INDONESIAPERIODETAHUN

Sul t an

ANALI SI STI NGKATPRODUKSI…. . . . .

ANALI SI STI NGKATPRODUKSITAMBANGEMASDI I NDONESI APERI ODETAHUN199 0–2 01 1 Sul t a n1 Abs t r ac t Thenat ur alr e s our c e sofgol di sge ne r al l yf oundi nt hebowe l soft hee ar t h i nt hef or mofquar t zv e i nsc ont ai ni nggol dar es t i l lmi x e dwi t ht hemi ne r a l as s oc i at i oni sr e f e r r e dt oasgol dor e .Re s e ar c hpr oduc t i onofgol da nd gol dmi negol dp r oduc e df r om mi ne si nI ndone s i adur i ng1990t o2011 hav eupsand downs .Thes t udyai mst o de t e r mi net hel e v e lofgo l d pr oduc t i oni nI ndon e s i adur i ngt hey e ar s19902011,s oi tc anbeas our c e ofpol i c yde c i s i onsa ndi nv e s t ori nt e r e s ti ngol dmi ni ngi nI ndone s i a.Dat a anal y s i sme t hodus e di nt hi sr e s e ar c hi sde s c r i pt i v eanal y s i sdi s c us s e dt he f i gur e sobt ai ne dobs e r v at i onst oobt ai namor ei nt e r e s t i ng,us e f ula nd e as i e rt ounde r s t and.Ther e s ul t sde mons t r at et hepot e nt i algol dmi ne pr oduc t i oni nI ndon e s i ai squi t el ar ge .Tot alpr oduc t i onf ort hey e ar19902011 amount i ng t o 2, 501, 849. 73 pounds . Gol d mi ne pr oduc t i on 113, 720. 4423 poun d so n av e r agepe ry e ar .Low of64390. 00 pound s pr oduc t i onoc c ur r e di n2008,al ongwi t ht hec ondi t i onoft hemone t ar yand bank i ngc r i s i st hathi tc ount r i e si nEur opeandot he rc ont i ne nt s .The hi ghe s tgol dmi nepr oduc t i oni n2011amount e dt o148, 528. 00pounds . Ke y wor ds :pr oduc t i on,mi ni ng,gol d

PENDAHULUAN

I ndone s i at e r ma s uks a l a hs a t uNe g a r ay a ngka y aa ka ns umbe rda y aa l a m ba i k t e r ba r uka nma upunt a kt e r ba r uka n .Pe na mba nga ns umbe rda y aa l a m diI ndone s i as uda h di a t urs e ba g a i ma na da l a m pa s a l33 a y a t( 3)UUD 1945.Dida l a m pa s a lt e r s e b ut di s e but k a nba hwaBumida nAi rda nKe ka y a a nAl a my a ngt e r ka ndungdida l a mny a di kua s a iol e hNe g a r ada ndi pe r g una ka nunt uks e be s a r be s a r ny aKe ma kmur a nRa ky a t . Ke ka y a a na l a ma t a us umbe rda y aa l a m ba i kt a mba ngg a l i a nma upunnont a mba ngg a l i a n di kua s a iol e hNe g a r a .Ha kpe ng ua s a a nNe ga r ai nibe r i s ike we na nga nke we na ng a nunt uk me nga t ur ,me ng ur usda nme nga wa s ike g i a t a nke g i a t a n;pr oduks i ,pe ng e l ol a a nda na t a u pe ng us a ha a nke ka y a a ns umbe rda y aa l a ms e r t abe r i s ike wa j i ba nunt ukdi pe r g una ka n s e be s a r be s a r ny aunt ukke ma kmur a nr a ky a t . Sumbe rda y aa l a m me r upa k a nha ly a ngpe nt i ngda l a ms e muabi da ngke hi dupa n ma nus i a .De pa r t e me nEne r g iSumb e rDa y aMi ne r a lme ngg ol ong ka nmi ne r a lke da l a m3 ke l ompo ka t a ug ol onga ny a i t u:Gol ong a nA ( Mi ne r a lSt r a t e g i k)y a ng ha ny a da pa t di t a mba ngol e hpe me r i nt a h,t e t a p ipe r us a ha a ndome s t i kda na s i ngda pa tme nga da ka n “ j oi nt v e nt ur e ” ( pa t ung a n)de ng a npe r us a ha a npe me r i nt a hbe r da s a rkont r a kka r y aa t a u pe r s e t uj ua nke r j a s a ma .Gol ong a nA;Ba t uba r a ,Ga sAl a m,As pa l ,Ba t uBa r a ,Ni ke l , Ti ma hPut i h,Ur a ni um.Gol ong a nB( Mi ne r a lVi t a l )y a ngda pa tdi t a mba ngol e hBUMN, ba da nus a has wa s t a ,kopr a s ima upunpr i ba diwa r g ane g a r a .Ba da nus a haa s i ngha ny a s e ba g a ikont r a kt orpe me r i nt a ha t a ua ngg ot ami nor i t a spa dape r us a ha a nna s i ona l ,na mun pe r us a ha a na s i ngbol e hme nj a l a nka ne ks pl or a s ime l a l uipe me g a ngi z i ns wa s t aI ndone s i a . 1

Dos e nJ u r us a nI l muEk on omiFa ku l t a sEk on omiUn i v e r s i t a sPe mba n gun a nNAs i on a l“ Ve t e r a n ” Yogy a k a r t a ,e ma i l:s ul t a nt i r i a n @y a h oo. c o. i d

Bul e t i nEk onomiVol .9,No.1,Apr i l2011hal18 2

77

Sul t an


Gol ong a nB;Be s i ,Ba uks i t ,Te mba g a ,Se ng ,Ema s ,Pl a t i na ,Pe r a k,da nI nt a n.Gol ong a nC ( Mi ne r a ll a i n)ha ny ada pa tdi t a mba ngol e hpe r us a ha a ns wa s t ana s i ona l . Pe r us a ha a na s i ng da pa tme mbe r ida nada nme nga da ka nkont r a kpe mbe l i a nmi ne r a l .Gol ong a nC;Ba t u Pe r ma t a ,Pa s i rKua r s a ,Ma r me r ,Gr a ni t ,Ta na hLi a t ,da nPa s i r . Sumbe rda y ami ne r a ly a ngt e r ka ndungc ukupba ny a kdiI ndone s i a ,s a l a hs a t uny a a da l a h ba ha ng a l i a ne ma s .Ema s me r upa ka ns a l a hs a t u komodi t it a mba ng y a ng me mpuny a ini l a ij ua lt i ngg i ,s e hi ngg ame na r i kba ny a kor a ngba i ks e c a r ake l ompok, pe r us a ha a nda ni ndi vi duunt ukme ng us a ha ka nny a .Di s a mpi ngmuda hda ns e de r ha nac a r a me nda pa t ka nny a ,j ugamuda hda nc e pa tunt ukme nj ua lpr oduky a ngdi ha s i l ka nny a . Ke t e r da pa t a ns umbe rda y aa l a ms e pe r t ie ma spa daumumny at e r da pa tdi da l a m pe r utbumi ,be r upaur a t ur a tkua r s ay a ngme nga ndunge ma sy a ngma s i hbe r c a mpur de nga nmi ne r a la s os i a s i ny adi s e buts e ba ga ibi j i he ma s .Ke be r a da a nl og a me ma sdida l a m ba t ua npa dac e ba ka ne ma spr i me rbi s ada l a m be nt uknugge t s,y a knibe r upal oga me ma s mur nit e t a pibi s aj ug abe r upabut i r a ne ma ss a nga tha l usy a ngt e r j e ba kdida l a m mi ne r a l s ul f i daa t a umi ne r a loks i dal a i nny a . Fe nome nake t e r da pa t a nc e ba ka ne ma spr i me rpa daba t ua nme t a mor phi kma s i h l a ng kadiI ndone s i a ,ka r e nabi a s a ny aha ny adi ke t e muka ndida l a ml i ngkung a nba t ua n vol ka ni kda nma g ma t i k.Se da ng ka nke t e r da pa t a nc e ba ka ne ma ss e kunde rpa daumumny a di a ki ba t ka nol e ha da ny apr os e spe l a puka nba t ua nba i ks e c a r af i s i kma upunki mi ada n di t r a ns por t a s iol e ha l i r a na i rs ung a is e r t adi e nda pka ns e ba g a i‘ e ndapane l uv i al ’a t a u ‘ e ndapa nal uv i al ’ .Ke t e r da pa t a ne ma sy a ngde mi ki a ni nis e r i ngdi s e buts e ba g a ic e ba ka n e ma ss e kunde ra t a ul e bi hdi ke na ls e ba g a ic e ba ka ne ma sl e t a ka n. Se c a r aumum,t e knol og ip e ng ol a ha nha s i lt a mba ngunt ukmi ne r a ll og a m pr i me r pa dapr i ns i pny ada pa tdi l a kuka nme l a l uipr os e sbe ne f i s i a s imi ne r a l ,y a knipe mi s a ha n mi ne r a ll oga m be r ha r g ada r imi ne r a lpe ng ot or ny ada ne ks t r a ks il oga m be r ha r g ad a r i kons e nt r a t .Be ne f i s i a s imi ne r a ll oga m pr i me rda pa tdi l a kuka nbe r da s a r ka npe r be da a n s i f a t s i f a tf i s i ks e pe r t ipe r be da a n be r a tj e ni s ,pe r be da a ns i f a tpe r muka a n mi ne r a l , pe r be da a ns i f a t ke ma gni t a n. Se me nt a r a be ne f i s i a s i mi ne r a ll og a m pr i me ry a ng be r da s a r ka n pa dape r be da a ns i f a t s i f a tki mi ama upun kombi na s i ny ada pa tdi l a kuka n me l a l uipr os e sa ma l g a ma s i ,s i a ni da s i ,da nt hi our e a s i .Se da ng ka n pe mi s a ha n mi ne r a l l og a ms e kunde rt e r ha da pmi ne r a lpe ng ot or ny apa daumumny adi l a kuka nbe r da s a r ka n pe r be da a nbe r a tj e ni sde ng a nme ngg una ka nme di aa i ra t a ua l i r a na i rs e pe r t ic a r ay a ng pa l i ngs e de r ha na ,y a knime ngg una ka ndul a ng . Be r da s a r ka nur a i ndia t a sdi r umus ka nma s a l a hy a i t u,s e be r a pa be s a rt i ng ka t pr oduks iy a ngdi ha s i l ka nda r it a mba nge ma sI ndone s i as e l a mat a hun1990s a mpa ide ng a n t a hun20 1 1.Se ba g a it uj ua npe ne l i t i a na da l a hunt ukme nge t a huit i ng ka tpr oduks it a mba ng e ma sdiI ndone s i as e l a mat a hun1990201 1,s e hi ngg ada pa tme nj a dis umbe rpe ne nt ua n ke bi j a ka npa dape mi na ti nve s t ordit a mba nge ma sdiI ndone s i a .Pe ne l i t i a ni nidi ha r a pka n da pa tme mbe r i ka n ma nf a a tunt uk pe nge mba ng a n pe ne l i t i a ns e kt or non mi g a sd i I ndone s i ada nme nj a dir uj uka nba g ike bi j a ka npe ng us a hape ng e l ol apa dat a mba nge ma s diI ndone s i a .

METODEPENELI TI AN

Rua ng l i ng kup pe ne l i t i a ni nime mba ha st i ng ka tpr oduks it a mba ng e ma sd i I ndoe ns i ape r i odet a hun1990-20 11.Pe ne l i t i a ni nibe r s i f a tde s kr i pt i fy a i t ume nj e l a s ka n da t a da t a be r da s a r ka ni nf or ma s it a be lda n da t ay a ng di kumpul ka n.Da l a m ha li ni pe ne l i t i a ndi l a kuka nunt ukme nde s kr i ps i ka npr oduks it a mba nge ma sI ndoe ns i ada r it a hun t a hunket a hun. Loka s ipe ne l i t i a n,pe ne l i t i a ni nidi l a kuka ns e c a r ana s i ona lbe r da s a r ka nda t a d a t a pr oduks it a mba nge ma s iy a nga dadil a por a nBPSI ndone s i a .Da t apubl i ka s is t a t i s t i ky a ng Bul e t i nEk onomiVol .9,No.1,Apr i l2011hal18 2

78

Sul t an


di t e r bi t k a nol e hBa da nPus a tSt a t i s t i kI ndone s i as e t i a pt a hun.Pe r i odewa kt uy a ngdi c a kup a da l a h 19902011. Pe mi l i ha n pe r i ode wa kt u t e r s e but di da s a r ka n s e ma t a ma t a ke t e r s e di a a n,ke t e r ba r ua n da nk e l e ng ka pa n da t a .Va r i a be ly a ng di pe r l uka n unt uk di a na l i s i sa da l a hpr oduks it a mba nge ma s .Ana l i s i sda t a ,pe nde ka t a ny a ngdi l a kuka nunt uk a na l i s i st i ng ka tpr oduks it a mba nge ma sa da l a ha na l i s i ss t a t i s t i kde s kr i pt i fkua nt i t a t i f : Da l a m pe ne l i t i a ni nis u mbe rda t ay a ngdi g una ka na da l a h da t as kunde ry a ng di pe r ol e hde nga nc a r adokume nt a s i ,di ma nada t ay a ngdi pe r ol e ht i da kdi pe r ol e hs e c a r a l a ng s ungda r iobj e ky a ngdi t e l i t i .Da t as kunde ry a ngdi g una ka nda l a m pe ne l i t i a ni ni a da l a hda t at i ng ka tpr oduks it a mba nge ma sdiI ndone s i as e c a r ana s i ona lpe r i ode199 02011.Da l a m pe ne l i t i a ni nida t a da t ay a ngdi pe r ol e hme l a l uiwe bs i t el i t e r a t urBPSJ a ka r t a y a ng b e r hubung a n de ng a n ma s a l a hy a ng di t e l i t i .J e ni sda t ay a ng di g una ka n da l a m pe ne l i t i a ni nia da l a h da t a kua n t i t a t i f pr oduks it a mba ng e ma s diI ndone s i ay a ng me ne ka nka na na l i s i sda t ade nga npr os e durs t a t i s t i k.Me t odea na l i s i sda t ay a ngdi g una ka n da l a m pe ne l i t i a ni niunt ukme ng a na l i s i spe r ma s a l a ha ny a ngt e l a hdi r umus ka na da l a h a na l i s i sde s kr i pt i fme mba ha sme ng e na ia ng ka a ng kape ng a ma t a ny a ngdi pe r ol e hunt uk me mpe r ol e hi nf or ma s iy a ngl e bi hme na r i k,be r g unada nl e bi hmuda hdi pa ha mi .

ANALI SI SHASI LDANPEMBAHASAN

Ha s i lpr oduks it a mba nge ma se r upa ka ns a l a hs a t us umbe rda y ay a ngdi mi l i kiol e h I ndone s i as e l a i nt a mba ngl a i nny as e pe r t imi ny a kbumi ,g a sa l a m da nl a i nny a .Ta mba ng e ma ss uda hs e j a kl a madi pr oduks i ,t e r ut a maunt ukke g i a t a npr oduks ipa dabe r ba g a i i ndus t r i ,pe r us a ha a nda nba hka npe r or a ng a n.Ta mba nge ma ss e ba g a is umbe rde vi s ada n c a da ng de vi s a me mpuny a i ni l a ie konomi sy a ng c ukup t i ngg i s e hi ngg a da pa t me ni ng ka t ka npe r t umbuha npe r e konomi a n. Pr oduks ie ma sI ndone s i as e c a r ana s i ona l da r it a hun1990s a mpa it a hun20 11 me nga l a mif l ua kt ua t i f .Pr oduks it e r t i ngg it e r j a dipa dat a hun2001a t a ut i gat a huns e t e l a h kr i s i st a hun1998s e ba ny a k148. 5 28, 00kg .Pr oduks it e r e nda hda l a m pe r i odey a ngs a ma y a i t upa dat a hun2008be r s a ma a nde ng a nkr i s i se konomig e l omba ngduay a i t ukr i s i s mone t e rda npe r ba nka ny a ngme l a ndaduni a ,di ma napr oduks ie ma sI ndone s i as e c a r a na s i ona lha ny as e be s a r64. 390,kg .Be r i kutt a be l1ha s i lpr oduks it a mba nge ma sdi I ndone s i as e l a mape r i ode1990s a mpa ide ng a n2011. Ta be l1 Pr oduks iTa mba ngEma sI ndone s i a Ta hun Ema g / kg Ta hun Ema g / kg 528. 00 1990 91, 919. 45 2001 148, 246. 00 1991 93, 147. 21 2002 140, 475. 00 1992 95, 744. 66 2003 138, 2 0 0 4 8 6 , 8 5 5 . 0 0 1993 101, 085. 52 894. 00 1994 111, 346. 81 2005 142, 992. 00 1995 109, 710. 43 2006 138, 1996 83, 564. 00 2007 117, 854. 00 1997 86, 928. 00 2008 64, 390. 00 1998 123, 862. 00 2009 140, 488. 00 1999 127, 768. 00 2010 126, 069. 00 2000 109, 612. 00 2011 122, 370. 65 Sumbe r:BPSJ a ka r t aI ndone s i abe r ba g a it e r bi t a n


79

Sul t an


Da r ida t aTa be l1,pot e ns ipr oduks it a mba nge ma sI ndone s i adi pe r ki r a ka ns e l a l u me ni ng ka tda r it a hunket a hunda nme ng i kut ipe r ke mba ng a nt e knol og ipr os e spr oduks i mul a ida r iy a ngs e de r ha nas a mpa imode r ny a ngs e ma ki nma j uda nc a ngg i h.Sumbe rda y a a l a mt a mba nge ma sme mi l i kipe r a ng a nda ,y a i t us e ba g a ic a da g a nde vi s ada ns e ka l i g us s e ba g a is umbe rde vi s a .Pe r a na np r oduks it a mba nge ma sI ndone s i ai nida pa tdi l i ha tda l a m s e l a nj ut ny ay a i t uTa be l2. Pr oduks it a mba nge ma sI ndone s i as e l a mat a hun19902011r a t a r a t a113720. 4423 kgpe rt a hun.Ke c ua l it a hun1996d a n2008pr oduks it a mba nge ma ss e c a r ana s i ona lt ur un da r it a h uns e be l umny ay a i t uma s i ng ma s i ng83564. 00kgda n64390. 00kg .Pr odu k s i t a mba nge ma st e r be s a rda l a m pe r i ode19902011a da l a ht a hun2001da n2009ma s i ng ma s i ng148528. 00kg da n 140488. 00kg .Pr oduks it a mba nge ma sI ndone s i apa das a a t a wa lkr i s i se konomit a hun1998s e be s a r123862. 00kg ,me ni ng ka tc ukups i g ni f i ka nd a r i t a hun1997.De mi ki a npul as a a tp e r t a maka l ipe r mbe r l a kua not onomida e r a ht a hun20 01 pr oduks it a mba nge ma sI ndone s i ame ni ng ka tc ukupbe s a rda ns i g ni f i ka ny a i t u148528. 00 kg .Ke mudi a npa dat a hun2008di ma nakr i s i smone t e rda npe r ba nka nme l a ndane g a r a ne ga r adiEr opada nl a i nny a ,pr oduks it a mba nge ma sI ndone s i ame ng a l a mipe nur una n de r a s t i sy a i t u64390. 00kg . Ta be l2 Fr e kue ns iPr oduks iTa mba ngEma sI ndone s i a19902011 Fr e que nc y Pe r c e nt Va l i dPe r c e ntCumul a t i vePe r c e nt Va l i d 64390. 00 1 4. 5 4. 5 4. 5 83564. 00 1 4. 5 4. 5 9. 1 86855. 00 1 4. 5 4. 5 13. 6 86928. 00 1 4. 5 4. 5 18. 2 91919. 45 1 4. 5 4. 5 22. 7 93147. 21 1 4. 5 4. 5 27. 3 95744. 66 1 4. 5 4. 5 31. 8 101085. 52 1 4. 5 4. 5 36. 4 109612. 00 1 4. 5 4. 5 40. 9 109710. 43 1 4. 5 4. 5 45. 5 111346. 81 1 4. 5 4. 5 50. 0 117854. 00 1 4. 5 4. 5 54. 5 122370. 65 1 4. 5 4. 5 59. 1 123862. 00 1 4. 5 4. 5 63. 6 126069. 00 1 4. 5 4. 5 68. 2 127768. 00 1 4. 5 4. 5 72. 7 138475. 00 1 4. 5 4. 5 77. 3 138992. 00 1 4. 5 4. 5 81. 8 140246. 00 1 4. 5 4. 5 86. 4 140488. 00 1 4. 5 4. 5 90. 9 142894. 00 1 4. 5 4. 5 95. 5 148528. 00 1 4. 5 4. 5 100. 0 Tot a l 22 100. 0 100. 0 Sumbe r:Ta be l1,da t adi ol a h Ta be ldi s t r i bus if r e kue ns ip r oduks it a mba nge ma sdiI ndone s i ac ukupbe r va r i a s i da r ipr od uks i64390. 00kgs a mpa i148528. 00kgs e l a mat a hun19902011.Be r da s a r ka n t a be l3y a i t ut a be lde s c r i pt i ves t a t i s t i kpr oduks it a mba nge ma sdiI ndoe ns i a ,t ot a lpr oduks i e ma ss e l a mat a hun19902011s e be s a r2501849. 73kg .


80

Sul t an


Ta be l3 Pr oduks iTa mba ngEma sI ndone s i a19902011 N Va l i d 22 Mi s s i n g 0 Me a n 113720. 4423 Me di a n 114600. 4050 Mode 64390. 00 St d.De vi a t i on 23382. 11495 Va r i a nc e 5. 467E8 Ske wne s s . 289 St d.Er r o rofSke wne s s . 491 Kur t os i s . 855 St d.Er r o rofKur t os i s . 953 Mi ni mum 64390. 00 Ma xi mum 148528. 00 Sum 2501849. 73 Sumbe r:Ta be l1,da t adi ol a h

KESI MPULANDANSARAN

Be r da s a r ka nha s i lpe ne l i t i a nda npe mba ha s a ny a ngdi l a kuka nda pa tdi s i mpul ka n ba hwa ,pot e ns ipr oduks it a mba nge ma sdiI ndone s i ac ukupbe s a r .Tot a lpr oduks is e l a ma t a hun1 9902011s e be s a r2501849. 73kg .Pr oduks it a mba nge ma sr a t a r a t a 113720. 4423 kgpe rt a hun.Pr oduks it e r e nda hs e be s a r64390. 00kgt e r j a dipa dat a hun2008y a ng be r s a ma a nde ng a nkondi s ikr i s i smone t e rda npe r ba nka ny a ngme l a ndane g a r a ne g a r adi be nuaEr opada nl a i nny a .Pr oduks it a mba nge ma st e r t i ngg ipa dat a hun2001s e be s a r 148528. 0 0 kg , di ma na pa da t a hun 2001 a da l a ha wa l mul a i ny a pe r mbe r l a kua n de s e nt r a l i s a s iy a i t uot onomida e r a h. Pr o duks it a mba nge ma sI ndo ne s i ame r upa ka ns umbe rde vi s ada ns e ka l i guss e ba g a i c a da nga nde vi s a .Pe r l uny ake bi j a ka npr os e spr oduks it a mba nge ma sy a ngl e bi hba i kda n t r a ns pa r a n.Me ng i nga tpa r ape na mba nge ma sc ukupva r i a t i fda r ima s y a r a ka ti ndi vi du s a mpa ipe r us a ha a ny a ngmode r n.Se c a r akua l i t a t i fme nunj ukka nba hwape na mba ng a n e ma so l e h ma s y a r a ka ty a ng me na mba ng de ng a nc a r a pe ndul a ng a n,ma ka da l a m pe l a ks a na a nny ape r l u pe r e nc a na a n pe nge l ol a a n pe r t a mba nga ny a ng ba i k da n be na r . Pe r e nc a na a nt e r s e butdi a nt a r a ny a da pa tme l i put i ;pe r i j i na n,pe ng or g a ni s a s i a n,pol a pe na mba ng a n,da npe ma nf a a t a nma t e r i a lbe r but i rka s a rs e ba g a iba ha nba ng una ny a ng bi s ame nj a dipr oduks a mpi ng a n.

DAFTARPUSTAKA Ag us t i nus ,Eko Tr iS,( 2010) .Te k nol ogiPe nambangan EmasdiBomban a, Ti pol ogidanDampak ny a.Ba ndung .Di a ks e sTa ngg a l14J ul i2012. Ba da nPus a tSt a t i s t i k( 1990–2011) .BPSJ ak ar t a.J a ka r t a . Boe di ono,( 1998) ,Ek onomiMi k r oSe r iSi nops i sPe ngant arI l muEk onomi.No.I , Yogy a ka r t a :BPFEUni ve r s i t a sGa dj a hMa da .Yogy a ka r t a .


81

Sul t an


Ha nl e y ,Ni c k,a ndShog r e n,Whi t e ,( 1997) ,“Env i r onme nt alEc onomi c s ,I nThe o r y andPr ac t i c e ”Oxf or dUni ve r s i t yPr e s s . He y wood, J . S. , Mona c o, K. , & Rot hs c hi l d, R. ( 2000) . Spat i al Pr i c e Di s c r i mi nat i onandMe r ge r :TheNFi r m Ca s e .Sout he r nEc onomi cJ our n a l :672684. I nt a nK,( 2010) .Pe ng ua s a a nDa e r a ha t a sTa mba ngEma sPoboy ada l a m Pe r s pe kt i f EkonomiPubl i k,Sp i r i tPubl i k ,Vol .6( 2):1930.Di a ks e sTa ngg a l24J ul i 2012. Ma r t i n,S.( 1994) .I ndus t r i alEc onomi c s:Ec onomi cAnal y s i sandPubl i cPol i c y , 2nde d.Ne wYor k:Ma c mi l l a nPubl i s h i ng . Soe l i s t i j o,Uka rW,( 200 8) ,Pe ngar uhMak r oRe gi onalTambangEmasPo ngk or– PT Ant am J awa Bar atdan Pot e ns iTr ans f or mas iPas c a Tambang, Ba ndung .Di a ks e st a ngg a l8Ag us t us2012. Suka nt o R,( 1994)“Ek o nomiLi ngk ungan,Su at u Pe ngant ar ”,BPFE UGM, Yogy a ka r t a . Suka nt oR,( 1994)“Ek onomiSumbe rDay aAl am danEne r gi ”,BPFE UGM, Yogy a ka r t a . Sul t a n( 2009) ,Pot e ns iPr oduks iBa t u Ba r adiI ndone s i aPe r i ode1995200 9, Bul e t i nEk onomi ,Vol . 7( 2):163167.Fa kul t a sEkonomiUPN “ Ve t e r a n” Yogy a ka r t a . 1 Sul t a n( 2010) ,Ana l i s i sPe nga r uh Ba ha n Ba ka rBe ns i n,Sol a rda n Pe l uma s t e r ha da pPr oduks iI ndus t r iBe s a rda nSe da ngFur ni t ur eda nndus t r iLa i nny a diPr opi ns iD. I .Yogy a ka r t a ,Bul e t i nEk onomi ,Vol . 8( 3):210216.Fa kul t a s EkonomiUPN“ Ve t e r a n”Yogy a ka r t a . Supa r moko,( 1997)“ Ek onomiSumbe rDay a Al am dan Li ngk ungan”,BPFE UGM,Yk. Sur a t ma n,dkk,( 2006) .Pe l i ndi an Bi j i hEmasd e nganLar ut anAmoni aTi os ul f a t ( Bat c hSc al e ) ,t e kMI RA,Ba ndung . Suy a r t ono, ( 2003) . Good Mi ni ng Pr ac t i c e , Kons e pt e nt ang Pe nge l ol aa n Pe r t ambangany angBai kdanBe nar ,St udiNus a . Unda ng Unda ng Nomor 25 Ta hun ( 2004) t e nt a ng Si s t e m Pe r e nc a na a n Pe mba ng una nNa s i ona l ,Re nc a naPe mba ng una nJ a ng kaPa nj a ngNa s i ona l . Zul ka r na i n,I s ka nda rdkk. ,( 2007) .Di nami k adanPe r anPe r t ambanganRak y atdi I ndone s i a,J a ka r t a :Ri s e tKompe t i t i fLI PI .


82

INDONESIAPERIODETAHUN

Recommend Documents