ANWBWATERSPORT.NL

vaarimpressie

Ambitieus

Waarschip MY 10.0

46

21 // 2011 // ANWBWATERSPORT.NL

Waarschip zeiljachten zien we sinds 1963 overal en ondanks het faillissement van de oorspronkelijke werf in het Groningse ’t Waar blijft het merk levend. Waarschip Werf in Delfzijl ontwikkelde nu zelfs een tien meter lang motorjacht. Een mótorjacht? Is dat nog wel een Waarschip? Nee, in veel opzichten niet. TEKST: JIM POST // FOTO’S: RICHARD DE JONGE // tEKENINGEN: VERONICA CONCEPT DESIGN

ANWBWATERSPORT.NL // 2011 // 21

47

vaarimpressie

Waarschip MY 10.0

M

instens viereneenhalf duizend Waarschepen gingen er over de toonbank. Bouwaantallen waar menig jachtwerf voor zou tekenen, toen én nu. Waarschip is dan ook vooral onder zeilers een bekende naam. Maar zeilers of niet, Louis Hylkema van Waarschip Werf focust momenteel sterk op het motorjacht Waarschip MY 10.0. En in de toekomst volgt wellicht een grotere variant hierop. Bijna vier jaar duurde de ontwikkeling van dit bijzondere motorjacht. Zo op het eerste oog zie je het er niet echt aan af, heeft dit schip - het prototype, bouwnummer 0 - de uitstraling van een robuust, stalen schip. Een romp met een enkele knik en hogerop een terugvallende verschansing. Samen met het middelgrote stuurhuis en voorzien van een oversized pet, een typisch voorbeeld van Hollandse staalbouw, zo lijkt het. Niet dus, de MY 10.0 is van glasvezelversterkt kunststof. Romp, dek en opbouw worden daarbij sandwich gebouwd met behulp van vacuüminjectie of beter gezegd infusie. Via het infuus wordt 280 liter epoxy in het laminaat gezogen, waarna het schip een etmaal lang als een afbakbrood wordt nagehard. Dit zogenaamde postcuring geschiedt bij een temperatuur van 60 à 70 °C. Het uiteindelijke resultaat is een relatief licht casco. stil en rustig aan Maar waarom lichtgewicht? Planerende schepen hebben baat bij lichtgewicht, maar de Waarschip MY 10.0 is daarvoor niet bedoeld, het is een echte waterverplaatser. Sterker nog: het schip is bedoeld voor elektrisch varen, stil en rustig aan. Toch is de gekozen bouwwijze zinvol. Dat zit hem in het woord payload. Gewichtsbesparing vergroot deze payload, de hoeveelheid zware spullen die je aan boord kunt meenemen. En bij elektrisch varen heb je het dan onder andere over accu’s, op dit schip standaard 1.400 kilo. Best aardig als je die kilo’s eerst zoveel mogelijk elders hebt uitgespaard. Composietbouw is niet de goedkoopste bouwwijze. Een gemiddelde vierkante meter uit de Waarschip-romp kost 140 euro en dat is niet goedkoop. Toch is de standaardprijs van het schip zeker niet te hoog, onder

48

21 // 2011 // ANWBWATERSPORT.NL

andere met dank aan nuchter denkwerk. Zo wordt bij de fabricage van de opbouw-sandwichconstructie aan de binnenzijde meteen een laag mahoniefineer meegenomen, dat scheelt later weer timmerwerk. Een reden voor de klant om te kiezen voor vezelversterkt kunststof is minder onderhoud. Hout en staal vragen nu eenmaal om een secuur baasje, met een oplettend oog.

Slechts een knipoog naar het verleden

Bij de keuze voor vezelversterkt epoxy luistert dat minder nauw. Hylkema onderstreept z’n vertrouwen in de bouwwijze met het geven van tien jaar garantie. Ook verwacht hij met het doorontwikkelen van vacuüm­injectie deze bouwmethode te gaan toepassen bij zeiljachten. niet netjes Geen klassiek Waarschip dus. Maar til je binnen een vloerluik op, dan zien we toch een knipoog naar het verleden. De stalen scheg is bevestigd als bij zeiljachten, met kielbouten door het vlak en daarboven houten wrangetjes voor de stijfheid. Om een stijve romp te krijgen, zijn de vele schotten met epoxyfillets aan de romp bevestigd. Dat we aan boord van een prototype staan, wordt hier zichtbaar. De afwerking binnen is nog niet netjes en ook de verwerking van betimmeringsdelen - zowel in als uit het zicht - vragen bij de definitieve bouwnummers om meer precisie. De betimmering vertoont onnauwkeurigheden bij de onderlinge aansluitingen van lijstwerk, vloeren en ander houtwerk. Buitenom zie je in grote lijnen hetzelfde, waarbij ook de zeereling en diverse andere beslagen nog niet degelijk en/of bewegingsvrij zijn bevestigd. Een en ander heeft de aandacht van de werf. De indeling zelf is conventioneel, net als de keuze voor de mahoniehouten betimmering. Vanuit de open kuip kunnen we gelijkvloers doorlopen naar de ruime salon. Aan bak-

geheel boven De kuip biedt een zitplaats voor zeker zes personen.

Onder Geen dieselmotor onder de salonvloer, maar een accupakket. De accu’s worden eventueel ondersteund door een generatorset. En/of door zonnepanelen op het stuurhuisdak.

Mahonie betimmerd, met op de vloer bedrieglijk echt imitatieteak.

boord staat alleen een stuurstoel en kun je naar eigen idee eventueel kiezen voor je favoriete stoel. Hiertegenover is een goed zittende, vaste bank met tafel geplaatst. Het voorste deel van de bank kan worden omgebouwd tot meevaarderzit. Verder in het voorschip vinden we de keuken, een voldoende grote toilet- annex doucheruimte en in de punt een twee meter lang dubbel bed. De stahoogte varieert van 1,85 meter in het voorschip tot twee meter in de salon. Alle keukenapparatuur is aangesloten op het standaard aanwezige 230 volt boordnet, inclusief de elektrische kookplaat. Full electric of full Hybrid We zeiden het al: de MY 10.0 is bedoeld voor elektrisch varen, Waarschip Werf is daar duidelijk in. Standaard een dieselmotor inbouwen en een eventuele elektrische voortstuwing als tweede viool op de optielijst, dat wil de werf niet. Het uitgangspunt is eléktrisch varen. Behalve Full Electric kan de MY 10.0 wel worden uitgevoerd als Full Hybrid. Dat klinkt tegenstrijdig, maar is het niet. Hybride betekent hier namelijk niet de combinatie dieselmotor-voortstuwing met elektromotor-voortstuwing. Full Hybrid houdt in dat het accupakket van de elektrische voortstuwing wordt ondersteund door een dieselgenerator. Deze genset vult een eventueel dreigend stroomtekort aan. Natuurlijk, ook onder de kap van de generatorset zit een dieselmotor, inclusief de bijbehorende uitstoot van uitlaatgassen. Maar dit is een kleintje; van een ‘lui’ draaiende oversized dieselmotor is geen sprake. En kleine dieselmotoren die flink aan de bak moeten, hebben vaak

een gunstiger rendement, zijn op dat punt gewoon groener dan grote motoren. De derde optie heet Full Solar, met zonnepanelen op het stuurhuisdak. Hiermee kun je de accu’s enigszins op peil houden. Hyl­ kema’s prognose is bovendien dat met een verlengd stuurhuisdak met daarop moderne zonnepanelen en langzaam varend - vijf km/u - de accucapaciteit op peil blijft. Vooralsnog lijkt mij Full Hybrid de optie met de grootste zorgeloosheid. Je vaart dan elektrisch en hebt toch alle vrijheid bij het kiezen van je vaargebied. Met voldoende diesel aan boord hoef je je niet druk te maken over de nabijheid van een walstroomaansluiting. En zijn de accu’s bijna leeg, dan kan een grote stroomverbruiker - bijvoorbeeld een kookplaat - je vaargedrag niet deren. Gewoon doorvaren en zodra de stroomvoorraad te laag is, tankt de genset het accupakket weer vol. Kies je voor Full Electric, dan scheelt dat bij aanschaf al gauw vijf à zesduizend euro. Het eerstvolgende laadmoment is dan wel na afloop van een vaartocht, het moment van inprikken op de walstroomaansluiting. Bij Full Electric let je dus onderweg extra op je stroomverbruik. Waarbij de display bij de stuurstand vertelt hoeveel vaaruren je nog hebt, bij een gekozen vaarsnelheid. Kiezen voor iets minder snelheid betekent daarbij meteen flink meer actieradius. Varen met bijvoorbeeld 8 km/u in plaats van 10 km/u wordt beloond met een meer dan dubbele vaartijd. tractie-accu's Het schip waarmee wij varen is die Full Hybrid, dus met meer actieradius en daar-

Waarschip Waarschip is een naam met faam, die door meerdere werven gehanteerd wordt. En dat kan verwarring geven. Zo vinden we in het Groningse dorpje ’t Waar de reparatiewerf Waarschipwerf - één woord. In het nabijgelegen Delfzijl vinden we twee andere werven die de naam Waarschip voeren: Nautisch Centrum Delfzijl en Waarschip Werf - twee woorden. Het motorjacht uit deze vaarimpressie is gebouwd door de laatstgenoemde.

mee vrijheid. Vanwege de aanwezigheid van een 8 kW genset als back-up wordt de aanwezige accucapaciteit dan gehalveerd: 480 Ah in plaats van de standaard ingebouwde 960 Ah. De toegepaste accu’s zijn tractie-accu’s, waaruit maar liefst tachtig procent mag worden ontladen. Dit accupakket is opgebouwd uit losse 2 volt-cellen, met een totale spanning van 48 volt. Met de op het testschip toegepaste Victron Quattro omvormer kun je bovendien kiezen voor 230 volt vanaf de wal, de generator of toch uit de accu’s. Vaar je vrij weinig en gebruik je de accu’s niet intensief, dan is een leasecontract met de werf mogelijk. Tijdens het vaarseizoen staan de accu’s aan boord en buiten het seizoen gaan ze in heftrucks. Zo staan ze niet overbodig lang stil. Voor de voortstuwing zorgt een zogenaamde pod, een elektromotor onder het vlak van het schip. Rechtstreeks daarop zit een drie-bladschroef, gehuld in een straalbuis. Er is gekozen voor een motorvermogen van 10 kW, onder ideale omstandigheANWBWATERSPORT.NL // 2011 // 21

49

vaarimpressie

Waarschip MY 10.0 Dit prototype is de 'tussenstand' van een ambitieus project

den goed voor een vaarsnelheid van zo’n 12 km/u. Nog twee kilometers per uur extra - de theoretische rompsnelheid - is mogelijk, maar dit vraagt dan wel om 8 kW extra vermogen. Dit drukt zwaar op het stroomverbruik en wordt om die reden ontraden. Manoeuvreren met de pod/straalbuis-combinatie gaat geweldig, zeventig graden ‘roeruitslag’ met de voortstuwingsrichting onder dezelfde hoek is natuurlijk precies wat je wilt. Verder is de koersvastheid rechtuitvarend goed en vaart het schip zoals verwacht stil. Volgas meten we slechts 63 dB en langzaam varend nog minder. Vaar je rustig aan, bijvoorbeeld 8 km/u, dan kun je op de Full Hybrid minstens vier uur varen voordat de genset aan de slag moet. Bij Full Electric is deze actieradius vanwege de dubbele accucapaciteit tweemaal zo groot, daarna is walstroom nodig.

Gooien we het gas vol open en varen we 10 à 11 km/u, dan is de Full Hybrid en Full Electric al na respectievelijk één en twee uur toe aan een nieuwe lading. Kortom: voor rustig aan een dagje varen is de optie Full Electric - zonder een genset als back-up -voor velen een prima keuze. Wil je langer zonder walstroomaansluiting en/of kijk je graag zo min mogelijk op de display, dan is de Full Hybrid een aanrader. Conclusie Het prototype van dit tien meter lange motorjacht is de tussenstand van een ambitieus project, vol met toekomstgerichte ideeën. En dat valt te waarderen. Om met het uiteindelijke schip ook te kunnen wedijveren met opponenten in de markt, is uiteraard wel eerst nog een betere afwerking nodig, het schip is nog niet klaar. Aan het concept van het schip doet dit niets af, daarvoor is naar mijn idee een nieuwe markt. Een onverwacht voordeel is de goede manoeuvreerbaarheid van de Waarschip MY 10.0. Andere speerpunten zijn de trefwoorden: stil en relatief onderhoudsarm. Laatstgenoemde term doet bij veel Waar-

schipkenners wellicht nog wat onwennig aan. Immers, vele oudere Waarschepen blinken daarin niet uit. En dus zou composietbouw met kunststof en glasvezels niet des Waarschips zijn?! Bekijk dit ook eens anders. Als er in de jaren zeventig één jachtwerf was die radicaal anders dan anders durfde te bouwen, dan was het wel… precies: Waarschip.

Geluidsniveau in de salon bij oplopend toerental

TECHNISCHE GEGEVENS L.o.a. x b x d

9,80 x 3,40 x 0,80 m

Doorvaarthoogte

2,35 m

Gewicht

ca. 5.200 kg

Motorinstallatie

10 kW (14 pk) Fisher Panda, Pod elektromotor, 48 volt

Accu-capaciteit

960 Ah (standaard), 480 Ah (Full Hybrid)

Diesel

45 l, kunststof (Full Hybrid)

Water en vuilwater resp. 400 en 75 l, integraaltanks met epoxy afgewerkt Ontwerp

Louis Hylkema

CE

C, optie B

Prijs standaard

ca. €145.000

Standaard

o.m. boegschroef, koelkast, elektrisch kooktoestel, boiler

Plus

Vaarimpressie

ca. €158.000

+ Stil + Manoeuvreereigenschappen

Extra’s

o.m. 8 kW Fisher Panda generatorset, joystick, 5 kW Victron Quattro omvor-

Prijs schip

Bouw en verkoop

mer, internet inbelverbinding voor controle/resetten elektrische aandrijving

MIN

Waarschip Werf, Visserijweg 2, 9936 HB Farmsum (Delfzijl), 0596-63 26 72,

- Afwerking - Bevestiging zeereling

www.waarschip.com, [email protected]

50

21 // 2011 // ANWBWATERSPORT.NL