VDV Accountants
Gratis eerstelijn-advies
5. Ter beschikking stellen van een bedrijfswagen 5.1.
Begrip
Vroeger werd een firmawagen ter beschikking gesteld aan werknemers die veel beroepsmatige verplaatsingen aflegden. De laatste jaren is het toekenningsgebied van een bedrijfswagen uitgebreid en is dit vaak een onderdeel van het verloningspakket. Wanneer een werkgever een bedrijfswagen ter beschikking stelt van haar werknemers staat ze hen meestal ook toe deze bedrijfswagen voor privé-doeleinden te gebruiken. Het voordeel dat voortvloeit uit het privé-gebruik van een bedrijfswagen maakt een voordeel van alle aard uit dat onderworpen is aan belasting en aan een RSZ-bijdrage voor de werkgever. Dit voordeel wordt verminderd met de persoonlijke bijdrage van de werknemer.
5.2.
Sociaal kader
Sinds 1 januari 2005 geldt een nieuwe solidariteitsbijdrage op het privé-gebruik van firmawagens. Deze solidariteitsbijdrage werd ingevoerd door de Programmawet van 27 december 2004. Vroeger moest de werkgever een solidariteitsbijdrage van 33 % betalen wanneer hij een firmawagen ter beschikking stelde van zijn werknemer en de werknemer deze voor privé-doeleinden mocht gebruiken. Deze solidariteitsbijdrage werd berekend in functie van de fiscale PK en de afstand woonwerk. In het nieuwe systeem wordt de solidariteitsbijdrage berekend op grond van het CO2-uitstootgehalte van de firmawagen. De nieuwe solidariteitsbijdrage, die minstens 23,35 EUR per maand bedraagt, wordt berekend volgens onderstaande formule: voor benzinevoertuig: [(CO2-uitstoot x € 9) – 768] : 12 voor dieselvoertuig: [(CO2-uitstoot x € 9) – 600] : 12 voor LPG-voertuig: [(CO2-uitstoot x € 9) – 990] : 12 voor voertuigen met elektrische aandrijving: 20,83 EUR/maand De aldus berekende bijdrage moet vervolgens geïndexeerd worden: Jaar 2010 2011
Index X 1,1016 X 1,1298
Voorbeeld Benzinewagen met een CO2-uitstootgehalte van 150 gr/km [(150 x 9) – 768] = 582,00. Voor 2011: 582,00 x 1,1298 = 657,54/jaar of 54,80/maand. Voor voertuigen waarvoor het CO2-uitstootgehalte niet gekend is geldt een CO2-uitstootgehalte van 182 (benzine) of 165 (diesel). Het betreft hier meestal oudere wagens waarvoor destijds geen CO2gegevens werden vastgelegd. De bedrijfswagen moet rechtstreeks of onrechtstreeks ter beschikking worden gesteld door de werkgever. Dit betekent dat bijvoorbeeld de terbeschikkingstelling door een leasingmaatschappij, vergoed door de werkgever, onder het toepassingsgebied valt. De firmawagen moet een voertuig zijn dat behoort tot de zogenaamde categorieën M1 of N1. De categorie M1 omvat de personenauto’s, auto’s voor dubbel gebruik en minibussen. Tot de categorie
14
VDV Accountants
Gratis eerstelijn-advies
N1 behoren de auto’s voor dubbel gebruik ingericht voor het vervoer van goederen, de trekkers en de lichte vrachtauto’s met een maximale massa van 3.500 kg. De RSZ verduidelijkt dat de C02-bijdrage verschuldigd is voor elke maand waarvoor er een bedrijfswagen ter beschikking wordt gesteld van een werknemer, en dit ook als de werknemer de wagen maar gedurende een deel van de maand heeft gebruikt. Als de werknemer van wagen verandert in de loop van de maand, dan zal de wagen die het meest gebruikt werd in aanmerking genomen worden. Als de werknemer meerdere bedrijfswagens gebruikt zonder dat het om een vervanging gaat, dan is de bijdrage verschuldigd voor elke wagen die gebruikt wordt. De nieuwe solidariteitsbijdrage is altijd verschuldigd, ongeacht of de werknemer zelf al dan niet een financiële bijdrage levert in de financiering of het gebruik van de wagen.
5.3. 5.3.1.
Fiscaal kader Regime werknemer
Omdat de firmawagen mag gebruikt worden om van en naar het werk te rijden en voor de privékilometers, ontstaat er een voordeel van alle aard. Het belastbaar voordeel wordt berekend aan de hand van de CO2-uitstoot enerzijds en het aantal kilometers woon-werkverkeer enkele afstand anderzijds. Woon-werkafstand (enkele rit) 25 km of minder meer dan 25 km
Belastbaar voordeel 5.000 km x CO2-uitstoot x CO2-coëfficiënt 7.500 km x CO2-uitstoot x CO2-coëfficiënt
Voor het berekenen van het voordeel alle aard gelden de 5000 km als absoluut minimum. Ook al worden er minder privé kilometers afgelegd, toch zal er een voordeel worden berekend op het minimum van 5000 km. Enkel wanneer de wagen slechts gedurende een bepaald deel van het jaar ter beschikking werd gesteld, mogen de belastbare kilometers worden verdeeld in functie van de gebruiksduur. Brandstoftype Benzine/LPG/aardgas Diesel
Coëfficiënt 2010 0,00210 euro/gr co2 0,00230 euro/gr co2
Coëfficiënt 2011 0,00216 euro/gr co2 0,00237 euro/gr co2
Voorbeeld Een werknemer, werkzaam in de privé-sector, woont op 23 km van zijn werk en legt jaarlijks 12.000 privékilometers af met zijn firmawagen (diesel). Het belastbaar voordeel in 2011 bedraagt € 1.955,25 (5.000 x 0,00237 x 165). De vereffening kan op verschillende manieren: • Optie 1: Via VAA (vermeld op de loonfiche) • Optie 2: Via persoonlijke bijdragen (afgehouden van het nettoloon of via facturatie) • Optie 3: Via VAA (- afhouding persoonlijke bijdragen) Optie 1: Belasten van het VAA De meest klassieke manier van werken, is het voordeel te laten belasten via de werknemer. Deze methode is het voordeligst voor de werknemer. De werkgever moet dit voordeel op de loonfiche vermelden. Dit bedrag wordt in de personenbelasting onderworpen aan de progressieve
15
VDV Accountants
Gratis eerstelijn-advies
belastingschijven (+ bijkomende gemeentebelasting). Voor het bovenstaande voorbeeld van een bedrijfswagen (diesel) voor een werknemer die op 12 km van de vaste werkplaats woont, levert dat een belastbaar voordeel van € 1.955,25 op. In dit voorbeeld wordt gewerkt met de belastingschijf van 50%, verhoogd met 6% gemeentebelasting wordt dit 53%. € 1.955,25 x 53%= € 1.036,28/jaar of € 86,36/maand. Deze maandelijkse nettobijdrage blijft heel laag in vergelijking met de reële kost van het financieren, onderhouden en gebruiken van een auto. Optie 2: Persoonlijke bijdrage van de werknemer (verrekend via nettoloon of via facturatie) Naast de optie om het voordeel te laten belasten, bestaat ook de mogelijkheid om voor het privégebruik van de wagen een vergoeding te betalen. Dit betekent dat de werknemer (minstens) het forfaitair bedrag van het voordeel verschuldigd is aan de werkgever. Voor de werknemer is dit een nadelige situatie aangezien het totale bedrag netto moet betaald worden. Op basis van bovenstaand voorbeeld zal er dus € 1.955,25 (5.000 x 0,00237 x 165) verschuldigd zijn per jaar of € 162,94/maand terwijl er bij het belasten van het voordeel “slechts” de helft moet afgedragen worden. Optie 3: Belasten VAA (- afhouding persoonlijke bijdragen) De werknemer kan een bijdrage leveren die kleiner is dan het forfaitair belastbaar voordeel. In dit geval zal het voordeel alle aard worden aangegeven na afhouding van de persoonlijke bijdragen. De BTW (= 21%) zal verschuldigd zijn op het totale voordeel. Opmerking Particulieren kunnen kortingen verkrijgen bij aankoop van een wagen met weinig CO2-uitstoot: • •
minder dan 105 gram: 15% met een maximum van € 4.540 (2010) tussen de 105 en 115 gram: 3% met een maximum van € 850 (2010)
5.3.2.
Regime werkgever
5.3.2.1.
Aftrekbare autokosten
Alle kosten die verband houden met het gebruik van het voertuig voor rekening van de werkgever zijn aftrekbaar voor de werkgever. De aftrek is beperkt tot een bepaald percentage dat varieert naargelang de CO2-uitstoot van de wagen. CO2-uitstoot (in gram CO2 per km) diesel
Aftrekpercentage benzine
< 60
< 60
100
60 tot 105
60 tot 105
90
105 tot 115
105 tot 125
80
115 tot 145
125 tot 155
75
145 tot 170
155 tot 180
70
170 tot 195
180 tot 205
60
> 195
> 205
50
16
VDV Accountants
Gratis eerstelijn-advies
Het feit dat de meeste autokosten beperkt aftrekbaar zijn, heeft tot gevolg dat een stuk van deze kosten als verworpen uitgaven beschouwd worden. Enkel de brandstof-, financierings- en mobilofoonkosten blijven voor 100% aftrekbaar. Wanneer een wagen gratis ter beschikking wordt gesteld van een werknemer voor privédoeleinden, dan zal er een correctie worden toegepast op de verworpen uitgaven. • •
Het voordeel alle aard voor het privégebruik van de wagen wordt via de personenbelasting van de werknemer belast De totale autokost (beroeps – en privégebruik) zal gedeeltelijk verworpen worden volgens de regels inzake aftrekbaarheid autokosten waardoor de belastbare basis van de onderneming stijgt en er meer vennootschapsbelasting moet betaald worden.
Gevolg: het privégebruik van de bedrijfswagen wordt zowel in de personenbelasting als in de vennootschapsbelasting belast! OF • •
•
Het privégebruik wordt vergoed door persoonlijke bijdragen van de werknemer De persoonlijke bijdragen werknemer vormen voor de vennootschap “gerecupeerde autokosten” en vallen onder de omzet waardoor de belastbare basis voor de vennootschapsbelasting stijgt. De totale autokost (beroeps – en privégebruik) zal gedeeltelijk verworpen worden volgens de regels inzake aftrekbaarheid autokosten waardoor de belastbare basis van de onderneming toeneemt en er meer vennootschapsbelasting moet betaald worden.
Gevolg: de vennootschap wordt dubbel belast op het privégebruik van de bedrijfswagen. Oplossing: Correctie van de verworpen uitgaven. De verworpen autokosten worden verminderd met het voordeel alle aard of de persoonlijke bijdragen werknemer ten belope van 70%. De overige 30% worden geacht autokosten te zijn die volledig aftrekbaar zijn (= brandstof-, financierings- en mobilofoonkosten) en die dus niet worden opgenomen in de verworpen uitgaven. 5.3.2.2.
Regularisatie BTW op privégebruik bedrijfswagen
Wanneer de werkgever aan zijn personeelsleden een bedrijfswagen voor andere doeleinden dan deze van de economische activiteit van de vennootschap ter beschikking stelt, maakt dit overeenkomstig artikel 18 van het Wetboek van de BTW een dienst uit die aan BTW is onderworpen. Volgens de administratie is op de totaliteit van het voordeel van alle aard BTW verschuldigd. Er wordt echter rekening gehouden met de uitgaven die niet met BTW bezwaard worden (zoals de verzekering, de verkeersbelasting, de B.I.V.). Deze uitgaven worden forfaitair geraamd op 10 %. Het voordeel wordt bijgevolg slechts ten belope van 90 % aan BTW onderworpen. Een administratieve circulaire bepaalt verder een berekeningsmethode, om rekening te houden met de aftrekbeperking tot 50 % van de BTW op autokosten. Deze methode is als volgt: bedrag inclusief BTW / 1,0855 = bedrag exclusief BTW. De belastingplichtige is echter niet verplicht de forfaitaire berekening aan te nemen. Hij mag immers ook gebruik maken van de werkelijke kosten voor de berekening van de belastbare BTW-grondslag, indien hij deze kan bewijzen.Wanneer de werknemer een vergoeding aan de werkgever betaalt om de bedrijfswagen voor privé-doeleinden te mogen gebruiken, wordt dit eveneens beschouwd als een
17
VDV Accountants
Gratis eerstelijn-advies
“levering van diensten” die onderworpen is aan BTW. In dit geval moet de BTW in principe berekend worden aan het volle tarief (= 21%) op de totaliteit van de bijdrage van de werknemer. Wanneer deze bijdrage echter lager is dan het bedrag van het voordeel alle aard inzake directe belastingen is de BTW verschuldigd over het voordeel alle aard.
5.3.2.3. Simulatie betreffende de soorten tussenkomsten van de werknemer in het privégebruik van de wagen en de herziening van de BTW. Optie 1: Toekenning VAA5 Bedrijfswagen: diesel – 120 CO2-uitstoot - Afstand woon-werkverkeer: 23 km Belastbaar voordeel: 5.000km x 120 x 0,00237 = € 1.422/jaar of € 118,5/maand. Toevoegen aan de loonfiche van de werknemer – onderworpen aan BV € 1.422 x 53%= € 753,66/jaar of € 62,81/maand. BTW verschuldigd op het voordeel: € 1.422/1,0855= € 1.310 € 1.422 - € 1.310= € 112/jaar € 753,66 - € 112 = € 641,66 Optie 2: Persoonlijke bijdrage van de werknemer (verrekend via nettoloon of via facturatie) Belastbaar voordeel: 5.000km x 120 x 0,00237 = € 1.422/jaar of € 118,5/maand. BTW op het persoonlijk gebruik van de wagen: € 1.422 X 21/121= € 246,79/jaar € 1.422 - € 246,79 = € 1.175,21 Conclusie: Uit standpunt van de vennootschap is de vergoeding van de privékilometers dmv persoonlijke bijdragen veel voordeliger dan het belasten van het voordeel alle aard.
5
crf. 5.3.2 Fiscaal regime werknemer
18
