Proef!
Gezondheidszorgtechnologie De opleiding en het werkveld
Kenmerkend voor een gezondheidszorgtechnoloog (GZT-er) is dat hij medische apparatuur beheert en innoveert. GZT-ers zijn de intermediairs en bruggenbouwers tussen zorgverleners en technici, en/of tussen ziekenhuizen en producenten/leveranciers van medische apparatuur en diensten.
D
oordat GZT-ers over zowel medische kennis beschikken als over een brede kennis van techniek, vormen zij een belangrijke schakel tussen het medisch personeel, de instelling, de fabrikant en de overheid als wetgever. De GZT-er is patiëntgericht door rekening te houden met de belangen van de patiëntengroep, en klantgericht doordat hij zorgverleners adviseert over het optimale gebruik van medisch-technische apparatuur. De gezondheidszorgtechnoloog is in staat om wensen van cliënten voor medisch-technische oplossingen te inventariseren, een programma van eisen voor nieuwe medische apparatuur op te stellen, een risicoinventarisatie te doen, nieuwe medische apparatuur te implementeren, te testen en te evalueren bij de gebruiker. Ook is hij in staat
Beroepsdomein is een verzameling van soortgelijke beroepen.
Instroomeisen Gezondheidszorgtechnologie havo E&M / N&G / N&T vwo E&M / N&G* / N&T* / C&M met wiskunde aanbevolen mbo* medische instrumentatie techniek, elektro techniek of werktuigbouw (niveau 4) * verkorte route mogelijk, informeer naar de mogelijk heden bij de hogeschool
2
Gezondheidszorgtechnologie versie 1.0, juni 2013
Instelling die de opleiding aanbiedt : Hogeschool Rotterdam
om onderhoudsprotocollen te ontwikkelen voor gebruik en onderhoud aan medische apparatuur.
Werkveldillustratie Beroepen, functies en rollen van de bachelor zijn met name in de volgende beroepsdomeinen te vinden. Per domein zijn enkele voorbeelden gegeven. Research en development – Onderzoeksmedewerker – Beleidsmedewerker Toepassing en productie – Medisch technicus – Applicatiespecialist – Klinisch-fysisch medewerker – Projectleider Commercie, service en dienstverlening – Productspecialist – Vertegenwoordiger – Accountmanager – Consulent – Instructeur of trainer
Gezondheidszorgtechnologie
Knowledge Gezondheidszorg : oncologie, chirurgie, cardiologie en kindergeneeskunde (neonathologie) : revalidatie, chronische aandoeningen, ouderenzorg, gehandicaptenzorg : organisatie, trends en innovatie : ethiek Algemene (medische) techniek : elektrotechniek (analoog en digitaal), medische fysica, biomechanica : medische apparatuur voor bewaking, therapie en functieondersteunend Techniek (diagnose en medische beeldvorming) : beeldvormende technieken: echografie, CT-scan, MRI, e.d. : radiotherapie en stralingshygiëne Techniek (gericht op care) : ontwerp technische aanpassingen : thuiszorgtechnologie, domotica (+robotica) Informatie- en communicatietechnologie : databases : informatietechnologie : communicatietechnologie : telemedicine Veiligheid/beheer/wetgeving : kwaliteitszorg(systemen) : beheersaspecten : (patiënt-)veiligheid, uitvoeren van risicoanalyses
Skills Toegepast (wetenschappelijk) onderzoek : kwantitatieve en kwalitatieve onderzoeksmethoden : literatuuronderzoek : statistiek (beschrijvend en toetsend) en gebruik van SPSS Rapporteren en instrueren : verslaglegging: adviesrapporten en onderzoeksverslagen schrijven : handleidingen en instructies schrijven, ontwikkelen e-learning : mondelinge presentatie- en instructievaardigheden Projectmanagement en organisatie : projectmatig werken, managementvaardigheden : bedrijfskunde
kenmerkende studieboeken – Introduction to Physics in Modern Medicine, Suzanne Amador Kane – Praktische stralingshygiëne, G. Brouwer, J. van den Eijnde – Toegepaste wiskunde 1 HBO, Jan Blankespoor – Wat is onderzoek?, Nel Verhoeven – Anatomie en fysiologie van de mens (3e druk), L. Gregoire
– Elektrische veiligheid in medisch gebruikte ruimten, Mark van Abkoude – Introduction to Biomedical Instrumentation, Barbara L. Christe – Een praktijkgerichte benadering van organisatie en management, Nick van Dam, Jos Markus – Ethiek & techniek, Lambèr MM Royakkers – Basisboek anesthesiologische zorg en technieken, J. Peeters
Gezondheidszorgtechnologie versie 1.0, juni 2013
De lijst met kenmerkende studieboeken dient ter illustratie om een indruk te geven van het niveau waarop binnen de opleiding wordt gewerkt.
3
Gezondheidszorgtechnologie
Consultant Erik van der Boom:
‘Alle competenties komen terug’ ‘N
a een aantal jaar luchtvaart- en ruimtevaarttechniek te hebben gestudeerd aan de TU Delft, kwam ik tot de conclusie dat het toch niet helemaal mijn richting was. Ik neigde meer naar het praktische, in plaats van het puur theoretische. Vanuit mijn achtergrond was ik al geïnteresseerd in zorg en techniek (moeder medisch analist, vriendin verpleegkundige en vader programmeur) en de keus viel al snel op Gezondheidszorgtechnologie. Het idee een brug te kunnen zijn tussen zorg en techniek sprak me erg aan. Ik verwachtte er veel over de zorg te leren en de techniek die daarbij gebruikt wordt, en de opleiding voldeed helemaal aan die verwachting.
Naam: Erik van der Boom Leeftijd: 29 Studie: Gezondheidszorgtechnologie Werkplek: ChipSoft Functie: Software consultant
IT had altijd al een speciaal plekje bij mij en na mijn eerste stage bij IBM Healthcare wist ik zeker dat zorg-ict de richting was voor mij. Op de Medicabeurs in Düsseldorf kwam ik in aanraking met ChipSoft, Nederlands grootste speler op het gebied van ziekenhuisautomatisering. Binnen het bedrijf wordt veel aan nieuwe functionaliteiten gewerkt om ziekenhuizen beter van dienst te kunnen zijn, en voor mijn afstuderen mocht ik aan een daarvan meewerken (CS-Maps, winnaar publieksprijs Zorginnovatie Award 2011). Vanuit mijn stage ben ik er blijven werken als software consultant – ik ben de schakel tussen ziekenhuizen aan de ene kant en onze ontwikkelafdeling aan de andere kant. Mijn werkzaamheden bestaan uit het implementeren van ons product (CS-Ezis.NET) bij klanten. Ook bied ik ondersteuning als er vragen 4
Gezondheidszorgtechnologie versie 1.0, juni 2013
of problemen zijn en vertaal wensen en ideeën van klanten (en mezelf) naar werkbare oplossingen. De opleiding is sterk gefocust op de vaardigheid beide ‘talen’ te spreken, zowel die van de zorg als die van de techniek. Dat is ook wat ik in mijn hui dige werk doe: ik kan met zowel artsen als applicatiebeheerders meepraten en hun wensen vertalen naar werkbare oplossingen. Mijn achtergrond komt me daarbij goed van pas. In de praktijk ben ik niet bewust bezig met competenties. Maar als ik naar mijn dagelijkse werkzaamheden kijk, kan ik zeggen dat alle competenties daarin terugkomen. Van het onderzoeken van problemen en hun oorzaken, tot het experimenteren en ontwikkelen van nieuwe mogelijkheden. Binnen een werkgroep moet je werkzaamheden coördineren en adviseer je de klant. Het opleiden van nieuwe medewerkers en van klanten die op training komen, behoort ook tot mijn werkzaamheden. Basisset In de toekomst wil ik mij meer richten op leidinggeven, iets wat ik leuk vind, maar nog verder moet ontwikkelen. Vanuit eerdere ervaring en de opleiding heb ik een leuke basisset meegekregen, maar die heeft nog wat werk nodig om in de praktijk optimaal te draaien. Verder vind ik uitdagend uitvoerend werk erg leuk; ik wil dan ook geen manager worden, maar meer meewerkend voorman of projectleider. Vooralsnog zit ik prima op mijn plek bij ChipSoft en wil primair daar doorgroeien.’ :
Gezondheidszorgtechnologie
Medisch instrumentatietechnicus Sebastiaan Notenboom:
‘Je moet vanuit technisch perspectief een meerwaarde vormen’ ‘M
ijn persoonlijke medische geschiedenis leidde al op vroege leeftijd tot interesse in de geneeskunde. De opleiding Gezondheidszorgtechnologie was voor mij een goede optie om de kennis vanuit mijn technische vooropleiding te combineren met mijn interesse in gezondheidszorg. De opleiding behandelde heel diverse onderwerpen in en buiten de gezondheidszorg. Soms miste ik wel wat diepgang; sommige onderwerpen werden naar mijn mening wat te algemeen behandeld. Naarmate de opleiding vorderde, groeide mijn interesse in (zorg)procesoptimalisatie waar technologie ondersteuning kan bieden. Momenteel ben ik verantwoordelijk voor vrijwel alle medische apparatuur op de afdelingen Urologie, Gynaecologie en Pijngeneeskunde, met als productspecialisme (ziekenhuisbreed) Echografie en Blaasvolumemeters. Je moet daarbij denken aan preventief onderhoud (kwaliteitsborging), correctief onderhoud (reparaties), assistentie en ondersteuning in het directe zorgproces, en een adviserende rol bij onder andere de aanschaf van nieuwe apparatuur.
deze (ten minste) voldoen aan de gestelde eisen. De medisch technicus is zelf verantwoordelijk voor het onderhoud van de apparatuur binnen zijn/haar aandachtsgebied. Ook de competentie instrueren gebruik ik: als medisch technicus geef je bijvoorbeeld bij nieuwe apparatuur en tijdens het zorgproces regelmatig instructie over het correcte gebruik van de apparatuur.
Naam: Sebastiaan Notenboom Leeftijd: 24 Studie: Gezondheidszorgtechnologie Werkplek: Erasmus MC Functie: Medisch instrumentatietechnicus, afdeling Urologie, Gynaecologie, Pijngeneeskunde
Mijn huidige functie biedt mij een mooie kans om de zorg vanuit meerdere perspectieven te bekijken. Ik werk met diverse disciplines en heb te maken met een breed scala aan procedures in de zorg. Momenteel volg ik een opleiding Zorg management, en ik hoop in de toekomst een baan te kunnen krijgen als bijvoorbeeld kwaliteitsadviseur, projectleider of zorgmanager.’ :
Breed inzetbaar Als ik naar de competenties van de opleiding kijk, dan speelt wat mij betreft onderzoeken en ontwikkelen een grote rol. Het zelf kennis vergaren van apparatuur en het zorgproces daaromheen is heel belangrijk én noodzakelijk om het zorgproces te kunnen ondersteunen. Een medisch technicus is ook betrokken bij het aanschaftraject van nieuwe apparatuur, bijvoorbeeld door samen met andere disciplines een pakket van eisen op te stellen. Bij het ondersteunen en adviseren van het zorgproces waarbij de betreffende apparatuur is betrokken, is het van belang over de juiste kennis te beschikken en zo vanuit het technisch perspectief een meerwaarde te kunnen vormen voor de zorgverleners. In de medische wereld word je omgeven door wet- en regelgeving. Zo ook op technisch gebied. De medisch technicus toetst dan ook actief zelf de apparatuur en de omstandigheden waarin de apparatuur wordt ingezet, en kijkt of Gezondheidszorgtechnologie versie 1.0, juni 2013
5
Deze tekst is, in iets gewijzigde vorm, eerder verschenen in Bachelor of Applied Science – een competentiegerichte profielbeschrijving. Deze profielbeschrijving biedt informatie over bacheloropleidingen en beroepen in de Applied Sciences, competentiegericht onderwijs, eindkwalificaties en hoe afgestudeerden van de opleidingen de opgedane kennis en vaardigheden gebruiken in de beroepspraktijk. De volledige uitgave is te vinden op de website www.appliedscience.nl Ook verschenen in deze reeks: : Applied science : Bio-informatica : Biologie en medisch laboratoriumonderzoek : Chemie : Chemische technologie : Milieukunde : Technische natuurkunde : Voedingsmiddelentechnologie Wil je een van deze publicaties inzien of wil je meer informatie over Gezondheidszorgtechnologie of één van de andere opleidingen? Bezoek dan ook www.proef.info PROEF! is een samenwerking tussen Stichting C3 en de Stichting Domein Applied Science. Met deze publicatie en de website www.proef.info verstrekken zij informatie over de hbo-opleidingen die worden afgesloten met het diploma Bachelor of Applied Science (BAS).
