Neus voor allergie
Hanneke Oude Elberink
Zorgvisie
Integrale benadering Zelfredzaamheid en zelfmanagement bevorderen
Waarom?
Hoe?
Chronische aandoening Manifestaties wisselend gedurende leven Multi-orgaan – waar moet ik als patient zijn?
Collectieve spreekuren
Insectenallergie Urticaria / Angioedeem Hooikoorts PLUS
1
Immunotherapy
I - Collectief spreekuur INSECTEN
Instructie
The raw material is of biological origin
2
Wesp allergie Eligible patients Measurement 1 Standardised information about risks and benefits of VIT and SIA Randomised
Non-Randomised
R-VIT
R-SIA
NR-VIT
NR-SIA
n=36
n=38
n=60
n=14
1 year Measurement 2 Start VIT or continue SIA
Maintenance dose
Kwaliteit van leven
Oude Elberink j Allergy Clin Immunol 2002
Burden of treatment Kwaliteit van leven:
-verbetert door immunotherapie -verslechtert bij een AAI,
R-AAI
NR-AAI
maar niet bij mensen die er zelf voor kiezen
Adrenaline auto-injector
R-SIA
NR-SIA
94% positief over VIT 48% positief over de AAI; Echter: 68% alsnog VIT
Instructie: hoe en wanneer?
3
II - Urticaria / Angio-oedeem
Voorbeeld: Evaluatie angioedeem Medicatie – geïnduceerd AE
ACE-remmers Veroorzaker:
Voorlichtng Diagnostiek Behandeling
Mediator
Hereditair AE
Verworven AE
Mutatie in C1esteraseremmer (C1-INH) gen
Ernstige of chronische ziekten: bv. Maligniteit, auto-immuun aandoening
Bradykinine
Idiopathisch AE
Pseudoallergisch AE
Onbekend
Andere medicatie: bv. NSAID’s
Onbekend
Histamine
Acuut Preventief
Bas M et al. Allergy 2007;62:842-856.
3. Hooikoorts PLUS astma voedselallergie
Co-morbiditeit Atopisch
Allergische rhinitis
eczeem Position paper Uricaria EAACI/Ga2len?WAO Allergy 2009
Co-morbiditeit Atopisch syndroom
Van berk naar pollen naar eiwit
4
Berk Bet v-1
Kers Pru av-1
Orale allergie syndroom Jeuk in de mond, keel, oren Zwelling van lippen, tong, verhemelte, keel, ogen Benauwdheid
Paraberk syndroom
Bet v 1
Roosfruit: appel, peer Steenvruchten: pruim, perzik, kersen Kiwi Noten: hazelnoot, amandel, walnoot, paranoot
Klachten kunnen wisselen
Verschillen in allergie eiwit (Mal d 1) per appel
“Soms is het erg dan weer veel minder erg” “Sommige appels kan ik wel eten en andere weer niet”. “Maar ik heb (gelukkig!!!) geen last als ik appeltaart eet!
Santana (Zure Sanne)
5
“Para-gras” syndroom
Allerlei groentes oa komkommer, wortel, paprika, aardappel
Pinda
Bet v1 homologen
Allergens in hazelnut COMPONENT RESOLVED DIAGNOSIS Orale allergie - mild
Anafylaxie- ernstig Ebo D, et al clin Exp Allergy 2010
8-11-2012 33
OAS+ vs OAS -
Voedselprovocatie blijft gouden standaard
6
Voedselallergie door stuifmeel
Hinderlijk, meestal niet ernstig In het stuifmeel seizoen vaak meer last dan buiten het seizoen Stop met eten bij klachten Noodpen uit voorzorg niet nodig Gekookte producten gaan meestal wel goed Bij noten: vermijd grote hoeveelheden en vermijd vliesjes
Indicatie voor AAI (noodpen) Allergoloog!
Vormen immunotherapie
Carrousel
Intracutaan
Tablet
Sublinguaal
Voorlichting Arts Huidtesten Volume flow Hyperreactiviteit Cc dietiste Allergie verpleegkundige 8-11-2012 40
Treg
Inhibition
7
Allergie in Noord-Nederland
Ruim 2,5 miljoen inwoners
Ruim 1200 huisartsen
20% allergisch
Per huisarts 400 patienten
ALLERGOLOGIE IN NOORD NL
Getrapte allergologische zorg Nieuwe ontwikkelingen
Huisarts
IDEAL
Physician assistent
1,5 lijns zorg
Orgaanspecialist (mono)
2e lijn
Allergoloog (multi)
2e/3e lijn
Allergoloog
(Perifere) orgaan specialist
Huisarts Zelfhulp middelen, OTC
De ‘Allergie berg’
8
IDEAL:
Ontwikkeling kennissysteem IDEAL voor allergie in de eerste lijn
allergie ondersteuningssysteem 1
4
Anamnese vragenlijst
sIgE resulten als gebruikelijk +
Afdeling huisartsgeneeskunde
Huisarts centraal
en/of
Mogelijke diagnose Behandelsuggesties Verwijssuggesties
Voor informatie:
[email protected]
Bloedafname IgE test 2
3
Computer systeem
Specialist
IgE bepaling
Aanwezigheid en hoeveelheid van specifieke antistoffen is een aanwijzing voor allergie in relatie met de anamnese. Dus: meestal antistoffen klachten En soms geen antistoffen toch klachten Vaak wel antistoffen geen klachten Daardoor is de interpretatie ingewikkeld.
Wat willen we bereiken 1.
Snellere, meer zekere diagnose huisarts. Relevantie IgE testen in relatie met de symptomen. Schadelijke langetermijneffecten reduceren of voorkomen [1]. De huisarts kan beschikken over de kennis van de allergologen. Meer patië patiënten kunnen voor behandeling/ controle in de 1e lijn blijven. Leereffecten kunnen optreden. Afname minder zinvolle aanvragen IgE. Toename zinvolle verwijzingen naar de 2e lijn.
Flokstra-de Blok B. M. J, van Ginkel C. D., Roerdink E. M., Kroeze M. A. J. M., Stel A. A., van der Meulen G. N., Dubois A. E. J. Extremely low prevalence of epinephrine autoinjectors in high-risk food-allergic adolescents in Dutch high schools. Pediatr Allergy Immunol 2011; 22: 374-377.
9
Take home messages
Collectieve spreekuren: Gedifferentieerde toegangstijden (zorgdomein) Zelfmanagement bevorderen Niet ieder pinda allergie is anafylaxie Anafylaxie is verwijzen Epipen® of Jext®
Take home messages
Immunotherapie is een effectieve behandeling (insecten, pollen, huisstofmijt, kat) Indicatie stelling bij voorkeur door specialist Vormen: subcutaan of tabletten Sublinguale druppel immunotherapie is niet geregistreerd, dient niet voorgeschreven te worden
Take home messages
IgE is niet altijd allergisch zijn Toekomst: IDEAL allergie kennis systeem voor zorg in 1e lijn
10
