De platte alleskunner

test digitaal thuis > notebooks

digitaal thuis 10 test Notebooks 16 Computerdesign 17 test Simkaartbackupapparaten 18 25 vragen over internetabonnementen 20 Online 22 Legaal films downloaden 24 test Digitale camera’s

10

Consumentengids | oktober 2005

De platte alleskunner Veelzijdige notebooks worden steeds goedkoper. Wat voor uitrusting moet uw ideale pc eigenlijk hebben? We testten vijf notebooks en vier ervan zijn beste koop: de Dell Inspiron 6000 (€1000), Toshiba Satellite L10-193 (€900), Paradigit Voyager 9250 (€950) en Asus A6U-B008H (€950). Wie shopt op internet kan bij sommige modellen nog een procentje of 10 lager uitkomen. Langzaam zakt de gemiddelde prijs voor een instapmodel onder de €1000. Er zijn al nieuwe modellen vanaf €700. Daarvoor krijgt u meer dan een jaar geleden. Alle modellen in deze test hebben bijvoorbeeld een dvd-brander en een draadloze netwerkaansluiting (802.11G). Verder heeft de Dell een ingang voor SD-kaarten. De Asus, Maxdata en Paradigit hebben daarnaast ook een ingang voor MMC- en memorystick-kaartjes. De Asus, Dell en Paradigit beschikken over een breedbeeldscherm (begint ook standaard te worden) en de Asus heeft ook nog een ingebouwde webcam. Voor de echte gamer is geen van deze notebooks overigens interessant. De Dell springt er op een aantal punten uit. Het is de beste laptop voor het zware kantoorwerk en hij heeft de kortste opstarttijd (30 seconden). Daarnaast heeft de Dell samen met de Toshiba de beste accu uit deze test. Beide notebooks speelden 3,5 uur achter elkaar dvd-video’s af. De Toshiba heeft als enige geen FireWire-aansluiting; nodig om (digitale) videobeelden binnen te halen om te bewerken.

Het absolute minimum De huidige generatie computers is helemaal volgestouwd met mogelijkheden. De vraag is: heeft u dit allemaal nodig? We hebben voor u een lijst gemaakt van de onderdelen waaruit een computer minimaal moet bestaan. Zo’n basiscomputer is een prima apparaat voor wie voornamelijk internet en teksten tikt, af en toe een foto opslaat en een cd’tje wil branden. Soms staat tussen haakjes een nog lagere eis; die beschouwen wij als het absolute minimum – het gaat dan om modellen van een oudere generatie, waarmee de koopjesjager soms nog honderden euro’s kan besparen. Daarnaast hebben we extra’s op een rij gezet voor een elementaire gebruiker, een foto- en video-enthousiast en een gamer.

basiscomputer • Processor. Notebook: Intel Celeron 2,6 GHz (minimaal Celeron 2.0), Intel Celeron M 1.3 GHz of AMD Sempron 2600+. De laatste twee zijn speciaal voor notebooks ontwikkeld. Ze zijn zuiniger. Desktop: Intel Celeron 2,8 GHz (minimaal 2,6). • Werkgeheugen. 256 MB is het minimum om comfortabel met Windows XP te kunnen werken, maar 512 MB is gewenst en zo goed als standaard bij desktops. • Geïntegreerde videokaart. • Geïntegreerde geluidchip op het moederbord. • Harde schijf. Bij notebooks is die standaard 40 GB (20 GB minimaal), bij desktops 160 GB. Misschien erg veel, maar minder is nauwelijks goedkoper. • Optisch station. Minimaal een combo

(cd-brander met dvd-lezer), maar een dvd-brander is nu ook bij notebooks praktisch standaard. • Monitor. De meeste notebookschermen zijn 15 inch en steeds vaker breedbeeld (15,4”). Kies voor een 17” TFT-scherm bij een desktop (15” als minimum). • Communicatie. 56 k-modemaansluiting voor inbel-

de elementaire gebruiker U wilt niet veel meer dan tekstverwerken, internetten en muziek luisteren. Bijna elke basiscomputer zal voldoende zijn toegerust voor uw wensen. Hier wat tips voor extra’s die het

internetters (niet meer standaard) en een 10/100 Mbit ethernetaansluiting voor breedbandinternetters (wel standaard). • Aansluitingen. Praktisch alle randapparatuur wordt op een USB-poort aangesloten. Op een notebook zijn 3 USB 2.0-poorten prettig. Een desktop heeft meer ruimte, daar zitten vaak

6 USB 2.0-poorten op. • Luidsprekerset. Wie geen muziek of radio luistert kan zonder, maar hij wordt vaak standaard bij een desktop geleverd (niet bij een notebook). Het gaat dan om een simpel setje van ongeveer €25. • Software. Windows XP Home. Daarnaast worden een tekstverwerker, virusscanner, firewall,

antispywareprogramma en cd/dvd-brandsoftware vaak standaard meegeleverd. Er zijn als alternatief goede gratis programma’s te downloaden. • Richtprijs. Basisnotebook: €800 (minimum €600). Desktop met 17 inch-monitor: €800 (minimum €650).

leven prettiger kunnen maken. • Grotere of extra harde schijf. Als u van plan bent om veel te gaan downloaden; dit is vooral relevant voor de notebook. Een extern model met 200 GB kost €150. • Draadloos netwerk/draadloos

internet. Via een (draadloos) netwerk heeft u toegang tot de harde schijf van een andere computer in het netwerk. Maar via het netwerk kunt u ook een printer of internetverbinding delen. Kortom: zonder gaten boren en draden trekken toch de e-mail checken in de tuin. Richtprijs router/basisstation 802.11g/54 Mbit: €90; insteekkaart: €50. Idem met ADSL-modem: €120. • USB-stick. De opvolger van de floppydisk (1,4 MB), maar dan met meer capaciteit. Richtprijs: €30 (256 MB). • Inkjet-, laserprinter of all-inone. Als u alleen tekst print, volstaat een eenvoudige inkjetprinter van €70. De goedkoopste inkjetmodellen zijn vaak wel het duurst in het gebruik. Een laserprinter is

flink in prijs gedaald en snel economischer voor wie veel afdrukt. Z/w-laserprinters koopt u vanaf €170, een kleurenlaser vanaf €300. Met een all-in-one koopt u niet alleen een printer, maar ook een scanner, fax en kopieerapparaat. Vanaf €100. • Audio. Luidsprekers die bij de computer worden geleverd, zijn meestal van matige kwaliteit. U kunt dit oplossen door uw audio-installatie (versterker plus luidsprekers) op de computer aan te sluiten. U kunt ook een betere 2.1-set kopen (met subwoofer). Richtprijs: €75. Als u geen losse luidsprekers wilt en de geluidskwaliteit niet echt belangrijk is, kunt u een TFT-monitor kopen met ingebouwde luidsprekers.

de foto- en video-enthousiast U heeft een digitale camera gekocht en wilt de foto’s bekijken, bewerken en natuurlijk afdrukken. Daarmee vraagt u al iets meer van een computer. Elke basiscomputer is snel genoeg om foto’s en videobeelden te kunnen bewerken. Van een sneller systeem profiteert u vooral bij video: beelden worden sneller berekend. Digitale fotografie • Fotobewerkingssoftware. De

mogelijkheden van Windows XP zijn Spartaans. Ons advies: download Picasa, het gratis pakket van Google. U heeft dan veel meer mogelijkheden, waaronder uitsneden maken, contrast aanpassen en rode ogen wegwerken. Wilt u nog meer, dan kunt u altijd nog een pakket kopen. • Scanner/printer/all-in-one. Een scanner is handig als u uw gewone fotocollectie wilt inscannen. Richtprijs: €75.


11

test digitaal thuis > notebooks

Een goede inkjetprinter die ook foto’s goed kan afdrukken kost ongeveer €150. Wie ruimte en geld wil besparen, koopt een all-in-one. Te koop vanaf €100. Een goede kost €300. Optioneel: • Meer werkgeheugen. We raden minimaal 512 MB aan. Richtprijs: €30 voor 256 MB extra op het notebook. Videobewerking • FireWire-aansluiting. Niet altijd standaard aanwezig, maar wel onmisbaar om de beelden van een digitale camcorder op de computer te zetten. Een FireWire-kaart voor een desktop heeft een richtprijs van

de gamer Het eerste wat u zich moet afvragen is: ben ik een spelletjesspeler of een game-fan. Als u tot de eerste categorie behoort, bent u prima uit met het basissysteem. Standaardcomputers kunnen niet alleen spellen aan met simpele graphics als tetris, bridge en schaken, maar ook veel oudere 3D-actiespellen. Maar de ontwikkelingen bij 3Dactiespellen gaan razendsnel. Iedere nieuwe game moet realistischer en stelt nóg hogere eisen aan het systeem. Wie de nieuwste games vloeiend wil spelen in de hoogste resoluties, past in ons profiel ‘gamer’. Koopadvies: • Betere videokaart. Zonder de juiste videokaart kan een game schokkerig overkomen of, nog erger: het spel werkt niet op uw computer. Er zijn ook notebooks met goede

12

€40, die voor een notebook €75. • Werkgeheugen. U heeft minimaal 512 MB nodig, en liefst 1024 MB. 512 MB extra geheugen voor de desktop kost zo rond de €50. • Videobewerkingssoftware. In Windows zit de eenvoudige video-editor MovieMaker. Wilt u meer mogelijkheden of de film in dvd-formaat opslaan, koop dan een pakket. Onze aanrader is Ulead Videostudio 8 (€70). • Zwaardere processor. Kies een computer met een AMD Athlon 64 vanaf 3000+ of Intel Pentium 4 vanaf 3,0 Ghz. Wilt u semi-professioneel aan de slag, kies dan voor een dual-

core processor. Voor een notebook: AMD Turion 64 of Intel Pentium M. Dergelijke notebooks zijn er vanaf €1200. • Grotere harde schijf. Voor de notebookgebruiker is een eigen grote of externe harde schijf noodzakelijk; 80 GB minimaal. Optioneel: • Analoge video-ingang. Als u nog een oude analoge camcorder heeft, is deze ingang nodig om beelden digitaal te kunnen bewerken. Insteekkaarten en externe kastjes zijn te koop vanaf €75. • Tv-uitgang. Vaak al standaard aanwezig. Voor wie video direct op tv wil kunnen laten zien, zonder de beelden eerst

op dvd of Mini-DV te zetten. • Grotere monitor. Kies een 19 inch TFT-scherm (€100 meer dan 17” TFT). Let op: groter is niet meer. Het 19” TFT-beeldscherm is groter, maar heeft bijna nooit meer resolutie.

videokaarten vanaf €1300 à €1400. De desktop blijft de beste keus voor een gamer: de prijs-kwaliteitverhouding en de uitbreidingsmogelijkheden zijn beter. Belangrijk is in elk geval dat de videokaart de DirectX 9.0-standaard ondersteunt. Deze standaard wordt door games onder Windows gebruikt om snel beelden op het scherm te tonen. Geschikte kaarten zijn te koop van verschillende merken vanaf €200, gebaseerd op chips van de fabrikanten nVidia (GeForce FX 6600 GT en hoger) en ATI (Radeon X700 Pro en hoger). Hoewel ook oudere kaarten DirectX 9.0 ondersteunen, zoals de nVidia GeForce FX 6200, ATI Radeon X300, X600 en Radeon 9600 en lager, zijn deze voor kritische gamers te langzaam. Bij notebooks kan slechts zelden later een extra videokaart worden geplaatst.

• Zwaardere processor. Belangrijk, maar minder dan de videokaart. Ook hier geldt: hoe sneller hoe beter. Kies een computer met een AMD Athlon 64 vanaf 3000+ of Intel Pentium 4 vanaf 3,0 Ghz. Onze ervaring is dat de Athlon 64 de beste prestaties geeft. • 5.1-geluid. Naast beeld neemt geluid een belangrijke plaats in. De echte liefhebber kiest

voor een geluidskaart met meer mogelijkheden en een zesdelige 5.1 luidsprekerset voor dé echte 3D-geluidservaring. Richtprijs luidsprekerset €150. • Werkgeheugen. Hoe meer werkgeheugen, hoe beter. Kies voor minimaal 512 MB, liever nog 1024 MB. • Harde schijf. Kies voor een grote harde schijf om alle


Misvatting Voor het bewerken van video is geen dure grafische kaart (ook videokaart genoemd) nodig. Zo’n krachtige kaart is voorlopig alleen nodig voor de nieuwste games.

1. Dell Inspiron 6000 7) 9)

900 10/2005 65

3. Paradigit Voyager 9250 7)

950 5/2006 64

4. Asus A6U-B008H

950 12/2005 62 1000

*) Richtprijs augustus 2005 of adviesprijs september 2005 (indien lager). Alle hebben een touchpad, dvd-brander, 15 inch TFT-scherm, 512 MB werkgeheugen. Geen van alle heeft een diskettestation 1) P = Intel Pentium M C = Intel Celeron M S = AMD Mobile Sempron T = AMD Turion 64 2) Tussen haakjes ingesteld geheugen indien de videochip niet over eigen geheugen beschikt (D = dynamisch toegewezen) 3) Netto bruikbare ruimte; tussen haakjes opgegeven grootte

8)

56

++ + + + + ++ + +

– + – – –– –

+ +

/+

+ –

+ ++ – /+ ++ /+ + –

+ + +

W =draadloze netwerkaansluiting (802.11G) X = pc-card sleuven (type 2) 5) Meegeleverde interessante software. Alle hebben Windows XP Home NL, cd/dvd-brandsoftware, dvd afspeelsoftware A = antivirussoftware (getal erachter = licentieduur in maanden) F = firewallsoftware P = fotobewerkingssoftware V = videobewerkingssoftware w = Microsoft Works 6) B = breedbeeldscherm met resolutie 1280 x 800;

Leveranciers Asus: 0800-023 26 94, www.asus.nl Dell: (020) 674 50 00, www.dell.nl Maxdata: (076) 503 92 50, www.notebookpoint.nl Paradigit: (040) 23 94 000, www.paradigit.nl Toshiba: 0800-867 44 22, www.computers.toshiba.nl

• Vragen over dit artikel? Bel de Gidslijn: (070) 445 40 00 • Op www.bondonline.nl en in ons blad de Digitale Consument vindt u uitgebreide en actuele computertests. Zie voor bestel- en lidmaatschapsinformatie pagina 72/73.

kg

4)

Garantie notebook/accu

Aansluitingen

GB 3)

Bijzonderheden

Gewicht met accu

MB 2)

Software

Harde schijf

15% 3% 8% 22% 12% 6% 8% 1)

Videogeheugen

Processor

Geluidsoverlast

Software

Hardware

Gebruiksgemak

Documentatie

Oplaadduur

Veelzijdigheid

+/++ ++ +/++ + + +/++ + +/++ +

4) Alle hebben een VGA-monitoraansluiting, 56 k-modem, 10/100-ethernetmodem, aansluiting voor Kensingtonslot en microfoonaansluiting D = digitale audio-uitgang F = FireWire G = geheugenkaartlezer (getal = aantal typen geheugenkaarten) H = hoofdtelefoonaansluiting I = infrarood (IrDA) L = line-in P = parallelle poort S = s-video-uitgang (voor tv) U = USB 2.0 (getal = aantal)

spellen op de computer te kunnen bewaren. • Besturing. Nauwkeurige muis, stuur, joystick of gamepad, of allemaal. Richtprijs: €50 per stuk. • Grotere monitor. Een 19 inch TFT-monitor kost ongeveer €350, dat is €100 meer dan voor een 17 inch TFT-scherm. Let erop dat het scherm een korte reactietijd heeft (minder dan 20 ms). Liefhebbers kiezen nog voor een grote – maar steeds minder makkelijk verkrijgbare – beeldbuismonitor. Een 19 inch beeldbuis kost ongeveer €175. • Richtprijs gamer-pc inclusief 17 inch-monitor: vanaf €1200; met 19 inch €1300.

Gebruiksduur

Beeldkwaliteit

Opstartduur

8% 5% 3% 2% 8%

1000 10/2005 68

2. Toshiba Satellite L10-193

5. Maxdata ECO 4500A 7)

Accu

Games

mnd./jr.

Beeld & geluid

Verkrijgbaar tot en met

€

Snelheid

Zwaar kantoorwerk

Onze richtprijs *

Merk & Type

Testoordeel [schaal 1 – 100]

NOTEBOOKS

5)

6)

mnd.

P 730

128 (D) 32 (40) 3,2 F1GHS4UWX

A3FPw BDH

8)

P 725

32 (16)

A3FV CDHN

12 / 12

C 360J

128 (D) 32 (40) 3

A12Pw BDHN

24 / 6

56 (60) 2,8 HS3UWX

S 3000+ 64 (128) 34 (40) 3

F3GHIS3UWX

DF3GHIPS4UWX A3FVw BCDHMTWZ 24 / 12

T ML-30 64 (128) 56 (60) 3,1 DF3GHLS3UWX A3 15 inch-schermen hebben 1024 x 768 C = herinstallatie vanaf cd of dvd mogelijk D = dvd-brander kan ook dubbellaags schijfjes branden H = herinstallatie vanaf harde schijf mogelijk M = geïntegreerde microfoon N = Nederlandstalige systeemhandleiding T = notebooktas W =geïntegreerde webcam Z = muis meegeleverd 7) Onder dit typenummer vallen diverse uitvoeringen; let op de

MN

24 / 6

specificaties 8) Geen opgave 9) Het systeem is voor deze prijs tot en met 25 oktober via de website te bestellen onder E-value code N09605b

++ = zeer goed; + = goed; = redelijk; – = matig; –– = slecht = Beste koop Zie voor uitleg van de tabel pagina 75.

de test: wat en hoe We hebben eind juli notebooks getest tot en met €1000, met minimaal een dvd-brander en een 15 inch TFT-scherm. Deze test is in september gepubliceerd in de Digitale Consument, als onderdeel van een doorlopende notebooktest. De in oktober nog verkrijgbare modellen zijn in de tabel opgenomen. Op Bond Online is een actueel overzicht te vinden van de laatst geteste notebooks.

conclusie Veel doorsneegebruikers kunnen met een ‘eenvoudige’ pc toe. De notebooks uit deze test zijn al zeer complete alleskunners. Desktops die evenveel kunnen zijn nog steeds goedkoper.


13

test digitaal thuis > maatschappelijk verantwoorde computers foto: Hollandse Hoogte

HOE SCHOON IS UW COMPUTER? • In Duitsland is een ‘barebone’computer op de markt, die onder acht verschillende merknamen wordt verkocht. De prijzen variëren van €1150 tot €1550. • De Dell Latitude X300 is in grote trekken identiek aan de Samsung Q20 en de Gateway 300. Het kan dus best zijn dat u een B-merk koopt en toch een A-merk mee naar huis neemt – of andersom natuurlijk.

maatschappelijk verantwoord computers

Wie maken onze computers? Dit zijn over het algemeen grote, in China of Taiwan gevestigde, multinationals met namen als Aopen, Asus, Delta Company, Gigibyte, G-Tech Computers, Lian Yi Precision Company, MSI en Wistron. En mocht u denken dat in China alleen pc’s worden gemaakt, het bedrijf Foxconn in Guangdong produceert ook Apple-computers. Deze bedrijven worden ODM’s genoemd (Original Design Manufacturers). Bij het grote publiek zijn hun namen nagenoeg onbekend, maar ze beheersen wel het hele productieproces: van grondstof tot eindproduct. De computers die ODM’s produceren, dragen de wereldwijd bekende merknaam van de opdrachtgever. Zoals HP en Dell, bedrijven die zich specialiseren in onderzoek en ontwikkeling, marketing en distributie. Deze bedrijven worden aangeduid als OEM’s (Original Equipment Manufacturers). Origineel ontwerp ODM’s produceren aan dezelfde lopende band ‘barebone’-computers voor verschillende opdrachtgevers. Dit zijn casco-computers of standaardmodellen, die in beginsel identiek zijn, maar kunnen verschillen op onderdelen, zoals de processors (CPU’s), Ram-geheugen en harddisk. Enkele voorbeelden:

14


Bulkproductie In niet-westerse landen neemt het bezit van een pc of notebook eveneens hand over hand toe. Deze doorbraak is vooral te danken aan het aanbod van relatief goedkope pc’s, waardoor ze privé en zakelijk betaalbaarder zijn geworden. De bulkproductie vond aanvankelijk vooral plaats in nieuw geïndustrialiseerde goedkope productielanden, zoals Singapore, Taiwan, Maleisië en Thailand. Later volgden China, de Filippijnen, Indonesië en recentelijk India. Ook in Latijns-Amerika en OostEuropa (Hongarije, Tsjechië, Polen, Roemenië en Estland) zijn goedkope productiefaciliteiten opgezet, waarbij Oost-Europa zich vooral richt op de Europese markt. In dit rijtje van goedkope productielanden zijn Taiwan en China een verhaal apart. Taiwan is de belangrijkste producent van ICT-elektronica. Het land produceert in zijn eentje meer dan tweederde van alle LCD-computerschermen, bijna driekwart van de notebooks en viervijfde van de personal digital assistants (PDA’s). Taiwan besteedt een groot deel (65%) van de productie uit aan China, het snelst groeiende goedkope productieland. EPZ Net als bij andere exportindustrieën, zoals van kleding en speelgoed, vindt de productie van ICT-hardware vaak plaats in vrijhandelszones of Export Productiezones (EPZ’s). Dit zijn industriegebieden met gunstige

handelsvoorwaarden en vrijstelling van belasting, om buitenlands kapitaal aan te trekken. Er gelden gesimplificeerde douaneprocedures en gereduceerde tarieven voor loonkosten en elektriciteit. In de Filippijnen zijn de EPZ’s vaak afgeschermd met hekken en bewapende veiligheidsmedewerkers. Niet echt een uitnodiging aan vakbonden om het personeel te organiseren. Ter illustratie: een van de bedrijven die onderzocht zijn, Wistron Infocomm Philippines Corporation (produceert voor Acer, Dell, Gateway en HP), bevindt zich op het terrein van een voormalige Amerikaanse marinebasis. Vakbonden kunnen de werknemers alleen bij de poort benaderen of als ze onderweg zijn van of naar de fabriek. In de EPZ’s zijn de loonkosten laag en de wet- en regelgeving op het gebied van arbeid en milieu worden flexibel toegepast. Het beeld dat wij vaak hebben van computerfabrieken, mensen met witte stofjassen, handschoenen en ‘douchemutsen’ temidden van hoogwaardige technologische apparatuur, heeft niets met de werkelijkheid te maken. De lasten van de succesvolle opmars van de computer komen voor rekening van de werknemers, voornamelijk vrouwen. Om flexibel in te kunnen spelen op de orders van hun opdrachtgevers draaien de werknemers in piekperioden soms werkweken van 72 uur of meer, hebben ze nauwelijks vrije tijd en staan ze bloot aan giftige stoffen. In dalperioden worden de uren gekort en daarmee ook het salaris, of er volgt ontslag. Werknemers kunnen jaren werken op basis van kortlopende contracten zonder dat die worden omgezet in vaste. De lonen zijn meestal onvoldoende om in het levensonderhoud te voorzien. Het beleid op papier van ondernemingen strookt vaak weinig met de praktijk in de fabrieken. In de Filippijnen rekende in 2002 een onderzoeksinstituut uit dat een familie €7 per dag nodig heeft voor levensonderhoud. Het bleek dat zelfs de bestbetaalde werknemers dat niet halen.

Het digitale spoor bijster?

Schone technologie De elektronicasector gold aanvankelijk als een schone industrie, maar al in 1982 kwamen in Silicon Valley, de bakermat, de eerste milieuproblemen aan het licht. De eerste verschijnselen waren vervuild grondwater door lekkage van giftige stoffen uit ondergrondse opslagplaatsen. Inmiddels hebben alle ICT-productielanden te maken met milieuvervuiling door het gebruik van giftige stoffen en de productie van afval. Door snelle technologische ontwikkelingen is de levensduur van computers vrij kort. Mensen ruilen hun nog goed werkende computer in voor een snellere en betere. Veel apparaten krijgen een nieuw leven als tweedehandscomputer, in het binnen- of buitenland. Afval(verwerkings)bedrijven lichten de hand met het Europese verbod op export van afval en apparaten die schadelijke stoffen bevatten. In veel landen zijn er inzamelingssystemen voor afgedankte computers, maar vaak niet in combinatie met een recyclingsysteem. De apparaten komen in ontwikkelingslanden uiteindelijk massaal op de afvalberg terecht en de schadelijke stoffen in het milieu. Richtlijnen Om milieuvervuiling bij het afdanken van elektrische en elektronische apparatuur tegen te gaan heeft de Europese Unie wet- en regelgeving opgesteld. Zo verplicht de WEEE-richtlijn (Waste Electrical and Electronic Equipment) bedrijven om afgedankte apparaten in te zamelen en binnen Europa te verwerken tot nieuwe materialen en grondstoffen. Een andere Europese richtlijn (RoHS) richt zich op terugdringing van het gebruik van schadelijke stoffen, te beginnen met cadmium, lood, kwik, zeswaardig chroom en broomhoudende brandvertragers. Het verbod op toepassing van deze schadelijke stoffen betekent ook een verbetering voor de gezondheid en veiligheid van de werknemers in de fabrieken en minder uitstoot van schadelijke stoffen.

gevraagd: controle en rapportage De Consumentenbond is van mening dat er geen excuus is voor de erbarmelijke productieomstandigheden in de ICT-sector. Er wordt de hand gelicht met internationale normen die ook in China en op de Filippijnen voor een groot deel bestaande wetgeving zijn. Mensen en het milieu worden ernstig geschaad. Consumenten hebben er geen idee van welke onzichtbare bedrijven schuilen achter het merkproduct dat zij kopen. Juist inkopers kunnen en moeten druk uitoefenen op de naleving van gedragscodes. Onafhankelijke controle en rapportage zijn noodzakelijk, bij voorkeur door maatschappelijke organisaties die de belangen van werknemers en omwonenden ter plekke behartigen. Consumenten hebben hier geen keuze. Alle merken besteden hun productie uit in dezelfde fabrieken. De Consumentenbond roept daarom namens consumenten de elektronicasector op zijn verantwoordelijkheid nemen.

het onderzoek: wat en hoe Het onderzoek voor dit artikel is uitgevoerd door de Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (www.somo.nl) en is medegefinancierd door de Consumentenbond en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Het doel is om bedrijven, winkeliers en consumenten bewust te maken van de effecten van activiteiten van multinationale ondernemingen in ontwikkelingslanden. Vooral ondernemingen die produceren voor de Europese markt. Voor het onderzoek is gesproken met werknemers van 9 toeleveranciers van onder meer Acer en Fujitsu Siemens in China en op de Filippijnen.

De Digitale Consument wijst u de weg! Wilt u de juiste keuze maken bij de aanschaf van hardware en software en bent u de mogelijkheden van uw pc aan ’t verkennen? De Digitale Consument vergelijkt pc’s, printers, internetabonnementen, software… en staat boordevol tips om efficiënter en met meer plezier uw pc te gebruiken.

Geen abonnee van de Digitale Consument? Verstuur dan snel de antwoordkaart in deze gids. Als lid betaalt u het eerste jaar slechts €21 (daarna €25) en u ontvangt gratis het boek ‘Beveilig uw computer’. De Digitale Consument verschijnt zes keer per jaar.

Gratis voor nieuwe abonnees

Abonneren? 쾷 de bestelkaart achterin deze gids (070) 445 45 45 www.consumentenbond.nl

Bouwmeester bekijkt: notebooks industrieel ontwerper Robert Bouwmeester beoordeelt maandelijks het design van producten

Topvorm Waar bij de aanschaf van een handtasje vorm en uitstraling de boventoon voeren, gaat het bij laptops in eerste instantie vooral om de prestaties (MB’s, GB’s, inches en kilo’s). ‘Voor sommigen komt het openklappen van de meest geavanceerde laptop in een volle treincoupé overeen met het nonchalant op de bar leggen van de autosleutels met Porsche-logo. Ook de nieuwste mobiele telefoon of hipste mp3-speler fungeert niet zelden als statussymbool. Bij het ontwikkelen van laptops wordt gestreefd naar een zo plat mogelijk apparaat. ‘Plat’ past in een tas en oogt lichter dan een dik ding met hetzelfde gewicht. Dat is een belangrijke verkoopfactor! Foto 1: Een veel toegepaste afslanktruc is om de bovenkant lichtgekleurd (vaak zilverkleurig) te maken, en de onderrand zwart. Je deelt de dikte eigenlijk op, waardoor de onderste helft minder opvalt. Foto 2: De Sony Vaio heeft subtiel aflopende zijkanten, waardoor het apparaat er dunner uitziet. Het toetsenbord is met de ronde hoeken fraai ‘uitgekaderd’, en de functieknoppen (volume, helderheid, aan/uit) zijn zwart, geplaatst in een zwarte baan onder het scherm, waardoor het geheel er gebalanceerd en rustig uitziet. Foto 3: Bij de Toshiba Qosmio zijn die functieknopjes, alsook het gatenpatroon (koeling/geluid) juist prominent boven het toet-

16

1

3

5

6

4 7 2

senbord geplaatst, waardoor het beeld drukker is. In de layout van laptops valt verder op dat het merklogo steevast midden onder het scherm zit. Door de plaatsing van de toetsen schuift de spatiebalk doorgaans uit het midden naar links. De touchpad is meestal onder de spatiebalk geplaatst en heeft dus ook een afwijking naar links. De pad is doorgaans zwart of grijs,


want dat wordt hij bij intensief gebruik anders toch. Dat past ook goed in het gangbare kleurenpalet. Foto 4: Laptops zijn in winkels zo zwaar beschermd tegen diefstal, dat het niet makkelijk is om er een goed beeld van te krijgen. Het woud aan stickers met productinformatie werkt dat ook tegen. Foto 5: Zwart en zilvergrijs, met eventueel een verdwaald vleugje groen of blauw zetten zoals zo vaak de toon, maar er zijn alternatieven! Zo vormt de Apple I-book een frisse uitzondering met zijn maagdelijk witte verschijning. Subtiel en functioneel is het tintverschil tussen de ijswitte buitenkant en de lichtgrijze binnenzijde.

Vrijwel alle apparaten hebben 2-pinnige pootjes van het sluitmechanisme boven het scherm uitsteken. De Mac heeft een ingenieus mechaniekje dat pas naar buiten floept wanneer het scherm op het toetsenbord wordt dichtgeduwd. Eén smet op het fraaie ontwerp is de nagenoeg witte touchpad die na verloop van tijd toch een soort koffievlek ontwikkelt. Foto 6: De luidsprekertjes zitten achter een traditioneel cirkelvormig gatenpatroon, maar bij deze Medion zien we een gatenpatroon zoals ik dat ook op mijn kettingzaag aantref (foto 7).’

De platte alleskunner

Recommend Documents