De geschiedenis van het Nederlandse Wereld Natuur Fonds in jaartallen. [september] Een viertal verontruste Britse natuurliefhebbers, onder wie Peter

De  geschiedenis  van  het  Nederlandse  Wereld  Natuur  Fonds  in  jaartallen       1961   [september]  Een  viertal  verontruste  Britse  natuurliefhebbers,  onder  wie  Peter   Scott,  richt  The  World  Wildlife  Fund  (WWF)  op.  Ze  hebben  met  eigen  ogen  de   snelle  achteruitgang  van  de  wildstand  in  Afrika  gezien  en  voelen  de  noodzaak   fondsen  te  werven  voor  de  bescherming  van  dieren  en  gebieden.  Prins  Bernhard   wordt  gevraagd  president  te  worden  van  de  nieuwe  organisatie,  waarvan  de   naam  later  zal  wijzigen  in  WorldWide  Fund  for  Nature.     1962   [augustus]  Op  10  augustus  1962  wordt  een  Nederlandse  afdeling  opgericht:   Stichting  Natuur  Noodfonds  Nederland.  De  stichting  heeft  als  doel  fondsen  te   werven  voor  internationale  èn  Nederlandse  natuurbescherming.  Prins  Bernhard   wordt  ook  president  van  de  Nederlandse  organisatie.  Het  Natuur  Noodfonds   Nederland  is  gevestigd  in  Amsterdam.     1963   [december]  Het  Natuur  Noodfonds  Nederland  voert  zijn  eerste  grote  project  uit:   het  leveren  van  een  forse  financiële  bijdrage  aan  de  aankoop  van  de  Coto   Doñana  in  Spanje.  De  Cota  Doñana  is  een  van  de  laatste  overgebleven   wildernissen  in  Europa.  Het  gebied  is  van  levensbelang  voor  Westeuropese   trekvogels.  Bedreigde  soorten  als  de  keizerarend  en  de  Spaanse  lynx  vinden  er   een  toevluchtsoord.  Het  voortbestaan  van  het  gebied  staat  op  het  spel  door   drooglegging,  wegenaanleg  en  bebouwing.  Op  30  december  1963  wordt  een  

koopcontract  getekend  waarbij  het  6.500  hectare  grote  gebied  eigendom  wordt   van  WWF.  Het  Natuur  Noodfonds  Nederland  draagt  financieel  flink  bij  om  de   aankoop  mogelijk  te  maken.       1964   [augustus]  Het  secretariaat  van  het  Natuur  Noodfonds  Nederland  verhuist  van   Amsterdam  naar  Zeist,  waar  onderdak  wordt  gevonden  bij  het  RIVON,  het   Rijksinstituut  voor  Veldbiologisch  Onderzoek.     [september]  Het  Natuur  Noodfonds  Nederland  brengt  een  blad  uit  voor  de   mensen  die  de  organisatie  structureel  steunen,  de  donateurs.  Het  krijgt  de  naam   Panda  Nieuws.  Het  vier  pagina’s  tellende  tijdschrift  verschijnt  in  Blijdorp   Geluiden,  een  uitgave  van  Diergaarde  Blijdorp.  Panda  Nieuws  ‘wil  zijn  lezers  op   de  hoogte  houden  van  wat  er  in  de  wereld  en  in  Nederland  te  koop  is  op  het   gebied  van  natuurbescherming  en  (helaas)  natuurvernietiging,  alsmede  van  wat   het  World  Wildlife  Fund  en  het  Natuur  Noodfonds  Nederland  ondernemen  om   de  wereld  bewoonbaar  te  houden.’     1965   [januari]  In  Amsterdam  wordt  het  eerste  plaatselijke  vrijwilligerscomité  van   het  Natuur  Noodfonds  Nederland  opgericht.  De  leden  ontplooien  activiteiten  om   donateurs  te  werven,  de  naamsbekendheid  van  het  Natuur  Noodfonds   Nederland  te  vergroten  en  de  boodschap  van  de  organisatie  uit  te  dragen.  Al  snel   worden  ook  in  andere  steden  in  Nederland  plaatselijke  comités  opgericht.    

2

[maart]  De  naam  van  het  Natuur  Noodfonds  Nederland  verandert  in  Stichting   Het  Wereld  Natuur  Fonds  Nederland.  De  naam  wordt  gewijzigd  om  de  band   met  de  internationale  organisatie,  WWF,  duidelijker  te  maken.     [april]  Start  van  de  actie  ‘DierenKind’.  Doel  van  de  actie  is  om  geld  bij  elkaar  te   brengen  voor  de  bouw  van  een  tehuis  voor  jonge,  in  de  steek  gelaten  wilde   dieren  in  Kenia.  De  actie  wordt  breed  aangekondigd  in  de  media  en  maar  liefst   20.000  schoolkinderen  zamelen  geld  in  door  sluitzegels  te  verkopen.  In  mei  biedt   een  delegatie  van  tien  kinderen  prins  Bernhard  een  cheque  van  f.  80.000,-­‐‑  aan.   Het  is  de  eerste  keer  dat  het  Wereld  Natuur  Fonds  in  Nederland  een   inzamelingsactie  van  deze  omvang  organiseert.       [november]  Het  aantal  donateurs  van  het  Wereld  Natuur  Fonds  in  Nederland   bedraagt  3.511.       1967   [januari]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  verhuist  naar  twee  ruime  kamers  van   Staatsbosbeheer  in  de  boswachterij  van  Austerlitz.       [februari]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  richt  een  jeugdafdeling  op:  de  World   Wildlife  Rangers.  Een  club  met  een  eigen  gezicht  en  een  eigen  blad,  TamTam.   Alle  20.000  kinderen  die  hebben  meegedaan  met  de  actie  ‘DierenKind’  èn  alle   donateurs  van  het  Wereld  Natuur  Fonds  krijgen  het  eerste  nummer  van   TamTam  toegestuurd.  Het  doel  van  de  jeugdafdeling  is  kinderen  te  interesseren   voor  en  te  betrekken  bij  natuur  en  natuurbescherming.    

3

[augustus]  Het  Nederlandse  Wereld  Natuur  Fonds  bestaat  vijf  jaar.  In  die  vijf   jaar  heeft  de  organisatie  dankzij  donaties  en  inzamelingsacties  f  400.000,-­‐‑  ter   beschikking  kunnen  stellen  aan  nationaal  en  internationaal  natuurbehoud.  Dit   geld  is  onder  andere  besteed  aan  de  aankoop  van  de  Coto  Doñana  in  Spanje,  de   oprichting  van  nationale  parken  in  IJsland  en  Nepal  en  het  behoud  van  de  met   uitsterven  bedreigde  reuzenfuut  in  Guatemala.  In  Nederland  is  een  bijdrage   geleverd  aan  de  financiering  van  internationaal  belangrijke  trekvogelreservaten   en  de  bescherming  van  de  havik.  In  1967  steunen  bijna  8.000  donateurs  het  werk   van  het  Wereld  Natuur  Fonds.       1968   [december]  Het  donateursblad  Panda  Nieuws  verschijnt  voor  het  laatst  als   bijlage  van  Blijdorp  Geluiden.  Vanaf  januari  1968  komt  het  elf  keer  per  jaar  uit  als   zelfstandig  magazine.  Het  aantal  pagina’s  wordt  verdubbeld  van  vier  naar  acht.       1969   [maart]  Start  van  een  landelijke  actie  voor  de  Galápagoseilanden:  ‘Uw  geld  of   hun  leven!’.  Iedereen  in  Nederland  wordt  om  steun  gevraagd  voor  het  behoud   van  de  bijzondere  planten  en  dieren  van  de  eilanden.  Meer  dan  70%  van  de   diersoorten  en  40%  van  de  plantensoorten  op  de  Galápagoseilanden  komen   nergens  anders  ter  wereld  voor.  Veel  van  deze  soorten  worden  ernstig  bedreigd.   Mensen  die  meer  dan  vijftig  gulden  doneren,  ontvangen  een  boek  over  de   eilanden.  De  World  Wildlife  Rangers  dragen  ook  hun  steentje  bij:  door  de   verkoop  van  knijpbeurzen,  de  zogenaamde  knipriksen,  brengen  ze  geld  bijeen.   In  totaal  wordt  er  bijna  f  300.000,-­‐‑  voor  Galápagos  ingezameld.    

4

[juni]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  bereikt  de  mijlpaal  van  10.000  donateurs.  De   10.000ste  donateur  wordt  gehuldigd  tijdens  het  zomernatuurfeest,  een   evenement  dat  het  Wereld  Natuur  Fonds  organiseert  in  het  kader  van  de  actie   ‘Uw  geld  of  hun  leven!’       1971   [mei]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  voert  actie  voor  Gunung  Leuser  op  Sumatra.   Het  doel  van  de  actie  –    ‘Zilveren  Aap’  –  is  om  f  500.000,-­‐‑  bij  elkaar  te  brengen   voor  het  behoud  van  dit  natuurreservaat  in  het  noorden  van  het  Indonesische   eiland.  Tekenaar  Rien  Poortvliet  ontwerpt  een  kleine  orang-­‐‑oetan  van  massief   zilver  die  onder  andere  bij  juweliers  kan  worden  gekocht.  De  actie  ‘Zilveren  Aap’   is  zo  succesvol  dat  de  aapjes  al  snel  zijn  uitverkocht.  Met  de  opbrengst  van  de   actie  kan  Gunung  Leuser  met  een  aantal  gebieden  worden  uitgebreid.  De  World   Wildlife  Rangers  spannen  zich  tegelijkertijd  in  om  geld  in  te  zamelen  voor  een   apencrèche  in  Gunung  Leuser,  een  opvangcentrum  waar  in  beslag  genomen   orang-­‐‑oetans  worden  opgevangen.  In  de  crèche  worden  de  apen  voorbereid  op   terugkeer  in  de  wilde  natuur.     [juli]  Prins  Bernhard  stelt  de  Orde  van  de  Gouden  Ark  in.  Deze  internationale   onderscheiding  zal  jaarlijks  worden  uitgereikt  aan  mensen  die  zich  waar  ook  ter   wereld  bijzonder  verdienstelijk  hebben  gemaakt  voor  het  behoud  van  de  flora  en   fauna  op  aarde.  De  orde  kent  drie  rangen:  Commandeur,  Officier  en  Ridder.       1972   [maart]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  wordt  gesteund  door  20.000  donateurs.     1973   5

[september]  Eind  1972  kondigt  prins  Bernhard  een  grote  internationale  actie  aan   voor  het  behoud  van  de  tijger.  In  Nederland  wordt  de  actie  in  1973  gevoerd   onder  de  naam  ‘Red  de  tijger’.  Het  aantal  tijgers  in  India  is  in  een  halve  eeuw   teruggelopen  van  40.000  naar  nog  geen  1.800  en  zeven  van  de  acht  tijgersoorten   staan  op  de  Rode  Lijst  van  ernstig  bedreigde  diersoorten.  Volgens  de  prins   ‘wordt  de  tijger,  een  van  de  mooiste  en  indrukwekkendste  wilde  dieren  ter   wereld,  in  zijn  voortbestaan  bedreigd  door  de  vernietiging  van  zijn   woongebieden  zowel  als  door  een  meedogenloze  jacht’.  De  internationale  actie   heeft  als  doel  om  een  miljoen  dollar  bijeen  te  brengen  voor  projecten  in  India,   Bangladesh,  Nepal,  Maleisië  en  Indonesië.  Op  aandringen  van  WWF  wordt  in   verschillende  landen  een  afschotverbod  van  tijgers  van  kracht  en  in  Bangladesh   wordt  de  tijger  tot  nationaal  symbool  verheven.       1975   [april]  Start  van  de  actie  ‘Spaar  het  tropisch  regenwoud’.  Met  de  actie  wil  het   Wereld  Natuur  Fonds  1  miljoen  gulden  bij  elkaar  brengen    voor  de  oerbossen  in   de  wereld.  Wereldwijd  is  er  nog  acht  miljoen  vierkante  kilometer  oerbos,  dat   ernstig  wordt  bedreigd  door  houtkap  voor  landbouw,  veeteelt  en  hout-­‐‑  en   papierproductie.  Met  de  opbrengst  van  maar  liefst  2,6  miljoen  gulden  worden  in   Indonesië,  Rwanda  en  Suriname  projecten  gestart  voor  het  beheren  en  bewaken   van  reservaten.       [juli]  ‘Elephant  song’  van  de  populaire  zanger  Kamahl  bereikt  binnen  twee   weken  de  eerste  plaats  in  de  Nederlandse  hitparade.  De  opbrengsten  van  het  op   single  uitgebrachte  lied  komen  ten  goede  aan  het  Wereld  Natuur  Fonds.       1977   6

[januari]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  verhuist  van  Austerlitz  naar  het  centrum   van  Zeist.  De  sterke  groei  van  de  organisatie  èn  de  wens  beter  bereikbaar  te  zijn   voor  donateurs  en  belangstellenden  vormen  de  belangrijkste  aanleiding  voor  de   verhuizing.     [mei]  Lancering  van  de  grote  nationale  actie  ‘Gééf  om  de  Natuur’.  Het  doel  van   de  actie  is  om  het  Nederlandse  publiek  te  ‘laten  horen  en  zien  hoe  zeer  de   natuur,  hier  te  lande  en  elders  in  de  wereld,  wordt  bedreigd’  en  50  miljoen   gulden  bij  elkaar  te  brengen  voor  een  keur  aan  natuurbeschermingsprojecten  in   Nederland  en  het  buitenland.  Eind  1977  gaan  collectanten  op  pad  om  geld  in  te   zamelen.  De  AVRO  verleent  medewerking  aan  de  actie  door  het  uitzenden  van   een  televisieprogramma,  gepresenteerd  door  Mies  Bouwman  en  Willem  Duys.   Het  streefbedrag  wordt  niet  gehaald:  aan  het  eind  van  de  actie  is  er  8  miljoen   gulden  ingezameld.  In  Nederland  wordt  met  het  geld  onder  andere  steun   gegeven  aan  het  opvangcentrum  voor  zeehonden  in  Pieterburen  en  het   natuureducatiecentrum  ’t  Woldhuis  bij  Apeldoorn.  De  bekendheid  van  het   Wereld  Natuur  Fonds  neemt  door  alle  publiciteit  enorm  toe,  wat  blijkt  uit  een   sterke  stijging  van  het  aantal  donateurs.       1978   [februari]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  schenkt  f  200.000,-­‐‑  aan  Greenpeace  voor  de   aanschaf  van  de  ‘Rainbow  Warrior’.  Dit  schip  wordt  gebruikt  om  ‘vreedzame   confrontatie  te  zoeken  met  walvisvaarders’.  De  bemanningsleden  varen  met   rubberboten  tussen  de  walvisjagers  en  de  walvissen  om  het  harpoeneren  van  de   grote  zoogdieren  te  voorkomen.  In  Panda  worden  donateurs  opgeroepen  het   werk  van  Greenpeace  te  steunen.     7

[mei]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  haakt  met  de  actie  ‘Help  mee,  red  de  zee’  aan   op  de  internationale  WWF-­‐‑actie  ‘The  seas  must  live’.  De  actie  moet  één  miljoen   gulden  opbrengen  voor  het  instellen  van  een  aantal  zeereservaten.  Zeegebieden   waarin  zich  de  meest  bedreigde  soorten  bevinden,  zullen  worden  aangewezen   als  beschermd  reservaat.  De  walvispopulaties  zijn  in  1978  teruggelopen  tot  een   kritiek  minimum.  Van  de  geschatte  200.000  blauwe  vinvissen  aan  het  begin  van   de  twintigste  eeuw  zijn  er  nauwelijks  10.000  over,  terwijl  andere  soorten  als  de   bultrug  en  de  gewone  vinvis  er  niet  veel  beter  aan  toe  zijn.  In  1979  wordt  de  actie   vervolgd  met  de  actie  ‘Zeeparken’.  De  opbrengst  van  deze  actie  is  bijna  1,4   miljoen  gulden.       1979   [februari]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  bereikt  het  aantal  van  50.000  donateurs.  De   groeiende  steun  van  donateurs  vormt  steeds  meer  de  basis  van  het   natuurbeschermingswerk.       [november]  Het  aantal  neushoorns  in  Afrika  en  Azië  loopt  zo  snel  terug  dat  het   internationale  Wereld  Natuur  Fonds  (WWF)  in  1980  een  wereldwijde  spoedactie   voor  de  neushoorn  organiseert.  In  Nederland  brengt  de  actie  ‘Red  de   Neushoorn’  zoveel  geld  op  dat  al  in  februari  het  streefbedrag  van  f  600.000,-­‐‑   wordt  gehaald.  Het  Wereld  Natuur  Fonds  stelt  zich  daarop  ten  doel  dit  bedrag  te   verdubbelen.  Er  wordt  een  verzilverde  neushoorn  uitgebracht  en  er  is  aandacht   op  de  televisie.  ‘Red  de  Neushoorn’  brengt  uiteindelijk  1,6  miljoen  gulden  op.   Het  geld  gaat  naar  diverse  neushoornprojecten  in  Zambia,  Tanzania  en  Soedan.       1980  

8

[november]  Tijdens  het  Rijnsburgse  bloemengala  start  het  Wereld  Natuur  Fonds   een  spoedactie  voor  de  walvis.  Met  de  verkoop  van  verzilverde  walvisbeeldjes   wordt  ruim  f  400.000,-­‐‑  ingezameld.  Met  het  geld  stelt  het  Wereld  Natuur  Fonds   walvisexpert  Hal  Whitehead  in  staat  onderzoek  te  verrichten  naar  walvissen  in   de  Indische  Oceaan.  Whitehead  gebruikt  daarvoor  het  motorzeiljacht  ‘Tulip’.       1982   [augustus]  De  100.000ste  donateur  meldt  zich  aan.  Dankzij  een   donateurwervingsactie  ter  gelegenheid  van  het  twintigjarig  bestaan  van  het   Wereld  Natuur  Fonds  worden  tussen  februari  en  augustus  1982  maar  liefst   25.000  nieuwe  donateurs  ingeschreven.  Ook  de  World  Wildlife  Rangers  maken   een  sterke  groei  door:  van  15.000  naar  18.000  jeugdleden.     1983   [december]  Het  internationale  onderzoeksbureau  TRAFFIC  krijgt  een   Nederlandse  afdeling:  TRAFFIC  Nederland.  TRAFFIC  volgt  en  analyseert  de   ontwikkelingen  in  de  internationale  handel  van  planten  en  dieren  en  producten   daarvan.  Deze  handel  kan  een  soort  in  gevaar  brengen,  zodat  bescherming  is   gewenst.  Volgens  schattingen  is  met  de  handel  in  dieren  en  planten  wereldwijd   zo’n  vier  miljard  dollar  gemoeid;  een  derde  daarvan  is  illegaal.  In  oktober  1985   zal  TRAFFIC  Nederland  met  financiële  steun  van  het  Wereld  Natuur  Fonds  een   kantoor  in  Zeist  betrekken.     1984   [november]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  voert  actie  voor  de  apen:  ‘Red  de  apen   wereldwijd’.  Op  veel  plaatsen  in  de  wereld  worden  apen  ernstig  bedreigd.  Tien   soorten  lopen  zelfs  het  gevaar  uit  te  sterven.  Jacht  en  handel  zijn  van  oudsher   9

grote  bedreigingen.  De  aantasting  van  leefgebieden  is  daar  als  belangrijke   bedreiging  bij  gekomen.  Een  deel  van  de  opbrengst  van  f  750.000,-­‐‑  wordt  besteed   aan  het  instellen  van  oerwoudreservaten  in  Indonesië,  waar  onder  andere  sterk   bedreigde  apensoorten  voorkomen.  Het  overige  geld  wordt  besteed  aan   projecten  voor  de  berggorilla  in  Oost-­‐‑Afrika  en  de  spinaap  in  Brazilië,  en  aan   opleidingsprogramma’s  voor  mensen  die  zich  inzetten  voor  de  bescherming  van   apen.       1986   [juni]  Prins  Bernhard  krijgt  ter  gelegenheid  van  zijn  75ste  verjaardag  de  Panda   Natuurbus  aangeboden,  een  cadeau  van  alle  donateurs  van  het  Wereld  Natuur   Fonds  en  van  de  Algemene  Loterij  Nederland.  De  Panda  Natuurbus  is  een   onderdeel  van  de  nieuwe  Educatieve  Dienst  van  het  Wereld  Natuur  Fonds.  Deze   dienst  ontwikkelt  educatief  materiaal,  variërend  van  informatievellen  tot   complete  lespakketten  en  richt  zich  op  basisscholen.  De  Panda  Natuurbus   bezoekt  scholen  in  heel  Nederland  om  kinderen  op  speelse  wijze  te  laten  zien   hoe  belangrijk  de  natuur  is  en  wat  die  natuur  nodig  heeft  om  behouden  te   blijven.  In  de  bus  is  een  belevingstentoonstelling  ingericht  met  veel  leuke  ‘doe-­‐‑ elementen’.  De  Panda  Natuurbus  zal  tot  1998  blijven  rijden.       1987   [mei]  Start  van  de  actie  ‘Panda’.  Het  Wereld  Natuur  Fonds  voert  actie  om  de   bedreigde  natuur  in  China  te  behouden.  Het  aantal  panda’s  is  minder  dan  1.000   en  de  soort  staat  onder  grote  druk  door  de  aantasting  van  zijn  leefgebied.  Het   Wereld  Natuur  Fonds  wil  2  miljoen  gulden  inzamelen  voor  de  bescherming  van   de  panda  en  zijn  leefgebied,  en  voor  natuurbeschermingsprojecten  elders  in   China.  Om  de  aandacht  op  de  actie  te  vestigen  haalt  het  Wereld  Natuur  Fonds   10

twee  dierentuinpanda’s  naar  Nederland,  Rong  Rong  en  Chuan  Chuan.  De   panda’s  verblijven  tijdelijk  in  Safaripark  Beekse  Bergen.  Tijdens  de  actie  wordt   de  toegangsprijs  van  het  safaripark  met  één  gulden  verhoogd.  Deze  ‘Pandapiek’   komt  geheel  ten  goede  aan  de  actie  ‘Panda’.     [augustus]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  bestaat  25  jaar.  Met  de  jubileumactie  ‘Kies   voor  de  natuur’  wil  de  organisatie  1,3  miljoen  gulden  inzamelen  voor   voorlichtingsprojecten  wereldwijd.  De  actie  wordt  ingeluid  met  het  ‘Wereld   Natuur  Fonds  Gala’,  dat  wordt  uitgezonden  door  de  NCRV.  De  jubilieumactie  is   een  groot  succes:  de  opbrengst  is  maar  liefst  3,2  miljoen  gulden.  Het  geld  wordt   besteed  aan  projecten  in  binnen-­‐‑  en  buitenland  die  allemaal  met  educatie,   opleiding  en  voorlichting  hebben  te  maken.       1988   [april]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  verwelkomt  de  250.000ste  donateur.  De  sterke   groei  van  het  aantal  donateurs  is  voor  een  belangrijk  deel  te  danken  aan  ‘Animal   Crackers’.  Dit  televisieprogramma  van  de  TROS,  met  komische  filmpjes  van   André  van  Duin  waarin  dieren  de  hoofdrol  spelen,  zorgt  ervoor  dat  elke  week   honderden  nieuwe  donateurs  zich  bij  het  Wereld  Natuur  Fonds  melden.     [oktober]  Het  Wereld  Natuur  Fonds,  Staatsbosbeheer  en  het  Ministerie  van   Landbouw  en  Visserij  werken  samen  aan  een  project  om  de  bever  na  ruim  160   jaar  afwezigheid  weer  terug  te  halen  naar  Nederland.  De  bevers  worden  in   Duitsland  gekocht,  onder  andere  met  geld  dat  de  World  Wildlife  Rangers,   inmiddels  WNF-­‐‑Rangers  genoemd,  bij  elkaar  brengen.  In  oktober  1988  worden   de  eerste  bevers  in  de  Biesbosch  uitgezet.  Later  zullen  er  meer  volgen.     11

1989   [januari]  Onder  het  motto  ‘Help  de  natuur  een  pootje,  eet  een  Pandabroodje’   brengt  Zeelandia,  een  producent  van  bakkerijgrondstoffen,  in  samenwerking  met   het  Wereld  Natuur  Fonds  voor  een  periode  van  twaalf  weken  een  speciaal   product  op  de  markt:  het  Pandabroodje.  Per  verkocht  broodje,  dat  de  vorm  heeft   van  een  pandapoot,  gaat  een  dubbeltje  naar  natuurbescherming.  De  verkoop  van   Pandabroodjes  is  zo’n  succes  dat  Zeelandia  er  een  blijvend  product  van  maakt,   met  een  eveneens  blijvende  afdracht  van  een  dubbeltje  aan  het  Wereld  Natuur   Fonds.  In  2004,  vijftien  jaar  na  de  introductie,  heeft  het  Pandabroodje  3,3  miljoen   euro  opgebracht  voor  natuurbeschermingsprojecten  overal  in  de  wereld.       [oktober]  Het  aantal  Afrikaanse  olifanten  vermindert  in  de  jaren  tachtig  door   grootschalige  stroperij  razendsnel.  De  slagtanden  zijn  een  zeer  gewilde  grondstof   voor  allerlei  producten  van  ivoor.  Na  een  dringende  oproep  van  het   internationale  Wereld  Natuur  Fonds  nemen  in  oktober  1989  de  honderd  landen   die  een  verdrag  hebben  getekend  dat  de  internationale  handel  in  bedreigde   wilde  dieren  en  planten  regelt  de  historische  beslissing  de  handel  in  ivoor   wereldwijd  te  verbieden.  Prins  Bernhard  levert  een  grote  bijdrage  aan  die   beslissing  door  een  reis  te  maken  langs  zes  Afrikaanse  landen  waar  het   stroperijprobleem  het  grootst  is  en  de  leiders  van  deze  landen  op  te  roepen  vóór   het  verbod  te  stemmen.       1991   [oktober]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  wil  meer  natuur  in  Nederland.  Samen  met   andere  natuurbeschermingsorganisaties  wordt  gestreefd  naar  een  verdubbeling   van  de  oppervlakte  natuur.  In  De  Gelderse  Poort,  het  rivierengebied  tussen   Arnhem  en  Nijmegen,  moet  een  duizenden  hectare  groot  natuurgebied  ontstaan   12

met  ooibossen,  stromende  nevengeulen  en  stuivende  zandduinen.  Met  het   creëren  van  nieuwe  natuurgebieden  langs  de  grote  rivieren  wordt  de   leefbaarheid  in  Nederland  vergroot  en  het  risico  van  overstromingen  verkleind.   In  oktober  1991  gaat  het  project  van  start  in  het  uiterwaardenpark  Meinerswijk   bij  Arnhem.  Ook  in  de  Millingerwaard  bij  Nijmegen  wordt  het  ontwikkelen  van   nieuwe  natuur  voortvarend  ter  hand  genomen.       1992   [augustus]  Start  van  de  spoedactie  ‘Red  de  laatste  zwarte  neushoorns!’  Met  deze   spoedactie  wil  het  Wereld  Natuur  Fonds  de  zwarte  neushoorn  in  Afrika  redden   van  de  ondergang.  In  één  jaar  tijd  is  het  aantal  zwarte  neushoorns  in  Afrika   gedaald  van  4.000  naar  2.000,  terwijl  er  30  jaar  daarvoor  nog  100.000  dieren   voorkwamen.  Doel  van  de  spoedactie  is  om  f  385.000,-­‐‑  bij  elkaar  te  krijgen  voor   omvangrijke  onthoorningsprogramma’s  in  Zimbabwe  en  consumentenacties  in   Taiwan  en  Korea,  de  landen  waar  de  meeste  neushoorn-­‐‑hoorn  illegaal  wordt   verhandeld.  De  hoorn  is  in  Azië  zeer  gewild  om  de    geneeskrachtige  werking  die   eraan  wordt  toegeschreven.       [december]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  lanceert  het  plan  ‘Levende  Rivieren’.  Dit   plan  wil  rivieren  meer  ruimte  geven,  waardoor  natuurlijke  processen  weer  een   kans  krijgen.  ‘Levende  Rivieren’  bouwt  voort  op  het  project  in  De  Gelderse  Poort   en  richt  zich  op  alle  grote  rivieren  in  Nederland.  Door  het  doorsteken  van   zomerdijken  en  de  gerichte  winning  van  klei  en  grind  krijgen  rivieren  hun   natuurlijke  dynamiek  terug.  De  baksteenindustrie,  die  lang  als  bedreiging  van   het  uiterwaardengebied  werd  gezien,  krijgt  volop  mogelijkheden  om  op  een   duurzame  manier  klei  te  winnen.  De  verlaagde  uiterwaarden  kunnen  in  periodes  

13

van  hoogwater  meer  water  opvangen,  waardoor  de  kans  op  overstromingen   afneemt.     1993   [januari]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  neemt  een  nieuw  kantoorpand  in  gebruik   aan  de  Boulevard  in  Zeist.  Het  gebouw,  een  oude  villa  met  kantoorvleugels  aan   de  rand  van  Zeist,  valt  op  door  zijn  vele  energiebesparende  voorzieningen.       [februari]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  wordt  beneficiënt  van  de  Nationale   Postcode  Loterij.  De  jaarlijkse  bijdragen  van  de  NPL  worden  een  belangrijke  en   zeer  gewaardeerde  inkomstenbron  van  de  organisatie.  Tussen  1993  en  2008   ontvangt  het  Wereld  Natuur  Fonds  213,3  miljoen  euro  voor   natuurbeschermingsprojecten  in  de  hele  wereld.  Dankzij  de  NPL  kan  de   natuurbescherming  in  Rusland  een  flinke  impuls  worden  gegeven  en  krijgt  de   Pantanal  in  Zuid-­‐‑Amerika  een  officiële  beschermde  status.     [september]  RTL4  zendt  een  28  uur  durende  TV-­‐‑marathon  uit  voor  het  Wereld   Natuur  Fonds.  Het  programma  roept  Nederlanders  op  de  natuur  te  helpen  door   donateur  te  worden.  Van  vrijdag  3  september  20.00  uur  tot  zaterdag  4  september   24.00  uur  presenteren  televisiepersoonlijkheden  Henny  Huisman,  Ivo  Niehe,   André  van  Duin  en  Koos  Postema  het  programma,  waarin  veel  informatie  en   amusement  zijn  opgenomen.  Het  succes  van  de  TV-­‐‑marathon  is  enorm:  294.245   nieuwe  donateurs  melden  zich  tijdens  en  vlak  na  de  uitzending  aan.  Het  Wereld   Natuur  Fonds  ziet  zijn  aanhang  groeien  tot  700.000  donateurs.       1994  

14

[januari]  Het  donateursblad  Panda  verandert  van  verschijningsfrequentie:  van   elf  naar  vier  keer  per  jaar.  Het  blad  wordt  aanzienlijk  dikker  en  kleurrijker.     1996   [januari]  Op  8  januari  1996  wordt  Mark  van  der  Wal,  medewerker  van  het   Wereld  Natuur  Fonds,  samen  met  25  anderen  gegijzeld  in  Irian  Jaya  in   Indonesië.  Gewapende  strijders  van  de  Beweging  Vrij  Papoea  nemen  hen   gevangen  in  het  Lorentz-­‐‑reservaat,  waar  ze  onderzoek  doen.  Onder  de   gegijzelden  is  ook  de  zwangere  partner  van  Mark.  Negen  Indonesische  gijzelaars   komen  na  korte  tijd  vrij.  Mark  van  der  Wal  en  zijn  partner  worden  pas  15  mei   1996  door  het  Indonesische  leger  bevrijd.  Bij  deze  actie  komen  enkele  gijzelaars   om  het  leven.       [mei]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  voert  samen  met  de  ANWB,  de  NS,  Grontmij  en   de  Unie  van  Landschappen  de  actie  ‘Nederland  2  x  zo  mooi’.  Het  doel  van  de   actie  is  om  200.000  hectare  nieuwe  natuur  aan  de  bestaande  hoeveelheid  natuur   toe  te  voegen.  Bovendien  moeten  versnipperde  stukjes  natuur  weer   aaneengesloten  gebieden  worden.  Door  het  gezamenlijk  organiseren  van  een   groot  aantal  activiteiten  en  evenementen  wordt  de  Nederlandse  bevolking  bij  de   ontwikkeling  van  nieuwe  natuur  betrokken.     [juli]  In  Nederland  is  ‘goed  hout’  te  koop;  hout  dat  duurzaam  is  geproduceerd   en  het  FSC-­‐‑logo  draagt.  FSC  is  een  internationaal  keurmerk  voor  hout  dat  uit   verantwoord  beheerde  bossen  komt.  Het  Wereld  Natuur  Fonds  werkt  nauw   samen  met  andere  natuurbeschermingsorganisaties  en  bedrijven  om  in   Nederland  (meer)  goed  hout  op  de  markt  te  krijgen.  In  2008  is  van  al  het  hout  dat   in  Nederland  wordt  verkocht  ongeveer  20  procent  FSC-­‐‑hout.     15

  [oktober]  Start  van  de  internationale  WWF-­‐‑campagne  ‘WWF  2000:  The  Living   Planet  Campaign’,  met  als  motto  ‘Let’s  leave  our  children  a  Living  Planet’.  Ook   in  Nederland  wordt  de  campagne  gevoerd,  die  zich  richt  op  het  behoud  van  de   belangrijkste  natuurgebieden  in  de  wereld,  de  bescherming  van  ernstig   bedreigde  diersoorten  en  het  zorgvuldig  omgaan  met  de  aarde  en  haar   hulpbronnen.  Het  Wereld  Natuur  Fonds  wil  in  het  kader  van  de  campagne   samen  met  overheden,  bedrijfsleven,  consumenten  en  wetenschappers  extra   inspanningen  leveren  om  de  natuur  vóór  het  jaar  2000  beter  te  beschermen.       1997   [februari]  Met  het  doel  duurzame  visvangst  te  bevorderen  roepen  het   internationale  Wereld  Natuur  Fonds  (WWF)  en  het  voedselconcern  Unilever  een   keurmerk  voor  duurzaam  gevangen  vis  in  het  leven:  het  MSC-­‐‑keurmerk.  In   Nederland  spant  het  Wereld  Natuur  Fonds  zich  in  om  het  keurmerk  onder  de   aandacht  van  het  publiek  te  brengen  en  ‘goede’  visproducten  in  de  winkels  te   krijgen.  In  2006  en  2007  worden  er  grote  campagnes  gevoerd  en  miljoenen   VISwijzers  verspreid.  In  2008  zijn  bijna  200  visproducten  met  het  MSC-­‐‑keurmerk   in  de  Nederlandse  supermarkten  en  viswinkels  verkrijgbaar.       1998   [april]  De  Coto  Doñana  in  Spanje  wordt  getroffen  door  een  giframp.  Door  een   dijkbreuk  in  het  opslagbassin  van  een  pirietmijn  stroomt  vijf  miljoen  kubieke   meter  met  giftige  metalen  vervuilde  modder  het  gebied  binnen.  De  gevolgen  zijn   desastreus:  uit  het  gebied  wordt  dertig  ton  dode  vis  gehaald,  5.300  hectare   landbouwgrond  is  voor  tientallen  jaren  onbruikbaar  en  de  zes  miljoen  trekvogels   die  het  gebied  elk  jaar  aandoen,  eten  vis  en  ander  voedsel  dat  is  besmet  met   16

zware  metalen.  Bijna  6.000  hectare  van  het  gebied  moet  worden  gesaneerd.  Het   Wereld  Natuur  Fonds  begint  direct  na  de  ramp  met  een  herstelproject.     1999   [augustus]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  richt  samen  met  de  Nederlandse   recreatieonderneming  Molecaten  Groep  de  Stichting  PAN  Parks  op.  PAN  staat   voor  Protected  Area  Network.  Het  doel  van  de  samenwerking  is  om  in  Europa   een  netwerk  van  nationale  parken  op  te  zetten  waar  de  bezoeker  hoge  kwaliteit   aantreft  op  het  gebied  van  natuur,  natuurbeheer  en  toerisme.  Met  zijn  bezoek   draagt  de  toerist  bij  aan  de  instandhouding  van  de  parken.  In  2008  zijn  er  elf   PAN  Parken  in  negen  Europese  landen.       [september]  Met  de  campagne  ‘Laat  de  Noordpool  niet  smelten.  Ga  voor   groene  energie’  roept  het  Wereld  Natuur  Fonds  samen  met  de  energiebedrijven   iedereen  op  om  voortaan  groene  energie  te  gebruiken.  De  campagne  gaat  van   start  met  een  actie  van  de  WNF-­‐‑Rangers,  die  langs  de  Nederlandse  kust  een  300   kilometer  lang  groen  lint  uitrollen.  Het  lint  staat  symbool  voor  de  vloedlijn  die   door  het  stijgen  van  de  zeespiegel  landinwaarts  dreigt  te  schuiven.  In  de   campagne  wijst  het  Wereld  Natuur  Fonds  op  het  verband  tussen  het   broeikaseffect,  klimaatverandering,  het  smelten  van  de  noordpool  en  het  stijgen   van  de  zeespiegel.  Tegelijk  wordt  duidelijk  gemaakt  dat  de  consument  híer  iets   kan  doen  om  dáár  (op  de  noordpool)  iets  tegen  te  gaan.       2001   [juni]  Start  van  de  meerjarige  campagne  ‘Kijken,  kijken,  niet  kopen’.  Het   Wereld  Natuur  Fonds  voert  deze  campagne  om  de  Nederlandse  toerist  op  het   hart  te  drukken  tijdens  zijn  vakantie  geen  foute  souvenirs  te  kopen.  Souvenirs   17

van  koraal,  ivoor,  schelpen,  huiden  en  planten  brengen  het  voortbestaan  van  tal   van  soorten  in  gevaar.  In  de  media  wordt  veel  aandacht  besteed  aan  de   campagne  en  reisbureaus  en  luchtvaartmaatschappijen  verspreiden   informatiemateriaal  onder  reizigers.     2002   [juni]  Prins  Bernhard  opent  een  nieuwe  attractie  in  ‘De  Efteling’:  PandaDroom.   In  een  avontuur  vol  spektakel,  spanning  en  humor  maakt  de  bezoeker  een   wereldreis  door  de  overweldigende  natuur,  waarbij  hij  oog  in  oog  komt  te  staan   met  de  natuur  in  al  haar  facetten,  inclusief  de  bedreigingen.  Een  3D-­‐‑film  en  veel   verrassende  effecten  garanderen  een  bijzondere  doe-­‐‑,  leer-­‐‑  en  kijkervaring.  Met   PandaDroom  wil  het  Wereld  Natuur  Fonds  een  plek  creëren  waar  jong  en  oud   op  een  aantrekkelijke  manier  de  noodzaak  van  natuurbescherming  kan  zien  en   voelen.       2004   [december]  Prins  Bernhard  overlijdt  1  december  op  93-­‐‑jarige  leeftijd.  Meer  dan   veertig  jaar  heeft  hij  zich  met  tomeloze  energie  ingezet  voor  de  natuur  op  aarde.   Door  zijn  gezag  en  invloed  heeft  het  Wereld  Natuur  Fonds  belangrijke   natuurbeschermingsresultaten  kunnen  boeken.       2005   [februari]  Speciaal  voor  kinderen  van  drie  tot  en  met  zes  jaar  richt  het  Wereld   Natuur  Fonds  de  WNF-­‐‑Bamboeclub  op.  De  club  wil  ook  de  allerkleinsten  kennis   laten  maken  met  de  wereld  van  de  wilde  dieren.      

18

[maart]  Start  van  een  grote  internationale  actie  voor  Borneo.  Het  bos  en  de   bijzondere  planten  en  dieren  op  Borneo  worden  bedreigd  door   palmolieplantages,  bosbranden,  houtkap  en  de  handel  in  bedreigde  soorten.  In   het  hart  van  het  eiland  wil  het  Wereld  Natuur  Fonds  een  aaneengesloten  gebied   van  22  miljoen  hectare  beschermd  bos  creëren:  het  Hart  van  Borneo.  Het  hele   jaar  door  worden  er  in  Nederland  veel  activiteiten  voor  Borneo  georganiseerd.  In   februari  2007  tekenen  de  drie  landen  met  grondgebied  op  Borneo  (Indonesië,   Maleisië  en  Brunei)  een  overeenkomst  waarin  ze  de  intentie  uitspreken  het   beoogde  grensoverschrijdende  natuurgebied  in  het  hart  van  Borneo   daadwerkelijk  op  te  zetten.       [juni]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  wordt  gesteund  door  900.000  donateurs.     2006   [juli]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  verhuist  naar  een  van  de  meest  milieu-­‐‑  en   natuurvriendelijke  gebouwen  van  Nederland.  Het  ligt  op  het  landgoed   Schoonoord  aan  de  rand  van  Zeist.  Het  kantoorpand  is  een  voorbeeld  van   bewust  bouwen  door  het  gebruik  van  duurzame  materialen  en   energiebesparende  systemen.     2007   [maart]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  zet  een  grote  campagne  op  om  de   regenwouden  van  de  Amazone  te  behouden.  Deze  zijn  van  levensbelang  voor   het  tegengaan  van  klimaatverandering,  maar  worden  ernstig  bedreigd  door   ontbossing.  Een  belangrijk  doel  van  de  campagne  is  het  instellen  van  meer   beschermde  gebieden.  Daarmee  kan  onder  andere  een  halt  worden  toegeroepen   aan  de  aanleg  van  wegen,  die  het  regenwoud  openleggen  voor  exploitatie.     19

In  2007  en  2008  krijgt  5,2  miljoen  hectare  tropisch  regenwoud  in  het   Amazonegebied  een  beschermde  status.       2008   [september]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  ontwikkelt  een  programma  voor   jongeren  vanaf  12  jaar:  WNF-­‐‑LifeGuard.  Met  het  thema  ‘Watch  the  World’  wordt   een  WNF-­‐‑LifeGuard  de  mogelijkheid  geboden  zelf  initiatieven  te  ontplooien  die   goed  zijn  voor  de  natuur.  Met  het  programma  wil  het  Wereld  Natuur  Fonds   bereiken  dat  jongeren  na  hun  WNF-­‐‑Rangertijd  beter  de  overstap  kunnen  maken   naar  het  donateurschap.       [oktober]  Het  Wereld  Natuur  Fonds  brengt  voor  de  eerste  keer  een   Nederlandstalige  versie  uit  van  het  internationale  Living  Planet  Report.  Dit   WWF-­‐‑rapport  verschijnt  elke  twee  jaar.  Uit  het  rapport  blijkt  dat  wereldwijd  de   omvang  van  ongeveer  5000  populaties  gewervelde  dieren  tussen  1961  en  2005   met  gemiddeld  30%  is  gereduceerd.  Het  beslag  dat  de  mens  op  de  aarde  legt,  de   voetafdruk,  is  in  diezelfde  periode  wereldwijd  gestegen.  Sinds  eind  jaren  tachtig   vraagt  de  mens  meer  van  de  aarde  dan  deze  kan  regenereren.  Voor  de   Nederlandse  voetafdruk  geldt  dat  er  ongeveer  twee  aardbollen  nodig  zijn  als   iedereen  zo  zou  leven  als  de  gemiddelde  Nederlander.  Het  rapport  bevat   aanbevelingen  om  deze  voetafdruk  te  verkleinen.       Actrice  Carice  van  Houten  wordt  verwelkomd  als  tweede  ambassadeur  van  het   Wereld  Natuur  Fonds.       2009  

20

 Het  Wereld  Natuur  Fonds  voert  campagne  voor  de  mensapen  en  zet  tien   projecten  op  ter  bescherming  van  deze  dieren.       2011    Het  Wereld  Natuur  Fonds  voert  met  de  Natuurverdubbelaar  campagne  voor  de   Zwarte  Neushoorn,  het  Arctisch  gebied  en  Borneo.  Bedrijven  verdubbelen  de   donatie  van  particuliere  giftgevers.      

21