Continuïteitshuisbezoek welke opleiding heeft de wijkverpleegkundige nodig?
Conny Molenkamp Gespecialiseerd verpleegkundige oncologie en gedifferentieerd verpleegkundige palliatieve zorg i.o.
11 december 2014
Continuïteitshuisbezoek ● huisbezoek door een gespecialiseerd wijkverpleegkundige oncologie en palliatieve zorg voor (oncologie)patiënten die (nog) geen persoonlijke verzorging thuis nodig hebben ● Om tijdig problemen te signaleren en op te vangen, die samenhangen met het ziekte-, behandeling- en nazorgproces
Doel continuïteitsbezoek
Enkele cijfers 2010: 207 nieuwe patiënten 27% curatief, 69% palliatief, 4% rouw Gemiddeld: 3 bezoeken per patiënt Range: minimaal 1, maximaal 19 bezoeken per patiënt ● tevredenheidonderzoek : beoordeling: gemiddeld 7,9 aanvulling op reeds bestaand zorgaanbod ● ● ● ●
Aanleiding voor onderzoek De discussie binnen de netwerkgroep thuiszorg oncologie van het IKNL locatie Amsterdam over de relevantie van de checklist: ‘Kennis en vaardigheden van een wijkverpleegkundige met differentiatie oncologie’.
Het landschap van thuiszorg is door verschil in visie en door marktwerking de afgelopen jaren sterk veranderd.
Het blok kwaliteit van zorg van de Post HBO opleiding Palliatieve Zorg aan de HU.
Onderzoeksvragen ● Zijn de kwaliteitscriteria voor de CB’s, die het netwerk thuiszorg oncologie in 2008 geformuleerd heeft nog noodzakelijk en relevant? ● Wat verwachten de verwijzers van de kennis en kunde van de wijkverpleegkundigen, die de CB’s uitvoeren?
Onderzoeksvragen ● Over welke kennis en kunde willen de wijkverpleegkundigen beschikken om CB’s uit te kunnen voeren? ● Heeft het CB volgens verwijzers en uitvoerende wijkverpleegkundigen een meerwaarde?
Methode Vragenlijsten (response 28%) ● Versie voor verwijzers (n = 38) ● Versie voor uitvoerenden (n = 32)
Vragen naar opleiding, kennis, reden van verwijzen, taken, aantallen, meerwaarde
Uitvoerend wijkverpleegkundigen ● Werkplek:
Regionale thuiszorgorganisatie Buurtzorg Anders, hospice -ondersteuning thuis
26 2
● Regio:
Zaanstreek/Waterland Noord-Holland-Noord Amsterdam
Anders:
2 9 4
N- Brabant 8 Westfriesland 2 Amstelland 2 Flevoland, Kennemerland, Amstelveen
● Aantal huisbezoeken per maand:
nieuwe aanvragen: 2 – 30, gemiddeld 9 huisbezoeken: 1 – 80, gemiddeld 25
Verwijzers ● Werkplek:
Ziekenhuis: regionaal Ziekenhuis: academisch 1e lijn: thuiszorg Categoraal ziekenhuis
32 4 1 1
● Regio:
Zaanstreek/Waterland Noord-Holland-Noord Amsterdam Anders:
2 9 7
Z Holland 2 N Brabant 9, Haarlem/ Kennemerland e.o. 4 Flevoland, West-Friesland, Nijmegen, Apeldoorn e.o., landelijk, Gelderland
Tabel 1. Opleiding van de wijkverpleegkundige , die het CB uitvoert. Verwijzers (n=38) voorkeur
Uitvoerende wv (n=32) voorkeur
Uitvoerende wv (n=32) gevolgd
Geen extra scholing
0%
0%
0%
Training ‘Continuïteitsbezoek’ door het IKNL (2 dagdelen)
66%
63%
56%
Basisscholing oncologie (6 dagdelen)
39%
41%
19%
Basisscholing palliatieve zorg (6 dagdelen)
84%
44%
34%
Oncologieaantekening (15 maanden)
87%
53%
53%
Anders
2%
Divers: gespreksvaardigheid, werkervaring, MGZ
Zeer divers: Scholingen/trainingen oncologie, (kopmodule of post-HBO) palliatieve zorg, werkervaring
Gevolgde opleiding
Tabel 2. Kennis waarover de wijkverpleegkundige die het CB uitvoert moet beschikken Gewenst door Verwijzers (n=38)
Aanwezig volgens uitvoerend wv (n=32)
Kennis van oncologische ziektebeelden
97%
100%
kennis en vaardigheden van psychosociale problematiek bij oncologische en/of palliatieve patiënten
97%
100%
Kennis en vaardigheden rondom levensvragen
97%
100%
kennis en vaardigheden van palliatieve zorg
95%
94%
kennis en vaardigheden van symptoombestrijding
92%
97%
kennis van de sociale kaart
89%
100%
Kennis van medicatie en chemotherapie
84%
88%
Kennis van niet-oncologische levensbedreigende ziekten (bv. COPD, hartfalen, ALS)
66%
75%
kennis van behandeling en behandelingschema’s
66%
63%
anti emetica schema’s
Kennis van technische vaardigheden
Beschikbare kennis
anders
Wat zijn de meest voorkomende redenen om een patiënt aan te melden voor een continuïteitsbezoek? ● Ondersteuning van patiënt en familie bij het ziekteproces
32
● Complexe zorgsituatie
30
● Complexe sociale omgeving
27
● Signaleren van symptomen
22
● Ondersteuning bij levensvragen
20
Welke taken verwacht u dat de wijkverpleegkundige met aandachtsgebied oncologie en/of palliatieve zorg uitvoert? ● Psychosociale begeleiding ● Advies, instructie en voorlichting ● ● ● ●
97% 79%
97% 95%
Pro-actief handelen Begeleiding/controle bij chemotherapie thuis Begeleiding bij zingevingvragen Coördinatie van zorg
Meerwaarde Resp. 89% en 94% ziet een meerwaarde: ● “Groot voordeel van het continuïteitsbezoek zit naar mijn idee vooral in het thuis op bezoek komen en in gesprek gaan met patiënt en naasten. Juist door dit bezoek aan huis zie je (als ervaren verpleegkundige) veel meer en ook wat wel/niet goed gaat”(verwijzer). ● “ ….., daarnaast wordt het voor patiënten prettig ervaren dat de verpleegkundige bij ze thuis langs komt. Dit maakt het laagdrempelig” (verwijzer).
Meerwaarde “Ik verwacht een gespecialiseerd verpleegkundige, die het initiatief neemt om know how bij te scholen wat ze
niet weet. Alleen wijkverpleging is onvoldoende. Als patiënt of partner moet je niet zelf hoeven dokteren, dus dat moet overgenomen kunnen worden.
Ze moet standvastig zijn, bij machte om in te grijpen op basis van vertrouwen dat ze daar kennis over heeft en een netwerk als achtervang” (cliënt).
Conclusie ● verwijzende verpleegkundigen verwachten een hogere opleiding dan de uitvoerende wijkverpleegkundigen gevolgd hebben ● lijst van gevolgde aanvullende opleidingen doo uitvoerenden is indrukwekkend ● overeenstemming tussen de verwachte en de beschikbare kennis bij de uitvoerend wijkverpleegkundigen
Kwaliteitseisen zijn relevant ● Vanwege de zorgvragen waarvoor het CB wordt aangevraagd, ● Vanwege de veronderstelde kennis bij
wijkverpleegkundigen, die het CB uitvoeren ● Vanwege de taken, die de wijkverpleegkundigen tijdens het CB oppakken
En nu? ● Verpleegkundige ‘SONCOS-normen’ voor de eerste lijn? ● werk voor de netwerkgroep van het IKNL ● Nu is de beroepsgroep nog aan zet, straks wellicht de zorgverzekeraar
Ideeën Om mee te nemen naar het netwerk?
Bedankt voor jullie aandacht!
