WAT Cr,. NO.
2012.03543 Ê
,NGEK
-
9 - FEB 2012
—ij
Stichting
RIONED Postbus 1 3 3 , 6 7 1 0 BC Ede Galvanistraat 1 , 6 7 1 6 AE Ede
Waterschap Peel en Maasvallei het Algemeen Bestuur Postbus 3390 5902 R J VENLO
uw kenmerk
t
0318 631111
f
0318 633337
e
[email protected]
datum
i
www.riool.net (vakinformatie)
i
www.riool.info (publieksinformatie)
2 februari 2012
ons kenmerk
12-035
bijlage! n) 30
projectnummer
-
betreft
kennisstrategie
Geacht bestuurslid, In het Bestuursakkoord Water dat medio 2011 is ondertekend door het Rijk, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), Unie van Waterschappen (UvW), het Interprovinciaal Overleg (IPO) en VEWIN zijn afspraken gemaakt over o.a. het realiseren van kostenbesparingen in het beheer van het water in steden en dorpen (riolering, open water en zuivering). Een belangrijke bouwsteen voor het realiseren van kostenbesparingen is kennisontwikkeling en kennisdoorwerking. Stichting RIONED heeft een kennisstrategie ontwikkelt en levert hiermee een bijdrage aan het realiseren van kostenbesparingen in het rioleringsbeheer en stedelijk waterbeheer. De kennisstrategie helpt waterschappen en gemeenten om de lokale situatie en de staat en het functioneren van het riool- en watersysteem in beeld te brengen. Met beter inzicht in problemen, oorzaken en effectiviteit van maatregelen in de gegeven lokale situatie kunt u scherper besluiten over nut en noodzaak van investeringen. In het bestuursakkoord wordt dit de cultuuromslag genoemd. Stichting RIONED ondersteunt samen met Stowa de cultuuromslag en lokaal onderzoek in proeftuinen. Proeftuinen zijn innovatieve samenwerkingsprojecten gericht op kennisontwikkeling. Stowa en Stichting RIONED steunen deze projecten met raad en daad door financiële steun, verbinding met soortgelijke projecten en landelijke communicatie. U vindt in bijgaande brochure meer informatie over de kennisstrategie, ook kunt u contact opnemen met Ton Beenen (0318-631111 of ton.beenen(a>rioned.org) Met vriendelijke groeten,
Hugo Gastkemper directeur Stichting RIONED
bank 5 5 . 3 2 . 5 9 . 2 8 8
kvk Den Haag 4 1 1 5 4 3 0 4
Lokale kennis is dé sleutel tot slim besparen Stichting
Doelmatiger beheren van uw watertaken?
Lokale kennis: dé sleutel tot slim besparen De zorg voor grond-, regen- en afvalwater in stedelijk gebied staat voor een nieuwe aanpak. Daarvoor staan gemeenten en waterschappen samen aan de lat. Zij moeten hun watertaken doelmatiger inrichten: met behoud van kwaliteit en met beperkte kostenstijging voor de inwoner.
I n a Loovers, voorzitter ambtelijk Platform W a t e r Vallei en E e m :
'Eén systeem voor het invoeren en uitwisselen van gegevens' "Als g e m e e n t e n en w a t e r s c h a p in het Vallei en Eem gebied o n t w i k k e l e n we een gezamenlijk systeem om onze m e e t - en monitoringsgegevens te kunnen opslaan en analyseren. We zijn gestart met het in kaart brengen en analyseren van onze dynamische gegevens, die onder meer samenhangen met w a t e r p e i l e n en andere v e r a n d e r l i j k e o m s t a n d i g h e d e n . Onlangs zijn we ook begonnen met het beheer van onze vaste gegevens, bijvoorbeeld de maten van rioolbuizen en andere e l e m e n t e n in onze i n f r a s t r u c t u u r . Veel g e m e e n t e n leggen de gegevens van het rioolsysteem vast op individuele basis, maar w i j w i l l e n de gegevens van ons en onze partners samen invoeren en o n d e r l i n g kunnen v e r g e l i j k e n , om van elkaar te leren. Dit h e l p t ons bij het maken van belangrijke keuzes in de nabije t o e k o m s t , zoals: w a n n e e r moeten w e rioolbuizen v e r v a n g e n , hoe intensief moeten w e onze gemalen o n d e r h o u d e n en kunnen w e daarin onderscheid maken? Bovendien s t e l t het ons in staat om de a f v a l w a t e r k e t e n over de grenzen van g e m e e n t e n en het w a t e r s c h a p heen, te o p t i m a l i s e r e n . Dus als één systeem, zo o p t i m a a l m o g e l i j k . Bijvoorbeeld door op systeemniveau r e a l - t i m e te sturen en af te w e g e n of we moeten a f k o p p e l e n , of een extra berging moeten b o u w e n . RIONED o n d e r s t e u n t dit proces actief, zij s t i m u l e e r t de o n t w i k k e l i n g van één generieke manier in Nederland o m alle gegevens t e registreren en uit te wisselen. Als w e dit realiseren is dat w i n s t voor heel Nederland
Bestuursakkoord Water
w a t e r s c h a p p e n het stedelijk w a t e r d o e l matiger moeten beheren: niet langer investeren op basis van een landelijke
I n het Bestuursakkoord Water hebben Rijk,
i n s p a n n i n g s n o r m , maar alleen dat doen
VNG, Unie van W a t e r s c h a p p e n , IPO en
w a t in de lokale situatie w e r k e l i j k zinvol is.
Vewin afspraken gemaakt om de k o s t e n -
zijn van onder meer de k l i m a a t v e r a n d e r i n g ,
verband ( K a d e r r i c h t l i j n Water) en de
van inzicht in de oorzaken van problemen; - Zoek collega-beheerders in de regio op om met gezamenlijk onderzoek kennis te verzamelen, te delen en te v e r g r o t e n ;
v e r h o g i n g te beperken die het gevolg zal
de w a t e r k w a l i t e i t s v e r b e t e r i n g in Europees
- O n d e r b o u w deze keuzes g o e d , op basis
De goede dingen goed doen Wat houdt d o e l m a t i g w a t e r b e h e e r eigenlijk
- Start gezamenlijke projecten om het e f f e c t van bepaalde maatregelen vast te stellen en zo lokale p r o b l e m e n op te lossen.
vervanging van riolering en z u i v e r i n g e n .
in? Alléén de goede dingen goed doen en
Zonder aanpassingen zou het w a t e r b e h e e r
de w a t e r k e t e n en het w a t e r s y s t e e m
in 2020 zo'n 6 0 0 miljoen euro meer kosten
e f f i c i ë n t e r beheren. Hoe breng je dat in
dan nu, zo b l i j k t uit landelijk onderzoek.
praktijk? S t i c h t i n g RIONED doet hiervoor
Zover w i l l e n de partners van het bestuurs-
de volgende aanbevelingen
beheerders een efficiencyslag: ze dragen
akkoord het niet laten k o m e n : zij w i l l e n de
(Kennisstrategie Water, 2011):
samen de kosten en c o m b i n e r e n de
kostenstijging in de a f v a l w a t e r k e t e n in
- Maak als beheerder scherpe lokale
uitvoering van w e r k z a a m h e d e n . Ook
Samenwerken Door samen te w e r k e n slaan w a t e r -
2020 laten a f n e m e n met 3 8 0 miljoen euro
keuzes over de w e r k e l i j k noodzakelijke
v e r b e t e r t de k w a l i t e i t van het w e r k : de
per jaar. Daarom zullen g e m e e n t e n en
investeringen;
s a m e n w e r k i n g s t i m u l e e r t (oudere)
Huib Rietveld en Rik Meijer over p r o e f t u i n 'Risicogestuurd beheer' in Enschede:
'We zetten samen een onvermijdelijke stap en plukken daar de vruchten van' BBH De t r e k k e r s Huib Rietveld
en Rik Meijer
over het innovatieve project 'Risicogestuun
beheer' van de gemeente Enschede, S t i c h t i n g RIONED en STOWA: "Om te voldoen aan tan de
Jk
w a t e r o p g a v e en de vereiste k o s t e n v e r m i n d e r i n g , moeten we onze aanpak rond stedelijk w a t e r b e h e e r grondig b i j s t u r e n . Het is een o n v e r m i j d e l i j k e stap, waarbij partijen elkaar toestaan mee te kijken in eikaars keuken, iets te vinden van eikaars w e r k aan het water. We gaan met elkaar in gesprek, zoeken naar de aanpak waar we allemaal de v r u c h t e n van p l u k k e n . Zo bekijken we in ons gezamenlijke gebied waar w e de kosten kunnen verlagen, w e l k e investeringen w e r k e l i j k zinvol zijn. We beginnen met rioleringszorg, waar het meeste geld omgaat, en mogelijk de g r o o t s t e w i n s t v a l t te halen. We w i l l e n op een v e r a n t w o o r d e manier bepalen w e l k e risico's het met zich m e e b r e n g t als w e onze inspanningen een t a n d j e lager doen. De aanpak die w e volgen is dus risicogestuurd. Om het beeldend te zeggen: "Hoe lang kunnen we de rioolrenovatie op een bepaalde plaats u i t s t e l l e n , zonder dat er een v r a c h t w a g e n door de straat z a k t ? " Eerst bepalen we w e l k e risico's we w i l l e n v e r m i j d e n en vervolgens hoe we dat kunnen d o e n . Niet alle risico's kunnen of w i l l e n we honderd procent u i t s l u i t e n . Het is een bestuurlijke a f w e g i n g w a t w e acceptabel v i n d e n . Zo'n a f w e g i n g vraagt voldoende kennis over de m o g e l i j k e g e v o l g e n , de risico's die ontstaan en de kosten om d i t te v o o r k o m e n . Deze lokale of algemene kennis is niet a l t i j d d i r e c t voor handen en proberen we dan ook te v e r w e r v e n binnen onze p r o e f t u i n 'Risicogestuurd b e h e e r ' . "
¥
Proeftuin aanmelden? Heeft u plannen voor de ontwikkeling van kennis en inzicht in uw regio? Zijn dit
Stichting RIONED
plannen waarbij s a m e n w e r k e n d e g e m e e n t e n en w a t e r s c h a p p e n onderzoek doen om
0318 631111
beter inzicht te krijgen in nut en noodzaak van bepaalde m a a t r e g e l e n , verbetering
[email protected]
van a s s e t m a n a g e m e n t , g e g e v e n s b e h e e r of optimalisatie van m i l i e u m a a t r e g e l e n ?
www.riool.net
Meld uw project aan voor een proeftuin! De r e s u l t a t e n moeten bijdragen aan de totale kennisvoorraad en bruikbaar zijn bij ander lokaal onderzoek. Dan is financiële, inhoudelijke, publicitaire en w a n d e r e s t e u n mogelijk. Voor m e e r informatie kunt u c o n t a c t opnemen met Ton Beenen van Stichting RIONED.
tichti RIONED
i
s a
)l
-
RIONED Stichting
w e r k n e m e r s hun kennis 'die in de hoofden zit' over te dragen, zorgt ervoor dat er meer professioneel personeel beschikbaar is met verschillende c o m p e t e n t i e s . Dit v e r m i n d e r t de kwetsbaarheid van de u i t v o e r i n g . Ook krijgen w a t e r b e h e e r d e r s meer zicht op de onderlinge samenhang van hun ingrepen in de w a t e r h u i s h o u d i n g en kunnen zij hun maatregelen op elkaar afstemmen. g e r i c h t op k e n n i s o n t w i k k e l i n g , op het
projecten in te brengen die een impuls
Van i n s p a n n i n g naar f s s u Itaat
oplossen van problemen in de (lokale)
geven aan het proces. Verder kunnen zij de
praktijk, g e r i c h t op resultaat. Deze aanpak
ontwikkeling
betekent een andere aanpak van het w e r k
middelen f a c i l i t e r e n en de resultaten
Doelmatig w a t e r b e h e e r is g e r i c h t op het
van medewerkers en managers in het
verspreiden in de v a k w e r e l d .
realiseren van een beoogd resultaat in
waterbeheer, ook is bestuurlijke sturing
plaats van het voldoen aan landelijke
vereist om maatregelen uit te s t e l l e n ,
n o r m e n en i n s p a n n i n g s v e r p l i c h t i n g e n . De
a c h t e r w e g e te laten of juist met voorrang
Kennispfogramma
beheerders starten (gezamenlijke)
door te voeren.
S t i c h t i n g RIONED en STOWA zetten zich
onderzoeksprojecten naar e f f e c t i e v e
financieel
of met andere
daarnaast in voor standaardisatie van
maatregelen om deze doelen te realiseren.
Raad en daad
gegevens en s t i m u l e r e n de o n t w i k k e l i n g
Ze bepalen eerst op w e l k e vragen ze
van e f f i c i ë n t e m e t h o d i e k e n voor lokaal
a n t w o o r d e n w i l l e n en waar de g r o o t s t e
Bij hun innovatieve regionale projecten
onderzoek. Daarom steunen STOWA en
( e f f i c i e n c y ) w i n s t e n te halen zijn,
kunnen w a t e r b e h e e r d e r s rekenen op
Stichting RIONED het Kennisprogramma
bijvoorbeeld vragen over het nut en
v a k i n h o u d e l i j k e of
Urban Drainage van TU Delft.
financiële
support van
noodzaak van bepaalde m a a t r e g e l e n ,
S t i c h t i n g RIONED en Stowa. Ook
verbetering van assetmanagement,
ondersteunen S t i c h t i n g RIONED en Stowa
gegevensbeheer en o p t i m a l i s a t i e van
hen met raad en daad, onder meer door
m i l i e u m a a t r e g e l e n . De projecten zijn
proceservaringen en resultaten van andere
3^
Ton Beenen, S t i c h t i n g RIONED:
"We moeten geld besparen. Het roer mag om!" Ton Beenen van S t i c h t i n g RIONED, w i j s t erop dat we voor een g r o t e v e r a n d e r i n g staan. "We moeten f l i n k geld besparen, het roer mag o m . Dat kan alleen door lokaal scherpere keuzes te maken over de inzet van m a a t r e g e l e n . Welke maatregelen dragen w e r k e l i j k bij aan de doelen die we ter plaatse nastreven? Kan bijvoorbeeld de vervanging van een rioolbuis nog even w o r d e n **"* "" "pp J
uitgesteld of ontstaan er dan problemen? Het is een andere manier van w e r k e n en investeren. Investeringsbeslissingen moeten goed o n d e r b o u w d zijn, gebaseerd op kennis van de lokale s i t u a t i e . Deze kennis is meestal niet zomaar voor handen en m o e t g e r i c h t w o r d e n o p g e b o u w d . Daarbij is s a m e n w e r k e n met andere w a t e r b e h e e r d e r s een g r o o t v o o r d e e l . S t i c h t i n g RIONED en STOWA ondersteunen beheerders die samen het roer o m g o o i e n dan ook graag, met raad en daad. I n n o v a t i e v e s a m e n w e r k i n g s p r o j e c t e n kunnen als proeftuin
financiële
steun krijgen en een voorbeeld
zijn voor andere regio's."
tvV.v.WAV*
:
V
ap
