Servicedocument Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177)
sd.ict34.4.v1 © ECABO, 1 april 2003 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen of gepubliceerd in enige vorm of wijze, hetzij elektronisch, kopieertechnisch, druktechnisch of fotografisch, zonder voorafgaande toestemming van ECABO. Correspondentie met betrekking tot overneming of reproductie: ECABO Postbus 1230 3800 BE AMERSFOORT
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
INHOUD
I
Verrijking deelkwalificatie
1
II
a Competenties b Toelichting op de VAKI-tabellen c VAKI-tabellen per competentie
2 3 4
III
a Toelichting op toetsing en afsluiting b Aanbevelingen voor toetsing en afsluiting
27 28
I
Verrijking deelkwalificatie
Deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Proces
De Netwerkbeheerder voert ter voorkoming van storingen regelmatig testactiviteiten uit en toetst of het netwerk voldoet aan de gestelde eisen en benodigde performance. Vanuit zijn beheerfunctie dient de Netwerkbeheerder storingen te lokaliseren, de oorzaak van storingen te achterhalen en storingen op te lossen. Storingsmeldingen en oplossingen documenteert de Netwerkbeheerder volgens geldende regels, zodat er later gebruik van gemaakt kan worden. Tenslotte wordt van de Netwerkbeheerder verwacht dat hij gevraagd en ongevraagd verbetervoorstellen kan formuleren en dat hij procedures opstelt en onderhoudt voor het beheer van de netwerkinfrastructuur. Uiteraard dient hij deze procedures ook na te leven en te controleren of de procedures door anderen worden nageleefd.
Rol/verantwoordelijkheden
De Netwerkbeheerder werkt zelfstandig, maar ook samen met collega’s. Hij is verantwoordelijk voor de technische inrichting van een netwerk en hij wordt beoordeeld op de resultaten. Omdat hij meestal zelfstandig werkt is hij vooral verantwoordelijk voor zijn eigen werkzaamheden, maar in geval van teamwerk kan de verantwoording gedeeld worden. De Netwerkbeheerder is een specialist en heeft vooral een uitvoerende rol. Vanuit zijn specialisme adviseert hij collega’s en/of opdrachtgevers.
Complexiteit
De complexiteit van de taken van een Netwerkbeheerder neemt door een aantal factoren toe, zoals bijvoorbeeld door de toenemende groei van de informatiebehoefte, de globalisering en technische ontwikkeling van netwerken, de steeds groter wordende overlap tussen telecom en informatietechnologie, en de steeds hogere eisen die gesteld worden aan de capaciteit, de beschikbaarheid en de beveiliging van een netwerk. Ook gebruikers die steeds kundiger worden op het ICT-gebied gaan steeds hogere eisen stellen aan de Netwerkbeheerder. De Netwerkbeheerder moet derhalve van veel aspecten goed op de hoogte zijn, goed kunnen communiceren en samenwerken. Omdat hij een specialist is wordt van hem ook verwacht dat hij de technologische ontwikkelingen en innovaties kent én zich deze snel eigen maakt.
Betrokkenen
De Netwerkbeheerder heeft contact met en overlegt met mensen op alle niveaus: management, leveranciers, vakgenoten binnen zijn afdeling, direct leidinggevende, klanten, gebruikers en externe partijen/deskundigen.
Hulpmiddelen
De Netwerkbeheerder maakt gebruik van specifieke gereedschappen en hulpmiddelen waaronder testapparatuur, componenten en transportmiddelen, alsook van documentatie in de vorm van kwaliteitshandboeken, opdrachtomschrijvingen, werkprocedures, naslagwerken en internetsites.
Kwaliteit van proces en resultaat
Zorgvuldigheid en het juist interpreteren van gegevens is voor de Netwerkbeheerder van groot belang, evenals pro-actief, probleemoplossend en bedrijfsgericht denken. De Netwerkbeheerder moet initiatief kunnen nemen, goed kunnen organiseren en goed kunnen samenwerken en communiceren met collega’s en opdrachtgevers.
Keuzes en dilemma’s
De Netwerkbeheerder heeft bij het uitvoeren van zijn taken te maken met het spanningsveld tussen de technische mogelijkheden en de beperkingen binnen de opdracht. Ook het stellen van prioriteiten en het managen van tijd zijn lastige aspecten.
1 april 2003
1
II a
Competenties deelkwalificatie
Deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Vakmatig en methodisch (VM) 1.
2. 3.
De kandidaat kan -op basis van meetbare doelstellingen uit het netwerkontwerp- door het opstellen van testprocedures en het uitvoeren van testactiviteiten toetsen of het gerealiseerde netwerk voldoet aan de specificaties en kan resultaten uit testactiviteiten interpreteren, bevindingen beschrijven en de leidinggevende adviseren. De kandidaat kan storingen lokaliseren, de oorzaak van storingen achterhalen, documenteren en verhelpen met behulp van beschikbare methoden, hulpmiddelen en informatie uit gedocumenteerde storingsmeldingen. De kandidaat kan verbetervoorstellen doen voor een netwerkinfrastructuur en procedures voor het inrichten van het beheer van de netwerkinfrastructuur opstellen, onderhouden en uitvoeren.
Bestuurlijk-organisatorisch en strategisch (BOS) 4. 5. 6. 7. 8.
De kandidaat kan projectmatig werken en werkt volgens algemeen geldende procedures en regels binnen de eigen organisatie en die van klanten. De kandidaat kan zijn opdrachten toetsen aan de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van hemzelf en die van collega’s, gebruikmakend van zijn kennis van en inzicht in de organisatiestructuur en -cultuur. De kandidaat kan eigen werkzaamheden planmatig verrichten, rekening houdend met veranderende eisen en omstandigheden in zijn eigen werkomgeving en die van klanten. De kandidaat kan opdrachten coördineren, werkzaamheden overdragen aan anderen en het overzicht behouden. De kandidaat kan toetsen of opdrachten conform de opdrachtdefinitie en de in de organisatie gehanteerde procedures uitgevoerd worden.
Sociaal-communicatief en cultureel-normatief (SCCN) 9. 10. 11. 12.
De kandidaat kan met behulp van didactische en diplomatieke vaardigheden functiegericht adviseren en motiveren. De kandidaat kan functiegericht schriftelijk en mondeling communiceren, zowel in de Nederlandse als in de Engelse taal. De kandidaat kan team- en doelgericht samenwerken met klanten, leveranciers, en collega’s op verschillende niveaus. De kandidaat kan zich inleven in de situatie van collega’s, leveranciers en klanten, en stelt zich constructief en dienstbaar op.
Leer- en vormgeving (LV) 13. 14.
De kandidaat kan de effectiviteit en de efficiëntie van zijn eigen werkzaamheden bepalen, op basis van verkregen informatie zijn inzichten bijstellen en grenzen in zijn kunnen aangeven. De kandidaat kan nieuwe ontwikkelingen in het beroep volgen en toepassen, en kan hoofd- en bijzaken onderscheiden.
1 april 2003
2
II b
Toelichting op de vaki-tabellen
In de hierna volgende tabellen worden de competenties gespecificeerd in vaardigheden, attitudes, kennis en inzichten (vaki’s). De vaki’s geven een richtlijn aan, het zijn voorbeelden en dat betekent ook dat de vaki-tabellen nooit alle vereiste vaardigheden, attitudes, kennis en inzichten zullen weergeven. Ze geven weer waaraan minimaal gedacht moet worden bij het inrichten van het onderwijs. De context of situatie waarin de competentie wordt aangeleerd of uitgevoerd kan dan met zich mee brengen dat aanvullende vaki’s verlangd worden. De vaki’s zijn veelal vanuit het beeld van de vakvolwassen beroepsbeoefenaar ontstaan. Bij het inrichten van het onderwijs dient men er dus rekening mee te houden dat we te maken hebben met beginnende beroepsbeoefenaars, wat gevolgen heeft voor het beheersingsniveau. Eenzelfde vaki-element kan ook op meerdere niveaus voorkomen en daardoor vragen oproepen voor wat betreft het beheersingsniveau. Het beheersingsniveau wordt daarom -daar waar het relevant isnader toegelicht. Ook hiervoor geldt dat dit niet uitputtend gebeurt, maar dat de ondergrens wordt aangegeven.
1 april 2003
3
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
II c
1 april 2003
VAKI-tabel per competentie
4
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie VM 1:
De kandidaat kan -op basis van meetbare doelstellingen uit het netwerkontwerp- door het opstellen van testprocedures en het uitvoeren van testactiviteiten toetsen of het gerealiseerde netwerk voldoet aan de specificaties en kan resultaten uit testactiviteiten interpreteren, bevindingen beschrijven en de leidinggevende adviseren.
Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
Testen Bijvoorbeeld: - de bevestiging, verbinding en aansluiting controleren van componenten, bekabeling en apparatuur - meetinstrumenten, zowel wijzerinstrumenten als instrumenten met numerieke uitlezing, aansluiten en aflezen - meetresultaten gebruiken bij het verrichten van test- en controlewerkzaamheden - testen op o.a.: - communicatie met randapparatuur - communicatie met het netwerk - toegang tot netwerkresources - correcte werking algemene en specifieke gebruikersinstellingen - beveiliging - aansluiting op (deel)inrichtingsplan - correcte werking (volledigheid installatie) - inclusief testplannen of testprocedures opstellen voor het uitvoeren van de tests
Incasseringsvermogen Bijvoorbeeld: - om kunnen gaan met tegenvallers en niet snel op te lossen problemen
Meetapparaten/testtools - eenvoudige (diagnostische) meetapparatuur - multimeter
Belang van continuïteit van het netwerk
Stressbestendig - in geval van problemen rustig blijven/ het hoofd koel houden - onder (tijds)druk kunnen werken
Testmethoden/-procedures
De betekenis van testresultaten Kwaliteitseisen
Resultaatgericht Nauwkeurig
Van te voren vastgestelde specificaties Kwaliteitseisen Denk aan: - performance - availability - security - beschikbaarheid
Opstellen meetbare doelen
1 april 2003
5
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie VM 1:
(vervolg) De kandidaat kan -op basis van meetbare doelstellingen uit het netwerkontwerp- door het opstellen van testprocedures en het uitvoeren van testactiviteiten toetsen of het gerealiseerde netwerk voldoet aan de specificaties en kan resultaten uit testactiviteiten interpreteren, bevindingen beschrijven en de leidinggevende adviseren.
Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
Resultaten interpreteren en actie ondernemen Adviseren Bijvoorbeeld: - n.a.v. (negatieve) testresultaten een concreet actieplan opstellen en dit bespreken met de betrokkenen en hen adviseren over de te nemen beslissingen Rapporteren Bijvoorbeeld: - vastleggen van informatie in bijvoorbeeld (telefoon)notities, memo’s, brieven, korte verslagen, rekening houdend met eventuele vertrouwelijkheid van informatie - testrapporten opstellen (incl. het vertalen van testresultaten in voor gebruikers en management begrijpelijke taal)
1 april 2003
6
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie VM 2:
De kandidaat kan storingen lokaliseren, de oorzaak van storingen achterhalen, documenteren en verhelpen met behulp van beschikbare methoden, hulpmiddelen en informatie uit gedocumenteerde storingsmeldingen.
Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
Anticiperen
Doorzettingsvermogen
Installatieprocedures
Configureren Bijvoorbeeld: - verschillende netwerkcomponenten op een juiste wijze configureren en testen, i.c.: - hub - switch - router - bridge - NIC - een eenvoudige databasegeoriënteerde applicatie realiseren in één of meerdere ontwikkelomgevingen - een eenvoudige procesgerichte applicatie realiseren in een of meer ontwikkelomgevingen
Nauwgezet
Brede basiskennis van besturingssystemen Denk aan: - operating system w.o. DOS, WINDOWS, Novell, Unix/LINUX en Mac OS - drivers t.b.v. specifieke aansturing intern geheugen en randapparatuur - utilities, t.b.v.: - beveiliging: - back-up/restore - virusprotectie - autorisatie - diagnostische software - registratieve software
Hanteren gereedschap Installeren Bijvoorbeeld: - verschillende netwerkcomponenten op een juiste wijze met elkaar verbinden, i.c.: - hub - switch
1 april 2003
Incasseringsvermogen Bijvoorbeeld: - om kunnen gaan met tegenvallers en niet snel op te lossen problemen Doelgericht Praktisch Flexibel Kostenbewust Stressbestendig - in geval van problemen rustig blijven/ het hoofd koel houden - onder (tijds)druk kunnen werken
Brede basiskennis van netwerken Bijvoorbeeld: - de OSI-lagen en hun functie - de functies en het effect van toegepaste protocollen op de lagen van netwerkarchitecturen
Beheermethodieken Noodzaak van documenteren Soorten problemen Registratiesystemen Verhouding tussen verschillende componenten in het netwerk Telecommunicatie in relatie tot IT Processen - belang continuïteit van het werkproces - werkproces in relatie tot gebruik netwerk(elementen)
Diepgaande kennis van alle gebruikte componenten binnen het netwerk M.b.t. hardwarecomponenten, bijvoorbeeld: - moederbord:
7
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie VM 2:
(vervolg) De kandidaat kan storingen lokaliseren, de oorzaak van storingen achterhalen, documenteren en verhelpen met behulp van beschikbare methoden, hulpmiddelen en informatie uit gedocumenteerde storingsmeldingen.
Vaardigheden - router - bridge - NIC - vervangen van componenten Prioriteiten stellen Registreren/documenteren/archiveren - systeemdocumentatie opstellen en aanpassen met betrekking tot: - serverconfiguratie - clientconfiguratie - configuratie actieve en passieve netwerkcomponenten, - configuratie randapparaten - netwerklayout - datacommunicatie-infrastructuur Rapporteren Toepassen beheermethodieken en installatieprocedures
1 april 2003
Attitudes
Kennis
Inzichten
-
processor chipset koelvoorziening BIOS bus/slots voeding poorten (zoals parallel, serieel, USB, infrarood en firewire) - disk-controllers - SCSI-controllers - intern geheugen - dipswitches, jumpers - batterijen en accu’s - kaarten die betrekking hebben op multimedia - randapparatuur: - t.b.v. invoer: toetsenbord, muis, trackball, touch-pad, touch-screen, scanner, barcodelezer/-pen, microfoon, chipcardreader - t.b.v. spelbesturing - t.b.v. uitvoer: printer (ink-jet/laser/ impact), plotter, beeldscherm en multimedia-apparatuur - t.b.v. opslagapparatuur: magnetische en optische opslagmedia - communicatieapparatuur:
8
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie VM 2:
(vervolg) De kandidaat kan storingen lokaliseren, de oorzaak van storingen achterhalen, documenteren en verhelpen met behulp van beschikbare methoden, hulpmiddelen en informatie uit gedocumenteerde storingsmeldingen.
Vaardigheden Storingen lokaliseren, oplossen en documenteren Denk aan: - storingen vastleggen in logboek/ registratiesysteem - een keuze maken uit oplossingsmethoden, i.c.: - instrueren van en delegeren aan eindgebruiker(s) m.b.t. preventie van elementaire problemen - uitbesteden aan of raadplegen servicecontractant o.i.d. - zelf oplossen - bepalen of de afhandeling van storingen binnen de garantiebepalingen valt - een afweging maken tussen reparatie en vervanging van componenten
1 april 2003
Attitudes
Kennis
Inzichten
- netwerkkaarten, in- of extern modem/adapter (analoog, kabel, ADSL, ISDN) - hulpmiddelen ter verbetering van ergonomische omstandigheden zoals docking station, monitorstandaard, muisvoorzieningen en documenthouders - UPS, voeding, batterijen en accu’s M.b.t. softwarecomponenten, bijvoorbeeld: - ERP - CRM - CAD - desktop publishing - beeld- en geluidsbewerkingssoftware - financieel-administratieve software - Internet client software zoals: browsers, e-mail - content management software voor websites - DIS - office-suites - systeem-/besturingssoftware - beveiligingssoftware (antivirus, firewall, encryptie) - management informatie software - databasemanagementsystemen
9
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie VM 2:
Vaardigheden
(vervolg) De kandidaat kan storingen lokaliseren, de oorzaak van storingen achterhalen, documenteren en verhelpen met behulp van beschikbare methoden, hulpmiddelen en informatie uit gedocumenteerde storingsmeldingen. Attitudes
Kennis
Inzichten
(DBMS) (inclusief de recente ontwikkelingen) Hulpmiddelen voor transport Bestaande infrastructuur Installatieprocedures Datacommunicatie Denk aan: - OSI-lagen model - protocollen - softwarecompressie - communicatieprotocollen - coderingstechnieken - interfaces (DTE, DCE, simplex, half duplex, etc.) - verbindingen (ISDN PRI, ADSL, synchroon/a-synchroon, ATM, etc.) - interface-convertors - schakeltechnieken - normen (EIA-normen, (N)EN-normen, ISO-normen, CAT-normen, etc.) Netwerksecurity (intern en extern) Denk aan: - encryptie
1 april 2003
10
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie VM 2:
Vaardigheden
(vervolg) De kandidaat kan storingen lokaliseren, de oorzaak van storingen achterhalen, documenteren en verhelpen met behulp van beschikbare methoden, hulpmiddelen en informatie uit gedocumenteerde storingsmeldingen. Attitudes
Kennis -
Inzichten
VPN Dial-in Dial-back firewall username password chipcard/smartcard technologie
Registratiesystemen Softwaretools Bijvoorbeeld: - t.b.v. beveiliging - t.b.v. back-up/restore - t.b.v. virusprotectie - t.b.v. autorisatie - diagnostische software - registratieve software Technische en praktische mogelijkheden Bijvoorbeeld ook: - inrichting werkplek - kritieke elementen Procedures en voorschriften Telecom Methoden om storingen te lokaliseren
1 april 2003
11
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie VM 2:
Vaardigheden
(vervolg) De kandidaat kan storingen lokaliseren, de oorzaak van storingen achterhalen, documenteren en verhelpen met behulp van beschikbare methoden, hulpmiddelen en informatie uit gedocumenteerde storingsmeldingen. Attitudes
Kennis
Inzichten
Bijvoorbeeld: - remote control Methoden om storingen te verhelpen Bijvoorbeeld ook: - noodoplossingen - workarounds
1 april 2003
12
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie VM 3:
De kandidaat kan verbetervoorstellen doen voor een netwerkinfrastructuur en procedures voor het inrichten van het beheer van de netwerkinfrastructuur opstellen, onderhouden en uitvoeren.
Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
Change management uitvoeren Bijvoorbeeld: - impact-analyse - werkinstructies en richtlijnen voor het wijzigingsbeheer opstellen en onderhouden - verbetervoorstellen doen - evalueren van wijzigingen en het opstellen van rapportages
Kostenbewust
ITIL (change management) - de kern- en stuurprocessen van change management - de rol en taken van de wijzigingsbeheerder
Bedrijfsprocessen Bijvoorbeeld: - verhouding tussen bedrijfsprocessen en de informatiebehoefte - relaties tussen processen onderling en de informatievoorziening - goederenstroom/geldstroom/ informatiestroom - belang van de continuïteit van het bedrijfsproces
Procedures schrijven, aanpassen en uitvoeren Procedures m.b.t. bijvoorbeeld: - installatie van nieuwe werkplekken in een netwerk - installatie van nieuwe randapparatuur in een netwerk - aanmaken van nieuwe gebruikers - beheer van supplies - in gebruik nemen van fallback-situatie - onderhoud servers - onderhoud netwerkcomponenten - onderhoud randapparatuur - opslag van gegevens - back-up- en recovery-activiteiten - verlenen van rechten in een bepaalde applicatie of een onderdeel van een netwerkserver
1 april 2003
Praktisch Pro-actief Realistisch Verantwoordelijkheidsgevoel
Het gehele (bestaande) netwerk Denk aan: - gebruikte hard- en software, componenten - infrastructuur in z’n algemeenheid - geldende standaarden en normen - geldende kwaliteitseisen - koppelingen tussen verschillende netwerken Licentiebeheer Denk aan: - BSA (Business Software Alliance) - juridische aspecten m.b.t. licenties
Procedures - belang van procedures - voor- en nadelen van werken volgens procedures Optimalisatietoepassingen Marktontwikkelingen Denk aan: - nieuwe en verbeterde producten
Methodieken om kosten door te belasten Officetools - ECDL - MOS
13
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie VM 3:
(vervolg) De kandidaat kan verbetervoorstellen doen voor een netwerkinfrastructuur en procedures voor het inrichten van het beheer van de netwerkinfrastructuur opstellen, onderhouden en uitvoeren.
Vaardigheden - voorkomen en verwijderen van virussen - verzenden van vertrouwelijke informatie - gebruik, beheer en de opslag van systeemdocumentatie - archiveren van bestanden op cd’s, tapes of andere media - beveiliging: - de toegang tot het netwerk - gegevens - programmatuur - documentatie - voorkoming van: - diefstal - ongeoorloofd gebruik - verminking van informatie - dataverlies - onvolledigheid - veroudering informatie - verstoringen
Attitudes
Kennis
Inzichten
Ontwerpmethoden Denk aan: - functioneel ontwerp - technisch ontwerp - inrichtingsplan Risico’s t.g.v. misbruik Denk aan: - misbruik op gebied van illegale software - misbruik bedrijfsnetwerk voor niet zakelijke doeleinden Kwaliteitszorg Denk aan: - nut en belang van procedures - belang van naleving van procedures - kwaliteitscriteria - handboeken - methodieken - kwaliteitssystemen
Contact onderhouden met de gebruikers over diensten/producten Filteren van informatie Offertes lezen en interpreteren
1 april 2003
14
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie BOS 4:
De kandidaat kan projectmatig werken en werkt volgens algemeen geldende procedures en regels binnen de eigen organisatie en die van klanten.
Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
Gebruik maken van kantoorhulpmiddelen
Zakelijk
Procedures, regels, richtlijnen Bijvoorbeeld: - wet- en regelgeving, bijvoorbeeld t.a.v. arbeidsomstandigheden (arbo) - geldende algemene procedures en regels binnen een organisatie - werkinstructies
Belang van urenverantwoording
Punctueel ITIL toepassen Zelfstandig Regels toepassen en naleven Bijvoorbeeld: - werken volgens kwaliteitszorgmethodieken - werken volgens vastgestelde processchema’s - werken volgens procedures - werkinstructies hanteren Projectmatig werken Denk aan: - plannen en volgens planning werken - omgaan met deadlines - projectplannen interpreteren en eigen rol(len) daaruit kunnen halen - vervullen van verschillende rollen binnen een project - coördineren van een project
Loyaal aan afspraken
Bedrijfsprocessen Bijvoorbeeld: - in relatie tot de informatiebehoefte - goederenstroom/geldstroom/ informatiestroom Kwaliteitszorg Denk aan: - kwaliteitscriteria - handboeken - methodieken - kwaliteitssystemen
Het nut en de noodzaak van procedures, regels, richtlijnen Bedrijfsprocessen Bijvoorbeeld: - verhouding tussen bedrijfsprocessen en de informatiebehoefte - relaties tussen processen onderling en de informatievoorziening - goederenstroom/geldstroom/ informatiestroom - belang van de continuïteit van het bedrijfsproces Voor- en nadelen van uitbesteding
Processchema’s
Timemanagement
Kantoorhulpmiddelen - t.b.v. eigen gebruik - t.b.v. gebruikers/klanten
Bijdrage leveren aan het kwaliteitszorgsysteem - vanuit eigen expertise en ervaring
ITIL Doelstelling/missie van de organisatie
1 april 2003
15
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie BOS 5:
De kandidaat kan zijn opdrachten toetsen aan de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van hemzelf en die van collega’s, gebruikmakend van zijn kennis van en inzicht in de organisatiestructuur en -cultuur.
Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
Om kunnen gaan met een stuk vrijheid
Geen 9-5 mentaliteit
Eigen bevoegdheden
Bedrijfshiërarchie
Verantwoording afleggen
Zelfstandig
Eigen werkproces - in relatie tot bedrijfsproces
Relaties tussen processen en afdelingen
Kennis delen Opdrachten toetsen aan verantwoordelijkheden en bevoegdheden en eventuele onduidelijkheden aankaarten bij de leidinggevende
Beleid - bedrijfsdoelstellingen - financiering (globaal) - budgetten - bestuur Organisatiecultuur - formeel/informeel Organisatiestructuur Denk aan: - organisatievorm - lijn-, lijn/staf-, matrix-, projectorganisatie - organisatieschema’s tekenen, lezen en begrijpen - de verschillende niveaus van beslissingsbevoegdheid
Rollen binnen de organisatie Denk aan: - onderscheid afdelingen/functies binnen een organisatie - eigen rol Belangen van andere disciplines - politieke spelletjes Organisatiecultuur - formeel/informeel
Processen binnen de organisatie Denk aan: - goederen-, diensten-, informatie- en/of geldstroom
1 april 2003
16
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie BOS 6:
De kandidaat kan eigen werkzaamheden planmatig verrichten, rekening houdend met veranderende eisen en omstandigheden in zijn eigen werkomgeving en die van klanten.
Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
Plannen
Zelfstandig
Timemanagement
Flexibel Bijvoorbeeld: - zich aanpassen aan veranderende omstandigheden
Van veranderingen m.b.t. zijn werkzaamheden Bijvoorbeeld: - veranderingen binnen de markt - veranderingen binnen een organisatie
Veranderingen Bijvoorbeeld: - waarde en relevantie van veranderingen - gevolgen van veranderingen voor eigen werk en de organisatie
Bedrijfsprocessen
Werkomgeving
Doelstellingen/missie van het bedrijf
Belang van de continuïteit van het bedrijfsproces
Snel reageren
Kritisch Alert - signaleren van veranderende eisen en omstandigheden
Werkproces gebruiker Marktontwikkelingen Gestelde eisen Bijvoorbeeld: - binnen de organisatie gestelde eisen (procedures, regels, etc.) - performance-eisen t.a.v. het netwerk - security-eisen t.a.v. het netwerk
1 april 2003
Prioriteiten binnen bedrijfsvoering
17
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie BOS 7:
De kandidaat kan opdrachten coördineren, werkzaamheden overdragen aan anderen en het overzicht behouden.
Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
Coördineren van de uitvoering van opdrachten - inschatten tijdsbestek/plannen - formuleren en concretiseren van opdrachten - voortgang controleren/doorrekenen van planningen - bijsturen - overzicht blijven behouden
Kostenbewust
Afnameprocedures/SLA’s (Service Level Agreements)
Commercieel inzicht - in de zin van kostenbewust zijn
Gevolgen van uitbesteding
Logistieke procedures
Projectmatig werken
Gedrag van mensen
Delegeren - correct overdragen - formuleren opdracht - kosten mee laten wegen bij overdracht naar externe partijen
Verantwoordelijkheidsgevoel
Klant-/servicegericht - beleefd - geduldig Incasseringsvermogen
Calculatiemethoden Loyaal aan opdracht Timemanagementtechnieken
1 april 2003
18
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie BOS 8:
De kandidaat kan toetsen of opdrachten conform de opdrachtdefinitie en de in de organisatie gehanteerde procedures uitgevoerd worden.
Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
Controleren Denk aan: - bewaken voortgang - controleren kwaliteit van het geleverde werk (eindcontrole)
Verantwoordelijkheidsgevoel
Afnameprocedures/SLA’s (Service Level Agreements)
Procedures
Bijsturen/corrigeren
Overtuigingskracht
Overzicht blijven behouden
Plichtbewust
1 april 2003
Kritisch Projectmatig werken Standvastig
Opdracht - plan van aanpak - te volgen proces - gewenste resultaat
19
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie SCCN 9:
De kandidaat kan met behulp van didactische en diplomatieke vaardigheden functiegericht adviseren en motiveren.
Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
Organiseren
Assertief
Wensen en behoeften van de klant/ gebruiker
Wensen en behoeften van de klant/ gebruiker
Omgaan met mondige gebruikers
Oplettend Kennisniveau klant/gebruiker/collega
Kennisniveau klant/gebruiker/collega
Aansturen/instrueren
Diplomatiek Mensenkennis
Gedrag van mensen
Controleren Denk aan: - bewaken voortgang - controleren kwaliteit van het geleverde werk (eindcontrole)
Sociaal
Motiveren/stimuleren
Consequent
Managementstijlen/-technieken Denk aan: - democratisch, autoritair, participerend, laissez-faire - direction and control, objectives, exception, delegation, walking around
Delegeren
Service- en klantgericht
Communicatiemethodieken Denk aan: - het stellen van adequate vragen - beantwoorden van vragen - klantvriendelijkheid - onderscheiden hoofd- en bijzaken - inachtneming van omgangsvormen - samenvatten
Didactische vaardigheden - basaal, in de zin van kennis overdragen
Geduldig
Adviseren - van collega’s - management - klanten/gebruikers
Tactisch Vastberaden
Managementstijlen/-technieken Denk aan: - democratisch, autoritair, participerend, laissez-faire - direction and control, objectives, exception, delegation, walking around
Presenteren
1 april 2003
20
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie SCCN 10: De kandidaat kan functiegericht schriftelijk en mondeling communiceren, zowel in de Nederlandse als in de Engelse taal. Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
Communicatief vaardig - informatie inwinnen en verstrekken - luisteren - tweegesprekken voeren - vergaderen - eenvoudige correspondentie voeren
Assertief
Nederlandse taal
Overtuigingskracht
Engelse taal
Klantgericht/klantvriendelijk - beleefd
Communicatietechnieken Denk aan: - stellen van adequate vragen - beantwoorden van vragen - klantvriendelijkheid - onderscheiden hoofd- en bijzaken - inachtneming van omgangsvormen - samenvatten
Gebruik en inzet van verschillende communicatiemiddelen Bijvoorbeeld: - telefoon - brief - e-mail - face-to-face
Rapporteren en presenteren - mondeling en schriftelijk - presentatie houden - informatie vastleggen en verspreiden (bijv. via een memo of e-mail) Mondeling en schriftelijk taalvaardig in de Nederlandse en Engelse taal - Engelstalige installatie-instructies en FAQ’s gebruiken - gebruik maken van (elektronische) Engelstalige vertaalwoordenboeken - Engelstalige installatie-instructies en FAQ’s vertalen naar het Nederlands - een FAQ in de Engelse taal uitbreiden met nieuwe items - Engelstalige ICT-terminologie in het juiste kader plaatsen - Engelstalige ICT-terminologie vertalen naar het Nederlands - in systeemdocumentatie en registratiesystemen het juiste Engelse
1 april 2003
21
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie SCCN 10: (vervolg) De kandidaat kan functiegericht schriftelijk en mondeling communiceren, zowel in de Nederlandse als in de Engelse taal. Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
vakjargon gebruiken - in gesprek met een Engelstalige collega’s/leveranciers Engelstalige ICT-terminologie correct hanteren Vaardig in het voeren van telefoongesprekken in het Nederlands en het Engels
1 april 2003
22
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie SCCN 11: De kandidaat kan team- en doelgericht samenwerken met klanten, leveranciers, en collega’s op verschillende niveaus. Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
Delegeren
Kritisch
Omgaan met conflicterende belangen Denk aan: - beschikbaarheid vs. veiligheid/security - belangen gebruiker vs. organisatiebelangen - belangen organisatie vs. belangen ICTafdeling
Doelgericht
Relatiebeheer - belang van het onderhouden van relaties - hoe relaties te onderhouden - hoe contact te leggen met nieuwe relaties
Werk van andere disciplines Denk aan: - de rol van ICT in relatie tot het werk van andere disciplines - belangen van andere disciplines
Relatiebeheer - contact leggen met nieuwe relaties - bestaande relaties onderhouden
Diplomatiek
Sociaal
Belang van gestructureerd werken
Teamplayer/collegiaal Mensenkennis Consequent Belang van klant/leverancier/collega
Samenwerken - binnen de organisatie/het team/de afdeling - buiten de organisatie met klanten, leveranciers e.d.
Gericht op het geven van het goede voorbeeld - op gebied van systeemgebruik - op gebied van ICT-beheer richting collega’s Empathisch
Gestructureerd werken
1 april 2003
23
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie SCCN 12: De kandidaat kan zich inleven in de situatie van collega’s, leveranciers en klanten, en stelt zich constructief en dienstbaar op. Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
Zich inleven in de rol en de belangen van de klant/leverancier/collega
Inlevend/meedenkend
Mensenkennis
Belangen klant/leverancier/collega
Klantgericht/klantvriendelijk - beleefd - geduldig
Werkproces van de klant/leverancier/ collega
Wensen en behoeften van de klant/ leverancier/collega
Omgaan met mondige gebruikers Zich snel aanpassen
Objectief Zich verplaatsen in de klant/leverancier/ collega
1 april 2003
Overtuigingskracht
24
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie LV 13:
De kandidaat kan de effectiviteit en de efficiëntie van zijn eigen werkzaamheden bepalen, op basis van verkregen informatie zijn inzichten bijstellen en grenzen in zijn kunnen aangeven.
Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
Feedback vragen en geven Bijvoorbeeld: - specifiek m.b.t. aansturen/leidinggeven - specifiek m.b.t. het geven van feedback aan medewerkers
Onderzoekend (binnen grenzen)
Eigen grenzen en mogelijkheden
Belang van een leven lang leren
Loyaal aan afspraken
Feedbackproces - goede manier van feedback geven en ontvangen
Waarde van kritiek
Ontvangen kritiek vertalen naar concrete verbeterpunten voor eigen functioneren
Kritisch - t.a.v. eigen functioneren Openstaand voor kritiek
Grenzen aangeven Herkennen van eigen hiaten in benodigde competenties (vaardigheden, attitudes, kennis en inzichten)
1 april 2003
25
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Vaki’s deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Competentie LV 14:
De kandidaat kan nieuwe ontwikkelingen in het beroep volgen en toepassen, en kan hoofd- en bijzaken onderscheiden.
Vaardigheden
Attitudes
Kennis
Inzichten
Zelfstandig informatie vergaren en naar waarde schatten Bijvoorbeeld: - bijhouden vakliteratuur - nieuwe ontwikkelingen op het gebied van hard- en software in kaart brengen - nieuwe ontwikkelingen op het gebied van hard- en software toetsen op bruikbaarheid binnen een specifieke organisatie
Leergierig
Vernieuwingen en innovaties - in relatie tot mogelijke toepassing binnen het eigen werk of de organisatie
Consequenties en/of risico’s van veranderingen en innovaties - voor het eigen werk - voor de organisatie in het algemeen - voor gebruikers
Raadplegen informatiebronnen Bijvoorbeeld: - FAQ’s - handboeken - servicedesk fabrikant/leverancier - Internet
Nieuwsgierig Openstaand voor innovaties Onderzoekend (van aard) Bereid tot het delen van kennis Toekomstgericht - rekening houdend met innovaties e.d. bij het dagelijkse werk
Het bestaan en de mogelijkheden van informatiebronnen - weten waar je informatie kunt vinden Marktontwikkelingen - m.b.t. ICT in het algemeen - m.b.t. de eigen organisatie en die van de klant
Informatiebronnen - waarde van de informatie - beschikbaarheid van informatie Marktontwikkelingen - gevolgen voor het eigen werk en de organisatie - waarde ervan voor het eigen werk en de organisatie
Anticiperen op innovaties Denk aan: - voorstellen doen om onderdelen van het bestaande informatiesysteem aan te passen Nieuwe kennis toepassen - o.a. vertalen naar eigen werksituatie/ -omgeving
1 april 2003
26
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
III a
Toelichting op toetsing en afsluiting
In de hierna volgende tabellen worden aanwijzingen gegeven voor het samenstellen van een afsluitende toets voor deze deelkwalificatie. De tabellen kennen de volgende opbouw: -
Uit te voeren activiteiten
De belangrijkste activiteiten die in de opdracht aan de orde zullen moeten komen, worden genoemd. Er is een afzonderlijke tabel voor de vakmatige en methodische competenties, de bestuurlijkorganisatorische en strategische competenties en de sociaal-communicatieve en cultureel-normatieve competenties enerzijds en de leer- en vormgevingscompetenties anderzijds. -
Te volgen werkproces
Het werkproces dat de kandidaat moet kunnen volgen wordt hier geschetst. -
Beheersingscriteria Proces
Aan de hand van deze aspecten kan beoordeeld worden of de kandidaat alle relevante onderdelen van het werkproces heeft uitgevoerd. (De aangegeven nummers verwijzen naar de competenties.) -
Beheersingscriteria Resultaat
Aan de hand van deze criteria kan beoordeeld worden of de door de kandidaat ontwikkelde producten aan de producteisen voldoen. (De aangegeven nummers verwijzen naar de competenties.) -
Mogelijke bewijzen
Hier worden mogelijke documenten, formulieren, producten etc. genoemd waarmee de kandidaat het gevolgde proces en/of het resultaat ten behoeve van een derde kan aantonen.
1 april 2003
27
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
III b
Aanbevelingen voor toetsing en afsluiting
Aanbevelingen toetsing deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Vakmatige en methodische competenties, bestuurlijk-organisatorische en strategische competenties en sociaal-communicatieve en cultureel-normatieve competenties Uit te voeren activiteiten
Te volgen werkproces
Beheersingscriteria Proces
Beheersingscriteria Resultaat
Mogelijke (vormen van) bewijzen
- opstellen van testprocedures, uitvoeren van testactiviteiten, interpreteren van testresultaten en het adviseren daarover
Input - vastgestelde eisen m.b.t. het informatiesysteem op gebied van gebruik, beveiliging etc. - bestaand informatiesysteem - storingsmeldingen - nieuwe ontwikkelingen
- stelt testprocedures op (comp. 1) - test het netwerk en onderneemt n.a.v. de resultaten de juiste acties (comp. 1) - lokaliseert storingen (comp. 2) - achterhaalt de oorzaak van storingen (comp. 2) - verhelpt de storingen (comp. 2) - documenteert de storing en de oplossing (comp. 2) - maakt bij het verhelpen van storingen gebruik van beschikbare methoden, hulpmiddelen en documentatie (comp. 2) - doet verbetervoorstellen m.b.t. de netwerkinfrastructuur (comp. 3) - stelt procedures voor de inrichting van het beheer van het netwerk op en onderhoudt deze (comp. 3) - werkt project-/planmatig (comp. 4 en 6)
- correct opgestelde testprocedures (comp. 1) - correct uitgevoerde en juiste acties n.a.v. testresultaten (comp. 1) - storingen zijn op een juiste manier verholpen, naar tevredenheid van gebruikers (comp. 2) - correct opgestelde storingsdocumentatie (comp. 2) - correct opgestelde verbetervoorstellen (comp. 3) - correct opgestelde en onderhouden procedures voor het beheer van het netwerk (comp. 3) - adequaat uitgevoerde werkzaamheden, die hebben geleid tot het juiste resultaat (tijdig, accuraat, in de juiste volgorde en volgens de regels en procedures) (comp. 4, 6 en 8) - duidelijk geïnstrueerde medewerkers met een
Proces: Observatieverslag van de praktijkopleider en/of docent op basis van de beheersingscriteria behorende bij het proces
- storingen lokaliseren, de oorzaak achterhalen en storingen oplossen - opstellen van verbetervoorstellen voor een netwerkinfrastructuur - opstellen, onderhouden en uitvoeren van procedures voor het inrichten van het beheer van de netwerkinfrastructuur
Verwerking - beheren, beveiligen en testen van het informatiesysteem - opstellen beheerprocedures - lokaliseren storingen - in kaart brengen van storingen en de oorzaak achterhalen - oplossen van storingen - documenteren - verbetervoorstellen opstellen Resultaat - een draaiend netwerk dat voldoet aan de gestelde eisen - opgeloste storingen - tevreden gebruikers
1 april 2003
Resultaat: - opgeloste storingen - opgestelde documentatie en procedures - opgestelde verbetervoorstellen - verklaringen van opdrachtgever, gebruikers, collega’s Proces/Resultaat: Nagesprek en verslag van het nagesprek
28
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Aanbevelingen toetsing deelkwalificatie: (vervolg) Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Vakmatige en methodische competenties, bestuurlijk-organisatorische en strategische competenties en sociaal-communicatieve en cultureel-normatieve competenties Uit te voeren activiteiten
1 april 2003
Te volgen werkproces
Beheersingscriteria Proces
Beheersingscriteria Resultaat
- werkt volgens algemeen geldende procedures en regels (comp. 4) - handelt conform verantwoordelijkheden en bevoegdheden (comp. 5) - toont aan kennis van en inzicht in de organisatie te hebben (comp. 5) - houdt rekening met veranderende eisen en omstandigheden (comp. 6) - coördineert opdrachten en draagt werkzaamheden correct over (comp. 7) - ziet toe op correcte uitvoering van de opdracht (comp. 8) - adviseert op correcte wijze (comp. 9) - motiveert op correcte wijze (comp. 9) - draagt zorg voor een goede communicatie (comp. 10) - communiceert op correcte wijze in het Nederlands en Engels (comp. 10) - werkt team- en doelgericht samen (comp. 11) - toont begrip voor de
evenwichtige taakbelasting (comp. 5 en 7) - communicatie, samenwerking, uitvoering en resultaat zijn naar tevredenheid van de gebruikers/klant en collega’s (comp. 9, 10, 11 en 12)
Mogelijke (vormen van) bewijzen
29
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Aanbevelingen toetsing deelkwalificatie: (vervolg) Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Vakmatige en methodische competenties, bestuurlijk-organisatorische en strategische competenties en sociaal-communicatieve en cultureel-normatieve competenties Uit te voeren activiteiten
Te volgen werkproces
Beheersingscriteria Proces
Beheersingscriteria Resultaat
Mogelijke (vormen van) bewijzen
belevingswereld van de klant (comp. 12) - stelt zich constructief en hulpvaardig op (comp. 12)
1 april 2003
30
Beheren van een netwerkinfrastructuur 4
Aanbevelingen toetsing deelkwalificatie: Beheren van een netwerkinfrastructuur 4 (ICT34.4/CREBO:56177) Leer- en vormgevingscompetenties Uit te voeren activiteiten
Te volgen werkproces
Beheersingscriteria Proces
Beheersingscriteria Resultaat
Mogelijke (vormen van) bewijzen
Reflectieverslag - maken van een voorlopig reflectieverslag - voeren van een voortgangsgesprek - maken van een definitief reflectieverslag
Input - de in het kader van de deelkwalificatie uit te voeren activiteiten - voorlopig reflectieverslag - voortgangsgesprek - verbeterpunten
- evalueert adequaat (comp. 13) - vraagt feedback (comp. 13) - reageert effectief op kritiek (comp. 13) - houdt adequaat vakkennis en ontwikkelingen bij (comp. 14) - doet verbetervoorstellen voor hulpmiddelen en werkwijzen (comp. 14) - past nieuwe ontwikkelingen voor zover mogelijk toe (comp. 14)
- brengt aantoonbare verbeteringen aan (comp. 13) - geeft aan hoe feedback is verwerkt (comp. 13) - draagt aantoonbaar bij aan efficiency en kwaliteitsverbetering van de organisatie en/of afdeling (comp. 14)
Proces/Resultaat: Reflectieverslag van de kandidaat.
Verwerking - reflecteren op eigen handelen - bijhouden ontwikkelingen
Observatieverslag van de praktijkopleider en/of docent op basis van de beheersingscriteria behorende bij het proces Nagesprek en verslag van het nagesprek
Resultaat - inzicht in eigen kwaliteiten - verbeterde werkwijze - definitief reflectieverslag - toegepaste nieuwe ontwikkelingen (voor zover mogelijk)
1 april 2003
31