Centraal Bureau voor de Statistiek Divisie Sociale en ruimtelijke statistieken
•
Statistics Netherlands
Aan het gemeentebestuur van de gemeente
Rob Hoffmann en Marcel van Wijk (070) 337 43 96 ons kenmerk 054-11-SAV onderwerp Gevolgen invoering BAG
contactpersoon doorkiesnummer
Den Haag, 15 september 2011
Geachte heer/mevrouw, Het CBS bereidt zich voor op de overstap naar de Landelijke Voorziening Basisregistraties Adressen en Gebouwen (LV BAG). Alle gemeenten zijn inmiddels aangesloten op de BAG. Vanaf 1 januari 2012 zal het CBS gegevens uit de BAG gebruiken als bron voor een groot deel van de vastgoedstatistieken. Alle gegevens over toevoegingen en onttrekkingen aan de woningvoorraad worden in 2011 nog op de huidige wijze verzameld. Het CBS zal de woningvoorraad per 1 januari 2012 ook nog vaststellen op de huidige wijze, gebruikmakend van de bekende enquêteformulieren. Dit betekent dat het noodzakelijk is dat u de formulieren W011; W015; W053; W055 en W065 voor het volledige statistiekjaar 2011, inclusief de standgegevens op 1 januari 2012, nog inzendt. Met ingang van statistiekjaar 2012 zal het CBS de woningvoorraad bepalen op basis van de BAG en de mutaties hierop aan de BAG ontlenen. Concreet betekent dit dat statistieken over mutaties, zoals nieuwbouw, vanaf januari 2012 op de BAG worden gebaseerd. De eerste keer dat het CBS de voorraadcijfers op de BAG baseert, betreft 1 januari 2013. Voor u gaat een aantal zaken veranderen als leverancier en gebruiker van vastgoedgegevens. Met de invoering van de BAG ontlenen we uw gemeentelijke gegevens aan deze basisregistraties op basis waarvan we statistieken samenstellen. Dit leidt ertoe dat statistieken over woningen er anders uit gaan zien. In deze brief informeren we u over wat de invoering van de BAG betekent voor de gemeentelijke cijfers en de statistieken van het CBS. Tevens willen we uw aandacht vestigen op nu reeds bekende mogelijke oorzaken van verschillen tussen de huidige cijfers en de cijfers die zijn gebaseerd op de BAG. Wat is nieuw voor u? Met de komst van de BAG stellen alle gemeenten gegevens over adressen en gebouwen centraal beschikbaar via de LV BAG. Het Kadaster beheert de LV BAG en stelt de gegevens beschikbaar aan de diverse afnemers. Met ingang van het statistiekjaar 2012 komen de formulieren W015, W053, W055 en W065 te vervallen, waardoor u een geringere lastendruk zult ervaren. Gegevens over de woningvoorraad voor het jaar 2011 en over de verleende bouwvergunningen (W011) voor het jaar 2011 en daarna ontvangen we nog wél graag van u via de bestaande enquêteformulieren. CBS Den Haag Postbus 24500 2490 HA Den Haag Tel: (070) 337 38 00 Fax: (070) 387 74 29
Gemeenten zijn bronhouders van de BAG. Dat betekent dat uw gemeente verantwoordelijk is voor het tijdig opnemen van de juiste woninggegevens in de BAG en de kwaliteit ervan. Uiteraard blijft u als gemeente de inhoudelijke informatiebron voor het CBS, maar met het verschil dat de gemeenten nu aan de landelijke voorziening leveren. Vervolgens betrekt het CBS die gegevens van de landelijke voorziening. In de BAG wordt niet gesproken over woningen, maar over “verblijfsobjecten met een woonfunctie”. Dat heeft gevolgen voor de huidige tabellen uit het woningregister. Het CBS
Centraal Bureau voor de Statistiek
•
Statistics Netherlands
Vervolgblad nr. 1 behorende bij brief 054-11-SAV
zal het bijhouden van het woningregister beëindigen. Omdat de definities uit het woningregister niet aansluiten op de BAG, zal de woningvoorraadstatistiek een trendbreuk gaan vertonen per 1 januari 2013. De woningvoorraad van uw gemeente in de BAG was per 1 juli 2011 … < aantal> verblijfsobjecten met een woonfunctie. Dit wijkt mede door het verschil in peildatum af van uw voorlopige opgave van …. < totaal aantal (alle typen) > woningen in het huidige Woningregister per 1 januari 2011. Op landelijk niveau zijn de - thans bij ons bekende - belangrijkste oorzaken voor afwijkingen (zie ook specificatie in bijlage 2) in de woningvoorraad volgens de BAG ten opzichte van het huidige woningregister: -
het al dan niet toekennen van het gebruiksdoel “woonfunctie” aan recreatiewoningen;
-
het toekennen van één verblijfsobject met een woonfunctie aan een groep wooneenheden;
-
het ontbreken van de capaciteit bijzondere woongebouwen.
Daarnaast hebben sommige gemeenten mogelijk enige achterstand bij de invoer en/of de actualisatie van gegevens in de BAG. In bijlage 1 is beschreven op welke wijze het CBS de gegevens uit de LV BAG gebruikt om de woningproductie en -voorraad met de BAG te kunnen bepalen. Deze informatie is ook beschikbaar op de website van het CBS: http://www.cbs.nl/vastgoed Wat blijft bestaan? De BAG bevat weinig informatie over verleende bouwvergunningen. Het is daarom niet mogelijk deze statistiek op de BAG te baseren. In de BAG worden namelijk geen gegevens over soort gebouw, bouwkosten en inhoud (in m3) van de verleende vergunning, opdrachtgeverschap of een indeling naar huur- of koopwoning geregistreerd. Om die reden zal het formulier W011 “Verleende omgevingsvergunningen activiteit bouwen” ook vanaf 2012 gehandhaafd blijven. Het CBS zal dus voortaan een groot deel van de benodigde vastgoedinformatie uit de LV BAG onttrekken. De huidige enquêteformulieren (met uitzondering van W011) komen te vervallen. Dit bespaart uw gemeente tijd en moeite. Tot slot willen wij u voor de volledigheid nog wijzen op het feit dat het CBS bij wet is ontheven van de terugmeldplicht over de BAG. Dat betekent dat u van het CBS geen terugmeldingen over de BAG zult ontvangen. Voor vragen kunt u op maandag en woensdag van 10 tot 12 uur contact (laten) opnemen met Rob Hoffmann en/of Marcel van Wijk van de taakgroep Ruimte en Vastgoed. Zij zijn te bereiken op telefoonnummer (070) 337 43 96. Hoogachtend, Manager Sector Statistische analyse personen, (DRS. G.J. EDING)
Centraal Bureau voor de Statistiek
•
Statistics Netherlands
Vervolgblad nr. 2 behorende bij brief 054-11-SAV
BIJLAGE 1 Methodiek vaststelling woningproductie en -voorraad 2013 De procedure voor de vaststelling van “de voorraad verblijfsobjecten met woonfunctie” Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ontvangt maandelijks van het Kadaster voor heel Nederland een Extract met levenscyclus uit de Landelijke Voorziening Basisregistraties Adressen en Gebouwen (LV BAG). Het is een zip-bestand met XML-bestanden op een beveiligde download locatie. De volgende zaken zijn van belang om de telling van 31 december 2012 en 1 januari 2013 zo goed mogelijk te laten verlopen. Vaststelling van de “voorraad verblijfsobjecten met woonfunctie” De vaststelling van de “voorraad verblijfsobjecten met woonfunctie” zal voor het eerst per 1 januari 2013 plaatsvinden. De gegevens die het CBS via het Extract ontvangt, worden behalve voor statistische doeleinden tevens gebruikt voor de vaststelling van de “voorraad verblijfsobjecten met woonfunctie” van de gemeente per 31 december 2012 en 1 januari 2013. Het CBS voert de telling daarom uit op de stand van 31 december 24:00 uur en de gemeentelijke indelingen van 31 december en 1 januari, dat wil zeggen: verblijfsobjecten die op deze peilmomenten tot de voorraad behoren zoals door de gemeente in de lokale BAG is ingevoerd. Gemeenten dienen alle mutaties die betrekking hebben op 2012, dan wel het gevolg zijn van een gemeentelijke herindeling of andere wijziging van de gemeentegrenzen per 1 januari 2013 uiterlijk op de vierde werkdag van deze maand in de lokale BAG te verwerken en naar de landelijke voorziening te versturen. Concreet betekent dit dat gemeenten tot en met 7 januari 2013 de tijd hebben hun mutaties over het jaar 2012 te verwerken. Het Kadaster zorgt voor een nieuwe Gemeente-Woonplaatstabel, welke geldig is vanaf 1 januari 2013. De gemeentelijke “voorraad verblijfsobjecten met woonfunctie” per 1 januari 2013 wordt aan deze telling ontleend. Het komt in eerste instantie dus overeen met het aantal verblijfsobjecten die op deze peilmomenten tot de voorraad behoren in de BAG. Voor de vaststelling van de “voorraad verblijfsobjecten met woonfunctie” van de gemeente per 1 januari 2013 worden de mutaties op de voorraad verdisconteerd die de gemeente tot en met de vierde werkdag in januari in de lokale BAG heeft verwerkt en verstuurd naar de LV BAG. Deze mutaties hebben betrekking op gebeurtenissen die in het afgelopen jaar 2012 (“begindatumtijdvakgeldigheid” ligt in 2012) hebben plaatsgevonden. Ook voor mutaties verwerkt in de LV BAG die betrekking hebben op de jaren vóór 2012, geldt de deadline van 7 januari 2013. Deze mutaties (“begindatumtijdvakgeldigheid” ligt vóór jaar 2012) worden voor de vaststelling van de woningvoorraad per 1 januari 2013 meegenomen als correcties. Mutaties die betrekking hebben op gebeurtenissen in het lopende jaar 2013 (“begindatumtijdvakgeldigheid” ligt in jaar 2013), worden voor de vaststelling van de woningvoorraad per 1 januari 2013 genegeerd. De koppeling van een verblijfsobject aan een gemeente op een peilmoment wordt als volgt afgeleid: Verblijfsobject.Hoofdadres Nummeraanduiding. GerelateerdeOpenbareRuimte OpenbareRuimte.GerelateerdeWoonplaats Gemeente in Gemeente.GerelateerdeWoonplaats Met begindatumTijdvakGeldigheid peilmoment < einddatumTijdvakGeldigheid Er zijn situaties waarbij het verblijfsobject fysiek in een andere woonplaats ligt dan de openbare ruimte, dit is in de BAG te herkennen doordat het veld ‘Nummeraanduiding
Centraal Bureau voor de Statistiek
•
Statistics Netherlands
Vervolgblad nr. 3 behorende bij brief 054-11-SAV
GerelateerdeWoonplaats’ gevuld is. De koppeling van een verblijfsobject aan een gemeente wordt dan als volgt afgeleid: Verblijfsobject.Hoofdadres Nummeraanduiding.GerelateerdeWoonplaats Gemeente in Gemeente.GerelateerdeWoonplaats Met begindatumTijdvakGeldigheid Q peilmoment < einddatumTijdvakGeldigheid Naar verwachting in het voorjaar van 2013 zal het CBS de gemeente het formulier toesturen ter vaststelling van het aantal verblijfsobjecten met woonfunctie per 1 januari 2013. Dit formulier dient door of namens het Gemeentebestuur te worden ondertekend, en aan het CBS te worden geretourneerd vóór de datum die op het vaststellingsformulier staat vermeld. Indien het CBS het formulier niet retour ontvangt, dan zal het CBS de voorraad uiteindelijk ambtshalve vaststellen. Dat wil zeggen dat het CBS in dat geval aanneemt dat het Gemeentebestuur akkoord gaat met de voorraadtelling die op het vaststellingsformulier staat vermeld. Definitie: “voorraad verblijfsobjecten met woonfunctie” Een verblijfsobject behoort tot de “voorraad verblijfsobjecten met woonfunctie” bij het tellen van deze voorraad op peilmoment 31 december 24 uur of het toekennen van de voorraad op 31 december of 1 januari indien op dat peilmoment: begindatumTijdvakGeldigheid Q peilmoment < einddatumTijdvakGeldigheid met: o De ‘status’ van het verblijfsobject gelijk is aan ‘in gebruik (niet ingemeten)’ of ‘in gebruik’ of ‘buiten gebruik’. o De variabele ‘inactief’ van het verblijfsobject gelijk is aan ‘NEE’. o Het verblijfsobject minimaal één gebruiksdoel heeft dat gelijk is aan ‘woonfunctie’. o Het verblijfsobject gekoppeld is aan een op de peildatum geldige ‘nummeraanduiding’, ‘openbare ruimte’ en ‘woonplaats’. o De woonplaats gekoppeld is aan een op de peildatum geldige ‘gemeente’. Definitie: “Nieuwbouw verblijfsobjecten met woonfunctie” Een verblijfsobject met woonfunctie wordt getypeerd als “Nieuwbouw” in jaar 2012 als in dit jaar: o De ‘status’ van het verblijfsobject is gewijzigd van “gevormd” naar “in gebruik (niet ingemeten)” of “in gebruik” of “buiten gebruik”. o Het verblijfsobject gedurende (een deel van) de Tijdvakgeldigheid van de status “gevormd” gekoppeld is aan een Pand met de status “bouwvergunning verleend”. o De variabele ‘inactief’ van het verblijfsobject gelijk is aan ‘NEE’. o Het verblijfsobject minimaal één gebruiksdoel heeft dat gelijk is aan ‘woonfunctie’. o Het verblijfsobject gekoppeld is aan een geldige ‘nummeraanduiding’, ‘openbare ruimte’ en ‘woonplaats’. o De woonplaats gekoppeld is aan een geldige ‘gemeente’.
Centraal Bureau voor de Statistiek
•
Statistics Netherlands
Vervolgblad nr. 4 behorende bij brief 054-11-SAV
BIJLAGE 2 Checklist mogelijke oorzaken afwijkingen woningvoorraad in de BAG ten opzichte van het woningregister Met de komst van de BAG zullen verschillen ontstaan met de huidige statistiek van de woningvoorraad, o.a. doordat objecten op andere wijze kunnen zijn getypeerd (recreatiewoningen) of niet apart zijn onderscheiden (wooneenheden) of doordat informatie niet is vastgelegd (capaciteit bijzondere woongebouwen). Onder wooneenheden rekent het CBS bijvoorbeeld studenten- en verpleegstersflats met gedeelde voorzieningen zoals bijvoorbeeld een keuken. Bij bijzondere woongebouwen valt te denken aan objecten als gevangenissen en verzorgingstehuizen. Verder zijn recreatiewoningen in de BAG niet af te leiden uit de voorraad verblijfsobjecten met woonfunctie, omdat deze door de meeste gemeenten worden geregistreerd als een verblijfsobject met alleen een logiesfunctie. Daarnaast ontbreekt in de BAG informatie over gereedgekomen woningen zoals het aantal kamers, de opdrachtgever en de eigendom van de woning (huurwoning of koopwoning). De woningvoorraad volgens de BAG verschilt in nagenoeg alle gemeenten van de opgave volgens het woningregister. Mogelijk kunt u die verschillen nagaan door uw opgave in de BAG onder andere te controleren op het: -
opnemen van woningen onder ‘verblijfsobjecten met een woonfunctie’ in de BAG met status ‘in gebruik (niet ingemeten)’, ‘in gebruik’ of ‘buiten gebruik’;
-
al dan niet toekennen van het gebruiksdoel ‘woonfunctie’ aan recreatiewoningen. Recreatiewoningen hebben niet altijd het gebruiksdoel wonen. Recreatiewoningen lijken op verschillende manieren in de BAG te worden vastgelegd. De ene gemeente geeft recreatiewoningen het gebruiksdoel ‘logiesfunctie’, de andere een ‘woonfunctie’. Dit is van invloed op de woningvoorraad in de BAG;
-
toekennen van één verblijfsobject met een woonfunctie aan een groep wooneenheden en/of bijzondere woongebouwen; Een inventarisatie van een BAG-extract van 1 juli 2011 wijst uit dat in sommige gemeenten het aantal verblijfsobjecten met een woonfunctie ondanks een definitiewijziging met de komst van de BAG niet of nauwelijks afwijkt van de woningvoorraad volgens het woningregister, o.a. omdat een groep wooneenheden niet gezamenlijk als één verblijfsobject, maar afzonderlijk wordt geregistreerd;
-
volledigheid van de invoer en/of de actualisatie van gegevens in de BAG. Het kan voorkomen dat gemeenten een laag aantal verblijfsobjecten met een woonfunctie met de status ‘in gebruik’ of ‘in gebruik (niet ingemeten) of ‘buiten gebruik’ registreren in de BAG, terwijl het aantal objecten met de status ‘gevormd’ relatief hoog is. De status ‘gevormd’ drukt uit dat het verblijfsobject nog niet is gerealiseerd, en dus niet meetelt bij het vaststellen van de woningvoorraad.
