Budget&Recht 224 - september/oktober 2012
3
DE SPITS BESPAAR
1
Trek jaarlijks tot zowat € 3 000 aan opvangkosten af van uw belastingen. U mag € 11,20 per dag inbrengen voor elk kind dat regelmatig naar een door Kind & Gezin erkende opvang gaat. zie blz. 14
2 Luchtvaart
Nieuwe veroordeling
O
pnieuw zijn bepaalde luchtvaartmaatschappijen door de rechtbank veroordeeld wegens onrechtmatige praktijken omtrent hun tarieven. Weer een stap in de goede richting, maar de weg is nog lang …
Vele onrechtmatige bedingen Deze keer werd de Spaanse lowcostmaatschappij Vueling door de rechtbank in Spanje veroordeeld vanwege een aantal onrechtmatige praktijken en bedingen. > Het recht dat de maatschappij zich voorbehoudt om de prijs van de vliegtickets – na de reservatie maar vóór de vlucht – te verhogen als de taksen duurder worden en om die extra kosten automatisch via de kredietkaart aan te rekenen. > Het feit dat men uitsluitend kan betalen met een kredietkaart. > De weigering om vliegtickets terug te betalen in geval van overmacht (ziekte, overlijden van een van de ouders enz.). > Het uitblijven van een schadevergoeding ingeval de vlucht wordt geschrapt wegens technische problemen, een staking enz. > De weigering om bepaalde goederen te vervoeren, zoals waardevolle
BR224_003007_X15.indd.indd 3
DE EUROPESE UNIE MOET DIT PROBLEEM ABSOLUUT AANPAKKEN
voorwerpen, baar geld of bederfelijke producten. > De weigering van de aansprakelijkheid voor schade die passagiers lijden als gevolg van een vertraagde of geschrapte vlucht.
U geniet een fikse korting op de instapkosten van een door ons aanbevolen spaarverzekering. Als u meer dan € 10 000 belegt, bespaart u € 400 door in te tekenen op Credimo Secure via de makelaar DefA Finance of VDV Conseil. En u bespaart € 100 met het Waarborgfonds van AFER Europe+. zie blz. 20
Europa moet ingrijpen Deze recente beslissing komt er twee jaar na de Belgische veroordeling van Ryanair, easyJet en Brussels Airlines om vergelijkbare redenen (easyJet en Brussels Airlines zijn daar intussen tegen in beroep gegaan). En ook het Franse gerecht hee al uitspraken in die richting gedaan. Vanzelfsprekend zijn wij verheugd over het Spaanse vonnis ten voordele van de consument. Helaas geldt dat alleen voor Vueling en hee het dus geen rechtstreekse gevolgen voor de Belgische reizigers. Daarom is het noodzakelijk dat de Europese overheid een lijst opstelt van onrechtmatige (en dus verboden) bedingen opdat die uit de algemene voorwaarden van de luchtvaartmaatschappijen zouden worden geweerd. Dat kan ze doen op basis van eerdere rechtszaken die consumentenverenigingen in verschillende landen van de EU zijn gestart. ■ Paul Louyet en Anne Moriau
OPGELET Sinds 1 augustus hebben erfgenamen van overledenen nog maar vier in plaats van vijf maanden voor de aangifte van nalatenschap. De successierechten moeten worden betaald binnen zes maanden na het overlijden (voordien zeven). Bij een overlijden in het buitenland wordt die termijn met een of twee maanden verlengd.
8/8/2012 10:02:06 AM
4 Budget&Recht 224 - september/oktober 2012
DE SPITS Reizen
Waals Gewest
Vergunning niet meer verplicht
Geen tv: geen bijdrage te betalen
V
anaf 2014 moeten reisbureaus in Vlaanderen geen vergunning meer hebben om hun activiteiten te mogen uitoefenen. In Brussel en Wallonië blijft de vergunning wel verplicht. Tot nu toe was zo'n vergunning in principe overal in ons land vereist om reizen te mogen verkopen. De Vlaamse beslissing is vooral bedoeld om socioculturele organisaties meer bewegingsruimte te geven wanneer zij reizen willen organiseren (bv. voor een vereniging of klas). Daarom wordt de vergunningsplicht voor iedereen opgeheven. De Vlaamse Vereniging van Reisbureaus had namelijk al bepaalde organisaties gedagvaard en een aantal veroordelingen verkregen wegens het gebrek aan een vergunning. Vandaar de afschaffing van de vergunningsplicht, die in werking treedt op 1 januari 2014.
Voldoende bescherming Maar geniet u dan nog wel voldoende bescherming? Toch wel, u bent niet alleen beschermd door het reisbureaudecreet, maar vooral door de reiscontractenwet en de wet op de marktpraktijken. Zo zijn reisorganisatoren en -bemiddelaars wettelijk verplicht om een verzekering tegen insolvabiliteit en een beroepsaansprakelijkheidsverzekering te sluiten. De toegevoegde waarde van het Vlaams decreet omtrent de bescherming van de consument is dus beperkt en de afschaffing ervan verandert dan ook weinig. ■ Paul Louyet en Anne Moriau
BR224_003007_X15.indd.indd 4
M
evrouw G. heeft geen tv en moet dus ook geen kijk- en luistergeld betalen. Dat hee het hof van beroep van Luik onlangs beslist in een zaak waarbij wij de dame als abonnee van Test-Aankoop bijstonden.
Door het raam gezien Het Waals Gewest had mevrouw G. verplicht om de tv-bijdrage te betalen, omdat een controleur door het raam een plat scherm en dvd's in haar woonkamer had zien staan. Hoewel onze abonnee kon bewijzen dat er bij haar geen tv kan worden gekeken, opperde het gewest dat het zelfs
zonder tv technisch mogelijk is om uitzendingen te ontvangen, bijvoorbeeld via het internet. Daarom eiste het gewest toch een tv-bijdrage.
pele blik door het raam te besluiten dat het om een tv gaat. Tijdens een recentere controle werd er trouwens geen enkele tv in huis gevonden.
Geen enkele tv in huis
Waals Gewest volhardt
Uiteindelijk kreeg mevrouw G. in beroep gelijk op grond van verschillende elementen. Zo had onze abonnee meteen aangegeven geen tv te hebben. Ze had bovendien een aest van een onaankelijk orgaan voorgelegd als bewijs dat er bij haar thuis geen tv wordt gekeken. Daarnaast verstrekte ze twee getuigenissen waarin universiteitsprofessoren verklaarden dat het onmogelijk is om met een sim-
Opgelet, die beslissing van het hof heeft enkel betrekking op de situatie in Wallonië, want in de andere gewesten is het kijk- en luistergeld afgescha. Ga er ook niet van uit dat u in Wallonië geen bijdrage betaalt als u een tv-abonnement via de telefoonlijn hebt: u moet die wel degelijk betalen als u een tv hebt die is aangesloten via de kabel, de telefoonlijn (ADSL) of een simpele antenne. Nog goed om te weten is dat het Waals Gewest zelfs kijk- en luistergeld eist als u informaticamateriaal bezit waarmee het mogelijk is om tvuitzendingen te bekijken. Volgens ons is zo'n bijdrage niet meer van deze tijd. Zodra u een computer en een internetverbinding hebt, kan men immers veronderstellen dat u bepaalde uitzendingen "live" of op een later tijdstip kunt bekijken. Daarom pleiten wij ervoor dat het Waals Gewest deze taks naar het voorbeeld van de andere gewesten afschaft, want door de technologische en maatschappelijke evolutie is die volledig achterhaald. ■ Jean-François Biernaux en Paul Louyet
Garantie
Volstaat de Europese informatie?
A
pple hee er een handje van om verwarring te zaaien tussen de weelijke garantietermijn van twee jaar, waar elke consument recht op hee, en zijn eigen commerciële garantie van één jaar. Test-Aankoop hee de informaticareus in gebreke gesteld vanwege deze misleidende praktijken.
Beter informeren Apple is echter niet de enige fabrikant die daar verwarring over schept, verre van. Een Europees parlementariër heeft de Europese Commissie gevraagd of de consument niet beter moet worden geïnformeerd, door fabrikanten te verplichten om duide-
lijke uitleg te geven over de weelijke garantie. Maar EU-commissaris voor Justitie, Viviane Reding, vindt het niet nodig de Europese wetgeving aan te passen. Volgens die richtlijn is het trouwens verboden de consument te misleiden omtrent zijn weelijke garantierechten. Voor mevrouw Reding is er dan ook geen reden voor een bijkomende verplichting om meer informatie te geven over de weelijke garantie. Dat zou bovendien een rem vormen voor de internationale handel, gezien de verschillen tussen de nationale wetgevingen. Daar zijn wij het niet mee eens. De Europese wetgeving is zeer eendui-
dig op dit vlak, en het zou perfect mogelijk zijn om meer informatie te geven over de Europese regels. Apple bewijst immers duidelijk dat de huidige informatie niet volstaat. ■ France Kowalsky en Paul Louyet
8/8/2012 10:02:08 AM
Budget&Recht 224 - september/oktober 2012
Erfenissen
Rekeningen later gedeblokkeerd
M
ogelijk duurt het voortaan langer om de bankrekeningen van een overledene te laten deblokkeren. Wanneer een cliënt overlijdt, moet de bank diens rekeningen en die van zijn of haar partner blokkeren. Om ze weer te laten vrijmaken, moeten de erfgenamen hetzij een aest van erfopvolging vragen bij de ontvanger van het registratiekantoor en van de successierechten, hetzij een akte van erfopvolging laten opstellen door de notaris. Sinds juli zijn notarissen en ontvangers verplicht om de fiscale en sociale overheden op de hoogte te brengen van elke aanvraag van een akte of aest van erfopvolging. Die hebben dan twaalf werkdagen om eventuele schulden van de overledene of van een van de erfgenamen te melden. De akte of het aest van erfopvolging kan dus pas na die termijn worden opgesteld, wat de vrijgave van de banktegoeden vertraagt.
Niet duidelijk genoeg Pas als er geen schulden worden gemeld, mogen de rekeningen worden gedeblokkeerd. Staan er wel schulden op naam van de overledene, dan mag de notaris de erfenis niet vrijgeven eer die zijn afgelost. Gaat het om een erfgenaam die schulden heeft, dan kan het aandeel voor de andere erfgenamen wel al worden vrijgemaakt vooraleer die eerste zijn schulden hee betaald. De wet is echter niet altijd duidelijk. Er is wel voorzien in sancties tegen notarissen en banken die de nalatenschap ten onrechte vrijgeven. De kans is dan ook groot dat zowel notarissen als banken zeer voorzichtig zullen zijn en het dus even kan duren eer de erfgenamen hun geld zien. ■ France Kowalsky en Paul Louyet
BR224_003007_X15.indd.indd 5
B&R IN ACTIE Momenteel vergaderen wij met de Raad voor het Verbruik over een wetsontwerp om de Europese richtlijn betreffende consumentenrechten om te zetten in Belgisch recht. Die Europese tekst versterkt de gemeenschappelijke basis van regels ter bescherming van de consumentenrechten, met name wat betreft onlineaankopen (zie ons Standpunt in B&R 218 van september/oktober 2011).
Samen met het BEUC (Europees Bureau van Consumentenverenigingen) en 13 andere organisaties hebben wij geëist dat de Europese Commissie streng zou optreden tegen degenen die de Libor- en Euribor-indices hebben gemanipuleerd, op basis waarvan een groot aantal rentetarieven wordt bepaald. Deze indices zouden zijn gemanipuleerd ten gunste van de financiële instellingen die ze opstellen. Als dit de consumenten nadeel heeft berokkend, eisen wij dat de verantwoordelijken dat zouden vergoeden.
5
standpunt Handen af van ons aanvullend pensioen
A
ls men de Belgische verzekeringsmaatschappijen hun zin zou geven, zou het weelijke minimumrendement voor de zogenoemde tweede pensioenpijler, dus het aanvullende pensioen dat heel wat werkgevers aan hun werknemers aanbieden in de vorm van een groepsverzekering of een pensioenfonds, naar omlaag worden herzien. Voor ons kan daar geen sprake van zijn, en dat om diverse redenen. Begin juni slaakten de verzekeringsmaatschappijen een alarmkreet over de groepsverzekeringen: door de huidige lage rente haalden ze onvoldoende rendement uit de producten waarin ze de premies van die verzekeringen beleggen (voornamelijk staatsobligaties). Ze smeekten de wetgever om het verplichte minimumrendement te verlagen. Het gaat om 3,25 % voor het gedeelte opgebouwd met de werkgeversbijdragen en van 3,75 % voor het deel opgebouwd met de werknemersbijdragen. Dat doen de verzekeraars keer op keer zodra de rente een dipje kent! De laatste vijf jaar konden ze nochtans geregeld beleggen in obligaties waar ze meer dan 4 % uit halen. Bovendien zwijgen ze in alle talen over oudere obligaties die ze in portefeuille hebben en die veel meer opbrengen. Het gemiddelde rendement is dus nog altijd meer dan behoorlijk. Bovendien moet het weelijke minimumrendement niet elk jaar te gelde worden gemaakt, het wordt over de volledige duur van het contract berekend. Het is dus zeker geen drama als de doelstelling in 2012 niet wordt gehaald. De verzekeraars moeten het percentage van 3,25 % overigens niet eens toepassen op het volledige bedrag van de premies dat ze binnenrijven: daar gaan eerst kosten van af. De vraag is verder hoe ernstig een rendement van 3,25 % is. Gezien de inflatie hield men daar begin juni 2012 slechts zowat 0,50 % aan over ... Kunnen de verzekeraars op lange termijn echt niet beter beleggen? Wist u trouwens dat er veel pensioenplannen bestaan waarvoor niet eens 3,25 % moet worden gewaarborgd? En dat voor werknemers die de eerste vijf jaar al een einde maken aan het contract, ook geen 3,25 % geldt, maar slechts een gewone indexering zoals van de lonen (tenzij die hoger uitkomt)? Opmerkelijk is tot slot dat er geen tandengeknars te horen is van de kant van de pensioenfondsen. In dat geval gelden nochtans dezelfde weelijke regels qua rendementsgarantie.
Het zijn alweer de verzekeraars die klagen, de pensioenfondsen maken geen problemen
8/8/2012 10:02:09 AM
6 Budget&Recht 224 - september/oktober 2012
DE SPITS Rechtbanken
Geschillencommissie Reizen
Duurdere Iets minder klachten rechtsgang
S
inds 8 juli betaalt u meer om een rechtszaak te beginnen. De kosten zijn met 15 % gestegen. Om een zaak op de algemene rol in te schrijven, betaalt u nu bijvoorbeeld € 40 (in plaats van € 35) in de vredegerechten en € 100 (in plaats van € 82) in de rechtbanken van eerste aanleg.
tegenover 42 % het jaar voordien. Daarentegen is het aantal klachten over vertragingen of uurwijzigingen van het vervoer toegenomen. De verklaring daarvoor ligt voor de hand: de hel had te maken met de uitbarsting van de IJslandse vulkaan Eyjaöll, die het luchtverkeer in 2010 ernstig verstoorde.
Verlaagd recht Ook het verlaagde recht dat voor bepaalde procedures blij gelden, is duurder geworden. Zo bedragen de rolrechten van een procedure voor de vrederechter inzake uitkering tot onderhoud of met een hoofdeis van niet meer dan € 1 240 voortaan € 30 in plaats van € 25. En het recht voor de inschrijving van een verzoekschri is gestegen tot € 31 in de vredegerechten en politierechtbanken (tot € 60 in de andere rechtbanken). Tot slot stijgen ook de opstelrechten (de kosten voor de akten die de griffier opstelt), evenals de expeditierechten (de kosten die u betaalt om een uitgifte, kopie of uittreksel van uw dossier te krijgen). Zo betaalt u nu € 1,75 per bladzijde (in plaats van € 1,50) in de vredegerechten en € 3 (in plaats van € 2,85) in de rechtbanken van eerste aanleg. ■
Rechtzetting
Onbelast vrijwilligerswerk
I
n ons vorige nummer is er een fout geslopen in deze rubriek (B&R 223, blz. 7). Vrijwilligers hebben wel degelijk recht op een onbelastbare onkostenvergoeding, zij het tot maximaal € 1 257,51 per jaar (en dus niet per maand). Boven dat bedrag worden ze evenmin belast voor de vergoeding van kosten en uitgaven, als ze die met bewijsstukken kunnen staven. ■ France Kowalsky en Paul Louyet
BR224_003007_X15.indd.indd 6
Verzoening
I
s het misschien een gevolg van de economische crisis, die de laatste jaren voor een daling van het aantal reizen heeft gezorgd? Hoe dan ook worden er maar weinig klachten voorgelegd aan de Geschillencommissie Reizen en het aantal daalt zelfs.
Sneller dan de rechtbank Sinds 1983 tracht de Geschillencommissie Reizen, die door TestAankoop en de reissector werd opgericht, om geschillen tussen reizigers en touroperatoren of reisbureaus op te lossen. Geschillen worden behandeld door arbitrage of verzoening, wat meestal sneller en goedkoper is dan via een rechtszaak.
Iets minder klachten In 2011 hee het arbitragecollege van de commissie, waarvan de beslissingen bindend zijn, 87 geschillen beslecht, wat er twee minder zijn dan in 2010. Er zijn ongeveer evenveel klachten afkomstig van beide zijden van de taalgrens. Het relatief kleine aantal klachten van de laatste jaren is niet alleen te verklaren door de economische crisis, maar ook door de inspanningen die de reissector hee gedaan om geschillen zo veel mogelijk in der minne te regelen.
Het Eyjafjöll-effect Het arbitragecollege kende aan ongeveer twee derde van de vragende partijen (meestal reizigers) de gevraagde schadevergoeding geheel
of gedeeltelijk toe. Gemiddeld ging het om € 900 per dossier. Zoals gewoonlijk had een groot deel van de klachten te maken met de kwaliteit van het verblijf: de infrastructuur beantwoordde niet aan de verwachtingen, er vonden werken plaats in het hotel, de voorziene animatie was er niet, het eten was slecht, de kamers waren slecht onderhouden, lawaaierig of niet in overeenstemming met wat werd voorgespiegeld enz. Niettemin is dit soort van klachten enigszins gedaald: in 2010 betrof het nog 32 % van de geschillen,
Minder goed nieuws is dat het percentage dossiers dat in 2011 succesvol door de verzoeningscommissie werd afgerond, is gedaald: bij slechts 70 % van de zaken die door de verzoeningscommissie werden behandeld (34 van de 48 dossiers) kwam het tot een akkoord, tegenover 90 % in 2010. Hoe dat precies komt, is moeilijk te zeggen, gezien de vertrouwelijkheid van de procedure. Hopelijk zet die trend zich echter niet door in 2012. Meer gedetailleerde informatie vindt u op www.clv-gr.be. ■ Paul Louyet en Anne Moriau
ARBITRAGECOLLEGE AARD VAN DE GESCHILLEN identiteitsdocumenten en visums annulering
andere
4,5 % 4,5 %
7% 32 %
diverse klachten
kwaliteit van het verblijf
14 %
excursies
15 % 23 % vertraging/vluchtwijziging
8/8/2012 10:02:12 AM
Budget&Recht 224 - september/oktober 2012
Beleggingen
Vastgoed
Spaarder beter beschermd
Medeeigendom: nieuwe regels
D
e Europese Commissie hee drie richtlijnen voor een betere bescherming van spaarders-beleggers en cliënten van verzekeringsmaatschappijen voorgelegd aan het Europees Parlement en de Europese Raad.
I
Indirecte beleggingen In de toekomst moeten beleggers over hun indirecte beleggingen een portefeuille met verschillende financiële producten (aandelen, obligaties, afgeleide producten) die door iemand anders wordt beheerd - altijd vergelijkbare en begrijpelijke informatie krijgen in de vorm van een kort document, het zogenaamde "KID"-document (Key Information Document).
Verzekeringstussenpersonen In de tekst worden de verplichtingen van tussenpersonen (agenten en makelaars, maar ook maatschappijen die hun verzekeringen direct verkopen) nog uitgebreid.
7
Beveks Voorts worden de rol en de verantwoordelijkheid van de bewaarder van een bevek beter gedefinieerd. Dat is belangrijk, want die bewaart alle activa van de bevek, berekent de inventariswaarde en controleert de beslissingen van de beheerder. Daarnaast wordt ook de vergoeding van fondsenbeheerders gereglementeerd. Meer bepaald komt er een verbod op bepaalde vergoedingsmechanismen,
zoals bonussen, die beheerders ertoe aanzeen om risico's te nemen die te groot zijn voor de beleggers.
Wordt vervolgd
n juni 2012 is de regelgeving omtrent mede-eigendom ietwat veranderd. De voornaamste wijzigingen in de nieuwe wet zijn de schrapping van de verwijzing naar een website, om te vermijden dat de mede-eigenaars in zo'n website moeten investeren, terwijl het nut ervan dit niet noodzakelijk rechtvaardigt. Voorts mag een mede-eigenaar met de functie van syndicus zich niet langer kandidaat stellen voor de raad van mede-eigendom. ■ France Kowalsky en Paul Louyet
Wij vrezen dat die maatregelen niet volstaan om belangenconflicten te vermijden noch om tussenpersonen enkel producten te laten voorstellen die vooral interessant zijn voor hun cliënt, en niet zozeer voor zichzelf. Wordt vervolgd. ■ Jean-François Biernaux en Paul Louyet
Aannemers
Registratie hoeft niet meer
A
annemers moeten zich niet langer registreren. Die registratieprocedure moest garanderen dat de aannemer over de nodige bekwaamheid beschikte en de klant financiële en juridische waarborgen kon bieden. Tot voor kort moest de aannemer namelijk geregistreerd zijn, opdat u recht zou hebben op fiscale voordelen, zoals het verlaagde btw-tarief van 6 % voor renovatie-
werken of een belastingarek voor energiebesparende maatregelen. Het Europees Hof van Justitie hee echter beslist dat die voorwaarde in strijd is met de concurrentieregels. Daardoor kunt u sinds begin dit jaar ook als uw aannemer niet geregistreerd is, aanspraak maken op die belastingarek, premies en andere voordelen.
Volledige afschaffing Op 1 juli ging men nog een stap verder door de registratie volledig af te schaffen. Voor u verandert dat weinig. U kunt immers nog altijd nagaan of een aannemer is ingeschreven in de Kruispuntbank van
BR224_003007_X15.indd.indd 7
Belgische Ondernemingen (KBO): economie.fgov.be/nl/ondernemingen/KBO. Met de functie Public Search kunt u op basis van zijn ondernemingsnummer zijn bekwaamheid controleren.
Betalingen
Keyware: we zien wel
P
Concreet vindt u in de Kruispuntbank voor welke economische activiteiten de aannemer een toelating hee (bv. elektrotechniek), zodat u fiscale voordelen kunt genieten. Zo mag een keukenplaatser wel een stopcontact plaatsen, maar niet het volledige elektriciteitssysteem in een nieuw gebouw. Als u na de ondertekening van het contract vaststelt dat uw aannemer niet over de beroepsbekwaamheid voor de gevraagde werken beschikt, mag u het contract laten tenietdoen en eventuele voorschoen terugeisen. ■
roton, de elektronische portemonnee, heeft weldra afgedaan. Het systeem moet plaats maken voor andere technologieën om te betalen zonder kaart en geheime code. Intussen is Keyware op het toneel verschenen. Dit systeem kan worden gebruikt voor betalingen tot € 25 en werkt met een speciale terminal, waar vandaag zo'n 2 000 à 3 000 winkels over beschikken. Al wat u moet doen om te betalen, is uw kaart bij de terminal houden. Het enige echte voordeel is enkele seconden tijdwinst. Daarentegen hebt u een specifieke bankkaart nodig, die nog maar bij een paar instellingen verkrijgbaar is. De transactie is bovendien duurder dan via Bancontact. Geen nood dus om u te reppen. ■
Geert Coene en Paul Louyet
France Kowalsky en Paul Louyet
Erkende activiteiten
8/8/2012 10:02:16 AM
