Dichten van de Digitale Kloof
Pagina |1
Basisbegrippen Inleiding
In deze les bekijken we : •
de voordelen die computers te bieden hebben
•
de verschillende onderdelen van computers
•
hoe we “communiceren” met een computer
•
opstarten en afsluiten van de computer
•
het toetsenbord
•
de muis
Wat & waar
Computers zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Je vindt ze in rekenmachines, wasmachines, micro-golf-ovens, GPS-toestellen, radio, televisie, polshorloges, auto’s,…
Voordelen
De computers waarmee we dagelijks omgaan zorgen reeds voor veel voordelen :
Extraatjes
•
Meer comfort
•
Minder tijdsverlies
•
Meer mogelijkheden
Computers zoals we ze nu zullen leren kennen bieden nog een aantal extraatjes : •
Sterke prijsdalingen voor apparatuur en internetaansluitingen
•
Enorme hoeveelheid informatie raadplegen, verwerken, opslaan
•
Veel grotere beschikbaarheid van informatie (geen sluitingsuren, 24/7)
•
Mogelijkheid om bepaalde verrichtingen te doen zonder verplaatsing
•
bankverrichtingen, gemeente, belastingsberekening
•
Wijzigen van lettertype, -grootte, -kleur,… en foutcorrectie is veel gemakkelijker dan zonder computer (o.a. geen gedoe meer met Tipp-Ex).
Definitie
Een computer is een apparaat waarmee grote hoeveelheden informatie verwerkt en opgeslagen kunnen worden, en dit zowel in bedrijven als thuis. Een computer is in feite een hele grote en snelle rekenmachine. De term “computer” is afgeleid van het Engelse werkwoord “to compute”, wat zoveel betekent als “berekenen”. Aanvankelijk werden computers dan ook ingezet in bedrijven om massa’s berekeningen te laten uitvoeren. Door de technologische vooruitgang zijn de elektronische onderdelen van die eerste computers steeds maar kleiner geworden, waardoor de gemiddelde computer meer kon dan alleen maar rekenen. Je kunt er vandaag de dag ook digitale foto’s en video mee bewerken, corresponderen via internet (e-mail, chatten en skypen zijn nieuwe werkwoorden), muziek maken en beluisteren,….
Onderdelen
Een computer bestaat uit drie zeer belangrijke onderdelen : Onderdeel
Betekenis
Vergelijken met
Hardware
Het toestel en alle accessoires
Auto
Software
Verzamelnaam voor alle programma’s
Benzine
Gebruiker
Uzelf
Chauffeur Tabel 1 : Onderdelen van een computer
Alle onderdelen van een computer kun je vergelijken met een auto. Een wagen is een mooi staaltje van mechaniek (hardware). Maar dit mechanisch wonder kan niet zelfstandig werken. Er is benzine nodig (software). Daarenboven kan een auto (hardware) die volgetankt is met benzine (software) niet rijden zonder dat een chauffeur (gebruiker) hem bedient. Met een computer is het niet anders.
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
Pagina |2 Hardware
De hardware van een computer is al datgene wat tastbaar is, en kan onderverdeeld worden in twee categoriën :
•
De verwerkingseenheid, of de motor van het toestel
•
De randapparatuur of accessoires
De verwerkingseenheid kun je vergelijken met de motor van het toestel. Alles wat in een computer wordt ingevoerd, en uitgevoerd, wordt door de verwerkingseenheid behandeld. Naast de verwerkingseenheid zijn er nog tal van accessoires die allemaal hun functie hebben. In onderstaande tabel geven we een overzicht van de belangrijkste.
Accessoire
Functie
Toetsenbord
Invoeren van tekst en getallen.
Scherm
Uitvoeren van beeld
Muis
Aanwijzen van elementen op het scherm
USB-stick
Opslagmedium
CD/DVD
Optische Schijven (Opslagmedium)
Webcam (ingebouwd)
Opname van videobeeld
Luidsprekers (ingebouwd)
Weergave van muziek
Voedingsblok
Stroomvoorziening Tabel 2 : Overzicht accessoires
Onderstaande afbeelding geeft een algemeen overzicht van de computeronderdelen : Nr.
Onderdeel
1
Beeldscherm
2
Moederbord
3
Verwerkingseenheid
4
Werkgeheugen
5
Uitbreidingen
6
Voeding
7
Optische Schijf
8
Harde Schijf
9
Toetsenbord
10
Muis
Tabel 3 : Computeronderdelen
Bij laptopcomputers is dit allemaal in één behuizing ingebouwd.
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
Pagina |3 Software
De software van een computer is datgene wat niet tastbaar is. Software zorgt er voor dat we met een computer kunnen communiceren. Software zorgt er voor dat we iets zien op het beeldscherm ; dat er een “a” op het scherm getoond wordt, als we die toets indrukken op het toetsenbord ; dat we muziek horen als we een muziek-cd afspelen ; dat we de rode ogen van een foto kunnen verwijderen. Om een computer naar behoren te laten werken, zijn er twee soorten software nodig. De basissoftware – ook wel besturingssysteem genoemd – die de computer start. Daarnaast hebben we de toepassingssoftware. Dit zijn de programma’s die we dagelijks zullen gaan gebruiken om brieven op te stellen, de boekhouding van de club bij te houden, iets op te zoeken op internet, een e-mail te versturen,… Soort
Doelstelling
Voorbeeld(en)
Besturingssysteem
Basissoftware. Deze software zorgt er voor dat mensen de computer kunnen gebruiken.
Microsoft Windows Apple Mac OS X Ubuntu Linux,…
Programma
Toepassingssoftware. Deze software laat ons toe om informatie in te voeren, te verwerken en opnieuw uit te voeren.
Tekstverwerking : tekst intypen, opmaken en afdrukken.
Tabel 4 : De soorten software
Handelingen
Werken met een computer is een aaneenschakeling van drie basishandelingen die zich steeds maar herhalen : invoer, verwerking, uitvoer. Om een computer nuttig werk te laten verrichten, moeten wij – gebruikers / chauffeurs – een opdracht aan het apparaat geven. Deze eerste handeling noemen we “invoer”. Nadat we iets ingevoerd hebben, zal de computer daar iets mee doen. Dit onderdeel van de ketting noemen we de “verwerking”. Als alles goed verloopt, geeft de computer op onze opdracht een resultaat. Dit wordt de “uitvoer” genoemd. Als gebruiker kunnen we dan die uitvoer opnieuw gebruiken om verder te werken. Handeling
Wat
Hoe
Invoer
Inbrengen van informatie
Klavier / CD / Stick / Digitale Camera /…
Verwerking
De ingebrachte informatie bewerken
Tekst schikken, “rode ogen” verwijderen, ledenlijst aanvullen,…
Uitvoer
Opslaan, afdrukken, tonen
Op schijf / papier / scherm
Tabel 5 : Drie basishandelingen
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
Pagina |4
Aan de slag Vooraf
Stroom
Vooraleer we de computer opstarten kijken we best na of alles goed is aangesloten. Daarvoor moeten we vooral letten op : •
Stroomtoevoer
•
Beeldschermaansluiting
•
Toetsenbordaansluiting
•
Muisaansluiting
De stroomtoevoer naar een computer is essentieel. Er moet steeds een stroomkabel gaan van het stopcontact naar het voedingsblok van de verwerkingseenheid. Daarnaast moeten ook alle randapparaten van stroom voorzien zijn. De stroomvoorziening van het beeldscherm kan op twee manier gebeuren. Ofwel gebeurt het rechtstreeks, ofwel via een aftakking op het voedingsblok van de verwerkingseenheid.
Beeldscherm
Het beeldscherm is meestal met een zogenaamde VGA-kabel met de verwerkingseenheid verbonden.
Klavier
Het klavier is bij de meeste computers verbonden met de verwerkingseenheid via een zogenaamde USB-verbinding.
Muis
Net zoals het klavier wordt de muis meestal via een USB-verbinding op de verwerkingseenheid aangesloten.
Connectoren
Hieronder vind je een overzicht van de stekkers en poorten voor de genoemde connectoren. Connector
Poort op PC
Stekker
VGA
USB
Tabel 6 : Enkele veelgebruikte connectoren
Opstarten
Om jouw toestel op te starten druk je de startknop in. Deze knop kan er op iedere computer (lichtjes) anders uitzien. De internationale afspraak is evenwel dat een startknop steeds herkent kan worden aan volgend symbool :
Figuur 1 : Het startknop-icoontje
Opgelet bij het Afsluiten Afsluiten doe je nooit door deze knop in te drukken. De meeste moderne computers worden uitgezet door de opdracht “Afsluiten” (Vista) of “Uitschakelen” (XP) te kiezen uit het startmenu van “Windows”.
Figuur 2 : Afsluiten van een PC
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
Pagina |5
Muismanoevres Definitie
De muis is een klein aanwijsapparaatje (hardware) dat aan een computer wordt gekoppeld om de positie van een cursor (pijltje) op het beeldscherm met een handbeweging te besturen.
Doelstelling
Door met de muis het pijltje naar bepaalde elementen op het scherm te brengen, en dan gebruik te maken van de functies van de muisknoppen, geven we bepaalde opdrachten aan de computer : sluit een venster, open een document, selecteer een woord, open een menu,…
Onderdelen
Een standaardmuis bestaat uit een ergonomisch gevormd lichaam dat voorzien is van twee muisknoppen en één schuifwieltje. We spreken over de linker-muisknop, de rechter-muisknop en het scrollwieltje.
Rechter-muisknop Schuifwieltje of scrollwieltje
Linker-muisknop
Figuur 3 : De muis
Modellen
Tegenwoordig heb je twee soorten muizen : “met draad” en “draadloos”. De muizen “met draad” worden meestal op een USB-poort aangesloten.
) om De draadloze muizen maken gebruik van een speciale radiofrequentie (BlueTooth met de PC te communiceren. Voordeel is de grotere bewegingsvrijheid. Het nadeel is dat ze batterijen nodig hebben. Positie
Je plaatst de muis het best met de muisknoppen in de richting van de PC naast het toetsenbord (links voor linkshandigen, rechts voor rechtshandigen) op een schoon en effen oppervlak. Hou de muis losjes vast met uw wijsvinger op de linker-muisknop (voor rechtshandigen) of rechter-muisknop (voor linkshandigen) en uw duim tegen de zijkant.
Figuur 4 : Positie en hantering van de muis
Werkwijze
Door met de muis horizontaal en verticaal over ons werkblad te schuiven, laten we het pijltje (cursor) in dezelfde richting meebewegen op het scherm. Als er onvoldoende ruimte is op jouw werkblad om de muis verder te bewegen, til je hem eenvoudig op. De positie van de aanwijzer op het scherm wijzigt niet meer van zodra je de muis hebt opgetilt. Je brengt de muis dan terug dichter dichter en schuift verder. De aanwijzer zal opnieuw jouw bewegingen volgen.
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
Pagina |6
Het toetsenbord Definitie
Het toetsenbord is zowat het meest gebruikte invoerkanaal van een computer. Het is het apparaat waarmee gegevens met de hand ingevoerd worden.
Types
Er bestaan verschillende soorten toetsenborden, maar de meest gekende zijn het “AZERTY”en het “QWERTY”-toetsenbord. Het “AZERTY”-toetsenbord wordt voornamelijk gebruikt in België en Frankrijk. Het “AZERTY”klavier is zo ontwikkeld dat de vele Franse accent-tekens gemakkelijk kunnen getypt worden. Nochtans kunnen er kleine verschillen zijn tussen een Belgisch “AZERTY”-klavier en een Frans. Het “QWERTY”-klavier wordt gebruikt door de meeste andere landen waar het Latijnse schrift gebruikt word. Een uitzondering hierop kun je vinden in Duitsland. Hier is een derde variant op de markt. Het “QWERTZ”-klavier. Het grote verschil tussen de indelingen ligt in de opstelling van de eerste zes toetsen van het lettergedeelte van het klavier. Dit stamt uit de tijd dat het toetsenbord voor mechanische schrijfmachines ontwikkeld werd. Hierbij werd elke letter door middel van een hamertje op het papier geslagen. Om te vermijden dat hamertjes die veel gebruikt werden of snel na elkaar ingedrukt werden in elkaar zouden haken werd de indeling van het klavier zo opgebouwd dat deze toetsen iets verder uit elkaar lagen.
Soorten
Het toetsenbord van een gewone PC verschilt van dat van een draagbare computer (laptop). Bij laptops zijn de zogenaamde functietoetsen en het numerieke klavier weggevallen. Bij de meeste laptops zijn die toetsen evenwel op een andere plaats van het klavier wel degelijk beschikbaar.
Indeling
Een standaardklavier zoals hieronder kunnen we indelen in drie zones.
Figuur 5 : Een standaardklavier
Zone
Toetsengroep
Links
Basistoetsen
Midden
Navigatie-toetsen
Rechts
Numerieke toetsen Tabel 7 : Toetsengroepen
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
Pagina |7 Basistoetsen
In deze zone bevinden zich alle lettertoetsen, aangevuld met een aantal toetsen met een speciale functie. Deze speciale toetsen worden ook wel sneltoetsen genoemd. Ze breiden de betekenis van andere basistoetsen uit. Toets
Naam
Functie
Control
Deze sneltoets activeert bepaalde commando’s.
Alt
Deze sneltoets activeert bepaalde menu- en dialoogonderdelen
Shift
Hoofdlettertoetse
Alt Grand
Dit is een combinatietoets waarmee speciale tekens zoals @, # of € gevormd kunnen worden
CapsLock
Deze toets zet de hoofdletters vast. Om dit aan te geven gaat rechtsboven op jouw klavier een lampje branden.
ShiftLock Enter
Met deze toets bevestig je een opdracht aan de computer, of je begint een nieuwe lijn als je tekst aan het typen bent.
Backspace
Deze toets wist de letters die voor de cursor staan.
Tab
Met deze toets verplaats je de cursor naar de volgende kolom of cel, of spring je naar het volgende veld in een formulier.
Escape
Deze toets wordt meestal gebruikt om een opdracht te annuleren. Het sluit een programma af of brengt je een stapje terug.
Functietoets 1 … 9
De functie van deze toetsen wordt bepaald door het gebruikte programma F1 wordt meestal gebruikt om de help-functie aan te roepen. Tabel 8 : De basistoetsen
Navigatie
Deze toetsen worden gebruikt om de cursor te verplaatsen, of een pagina naar voren of achter te gaan in een tekstdocument. Toets
Naam
Functie
Pijltjes
Hiermee verplaats je de cursor in de aangegeven richting.
Insert
Hiermee voeg je letters/cijfers toe voor de cursor (die blijft staan).
Delete
Hiermee verwijder je letters/cijfers die achter de cursor staan.
Home
Deze toets brengt de cursor naar het begin van een regel.
End
Deze toets brengt de cursor naar het einde van een regel.
Page Up
Hiermee schuif je een scherm/pagina terug.
Page Down
Hiermee schuif je een scherm/pagina vooruit. Tabel 9 : De navigatietoetsen
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
Pagina |8 Numeriek
Deze zone bevindt zich helemaal rechts van het klavier en is toegevoegd om het invoeren van getallen te vergemakkelijken en te versnellen. Toets
Naam
Functie
NumLock
Deze toets activeert het numerieke klavier, en zet een lampje aan rechtsboven op jouw klavier.
0…9
De cijfertoetsen. Deze zijn pas bruikbaar nadat het numerieke klavier geactiveerd is met “NumLock”.
Pijltjes
Wanneer het numerieke klavier niet geactiveerd is, fungeren de toetsen 2, 4, 6 en 8 als pijltjestoetsen. Tabel 10 : De numerieke toetsen
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
Pagina |9
Kennismaking met Windows Inleiding
In deze les verkennen we de mogelijkheden van het besturingsprogramma “Microsoft Windows”. We ontdekken ook enkele basishandelingen met het programma “Microsoft Word”. Aangezien de meeste programma’s deze basishandelingen allemaal op dezelfde manier ondersteunen, zullen we ze later in de meeste andere programma’s ook kunnen gebruiken.
Aanmelden
Als je de computer opstart, en er zijn meerdere gebruikers gedefinieerd, pauzeert Windows de opstartprocedure. Je kunt alleen maar verder werken als de computer vertelt hebt wie je bent. Dit noemen we de aanmeld- of inlogprocedure. Afhankelijk van de instelling van jouw computer kan dit verschillend zijn. In een eerste procedure wordt gevraagd om jouw naam te kiezen uit een lijst met alle gebruikers. Daarna moet je jouw paswoord invoeren, en op de ENTER-toets drukken.
Figuur 6 : Kies jouw naam uit de lijst
Figuur 7 : Wachtwoord invoeren
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 10 Bureaublad
Eenmaal je de computer hebt opgestart, en je bent aangemeld, brengt Windows je naar het bureaublad. Eigenlijk is dit de allereerste toepassing die door de computer gestart wordt. Het bureaublad is de centrale plaats van jouw computer. Het is van hieruit dat je programma’s start en documenten opent.
Figuur 8 : Het bureaublad
Je kunt het bureaublad in twee delen opsplitsen : het werkblad en de taakbalk. Werkblad
Op het werkblad staan icoontjes die verwijzen naar verschillende onderdelen van jouw computer. De meest voorkomende verwijzingen zijn : Icoon
Betekenis De organisatie van jouw computer
Jouw persoonlijke map met documenten
De prullenmand
Snelkoppelingen. Dit zijn icoontjes die verwijzen naar een andere plaats op jouw harde schijf. Als je dubbelklikt op een dergelijk icoon, open je het bestand waarnaar verwezen wordt. Snelkoppelingen kun je beschouwen als “binnenweggetjes” Tabel 11 : Meest voorkomende iconen
Daarnaast kunnen er nog tal van andere icoontjes op het werkblad geplaatst worden.
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 11 Taakbalk
De taakbalk blijft altijd zichtbaar, en wordt gebruikt om snel opdrachten opdrachten aan de computer te geven. De organisatie van de taakbalk is van links naar rechts als volgt :
Element
Betekenis Het startmenu geeft toegang tot programma’s en documenten. Het snelstartmenu bestaat uit kleine icoontjes die direct een programma starten De taakbalk toont kleine balkjes die verwijzen naar vensters die door een programma geopend zijn. Deze balkjes blijven zichtbaar, ook wanneer het venster wordt geminimaliseerd en dus van het werkblad verdwenen is. Door op een balkje te klikken komt het venster weer terug op het werkblad. Het systeemvak toont kleine icoontjes van gestarte programma’s die in de achtergrond werken. Je kunt op deze icoontjes klikken om instellingen te wijzigen.
De klok.
Tabel 12 : De elementen van de taakbalk
Vensters
Programma’s openen vensters. De meeste vensters kennen een aantal gemeenschappelijke elementen. Hieronder vind je de meest voorkomende.
Element
Functie Sluit het actieve venster Maximaliseer het actieve venster Minimaliseer het actieve venster
Uitklapmenu of popup
Radioknop : Deze knoppen staan meestal in groepen, en je kunt er slechts één van kiezen.
Aankruisvakje : Deze knoppen staan meestal in groepen, en je kunt er meerdere van kiezen
Schuif verticaal (of horizontaal). Indien een venster te klein is voor de inhoud, kun je met deze balken de inhoud die niet zichtbaar is, toch bekijken door te schuiven.
Tabel 13 : Vensterelementen
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 12
Programma’s gebruiken Opstarten
Om een programma te starten zijn er verschillende mogelijkheden. Je kunt gebruik maken van het “Start”-menu, het snelstart-icoontje of een snelkoppeling op het bureaublad. De meest voor de hand liggende methode is te werken via het “Start”-menu. Als je op jouw computer een programma voor de eerste keer gebruikt, ga je hiervoor als volgt te werk : Actie
Resultaat
Plaats de cursor boven de startknop Klik met de linker muisknop
Het startmenu opent zich
Plaats de cursor boven “Alle programma’s” Klik met de linker muisknop
Het menu “Alle programma’s” opent zich
Plaats de cursor boven “Microsoft Office” Klik met de linker muisknop
De map “Microsoft Office” opent zich
Plaats de cursor boven “Microsoft Word” Klik met de linker muisknop
Het programma “Microsoft Word” opent
Tabel 14 : “Microsoft Word” stap-voor-stap opstarten via “Start”-menu
Figuur 9 : “Microsoft Word” starten via het “Start”-menu
Het is ook mogelijk dat er zich een verwijzing naar “Microsoft Word” bevind in het linker gedeelte van het “Start”-menu. Dit is het gedeelte waarin de programma’s waarmee je recent gewerkt hebt opgesomd staan. Dan kun je ook van daaruit het programma opstarten.
Figuur 10 : “Microsoft Word” in de lijst met recente programma’s
Wil je een programma opstarten via een snelkoppeling op het bureaublad, dan breng je de cursor boven de snelkoppeling en klik je 2 keer kort na elkaar (dubbelklikken)
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 13 Opslaan
Hoewel computers geacht worden om (bijna) foutloos te werken, kan het altijd gebeuren dat er zich iets voordoet. Zo kan een stroomonderbreking niet opgevangen worden en kan je al je harde werk kwijt zijn. Daarom is het verstandig om regelmatig jouw werk te bewaren. Om documenten op te slaan, zijn computers uitgerust met verschillende opslagmedia. Dit zijn onder andere interne en externe harde schijven, CD- en DVD-schrijvers of USB-sticks.
Mappen
Deze opslagmedia kunnen we vergelijken met heel grote kasten waarin onderverdelingen gemaakt zijn volgens thema, persoon, datum,… en die op hun beurt nieuwe onderverdelingen kunnen bevatten, enzovoorts. Zo’n onderverdeling noemen we een map.
Werkwijze
Om een nieuw document voor de eerste keer op te slaan kies je uit het “Office”-menu de optie “Opslaan als”. Later kun je kiezen voor “Opslaan”. Je kunt ook bewaren door op het schijficoontje ( ) te klikken.
Figuur 11 : “Opslaan als…”
Het programma toont je een nieuw venster waarin je moet aangeven waar het document bewaard moet worden, en hoe het moet noemen. “Microsoft Word” stelt zelf voor om het op te slaan in “Mijn Documenten”. Als titel kun je in het vakje naast “Bestandsnaam” de gewenste naam ingeven. Klik daarna op “Opslaan”.
Figuur 12 : Geef een naam en plaats om te bewaren
Wil je jouw werk evenwel in een nieuwe map bewaren, dan klik je op het “Nieuwe map”icoontje ( ), en geef je de naam van die nieuwe map.
Figuur 13 : Geef de nieuwe map een naam, en klik op “OK”.
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 14 Bewerken
Om de tekst die je ingebracht hebt op te smukken, ga je hem bewerken. Dit doe je door de computer te vertellen met welke tekst er gewerkt wordt, en wat je ermee wilt doen. Dit kunnen we het principe van “Selecteren” en “Commanderen” noemen.
Selecteren
Selecteren kun je op verschillende manieren doen. Wat
Handeling
Vrije tekst
Plaats de cursor voor de te selecteren, druk de linker muisknop in en verplaats de cursor terwijl je de muisknop ingedrukt houd, tot de tekst die je wilt selecteren gemarkeerd is
1 woord
Dubbelklikken op het woord.
1 zin
CTRL-klik ergens in de zin.
1 alinea
Plaats de cursor voor de linkermarge. De cursor verandert in een pijl die naar rechts wijst. Klik nu dubbel, en de hele alinea wordt geselecteerd.
Je kunt ook 3 keer klikken in de alinea. 1 regel
Plaats de cursor voor de linkermager. De cursor verandert in een pijl die naar rechts wijst. Klik éénmaal, en de regel wordt geselecteerd. Tabel 15 : Selecteermogelijkheden
Nadat je de gewenste tekst geselecteerd hebt, kun je hem bewerken. Hierna geven we enkele voorbeelden.
Tekstkleur
Je kunt de kleur van de tekst wijzigen door in de werkbalk van “Microsoft Word” het icoontje “Tekstkleur” aan te klikken. Plaats de cursor op het pijltje van dit icoon, klik en kies uit het uitklappalet de gewenste kleur. Daartoe plaats je de cursor boven het gewenste kleur, en klik je. Stap 1
Stap 2
Tabel 16 : Tekstkleur wijzigen
Lettergrootte
Om de grootte van de letters in een woord, zin of titel aan te passen, ga je als volgt te werk (nadat je de te wijzigen tekst geselecteerd hebt). Verplaats de cursor naar het uitklapmenu “Tekengrootte” in de werkbalk van Word, klik op het omgekeerde driehoekje en kies de gewenste grootte uit de lijst. Hiervoor verplaats je de cursor tot boven de gewenste grootte, en klik je die aan.
Figuur 14 : Het uitklapmenu “Tekengrootte”
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 15 Lettertype
Om de vorm van de letters te veranderen, kun je een ander lettertype kiezen. Dit kun je op dezelfde manier doen als het wijzigen van de lettergrootte lettergrootte of de tekstkleur. Het enige verschil is, dat je een ander menuutje moet kiezen. Kies uit de werkbalk van Word het menu “Lettertype”, “Lettertype”, plaats de cursor boven het gewenste type en klik om het te kiezen.
Figuur 15 : Het “Lettertype”-menu uit de werkbalk
Letterstijl
Als je bepaalde delen uit een tekst wil benadrukken kun je dit doen door deze vet, cursief of onderlijnd weer te geven. Hiervoor plaats je de cursor boven de gewenste stijl in de werkbalk en klik je op het icoontje.
Figuur 16 : Het stijlvakje uit de werkbalk van Word
De betekenis van de icoontjes is
Icoon
Betekenis Vet gedrukt Cursief gedrukt Onderlijnd Tabel 17 : De stijlicoontjes
Je kunt deze stijlen ook combineren.
Uitlijnen
Je kunt je tekst op een bepaalde manier tegenover tegenover de pagina uitlijnen. Ook hiervoor is er een bepaald vak voorzien in de werkbalk van Word. Plaats je cursor boven het icoontje van de gewenste uitlijning en klik om ze te activeren.
Figuur 17 : Het uitlijnvakje uit de werkbalk van Word
De betekenis van de icoontjes Icoon
Betekenis Links uitgelijnd Centraal uitgelijnd Rechts uitgelijnd Uitgevuld Tabel 18 : De uitlijnicoontjes
Afsluiten
Om Word af te sluiten, maak je gebruik van de icoontjes waarmee we vensters afsluiten. Verplaats de cursor tot boven het sluitvakje ( wordt afgesloten.
), en klik met de linker muisknop. Het venster
Indien je het document nog gewijzigd hebt, zal het programma je vragen om de wijzigingen te bewaren. Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 16 Heropenen
Nadat een document afgesloten is, moet je het opnieuw openen om verder te kunnen werken. Je kunt dit op verschillende manieren doen :
Methode 1
Methode 2
Via “Start – Mijn Documenten”
“Mijn Documenten” op bureaublad openen
Tabel 19 : Heropenen van een document
Je kunt er ook voor kiezen om eerst het programma opnieuw te openen, en dan via het menu “Bestand” te werken. Hierbij heb je drie mogelijkheden.
Methode 1
Methode 2
Methode 3
Kies uit het menu “Bestand” de opdracht “Openen”.
Kies het icoontje “Openen” uit de werkbalk
Kies uit het menu “Bestand” de naam van jouw document uit de lijst met recente bestanden.
Tabel 20 : Document openen via het programma
Wanneer je de eerste twee methodes gebruikt toont het programma jou een venster waarin je moet aangeven waar jouw document zich bevindt.
Vind de map waar jouw document staat
Open jouw document
Tabel 21 : Bijkomende stappen voor het openen via het programma
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 17 Afbeeldingen
Je kunt in Word jouw tekst extra opsmukken door afbeeldingen of foto’s in te voegen. De werkwijze lijkt veel op die voor het openen van een document, maar we gebruiken een ander menu. Stappen Open het menu “Invoegen” en plaats de cursor op “Figuur” Klik met de linker muisknop Vervolgens pas dezelfde werkwijze toe, als om een bestand te openen. Tabel 22 : Afbeeldingen toevoegen
Nu kun je, net zoals bij het openen van een bestand, op zoek gaan naar de plaats waar de figuur of foto die je wenst in te voegen opgeslagen is.
Figuur 18 : Een afbeelding invoegen
Figuur 19 : De ingevoegde afbeelding
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 18
Kennismaking met internet Definitie
Internet, of het World Wide Web, is een wereldwijd spinnenweb van computers die informatie over de meest uiteenlopende onderwerpen publiceren. Die informatie kun je gelijk waar je bent en over een internetverbinding beschikt, raadplegen.
Website
Eén zo’n informatiebron noemen we een “website”. Een website bestaat uit één of meerdere webpagina’s, die aan elkaar gekoppeld zijn met webkoppelingen. Zo’n koppeling wordt ook wel een link of hyperlink genoemd.
Link
Een webkoppeling (of link) kan de vorm hebben van een •
Blauw onderlijnd tekstje
•
Knop
•
Afbeelding
Door een dergelijke link aan te klikken, wordt een nieuwe pagina geopend of keer je terug naar een vorige. Surfen
Het “rondspringen” van de ene webpagina naar de andere, noemen we surfen. Tijdens het surfen zijn de mogelijkheden zowat onbeperkt. Je kunt
Materiaal
•
Informatie opzoeken over hobby’s, reiswegen, bibliotheekcatalogi, gezondheid,…
•
Online bankieren
•
Chatten
•
Telefoneren
•
e-mails ontvangen en versturen
•
foto’s en filmpjes ontvangen en versturen
•
…
Om te kunnen surfen moet je over een aantal essentiële benodigdheden beschikken : Item
Voorbeeld
Computer
HP, Acer, DELL, Apple,…
Internetleverancier (ook wel provider genoemd)
Telenet (kabel) Skynet (ADSL van Belgacom) Euphonynet Scarlet …
Een bladerprogramma (browser)
Internet Explorer Mozilla Firefox Opera Safari …
Tabel 23 : Benodigdheden om te surfen
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 19 Opstarten
Om Internet Explorer (of een andere browser) op te starten, ga je tewerk zoals bij het opstarten van Microsoft Word.
Figuur 20 : Internet Explorer opstarten
Venster
In het venster dat geopend wordt als Internet Explorer gestart is, vinden we een aantal element terug die we ook in Word al gezien hebben : de titelbalk en de menubalk. Om goed te kunnen surfen, zijn er twee extra balken voorzien : de adresbalk en de tabbalk.
Adresbalk
In de adresbalk gaan we straks invoeren welke website we willen bezoeken. De naam van een website, wordt ook het “adres” van de website genoemd. Naast het adres-vakje, zien we nog een aantal knoppen.
Icoontje
Knop
Functie
Vorige
De vorige pagina terughalen
Volgende
De volgende pagina terug ophalen
Stoppen
Onderbreek het inladen van de gevraagde pagina
Vernieuw
Vernieuw de huidige pagina (herladen) Tabel 24 : Knoppen in de adresbalk
Tabbalk
In de tabbalk krijgen we tabbladen voor de bezochte website, maar ook enkele interessante knoppen : Icoontje
Knop
Functie
Favorietencentrum
Opent het overzicht met favorieten
Favoriet Toevoegen
Voegt de huidige pagina toe aan het favorietencentrum
Nieuw Tabblad
Maakt een nieuw tabblad
Startpagina
Opent de ingesteld startpagina opnieuw
Afdrukken
Drukt de huidige pagina af Tabel 25 : Knoppen in de tabbalk
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 20 Adressen
Adressen van websites worden volgens een vast patroon opgebouwd. Een adres bestaat uit een aantal onderdelen : Onderdeel
Betekenis
http://
Dit is de taal die jouw computer en deze van de website zullen gebruiken om gegevens uit te wisselen. Dit is altijd hetzelfde, en hoef niet meer in te voeren. Internet Explorer (en andere browsers) voegen dit automatisch toe.
www
Dit is de afkorting voor “World Wide Web”. Ook dit moet je niet altijd intypen.
De naam
Dit is de naam van de website
De extensie
Dit is een code waarmee aangegeven wordt tot welk land of instelling een website behoort. Tabel 26 : Onderdelen van website-adressen
De meest gebruikte extensies zijn : Extensie
Betekenis
.be
België
.nl
Nederland
.fr
Frankrijk
.de
Duitsland
.uk
Groot-Brittanië
.eu
Europese Unie
.com
Commercieel bedrijf (meestal Amerikaans)
.org
organisatie
.edu
scholen
.ac
universiteiten, hoge scholen
.gov
overheid
.mobi
GSM-sites Tabel 27 : Extensies van websites
Websites aangemaakt door privé-personen hebben meestal een adres waarin een tilde “~” voorkomt, gevolgd door het woordjes “user”. Enkele interessante voorbeelden zijn dus :
Homepage
•
www.zonnebeke.be
•
www.google.be
•
www.letterschuur.be
•
www.apple.com
•
www.seniorennet.be
De startpagina of homepagina (homepage) van een website kan je vergelijken met een titelblad of inhoudstafel van een boek. Hier is het adres van de webpagina het kortst. Wanneer je een webadres noteert is het voldoende het eerste gedeelte van de startpagina op te schrijven. Vandaar kan je immers toch doorklikken naar de achterliggende webpagina’s… Voor veel instellingen, organisaties en bedrijven is internet een medium om hun mening, dienstverlening of producten kenbaar te maken. Daarom probeert iedereen een zo vanzelfsprekend webadres te verkrijgen. Als je dus de naam of afkorting van een organisatie, vereniging of bedrijf kent, kun je gokken wat hun internetadres zou kunnen zijn. In veel gevallen is dat juist, maar soms kan dat ook verkeerd uitpakken.
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 21 Surfen
Om te surfen moet je dus een startadres kennen. Typ dit adres in het adresveld van de adresbalk, en druk je op de ENTER-toets.
Figuur 21 : Het adres van de gemeentelijke website
Ogenblikkelijk gaat jouw browser op zoek naar het ingebrachte adres. Als het niet gevonden wordt, heb je meestal een tikfout gemaakt. Je krijgt dan een pagina zoals hieronder.
Figuur 22 : Foutboodschap bij verkeerde ingave
Linken
Op een website zie je verschillende soorten informatie. Er is gewone tekst, onderlijnde tekst en er zijn afbeeldingen. Wanneer je met de cursor over een bepaalde element komt, en het pijltje verandert in een handje, dan kun je die tekst of afbeelding aanklikken. Zo’n aanklikbare tekst of afbeelding noemen we een link. Het is de toegang tot een andere webpagina, foto’s, mailvensters, toepassingen,… In teksten worden linken van gewone tekst onderscheiden door deze blauw te onderlijnen. Linken die je reeds eerder bezocht hebt worden paars onderlijnd. Cursor
Betekenis Niets Aanklikbare tekst of afbeelding. Van hieruit kun je naar andere pagina’s surfen. Tabel 28 : Linken ontdekken
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 22 Bewaren
Je kunt op verschillende manieren iets van het internet bewaren. Ofwel bewaar je de hele pagina om later te bekijken, of je kopieert het stukje tekst of de afbeelding die jouw interesseert, of je drukt de pagina af.
Pagina
Om een volledige webpagina te bewaren, ga je als volgt te werk Stappen Open het menu “Bestand” en kies “Opslaan als…”
Voer de stappen uit om een document te bewaren zoals getoond in Les 2 bij het bewaren van een Word-document
Tabel 29 : Een website bewaren
Tekstdeel
Om een stuk tekst te bewaren, kun je deze tekst selecteren, kopiëren en in een Worddocument plakken. Hiervoor ga je als volgt te werk : Stappen Plaats de cursor (pijltje) aan het begin van de tekst die je wilt kopiëren. Als het pijltje verandert in een streepje , kun je beginnen slepen. Druk de linker muisknop in, en hou deze ingedrukt, terwijl je de cursor sleept tot aan het eind van de te kopiëren tekst. De achtergrond wordt blauw Kies uit het menu “Bewerken” de opdracht “Kopiëren”
Start Word of ga naar een eerder geopend document Klik waar je de tekst wilt laten verschijnen Kies uit het menu “Bewerken” de opdracht “Plakken”
Tabel 30 : Tekst kopiëren naar Word
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 23 Afdrukken
Een derde manier om iets van internet te bewaren is het afdrukken van datgene wat jou interesseert. Hiervoor ga je als volgt te werk :
Stappen Kies uit het menu “Bestand” de opdracht “Afdrukken”
Kies jouw printer uit de lijst en druk op “Afdrukken”
Tabel 31 : Afdrukken
Favorieten
Als je bepaalde websites vaak bezoekt, dan kan het nuttig zijn om dat adres niet steeds opnieuw te moeten intypen. Daarom voorzien alle browsers de mogelijkheid om met zogenaamde “Favorieten” te werken.
Toevoegen
Om een pagina toe te voegen aan jouw favorieten, voer je de volgende stappen uit :
Stappen Plaats de cursor boven het icoontje “Aan Favorieten Toevoegen” en klik met de linker muisknop Plaats de cursor boven “Aan favorieten toevoegen…” en klik
Geef de favoriet (eventueel) een naam, en klik op “Toevoegen”
Tabel 32 : Een favoriet toevoegen
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 24 Gebruiken
Je roept een favoriet op vanuit het “Favorietencentrum. Stappen Plaats de cursor boven het icoontje “Favorieten”, en klik met de linker muisknop Plaats de cursor boven de gewenste favoriet
Klik met de linker muisknop Tabel 33 : Favorieten gebruiken
Zoeken
De meerwaarde van internet ligt in de enorme hoeveelheid informatie die zeer toegankelijk is. Dit grote voordeel, kan meteen ook grote nadeel zijn. Hoe ga je zoeken in de miljarden webpagina’s op het internet, en hoe vind je dan exact datgene waarin jij geïnteresseerd bent ?
Hoe ?
Je kunt zoals reeds vermeld in het deeltje “Adressen – Homepage” een gokje wagen als je de naam of afkorting van een organisatie of bedrijf kent. Je weet echter nooit wat dat oplevert. Probeer onderstaande sites maar eens. Te zoeken info
Webadres
recept wafels
www.wafels.be
socialistische partij
www.spa.be
automerk KIA
www.kia.be
voetbalclub Anderlecht
www.anderlecht.be
informatie over de Lotto
www.lotto.be
Tabel 34 : Zoekertjes
Zoekrobot
Zoeken op internet doen we dan ook best aan de hand van een zogenaamde zoekrobot, of zoekmachine. Een zoekrobot gaat constant het hele internet af, en maakt een inventaris van alles wat hij tegenkomt. Alle informatie die hij tegenkomt wordt opgeslagen in een reuzenkast. We noemen dat een databank of een gegevensbank. In deze gegevensbank worden de wijzigingen van pagina’s die reeds gekend zijn opgeslagen en worden nieuwe pagina’s toegevoegd. Als we iets op internet willen zoeken, gaan we niet zelf over het hele internet zoeken. We richten onze browser naar één van de vele zoekrobotten, en ondervragen hem over de informatie die we zoeken. De robot zoekt in zijn reuzenkast, en geeft ons een lijst van wat hij gevonden heeft. Er bestaan heel wat zoekmachines. De meest gekende zijn Google, Yahoo, AltaVista. Aangezien Google veruit de populairste is en het meeste bezochte pagina’s bevat gaan wij er ons op concentreren. De webadressen van de drie meest populaire zoekrobotten zijn Zoekmachine
Webadres
Google
www.google.be
Yahoo
www.yahoo.com
AltaVista
www.altavista.be Tabel 35 : Adressen zoekrobotten
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 25 Wat ?
De meeste mensen zoeken zoeken informatie over hobby’s, maatschappelijke thema’s, overheidsinformatie,... Deze informatie is terug te vinden in verschillende vormen : teksten, foto’s, afbeeldingen, video, invulformulieren, forums,...
Opgelet Op internet is letterlijk alles te vinden. Datgene wat je interesseert, maar ook datgene wat je niet interesseert. Zaken die je leuk vindt, maar ook zaken die je choqueren. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden, want soms kun je verrassende zoekresultaten bekomen.
Met Google kun je een correct correct antwoord vinden op het merendeel van de zoekopdrachten. Er zijn evenwel een aantal sites waar je specifieke informatie rond bepaalde thema’s kunt zoeken.
Gezocht
Site
Videootjes
www.youtube.com
Algemene Kennis zoeken, aanvullen,...
www.wikipedia.be
Fotomateriaal zoeken en delen
www.flickr.com
Telefoonnummers
www.1207.be
Routebeschrijvingen
www.viamichelin.nl
Veilingsites
www.ebay.be www.kapaza.be Tabel 36 : Interessante zoeksites
Starten
Om een zoekopdracht te beginnen moeten we onze browser dus eerst naar een van de vele zoekrobotten laten wijzen. Wij kiezen Google. Om de site van Google te laden, start je Internet Explorer, en breng je in het adresveld van de adresbalk het adres in : www.google.be .
Figuur 23 : Het adres van Google
Hierdoor krijg je het volgende scherm.
Figuur 24 : De homepage van Google
Je hoeft er niet van op te kijken als hetgeen je ziet verschillend is van dit scherm. Google maakt er immers een sport van om zijn homepagina aan te passen aan de actualiteit, de tijd van het jaar, een feestdag,…
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 26 Startpagina
Veel mensen geven er de voorkeur dat hun browser direct na het opstarten de homepagina van Google toont. Dit kun je doen door de volgende stappen te volgen :
Stappen Start Internet Explorer en ga naar Google zoals hierboven getoond. Plaats de cursors op het menu “Extra”, klik met de linker muisknop en kies de opdracht “Internetopties”.
Plaats de cursor op de knop “Huidige gebruiken” en klik met de linker muisknop. Plaats de cursor op de knop “OK” en klik met de linker muisknop.
Tabel 37 : Google instellen als startpagina
Wanneer je de volgende keer Internet Explorer start, zal Google automatisch geladen worden.
Zoekopdracht Om met Google iets te zoeken moeten we een zoekopdracht ingeven. We doen dit in het enige invoerveld op het scherm.
Figuur 25 : Het invoerveld in het zoekgedeelte van het Google-scherm
Een zoekopdracht is opgebouwd uit trefwoorden. Dit betekent dat onder andere lidwoorden, voegwoorden (en, of, tot, van,…) niet bijdragen tot een goed zoekresultaat, en best achterwege gelaten worden.
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 27 Zoektips
Om betere resultaten te krijgen kun je rekening houden met de volgende tips bij het invoeren van jouw trefwoorden :
Zoekterm
Betekenis
wafel
Zoek alle websites die het woord “wafel” bevatten
luik wafel
Zoek alle websites die de woorden “luik” en “wafel” bevatten
“luikse wafel”
Zoek alle websites die de combinatie “luikse wafel” bevatten. Let op de aanhalingstekens.
“luikse wafel” –suiker
Zoek alle website die de combinatie “luikse wafel” bevatten, maar niet het woord “suiker”. Tabel 38 : Zoektips
Verfijnen
Bij veel zoekopdrachten krijg je een bonte mengeling van Nederlandse, Belgische, Franse, Amerikaanse, Russische,… websites. Daarom kun je Google opdragen om enkel te zoeken in
Optie
Betekenis
Het internet
Alles wat te vinden is
Nederlandse pagina’s
Enkel pagina’s in het Nederlands
Belgische pagina’s
Enkel website eindigend op “.be”. Je kunt hier uiteraard ook nog op Franstalige (Waalse) websites uitkomen.
Tabel 39 : Verfijningen in Google
Uitvoeren
Als je eenmaal een goede zoekopdracht in het zoekgedeelte ingevoerd hebt, moet je Google de opdracht geven om de opdracht uit te voeren. Dit doe je door op één van de knoppen onder het zoekveld te klikken :
Knop
Betekenis Google zoekt, en brengt je direct naar de site die best voldoet aan de opgegeven zoekterm. Google zoekt, en toont een lijst met gevonden websites. Tabel 40 : Zoekwijze kiezen
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 28 Resultaten
Nadat Google jouw zoekopdracht uitgevoerd heeft, krijg je een lijst met de gevonden zoekresultaten.
Figuur 26 : Zoekresultaten
Lezen (1)
Om de resultaten die Google toont goed te kunnen interpreteren is de getoonde lijst op een bepaalde manier opgebouwd. Lijstonderdeel
Verklaring
De zoekopdracht
De zoekopdracht is volledig overgenomen. Zo hoef je niet altijd terug naar de homepagina van Google om een nieuwe opdracht in te voeren, of de huidige te verfijnen.
Aantal en duur
Google toont per pagina slechts een tiental resultaten. Daarom wordt ook getoond hoeveel websites er in totaal gevonden zijn, en hoelang de zoekrobot daarover gedaan heeft. Dit is indrukwekkend, als je weet dat er ongeveer 108.000.000 websites zijn die samen zo’n 29.700.000.000 pagina’s tellen.
Insprong
Dit zijn resultaten die samenhangen met de lijn erboven. Ze behoren tot dezelfde website.
Tabel 41 : Het Google-venster lezen
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 29 Lezen (2)
Om jou een idee te geven van de context waarin Google jouw trefwoord(en) gevonden heeft krijg je per zoekresultaat :
Element
Betekenis
Paginatitel
Door op de titel te klikken word je naar de gevonden pagina gebracht.
Context
Twee lijnen tekst met de gevonden termen in het vet
Webadres
Het volledige adres van de webpagina
xx k
De grootte van de pagina
Google slaat van alle pagina’s die gevonden worden een kopie op. Daardoor kun je de informatie die Google voor jou gevonden heeft ook bekijken als de website niet actief is (bijvoorbeeld door onderhoud). De versie van deze webpagina kan verschillen van die op de website zelf. Het is ook voor Google onmogelijk om altijd over een kopie van alle 29 miljard webpagina’s te beschikken. Als je tevreden bent over de inhoud van een bepaalde site, maar graag meer had geweten, dan kan deze link sites vinden die een gelijkaardige inhoud hebben die je misschien nog niet kent. Als je op zoek bent naar productinformatie, dan kan "Gelijkaardige Pagina's" informatie van concurrenten voor je vinden, zodat je kunt vergelijken. Als je graag een bepaald onderwerp wilt onderzoeken, kan de link je helpen zeer snel een groot aantal bronnen te vinden, zonder dat je tijd hoeft te verliezen om te bedenken welke sleutelwoorden je naar die sites zouden kunnen leiden. Tabel 42 : Details van een resultatenlijn
Afbeeldingen
Als je specifiek op zoek bent naar afbeeldingen kun je gebruik maken van de “Afbeeldingen”module van Google. Hiervoor breng je de cursor tot boven de tekst “Afbeeldingen” en klik je met de linker muisknop.
Figuur 27 : De Google-modules
Het werkingsprincipe is gelijklopend. Je voert een zoekopdracht in en Google toont afbeeldingen die voldoen aan jouw opdracht.
Figuur 28 : Gevonden afbeeldingen
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 30 Je kunt de grootte van de afbeeldingen die je wilt vinden meegeven. Dit kan interessant zijn. Als je op zoek bent naar een groot, scherp beeld van iets is het beter om te kiezen voor “Grote afbeeldingen” of “Extra grote afbeeldingen”
Figuur 29 : Mogelijke afbeeldingsformaten
Extra’s
Google biedt op zijn website veel extra functies aan. Deze cursus is te kort om ze allemaal gedetailleerd te behandelen. Maar een kort overzicht kunnen we wel geven. Module
Bedoeling
Maps
Liggingskaarten, adressen zoeken
Nieuws
Overzicht van het belangrijkste nieuws
Discussiegroepen
Zogenaamde forums waarin de gebruikers elkaar helpen door te antwoorden op elkaars vragen.
Gmail
Gratis e-mail programma
Agenda
Agendabeheer
Picasa
Foto’s bewaren, bewerken, doorsturen, publiceren,…
Docs
Documenten aanmaken en beheren via Google
…
Nog veel meer Tabel 43 :Extra modules in Google
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 31
Kennismaking met e-mail Definitie
“E-mail” is een afkorting voor Electronic Mail, ofwel elektronische post. Het is een manier om andere internetgebruikers boodschappen te zenden. E-mailen lijkt een beetje op brieven schrijven. Alleen komt er geen papier aan te pas, want je schrijft en leest emailberichten op je computer en verstuurt ze via internet. Dat gaat heel snel. Niet altijd binnen seconden, maar toch wel binnen minuten. Afstand is bij email dan ook niet zo belangrijk. Een bericht naar Canada komt bijna net zo snel aan als een bericht naar een buurman. E-mailen is een snelle, goedkope en gemakkelijke manier van communiceren.
Hoe ?
Om te e-mailen heb je verschillende mogelijkheden. Ofwel maak je gebruik van een zogenaamd e-mail-programma, of je werkt via web-mail
Programma’s
De meest gebruikte e-mail-programma’s zijn Programma
Fabrikant
Outlook Express
Microsoft
Windows Mail
Microsoft
Thunderbird
Mozilla
Mail
Apple
Eudora
QualComm
… Tabel 44 : Meestgebruikte e-mail-programma’s
Webmail
Je kunt ook mailen zonder gebruik te maken van een specifiek programma. Je gebruikt dan de diensten van een aanbieder van web-based e-mail. Dit is een bedrijf met een site op internet waar je (meestal) gratis een persoonlijk e-mailadres kan aanmaken. Dienst
Aanbieder
Hotmail
Microsoft
Windows Live
Microsoft
GMail
Google
Advalvas
Advalvas
Tabel 45 : Veelgebruikte Web-mailaanbieders
Voordeel hiervan is dat je je mail overal kan raadplegen waar er een internetaansluiting is: bij je buurman, in een bibliotheek aan de andere kant van de wereld, in een internetcafé,… Adressen
Elk e-mail adres is uniek. Er kunnen geen twee personen op de wereld rondlopen met hetzelfde adres. Een e-mail adres heeft altijd dezelfde structuur waarbij we telkens volgende onderdelen hebben: Onderdeel
Betekenis
Voorbeeld
Naam
Jouw naam, waarbij spaties vervangen worden door punten “.”, koppeltekens “-“ of liggende streepjes “_”.
bob.de.bouwer
Apenstaartje
In het Engels staat dit teken voor “at” wat in het Nederlands “bij” betekent
@
Server
de naam van de aanbieder waar jouw mailbox staat
hotmail.com
Tabel 46 : Structuur van een mailadres
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 32 Windows Live Aangezien “Windows Live” – de dienst van Microsoft – de meest gekende webmail-dienst is, gaan we van deze gebruik maken om ons eigen e-mail-adres aan te maken. Microsoft is momenteel echter bezig om al zijn diensten en producten in een uniforme stijl te gieten. Vandaar dat je soms naamsverwarring kunt krijgen. Daarom dit klein geheugensteuntje van synoniemen.
Product
Namen
Webmail
Hotmail (wordt) Windows Live
Programma
Outlook Express (wordt) Windows Mail Tabel 47 : Microsoft-producten
Adres aanmaken De werkwijze om een nieuw e-mail-adres aan te maken bij “Windows Live” is beschreven in bijlage 3 “Aanmaken van een “Windows Live” e-mail-adres”
Aanmelden
Kies de website van “Windows Live” uit jouw “Favorietencentrum”, of voer het webadres www.hotmail.be in in de adresbalk van Internet Explorer. Je krijgt één van de onderstaande aanmeldschermen. Welk scherm je precies krijgt is afhankelijk van bepaalde systeeminstellingen die niet tot het domein van deze cursus behoren.
Figuur 30 : De twee types aanmeldschermen van Windows Live
Afhankelijk van het type aanmeldscherm volg je één van de twee stappen.
Stap Bij het eerste type aanmeldscherm, moet je bij het veld “Windows Live ID”n jouw e-mail-adres invullen en bij het veld “Wachtwoord” jouw wachtwoord. Klik daarna op “Aanmelden”
Bij het tweede type aanmeldscherm plaats je de cursor boven jouw mailadres en klik je met de linker muisknop.
Vul daarna jouw wachtwoord in, en klik op “Aanmelden
Tabel 48 : Aanmelden bij Windows Live
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 33 Wachtwoorden NOOIT laten bewaren Bij dergelijke aanmeldschermen kunnen bepaalde opties aangevinkt staan. In dit geval is dit bij de tekst “Mijn Windows Live ID op deze computer onthouden”, “Mijn wachtwoord onthouden” of “Mijn wachtwoord bewaren”. Dit is misschien goed bedoeld, maar je verwijdert best die vinkjes. Zo loop je niet het risico dat jouw gegevens (naam, wachtwoord,…) ergens blijven “plakken”. Dit is voornamelijk van toepassing als je op andere toestellen dan je eigen computer werkt.
Post Lezen
Nadat je succesvol bent ingelogd krijg je het volgende scherm.
Figuur 31 : Overzichtsscherm Windows Live
Openen
Om jouw post te lezen moet je het “Postvak IN” nog openen.
Stappen Hiervoor plaats je de cursor boven de tekst “Postvak IN”, en klik je met de linker muisknop.
Tabel 49 : “Postvak In” openen
Je komt nu terecht in het onderdeel waarin inkomende mails getoond worden.
Figuur 32 : Postvak IN
Onderdelen
In het venster zijn een aantal betekenisvolle onderdelen :
Element
Betekenis Toont het aantal ontvangen berichten Ongelezen bericht Gelezen bericht Een beantwoord bericht Bericht heeft een bijlage Datum en tijd waarop het bericht is ontvangen
Grootte van het bericht Titel van het bericht Tabel : 50 : Elementen van Postvak IN
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 34 Zelf Mailen
Om een e-mail te schrijven ga je als volgt te werk. Stap Hiervoor plaats je de cursor boven de tekst “Postvak IN”, en klik je met de linker muisknop.
Plaats de cursor boven de knop “Nieuw” en klik met de linker muisknop Tabel 51 : Mail aanmaken
Er verschijnt een nieuw scherm.
Figuur 33 : Een blanco mailtje
Opstellen
Om een mailtje op te stellen gebruik je de volgende velden. Je moet minstens één e-mailadres invullen. Alle andere velden zijn optioneel.
Veld
Betekenis De geadresseerde Carbon Copy, doorslag. Hier kan je de e-mailadressen intypen van diegenen die een kopie van het bericht moeten ontvangen. Blind Carbon Copy. Hier kan je de e-mailadressen intypen van diegenen die een kopie van het bericht moeten ontvangen, zonder dat de overige geadresseerden weten dat dit gebeurt. Dit veld wordt zelden gebruikt. Hier geef je kort aan wat het onderwerp van je bericht is. Dit veld hoeft niet noodzakelijk ingevuld te worden. Tabel 52 : De belangrijkste velden
Enkele interessante aandachtspunten :
•
In de velden “Aan”, “CC” en “BCC” kun meerdere adressen intypen, maar die moeten dan wel door een puntkomma en een spatie worden gescheiden
•
Een e-mailadres is steeds herkenbaar aan het @-teken (apenstaartje). Om het @teken in te typen, houd je de ‘AltGr’-toets ingedrukt (rechts van de spatiebalk) terwijl je de toets indrukt waarop het @-teken afgebeeld staat.
In het blanco witte vak onderaan kan je je e-mail typen. Klik er eenmaal in en je kan beginnen!
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 35 Om jouw mail te versturen, ga je als volgt te werk :
Stap Plaats de cursor op de knop “Verzenden” en klik met de linker muisknop Tabel 53 : Mail versturen
Als je je bericht nog niet wil versturen, maar wil bijhouden als kladversie om er later nog zaken aan toe te voegen klik je op de knop
Figuur 34 : Als concept opslaan
Na het versturen van het bericht krijg je een bevestiging als het bericht succesvol verzonden is.
Figuur 35 : Bevestiging
Je kan terugkeren naar het ‘Postvak IN’ door op ‘Terug naar Postvak IN’ te klikken. Bijlagen
Om een bijlage aan een mail toe te voegen, volg je de volgende stappen. Uiteraard doe je dit vooraleer je jouw bericht verzendt.
Stap Plaats de cursor boven “Toevoegen” en klik met de linker muisknop
Kies “Bestand” uit het menu Klik op “Bladeren” en kies het bestand dat je wilt.
Klik op “Toevoegen” Tabel 54 : Een bijlage toevoegen aan e-mail
In de kop van jouw bericht is er een lijn bijgekomen, met de naam van het toegevoegde bestand.
Figuur 36 : Een e-mail met bijlage
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 36 Mail Lezen
Om een mail uit jouw “Postvak IN” te lezen, verplaats je de cursor tot boven de tekst van de titel van het bericht. Net zoals bij een link in een webpagina, verandert het pijltje in een handje. Als je nu klikt wordt de mail geopend.
Figuur 37 : Een bericht openen
Figuur 38 : Een geopend bericht
Je kunt van hieruit een aantal dingen met het bericht doen. De acties worden later meer in detail toegelicht. Actie Beantwoorden Allen Beantwoorden Doorsturen Verwijderen Afdrukken Verplaatsen naar
Tabel 55 : Mogelijke acties
Om terug te keren naar jouw “Postvak IN” kun je gewoon klikken op “Postvak IN”. Bijlagen
Als je een bericht met een bijlage ontvangen hebt, open je dat bericht op dezelfde manier als zojuist. Om de bijlage te openen voer je dan de volgende stappen uit : Stap Verplaats de cursor boven het paperclipje, en klik met de linker muisknop Als er gevraagd wordt met welk programma je het document wilt openen, klik je op OK. Je kunt hier ook aankruisen “Dit vanaf nu automatisch doen…” Tabel 56 : Een bijlage openen
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 37 Antwoorden
E-mail beantwoorden is zeer eenvoudig. Je hoeft enkel onderstaande stappen te volgen. Wanneer je een e-mail wil beantwoorden, moet je eerst de desbetreffende e-mail openen. Stap Open de te beantwoorden mail
Eén geadresseerde
Indien de originele e-mail naar verschillende mensen verzonden werd, kan je naar al deze mensen tegelijk je antwoord zenden.
Klik op ‘Beantwoorden’
Klik dan op ‘Allen beantwoorden’.
Tabel 57 : Mail beantwoorden
Op je scherm wordt de e-mail die je gaat beantwoorden nogmaals getoond. Het adres van de geadresseerde(n) wordt automatisch ingevuld, en voor het onderwerp wordt “Re:” geplaatst. Dit stamt uit het Engels waar het “Reply” of “Beant “Beantwoorden” woorden” wil zeggen. Voor elke regel in de ontvangen e-mail verschijnt er een haakje (>). Zo kan je het origineel van het antwoord onderscheiden. Je kan je antwoord typen in het witte vak. De cursor wordt automatisch linksboven geplaatst.
Figuur 39 : Een antwoordscherm
Je antwoord zal steeds boven het originele bericht verschijnen. Opeenvolgende e-mails lees je dus van onder naar boven (omgekeerde leesvolgorde!). Wanneer je heel je antwoord getypt hebt, klik je op ‘Verzenden’. Wanneer het bericht correct verzonden is, verschijnt dit scherm:
Figuur 40 : Verzending bevestigd
Je kan terugkeren naar je mails door te klikken op ‘Terug naar Postvak IN’. Daar wordt een
beantwoorde e-mail aangeduid met
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 38 Doorsturen
Wanneer je een e-mail die je ontvangen hebt, wil doorzenden naar een ander e-mailadres (bijvoorbeeld naar een vriend, collega, kennis,…), voer je de volgende stappen uit. Stap Open de te beantwoorden mail Plaats de cursor boven de knop “Doorsturen” en klik met de linker muisknop
Vul het adres van de bestemmeling in in het vak “Aan” Voer eventueel bijkomend commentaar in Verplaats de cursor boven de knop “Verzenden” en klik met de linker muisknop Tabel 58 : Een mail doorsturen
Voor het onderwerp wordt “Fwd:” geplaatst. Dit staat voor forward (doorzenden). Om bij de doorgezonden e-mail zelf nog een stukje bij te typen, ga je op dezelfde wijze te werk als bij het beantwoorden van een e-mail. Spam & andere rariteiten Er is een vervelende kant aan het doorsturen van mail aan iedereen: als je de adressen niet wegknipt, worden al je mailadressen door iedereen gelezen en doorgestuurd. Dat heeft twee hele grote gevolgen: Ten eerste wordt het mailtje almaar groter. Ten tweede vindt de eigenaar van een mailadres het niet echt fijn als zijn adres letterlijk te grabbel wordt gegooid. E-mailadressen kunnen worden misbruikt voor allerlei vervelende doeleinden. Het bekendste misbruik is “spam” (ongewenste reclame), maar je moet er niet aan denken wat een grapjas met al die namen en adressen van je vrienden verder nog kan uithalen. Zorg dus bij het mailen altijd dat alle geadresseerden onzichtbaar blijven. Wil je één mailtje naar tien mensen sturen, geef dan in het veld BCC: (=blinde kopie) de tien adressen in
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 39
Bijlage 1 : Overzicht van afkortingen & termen Hieronder vind je een opsomming en verklaring van de gebruikte afkortingen en termen die in de cursus gebruikt zijn. Afkorting
Betekenis
Chatten
Over internet communiceren door middel van …
Skypen
Gratis telefoneren over internet door gebruik te maken van het programma “Skype”
URL
Webadres Tabel 59 : Overzicht termen en afkortingen
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 40
Bijlage 2 : Overzicht van nuttige websites Site
Onderwerp
www.zonnebeke.be
Gemeente
www.vlaanderen.be
Overheid
www.belgium.be
Overheid
www.cultuurweb.be
Cultuur
www.bibliotheek.be
Bibliotheken
www.letterschuur.be
Bibliotheek Zonnebeke
www.steffi.nl
Computercursus
www.peeceefobie.be
Computerweetjes
www.wikipedia.org
Online encyclopedie
www.1207.be
Witte telefoongids
www.gelegids.be
Gouden gids
www.woordenlijst.org
Spellingsgids
www.radio1.be
Radiozenders
www.radio2.be www.klara.be www.donna.be www.stubru.be www.qmusic.be www.4fm.be www.vrt.be
Televisiezenders
www.deredactie.be www.vtm.be www.2be.be www.vt4.be www.wtv.be www.vitaya.be www.vijftv.be www.demorgen.be
Kranten
www.standaard.be www.tijd.be www.hln.be www.gva.be www.nieuwsblad.be www.hetvolk.be www.libelle.be www.flair.be www.humo.be www.nest.be www.knack.be Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
Tijdschriften
P a g i n a | 41 Site
Onderwerp
www.kaartenhuis.nl
e.kaartjes
www.hotmail.be
gratis e.mail
www.vakantiegids.be
Toerisme
www.hotels.be www.toervl.be www.weeronline.be
Weer
www.delijn.be
De Lijn
www.nmbs.be
NMBS
www.map24.be
Routeplanners
www.routenet.be www.viamichelin.nl www.lotto.be
Lotto
www.beleggersnet.be
Beleggen
www.startkabel.be www.seniorennet.be
Senioren
www.seniorenplein.nl www.seniorenweb.nl www.gezondheid.be
Gezondheid
www.sport.be
Sport
www.webchef.be
Koken
www.familienaam.be
Genealogie
www.rommelmarkten.be
Rommelmarkten
www.kurkdroog.be
Wijn
www.ebay.com
Veilingsite
www.kapaza.be
Veilingsite Tabel 60 : Interessante webadressen
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 42
Bijlage 3 : Aanmaken van een “Windows Live” e-mail-adres Aanmaken
Om gebruik te maken van een “Windows Live”-mail-adres, moet je er eerst eentje aanmaken. Het aanmaken en gebruiken is volledig gratis. Je moet hiervoor een eenvoudige registratieprocedure doorlopen.
Registratie
Om te registreren voer je de volgende stappen uit : Open Internet Explorer en ga naar het webadres www.hotmail.com
Figuur 41 : Het webadres van Hotmail in de adresbalk
Je krijgt onderstaande webpagina.
Figuur 42 : De homepagina van Hotmail
Favorieten
Het is heel handig om deze website aan jouw favorieten toe te voegen. Zo moet je de volgende keer niet opnieuw het hele adres invoeren. Breng de cursor boven de knop “Registreren” en klik éénmaal met de linker muisknop. Je krijgt nu een nieuw scherm.
Figuur 43 : De registratiepagina. Hier kiezen we voor de gratis versie “Windows Live Hotmail”. Breng de cursor boven de knop “Nu abonneren” van de linker kolom en klik met de linker muisknop.
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 43 Invullen
Je ziet nu het registratiescherm. registratiescherm. Je moet in de velden van dit scherm de gevraagde gegevens invullen. We gaan stap voor stap ieder gedeelte van dit scherm invullen.
Stap 1 Stap 1 : Een Windows Live ID maken Plaats de cursor boven het veld naast “*Windows Live ID:” en klik met de linker muisknop Het veld wordt geactiveerd, en je kunt jouw gegevens invullen. Kies uit het veld na het “@”-teken de server waartoe je wil behoren. Standaard is dit ingesteld op “live.be”. Breng de cursor boven de knop “Beschikbaarheid controleren” en klik met de linker muisknop. Indien jouw naam niet meer beschikbaar is, moet je in het eerste veld bijvoorbeeld een cijfer toevoegen aan jouw naam of een volledig andere naam kiezen Tabel 61 : Stap 1 : Een Windows Live ID Maken
Stap 2 Stap 2 : Een wachtwoord kiezen Breng de cursor boven het veld “*Typ het gewenste wachtwoord”, en klik met de linker muisknop. Voer een voor jou gemakkelijk te onthouden wachtwoord, maar dat iemand anders niet kan achterhalen. Lees het stukje “Veilige wachtwoorden” hierna. De veiligheid van jouw wachtwoord wordt weergegeven Breng de cursor boven het veld “*Bevestig het wachtwoord”, klik met de linker muisknop en voer exact hetzelfde wachtwoord opnieuw in. Tabel 62 : Stap 2 : Een wachtwoord kiezen
Veilige wachtwoorden Een veilig wachtwoord bestaat uit minstens 6 tekens, en bevat bijvoorkeur een combinatie van kleine en grote letters, cijfers en/of symbolen. Een hulpje kan zijn om bijvoorbeeld een alledaags woord te kiezen en de klinkers te vervangen door cijfers : a=4, e=3, i=1, o=0, u=2
Enkele voorbeelden : Bloem Bl03m / Bibliotheek B1Bl10th33K / Computer c0mp2T3r
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 44 Stap 3 Stap 3 : Gegevens voor het opnieuw instellen van uw wachtwoord Het veld “Alternatief e-mailadres” gebruiken we niet.
Plaats de cursor op het uitklapmenu “*Vraag” en klik met de linker muisknop. Uit dit lijstje moet je een vraag kiezen.
Plaats de cursor op het veld “*Geheim antwoord”, klik met de linker muisknop en voer het antwoord in op de gekozen vraag. Tabel 63 : Stap 3 : Gegevens voor het opnieuw instellen van uw wachtwoord
Stap 4 Stap 4 : Uw gegevens Plaats de cursor boven elk van de velden, klik met de linker muisknop en vul de gevraagde gegevens in.
Bij het veld “*Geslacht” plaats je de cursor boven de tekst “Man” of “Vrouw” en klik je met de linker muisknop. Het bolletje naast de tekst wordt ingekleurd. Tabel 64 : Stap 4 : Uw gegevens
Stap 5 Stap 5 : De tekens uit de afbeelding typen Plaats de cursor boven het veld “*Tekens typen”, klik met de linker muisknop en typ de tekens uit de afbeelding over.
Tabel 65 : Stap 5 : De tekens uit de afbeelding typen
Let op Deze tekens veranderen steeds. Het heeft dus geen zin om de tekens uit de afbeelding hierboven over te typen.
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 45 Stap 6 Stap 6 : De overeenkomst accepteren Plaats de cursor boven de knop “Ik ga akkoord” en klik met de linker muisknop om jouw adres te activeren.
Figuur 44 : De overeenkomst accepteren
Proficiat
Je hebt zojuist jouw eigen e-mailadres aangemaakt. Vanaf nu ben je voor iedereen van waar ook ter wereld bereikbaar.
Versie
In het volgende scherm kan je kiezen voor de zogenaamde “Light”- of volledige versie. We kiezen voor de “Light”-versie door de cursor boven de knop “Ik wil de lightversie” te brengen en met de linker muisknop te klikken.
Figuur 45 : De versie kiezen die je wil
Als je over een breedband-verbinding beschikt (Telenet of ADSL) kun je voor de “Volledige versie” kiezen. De volledige versie biedt je allerlei extra’s aan zoals een leesvenster in het scherm zodat je telkens onder de opsomming van je berichten een stuk van de aangeklikte mail kan lezen. Dit hoeft evenwel niet direct. Je kunt ten allen tijde van de “Light”-versie naar de volledige en weer terug. En dat zoveel keer je maar wil.
Stap
Aan te klikken
Light Volledig Volledig Light
Tabel 66 : Overschakelen van Light naar Volledig (en terug)
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof”
P a g i n a | 46 Postvak IN
Je komt onmiddellijk in jouw postvak terecht.
Figuur 46 : Postvak IN, met 1 bericht
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke
P a g i n a | 47
Bijlage 4 : Gegevens lesgevers Naam
E-mail
Henri Lefevre
[email protected]
Marie-Josée Van den Troost
[email protected]
Sam Clauw
[email protected]
Monique Winne
[email protected]
Philippe Rassalle
[email protected]
Rik Serpentier
[email protected] Tabel 67 : Gegevens lesgevers
Cursus “Dichten van de Digitale Kloof” © 2008 Dienst Cultuur - Gemeente Zonnebeke