Nederlandse Vereniging van Organisaties van Gepensioneerden Churchilllaan 11 - 3527 GV Utrecht Postbus 2069 - 3500 GB Utrecht
tel.: 030 2846080 mobiel: 06-10207557
www.gepensioneerden.nl
[email protected]
september 2011/ nr. 9
NVOG Nieuwsbrief De NVOG Nieuwsbrief is het interne informatieorgaan van de NVOG ten behoeve van de aangesloten lidorganisaties en degenen die binnen de NVOG actief zijn in commissies en werkgroepen. Alle vorige nieuwsbrieven zijn te vinden op de website in het besloten
deel.
LET OP: het NVOG-bureau heeft sinds kort geen beschikking meer over een faxapparaat. Het faxnummer van de NVOG kan dus ook niet meer worden gebruikt. Gelieve dit uit uw bestanden te verwijderen.
NVOG-/CSO-activiteiten Pensioenen Kamp gaat ouderenorganisaties betrekken bij overleg pensioenen De CSO heeft op 8 september met minister Kamp gesproken over het Pensioenakkoord en de governance bij pensioenfondsen. De minister sprak zijn waardering uit over de kwalitatieve inbreng van de CSO en heeft toegezegd dat hij de ouderenorganisaties gaat betrekken bij dit voor hen zeer relevante onderwerp, maar ook andere relevante onderwerpen, zoals de governance van pensioenfondsen. De minister begrijpt dat de gepensioneerden haast hebben om bestuursdeelname in pensioenfondsen beter geregeld te hebben, omdat binnen korte tijd over een groot aantal onderwerpen besluitvorming moet plaatsvinden. De minister is van plan om het wetsvoorstel over de versterking bestuur pensioenfondsen, waarin dit geregeld is, snel naar de Tweede Kamer te sturen. Kamp sprak zijn intentie en de verwachting uit dat zijn wetsvoorstel voor medio 2012 wet zal zijn. De lidorganisaties hebben desgevraagd in het gesprek met minister Kamp aangegeven dat hun onderling vertrekpunt ten aanzien van het Pensioenakkoord misschien niet hetzelfde is, maar dat zij over de uitwerking op dezelfde lijn zitten. De geplande hoorzitting over pensioenen door de Tweede Kamercommissie van SZW is op het laatste moment afgeblazen, omdat de Kamer op die dag liever eerst in debat ging met minister Kamp Tot in de late uren heeft dit geduurd, met als uitkomst dat de Kamer alsnog instemde met de voorstellen van Kamp, dankzij steun van de PvdA. Wel zijn er de nodige toezeggingen gedaan van de kant van de minister richting Kamer. De media hebben volop aandacht besteed aan deze ontwikkelingen, alsmede het gegeven dat binnen de FNV nog steeds grote onenigheid bestond over de nieuwste afspraken over AOW en pensioenen.
Nieuwsbrief – 2011/ nr. 9- september
2/6
Deze week kwam er dan eindelijk duidelijkheid: FNV is alsnog overstag gegaan. Van draagvlak voor deze beslissing kan nauwelijks gesproken worden en ook zijn de verhoudingen binnen de federatie waarschijnlijk ook niet al te best meer. De NVOG beraadt zich nu op de volgende stappen in het complexe proces, waarin nog veel zaken onduidelijk zijn. Zoveel mogelijk in samenwerking met de CSO-partners, om sterker te staan in het weerbarstige pensioenveld.
Save the date: 23 november De NVOG bestaat dit jaar 25 jaar. Dit wordt gevierd in de vorm van een symposium op woensdagmiddag 23 november a.s., aansluitend op de Algemene Vergadering, in Amsterdam. Het symposium speelt in op het jaar 2012, waarin binnen de EU de Intergenerationele Solidariteit centraal staat. Deze middag is niet alleen toegankelijk voor onze eigen lidorganisaties, maar ook voor hun leden en externe belangstellenden. Jong en oud zijn dus welkom! Een uitnodiging met programma wordt in oktober verspreid.
Prinsjesdag Goedkoop is duurkoop Het kabinet Rutte kiest in de miljoenennota voor dure oplossingen in de zorg, aldus de CSO, koepel van de ouderenorganisaties Unie KBO, PCOB, NVOG en NOOM. In de zorg wordt groei toegestaan bij dure vormen van zorg, geschrapt wordt er bij relatief goedkope zorg. Tel uit je winst! In de begroting van volksgezondheid kiest het kabinet voor investeringen in dure vormen van zorg, maar verwaarloost de goedkopere alternatieven. En juist investeren in die goedkopere alternatieven past bij wat ouderen willen. Zo lang mogelijk gezond blijven, zelf regie voeren en actief blijven en als zorg onvermijdelijk is, dan liefst thuis of dichtbij huis. Het kabinet maakt helaas andere keuzes. De uitgaven voor de ziekenhuiszorg bijvoorbeeld stijgen in 2012 met 400 miljoen, maar op de eerstelijnszorg wordt 250 miljoen bespaard. Zo wordt er gekort op fysiotherapie, huisartsenzorg en dieetadvisering, zorg die dure ziekenhuisopnames kan voorkomen. Preventie, het voorkomen van gezondheidsproblemen en dus van kosten, vindt het kabinet een zaak van burgers zelf. In leefstijlbevordering bij de jeugd wil het kabinet nog investeren, maar “gezond ouder worden” is voor deze bewindslieden geen thema. Langdurige zorg De extra investeringen in de langdurige zorg, ongeveer 800 miljoen, komen terecht in de instellingszorg, zoals verpleeg- en verzorgingshuizen. Daarnaast worden de toegangspoorten van de instellingen voor 80+ ers wijd opengezet: een indicatie van het CIZ is vanaf 1 oktober niet meer nodig. Zorgaanbieders die een kamer over hebben, kunnen deze via hun thuiszorgpoot actief aanbieden aan 80+ ers. Tegelijkertijd wordt relatief goedkope zorg thuis met het PGB nagenoeg onmogelijk. De “herstelplannen voor het PGB” die staatssecretaris Veldhuijzen van Zanten gisteren presenteerde, scheppen nog geen helderheid. Er komt vooral meer bureaucratie en dat kost geld. Het kabinet verwacht met het schrappen en beknibbelen op lichtere vormen van zorg goedkoper uit te zijn. Daar denken de ouderenorganisaties anders over. Wij kiezen juist voor het investeren in voorlichting en ondersteuning en in zorg thuis. Gezonde ouderen kunnen daar een belangrijke rol bij spelen. Zo kennen we vrijwillige gezondheidsvoorlichters en vrijwillige ouderenadviseurs, opgeleid binnen de ouderenorganisaties zelf en met een groot bereik onder kwetsbare ouderen. Korten op de subsidies van de ouderenorga-
Nieuwsbrief – 2011/ nr. 9- september
3/6
nisaties is dan niet slim. Juist investeren in de gezondheid van ouderen, in preventie en goedkope vormen van ondersteuning, levert winst op. Minder opnames, minder medicijnen en minder ligdagen.
Koopkracht Henk senior en Ingrid senior betalen het gelag Prinsjesdag pakt beroerd uit voor kwetsbare ouderen in Nederland Volgens CSO-voorzitter Gijp van Soest “moeten we er ernstig rekening mee houden dat het duo oud en arm binnenkort terugkeert in het straatbeeld van Nederland”. Ouderen krijgen in 2012 voor het derde opeenvolgende jaar te maken met een daling van het besteedbaar inkomen. De CSO maakt zich grote zorgen over ouderen met een laag inkomen. Zij worden fors getroffen door een opeenstapeling van kabinetsmaatregelen. Neem nu Henk en Ingrid senior. Zij moeten samen rondkomen van een AOWuitkering van nog geen 1500 euro per maand. In 2012 kunnen zij zich, naast hun huidige vaste lasten, gaan wapenen tegen een lawine van tegenvallers. Zo gaan ze samen 100 euro meer eigen risico betalen voor hun zorgverzekering, gaat hun premie met enkele tientjes omhoog en betalen ze volgend jaar geen 12 maar 20 behandelingen fysiotherapie uit eigen zak. Dat geldt ook voor de maagzuurremmers van Ingrid senior en het extra tientje voor elke sessie bij Henks psycholoog. En dat terwijl het kabinet de zorgtoeslag voor dit echtpaar fors vermindert, het PGB van de chronisch zieke Ingrid afschaft en ook nog eens beknibbelt op haar Wtcgtoeslag. Maar Henk en Ingrid senior hebben nog meer pech. Ook op hun huurtoeslag wordt door het kabinet Rutte bezuinigd en het bovenregionale taxivervoer voor Ingrid slaat een flinke deuk in hun portemonnee. Volgend jaar fors minder kilometers, met daarboven een eigen bijdrage van 1 euro en 16 cent per gereden kilometer. Alles bij elkaar loopt de schade voor dit specifieke AOW-echtpaar behoorlijk op en vormt daarmee een forse aanslag op hun AOW-uitkering. Maar zijn er dan geen meevallers voor Henk en Ingrid senior? Behalve enkele kleine reparaties van hun koopkracht kunnen ze volgend jaar profiteren van de afschaffing van de belasting op de pruimtabak. Het moge duidelijk zijn dat voor de CSO dit kabinetsbeleid niet te pruimen valt. De ouderenorganisaties zullen er alles aan doen om het kabinetsbeleid in positieve zin te beïnvloeden. Voorstellen hiertoe worden in de komende tijd voorbereid.
COMMENTAAR
De begroting 2012 van het ministerie van VWS Door Joop Blom, voorzitter commissie Z&W Vorige week werd de rijksbegroting voor 2012 openbaar. Ik schrijf dit voor de eerste behandeling van de “miljardennota” in de Tweede Kamer. Twee maanden geleden schreef ik dat het stormt in de zorg in Nederland, maar dat is zeker waar nu wij de vertaling van de vele ontvangen nota’s van de minister
en de staatssecretaris in de begroting zien. De gedachte komt bij mij op dat dit kabinet kiest voor dure oplossingen in de zorg. In de zorg wordt wel groei toegestaan (dat kan niet anders!). Echter men kiest voor duurdere oplossingen, waarbij men goedkopere alternatieven verwaarloost.
Nieuwsbrief – 2011/ nr. 9- september
Preventie is een goed middel om gezondheidsproblemen en dus kosten te voorkomen. Het woord “preventie” komt in deze begroting meer dan vijftig maal voor, maar dit kabinet ziet preventie (en dus ook gezond ouder worden) een zaak van de burgers zelf en trekt er geen geld voor uit. In het afgelopen jaar schreef de CSO vele brieven naar zowel de minister, de staatssecretaris als de commissie van VWS Tweede Kamer over ontwikkelingen die niet positief waren voor de ouderen. Er is een relatief gering deel van onze vragen positief verwerkt in het beleid. Wij zullen ons eens moeten bezinnen over de wijze waarop wij de beleidsbeïnvloeding in het vat gieten. Ook de vraag of de CSO nog wel voldoende representatief is voor de ouderen, nu zowel de ANBO als de KBO Brabant zich niet meer in de belangenbehartiging (in de zorg) door de CSO laat vertegenwoordigen, komt regelmatig op. Wat zien wij allemaal in deze begroting, 209 pagina’s groot? De curatieve zorg De inkomensafhankelijke premie wordt nogal gewijzigd. In het voorjaar maakten wij de minister erop attent dat de verhouding tussen deze premie voor actieven en gepensioneerden niet goed was, ten nadele van de gepensioneerden. Daarnaast vonden wij dat de afbouw van het tekort in het Zorgverzekeringsfonds, waar deze premie in wordt gestort te snel gebeurt en wat lezen wij: De premie wordt verlaagd van 7,75 % naar 7,1 %, (voor gepensioneerden over hun niet-AOW-inkomen van 5,65 % naar 5,00 % ), maar de grens wordt verhoogd van de grens van de werknemersverzekeringen: van 33.000 naar 50.000. In verlaging van het percentage zien wij een gedeeltelijk antwoord op onze vraag, maar de verhoging van de premiegrens komt als ene duveltje uit een doosje. De lagere inkomens gaan dus minder betalen, maar de iets hogere inkomens meer! En dan vergeet men gemakshalve dat voor de werknemers deze premie wordt betaald door de werkgever en de
4/6
gepensioneerden dit geheel zelf moeten betalen. Er wordt wel gesteld dat het totale premie-inkomen door deze maatregel maar met 5 % per jaar stijgt, maar dit is ook een stuk verschuiving van de lasten naar de hogere inkomens. Men zegt wel dat de nominale aan de zorgverzekeraars te betalen premie niet meer behoeft te stijgen dan met € 11 per jaar, maar in de pers zeggen de zorgverzekeraars al dat gerekend moet worden met een stijging van zeker € 30! Daarnaast zal ook de zorgtoeslag aanmerkelijk worden verminderd en het eigen risico met € 50 worden verhoogd van € 170 tot € 220 per jaar per verzekerde. Ook zal in de uitgaven voor de Wet Tegemoetkoming Chronisch Zieken en gehandicapten aanmerkelijk worden bezuinigd. Deze wordt ook inkomensafhankelijk gemaakt. Geen slechte zaak, maar dat gaat velen € 56 of € 150 in het jaar kosten. Daarnaast speelt ook nog dat in het verzekerde basispakket een aantal behandelingen, dat niet direct curatief zijn te noemen, maar wel tot een verbetering van de leefomstandigheden zullen kunnen leiden, worden geschrapt, bijvoorbeeld het behandelen van kalknagels en dieetadvisering, maar ook de kortingen op de fysiotherapie en de huisartsenzorg zullen er in hakken. Als met al zal dit betekenen dat de lagere inkomens tot ongeveer € 33.000 zullen worden ontzien, maar dat de gepensioneerden met een hoger inkomen het gelag gaan betalen. Een ingezette nivellering dus, die nog tot vele inkomensplaatjes zal leiden. Zeker ook afgezet tegen het feit dat voor de meest gepensioneerden het aanvullende pensioen niet geïndexeerd zal worden. De langdurige zorg De premie voor de AWBZ wordt niet gewijzigd, deze blijft 12,15 %, opgenomen in de eerste en tweede schijf van de inkomstenbelasting (die wel worden verhoogd). Maar de premie-inkomsten (16 miljard Euro) bedragen slechts 60 % van de uitgaven. Het tekort moet betaald
Nieuwsbrief – 2011/ nr. 9- september
worden uit de belastinginkomsten. De eigen bijdragen van AWBZ-gebruikers bedraagt slechts 6 % van de uitgaven, dus minimaal. De kosten van langdurige zorg stijgen sterk. Bezuinigingen hierop zullen zeker ten goede komen aan het bedrag dat door de overheid uit de belastingen wordt bijbetaald en niet verwerkt worden in een premievermindering. De CSO heeft mede namens de NVOG sterk bezwaar gemaakt tegen de zeer grote beperking van de Persoons Gebonden Budget. Wij staan een eigen regie van de betrokken voor (waar de overheid voor is!), daar past een PGB prima bij. Een frauduleus en onjuist gebruik van deze gelden moet men niet bestrijden met het schappen, maar met een betere controle. Met de CSO blijven wij strijden voor een terugkeer van de PGB in een beter gecontroleerde omgeving. De minister aangekondigd dat er 12.000 verzorgenden in de langdurige zorg bij komen. Dat zal zeker nodig zijn als de PGB-gebruikers die hun PGB kwijtraken massaal hun toevlucht gaan zoeken in de professionele zorg. Naast het feit dat deze uitbreiding niet zomaar is gerekruteerd en opgeleid, zal dit een grote druk op de professionele zorg gaan geven, die naar onze mening meer gaat kosten dan de opbrengst van het schrappen van de PGB. De eigen bijdrage van degenen die AWBZ zorg ontvangen is relatief klein. Wellicht het gevolg van het feit dat relatief meer lagere inkomensgroepen van langdurige zorg gebruik maken. Echter het scheiden van wonen en zorg, die men per 2014 wil doorvoeren zal daarin wel eens verandering in kunnen gaan brengen. Daar is het laatste woord zeker nog niet over gezegd.
5/6
De Wet Maatschappelijke Ondersteuning Deze door de gemeenten uit te voeren wel heeft o.a. tot doel ouderen en gehandicapten langer thuis te laten wonen. De ondersteunende begeleiding van ouderen, die tot nu toe uit de AWBZ wordt betaald (vaak als PGB) moet in de loop van 2012 ook door de gemeenten in het kader van de WMO worden uitgevoerd. Veelal betreft het hier niet allen zorg, maar ook welzijn, zoals verblijf in zorgboerderijen, die eenzaamheid verminderen en levensvreugde bevorderen. Deze overgang zien de ouderenorganisaties met grote vrees tegemoet. De gemeenten krijgen niet voldoende financiële armslag hiervoor en zijn er zeker nog gemiddeld niet op ingesteld. Het laatste woord is hierover nog niet gezegd. Er wordt een transitiepad voorbereid, waarin de ouderenorganisaties gaan meewerken. In de begroting is € 85 miljoen uitgetrokken voor de (verbetering) van de ondersteuning door vrijwilligers. Hier zou toch het een en ander van ter beschikking moeten kunnen komen van de ouderenorganisaties, om hun aandeel hierin te behouden en uit te breiden. Tenslotte De gemiddelde Nederlander, jong en oud, betaalt via premie en belastingen meer dan € 5000 voor de zorg. Dit stijgt met gemiddeld 4% per jaar. Dat is een enorm bedrag. Dat moet goed verdeeld worden over de inwoners. Kostenbeheersing en een goede verdeling zijn een verantwoordelijkheid voor de overheid. Daar moeten wij hen op blijven aanspreken. 2012 is het jaar van de intergenerationele solidariteit, ook in de zorg. Het is wel zo dat ouderen een relatief meer gebruik maken van de zorg, dat is bekend, maar ook de toegevoegde waarde van de ouderen aan de samenleving is ook groot. Daar komen wij in de komende maanden zeker verder op terug.
Nieuwsbrief – 2011/ nr. 9- september
6/6
Media-optredens Toen dinsdag 13 september duidelijk werd dat de FNV-bonden geen overeenstemming hadden bereikt over het pensioenakkoord van juni, werd de NVOG-voorzitter om een reactie gevraagd. Hieronder de link naar het radio 1programma van de VARA. http://kassa.vara.nl/radio/afspeelpagina/fragment/nvog-voorzitter-martinvan-rooijen-over-de-pensioenwet/speel/1/
Op 8 september was Martin van Rooijen te horen op radio 1 en op de webite van NOS verscheen een bericht. Dit in het kader van het CSO-bezoek aan minister Kamp, dat ging over het pensioenakkoord en de governance bij pensioenfondsen. http://nos.nl/artikel/270898-kritiek-ouderenbond-op-pensioenakkoord.html
Op 6 september was de directeur van de CSO uitgebreid te horen op de radio. Zie hier de link naar de uitzending. Over de koopkracht van ouderen, in de aanloop naar Prinsjesdag.http://degidsfm.vara.nl/Consumentendetailpagina.7714.0.html?&tx_ttnews%5Btt_news%5D=49188&cHash=eeeeafa8e45bb6178320da56f14b6dcf
Overigen Pre-gepensioneerden die willen werken: via Oudstanding ? Wilt u uw kennis en ervaring graag flexibel inzetten als Vutter/pre-gepensioneerde, maar maken fiscale beperkingen dit onmogelijk? Oudstanding biedt u als enige intermediair in Nederland de mogelijkheid om onbeperkt door te werken. Het unieke spaarconcept gaat niet ten koste van uw VUT-/ prepensioenregeling en biedt u maximale uren flexibiliteit. Met de Oudstanding VUTspaarregeling worden alle nadelige consequenties die er bestonden voor werkgever en werknemer uitgesloten. Onderzoek toont aan dat steeds meer mensen die met (pre)pensioen gaan, graag weer in het arbeidsproces willen terugkeren. Meestal niet voor 40 uur in de week, maar wel in deeltijd en op flexibele basis. Een nuttige en zinvolle bijdrage leveren, blijkt niet alleen voor deze groep van toegevoegde waarde. De jarenlange kennis en ervaring is ook van groot belang voor werkgevers. Steeds meer organisaties zien zich namelijk geconfronteerd met een enorm kennisverlies door de uitstroom van de babyboom generatie. Het spaarconcept van Oudstanding biedt u het volgende perspectief: U kunt flexibel terugkeren in het arbeidsproces bij de oude werkgever of elders. U heeft geen problemen met uw toegekende vroegpensioen uitkering. U verdient jaarlijks niet meer dan de toegestane bijverdiencapaciteit. Extra gewerkte uren zet u om in een unieke spaarregeling. De spaarregeling biedt u een extra financiële buffer. Een prima ondersteuning bij het achterblijven van indexatie van uw ouderdomspensioen. U kunt vooral weer terugkeren naar een baan, met inachtneming en waardering van uw capaciteiten, vakkennis en loyaliteit. Meer informatie? Neemt u dan contact op met Business Unit Manager Chris van Santen, Oudstanding Groep B.V. te Amsterdam, telefoon 020 681 71 00 of
[email protected] . Zie ook: www.oudstanding.nl