22 en 23 augustus 2015

het Wâldpyk bramenfestijn

22 en 23 augustus 2015

programmaboekje

Stap 100 jaar terug in de tijd, geniet van de tijd van Ot en Sien Vele arrangementen mogelijk. Bezoek onze website of kom langs voor informatie.

Openingstijden: di-woe-don-vrij: 13.30-17.00 za: 10.00-17.00

Museumboerderij Ot en Sien een uitstapje voor jong en oud

We hebben een ouderderwetse kruidenierswinkel, klaslokaal, dokterspraktijk, huiskamer, keuken, kapel en nog veel meer. U stapt een stapje terug in de tijd. Voor kinderen is er puzzelspeurtocht door het museum en onze Oudhollandse spelen zijn leuk voor alle leeftijden.

VAN EENVOUDIG MUSEUMBEZOEK TOT DAGVULLENDPROGRAMMA

Alle overige dagen en tijden in na reservering vanaf 10 personen open Jan Binneslaan 84 9231 CC Surhuisterveen 0512-340995 www.otensienmuseum.nl

www.otensienmuseum.nl Unieke sfeervolle locatie voor een feest, familiedag,trainingen en vergaderingen. Elkaar ontmoeten, samen eten en genieten van de prachtige natuur en entourage

Neem contact op om vrijblijvend te informeren naar de mogelijkheden

Landbouwmuseum de Brink | Kleasterwei 2 | 9297 WS Veenklooster 06-22221316 | [email protected] facebook.com/zorgboerderijbuitengewoon

2

Brommelswijzer Genieten van het mooie landschap en hier en daar een braampje meepikken. Dat is de bedoeling van het Wâldpyk Bramenfestijn Brommels! En dat kan dit jaar volop! Liefst 24 boeren stellen hun land open en er worden ongeveer 70 activiteiten in het landschap georganiseerd. Dat is weer meer dan vorig jaar, omdat er 2 nieuwe enthousiaste werkgroepen bij zijn gekomen in de dorpen Twizel, Bûtenpost, Feankleaster en Kollum. Ook in Harkema en Droegeham zijn nu activiteiten. Alle locaties met een activiteit zijn herkenbaar aan de paarse brommelsvlag. Zo kleurt het landschap paars van de rijpe bramen en de vlaggen van Brommels! Brommels! wordt steeds meer een begrip in augustus in de Noardlike Fryske Wâlden. Bij de duizenden bezoekers zijn er altijd mensen die ons vragen hoe we aan die naam zijn gekomen. Het is de middeleeuwse naam voor bramen die toen ook in Fryslân werd gebruikt. Tegenwoordig noemen de Friezen ze “toarnbei” oftewel doornbes, een naam die voor niet-Friezen onherkenbaar is en moeilijk uit te spreken. Het grappige woord “brommels” spreekt iedereen meteen aan.

kun je je beter opgeven, zoals de workshop fotografie (voor volwassenen) of de wandeling met de boswachter (voor de jeugd). Als je gaat fietsen, wat we zeker aanbevelen, moeten de activiteiten een beetje bij elkaar in de buurt zijn. Kijk dan op de kaart of dat het geval is. Met behulp van onze tijdschema’s kun je gemakkelijk je eigen activiteitenprogramma plannen. Je vindt de schema’s op de website www.brommelsfestijn.nl Bramenzoeken wil je natuurlijk tussendoor. In het hele gebied vind je weilanden waar je kunt plukken. Op de kaart staan de plekken waar je een brommelsvlag in de berm kunt vinden bij een open hek. Lees nog even onze plukregels, dan mag je hier het land in. Het gaat dit jaar vast weer een goede oogst worden, dus veel succes! Tot Brommels! Vriendelijke groet, Marjan Vroom voorzitter Commissie Brommels!

Zoveel keuze in het programma, hoe moet je dan voor jezelf een leuke route samenstellen in het weekend van 22 en 23 augustus met behulp van deze gids? Lees dan eerst het boekje door en bepaal welke activiteiten je graag wilt meemaken. Voor sommige activiteiten

3

Inhoudsopgave

Mei each foar de omjouwing

Brommelswijzer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Inhoudsopgave, Belangrijke telefoonnummers, Colofon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Bramen plukken: regels en tips . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Bramenrecepten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Vervoer: fiets, auto, openbaar vervoer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 - 10 Brommels! activiteitenprogramma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 - 22 Brommels! souvenirs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 De Noardlike Fryske Wâlden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 - 27 Leskist, Financiering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Belangrijke telefoonnummers De wrâld om ús hinne feroaret alle dagen troch minsklik yngripen, tichtby en fierôf. Dat is ek goed te sjen oan de (wer)ynrjochting fan stêd en plattelân. Wy fine it tige belangryk, dat der by al dy plannen omtinken is foar de natuer, it lânskip en de kwaliteit fan ús omjouwing. Dêrfoar is goed ekologysk adfys noadich, dat basearre is op betrouber ûndersyk en in fakkundige analyze. Dat is wêr’t wy ús by Altenburg & Wymenga foar ynsette.

Eerste Hulp Bij (kleine) Ongelukken Marjan Vroom, tel. 06-83 16 17 98 voor doorverwijzing naar dichtstbijzijnde EHBO-er of BHV-er Huisarts Dokterswacht, tel. 0900-112 7 112 voor doorverwijzing naar huisartsenpost of ziekenhuis

Colofon redactie Commissie Brommels! www.brommelsfestijn.nl [email protected] vormgeving SW-Design De Finne 61, 9062 HB Oentsjerk tel. 058-843 57 73 [email protected] www.sw-design.nl

4

Spoedeisende hulp Alarmnummer, tel. 112 voor oproep ambulance bij ernstige ongevallen en levensbedreigende situaties

drukwerk en acquisitie Ambermedia Molenweg 30, 9271 AW De Westereen tel. 0511-70 20 44 mob. 06-330 345 22 [email protected] www.ambermedia.nl oplage 5000 stuks

5

Bramen plukken Plukregels

Pluktips

Tijdens Brommels! stellen boeren hun land open voor publiek. De weilanden herken je aan de brommelsvlag bij het hek. Je mag doorlopen naar aanliggende percelen waarvan het hek open staat. Loop altijd langs de randen van het weiland.

Bramen plukken doe je zo: pak de braam onder het kroontje vast, draai een beetje en knak hem dan van het kroontje af. Geplukte bramen blijven het mooist in een emmertje, mandje of bakje. Zo raken ze niet geplet.

De toegang is vrij onder de volgende voorwaarden: 1. betreed alleen de weilanden waarvan het hek open staat en waar een brommelsvlag hangt 2. loop langs de randen van het weiland 3. laat de bramenstruiken heel 4. laat het vee met rust 5. houd de omgeving schoon 6. honden niet toegestaan

Wees alert op besmette bramen. Pluk alleen bramen die hoger dan 75 cm boven de grond hangen en helemaal zwart zijn en glanzen. Bramen die laag hangen kunnen besmet zijn met vossenlintworm. Doffe bramen zijn besmet met een plantenschimmel. Die kun je niet meer eten.

6

Bramen die hoog hangen kun je plukken door de bramentakken naar je toe te trekken met een plukstok. Die kun je heel eenvoudig zelf maken. Sla een lange spijker met dikke kop aan de top van een (halve) bezemsteel. En klaar is je extra arm! Voor of na Brommels! bramen plukken in de Wâlden? Zie de wandelroutes op de website voor goeie plukplekken op openbaar terrein.

Bramenrecepten Vers zijn de bramen het lekkerst. Was de bramen wel eerst goed voordat je ze eet.

Bewaartip Wil je vers geplukte bramen nog even bewaren? Bewaar ze dan ongewassen in een afgedekte schaal in de koelkast. Doe de bramen zo snel mogelijk na het plukken in de koeling. Eet of verwerk ze binnen 2 dagen.

Kijk voor lekkere recepten op www.brommelsfestijn.nl. Heb je zelf nog een goed recept dat je wilt delen? Stuur dit dan in naar [email protected]. Dan plaatsen we het op de site.

7

Vervoer Streekproducten van de Fryske Wâlden

Open: maandags: 16.00 - 23.00 Dins. t/m Zat. 11.00 - 23.00 Zondags gesloten

Elke zaterdag

voor € 7,-

4 personen patat + 4 frikandellen of 4 kroketten + grote beker saus naar keuze

Bjirkewei 125, 9287 LC Twijzelerheide, 0511 442 844

Wâldbaarch.farm levert Friese streekproducten en meer... Biologisch verantwoord vlees, 'vergeten' groenten, diverse rassen bonen, aardappelen en bietjes. Dankzij hobbyboer en kweker Henk Zuidema zetten particulieren en restaurants in de Friese Wouden bijzonder smaakvolle, exclusieve streekproducten op tafel. Het Hongaarse wolvarken en de van oudsher in Friesland afkomstige Kollumer Pronkbean en Reade Krobbe staan centraal bij Wâldbaarch.farm, gevestigd op de Jistrumse zandgrond. De moestuin staat vol 'vergeten soorten' groenten. Waldfarming Henk Zuidema Miedwei 4 | 9258 GR Jistrum Tel. 0512-745183 | Mob. 06-14408358 E: [email protected] | waldbaarch.farm

Fiets

Auto

Wil je in de verschillende dorpen Brommels! activiteiten bezoeken? Dan is het handig op de fiets te komen. Zo kom je eenvoudig en snel op de verschillende locaties. Fietsroutes langs de verschillende activiteiten staan op de kaart aangegeven. Een fiets huren kan ook bij één van onderstaande fietsverhuurbedrijven.

Bezoek je Brommels! met de auto? Bij veel locaties kun je gewoon je auto parkeren. Als je verschillende activiteiten wilt bezoeken in een bepaald dorp, dan is het handig je fiets mee te nemen achterop een fietsenrekje of een fiets te huren.

Fietsverhuur en - reparatie in deelnemende Brommelsdorpen De Boer Tweewielers Burgum Mr. M.W. Oppedijk van Veenweg 3, Burgum tel. 0511 - 46 13 88 www.deboertweewielers.nl Meindert Terpstra Tjibbe Geartsstrjitte 9, Burgum 0511 - 46 13 96 www.meindertfiets.nl Rijwielhandel Van der Valle E.M. Beimastrjitte 44, Eastermar tel. 0511 - 47 15 50 www.rijwielhandelvandervalle.nl

n en pluktuin voor be beie sse d r n Aa

Simmerfruit.nl

Zorgboerder

ij

Wiersma Fietsen Voorstraat 47, Bûtenpost tel. 0511 - 54 12 37 www.wiersma-fietsen.nl

KOM LANGS !

Kollum

en bezoek ons net geopende winkeltje met zelfgemaakte producten op 22 augustus.

8

Tollingawei 2, Kollum - www.elzenhiem.nl

Je auto parkeer je de hele dag gratis en veilig op één van de volgende terreinen: Burgum Parkeerterrein De Markt, De Markt Parkeerterrein bij Streekmuseum, Menno van Coehoornweg 9 Noardburgum Carpoolplaats bij Dancing Club Quatrebras, Oude Commissieweg Noardburgum/ Quatrebras Parkeerterrein geboortebos, Dr. Ypeijlaan Parkeerterrein bij Nieuw Toutenburg, Zomerweg 75 Jistrum Parkeerterrein bij sporthal, Fjildwei Eastermar Parkeerterrein bij haven, Snakkerbuorren

buitenpost

9

Bûtenpost Parkeerterrein bij Kapenga Wonen, Oude Rijksstraatweg Feankleaster Parkeerterrein achter lunchcafé / atelier De Swaen, Rondweg

OV De dorpen Feanwâlden, De Westereen en Bûtenpost liggen aan de noordrand van het Brommels! gebied. Deze dorpen hebben een treinstation en busverbindingen naar de dorpen in de omgeving.

Wil je alle activiteitenlocaties snel bereiken? Neem dan een (vouw)fiets mee in de trein of huur een fiets. Kijk voor een actuele routeplanning op 9292.nl.

Nieuw! Puur, heerlijke en eerlijke voeding zoals: • • • • •

heerlijk pure olijfolie uit portugal boerenkaas uit het groene hart zelfgemaakte vruchtenjam en compote heerlijke Frison wijn ons eigen Damkalf vlees

Kijk op: www.zomerschuur.nl

Iedere zaterdag open van 9.00 tot 15.00 uur Zomerweg 68a in Burgum Tel. 06-12814812

Pluk zelf bloemen

5,00 per bos al vanaf

WOENSDAGMIDDAG van 15.00 tot 17.00 uur DONDERDAG EN VRIJDAG van 13.00 tot 17.00 uur ZATERDAG EN ZONDAG van 9.00 tot 15.00 uur

10

11

Brommels! activiteitenprogramma Op de volgende pagina’s vind je per deelgebied een kaart.

Op de verschillende kaarten staan rode rechthoeken met nummers. Die verwijzen naar de locatie en beschrijving van de activiteiten. In dit boekje staat een beknopte omschrijving. Uitgebreide info lees je op de site. Op de kaarten staan ook de parkeerplaatsen aangegeven. Tenzij anders vermeld, geldt voor alle activiteiten: • Zaterdag van 10 - 17 u én zondag van 12 – 17 u • Deelname gratis • Geschikt voor alle leeftijden • Locatie toegankelijk voor rolstoelgebruikers en kinderwagens • Beschikking over een slecht weer accommodatie/schuilplek Voor alle bramenplukpercelen geldt dat de exacte percelen en locaties op de dag zelf vastgesteld worden door de boer. De plukpercelen worden gemarkeerd met een paarse vlag. Op de kaarten staat met een groene stip met paarse rand aangegeven waar je de vlag zo ongeveer kunt vinden. Om je te helpen bij het maken van je brommels!planning kun je het tijdschema op de site gebruiken (zie bij programma – tijdschema)

Betekenis icoontjes in het overzicht van de activiteiten: Terrein slecht/niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers en kinderwagens

Noardburgum, Burgum (nr.1) (kaart blz. 14) 1.1 Open tuin met activiteiten Kûkhernerhof, Kûkhernewei 60, Noardburgum

1.2 Scoutingactiviteiten jeugdactiviteit Bij pingo aan Dr Ypeijlaan, Noardburgum Brood/pannenkoek bakken € 1 • 1.3 Klompspelen Bij pingo aan Dr Ypeijlaan, Noardburgum Klompschilderen € 3

1.4 Demonstratie Victoriaans bloemschikken Bij pingo aan Dr Ypeijlaan, Noardburgum zaterdag en zondag 12 – 17 u • Niet geschikt voor kinderen

1.5 Workshop bramenazijn maken Bij pingo aan Dr Ypeijlaan, Noardburgum Deelname € 7,50 (incl materiaal) • Niet geschikt voor kinderen

Geen slecht weer accommodatie; bij regen of felle zon zelf paraplu/parasol meenemen.

12

13

1.6 Yoga en Shiatsu kinderyoga voor jeugd 5 t/m 11 jaar yoga en shiatsu voor iedereen vanaf 12 jaar Bij pingo aan Dr Ypeijlaan, Noardburgum zaterdag 11 – 11.30 u • Neem je eigen badlaken of matje mee • • 1.7 Workshop drumcirkel Bij pingo aan Dr Ypeijlaan, Noardburgum zaterdag 11.45 – 12.45 u, 15.30 – 16.30 u en zondag 13 – 14 u, 15.30 – 16.30 u Deelname € 2 • Geschikt voor jeugd vanaf 6 jaar

1.8 Workshop fotografie start bij pingo aan Dr Ypeijlaan, Noardburgum zaterdag 9.45 – 13 u Deelname € 25 • Neem je eigen fototoestel mee • Opgave voor donderdag 20 augustus via [email protected] • Niet geschikt voor kinderen

LEGENDA

14

= parkeren

= bramenplukken

= fietsroute

= activiteit

= wandelroute

1.10 Catering Bij pingo aan Dr Ypeijlaan, Noardburgum zaterdag 10 – 17 u

1.11 Demonstratie vogels prepareren Bij pingo aan Dr Ypeijlaan, Noardburgum zondag 12 – 17 u

1.12 Klompen zoeken jeugdactiviteit Bij pingo aan Dr Ypeijlaan, Noardburgum zondag 15 – 16.30 u

1.13 Picknick Bij pingo aan Dr Ypeijlaan, Noardburgum zondag 16.30 – 19 u

1.14 Catering Bij pingo aan Dr Ypeijlaan, Noardburgum zondag 12 – 19 u

1.9 Demonstratie landschap schilderen Bij pingo aan Dr Ypeijlaan, Noardburgum zaterdag 10 – 17 u • Niet geschikt voor kinderen

15

1.15 Natuurexcursie met boswachter jeugdactiviteit voor kinderen vanaf 6 jaar Bij pingo aan Dr Ypeijlaan, Noardburgum zondag 14 – 16 u Deelname € 6 • Opgave via brommelsfestijn@gmail. com of bij de infostand op locatie

1.16 Zelf pluk fruit Pluktuin Simmerfruit, Zomerweg 94, Noardburgum 1.17 Fruitproeverij en teeltinformatie Tuincentrum Burgum, Nieuwstad 15, Burgum zaterdag 10 – 17 u 1.18 Horeca Restaurant de Pleats, Schoolstraat 82, Burgum zaterdag vanaf 9.30 u 1.19 Expositie Douwe Franke Streekmuseum/Volkssterrenwacht, M. van Coehoornweg 9, Burgum zaterdag 13 – 17 u Entree t/m 12 jaar € 2 Entree 12+ jaar € 3,50 • Geschikt voor kinderen vanaf 8 jaar 1.20 Cultuurhistorische wandeling Streekmuseum/Volkssterrenwacht, M. van Coehoornweg 9, Burgum start zaterdag 13.30 u Entree t/m 12 jaar € 2 (incl museum) Entree 12+ jaar € 3,50 (incl museum) • Geschikt voor kinderen vanaf 8 jaar

16

1.21 Open tuin blauwe bessenkwekerij Sparkberry, Kloosterlaan 63 A, Burgum

1.22 Open tuin met activiteiten en knapzak brommelskuier Zomerschuur, Zomerweg 68 A, Noardburgum

P

3

1.23 Open tuinen met activiteiten Stateheide 1, 5 en 9, Noardburgum

1-2

P

4

P

Eastermar, Jistrum, Harkema en Droegeham (nr. 2) (kaart op blz. 17) 2.1 Bloemenworkshop Bloemenkwekerij en Theetuin de Ikkers, Tillewei 17B, Jistrum Deelnamekosten • Opgave via [email protected] 2.2 Theetuin met activiteiten Theetuin de Ikkers, Tillewei 17B, Jistrum 2.3 Open erf met activiteiten Wâldbaarch, Miedwei 4, Jistrum 2.4 Natuurspeelbos jeugdactiviteit Speelbos De Hossebos, aan Prinses Margrietkanaal in Droegeham

2.5 Open tuin met activiteiten De Teeroas, Mellereed 2, Harkema

5

P 14

P 13 12

11

10

6-8

12 LEGENDA

= parkeren

= bramenplukken

= fietsroute

= activiteit

= wandelroute

17

2.6 Expositie leven in de heidedorpen Openluchtmuseum De Spitkeet, De Dunen 3, Harkema zaterdag 10 – 17 u en zondag 13 – 17 u Entree 4 - 12 jaar € 2, 12+ jaar € 4,50 65+ jaar € 3,50 2.7 Landgeitenkeuring Openluchtmuseum De Spitkeet, De Dunen 3, Harkema zaterdag 10 – 17 u Entree 4 - 12 jaar € 2, 12+ jaar € 4,50 65+ jaar € 3,50 2.8 Wandel- en fietstocht Spitkeet Openluchtmuseum De Spitkeet, De Dunen 3, Harkema zaterdag 10 – 17 u Deelname € 3,50 • Opgave bij museum op dag zelf 2.9 Wandeling Spitkeet – Mûntsegroppe (Harkema) Zie kaart 2.10 Excursie houtwallen Camping Yn’e Lânsdouwe, Saedwei 17, Eastermar zondag 14 – 16.30 u • Geschikt voor jeugd vanaf 12 jaar

2.11 Open erf Agrarisch bedrijf Atsma, Klein Hornstweg 8, Eastermar zaterdag 10 – 17 u 2.12 Horeca De Zandloper, EM Beimastraat 7, Eastermar

18

De Parel, EM Beimastraat 15, Eastermar Paviljoen De Leijen, Bildreed 3, Rottevalle 2.13 Expositie Dam Jaarsma Verhalenkamer, Snakkerbuorren 6, Eastermar 2.14 Wandelexcursie Dam Jaarsma Startpunt Komerk, Eastermar zaterdag 14.30 u Deelname 7+ jaar € 2 • Opgave via www.damjaarsma.nl

Twizel, Twizelerheide en Kootstertille (nr. 3) (kaart blz. 19) 3.1 Theetuin met activiteiten Theeschenkerij Jinkepaed, Jinkepaed 5, Twizelerheide • Niet toegankelijk voor rolstoelgebruikers en kinderwagen 3.2. Workshop zwerfsteen met kaars maken Theeschenkerij Jinkepaed, Jinkepaed 5, Twizelerheide zaterdag 13 – 16.45 u Deelname € 2,50

3.3 Brommelskuier zie routebeschrijving op www.brommelsfestijn.nl

LEGENDA

= parkeren

= bramenplukken

= fietsroute

= activiteit

= wandelroute

3.4 Speurtocht naar Brommelwyfke jeugdactiviteit start Theeschenkerij Jinkepaed, Jinkepaed 5, Twizelerheide zondag 13.30 u en 15.30 u Deelname € 2

3.5 Informatiepunt, markt, picknick Interieurcafé Pilat&Pilat, Tsjerkebuorren 46, Twizel zaterdag 10 – 17 u

3.6 Maïsdoolhof Smûk Lânskip Maïsdoolhof, De Wedze 22A, Twizel Entreekosten • Geschikt voor kinderen vanaf 3 jaar

3.7 Zelfpluk blauwe bessen Frytsjam, De Wedze 22 A, Twizel zondag 12 – 17 u

19

4.2 Brommelskuier Start bij Elzenhiem, Tollingaweg 2, Kollum of Bloemenparadyske, Paradyske 3, Kollum Zie routebeschrijving op www.brommelsfestijn.nl

4.3 Zelfpluk bloemen Pluktuin Bloemenparadyske, Paradyske 3, Kollum 4.4 / 4.5 / 4.6 Open tuin met activiteiten en picknick Bloemenparadyske, Paradyske 3, Kollum Schminken € 1,50 Picknick knapzak € 5 LEGENDA = bramenplukken

= fietsroute

= activiteit

= wandelroute

3.8 Laarzenpadwandeling Bootsmapoel (Staatsbosbeheer), De Wedze, Twizel

3.9 Wandeling Twizelerlânskip 1 start bij Rykswei 1, Koatstertille zaterdag 10 – 17 u • Parkeren op carpoolplek Rykswei • Geschikt voor kinderen vanaf 3 jaar

20

= parkeren

3.10 Wandeling Twizelerlânskip 2 start bij Rykswei 4, Koatstertille zaterdag 10 – 17 u • Parkeren op carpoolplek Rykswei • Geschikt voor kinderen vanaf 3 jaar

Feankleaster, Bûtenpost en Kollum (nr.4) (kaart op blz 20) 4.1 Open erf met activiteiten Elzenhiem, Tollingaweg 2, Kollum zaterdag 10 – 17 u

4.7 Speurtocht naar Brommelwyfke Jeugdactiviteit Start Bloemenparadyske, Paradyske 3, Kollum zaterdag 13.30 u en 15.30 u Deelname € 2

4.8 Open atelier Tineke de Boer, Paradyske 2, Kollum 4.9 Lekker Landschap wandeling Bûtenpost – Kollum Zie routebeschrijving op www.brommelsfestijn.nl 4.10 Open tuin met activiteiten Volkstuincomplex De Swadde Ikker, Einsteinstraat, Bûtenpost zaterdag 10 – 14.30 u

4.11 Open tuin Jeltingatuin, Jeltingalaan 46, Bûtenpost 4.12 Biologische lunch met bramen Botanische tuin De Kruidhof, Schoolstraat 29 B, Bûtenpost zaterdag en zondag vanaf 12.30 u Deelname € 15 (incl entree De Kruidhof en IJstijdenmuseum) • Opgave via [email protected] 4.13 Expositie De Kruidhof gaat wild, en activiteiten Botanische tuin De Kruidhof, Schoolstraat 29 B, Bûtenpost Entree 5 – 12 jaar € 2, 12+ jaar € 4,50 65+ jaar €3,25 4.14 Proeverij bramenwijn en boerenkazen Cadeau- en streekproductenwinkel Op’e Stâl, Voorstraat 1, Bûtenpost 4.15/4.16/4.17/4.18 Open muziektuin met activiteiten Egypte 16 A, Bûtenpost zaterdag en zondag 12 – 17 u • Concerten: zaterdag en zondag 14 – 16 u • Jeugdworkshop muziekinstrument maken: zaterdag en zondag 12 – 16 u • Workshop wildbreien, -haken: zaterdag en zondag 12 – 17 u 4.19 Proeverij oude bramenrecepten Fogelsangh State (keuken), Kleasterwei 3, Feankleaster zaterdag 10 – 17 u

21

4.20 Gamebezoek Fogelsangh State jeugdactiviteit Fogelsangh State, Kleasterwei 3, Feankleaster Entree state 6 –12 jaar € 2,50 12+ jaar € 5 Entree park € 1 4.21 Galerie en exposities Galerie Noordvleugel Fogelsangh State (koetshuis,theeschenkerij) Kleasterwei 1, Feankleaster

Ook jij kunt het evenement steunen!

Koop een Brommels! Souvenir: * paarse plukemmertjes € 2,50 * poster houtwal € 2,50 * 10 etiketten voor jampot of fles € 2,00

4.22 Horeca De Swaen, Kleasterwei 6, Feankleaster zaterdag 10 – 16 u Brommelslunch € 10 4.23 Open atelier De Swaen, Kleasterwei 6, Feankleaster zaterdag 10 – 16 u 4.24 Workshop vilten braam Theeschenkerij De Hollen, Keningswei 1, Feankleaster Deelname € 3 • Geschikt voor kinderen vanaf 8 jaar

DIRECT HUREN BIJ BOELS

Deze producten zijn verkrijgbaar tijdens Brommels! Je vindt ze in de infostand bij de pingo aan de dr. Ypeijlaan in Noardburgum en bij het Interieurcafé Pilat aan de Tsjerkebuorren 40 in Twizel.

NIEUW!!! MEER DAN 2500 MACHINES EN GEREEDSCHAPPEN Kijk voor ons volledige assortiment op boels.com

------------------------------------------

Jade 26 • Drachten Tel. (0)512 54 68 18

datum:

22

23

Openingstijden:  april t/m september: alle dagen open van 10.00 tot 21.00 uur  oktober t/m maart: vrijdag en zaterdag vanaf 14.00 uur zondag open vanaf 11.00 uur  gehele jaar op afspraak

 familie- en personeelsfeesten  bruiloften, recepties en jubilea  borrelen, buffetten en BBQ  teamdagen en natuuurwandelingen  lunchen, brunchen en dineren  diverse workshops Restaurant, uniek pand aan het water, met terras. Een wonder high tea mooie plek om écht op adem te komen. Een plek die verborgen ligt in een beschermd natuurgebied, in de Noardelike Fryske Wâlden bij Rottevalle. Een moderne ambiance die tegelijkertijd gemoedelijk aanvoelt en waar verrassend veel mogelijk is.

Omdat alleen het beste goed genoeg is! De Goudtsjeblom is de Reform-gezondheidswinkel bij uitstek. Wij zijn een speciaalzaak waar u heerijk kunt rondneuzen. Natuurlijke producten met velerlei toepassingen zijn het speerpunt. Wie bij ons binnenstapt, is verzekerd van deskundig en eerlijk advies. Verder verkopen wij natuurlijke cosmetica: make-up van Dr. Hauscka en natuurlijk huid- en gezichtsverzorging van o.a. Plante System en Weleda. Tel: 0511-469165, [email protected] www.goudtsjeblom.nl

Paviljoen de Leyen www.deleyen.nl 0512 - 34 11 20 Bildreed 3 9221 SJ Rottevalle

AmberMedia is gespecialiseerd in het uitgeven en verzorgen van kranten,magazines, Placemats. Wij doen dit voor zowel opdrachtgevers als voor onze eigen uitgaven. Gezien ons meer dan 25 jaar gebundelde ervaring, zijn wij in staat uw uitgave bij een groot en/of gericht publiek onder ogen te brengen.

Unieke beleving onder één dak

Twee interessegebieden onder één dak In het streekmuseum is er een grote zilvercollectie uit onze streek en herinneringen aan lokale beroemde personen. Waaronder Hendrik Bulthuis, de ontwerper van de BM-er. Onze streekgeschiedenis toont de uitgebreide bewoning in de steentijd, vele zwerfstenen kunt u bewonderen op onze afdeling Geologie en Archeologie . Er is veel te zien en te beleven.

Onze eigen grafische afdeling staat garant voor top-kwaliteit, ontwerpt eventueel (in overleg met u) zelfs uw reclame-uiting en is in staat u te adviseren in de hectiek van de reclamewereld. Daarnaast werken wij samen met de beste drukkers en verspreidingsbureaus, waardoor wij U onze kwaliteit garanderen. Onze slogan is ook niet voor niks: Uw zakelijke partner in communicatie. Wilt u informatie over onze werkwijze/uitgaven, neem gerust en vrijblijvend contact op met: [email protected] of 0511-702044

AmberMedia, daar plukt u de vruchten van

Amber Media

T 0511-70 20 44 M 06-330 345 22 I Info@ambermedia

24

www.ambermedia.nl

Streekmuseum - Volkssterrenwacht Menno van Coehoornweg 9, 9251LV Burgum Telefoon 0511 465 544

In de volkssterrenwacht kijken we naar zon, maan, sterren en planeten. Bij de bijzondere hemelverschijnselen zijn wij zelfs ’s nachts open voor bezoekers. Wanneer het bewolkt is, kunnen wij niet door de wolken kijken. Wij bieden dan altijd een aangepast programma aan in onze grote zaal.

www.streekmuseum-volkssterrenwachtburgum.nl 25

De Noardlike Fryske Wâlden Uniek landschap

Geen bos, maar wel heel veel bomen kenmerken het landschap van de Noardlike Fryske Wâlden. Ze staan langs de paden en lanen en vooral tussen de weilanden. Vaak staan de bomen op een walletje van anderhalve meter hoog en zijn de weilanden klein. Juist dat maakt dit zeer kleinschalige coulisselandschap uniek in Nederland.

Houtwallen en elzensingels

Waar op de zandgrond in de zomer geen water in de sloot blijft staan, maakten de boeren vroeger houtwallen als veekering. Dat was natuurlijk voor de uitvinding van het prikkeldraad. De wal met bomen en stekelige struiken zoals meidoorn en braam werd een ondoordringbare barrière.

Waar het water wel in de sloten blijft staan groeien elzen. Ook in de elzensingels vinden we overal bramen. Tijdens de wandeling met bioloog Ernst Oosterveld zullen houtwallen en elzensingels centraal staan (activiteit 2.10).

Pingo

Overal in de Noardlike Fryske Wâlden vinden we verstopt tussen de boomsingels kleine poeltjes en meertjes. Soms zijn ze aangelegd als drinkwaterpoel voor het vee, maar meestal zijn het overblijfselen van pingo’s uit de laatste ijstijd. Toen ontstonden deze ronde vijvers met een wat hogere rand er omheen. Het is heerlijk om even stil te genieten bij een pingo tussen de houtwallen (activiteit 3.3, 3.8, 4.6).

Ecologische rijkdom

In de boomwallen komen veel verschillende planten voor, naar gelang hun standplaats aan de zonzijde of in de schaduw. Dat betekent ook een grote rijkdom aan insecten en vogels. In het voorjaar kun je hier genieten van de vogelzang. Er komen ook veel soorten vleermuizen voor, die op de insecten jagen langs de boomsingels. En in de pingo’s vinden we zeldzame kikkers en salamanders.

een aantal boeren in Eastermar de eerste agrarische natuurvereniging op, om het landschap beter te beheren met een redelijke financiële vergoeding uit de samenleving. Dit initiatief kreeg overal navolging en groeide uit tot de overkoepelende agrarische natuurvereniging de Noardlike Fryske Wâlden. Dankzij het goede beheer van deze boeren kunnen we nu rekenen op het behoud van dit landschap.

Agrarische bescherming

De boeren hebben het houtwallenlandschap in de loop van eeuwen vorm gegeven. Maar door de schaalvergroting en mechanisatie in de landbouw zijn de coulisselandschappen in de laatste decennia vaak aangetast. In 1992 richtten

26

27

Verwen uw zintuigen in de botanische tuin van Friesland! In Buitenpost, liggend aan het spoor op 18 treinminuten van Leeuwarden en Groningen vindt u de botanische tuin van Friesland. Geniet van 17 schitterende thematuinen waaronder de grootste botanische collectie geneeskrachtige kruiden van West-Europa. Verken de tuinen zelfstandig of met een gids en geniet na afloop van uw bezoek van koffie met gebak of een kruidige lunch in ons tuincafé.

Met uw entreebewijs heeft u ook toegang tot het IJstijdenmuseum op het terrein. De speeltuin met veel zand en water, een grote verkooptuin met bijzondere planten, kruiden en fruitbomen en onze museumwinkel, maken de tuin tot een uitstapje voor het hele gezin! Informeert u ook eens naar onze mogelijkheden voor familiefeestjes of bedrijfsuitjes.

Botanische Tuin van Fryslân De Kruidhof Schoolstraat 29 b 9258 NE Buitenpost Ervaar de Friese gastvrijheid in Eastermar… In het centrum van het pittoreske Eastermar (Oostermeer) vindt u ons gezellige

Tel: 0511-541253

restaurant & hotel. Wij zijn gehuisvest in een karakteristiek pand, waar u binnen een gevoel van huiselijkheid en gastvrijheid zult ervaren.

[email protected] - www.dekruidhof.nl

Lekker ite! In Herbergh de Parel kunt u genieten van diverse voorgerechten en heerlijke vlees en vis gerechten.

www.facebook.com/dekruidhof 17 thematuinen



cadeauwinkel

educatieve speeltuin



IJstijdenmuseum



plantenverkoop (gratis toegang)

Geopend van april t/m oktober

28



www.twitter.com/dekruidhof



maandag gesloten



tuincafé 



kinderroutes

rondleiding op afspraak

Museumjaarkaart geldig

Natuurlijk staan er ook vegetarische gerechten op de kaart. Kijk op onze dinerkaart,

Lekker sliepe! Herbergh de Parel beschikt over 11 comfortabele kamers, allen voorzien van televisie en gratis wifi. Sinds kort beschikken wij ook over een infraroodcabine (Physio Term), van deze wellness voorziening kunt u tegen een kleine vergoeding gebruik maken.

Kortom, wij zien u graag als onze gast in Eastermar!

E.M. Beimastrjitte 15 | 9261 VG Eastermar | tel: 0512 - 472600 | E-mail: [email protected] | www.herberghdeparel.nl 29

Leskist

Het bramenfestijn Brommels! is de start van het bramenplukseizoen. Van augustus tot en met september is er volop tijd om bramen te plukken. Voor kinderen in het basisonderwijs hebben we een leskist gemaakt met lesbrieven en materialen voor het leren herkennen, plukken en verwerken van bramen tot jam en sap. Deze is voor het onderwijs en kinderdagverblijven uit de

gemeenten Ferwerderadiel, Dongeradiel, Kollumerlân, Dantumadiel, Achtkarspelen en Tytsjerksteradiel gratis te leen via NME Centrum De Klyster in Damwâld, en de NME centra in Bûtenpost en Earnewâld. Kijk voor meer informatie op de site: www.brommelsfestijn.nl en www.klyster.nl.

Financiering

AktieDruk.nl indrukwekkend goedkoop

voor al uw professionele drukwerk voor een zeer scherpe prijs !!!

placemats, visitekaartjes, enveloppen briefpapier, folders, posters, flyers magazines, brochures en stickers [email protected]

www.aktiedruk.nl

T: 0511-70 20 44

www.woudenvlees.eu

Het Wâldpyk bramenfestijn Brommels! is dit jaar mede mogelijk gemaakt met steun van:

Wij verkopen uitsluitend (h)eerlijk Nederlands vlees uit onze eigen veestapel of van boeren uit de omgeving. Daarnaast regionale lekkernijen zoals:

Provincie Fryslân

 • Boerenkaas in verschillende smaken  • Bloemenhoning  • Vlierbessenwijn

Gemeente Achtkarspelen

Gemeente Kollumerland c.a.

Gemeente Tytsjerksteradiel

• • • • •

Boekhandel Burgum, Burgum De Boer Tweewielers, Burgum Peugeot Haaima, Burgum Poiesz Supermarkten B.V., Burgum Reform-gezondheidswinkel De Goudtsjeblom, Burgum • Boels Verhuur, Drachten • Altenburg & Wymenga, Feanwâlden • Joh. Bosgra BV, Hurdegaryp

• Friese mosterd in verschillende smaken • Geitekaas • Schapenkaas

Wij bezorgen uw bestelling gratis in oost- en zuid Friesland, west-Groningen en Noord-Drenthe. Vraag naar de mogelijkheden. Kijk in onze webshop naar deze en meer (h)eerlijke producten.

Tijdens het Brommelsfestijnuitverkoop van ser viesgoed oa. Wedgwood en hotel porselein. www.theeschenkerijjinkepaed.nl Jinkepaed 5, Twijzelerheide

Stichting Wrâldfrucht

30

31