Aquarium & Terrarium Vereniging Betta Splendens Almelo
Clubblad juni 2015 jaargang 56
NIEUWE INTERNET NAAM→ www.bettasplendens.nl
[email protected]
www.bettasplendens.nl
Rappersweg 79a
7603 VP Almelo
Achter het wijkcentrum de Trefhoek aan de Ootmarsumsestraat Maandagavond:
19.00 tot 21.00 uur.
Donderdagavond:
Is alleen voor de activiteiten.
Zaterdagmiddag:
15.00 tot 17.30 uur.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Voorzitter:
Elhorsterweg 2
7625 RX Zenderen
[email protected]
06-53172352
Oosteres 37
7607 AM Almelo
[email protected]
0546- 823580
Poptastate 9
7608 XP Almelo
[email protected]
0627323238
Burcht 15
7608 JA Almelo
[email protected]
0546-860348
Oosteres 57
7607 AR Almelo
(copy clubblad)
[email protected]
0653946964
Technische commissie: Bertus Uitzetter
[email protected]
0546-658363
Secretaris:
Penningmeester:
Public Relations:
Redactie clubblad:
Bert Morsink
Cornelis Vreulink
Peter Soer
Martin Ekkerink
Frans Verweg
Contributie
Girorekening: 1523512
Voor leden die niet via het automatische incasso betalen komt er € 2,00 per acceptgiro bij. Uw lidmaatschap gaat pas in als de betaling van de contributie bij de penningmeester is voldaan. De opzegtermijn is uiterlijk voor 01 Oktober van het kalender jaar.
Dit is door de N.B.A.T. per 01-01-2008 ingevoerd. Alleen lid Betta Splendens
€ 30,00
NBAT lid zonder het Aquarium € 42.50 Volwaardig lid van de NBAT
€ 55,00
Er volgt geen restitutie van de reeds betaalde contributie gelden. Na de vernieuwingen bij de NBAT moeten we de contributieregeling aanpassen. Iedereen betaalt in het vervolg van januari tot en met december van het lopende jaar. Dus begin december wordt voor iedereen de contributie afgehouden voor het jaar daarop. De reden om de contributie begin december te innen is dat er nog steeds leden zijn die niet op tijd betalen en de vereniging wel een bedrag af moeten staan aan de NBAT. Wie nu niet betaalt kunnen we voor 1 januari nog afschrijven bij de bond en kost het de vereniging geen geld zonder inkomsten te ontvangen. We hopen op uw begrip hiervoor. de Penn.mr. van Betta Splendens.
Erelid: Lid van verdienste
D. Egberts J. Kruger
Zwolle Almelo
Email:
[email protected]
Agenda Wegens gezondheid redenen van de site beheerder die alles op de internet site zet. Kunnen wij wel op de site van ons komen maar deze helaas niet aanpassen. Wij vragen hiervoor uw begrip, en hopen dat hij gauw weer beter wordt en wensen hem een zeer voorspoedig herstel toe.
Zaterdag 20 juni van 09.00 uur 12.00 uur forelvissen 3uur lang bij de Wild in Reutum, daarna is er barbecueën kosten 30.00 euro. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Zaterdag 18 juli wordt er door Betta Splendens bij goed en droog weer een ontspannende fietstocht georganiseerd. Opgave in het clubhuis de onkosten zijn nog niet bekend. Maar deze zijn nooit zo heel duur.
Zeoliet in m'n aquariumfilter ? Ik gebruik nu een half jaar zeoliet in m'n filter. Waarom ? Waarschijnlijk omdat een verenigingslid, een aquariumwinkelmedewerker of wie dan ook dit had aanbevolen. Ja, werd gezegd, dit is goed o.a. om de afvalstoffen van planten en dieren te binden......... Hierdoor ben ik overstag gegaan! Maar juist ...? In de afgelopen weken heb ik eindelijk eens tijd gehad om hierover dieper in te gaan, boeken geraadpleegd en op internet gezocht. En of het wel terecht is om zeoliet specifiek in MIJN aquarium toe te passen. Hieronder het resultaat, veel geciteerd van internet, maar hetgeen ik u toch niet wil onthouden. Wat is ZEOLIET Zeolieten zijn stoffen die ontstaan zijn door vulkanische activiteit van de aarde. Onder invloed van heet water, dat door de thermische activiteit van de aarde ontstond, veranderde de gevormde kleilaag in een zacht gesteente. Tijdens die verandering werd amorf materiaal door het hete water weggespoeld. Amorfe stoffen ontstaan uit een vloeibare fase door snel afkoelen. Doordat de stof zo snel afkoelt, krijgen de atomen en moleculen, die in de vloeistof snel en willekeurig door elkaar bewegen, geen tijd om zich in de kristalstructuur te vestigen. Er bleef een honingraatstructuur van aluminium- en siliciumoxiden over (vandaar wordt zeoliet ook vaak als een aluminiumsilicaat aangeduid) die onderling door zuurstofatomen verbonden zijn. Die honingraatstructuur heeft vele kanalen en holtes. De Zweedse mineraloog baron Axel Frederick Cronstedt gaf in 1756 het gesteente een naam, hij noemde het zeoliet. Het woord zeoliet is van Griekse oorsprong, het betekent kokende stenen. Die naam refereert aan het water vasthouden door zeoliet. Zeolieten bestaan uit microscopisch kleine, onderling verbonden kristallen, met een duidelijk omschreven structuur. In het algemeen bevat zeoliet silicium, aluminium en zuurstof in zijn structuur en kationen, water en/of andere moleculen in zijn poriën. Velen soorten zeoliet komen in de natuur voor als mineraal gesteente en ze worden op uitgebreide schaal gedolven op vele plaatsen van de wereld. Er bestaan ook synthetisch soorten, die worden op commerciële basis vervaardigd voor speciale doeleinden. Ook worden zeolieten geproduceerd in laboratoria waar wetenschappers zich bezig houden met de speciale chemie van zeolieten. Vanwege de unieke poreuze eigenschappen heeft zeoliet een grote hoeveelheid toepassingen. Globaal worden er per jaar een aantal miljoenen ton verbruikt. Iedereen komt in het dagelijkse leven, zonder het waarschijnlijk te weten, in contact met zeoliet of de resultaten ervan. Zo is zeoliet veelal een basisgrondstof in onder andere de volgende materialen en toepassingen:
- kattenbakvulling - waterzuiveringsinstallaties - waterverzachters
Overigens zijn er veel verschillende soorten zeoliet, met elk hun eigen specifieke samenstelling/eigenschappen. Het is dus een verzamelnaam. Clinoptiloliet-zeoliet. Er is slechts één natuurlijke soort zeoliet die beschikt over eigenschappen die voor gebruik in het aquarium (maar ook voor vijvers) heel interessant zijn: clinoptiloliet. De inwendige oppervlakte is fenomenaal en kan oplopen tot wel 450 vierkante meter per gram zeoliet (450 m²/g). Dit kan men trouwens ook afleiden uit de naam (komend uit het Grieks): ptiloliet verwijst namelijk naar een vederlichte steen. WAT DOET ZEOLIET Ten gevolge van de silicium- en alumuniumionen heeft het mineraal van nature een hoge negatieve elektrische lading. Deze negatieve lading wordt in de natuur gecompenseerd door binding met positieve ionen die geen deel uitmaken van het mineraal zelf. Van nature uit bevatten de holtes van clinoptiloliet daarom vaak Na+ (natrium), Ca2+ (Calcium), K+ (Kalium) en Mg2+ (Magnesium). Doordat deze laatste geen deel uitmaken van het mineraal zelf, worden ze gemakkelijk vervangen door andere positieve ionen die ons wel bekend zijn, zoals NH4+ (Ammonium) en NH3+ (Ammoniak). Omwille van bovenvermelde inwendige structuur kan clinoptiloliet een grote hoeveelheid vloeistof opnemen. Zo kan clinoptiloliet tot 70 % van het ingenomen volume opnemen aan water, olie, etc. Dat is nog niet alles, het mineraal is tevens in staat om een grote reeks aan andere stoffen aan het water te onttrekken en te binden die ons wel eens voor problemen durven te stellen in de aquaristiek (zoals lood, zink, mangaan, cadmium, nikkel, fosfaten, nitraten,etc ).
Dus, de hoofdtaak van zeoliet is het binden van ammonium(NH4). Door de ammonium te binden voorkomt het zeoliet het ontstaan van nitriet en nitraat. Dit kan positief zijn, maar.........een te lage nitraat waarde kan echter ook negatief zijn voor de Red Field ratio. Een lage nitraat waarde kan blauwalg veroorzaken (zie RF tabel).
DOSERING VAN ZEOLIET Het materiaal voor gebruik zorgvuldig spoelen in een net of zeef. Het materiaal kan men onderbrengen in een filternet of aanbrengen tussen 2 lagen filterwatten in het filter. Zoetwateraquaria : 1ltr op 200ltr water. Dit is voldoende om 200ltr water gedurende maximaal 3 maanden vrij van ammonium te houden. Bij een acute vergiftiging doseert men 1ltr op 100ltr water. Hogere doseringen zijn mogelijk mits men de pH-waarde zorgvuldig blijft controleren.
WANNEER ZEOLIET TOEPASSEN Ammonium (NH4) is een vergiftiging voor onze aquariumvissen. Dus dat deze stof gebonden wordt in zeoliet zorgt over het algemeen voor gezondere vissen, minder kans op ziektes en groeiafwijking. Onderzoekers hebben bewezen dat hoog kwalitatief zeoliet grote hoeveelheden organische stikstoffen opnemen en binden, over de capaciteit van de ionenuitwisseling wordt het giftige ammonia vermindert. NH4 (ammonia) is een van de slechtste metabolische vergiftigingen en is uiterst schadelijk voor vissen en andere levende dieren in het water, tevens leidt het ook tot de sterke en snelle groei van algen. Wordt het water zuurstofarm door warmte, verkeerde aquaria techniek of door vistransport, dan kunnen de kleinste concentraties ammonia al een schade aan het kieuwensysteem van vissen veroorzaken. Tevens is bewezen dat er dan een sterk, gestoord groeipercentage bij vissen kan optreden. Vaak zijn de beschadigingen bij vissen pas herkenbaar na verscheidene dagen of ook wel weken. Pas na een geruime tijd als de vissen van de importeur, via een aquariumzaak bij de klant in het aquarium zwemmen, kan er schade optreden, wat vaak tot ergernis kan leiden. Wanneer er een kleine hoeveelheid zeoliet mineraal wordt toegevoegd aan het vistransport, kan het aantal vissen verdubbeld worden. De onderzoekers besloten dat de selectieve ionenuitwisseling van het zeoliet een essentiële toevoeging aan het biologische oxidatieproces is, belangrijk voor de levende organismen, die op kleine temperatuur en chemische veranderingen in sommige systemen zoals aquariuminstallaties of vistransport benodigdheden reageren. Met als resultaat : geen zieke vissen, hersenenschade, kieuwenschade, onvruchtbaarheid en groeistoornis. Tevens kunnen de vissen helder van kleuren tonen. Wel moet worden vermeld dat zeoliet van uitstekende kwaliteit in filtersystemen na een aantal weken overtollig werd. In een niet gefilterde aquarium, alleen met zeoliet als ionenuitwisseling, waren alle vissoorten naar ongeveer een geruime tijd volledig gezond.
Het zeoliet mineraal verbetert ook de hardheidsgraad van het water, waarin de ionenuitwisselingsprocessen tussen natriumionen en magnesium evenals calciumionen plaatsvinden. Zeoliet onthard het water door Ca ionen te binden aan Na ionen. Die natriumionen komen uit het zout waarmee je het zeoliet 'oplaadt'. Tegelijk kan dan NH4 (ammonium, minder giftig dan NH3, ammoniak, dat beneden ph 6.8 omgezet wordt in NH4) met Na uitgewisseld worden. Zeoliet maakt het water dus niet zuurder, maar wel zachter. Ook andere stoffen zoals bijvoorbeeld het vrije chloor, het cesium, de zware metalen en het strontium kunnen geabsorbeerd worden, bovendien is zeoliet een belangrijke bufferwerking, die het mogelijk maakt om de PH waarde van het water te naturaliseren.
PLAATSING VAN ZEOLIET IN HET AQUARIUM Het is van belang dat zeoliet vὸὸr gebruik zorgvuldig in een net of zeef doorspoelt wordt. Voor toepassing in de aquaristiek zijn diverse mogelijkheden, o.a.: A - zonder gebruik te maken van een filtersysteem: Hiervoor kan gebruik gemaakt worden van een donkere PVC buis met veel kleine gaatjes. Deze PVC buis vullen we met zeoliet, en plaatsen hem in het aquarium. Afhangend van de verontreinigende stoffen in het water, moet de hoeveelheid zeoliet bepaald worden, 500 gram zeoliet zou genoeg zijn voor 200 liter aquarium water. Bij goede waterwaardes kan de helft aan zeoliet genoeg zijn. Tijdens deze handeling moet men er voor zorgen dat de filtermaterialen actief kool en turf worden verwijderd. Keramiek pijpjes, bio matten, filterwatten en ander filtersubstraat kunnen gewoon worden gebruikt als filtermateriaal. B- gebruik als filtersubstraat in potfilter of biofilter: Chemische filtermedia worden meestal in het laatste filtergedeelte geplaatst. Het is mogelijk om in het filter 50% te vullen met keramiek pijpjes en de rest vullen we met zeoliet met eventueel daar op een laag filterwatten of een biomat voor het grof vuil. De hoeveelheid van 500 a 800gram zou volstaan aan 200 liter aquarium water. Het is bekend dat sommige kwekers de hoeveelheid verdubbelden, hierbij waren geen schade aan vissen of planten. Tevens werden de kleuren van de vissen intensiever. Ziektes traden nauwelijks op, en het gebruik van medicijnen was niet nodig. Clinoptiloliet is veilig voor mens, dier en milieu en is 100 % natuurlijk. In de handel zijn verschillende korrelgroottes te verkrijgen variërend van enkele micron tot â€'steentjes'€™ van zo'n 35 mm. Aangezien clinoptiloliet de eigenschap heeft om ammonium en ammoniak te binden is het uiterst geschikt om te gebruiken in onder andere de volgende situaties: - het opstarten van een nieuw aquarium - het filteren van een biologisch zwaar belast aquarium (bv. heel veel of grote vissen t.o.v. waterhoeveelheid) - het filteren van een aquarium waar de biologische cyclus onvolledig is (bv. aquaria zonder planten)
Een belangrijke opmerking hierbij, nogmaals, is dat de literatuur voorschrijft dat in elk van de bovenvermelde situaties het zeoliet de allerlaatste stap in het filtratieproces moet zijn. Het mag daarbij enkel als 'buffer' gebruikt worden om afvalstoffen te binden die niet door de biologische filter konden afgebroken worden. Doet men dit niet en plaatst men bijvoorbeeld het zeoliet als eerste filtratiestap, dan komt er geen ammonium en dergelijke terecht in de filtermassa. Daarom beweert men dat bacterieculturen die deze stoffen biologisch afbreken ook niet de kans krijgen om zich te ontwikkelen. Zo kan clinoptiloliet dus gebruikt worden om te helpen de ammoniumpiek op te vangen die typisch enkele dagen na het opstarten van een nieuw aquarium optreedt of om in zwaar belaste aquaria de ontoereikendheid van het filtersysteem op te vangen. In dit laatste geval moet dit uiteraard nog steeds aangevuld worden met waterwissels en een regelmatig vervangen (of regenereren) van het zeoliet.
Zeoliet is dus noodzakelijk? Nee, ook andere filtermaterialen kunnen ammonium (NH4) binden en een goedwerkend filtersysteem heeft dit niet nodig, maar het heeft zeer zeker een positief effect. Zelfs als er niet over gefilterd wordt, dus bijvoorbeeld een koker gevuld met zeoliet, zou het de vervuiling belasting die acceptabel is voor water kunnen verdubbelen(2,5 g zeoliet / 1 l water). Het wordt dan ook vaak gebruikt bij langdurig vistransport waar geen filtratie aanwezig is.
DOSERING VAN ZEOLIET Het materiaal voor gebruik zorgvuldig spoelen in een net of zeef. Het materiaal kan men onderbrengen in een filternet of aanbrengen tussen 2 lagen filterwatten in het filter. Zoetwateraquaria : 1ltr op 200ltr water. Dit is voldoende om 200ltr water gedurende maximaal 3 maanden vrij van ammonium te houden. Bij een acute vergiftiging doseert men 1ltr op 100ltr water. Hogere doseringen zijn mogelijk mits men de pH-waarde zorgvuldig blijft controleren.
WANNEER ZEOLIET NIET TOEPASSEN Zeoliet niet toepassen als zuur water is gewenst of noodzakelijk is voor de vissen. Zeoliet heeft een pH-verhogende werking. Zeker in zacht water kan dit tot pH-verhoging leiden. Meet tijdens de installatie van het zeoliet altijd even de KH-waarde en de pH-waarde op en corrigeer deze indien nodig.
Waarschuwing 1: Clinoptiloliet is enkel en alleen geschikt voor zoetwateraquaria en is absoluut niet te gebruiken in zee- of brakwateraquaria. Het mineraal heeft namelijk een zekere preferentie om zoutionen te binden. Om dezelfde reden is elke toevoeging van zout in het zoetwateraquarium uit den boze. Het is namelijk zo dat toevoeging van zout de ionenhuishouding van het mineraal omschakelt. Dit heeft als gevolg dat het mineraal in een klap alle opgeslagen afvalstoffen terug afgeeft aan het water; de gevolgen daarvan kunnen desastreus zijn voor de voltallige vispopulatie. Waarschuwing 2: Zoals hierboven vermeld is clinoptiloliet in staat om allerhande stoffen te binden. Dit brengt met zich mee dat het afgeraden is om zeoliet te gebruiken in de filter als men medicamenten of preparaten ter bestrijding van algen toedient. Door de absorptie eigenschappen van zeoliet kan de werking van een geneesmiddel sterk verminderd of zelfs volledig uitgeschakeld worden. De kationen die het roosterpatroon elektrisch neutraal houden, laten zich immers ook vervangen door ionen van overgangsmetalen, zoals koper (Cu2+) en chroom (Cr3+), deze elementen zijn nogal eens bestanddeel van medicijnen maar zelfs ook van algendoders. Daarom is het raadzaam, om eerst de bijsluiter te lezen van het desbetreffende medicijn! Waarschuwing 3: Zeoliet niet gebruiken als bodemmateriaal. Het vervangen is dan moeilijk en verstoord te veel het evenwicht in de vijver of aquarium Waarschuwing 4:Actief kool en turf remmen de werking van zeoliet of werken het tegen. Dus het is beter om deze niet samen te gebruiken.
REGENEREREN VAN ZEOLIET
Ongeacht de feitelijke toepassingsmethode blijft het noodzakelijk om het zeoliet om de paar maanden te vervangen of te regenereren. Naast de afbreekbare afvalstoffen bindt het namelijk ook andere stoffen en het geraakt dus na verloop van tijd steeds verzadigd. Naast ammonium, zal het clinoptiluliet ook “bij voorkeur” natrium of kalium willen binden. Natrium vinden we bijvoorbeeld terug in keukenzout en natriumbicarbonaat (NaHCO3) “zuiveringszout”. Zeoliet dat bijvoorbeeld reeds ammonium heeft gebonden zal bij aanwezigheid van natruim/kalium (Na+/K+ ) het ammonium wisselen voor deze laatste ionen. Het is dus mogelijk om zeoliet steeds te hergebruiken, zou het zeoliet te sterk zijn verontreinigd is het raadzaam om nieuw zeoliet te gebruiken. Na 3-5 jaar is, afhankelijk van de vuilbelasting en geabsorbeerde stoffen, ook zeoliet niet meer te regenereren.
De terugwinning van zeoliet is dus mogelijk met keukenzout. Hiertoe dient men 5 gram zout op te lossen op een liter water. Het zeoliet laat u nu 24uur in het opgeloste zoutwater staan. Daarna goed uitspoelen (om het zout opnieuw te verwijderen), laten drogen en u kunt het weer hergebruiken. Rest alleen de vraag, gezien de beperkte kostprijs van het mineraal, of je daar tijd en middelen aan wil spenderen. Uit het voorgaande weten we nu dat we nooit zout mogen oplossen in ons aquariumwater terwijl er zich zeoliet in het filter bevindt. Dit wanneer men brak water wil creëren, b.v. voor kogelvissen. Al de voordien opgeslorpte “giftige” stoffen komen dan immers weer vrij wat tot toxische concentraties kan leiden. We moeten ook opletten met grote hoeveelheden natriumbicarbonaat te gebruiken bij het aanharden van onze KH. ( toepassen van KH+ )
SAMENVATTING Let op, het bovenstaande verhaal is een samenvatting, veelal geciteerd/overgenomen uit internet. Er kunnen geen rechten uit ontleend worden............. Zelf ben ik van mening dat het toepassen van zeoliet zeker niet standaard behoeft te zijn. Ik vermoed nl. dat sporenelementen, zoals de dagelijkse meststoffen voor planten, enigszins opgenomen zullen worden door het zeoliet. Maar indien er geen biologisch evenwicht in het aquarium is (opstarten, overbelasting door vissen, weinig planten) is zeoliet wel een goede aanvulling. Verder heeft zeoliet door de zeer open structuur die eigenschap die er voor zorgt dat het troebel worden van het water tot een minimum wordt beperkt. Het voordeel van zeoliet boven actief kool is het feit dat de absorptiecapaciteit niet zo snel is opgebruikt en dat zeoliet wel opnieuw bruikbaar is te maken door uitspoeling ( kool dus NIET ). Verzadigd zeoliet is wel gevaarlijk door vrijkomend ammonium ! Dan nog even de rechtvaardiging van het zeoliet in mijn eigen filter : ik heb een aquarium dat nu een half jaar draait en heb bij het opstarten geen last gehad van troebel water en wat belangrijker is: GEEN kaamlaag. Deze olie-achtige oppervlaktelaag had ik wel bij het opstarten van m'n vorige bak ! Ik ben voornemens om zeker nog een half jaar door te gaan met zeoliet, draait de bak verder goed dan zal ik hiermee gaan afbouwen. Dus, om te eindigen, wil ik een ieder bedanken die mij aanbevolen heeft zeoliet te gaan gebruiken.
Henk Berends te Borne
Plantenkunde voor de beginnende aquariumliefhebber. 1) Bodemgrond. De bodem is een van de belangrijkste voedingsbronnen van een aquariumplant. Hoe voedzamer de bodem hoe voller en gezonder de plant. Iedere aquariumliefhebber heeft een ander recept voor hun bodemgrond. De meest voorkomende samenstelling voor bodemgrond is ongewassen maaszand gemengd met klei en turf, soms hebben aquariumliefhebbers ook nog een speciaal voor aquariumplanten ontworpen voedingsbodem. Dit geeft een voedzaam mengsel waar de aquariumplanten heel goed op groeien. Maar de bodem is niet het belangrijkste voor een goede groei van aquariumplanten. De verlichting en waterwaarden zijn belangrijker. 2) Planten uitzoeken. Planten passen net zoals vissen niet altijd bij elkaar. Sommige planten hebben hard water nodig, andere juist heel zacht. De een heeft zuur water nodig, de ander alkalisch. Oriënteer je voordat je planten gaat kopen goed. Koop nooit zomaar planten uit de winkel waarvan je niet weet wat de plant nodig heeft. Misschien is het wel een veeleisende plant die jij niet kan bieden wat hij nodig heeft. Plant dood, geld weg, plezier vergalt. Dat willen we toch niet? Maak voordat je een aquarium opstart een plantenschema. Dit is een overzicht van bovenaf. Hierop moet te zien zijn welke planten je waar gaat neerzetten in het aquarium. Huur een aquariumboek bij de bieb of zoek op internet naar planten die bij elkaar passen en mooi contrasteren. Kijk daarna goed naar andere aquariums welke planten mooi bij elkaar staan. Als u een paar mooi contrasterende planten hebt gezien ga dan kijken of u ze kan bieden wat ze nodig hebben. Als u ze kan bieden wat hun hartje begeert, gaat u kijken waar u ze het beste in het aquarium kan neerzetten. Dan vult u ze in op het plantenschema en zoekt u verder. Net zolang totdat u de ideale samenstelling hebt. Denk op je plantenschema ook aan terrassen die zorgen voor hoogteverschil en dus diepte. Diepte is ook erg belangrijk en zorgt ervoor dat je aquarium rust uitstraalt. Alleen dan is het een mooi geheel. Diepte is iets dat u moet ontdekken, kijk vooral goed naar andere aquariums. Welke planten passen mooi bij elkaar? Hoe doen andere aquariumhouders het? Meestal zijn 'straatjes' goede dieptemakers. Dit is een lange strook laagblijvende plantjes die in een soort 'straatje' naar achter loopt en verdwijnt achter een andere groep planten. Ik vind een plantenschema maken een van de leukste dingen aan het opstarten van een aquarium. Dus ik denk dat het bij u ook wel in de smaak zal vallen.. 3) planten kopen Dan moet u nog op zoek naar de planten die u in gedachte had. Dit gaat niet in 1 dag. U moet echt een beetje zoeken en wachten totdat uw lokale handelaar mooie en gezonde planten aanbied die u wilt hebben. Ga ook geen half zieke planten kopen want dat loopt meestal uit op niets. Geduld is erg belangrijk bij een aquarium, ook hier. Maar hoe zie ik nou dat het gezonde en mooie planten zijn..? Nou, dat is niet echt moeilijk en het zal eigenlijk wel voor zich spreken dat groezelige bruine bladeren aan een plant meestal betekenen dat deze plant iets te kort komt. Ook als de plant niet mooi vol is en zijn internodiën veel te lang, duid dit meestal op onvoldoende licht. Koop als het even kan mooie volwassen planten. Hier betaal je dan meestal wat meer voor maar dan hebt u ook wat!!
U kunt natuurlijk ook gewoon planten bestellen via internet. Dit gaat ook heel goed volgens de verhalen op dit forum. Alleen ben ik niet zo'n voorstander van online aquariumplanten kopen omdat je nooit weet wat je koopt. Over internet planten bestellen is meestal wel veel goedkoper dan in de winkel, maar je krijgt bovenwater gekweekte planten. 90% van alle aquariumplaten zijn moerasplanten. Deze moerasplanten kunnen zich aanpassen aan het leven onder water. De moerasplanten zijn te herkennen aan een stevige stengel. Deze planten blijven zo goed als rechtop staan als u ze uit het water haalt. Ook groeien ze door het wateroppervlak heen, dwz dat als de planten het wateroppervlak heeft bereikt hij rechtop door groeit en niet met het wateroppervlak mee. Maar nu even terug waarom ik moerasplanten kopen nadelig vind. Nou, de moerasplanten krijgen onderwater meestal een heel ander blad als bovenwater. Dus de plant moet transformeren van bovenwater naar onderwater. Ik heb de ervaring dat dit erg uitputtend is voor de plant en het duurt een tijdje. De plant raakt daardoor verzwakt. De plant moet weer helemaal aansterken om weer goed te kunnen groeien. Dit proces kan soms wel een maand duren, veel te lang dus om een aquarium mee op te starten. Ook als het aquarium eenmaal draait vind ik het nadelig omdat je snel geneigd bent om de plant te verzetten omdat hij meestal bovenwater lelijker is als onderwater. Ook kan iedere verandering of tegenslag in het aquarium kan tot de dood lijden van de plant. Ik vind het dus erg lastig om een bovenwater plant naar onderwaterplant te krijgen. Als u een aquarium net opstart is het van belang dat u echte waterplanten gebruikt. Deze groeien namelijk veel sneller onderwater als moerasplanten. De echte waterplanten halen door hun snelle groei bijna alle voedingsstoffen uit het water waardoor de algen niet tot weinig kans hebben op groeien. De echte waterplanten zorgen er dus eigenlijk voor dat het ecosysteempje sneller op gang komt en zich ook makkelijker in stand kan houden. Na een tijdje kan u dan de moerasplanten gaan inbrengen. Meestal staat er pas na een paar maanden tot een jaar pas wat je verwachte van uw aquarium. Geduld is dus een vereiste. Ga niet snel alle planten omgooien en verplanten. Laat ze eerst goed wortelen en een tijdje groeien alvorens ze weer te verplaatsen. 4)Aquariumplanten 'poot klaar' maken Als u planten koopt of besteld krijg of staan ze meestal in een potje met een soort bruin wol. Hier zitten alle voedingsstoffen in die de plant nodig heeft voor een paar weken. Als u ze thuis wilt poten moet u ze voorzichtig uit de wol halen zonder de stengel te beschadigen. Als u dit heeft gedaan moet u de wortels verwijderen (alleen met moerasplanten). Als dit is gebeurd moet u de onderste paar blaadjes verwijderen omdat deze toch onder de grond komen te zitten en daar dan afsterven, dan gaan ze rotten en kan de stengel mee gaan rotten wat tot de dood van de plant leid. Als dit is gebeurd steek dan uw vinger in de bodemgrond. Schuif uw vinger iets naar achter en steek de plant aan de tegenovergestelde kant van waar u de vinger wegschuift in. Zo krijgt de stengel het minste te voorduren en kan hij snel overgaan tot transformeren naar de onderwatervorm. Echte waterplanten worden meestal verpakt in een stukje schuim dat met een loodje om de wortels is gebonden. Haal bij thuiskomst het loodje met schuim eraf en kort de wortels van de echte waterplant iets in (nog zo'n 1 cm overhouden!). Daarna kan de plant op dezelfde wijze worden gepoot als de moerasplant. In de winkel zijn ook speciale plantentangen te koop maar die vind ik onhandig omdat je daar niet makkelijk mee kan manoeuvreren en je snel te hard knijpt waardoor je de plant zijn stengel sloopt wat tot de dood van de plant leid. Poot planten niet samen in een bosje op 1 vierkante cm omdat dan de meeste stengels dood gaan omdat ze niet genoeg licht en voedingsstoffen krijgen. Poot altijd maar 1 stengel en laat 1cm tussen de andere stengels die ernaast komen (tenzij het een solitairplant is). Dit klinkt misschien omslachtig maar het verschil is echt grandioos!!
MIDDEN-AMERIKA
Cryptoheros chetumalensis (SCHMITTER-SOTO)
C. sp. Red fin
Koppel Cryptoheros chetumalensis Tekst Rene Beerlink, foto's Fabrice Colonna Cesari en Bill Rossi Etymologie: Deze vis is vernoemd naar de typelocatie in de Rio Hondo die zich 10 km stroomopwaarts van de riviermonding, bij het stadje Chetumal bevindt. Referentie: Schmitter-Soto J. 2007. "A systematic revision of the genus Archocentrus(Perciformes: Cichlidae), with the description of two new genera and six new species". Zootaxa. n. 1603. Schmitter-Soto onderscheidt drie groepen (onder-geslachten) binnen het geslacht Cryptoheros. Panamius, Bussingius en Cryptoheros. Deze laatste groep is de meest
Noord-Westelijke en werd tot 2007 gezien en beschreven als één soort,”Archocentrus spilurus sec”, later Cryptoheros spilurus sec. Toch was dit geen bevredigende situatie want tussen de Hondurese en Beliziaaanse dieren (de verst van elkaar liggende populaties) bestonden aanmerkelijke verschillen. Zelfs voldoende om als verschillende soorten aangemerkt te worden. Het probleem was alleen dat niet helemaal duidelijk was waar het één ophield en de ander begon. De populaties lopen in hun verschillende kenmerken geografisch onregelmatig in elkaar over. Als determinator heb je dan de keus deze verschillende kenmerken te beschouwen als “variatie binnen de soort”, maar deze laatse kan er ook voor kiezen om dmv zeer grondig inwendig onderzoek minimale verschillen bloot te leggen waarlangs scheidslijnen getrokken kunnen worden. En dit laatste was de werkwijze van Schmitter-Soto. Hij zette het mes in C. spilurus sec. en verdeelde de groep in drieën. De Hondurezen heette voortaan C. cutteri, een naam die ze in een ver verleden al eens eerder hadden gedragen. De Belezianen C. chetumalensis, vernoemd naar de typelokatie. Beide soorten werden vervolgens gescheiden door C. spiluruswiens verspreidingsgebied zich voortaan tot het Izabal-meer en haar toevoerrivieren beperkte. Het is nog maar de vraag of deze indeling voldoende aanhang zal krijgen. Tot dusver bestaat er weinig consensus. Er zijn nu al meldingen van dieren met kenmerken die zich weinig aan de geografische indeling van Schmitter -Sotto gelegen laten liggen. Een voorbeeld hiervan is bijv. de zgn. “Cryptoheros spec. Red fin” die in een zijrivier van de Rio Sarstoon gevangen zou zijn (in het verspreidingsgebied van C. chetumalensis dus, maar in strijd met diens diagnose (roodtinten op buik, flanken en hardstralige deel van de rugvin). Literatuur: Froese R. & Pauly D. (eds) (2013). FishBase (version Feb 2013). In: Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, 11th March 2013 (Roskov Y., Kunze T., Paglinawan L., Orrell T., Nicolson D., Culham A., Bailly N., Kirk P., Bourgoin T., Baillargeon G., Hernandez F., De Wever A., eds). Digital resource at www.catalogueoflife.org/col/. Species 2000: Reading, UK.
Beschrijving: Een vage dwarsband over het hoofd, een van oog naar snuit en zes dwarsbanden op de flanken waarvan de tweede het slechts en de derde het best zichtbaar. Eersten band niet Y-vormig. Maximale lengte in het wild 10 cm, in het aquarium waarschijnlijk iets groter. Het lichaam minder hoog dan bij andere leden van Cryptoheros. De buik grijs-wit, dus zonder roodtinten en ook de borstvinnen zijn licht gekleurd. Cryptoheros chetumalensis vertoont zeer veel gelijkenis met C. spilurus enC. cutteri. maar SchmitterSoto geeft hiervoor de volgende diagnose: Deze soort verschilt van C. spilurus en C. cutteri in de secundaire poriën op de staartvinbasis die bij C. spilurus en C. cutteri in rijen liggen en bij C. Chetumalensis niet. (De functie van deze openingen zijn nog niet geheel opgehelderd maar vervullen waarschijnlijk een rol bij de waarneming); De voorkant van het bovenkaakbeen is bol (vs. gekerfd of hol). Het eerste doornuitsteeksel van de wervelkolom staat schuin naar voren ipv naar achteren. met 3 (ipv. 2) elementen tussen de eerste twee niet neurale wervels. Daarnaast bestaat er nog een klein detailverschil in één van de botjes die de rugvin ondersteunen.
U begrijpt wel dat u hier zonder loep en fileermes niet erg ver komt. Daarom geldt dat in dit geval “de herkomst” de beste sleutel is, ware het niet dat we hier zelden absolute zekerheid over zullen krijgen. Het onvermijdelijke gevolg van dit alles is dat de onduidelijkheid omtrent de verschillen tussenC. chetumalensis en C. spilurus voorlopig van chronische aard zullen blijven. Herkomst: Mexico, Belize, Guatamala Verspreiding: Uiteenlopende biotopen tot 300 meter, met een voorkeur voor traag stromende rivieren en meren van het Zuid-Oosten van Yucatan (Laguna Kaná) tot in Belize (Rio Hondo) en van daaruit verder tot aan lake Izabal ( Rio Sarstún) in het Zuiden en de Péten-meren (Guatamala) in het Westen. Hier bewoont zij voornamelijk de ondiepere zones met stenige bodem, maar wordt ook wel gevonden boven zand, blad of een modderige bodem. Gedrag: Vertoont hetzelfde gedrag als alle andere Cryptoherossen. Enigszins terughoudend, maar in de paartijd onbevreesd en stoutmoedig.
Voedsel: Net als alle andere Cryptoherossen een echte omnivoor. Allerhande kreeftjes, slakjes, insecten en hun larven, maar dus ook ook plantaardig voedsel zoals detritus algen en planteresten, Daarom is het goed de dieren in het aquarium zo nu en dan eens plantaardig voedsel zoals Spirulina, gekookte erwten of sla aan te bieden. Kweek: Holenbroeder – open substraatbroeder, zie C.spilurus. Het vrouwtje wordt in de broedtijd aanmerkelijk donkerder. De buikzijde kleurt dan zwart en de dwarsbanden steken scherp af tegen de lichte grondkleur. Koppels vertonen een sterke band en verdedigen hun broed tegen iedere indringer, ook als deze veel groter is dan zij. Er is dus geen enkele reden om jongen bij de ouders weg te halen, maar waarom zou u ook want de broedzorg is het mooiste wat de cichliden hobby te bieden heeft. Jongen zijn gemakkelijk groot te brengen met artemia.
Aquarium:
In een aquarium vanaf één meter kan men reeds één koppel huisvesten. Meerdere koppels vanaf 140 cm. Niet samenhouden met andereCryptoherossen. De kans op hybridisatie is groot. Inrichting met veel schuilplaatsen, beplanting mogelijk maar om schade hieraan te voorkomen cq. te beperken is regelmatig plantaardige kost aan te bevelen. Goed samen te houden met kleine cichliden zoals T. helleri, T. meeki, T. affinis, C salvini, A. spinosissimus, maar ook wel met grotere Cichliden zoalsR.octofasciata, A. robertsoni, T. godmann, P. melanurus, (uiteraard in daarvoor geëigende grote bakken). Bij een combinatie met levendbarende tandkarpers of zalmen komen de dieren waarschijnlijk het mooist tot ontplooiing. Temp rond 26 Celsius, PH boven 7 en water middelhard tot hard.
