dtl vandenkeere Hendrik van den Keere / dtl Studio
Hendrik van den Keere werd rond 1540 te Gent ge-
donica Cursief (18 didot punten) van Guyot uit circa
boren. Hij is ook bekend onder de naam Henry du
1557. De cursief werd eerder geïnterpreteerd dan ge-
Tour, waaraan hijzelf de voorkeur gaf. Professor
kopieerd. Om een goede combinatie van de cursief
H.D.L. Vervliet beschrijft Van den Keere in Six-
met de romein mogelijk te maken, werden vorm, ge-
teenth-century Printing Types of the Low Countries
wicht en contrast ervan aangepast. Voor de kapita-
(Amsterdam, 1968) als de beste stempelsnijder van
len bij de cursieven werden niet François Guyots
de lage landen in de 16e eeuw: ‘hij is de schakel tus-
ontwerpen gebruikt maar schuingezette en bijge-
sen de Franse school die in de 16e eeuw domineerde
werkte varianten van de kapitalen van de Parangon
en de Nederlanders die Europa een eeuw later aan-
Romein.
voerden’. Van den Keere sneed vanaf 1568 letters
Voor de productie van dtl VandenKeere wer-
voor Christouel Plantin (1514–1589). Vanaf 1570 tot
den foto’s gemaakt van kwalitatief erg goede druk-
aan zijn dood in 1580 was hij zelfs de exclusieve leve-
ken van de Parangon Romein. Deze werden afge-
rancier van lettertypen aan de vermaarde Antwerp-
drukt op een kapitaal-hoogte van 10 centimeter.
se drukker.
Daarna werden op trek- en krimpvrije transparante
François Guyot was een Franse stempelsnijder
films werktekeningen in outline gemaakt. Deze wer-
die in 1539 werd ingeschreven als inwoner van Ant-
den vervolgens gemarkeerd en met de hand gedigi-
werpen. Vanaf 1558 tot aan zijn dood in 1570 leverde
taliseerd in het Ikarus formaat.
hij letters aan Christouel Plantin. Naar de letterty-
Bij het starten van de productie werden eerst
pen van Guyot was veel vraag en ze werden in grote
verschillende reeksen outlines vervaardigd om uit te
delen van Europa en zelfs tot in Azië en Amerika ge-
zoeken op wat voor wijze de kraalranden moesten
bruikt. Van den Keere heeft geen cursieven gesne-
worden geïnterpreteerd. Deze door hoogdruk ont-
den; voor de cursief van dtl VandenKeere heeft
stane ‘smetranden’ zorgen voor verzachting van de
dan ook een ontwerp van Guyot model gestaan.
contouren van de letters. Hoe kleiner de letters, des
Voor de romein van dtl VandenKeere stond de
te groter de afrondingen. Daar staat tegenover dat
Parangon Romein, die Van den Keere in 1575 sneed
deze afrondingen pas echt duidelijk zichtbaar wor-
en die voor het eerst in 1576 door Plantin werd toe-
den bij uitvergroting. Wanneer de uitvergrotingen
gepast, model. ‘This is one of the truly outstanding
dienst doen als basismateriaal voor een revival, is
designs originating in the Low Countries’, aldus
het de vraag op welke wijze de afrondingen moeten
professor Vervliet over de Parangon Romein in Six-
worden verwerkt.
teenth-century Printing Types of the Low Countries.
Bij dtl VandenKeere werd op basis van een ge-
Met Parangon werd een grootte van 17 didot
degen studie van de door Van den Keere gemaak-
punten aangeduid. Plantin kocht de matrijzen en lo-
te grote corpsen en aan de hand van verschillende
den letters van de Parangon in 1575. Het is mogelijk
proef-tekeningen uiteindelijk besloten om hoeken
dat Van den Keere het lettertype in opdracht van
niet af te ronden.
Plantin heeft gemaakt.
Voor de cursief van François Guyot werden ou-
Voor de kleine corpsen van de digitale versie
de drukken gefotografeerd en uitvergroot. Op basis
werden de x-hoogte, het gewicht, het contrast en de
hiervan werden tekeningen gemaakt met potlood,
stelling van de Parangon Romein aangepast. De ver-
inkt en dekwit, waarbij de cursief werd aangepast
sie voor de corpsen tot 18 punt kreeg de aanduiding
aan de reeds gedigitaliseerde romein. Deze tekenin-
‘text’ en de versie voor de grotere corpsen ‘display’.
gen werden met de hand gedigitaliseerd en bewerkt
De basis voor de digitale cursief vormde de Ascen-
in Ikarus.
dtl le t terproef
ABCDEFGHIJKL MNOPQRSTUVW XYZ&ŒÆÇØ ([{1234567890}]) abcdefghijklmno pqrstuvwxyzœæ ‘fiflß?!;:çøáàâäãå’ éèêëñóòôöúùûüÿ $£¥¢§¶†®%#@ 1234567890 48/56
8/1999/1
2
Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken met losse loden letters was een Nederlandse uitvinding. Misschien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een andere, onbekend gebleven, drukker. In de zeventiende eeuw was Nederland het typografisch centrum van de
Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken met losse loden letters was een Nederlandse uitvinding. Misschien dat Laurens Janszoon Coster (1405– 1468) de uitvinder was ofwel een andere, onbekend gebleven, drukker. In de zeventiende eeuw was Nederland het typografisch centrum van de wereld. De bekendste Nederlandse stempelsnijder uit de gouden eeuw is Christoffel van Dijck, wiens ontwerpen door de be-
A Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken met losse loden letters was een Nederlandse uitvinding. Misschien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een andere, onbekend gebleven, drukker. In de zeventiende eeuw was Nederland het typografisch centrum van de wereld. De bekendste Nederlandse stempelsnijder uit de gouden eeuw is Christoffel van Dijck, wiens ontwerpen door de beroemde uitgeverij Elzevir in Leiden
a
regul ar
ABCDEFGHIJKLM NOPQRSTUVWXYZ “&ŒÆÇØ” ([{1234567890}]) abcdefghijklmnopqr stuvwxyzœæfiflßçø áàâäãåéèêëñóòôöúùûü !?.,-$£¥¢§¶†©%#@ 1234567890
12/14
10/12
dtl vandenkeere
Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken met losse loden letters was een Nederlandse uitvinding. Misschien dat Laurens Janszoon Coster (1405– 1468) de uitvinder was ofwel een andere, onbekend gebleven, drukker. In de zeventiende eeuw was Nederland het typografisch centrum van de wereld. De bekendste
24/29 8/10
9/12
Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken met losse loden letters was een Nederlandse uitvinding. Misschien dat Laurens Janszoon Coster (1405–
Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken met losse loden letters was een Nederlandse uitvinding. Misschien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een andere, onbekend gebleven, drukker. In de zeventiende
18/20
14/18
OHamburgefonsti
3
dtl le t terproef
ABCDEFGHIJKL MNOPQRSTUVW XYZ&ŒÆÇØ ([{1234567890}]) abcdefghijklmn opqrstuvwxyz “?!;:*/œæçø” áàâäãåéèêëñ óòôöúùûüÿ $£¥¢§¶†®%#@ 48/56
8/1999/1
4
Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken met losse loden letters was een Nederlandse uitvinding. Misschien dat Laurens Janszoon Coster (1405– 1468) de uitvinder was ofwel een andere, onbekend gebleven, drukker. In de zeventiende eeuw was Nederland het typografisch centrum van de wereld. De bekendste Neder-
Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken met losse loden letters was een Nederlandse uitvinding. Misschien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een andere, onbekend gebleven, drukker. In de zeven-
12/14
10/12
dtl vandenkeere
smallcaps regul ar
A Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken met losse loden letters was een Nederlandse uitvinding. Misschien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een andere, onbekend gebleven, drukker. In de zeventiende eeuw was Nederland het typografisch centrum van de wereld. De bekendste Nederlandse stempelsnijder uit de gou-
ABCDEFGHIJKLM NOPQRSTUVWXYZ &ŒÆÇØ ([{1234567890}]) abcdefghijklmnop qrstuvwxyzœæ çøáàâäãåéèêëñ óòôöúùûüÿ !?.,-$£¥¢§¶†©%#@
a Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken met losse loden letters was een Nederlandse uitvinding. Misschien dat Laurens Janszoon Coster (1405– 1468) de uitvinder was ofwel een andere, onbekend gebleven, drukker. In de zeventiende eeuw
24/29 8/10
9/12
Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken met losse loden letters was een Nederlandse uitvinding. Misschien dat Laurens Janszoon Coster (1405–1468) de uitvinder was ofwel een ande-
Nederland heeft in de ontwikkeling van drukletters altijd een grote rol gespeeld. Het zetten en drukken met losse loden letters was een Nederlandse uitvinding. 5
18/20
14/18
OHamburgefons
dtl le t terproef
ABCDEFGHIJKL MNOPQRSTUVW XYZ&ŒÆØ ([{1234567890}]) abcdefghijklmno pqrstuvwxyzœæ ‘fiflß?!;:çøáàâäãå’ éèêëñóòôöúùûüÿ $£¥¢§¶†®%#@ 1234567890 displ ay regul ar
8/1999/1
6
dtl vandenkeere
corps 96
ABCDEFG abcdefghijk corps 84
HIJKLMNO lmnopqrstuv o rr pp ss 77 22 cc o
PQRSTUVW wxyz&œæfiflß 7
dtl le t terproef
ABCDEFGHIJKL MNOPQRSTUVW XYZ&ŒÆØ ([{1234567890}]) abcdefghijklmn opqrstuvwxyz ‘?!;:*/œæçø’ áàâäãåéèêëñ óòôöúùûüÿ $£¥¢§¶†®%#@ displ ay smallc aps
8/1999/1
8
dtl vandenkeere
corps 96
ABCDEFG abcdefghi corps 84
HIJKLMNO jklmnopqr o rr pp ss 77 22 cc o
PQRSTUVW stuwxyz&œ 9
dtl le t terproef
ABCDEFGHIJKL MNOPQRSTUVW XYZ&ŒÆÇØ ([{1234567890}]) abcdefghijklmno pqrstuvwxyzœæ ‘fiflß?!;:çøáàâäãå’ éèêëñóòôöúùûüÿ $£¥¢§¶†®%#@ 1234567890 displ ay regul ar italic
8/1999/1
10
dtl vandenkeere
corps 96
ABCDEFG abcdefghijklm ccoo rr ppss 8844
HIJKLMNO nopqrstuvwxyz ccoo r r ppss 7722
PQRSTUVW &œæfifl߶§†% 11
dtl le t terproef
ABCDEFGHIJKL MNOPQRSTUVW XYZ&ŒÆÇØ ([{1234567890}]) abcdefghijklmn opqrstuvwxyz “?!;:*/œæçø” áàâäãåéèêëñ óòôöúùûüÿ $£¥¢§¶†®%#@ displ ay smallc aps regul ar italic
8/1999/1
12
dtl vandenkeere
corps 96
ABCDEFG abcdefghi corps 84
HIJKLMNO jklmnopqrs co c or r pp ss 77 22
PQRSTUVW tuwxyz&Ͼ 13
dtl le t terproef
ABCDEFGHIJKL MNOPQRSTUVW XYZ&ŒÆÇØ ([{1234567890}]) abcdefghijklmno pqrstuvwxyzœæ ‘fiflß?!;:çøáàâäãå’ éèêëñóòôöúùûüÿ $£¥¢§¶†®%#@ 1234567890 displ ay medium
8/1999/1
14
dtl vandenkeere
corps 96
ABCDEFG abcdefghijk corps 84
HIJKLMNO lmnopqrstuv o rr pp ss 77 22 cc o
PQRSTUVW wxyz&œæfiflß 15
dtl le t terproef
ABCDEFGHIJKL MNOPQRSTUVW XYZ&ŒÆÇØ ([{1234567890}]) abcdefghijklmno pqrstuvwxyzœæ ‘fiflß?!;:çøáàâäãå’ éèêëñóòôöúùûüÿ $£¥¢§¶†®%#@ 1234567890 displ ay b old
8/1999/1
16
dtl vandenkeere
corps 96
ABCDEF abcdefghijk corps 84
GHIJKLMN lmnopqrstuv o rr pp ss 77 22 cc o
OPQRSTUV wxyz&œæfiflß 17
dtl le t terproef
ABCDEFGHIJKL MNOPQRSTUVW XYZ&ŒÆÇØ ([{1234567890}]) abcdefghijklmn opqrstuvwxyz “?!;:*/œæçø” áàâäãåéèêëñ óòôöúùûüÿ $£¥¢§¶†®%#@ smallc aps b old
8/1999/1
18
dtl vandenkeere
corps 96
ABCDEF abcdefgh corps 84
GHIJKLMN ijklmnopq o rr pp ss 77 22 cc o
OPQRSTUV rstuwxyz& 19
dtl le t terproef
8/1999/1
20
