar het in zijn land omgaat. Hij wijt het niet nakomen van de beloften kortweg aan gebrek van begrip voor de Afrikaanse cultuur. Als het Afrikaanse saamhorigheidsgevoel een kans krijgt zal alles beter gaan. Zijn woorden vatten de film heel mooi samen als het gaat om ontwikkelingswerk in Ghana. “In Ghana staan wij erom bekend tolerant te zijn naar iedereen. Wie je ook bent, we tolereren je aanwezigheid. Maar dat we je tolereren, wil helemaal niet zeggen dat we het met je eens zijn. Daar vergissen mensen zich nog wel eens in.” De film wordt hier en daar kort onderbroken met fragmenten uit de wereldtop waar men uitspraken doet over de MDG’s, hulpgeld en de besteding daarvan. Dit laatste kader maakt de boodschap compleet.
Het gesprek daarna gaat over: - Geeft ‘ De Belofte’ een goed beeld van het leven in Ghana? - Hoe kijken jullie aan tegen de MDG’s – millenniumdoelen? - Moet er minder of meer geld naar werelddiaconaat/ontwikkelingssamenwerking? - Wat kun jij doen?
13
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO 7. Nuanceer de beeldvorming in de media over het Zuiden
A Kijk met elkaar naar de film ‘Slumdog Millionaire’. Korte samenvatting: Het verhaal van Jamal Malik, een jong weeskind dat besluit deel te nemen aan de Hindi versie van het programma 'Who Wants to be a Millionaire'. Het hele land kijkt toe terwijl Jamal nog maar één vraag verwijderd is van de hoofdprijs. Tijdens de pauze van het programma gebeurt er echter iets waar Jamal niet op had gerekend; hij wordt gearresteerd, omdat de politie zeker weet dat hij de boel aan het oplichten is. Ze kunnen het niet geloven dat een straatjongen zoals hij zoveel kennis heeft. Vastberaden zijn onschuld te bewijzen vertelt Jamal verhalen over de krottenwijk waar hij samen met zijn broer opgroeide, de avonturen die ze beleefden, ontmoetingen met bende's en hij vertelt over zijn vroegere liefde. Elk hoofdstuk in zijn verhaal is een wonderbaarlijke sleutel naar het antwoord op elk van de vragen. Verwonderd over zijn verhalen vraagt de politie zich af wat een jongen als hij - zonder een schijnbaar verlangen naar rijkdom - op zo'n spelvertoning doet. Als de laatste vraag beantwoord moet worden krijgen ze, samen met ongeveer zestig miljoen kijkers antwoord op deze vraag... Wat kom je te weten over de leefwereld van de hoofdrolspeler in India.
14
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO
B Werken met stellingen Hieronder staan stellingen over Ghanezen. Uiteraard kunnen deze stellingen worden aangepast aan het interactiefland In het nagesprek kan verdere informatie worden gegeven over de situatie van Ghanezen. Stellingen 1. Ghanezen zijn lui 2. Ghanezen hebben in Nederland niets te zoeken 3. Ghana is een corrupt land 4. Ghana heeft een rijke cultuur 5. De rijkdom van Ghana wordt door multi-nationals afgenomen 6. De afgedankte luxe van hier, krijgt daar een tweede leven 7. Er wordt nog steeds meer gehaald, dan dat er aan ontwikkelingshulp geboden wordt 8. Wij kunnen veel leren van de Ghanezen die prioriteit geven aan mensen (ontmoeting/aandacht) 9. Illegale Ghanezen moeten zo snel mogelijk het land uit 10. Ghanezen hebben het recht om in Nederland aan een beter leven te werken 11. We kunnen veel leren van de bloeiende kerk in Ghana 12. Vrouwen zijn in Ghana de spil van de maatschappij 13. Het Nederlandse aandeel in de Slavenhandel wordt blijvend naar de achtergrond gedrukt, als een zwarte bladzijde van het roemrijke verleden 14. De Ghanese economie kan niet opbloeien omdat er te weinig wordt geïnvesteerd 15. De kerk moet het condoom-gebruik stimuleren, in de strijd tegen AIDS en tienerzwangerschappen 16. Ghanezen zijn niet dommer, maar zijn het product van slecht onderwijs 17. Het is verbazend hoeveel jongeren er nog in de kerk in Ghana zitten, terwijl er zo weinig naar hen geluisterd wordt
15
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO 8. Verduidelijk hoe afhankelijk Noord en Zuid van elkaar zijn
A B Fototaal Leg een aantal fotokaarten neer op de grond of op een tafel. Vraag de groepsleden de kaarten te bekijken en er een te kiezen. Je geeft hierbij een bepaalde opdracht afhankelijk van je doel. Voorbeelden: • Kies een kaart waarin duidelijk wordt dat Noord en Zuid afhankelijk zijn van elkaar • Kies een kaart waarin duidelijk wordt wat de verschillen zijn tussen Noord en Zuid • Kies een kaart die iets aangeeft van afhankelijkheid • Kies een kaart die iets laat zien van ‘One World’ • Kies een kaart die bij een thema past Je kunt zeggen dat ieder zijn gekozen kaart mag pakken, je kunt ook een kaart in gedachten laten nemen, dan kan dezelfde kaart meerdere malen gekozen worden. Vervolgens maak je een rondje. Elk groepslid geeft een korte toelichting bij de gekozen kaart.
16
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO 9. Op zoek naar Noord en Zuid verbindingen
A Stel je voor je moet stage lopen in een land in het zuiden. Wel land zul je kiezen, waarom. Op welke manieren zul je proberen achter het leven van en leeftijdsgenoot te komen. Probeer deze manieren eens uit en wat valt je het meest op.
B Op de website van Togetthere staan verschillende weblogs van jongeren die voor langere tijd in een land in het zuiden leven. http://www.togetthere.nl/site/doc.phtml?p=weblog Kies een weblog die aanspreekt (dat kan de persoon zijn of het land waar degene is) en schrijf een reactie op de weblog. Daarbij kunnen ook vragen over het land of het werk worden gesteld. Leg indien mogelijk via de partnerorganisatie waarmee de gemeente interactief is contact met jongeren. Denk aan mailcontact, verhalen, foto’s, filmpjes etc.
17
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO 10. Laat ze hun eigen mening, waarden en normen ontwikkelen
A Met de subgroepsleden maak je een ‘diaserie’ van leven in een ontwikkelingsland. Elke “dia” moet worden uitgebeeld. Met enkele groepsleden wordt elke ‘dia’ heel duidelijk uitgebeeld. Zorg ervoor dat het beeld enkele seconden vastgehouden kan worden. Dit vraagt veel concentratie. Samen bedenk je welke beelden het meest sprekend zijn en wat je precies neer wilt zetten. Eén van de groepsleden praat de beelden aan elkaar of geeft een korte toelichting bij elk beeld. Vervolgens worden de “diaseries” getoond aan de andere subgroepen. Tenslotte volgt een terugblik over wat waardevol van daar voor hier en waar maken we al snel een karikatuur van
B Een test Deze test gaat over Ghanese situaties. Die wordt eerst gemaakt. Daarna maakt elk groepje 1 of 2 nieuwe vragen voor een nieuwe test. Deze wordt dan gemaakt en de uitslagen worden vergeleken met de eerste test.
Test Je C B A
1 bent op een feestje en daar komt een Ghanese schone binnenlopen. Wat doe je? Je verstopt je achter een joekel van een luidspreker. Zo weet je zeker dat íe je over het hoofd ziet. Je geeft hem of haar de kans om even een drankje te bestellen. Dan loop je naar hem of haar toe en zegt ‘hoi’. Je rent naar het toilet, checkt of je er goed uitziet en borstelt je haar. Dan loop je terug en wacht tot íe je ziet.
2 Je bent met vrienden aan het eten bij de Afrikaan. Een serveerder knipoogt voortdurend naar je. Hoe reageer je op dit geflirt? A Je lacht en je wenkt. Als ‘ie naast je staat, vraag je waar hij nog meer goed in is. C Je ratelt aan één stuk door tegen je vrienden en je doet alsof je niks in de gaten hebt. 18
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO B
Waar A B C
Je begint te giechelen en af en toe kijk je even opzij. 3 erger jij je het meest aan als het om tieners van buitenlandse afkomst gaat? De leuksten hebben al verkering. Je moet steeds weer wat nieuws verzinnen om interessant voor ze te blijven. Ze worden doodgeknuffeld omdat ze als buitenlanders zo zielig zouden zijn.
4 Als een Ghanees je zou uitnodigen voor een gekostumeerd bal, als wie zou je je dan verkleden? C Als spook met een enorm laken om me heen gedrapeerd. B Als iemand die grappig is, bijvoorbeeld een clown. A Als een exotische buikdanser(es), zodat je kunt uitleggen waarom je zo weinig kleren aan hebt.
Als je A C B
5 afspraakje zou maken met een Ghanees, zou dat er zo uitzien: Tijd en plaats doen er niet toe. Je wilt hem of haar gewoon versieren. Naar een discotheek en dansen tot de avond om is (maar niet close). Naar de bios, dan hoef je tenminste niet veel te zeggen.
6 Ben je wel eens verliefd op iemand van buitenlandse afkomst? C Nooit. A Vaak. Ik vind ze meestal aantrekkelijker dan Nederlanders. B Alleen in de vakantie, als ik in het buitenland ben.
Als je A C B
7 verliefd bent op iemand van buitenlandse afkomst, dan … vertel je dat tegen alles en iedereen. hou je dat voor jezelf. probeer je het ‘hem’ of ‘haar’ voorzichtig te laten weten.
19
“Living a changing live”
Handreiking voor Jongeren en ZWO Score: Meeste A? Je bent blij dat Nederland multicultureel is geworden – dat brengt tenminste nog eens leuke en aantrekkelijke mensen in je buurt. Je bent eerder pro- dan anti-racistisch. Maar je kunt ook overdrijven. Er zijn ook echt wel leuke Nederlanders. Als je er maar oog voor hebt. Meeste B? Je vindt het leuk, al die verschillende culturen om je heen. Maar je vindt het ook een beetje eng. Je weet niet goed hoe je met ze om moet gaan. Ze zijn toch zo ‘anders’, denk je … Hé, kom op, dat is toch wel een beetje racistisch gedacht, hoor. Zijn ze echt zoveel anders dan Nederlanders? Tenslotte is iedereen toch verschillend? Durf maar door je verlegenheid heen te breken. Dan ontdek je hoe leuk mensen uit andere culturen eigenlijk zijn! Meeste C? Jij hebt zeker wel eens gehoord dat er een grote scheiding is tussen Nederlanders en mensen van buitenlandse afkomst. Dat is misschien soms waar, maar zo letterlijk hoef je dat ook weer niet op te vatten. Doordat je zo koel en afstandelijk doet, kom je op mensen van buitenlandse afkomst juist arrogant en onbereikbaar over. Ze noemen je misschien wel eens ‘racist’. Dit is waarschijnlijk omdat je teveel bezig bent met jezelf af te vragen: “Doe ik het wel goed zo?” Ons advies aan jou: wees jezelf en sta open voor mensen van buitenlandse afkomst. Dan ontdek je hoeveel je hen en zij jou te bieden hebben!
20