PEG sonde Interne Geneeskunde
5652i FUN.035/0812
Inleiding Binnenkort komt u voor de plaatsing van een PEG sonde. Het plaatsen van een Percutane Endoscopische Gastrostomie (PEG) wordt overwogen als u langer dan 4 tot 6 weken kunstmatige voeding moet gebruiken. Via een klein slangetje dat van buitenaf rechtstreeks in de maag wordt gebracht, wordt dan de dagelijkse voeding in de vorm van sondevoeding aan u toegediend. Voorbereiding Geneesmiddelen die de stolbaarheid van het bloed beïnvloeden mogen vóór het onderzoek niet ingenomen worden: •
Gebruikt u aspirine, acetylsalicylzuur/acetosal, plavix of marcoumar/fenprocoumon dan mag u deze 7 dagen voorafgaand aan de ingreep niet gebruiken.
•
Gebruikt u sintrom/acenocoumaroldan dan mag u deze 4 dagen voorafgaand aan de ingreep niet gebruiken.
•
Heeft u suikerziekte en gebruikt u insuline, overleg dan met uw behandelend arts over de dosering op de dag van het onderzoek.
•
U mag vanaf middernacht voor het onderzoek niets meer eten of drinken; ook eventuele sondevoeding moet worden gestaakt.
•
U wordt voor de ingreep kortdurend op de verpleegafdeling opgenomen.
•
Op de verpleegafdeling wordt een naaldje (venflon) in uw arm ingebracht. Hier wordt een infuus op aangesloten.
•
U krijgt voor de ingreep een antibioticum via het infuus toegediend.
De ingreep De ingreep duurt, inclusief voorbereiding, ongeveer 30 minuten. U krijgt een slaapmiddel ('roesje') via het infuus toegediend (heeft u de spierziekte ALS dan krijgt u geen roesje). Daarna wordt via uw mond, keel en slokdarm met een flexibele kijker (gastroscoop) de maag inwendig bekeken. De plek wordt bepaald waar het slangetje van de PEG sonde via de buikhuid wordt ingebracht. Onder plaatselijke verdoving wordt een holle naald door de buikwand in de maag gebracht. Door deze naald wordt een lange draad in de maag geschoven, die via de gastroscoop door de mond naar buiten wordt gevoerd. Hierna wordt aan het deel van de draad dat uit de mond steekt de PEG sonde geknoopt. Dan wordt, met behulp van de draad, de PEG sonde via mond en slokdarm in de maag en door de buikwand naar buiten gebracht. Een schotelvormig plaatje aan het uiteinde van de PEG sonde in de maag zorgt ervoor dat de sonde niet naar buiten schiet. Aan de buitenkant wordt de sonde vastgezet door een tweede plaatje. Om de sonde tussen maag en buikhuid vormt zich binnen enkele weken een stevig kanaal ('fistel'). Soms blijkt tijdens de ingreep dat er geen geschikte plek te vinden is, bijvoorbeeld na een maagoperatie of door een afwijkende ligging van de maag. Dan wordt de procedure gestaakt. Na de ingreep Na het plaatsen van de PEG sonde wordt u teruggebracht naar de verpleegafdeling. U blijft hier nog enige tijd ter observatie, houdt er rekening mee dat u een nacht in het ziekenhuis moet blijven. De PEG sonde wordt doorgaans goed door het lichaam verdragen en gaat, indien nodig, gemiddeld 3 jaar mee.
5652i FUN.035/0812
Voeding via de PEG-sonde De voeding via de PEG sonde kan de volgende dag (na 6-12 uur) worden gestart. U kunt voor vragen betreffende de voeding via de verpleegafdeling bij de afdeling diëtetiek terecht. Een folder 'Sondevoeding via een stoma' van de Maag lever darm stichting is bij het patiëntenservicebureau verkrijgbaar. Verwijderen/wisseling van de PEG sonde Afhankelijk van het type kan het verwijderen of verwisselen van de PEG sonde door uitwendig de sonde voorzichtig door de buikwand te trekken, of door het uitwendige deel af te knippen en het inwendige deel met de gastroscoop te verwijderen. Meestal kan zonder problemen van het oude kanaal gebruik gemaakt worden voor het plaatsen van een nieuwe PEG sonde. Vaak wordt dan een PEG ballon sonde geplaatst die eenvoudig van buitenaf kan worden ingebracht. Na verwijderen van een PEG sonde groeit het kanaal vanzelf dicht. Belangrijk: als de PEG sonde per ongeluk verwijderd wordt, moet binnen 6 uur een nieuwe PEG sonde geplaatst worden. Eventueel kan tussentijds een blaaskatheter via het kanaal ingebracht worden om het kanaal open te houden. Complicaties Zoals bij elke medische procedure kunnen bij het plaatsen van een PEG sonde, of in de periode daarna, problemen of complicaties optreden. Ernstige complicaties zijn zeldzaam (minder dan 1 op de 100 ingrepen). Tijdens de ingreep kunnen ademhalingsproblemen ontstaan door verslikken. Een bloeding van de insteekopening van de PEG sonde komt zelden voor. Het per ongeluk aanprikken van een ander deel van het maagdarmstelsel komt zelden voor. Infectie van de insteekopening komt relatief vaak voor (1 op de 10 ingrepen), met name in de eerste maand na het plaatsen van de sonde. Meestal betreft het slechts een lichte, voorbijgaande ontsteking (pijn, roodheid, geringe pusuitvloed). Het is belangrijk de aanwijzingen 'Verzorgen van een PEG sonde' nauwkeurig te volgen! U ontvangt deze aanwijzingen op een apart inlegvel in deze brochure. Als u na de ingreep last krijgt van toenemende buikpijn of koorts, neem dan contact op met het ziekenhuis. Meer informatie Tien dagen na uw behandeling wordt contact met u opgenomen door het Endoscopiecentrum. Heeft u vragen dan kunt u contact opnemen met het Endoscopiecentrum tijdens het telefonisch spreekuur op maandagochtend tussen 8.30 en 9.30 uur. Annita Beaujon of Marsja Broeders, uw contactpersonen, zijn bereikbaar via het telefoonnummer (076) 595 23 69. Op andere momenten kunt u contact opnemen met het Amphia Ziekenhuis, locatie Langendijk, Molengracht en Pasteurlaan via telefoonnummer (076) 595 50 00. Vraag binnen kantooruren naar uw behandelend arts en buiten kantooruren naar de Spoedeisende Hulp.
5652i FUN.035/0812
Tot slot Deze folder geeft geen volledige informatie, maar dient ter ondersteuning van de informatie gegeven door de arts. Aarzel niet en stel u vragen aan uw behandelend arts en/of aan de arts die het onderzoek uitvoert. Verzorgingstips Verzorging van de PEG sonde Benodigdheden •
gaasjes;
•
huidvriendelijke zeep;
•
wattenstaafjes;
•
pleister.
Procedure •
Was uw handen.
•
Het uitwendige fixatieplaatje wordt bij de huidverzorging omhoog geschoven. Reinig de huid rond het kanaal met schoon, warm water en zeep. Hierbij van de opening wegstrijken. Goed drogen met gaasjes of handdoek.
•
Maak de sonde en het fixatieplaatje schoon met een gaasje, zeep en warm water. Hierna weer goed drogen.
•
De sonde moet dagelijks 360 graden gedraaid en gedompeld worden om ingroei in de maagwand te voorkomen. Neem hiervoor de sonde tussen duim en wijsvinger en draai de sonde eenmaal helemaal rond en duw deze 3 cm naar binnen.
•
Maak het aansluitstukje van binnen 2 x per week schoon met water en een wattenstaafje. Knik
•
De ruimte tussen het fixatieplaatje en de huid moet ongeveer de dikte van een munt zijn.
•
Gebruik bij het fixeren op de buik een voor uw huid geschikte pleister.
•
Klem de sonde niet onnodig af.
hierbij de sonde dubbel om te voorkomen dat er maaginhoud naar buiten loopt. Verschuif zonodig het fixatieplaatje (bijvoorbeeld bij gewichtstoename).
Het doorspoelen van de sonde Benodigdheden •
50 ml spuit
•
(kraan)water
Wanneer spoelt u de sonde door? •
Spoel de sonde door met 20-30 ml water. Doe dit vóór en ná elke portie voeding of bij het wisselen van de fles. In elk geval 3 – 4 keer per dag.
•
Spoel de sonde niet alleen vóór maar ook ná het toedienen van elk medicijn door. Dus ook tussen de verschillende medicijnen. Dit is belangrijk om een reactie tussen de medicijnen te voorkomen.
•
Gebruik elke dag een nieuwe spuit.
•
Spoel de sonde die (tijdelijk) niet gebruikt wordt, 1 x per dag door.
•
Vraagt u, wanneer u medicijnen gebruikt, uw arts om de juiste toedieningsvorm.
5652i FUN.035/0812
De sonde is verstopt, wat nu? Er zijn verschillende mogelijkheden: •
De sonde krachtig doorspoelen met lauwwarm water. Helpt dit niet, probeert u het dan met koolzuurhoudend mineraalwater of cola.
•
Neem een 5 ml of 10 ml spuit, zet die op het aansluitstuk en probeer met een pompende beweging van de zuiger vocht door de sonde te krijgen.
•
Kneed het uitwendige deel van de sonde.
•
Lukt dit alles niet, overleg dan met uw arts of verpleegkundige.
Mogelijke complicaties en hoe te handelen Een lichte vorm van afscheiding uit het stomakanaal is normaal. Waarschuw uw arts of verpleegkundige in geval van: •
pijn;
•
roodheid;
•
huidirritatie;
•
ontsteking;
•
pusafscheiding;
•
wild vlees.
Wilt u niet vergeten onderstaande vragen te beantwoorden: •
Gebruikt u bloedverdunnende geneesmiddelen zoals aspirine, acetosal, plavix, sintrom (acenocoumarol) of marcoumar (fenprocoumon)
□ □ •
Nee
Heeft u problemen met uw bloedstolling (blauwe plekken, nabloeding bij tandarts etc.)
□ □ •
Ja
Ja Nee
Heeft u een afwijking aan uw hart of bloedvaten waardoor u bij ingrepen van te voren antibiotica moet gebruiken ?
□ □ •
Ja Nee
Bent u overgevoelig voor penicilline (antibiotica)?
□ □
Ja Nee
5652i FUN.035/0812
