communicatiekabelsystemen

IE09 Impuls 21

26-08-2008

12:31

Pagina 1

Katern voor scholing, her- en bijscholing

21 Een uitgave van Intech Elektro & ICT en OTIB september 2008

inHoud 1

Glasvezel in lokale datanetwerken

Glasvezels en glasvezelkabel in communicatiekabelsystemen 1


7 Cursussen

Steeds vaker worden glasvezels in lokale datanetwerken (LAN – local area network) gebruikt. Hoewel de installatie en de afmontage van glasvezel tegenwoordig veel eenvoudiger is geworden in vergelijking met een aantal jaar geleden, is er vooral wat betreft glasvezelverbindings- en meettechniek bijzondere vakkennis vereist. Een aantal aspecten daarvan wordt onder de loep genomen.

Otib nieuws

8 Fotowedstrijd ‘Zo moet het niet!’

Voice over Internetprotocol (VoIP), video over IP, HDTV en medische beeldverwerking zijn niet de enige technieken waarvoor enorme bandbreedten nodig zijn. Om aan de hierdoor gestelde actuele en toekomstige eisen te kunnen voldoen, zal in de netwerken van bedrijven steeds vaker glasvezeltechniek worden aangetroffen. Tot op heden wordt ethernet in LAN-toepassingen het meest gebruikt – in veel ondernemingen is Gb-ethernet

tertiaire bekabeling (horizontaal op een verdieping)

TA TA TA

TA

TA TA

TA

SP

EV

(GbE) aangelegd en de upgrade naar 10Gbethernet (10GbE) staat voor de deur. Tegenwoordig worden glasvezelkabels in terreinbekabeling (primaire bekabeling) en gebouwbekabeling (secundaire bekabeling) aangetroffen, maar in toenemende mate ook in de horizontale bekabeling op de verdieping (tertiaire bekabeling). Bij de aanleg van glasvezel tot aan de werkplek (FTTD - fiber to the desk) kan de eindapparatuur rechtstreeks via glasvezel worden aangesloten (afbeelding 1). In tegenstelling hiermee wordt bij FFTO (fiber to the office) de glasvezel tot in de kantoorruimte aangelegd en zorgt een switch voor de opto-elektrische omzetting en verdeling over meerdere RJ45poorten voor koperbekabeling.

TA

secundaire bekabeling (verticaal)

TA TA

EV

primaire bekabeling (tussen gebouwen)

EV

GV

SV

Voordelen datatransmissie via glasvezel

GV

EV DA GV LV VP

etageverdeler etageverdeler data-aansluitpunt data-aansluitpu gebouwverdeler gebouwverdele locatieverdeler locatieverdeler verzamelpunt verzamelpunt

1. Structuur van het communicatiebekabelingssysteem dat geschikt is voor alle toepassingen, conform

NEN-EN

50173-1: traditionele ‘gestructureerde bekabeling in

gebouwen’ (links) en gecentraliseerde verdeling (Collapsed Backbone, rechts).

Glasvezels in een LAN bieden onder andere een zeer hoge bescherming tegen storingen die worden veroorzaakt door elektromagnetische velden. Bovendien lopen er vanwege de galvanische scheiding geen vereffeningsstromen door de datakabels die de datatransmissie kunnen verstoren. Op die manier worden bij het gebruik van glasvezelkabels veel maatregelen overbodig die in datanetwerken met koperdraad wel zijn vereist om storingen te voorkomen. Bovendien kunnen glasvezelkabels door de dunne en lichte kabelopbouw ruimtebesparend worden aangelegd. Daar komt nog bij 21 1

IE09 Impuls 21

26-08-2008

12:31

Pagina 2


primaire coating (acrylaat) glasmantel (SiO2)

glaskern (SiO2 + GeO2)

vereist. Die maken ook de overdracht mogelijk van lasertoepassingen, zoals GbE over een gegarandeerde lengte van 550 m en 10GbE over een gegarandeerde lengte van 300 m. Voor de overbrugging van een grotere reikwijdte in een LAN (vanaf circa 500 m) zijn de singlemodevezels E9/125 geschikt die bij golflengten van 1.300 of 1.550 nm kunnen worden gebruikt (afbeelding 4).

2. Glasvezelopbouw.

dat met glasvezelkabels – vooral bij hoge datasnelheden – een groter bereik wordt gerealiseerd dan met koperen datakabels.

Opbouw van glasvezelkabels In afbeelding 2 is te zien hoe de glasvezels in principe zijn opgebouwd. De lichtgeleidende kern van de glasvezel is bestemd om het signaal over te dragen. De glasmantel heeft een lagere brekingsindex dan de kern. De totale reflectie op het grensvlak tussen kern en mantel maakt een geleiding van de lichtstralen (modi) mogelijk in de kern van de glasvezel. Glasvezel wordt uit uiterst zuiver kwartsglas (chemisch siliciumdioxide SiO2), vervaardigd. Om in het kerngebied een grotere brekingsindex en bepaalde profielen voor de brekingsindex te verkrijgen, worden aan het kernmateriaal vreemde stoffen toegevoegd, zoals germaniumdioxyde (GeO2) of fosforpentoxide (P205). (Dit proces wordt doteren genoemd.) Al tijdens het trekproces van het glas krijgt de vezel de eerste beschermingslaag, de zogenoemde primaire coating. Deze coating zorgt ervoor dat de vezel buigzaam en flexibel wordt en beschermt deze tegen vocht. Als de primaire coating bijvoorbeeld bij de montage wordt verwijderd, kan de vezel gemakkelijk breken. Om die reden moeten de gestripte vezels op de verbindingspunten mechanisch en bovendien tegen vocht worden beschermd. Vocht zou de demping van de glasvezel verhogen.

Soorten glasvezel in LAN Voor een LAN genieten de multimode-gradiëntindexvezels ( MMF ) van het type G50/125 de voorkeur bij golflengten van 850 en 1.300 nm (afbeelding 3). Zeer vaak zijn G50/125 OM3-vezels, die een hoogwaardig gradiëntindexprofiel hebben, 21 2

primaire coating, ∅ 250 µm glasmantel, ∅ 125 µm

glaskern, ∅ 50 µm 3. Multimode-gradiëntindexvezel (MMF) van de soort

Producteisen volgens 1:2007

NEN-EN

50173-

De fabrikanten van glasvezelkabels moeten waarborgen dat elke glasvezel voldoet aan bepaalde producteisen uit NEN-EN 501731:2007 voor zowel de grootste demping als de kleinste modale bandbreedte. Met dat doel worden de demping en het product van bandbreedte en lengte gemeten aan de hand van vooraf vastgestelde richtlijnen. In de datanetwerktechniek met koperen componenten worden producteisen beschreven in de categorieën cat.5 en cat.6 voor de capaciteit van de componenten.

G50/125; conform gorieën

OM1, OM2

NEN-EN 50173

en

verkrijgbaar in cate-

OM3.

primaire coating, ∅ 250 µm glasmantel, ∅ 125 µm

glaskern, ∅ 8 µm 4. Singlemodevezels (SMF) van het type E9/125; conform

NEN-EN 50173

bestaat tot nu toe de categorie

OS1.

TERMINOLOGIELIJST aramide aromatische polyamide, industrieel vervaardigde vezel: wordt in glasvezelkabels voor de trekontlasting gebruikt en is ontwikkeld door DuPont; bekende merknamen van aramide zijn Kevlar en Nomex bellcore Bell Communication Research, onderzoeksinstituut in de Verenigde Staten, vergelijkbaar met het voormalige FTZ in Duitsland. CFL center filled launch: volledige opwekking van alle modi in de kern bij gradiëntindexvezels met een led DIN Duits Instituut voor Normering FTTD fiber to the desk, glasvezel tot op de werkplek in lokale datanetwerken (LAN) FTTO fiber to the office, glasvezel tot in de wandgoot of de vloerverdeeldoos: switches of mini-hubs zorgen daar voor de conversie in elektrische signalen; de eindapparatuur wordt via gebruikelijke RJ45-koperinterfaces aangesloten LAN local area network, datanetwerk dat zich over gebouwen en gebouwencomplexen uitstrekt MMF multimode fiber, meestal gaat het in datanetwerken om multimode-gradiëntindexvezels G50/125 of G62,5/125, stepindex-multimodevezels, HCSglasvezels worden bijvoorbeeld in de industrie gebruikt. Bij polymeervezels zijn er echter ook stepindex-multimodevezels IS-POV en multimodegradiëntindexvezels GI-POV RML restricted mode launch, deelopwekking van de modi bij een gradiëntindex vezel bijvoorbeeld bij laseropwekking. SMF singlemode fiber, naam voor de monomodevezels E9/125: de naam S-SMF (standard singlemode fiber) wordt soms voor de oorspronkelijke monomodevezels conform ITU G652 gebruikt om een duidelijk onderscheid te maken tussen deze en de doorontwikkelde vezels

IE09 Impuls 21

26-08-2008

12:31

Pagina 3


LICHTGELEIDING IN GLASVEZELS Wanneer licht op het grensvlak van twee stoffen valt die verschillende optische eigenschappen hebben, dan wordt een deel van het licht gereflecteerd en een ander deel gebroken en in het tweede medium verder geleid of geabsorbeerd. De volgende verschijnselen komen dus voor: • Reflectie Hier is de reflectiewet van kracht, die luidt: invalshoek = reflectiehoek (ook wel hoek van terugkaatsing genoemd). Dat wil zeggen dat het gereflecteerde licht het reflecterende vlak onder dezelfde hoek verlaat, waaronder de invallende lichtstraal met de verticaal, de ‘normaal’, op het reflecterende vlak neerkomt. • Lichtbreking (refractie) Wanneer een lichtstraal vanuit een optisch dunner medium dwars op een optisch dichter medium valt, dan wordt deze naar de normaal toe gebroken. Wanneer een lichtstraal in de omgekeerde situatie van een optisch dichter medium dwars op een optisch dunner medium valt, dan verwijdert deze zich van de normaal. De breking wordt veroorzaakt omdat de voortplantingssnelheid van het licht afhankelijk is van de optische dichtheid van het medium. De maat voor deze optische dichtheid is de brekingsindex n, die aangeeft wat de brekingseigenschappen van het medium zijn in verhounormaal

en voor de voortplantingssnelheid in het medium glas:

• Totale reflectie In samenhang met glasvezels is van groot belang de totale reflectie (afbeelding B) Bij de overgang van een optisch dichter naar een optisch dunner medium krijgt men totale reflectie als de hoek die de invallende lichtstraal maakt, voldoende vlak is. Volgens de brekingswet van Snellius geldt:

reflectie – hoek van inval = hoek van terugkaatsing

voortplantingssnelheid c1= c0= 300.000 km/s

voortplantingssnelheid c1= 200.000 km/s

Daaruit volgt voor afbeelding A:

Omdat sin 90° = 1 krijgen we:

lucht: n1 = 1

glas n2 = 1,5

ding tot het vacuüm. De brekingsindex geeft tegelijkertijd de verhouding van de vacuümlichtsnelheid ten opzichte van de lichtsnelheid in het betreffende medium aan. Volgens de brekingswet van Snellius geldt:

breking in het medium met de grotere brekingsindex wordt het licht naar de normaal toe gebroken

lucht: n1 = 1 n = brekingsindex c0 = voortplantingssnelheid van het licht in het vacuüm = 300.000 km/s (afgerond)

A. Reflectie en breking van het licht.

Hierop aansluitend wordt dit ook in NEN-EN 50173-1:2007 voor glasvezels beschreven in de vezelcategorieën OM1 tot OM3 voor multimodevezels en OS1 voor singlemodevezels. De hoogwaardige gradiëntindexvezel van de categorie OM3 heeft in vergelijking tot de categorieën OM1 en OM2 een gespecificeerd bandbreedte-lengteproduct voor lasertoepassingen bij 850 nm. Om te voldoen aan de eisen voor categorie OM3 is er vooral in het midden van de vezel een uiterst nauwkeurig gradiëntindexprofiel noodzakelijk. Daarmee maken OM3-gradiëntindexvezels

breking in het medium met de lagere brekingsindex wordt het licht van de normaal af gebroken

brekingsindex n bijvoorbeeld lucht: n1 = 1

breking = 90°

bijvoorbeeld glas: n2 = 1,5

grenshoek van de totale reflectie αT licht onder een bepaalde invalshoek αT wordt parallel aan het grensvlak gebroken

totale reflectie licht dat vlakker op het grensvlak invalt dan onder de grenshoek αT, kan door het glas worden heengeleid. B. Totale reflectie van licht.

reikwijdten mogelijk van enkele honderden meters; ook voor zogenoemde toepassingen voor hoge bitsnelheden, zoals GbE en 10GbE, die met VCSEL’s (vertical-cavity surface-emitting laser) op 850 nm werken.

Kabelsoorten in een LAN Als primaire bekabeling, dus voor de verbinding tussen gebouwen, worden vaak in buisinstallaties vezelbundelkabels getrokken met een centrale vezelbundel (tabel 1). Er worden daarvoor bijvoorbeeld buiten-binnenkabels (B/B) gebruikt, de zogeheten universele kabels. Deze zijn door

hun zwarte, UV-bestendige buitenmantel en de niet-metalen knaagdierbescherming geschikt voor buitentoepassingen. De daarbij komende halogeenvrije uitvoering van de buitenmantel, met een geringere brandvoortplanting, maakt ook de aanleg binnen in het gebouw mogelijk. Voor de secundaire bekabeling tussen gebouwen- en etageverdelers, de zogeheten verticale bekabeling, kunnen zowel vezelbundelkabels als mini-breakoutkabels worden aangelegd. Met beide soorten kabels kunnen de verdelers ruimtebesparend worden verbonden. 21 3

IE09 Impuls 21

26-08-2008

12:31

Pagina 4


Voor de tertiaire bekabeling tussen etageverdelers en de data-aansluitpunten worden mini-breakout- of breakoutkabels gebruikt.

Voorgefabriceerde glasvezelkabels Omdat veel ontwerpers, monteurs en technici een eenvoudiger installatie van de glasvezels verlangen, hebben de producenten daarop intussen gereageerd met kant-enklare, voorgefabriceerde glasvezelbekabelingssystemen voor glasvezeldatanetwerken in gebouwen en voor bedrijfsnetwerken. Weliswaar maken deze systemen gecompliceerde en tijdrovende werkzaamheden overbodig, zoals het splitsen van vezels op de bouwplaats, maar vakkennis op het gebied van glasvezeltechniek is en blijft ook noodzakelijk voor ontwerp, installatie en bedrijfszekerheid van voorgefabriceerde

LICHTVOORTPLANTING IN GLASVEZELS Een lichtimpuls die zich in een stepindex-multimodevezel voortplant, bestaat uit veel deellichtstralen (modi) die door totale reflectie op het grensvlak kernmantel in de vezel worden getransporteerd. Daarbij leggen de afzonderlijke modi verschillende weglengten af, zodat de deelimpulsen aan het einde van de vezel op verschillende tijdstippen aankomen (afbeelding C). Dit leidt tot een impulsverbreding en vervorming van de amplitude op het vezeleinde. glaskern

glasmantel

C. Het principe van de

nK

lichtvoortplanting door

nM

totale reflectie op het

amplitude

grensvlak kernmantel

amplitude

aan de hand van een

tijd

tijd

voorbeeld van de stepindexvezel.

SOORTEN GLASVEZEL Glasvezels worden op basis van hun brekingsindexprofiel in stepindexvezels en gradiëntindexvezels onderverdeeld (afbeelding D). Met ‘profiel’ of het profiel van de brekingsindex van een glasvezel wordt het verloop van de brekingsindex bedoeld met de vezelstraal. Bovendien zijn er bij glasvezels twee mogelijkheden: een multimodevezel of een singlemodevezel. Met modi worden dan de mogelijke lichtvoortplantingswegen (straalgangen) in een glasvezel bedoeld. • Multimode-stepindexvezel In hun relatieve grote kern kunnen veel modi zich voortplanten. De lichtgeleiding is gebaseerd op de totale reflectie op het grensvlak van de kern en mantel. Een nadeel is de sterke impulsverbreding door modale dispersie. Dit ontstaat doordat een impuls uit verschillende golflengten bestaat die elk een eigen snelheid in het materiaal hebben en daardoor niet gelijktijdig aan het einde van de vezel terechtkomen. Dit noemen we dispersie. • Multimode-gradiëntindexvezel Bij het kerngebied van deze soort vezel dat uit vele discrete, concentrische lagen is opgebouwd, neemt de brekingsindex naar buiten toe af. Dit leidt tot paraboolvormige lichtvoortplantingswegen (modi) en bovendien tot een versnelling van de voortplanting van de modi in het buitenste gebied van de vezelkern. De looptijdverschillen worden daardoor geminimaliseerd. Deze soort glasvezel vezeldoorsnede indexprofiel ingangslichtvoortplanting uitgangswordt hoofdzakelijk gebruikt in lokale impuls impuls datanetwerken (LAN). • Singlemodevezel De diameter van de multimode-stepindexvezel r kern is hier zo versmald en de breP2 P1 kingsindices zijn zo op elkaar afge200 µm 100 µm stemd dat er slechts nog één modus n t in staat is zich voort te planten. De voortplanting wordt niet meer volgens multimode-gradiëntindexvezel r P1 P2 het lichtstralenmodel, maar volgens het golfmodel bekeken. Er volgt geen 125 µm 50 µm n modale dispersie. Deze soort glasvet zel wordt hoofdzakelijk gebruikt in singlemodevezel lokale datanetwerken voor routelengr P1 P2 ten vanaf 500 m. De aansluittechniek is door de kleinere diameter van de 125 µm 8 µm n kern en de daarvoor noodzakelijke t precisie duurder dan die voor multimodevezels. D. Basissoorten kwartsglasvezels.

21 4

IE09 Impuls 21

26-08-2008

12:31

Pagina 5


SOORTEN GLASVEZELKABELS Duplexkabel – zipcord-variant De glasvezels die vooral worden gebruikt als patch- en aansluitkabels worden omgeven door een Ø 900 µm-adermantel (volle of compacte ader). Daarna volgen een trekontlastingsomhulling (aramide) en de buitenmantel die maximaal Ø 3 mm heeft. Duplexkabel- breakoutvariant Vergeleken met de zipcord-variant biedt een extra kabelmantel bescherming voor de Ø 3 mm-aders. Deze soort kabel wordt bijvoorbeeld toegepast tussen etageverdelers en data-aansluitpunten in FTTD-concepten of naar de switch bij FTTO-concepten of als beschermde patchkabel. Mini-breakoutkabel Trekontlastingsgarnituur (aramide) en een gezamenlijke kabelmantel omgeven de gekleurd gecodeerde Ø 900 µm-aders. Kabelconstructies met 2...24 aders zijn gebruikelijk. Ze worden toegepast als binnenkabels in het tertiaire gebied, bijvoorbeeld met vier vezels voor aansluitdoos, in het secundaire gebied met 24 vezels tussen gebouwen- en etageverdelers evenals buiten-binnenkabels in het primaire toepassingsgebied tussen gebouwen. Breakoutkabels Elke afzonderlijke 900 µm-ader (compacte of volle ader) is met trekontlastingsgarnituur (Kevlar) en met nog een 3 mm-adermantel omgeven. De aders worden omgeven door een buitenkabelmantel. Breakoutkabels zijn vooral bestemd voor de rechtstreekse montage van glasvezelconnectoren. Als er volle aders worden gebruikt, dan mag de adermantel vaak slechts in korte (2 cm) stukken worden aangesneden, zodat splitsaansluitingen vaak niet mogelijk zijn. Vezelbundelkabel met centrale vezelbundel Bij de centrale vezelbundel die 12, 24 of maximaal 96 vezels bevat, gaat het om een lichte, metaalvrije kabelopbouw. Deze heeft een UV-bestendige mantel, is in de lengte en overdwars waterdicht en kan worden voorzien, indien noodzakelijk, van een niet-metalen knaagdierbescherming en trekontlastingselementen in de kabelmantel. Deze soorten kunnen: - als binnenkabel in het secundaire toepassingsgebied tussen gebouwen- en etageverdelers worden gebruikt; - in het primaire toepassingsgebied tussen gebouwen als buiten- respectievelijk buiten-binnenkabels (universele kabels) worden toegepast. Vezelbundelkabels met samengeslagen vezelbundels (minibundel kabels) De vezelbundels zijn schroefvormig samengeslagen om een centraal, niet-metalen (diëlektrisch) trekelement en hebben meestal twaalf met kleuren gecodeerde vezels. Voor vezelbundels wordt vaak de volgende kleurencodes gebruikt: rood - telader groen - ader met gradiëntindexvezels geel - ader met singlemodevezels Vezelbundelkabels worden als gelvrije binnenkabels in het secundaire toepassingsgebied gebruikt. In het primaire toepassingsgebied tussen gebouwen worden ze als buiten- respectievelijk buiten-/ binnenkabels (universele kabels) gebruikt. Ze hebben een UV-bestendige mantel, zijn in de lengte en overdwars waterdicht en kunnen worden voorzien, indien noodzakelijk, van een niet metalen knaagdierbescherming.

J-V(ZN)H G50/125

J-V(ZN)H-H 2G50/125

J-V(ZN)H 4G50/125

J-K(ZN)H-H 4G50/125

I/D(ZN)H 12 G50/125 U-DBH 12 G50/125 A-DQ(ZN)B2Y 12 G50/125

I/A-DQH 6 x 12 G50/125

Tabel 1: De kabelsoorten die vooral in lokale datanetwerken (LAN) worden gebruikt, kunnen zowel met multimodevezels als met standaard singlemodevezels zijn uitgerust (zie tabel 2 voor uitleg over de codering). 21 5

IE09 Impuls 21

26-08-2008

12:31

Pagina 6


Omschrijving en opbouw van glasvezelkabels 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

A

14 buitenkabel

A/J

buiten-binnenkabel, universele kabel

AT

buitenkabel splitsbaar (breakoutkabel)

J

binnenkabel

IT

binnenkabel splitsbaar (breakoutkabel)

U

universele kabel (binnen en buiten) V

volle ader

K

compacte ader, bij buitenkabels een kabel waarbij de vezels of vezelbandjes in groeven liggen, die in het oppervlak van het centrale deel zijn gemaakt

H

holle ader, ongevuld

W

holle ader, gevuld

B

vezelbundel, ongevuld

D

vezelbundel, gevuld S

metalen samenslagelement in de kabelziel F

opvulmassa voor het opvullen van de samenslagopeningen in de kabelziel

Q

langswaterdichtheid van de kabelziel door zwelmateriaal Y

PVC-mantel

11Y

PUR-mantel

H

mantel uit halogeenvrij materiaal

2Y

PE-mantel

(L) 2Y

gelaagde mantel PE-mantel met niet-metalen trekontlastingselementen

(ZN) 2Y

halogeenvrije mantel met niet-metalen trekontlastingselementen

(ZN) H

gelaagde mantel met niet-metalen trekontlastingselementen

(L) (ZN) 2Y B

bewapening

BY

bewapening met

PVC-beschermingsbuis

bewapening met

PE-beschermingsbuis

B2Y n

aantal vezels respectievelijk aantal vezels in vezelbundel E

singlemodevezel (SMF)

G

gradiëntindexvezel (MMF)

S

stepindexvezel (MMF)

K

stepindexvezel glaskern/kunststofmantel

P

stepindexvezel polymeervezel n/

kernddiameter van vezel in µm m

diameter van vezelmantel in µm n

dempingscoëfficiënt in dB/km B

golflengte 850 nm

F

golflengte 1.300 nm/1.310 nm

H

golflengte 1.550 nm n

bandbreedtelengteproduct (MHz.km) bij dispersiecoëfficiënt [ps/(nm.km)] bij LG samenslag per lagen

Tabel 2: Codering van glasvezelkabels conform 21 6

DIN-VDE 0888

(uittreksel).

SMF

MMF

IE09 Impuls 21

26-08-2008

12:31

Pagina 7


bekabelingsoplossingen met glasvezel. Voor de configuratie van voorgefabriceerde glasvezelkabels kunnen we gebruikmaken van configuratiesoftware, zoals die door Telegärtner wordt aangeboden (TicnetKonfigurator).

Aanleg van glasvezelkabels Glasvezelkabels moeten in de daarvoor bestemde tracés en kabelgeleidingssystemen worden aangelegd, zoals kabelgoten, installatiekanalen of buisinstallaties. Glasvezelkabel en glasvezels zijn gevoelig voor schade, die is aangebracht voor de aanvang van de installatie en is ontstaan door

bijvoorbeeld knikken, spanning op de vezels (zijwaartse druk, mechanische spanningen) of door beschadiging. We moeten in het bijzonder bedacht zijn op: •de toelaatbare minimale buigstraal van kabels, aders en vezels; typische waarden zijn: - r > 3 cm voor glasvezels in lascassettes, aansluitdozen voor data-aansluitpunten; - r > 15-voudige kabeldiameter voor kabels bij het intrekken; - r > 10-voudige kabeldiameter voor kabels die vast worden aangebracht; •de maximale trekkracht, zoals op het

Cursusaanbod Glasvezelnetwerken Introductie infratechniek

otib nieuws

kabelgegevensblad vermeld; •de kabel bij het intrekken niet stuiken; •de kabel gelijkmatig zonder slepen afrollen of eventueel in ‘achten’ uitleggen; •het gebruik van kabelgeleiderollen en kantbeschermers om knikken te voorkomen; •dat er geen dwarsdruk op kabels, aders en vezels ontstaat; •dat er reserveruimte voor kabels beschikbaar is bij de patchkast; •dat er reserveruimte voor vezels beschikbaar is in de lascassettes en voor aders in de aansluitdoos. (Wordt vervolgd)

Technicus applicaties voor glasvezel-, telecom- en CATV-netwerken

Ontwerper bekabelinginfrastructuren voor glasvezel-, telecom- en CATV-netwerken

Voor wie? Installateur, technicus, monteur Waar? www.otib.nl

Voor wie? Ontwerper Waar? www.otib.nl

Onderhoud en beheer applicaties voor glasvezel-, telecom- en CATVnetwerken

Voor wie? Ondernemer, projectleider, werkvoorbereider, installatiemonteur Waar? www.radiall.com

Onderhoud en beheer bekabelinginfrastructuren voor glasvezel-, telecom- en CATV-netwerken

Voor wie? Onderhoudsmonteur, netwerkbeheerder, servicemonteur Waar? www.otib.nl

Fiber to the home

Voor wie? Ontwerper Waar? www.otib.nl

Panelenbouw: elektronica

Voor wie? Vmbo elektrotechniek, elektromonteur Waar? www.elektrowerk.nl

Datanetwerken glasvezel

Voor wie? Glasvezelmonteur, beginnende glasvezelmonteur Waar? www.dirksen.nl, www.cursusloket.nl

Basiskennis glasvezeltechniek Voor wie? Telecom-monteur, onderhoudsmonteur, telematicamonteur Waar? www.mikrocentrum.nl, www.dirksen.nl

Ontwerper netwerkinfrastructuren voor glasvezel-, telecom- en CATVnetwerken Voor wie? Ontwerper Waar? www.otib.nl

Technicus netwerkinfrastructuren voor glasvezel-, telecom- en CATVnetwerken

Technicus bekabelinginfrastructuren voor glasvezel-, telecom- en CATV-netwerken

Voor wie? Technicus Waar? www.otib.nl

Voor wie? Technicus Waar? www.otib.nl

Onderhoud en beheer netwerkinfrastructuren voor glasvezel-, telecom- en CATV-netwerken

Technicus bekabelinginfrastructuur

Voor wie? Technicus, servicemonteur, onderhoudstechnicus Waar? www.otib.nl

Voor wie? Elektromonteurs (niveau 3), elektrotechnici (niveau 3) Waar? www.otib.nl

Meten van glasvezels

Ontwerper applicaties voor glasvezel-, telecom- en CATV-netwerken

Voor wie? Technicus, servicemonteur Waar? www.otib.nl

Voor wie? Distributiemonteur, ontwerpers Waar? www.otib.nl

Voor wie? Monteur panelenbouw Waar? www.otib.nl

Uw informatiebron: www.rapporten.otib.nl De website www.rapporten.otib.nl is dé plek waar je terecht kunt voor alle achtergrondinformatie over de technische installatiebranche. Op deze site zijn de rapporten bij elkaar gebracht die Otib recent heeft uitgebracht. Of het nu gaat om innovatie of arbeidsmarktgegevens, alle rapporten kun je op deze site downloaden. Ben je op zoek naar een rapport specifiek gericht op één regio? Ook dan kun je terecht op www.rapporten.otib.nl. Maak er gebruik van of laat je op de hoogte houden via de in te stellen abonneeservice! 21 7

IE09 Impuls 21

26-08-2008

12:32

Pagina 8

otib nieuws

fotowedstrijd

Nieuwe educatieve game voor het onderwijs: Tech Ed Met de nieuwe educatieve digitale game Tech Ed biedt Otib leerlingen tussen de tien en twaalf jaar de mogelijkheid op een luchtige manier kennis te maken met techniek. De leerlingen worden uitgedaagd hamster Ed te helpen bij het bevrijden van zijn familieleden die gekidnapt zijn en opgesloten zitten tussen gevaarlijke robotbewa-

kers. Techniek biedt de oplossing! Door het oplossen van boeiende puzzels en het overwinnen van hindernissen wordt op een speelse manier uitleg gegeven over de werking en de techniek. Vanaf september kunnen leerlingen met elkaar de uitdaging aangaan op www.tech-ed.nl.

Fotowedstrijd ‘Zo moet het niet!’ Onder het motto ‘Zo moet het niet’ gaat Intech Elektro en ICT op zoek naar foto’s van slecht of foutief uitgevoerde installaties. Inzenders van wie de foto’s worden geplaatst in Intech kunnen rekenen op een technisch handboek van Isso ter waarde van maar liefst 245 euro. Het handboek bestaat uit twee delen en bevat ruim 1.400 pagina’s aan technische kennis. Wilt u alstublieft kort en bondig aangeven welke fouten te zien zijn op de foto en uiteraard ook uw naam en adres. Mail of stuur uw foto's naar: Redactie Intech Elektro en ‘Zo moet het niet’ [email protected] Postbus 188 2700 AD Zoetermeer

ICT

Kijk voor meer foto’s van slecht uitgevoerde installaties op www.intechei.nl, Zo moet het niet.

21 8

Prijswinnaar van deze maand Peter Hobo van Technikeur Inspectie uit Wormer heeft bij de inspectie van een gebouw waar kunstenaars zijn gevestigd, situaties aangetroffen die niet door de beugel kunnen. Hobo licht toe: ‘Een niet-aanraakveilige combinatie. Volgens de kunstenaar het gevolg van een verhuizing. Niet gerepareerd omdat het toch geen kwaad kon. De bedrading van de groepenkast is door een klusjesman uitgevoerd die wel wat draad had om er een krachtgroep bij te maken. Dan de foto met de open adereinden. Ja, het klopte dat het niet veilig was, maar zo met het zakje kon het geen kwaad. En tot slot de uitbreiding met tweelingsnoer. De bewoner had zich laten informeren en deze spullen bij de doe-het-zelfwinkel om de hoek opgehaald.’ Peter Hobo ontvangt het handboek Installatietechniek van Isso. Van harte gefeliciteerd namens de redactie!

OTIB sponsor van nieuw programma Otib is één van de sponsors van het nieuwe SBS6-programma De ultieme woondroom. Gezinnen, verenigingen en instellingen die in een onhoudbare woonsituatie verkeren, kunnen de hulp van een professioneel installatievakteam inschakelen. Met vakmanschap en teamwork wordt de ultieme woondroom werkelijkheid!

communicatiekabelsystemen

Recommend Documents