Burgemeester en Wethouders van Haarlem t.a.v. Commissie Beheer / afd. Bezwaar Postbus 511 2003 PB Haarlem
Haarlem, 3 augustus 2011
Onderwerp: Kenmerk:
Bezwaarschrift c.q. verzoek ambtshalve herziening van het besluit van 31 maart 2011 betreffende: ‘fietsverbinding Houtmanpad’ Reg.nummer: 2010/382123
Geacht College, Hierbij tekenen wij, het comité ‘Behoud Houtmanpad’ namens alle ondertekenaars van de petitie “Houtmanpad is mooi zat” bezwaar aan tegen het raadsbesluit van 31 maart 2011, waarvan een kopie van dit raadsstuk waarop dit besluit is genomen, is bijgevoegd. Tegen deze beslissing hebben wij de volgende bezwaren: •
De inspraak- en participatieprocedure is niet goed doorlopen -
-
-
-
Nadat de raad op 6 februari 2002 het landschapsbeheerplan Westelijk Tuinbouwgebied heeft vastgesteld, is er alleen nog een participatieproces geweest voor het ‘voorlopige ontwerp Bestemmingsplan Binnen-duinrand’ (vastgesteld op 5 juli 2007). Dit volgens de gemeente breed opgezette participatieproces heeft echter slechts bestaan uit een enkele informatieavond. Dit is geen breed participatieproces. Het voorlopige ontwerp is daarna nooit vrijgegeven voor inspraak omdat een sluitende begroting ontbreekt. Hierdoor is inspraak sinds 5 juli 2007 niet meer aan de orde geweest. Bij raadsbesluit van 31 maart 2011 is de IP 61.45 (versterken openbaar karakter Westelijk Tuinbouwgebied) gewijzigd in ‘Fietsverbinding Houtmanpad’. Dit raadsbesluit kwam als totale verrassing. De indruk bestaat dat de gemeente onder druk van de, aan de subsidie verbonden voorwaarden (punt 4: 3 Raadsstuk; het vóór 1 november moeten verlenen van een opdracht aan een aannemer), een te snel, niet overwogen besluit heeft genomen, zonder bij gebruikers en omwonenden te toetsen of hier een noodzaak voor was of behoefte aan bestond. De uitnodiging voor de inspraakavonden in juli en augustus dit jaar voor het huidige ontwerp zijn alleen aan omwonenden van het Houtmanpad en het Ramplaangebied gestuurd. Omwonenden aan de oostelijke kant van het pad zijn niet persoonlijk geïnformeerd; zij moesten het hebben van berichten uit de krant en/of de borden met de plannen van de gemeente die plots langs het pad stonden opgesteld. De benodigde grond was al verworven binnen de integrale aanpak van het project ‘Stadspark Westelijk Tuinbouwgebied’. Dit wordt niet als argument genoemd in het raadsstuk maar lijkt wel zwaar mee te wegen bij het besluit om de fietsverbinding Houtmanpad te realiseren. Immers, zou het pad niet aangelegd worden dan zou de aankoop van de grond helemaal voor niets zijn geweest. De grond zou braak blijven liggen en wel onderhoud behoeven. Conclusie, de grond werd al aangekocht voor dit plan op tafel lag en de inspraakprocedure plaats kon vinden!
-
-
•
Het besluit zou zijn genomen in goed overleg met drie belanghebbenden, te weten de ENFB, de Wijkraad Ramplaankwartier en de Stichting Westelijk Tuinbouwgebied. Jaap Moerman, contactpersoon van de ENFB afdeling Haarlem, heeft in een schriftelijke discussie die hij voerde met petitionaris Pieter Vonck echter laten weten, quote: "...Het geld komt uit potjes (Prov. + Rijk) die specifiek bedoeld zijn voor fietsinfra en recreatie. ( … ) Als Haarlem deze subsidie teruggeeft, dan gaat dat bijvoorbeeld naar de kop van Noord-Holland. ( … ) Als ik het voor het kiezen had zou ik ook de prioriteit leggen bij de ontwikkeling van andere fietsroutes. Maar ja…, De Fietsersbond komt op voor de belangen van de fietser, dus ook al zou dit ten koste gaan van het landschap (wat ik overigens betwijfel), vinden we daar 'niks' van”. Conclusie: De ENFB heeft en had geen prioriteit met dit plan. Het geld moet gewoon besteed worden en als lobbyclub weten zij daar wel raad mee, zonder daarbij enige maatschappelijke verantwoording te nemen of de aantasting van het landschap daarin te betrekken. Vanuit de wijkraad Ramplaankwartier hebben wij begrepen dat er slechts gesproken is met een handjevol mensen waarbij dit plan nooit concreet beschreven en besproken is. Er werd slechts gerept over een oplossing voor het Houtmanpad. Andere wijkraden zijn al helemaal niet betrokken bij de eventuele plannen. Daarnaast is enkel nog gesproken met een aantal leden van de Stichting Westelijk Tuinbouwgebied. Het mag duidelijk zijn dat het draagvlak voor dit fietspad flinterdun is. Dit verklaart ook het enorme aantal ondertekeningen van de petitie! Andere belanghebbenden zoals wandel- en natuurverenigingen zijn überhaupt niet geraadpleegd. Bovendien blijkt dat de werkzaamheden al zijn begonnen nog vóór de inspraakavonden in juli en augustus van dit jaar. Bomen werden met opzet te vroeg gekapt en het toekomstige pad werd al met een erfafscheiding afgebakend. Dit vinden wij zeer intimiderend. Het suggereert namelijk dat het pad al een voldongen feit is en de inspraakprocedure een wassen neus. Nadat er vragen zijn gesteld door D66 in de laatste raadsvergadering voor het zomerreces zijn deze werkzaamheden stilgelegd.
Volgens de gemeente worden de natuurwaarden van de omgeving door de aanleg van het fietspad beter ontsloten (punt 4: 2.4 Raadsstuk). Daar staat tegenover dat de landschappelijke kwaliteiten door het plan sterk worden verminderd. -
-
Het schelpenvoetpad komt in dit plan tweemaal samen met het geasfalteerde fietspad, zeer lelijk. De natuur wordt in het plan verstoord door het kappen van de mooie overhangende bomen langs de oever van de vaart, noodzakelijk om het pad te kunnen verbreden. De huidige hoge kwakelbrug direct na de tunnel onder de randweg biedt nu nog een prachtig panorama op het tuinbouwgebied in de richting van de duinen. De haag camoufleert het huidige pad. In het voorgestelde plan komt het geasfalteerde fietspad vol in beeld waardoor het uitzicht totaal bedorven wordt. Het gebied gaat een verstedelijkte indruk geven, mede door het intensievere verkeer wat dan gaat plaatsvinden. De hoge brug moet blijven vanwege het uitzicht. Het pad moet gecamoufleerd blijven door de haag. Rust: het plan voorziet niet in daadwerkelijke maatregelen tegen scooterverkeer en racefietsers. Door fietspad en wandelpad te scheiden wordt in feite een snelweg gecreëerd die veel meer fietsers, snorfietsers etc. zal gaan aantrekken. Het nu nog landschappelijke karakter wordt flink aangetast en de rust zal verdwijnen. De denkfout die de gemeente en vele anderen maken is dat het een vlotte en snelle verbinding moet worden. De meeste mensen die nu van dit pad gebruik maken, hebben echter geen haast en gebruiken deze route om ervan te genieten, dit geldt zowel voor fietsers als voor wandelaars. Niemand heeft om dit plan gevraagd en al helemaal niet om hier 2,4 miljoen euro aan uit te geven. De natuurbeleving zal aanzienlijk minder worden. Wandelaars moeten op fietsers gaan letten, niet meer op de futen en ander natuurschoon. (zie bijlage 6)
-
-
-
•
De fauna wordt in het deel waar Brouwersvaart en de sloot van de randweg elkaar kruisen ernstig bedreigd. Ieder jaar broedt hier in het midden van het water een paartje futen. Het water zal door de twee nieuw aan te leggen bruggen, die exact in het verlengde van het pad komen te liggen, zodanig versmallen dat dit niet meer mogelijk is. Het huidige uitzicht vanaf de kwakelbrug op de groene oever (zie bijlage 7), vanwaar nu vaak gevist wordt, verdwijnt en de vissers hebben hier geen plek meer. In de oudere bomen die gekapt gaan worden nestelen uilen of zij zoeken hier hun toevlucht. De natuurbeleving voor fietsers achter de heg is gering. In dit plan staan grote delen van de heg in de weg en zullen daarom gerooid worden, waaronder een bijzondere eikenhaag. Tot voor kort werd de haag keurig gesnoeid en verzorgd door de tuinder en eigenaar van de grond waardoor de wandelaars en fietsers op het pad een veel ruimer blikveld hadden dan nu het geval is. Sinds de gemeente de grond heeft aangekocht is de haag langzaam verwilderd en omhoog geschoten. De foto’s uit 2005 (zie bijlage 8) illustreren hoe het eigenlijk zou moeten zijn. Op deze manier kon iedereen ook goed zien dat het een tuinbouwgebied betreft. Op foto 2 is zelfs de kas nog goed zichtbaar. Het argument dat de haag het uitzicht van de wandelaar op het nieuwe en lelijke fietspad zou belemmeren is dan ook totaal onhoudbaar. De haag hoort nooit hoger te zijn dan ongeveer 1,20 meter. Er bestaan grote zorgen over de toekomst van dit gebied. Op dit moment wordt er geen tuinbouw bedreven, voor zover wij kunnen waarnemen. Dat vergroot het risico dat dit gebied langzaamaan verslonst en verstedelijkt. Het begint met de opslag van caravans, een opblaasbare tennishal, etc. en het eindigt met bebouwing zoals ook werkelijk het geval is ter hoogte van de Leendert Meeszstraat waar het tuinbouwgebied ernstig onder druk staat. Dat kan nooit de bedoeling zijn!
Het door de gemeente beoogde resultaat: de bereikbaarheid van het duingebied met een rustige en veilige verbinding vergroten (punt 3 Raadsbesluit ), is een verkeerde voorstelling van zaken. De veiligheid voor voetgangers wordt door dit plan juist ernstig aangetast en met een intensieve toename van het fietsverkeer is het met de rust gedaan. -
-
-
-
Er is geen mogelijkheid om het pad brommer- en scootervrij te houden. Er zijn veel schoolgaande kinderen. De ouders die lopend dan wel fietsend gebruik denken te gaan maken van het nieuw aan te leggen pad, zullen dat vaak gaan doen met hun bakfietsen en/of met kinderen die op kleine fietsjes volgen. Op een nieuw en snel fietspad met een gegarandeerde aanwas van (snor)fietsverkeer wordt dat fietsen er beslist niet veiliger op (hekjes zijn geen optie want daar kunnen de bakfietsen niet doorheen). In het ontwerp ontmoeten fiets- en voetpad elkaar op twee cruciale, drukke punten, de Beatrixschool en Kinderdagverblijf Uk aan Zee. Punt 4: 2.3 in het raadsbesluit is dan ook onjuist. Er wordt geen route gecreëerd vrij van overig verkeer. 100 % veiligheid is nooit te garanderen. Wat het comité betreft, wordt de veiligheid voldoende vergroot wanneer het huidige pad op een redelijke manier wordt verbreed, de haag verplaatst en voor het Kinderdag Dagverblijf ‘Uk aan Zee’ een achter- ingang aan het Blinkertpad wordt gerealiseerd. Tussen randweg en ‘Uk’ komt er dan een splitsing van het pad waardoor de verkeersstroom vlak vóór het smalste deel van het huidige pad afgeleid wordt. Met een aanpassing als deze kan er geen filevorming meer ontstaan voor de ingang van het kinderdagverblijf. Bij onze acties op het pad tegen het gemeentelijke plan, kregen wij veel reacties die aansluiten bij deze visie. Ook het dagverblijf kan hiermee akkoord gaan. In de huidige situatie weten de fietsers dat de voetgangers altijd voorrang hebben. In het voorgestelde plan wordt dat zeer verwarrend.
-
-
-
De vele bochten in het voorgestelde traject maken de verkeerssituatie zeer onoverzichtelijk en dus gevaarlijk! Als doorgaande fietsroute naar duinen en zee is het voorgestelde fietspad eigenlijk ook zeer onveilig vanwege de gevaarlijke kruising in de bocht van de Korte Zijlweg waar het pad op eindigt. Zeker in het weekend is hier bijzonder veel verkeer, wat de oversteek gevaarlijk maakt. Ook bij de Houtmankade gaan verkeersproblemen ontstaan. - Dit gebied is nu tevens losloopgebied voor honden; de enige ook die niet bij of naast een verkeersweg ligt. Loslopende honden en fietsers zijn niet bepaald een combi die te prefereren is, noch voor fietser noch voor hond en kan leiden tot gevaarlijke situaties. De meeste mensen willen zo min mogelijk verandering. De vermeende onveiligheid op het huidige pad wordt over het algemeen niet als een groot probleem ervaren.
•
De route vanaf de Abel Tasmankade - Het eerste deel van deze fietsverbindingsroute zou volgens het plan van de gemeente pas vlak voor het viaduct beginnen. Het eerste deel van het fietspad is dus geprojecteerd over de reeds bestaande toegangsweg naar de Basisschool Focus. Dit is onbegrijpelijk, het levert gevaarlijke situaties op met kinderen en er is bovendien een parkeerterreintje dat voor fietsers risico’s gevaarlijk is. - In deze opzet is het voor fietsers geen enkel genoegen dit deel te fietsen. Men rijdt langs bebouwing en de vaart is niet zichtbaar. Hier zou het pad al een heel duidelijk karakter moeten krijgen door het huidige paadje iets te verbreden en vanaf het eerste bruggetje volstrekt te scheiden van het toegangsverkeer naar de school en de achterliggende atelierwoningen. - Door hagen moet het volstrekt duidelijk zijn dat toegangsweg en pad strikt gescheiden zijn en niet worden doorsneden door lelijke dwarsverbindingen (zie bijlage 9). - Vanaf de duinen is de fietsroute richting stad met al zijn verkeersheuvels op de Brouwersvaart slecht, smal en gevaarlijk.
•
De wenselijkheid van het fietspad staat ter discussie; de bereikbaarheid van het duingebied in het kader van het ‘Uitvoeringsprogramma fiets’ waarover de gemeente spreekt in punt 3 en onder het kopje Duurzaamheid is achterhaald. -
-
-
-
Hoeveel mensen zullen er door de aanleg van dit fietspad daadwerkelijk hun auto laten staan? Onderzoek is gewenst voordat een fietspad wordt aangelegd! Het is een illusie om te denken dat deze 500 meter een gedragsverandering bij automobilisten zal bewerkstelligen. Het verbeteren van de bereikbaarheid van duinen en zee met deze fietsroute is blijkbaar het belangrijkste argument voor dit plan. Deze doelstelling is echter achterhaald door de werkelijkheid. De recent verbeterde en vrijliggende fietspaden langs de Vlaamseweg bieden deze mogelijkheid al. Ook de Zijlweg en Julianalaan zijn prima fietsroutes richting duinen en zee. Ten opzichte van deze routes is de tijdwinst voor fietsers via het Houtmanpad nihil. De noodzaak van de ‘Fietsverbinding Houtmanpad’ is nooit aangetoond. De uitgangspunten in HVVP 2003 zijn achterhaald door de verbeterde fietspaden naar het strand. Het plan is dan ook een volstrekt zinloze investering en verspilling van belastinggeld. Wij vinden dat het HVVP uitgaat van veel te hoge fietseraantallen (3000 fietsers per dag over het Houtmanpad). Mocht dit kloppen dan wordt het pad overspoeld met fietsers. Dit vinden wij zeer onwenselijk. De wenselijkheid van het fietspad is niet getoetst bij omwonenden en huidige gebruikers van het pad.
-
-
•
Cultuur-historische aspecten. -
-
-
-
•
De petitie en de peiling door het Haarlems Dagblad laten zien dat er geen draagvlak is voor dit plan onder omwonenden en gebruikers. Maar liefst 91 % van de mensen is voor behoud van het huidige pad. Ook Het NIVON wil het huidige pad behouden. De Beatrixschool is ook een tegenstander van de op tafel liggende plannen. De invloed van de ENFB lobby is bijzonder groot en eenzijdig. Andere belanghebbenden zijn niet geraadpleegd. (zie ook onze bezwaren onder inspraak en participatieprocedure)
De gemeente zelf prijst het pad op haar site (bij beschrijving Leidsebuurt) aan als 'prachtige wandelroute'. Hoe kun je het Houtmanpad dan zo'n plan aandoen waardoor het groene en cultuur-historische karakter totaal verandert? Het pad volgt de Brouwersvaart, vroeger een duinrel waardoor het kwelwater uit de duinen richting stad stroomde. De tuinbouwgronden rondom hebben een rijke historie en hoge natuurwaarden die wij willen koesteren. (zie bijlage 11) Het Houtmanpad is niet voor niets opgenomen in LAW-route van het Hollands Kustpad (LAW 5), wat weer een onderdeel is van de E9 (North Sea Trail). Wij pleiten er dan ook voor om het pad vooral als wandelroute in bescherming te nemen. In het plan wordt geen enkele rekening gehouden met de schoonheid en de beleving van het huidige pad. Het is een plan van achter de tekentafel, getekend met een streep langs een liniaal.
Financieel: De kosten zijn in deze tijd van bezuinigingen niet te verantwoorden.
-
-
De beheerskosten zijn onduidelijk; in het raadsstuk wordt gesproken over lichte stijging van deze kosten in verband met de aanleg van een fietstunnel. De kosten van nieuw beheer en onderhoud moeten nog worden doorberekend en bij de vaststelling van het definitieve ontwerp worden betrokken. Het huidige schelpenpad is 8 jaar geleden aangelegd, omdat het asfalt, wat er toen lag, voortdurend wegzakte in de veengrond. Dit veroorzaakte diepe kuilen, en vroeg om veel en kostbaar onderhoud. In diezelfde veengrond gaat de gemeente het beoogde fietspad nu aanleggen? Er is blijkbaar niets geleerd! De haag wordt op dit moment niet gesnoeid door ‘Dagelijks Beheer’ (zie bijlage 12). Bij navraag bleek waarom, de afdeling wist nog niet eens dat de strook grond langs het Houtmanpad inmiddels gemeentebezit is. Zij hebben zelfs geen budget gekregen om hier te gaan snoeien. 2,4 miljoen euro voor 500 m fietspad is te veel geld!
HET HOUTMANPAD MOET VOETPAD BLIJVEN! ER BESTAAT GEEN ENKELE NOODZAAK OM DIT PLAN TE REALISEREN. Wij zijn van mening dat dit besluit niet in stand kan en mag blijven en verzoeken u vriendelijk doch dringend het genomen besluit in te trekken, dan wel volledig te herzien.
Hoogachtend,
Pieter Vonck (petitionaris, cineast) Merkmanstraat 23 2013 EA Haarlem
Getekend namens het comité ‘Behoud Houtmanpad’ en 1616 ondertekenaars van de petitie “Houtmanpad is mooi zat!”
Commissieleden: ir. Machteld van der Burgt Reynoud Simonis, Master Aerospace Engineering, Delft Ing. Simone van Ruitenbeek Ronnie Allebrandi, Master Social Sciences, Amsterdam Peter Honders Sandra Wegman, juriste Linda van der Sluis, Commerciële Economie, Int. Management, Hogeschool Amsterdam Madelène Schippers drs. Liesbeth Verhoeks Emke Koops, sociaal raadsvrouw Mr. K. Walet
Los bijgevoegd: Handtekeningenlijst petitie met reacties van omwonenden en gebruikers.
BIJLAGE 6 Zwanen
Futen
BIJLAGE 7 Groene oever
Groene oever met mooi panorama richting duinen
BIJLAGE 8 Foto 2, met kas
Foto 3, het tuinbouwgebied
BIJLAGE 9
Doorbroken groenstrook
BIJLAGE 11 Historie Houtmanpad De groen-blauwe dwarsroutes Haarlem, de omliggende dorpen en de infrastructuur zijn grotendeels gebouwd op de oude strandwallen. Deze strandwallen lopen in noord-zuid richting en zijn door hun hogere ligging en goede ondergrond van oudsher gebruikt voor bewoning. Dit is duidelijk te zien aan de langgerekte stad zelf en ook aan de doorgaande wegen en vaarten die allemaal noord-zuid lopen. Dwars op deze wallen zijn in het verleden afwateringsvaarten en zandvaarten gegraven, die nu leuke wandelingen mogelijk maken. De Brouwersvaart was oorspronkelijk ook een duinrel, een natuurlijke stroom, die in de 15de eeuw is uitgegraven en verbreed voor transport van zand uit de duinen. In de 17de eeuw werd het schone water uit de Brouwerskolk, een duinwaterwel, gebruikt door de vele brouwerijen in de stad. De vaart loopt van de Brouwerskolk in Overveen naar de Leidsevaart, bij de Raaksbrug. Het rustieke Houtmanpad volgt de Brouwersvaart richting duinen en komt langs de voormalige bollenvelden van kwekerij Krelage, die inmiddels allemaal bebouwd zijn. Na de Randweg gaat het pad over de kwakelbrug. Hier is nog te zien dat dit gebied een belangrijk bloembollen-verleden heeft. Het pad passeert iets verderop het uit de 17e eeuw stammende landhuis Schoonoord. Vanaf de Korte Zijlweg loopt het water tot aan het schilderachtige Brouwerskolkje. Vanaf hier kan men richting Kraantje Lek (Duinlustparkweg) en het oude Visserspad nemen, richting Zandvoort.
Natuurwaarden Het Westelijk Tuinbouwgebied is in 2002 en 2003 door de vogelwerkgroep Zuid-Kennemerland en KNNV voor veldbiologie afdeling Haarlem en omstreken, onderzocht op de aanwezige natuurwaarden. Het blijkt dan een interessant gebied te zijn, waarvan er binnen de gemeentegrenzen van Haarlem geen tweede te vinden is. Bovendien zijn de natuurpotenties van dit gebied erg groot. Het schone duinwater, dat vanaf het westen naar Haarlem stroomt, is een voorwaarde voor een geweldige ecologische ontwikkeling indien we dat zouden toestaan. Het is ook een gebied waar voor de stadsrecreant nog veel mogelijkheden liggen om even de accu op te laden. Kortom, het Westelijk Tuinbouwgebied is niet alleen de moeite waard om behouden te blijven, maar beslist ook de moeite waard om versterkt te worden als het om de natuur en beleving gaat. Het rappor "Zicht op natuur" (natuuronderzoeksrapport Westelijk Tuinbouwgebied, Haarlem) van de KNNV is te lezen op: www.knnv.nl/haarlem/WTG%20Rapport%202005-7.pdf
BIJLAGE 12 De heg in 2005, keurig gesnoeid
De heg in augustus 2011,op dezelfde plek, hoog opgeschoten
