Business-to-Business
1
WAT IS BUSINESS-TO-BUSINESS? 1.1 Inleiding
Bedrijven communiceren veelvuldig met elkaar. Orders worden geplaatst, facturen worden verzonden, informatie wordt uitgewisseld. Zo’n dertig jaar geleden gebeurde dat nog handmatig, iets wat vandaag de dag moeilijk voor te stellen is. Tegenwoordig valt vaak de term B2B als we spreken over berichten tussen bedrijven onderling. Businessto-Business (B2B) is een begrip om handels transacties te beschrijven tussen bedrijven , bijvoorbeeld tussen een winkelbedrijf en een groothandel. De term is niet beperkt tot het bedrijfsleven, want ook in de communicatie tussen verschillende overheidsinstellingen wordt gesproken over B2B. Strikt genomen mogen we hier niet louter over geautomatiseerde systemen spreken, maar feit is dat het begrip B2B meestal wordt gehanteerd in de context van geautomatiseerde informatiesystemen. Wat houdt B2B in? Aan welke eisen moeten B2B berichten voldoen? Dat zijn de onderwerpen van dit document.
1.2 Electronic Data Interchange Toen de computer zijn intrede deed, werd deze aanvankelijk alleen gebruikt ter ondersteuning van interne bedrijfstoepassingen. In plaats van het invullen en overschrijven van formulieren werd informatie in een database opgeslagen en kon daardoor door verschillende applicaties gebruikt worden. Het ging dan om applicaties binnen hetzelfde bedrijf. Nog voor de opkomst van internet kwamen er initiatieven om niet alleen de processen binnen één bedrijf te automatiseren maar ook de processen tussen bedrijven en organisaties onderling. Er werd gesproken over Electronic Data Interchange (EDI). Electronic Data Interchange is een standaard voor de elektronische uitwisseling van bepaalde bedrijfsdocumenten zoals orders en facturen. Er is een aantal EDI standaarden zoals:
-
EDIFACT, ontwikkeld door de Verenigde Naties HL7, gezondheidszorg ODETTE, automotive industrie
Onderstaand voorbeeld is een voorbeeld van een EDIFACT document.
UNB+IATB:1+6XPPC+LHPPC+940101:0950+1' UNH+1+PAORES:93:1:IA' MSG+1:45' IFT+3+XYZCOMPANY AVAILABILITY' ERC+A7V:1:AMD' IFT+3+GEEN VLUCHTEN BESCHIKBAAR' ODI' TVL+240493:1000::1220+FRA+JFK+DL+400+C'
PDI++C:3+Y::3+F::1' APD+74C:0:::6++++++6X' TVL+240493:1740::2030+JFK+MIA+DL+081+C' PDI++C:4' APD+EM2:0:1630::6+++++++DA' UNT+13+1' UNZ+1+1' Figuur 1. Voorbeeld van EDIFACT document
Op EDI gebaseerde documenten zijn wijdverbreid. Toch zijn er een aantal nadelen te noemen. Zoals aan bovenstaand voorbeeld is te zien, inhoud en vorm zijn complex. Als er velden moeten worden gewijzigd of worden toegevoegd moet er veel werk worden verzet. Software om EDI te verwerken en te genereren is kostbaar. Dit maakt EDI minder geschikt in een wereld waar bedrijven zich snel moeten aanpassen aan de markt en aan nationale en internationale wetgeving.
1.3 De opkomst van internet en XML Met de opkomst van internet en een aantal standaard protocollen zoals HTTP is het veel gemakkelijker en goedkoper geworden om netwerkverbindingen tussen bedrijven tot stand te brengen. De opkomst van XML is een tweede belangrijke ontwikkeling die het uitwisselen van informatie tussen bedrijven en organisaties gemakkelijker heeft gemaakt. Extensible Markup Language (XML) is een standaard van het World Wide Web Consortium voor de syntaxis van formele opmaaktalen waarmee men gestructureerde gegevens kan weergeven in de vorm van platte tekst. Deze presentatie is zowel machineleesbaar als leesbaar voor de mens. Het XML-formaat wordt gebruikt om gegevens op te slaan (zoals in het Open Document formaat) en om gegevens over het internet te versturen. Bedrijven wisselen nog steeds spreadsheets en andere (platte) tekst documenten uit. EDI documenten worden nog op grote schaal gebruikt. Steeds meer echter zien we industrie standaard documenten gebaseerd op XML. Er worden dan binnen een bepaalde bedrijfssector afspraken gemaakt over de informatie die uitgewisseld moet worden en over de te gebruiken structuur van de documenten. Belangrijk is dat XML documenten gevalideerd kunnen worden middels een zogenaamd XML Schema Document (XSD). Op deze manier kunnen berichten in XML formaat automatisch worden gecontroleerd door de software die zorgt voor de verzending van de berichten.
1.4 B2B als verlengstuk van de ESB Bij steeds meer bedrijven wordt B2B als onderdeel gezien van een totale integratie oplossing. Veelal wordt SOA genoemd door bedrijven en organisaties als een architectuur die de voorkeur heeft bij toekomstige ontwikkelingen van software en infrastructuur. SOA staat voor Service Oriented Architecture. Dit is een architectuurstijl waarbij gebruik en hergebruik van software services centraal staan. Indien B2B onderdeel uitmaakt van het integratie landschap kan ook hier geprofiteerd worden van voordelen als hergebruik van services en voorzieningen die een Enterprise Service Bus (ESB) biedt op het niveau van beveiliging en betrouwbaarheid van gegevens transport. Integratie met handelspartners kan zeer complex zijn door de complexiteit van de gedefinieerde handelsprotocollen en de beveiligingscertificaten. Daarom wordt in onderstaande afbeelding de B2B als
een aparte component afgebeeld. Deze component communiceert via de ESB en bevat de logica die nodig is voor de B2B implementatie, zoals informatie over de handelsprotocollen.
Enterprise Service Bus B2B
Boekhoudsoftware
Databases
Business applicaties
Mobiel
Figuur 2. B2B in integratie oplossing
2
CRITERIA VOOR B2B BERICHTEN
Hoewel er geen officiële standaard is voor B2B berichten, in dit hoofdstuk verder handelsberichten genoemd, bestaat er toch een algemeen aanvaard besef aan welke eisen deze handelsberichten moeten voldoen. Er kunnen drie criteria worden onderkend waar berichten aan moeten voldoen om aan de “officieuze” standaard te voldoen. Deze worden in de volgende paragrafen besproken. Kernbegrippen bij B2B zijn veiligheid en betrouwbaarheid.
2.1 Handelsberichten zijn doorgaans volgens een bepaald handelsprotocol opgesteld De meeste industrieën en branches hebben een specifiek handelsprotocol waarmee bedrijven onderling handelen. Deze handelsprotocollen zijn afspraken over hoe bepaalde handelsberichten eruit moeten zien. Banken gebruiken bijvoorbeeld het SWIFT protocol en de Nederlandse energie branche gebruikt het EDINE protocol. Vanwege de grote hoeveelheid berichten die vaak heen en weer worden gestuurd worden deze berichten geautomatiseerd opgesteld en verwerkt. Handelsprotocollen bevatten ook de specificatie van het handelsproces, naast de specificatie van de berichtinhoud. Een veel genoemd, op XML gebaseerd protocol is ebXML. Maar daar waar ebXML staat zou net zo goed kunnen staan: RosettaNet, UBL, en duizenden andere handelsprotocollen zoals deze wereldwijd gedefinieerd zijn. De reden dat ebXML hier als voorbeeld wordt genoemd, is mede ingegeven door het feit dat Logius het ebXML handelsprotocol als het geprefereerde handelsprotocol (naast WUS) heeft voorgesteld voor alle B2B communicatie tussen overheidsinstellingen in Nederland. De definitie van ebXML is als volgt: ebXML is “A single set of internationally agreed upon technical specifications and common XML semantics to facilitate global trade”. [voor meer informatie:www.ebxml.org]
ebXML is dus geen product, geen dienst en ook geen methode. ebXML is een set standaarden voor producten, diensten en methoden. Om bedrijfsprocessen en applicaties op een gestandaardiseerde manier met elkaar te verbinden moeten er afspraken (handelsprotocollen) gemaakt worden. Voor meer informatie over de B2B toepassing door de overheid verwijzen wij u door naar de website van Logius (www.logius.nl).
2.2 Handelsberichten worden versleuteld verstuurd Beveiliging is een belangrijk aspect van B2B. Informatie moet op een veilige en bedrijfszekere manier verstuurd kunnen worden. Als we een leverancier een elektronische bestelling sturen, willen we zeker weten dat die leverancier hem onverminkt ontvangt én dat niemand anders hem kan lezen. Er zijn twee technieken die hier nader verklaard worden:
1. Encryptie Encryptie (versleutelingsmethode) zorgt ervoor dat de oorspronkelijke tekst vertaald wordt naar onleesbare code, zodat niet iedereen het bericht zomaar kan lezen. De ontvanger moet over de juiste “key” (sleutel) beschikken om dit bericht terug te kunnen zetten naar de originele tekst.
2. Digitale handtekening Door het bericht digitaal te ondertekenen (“signing”) kan de ontvanger controleren of het bericht daadwerkelijk van de verzender komt en of het bericht onderweg niet is veranderd. Een digitale handtekening is een methode voor het bevestigen van de juistheid van digitale informatie vergelijkbaar met het ondertekenen van papieren documenten door middel van een geschreven handtekening. Over het algemeen bestaat een digitale handtekening uit twee algoritmen: één om te bevestigen dat de informatie niet door derden veranderd is, de ander om de identiteit te bevestigen van degene die de informatie "ondertekent".
2.3 Handelsberichten worden via vooraf afgesproken transportprotocollen verstuurd Een transportprotocol is een communicatie protocol dat verantwoordelijk is voor het tot stand brengen van connecties tussen computers en bepaalde waarborgen biedt voor het transport van data. Bedrijven die met elkaar moeten communiceren kunnen gebruikmaken van verschillende technieken om de berichten te versturen. Om communicatie mogelijk te maken, moeten hierover afspraken worden gemaakt. Handelspartners spreken van tevoren af via welk transportprotocol de berichten naar elkaar worden verstuurd. Het gaat hierbij om algemeen bekende transportprotocollen. Dit kan bijvoorbeeld met HTTP, HTTPS of FTP. Sommige handelsprotocollen beperken de keuze in transportprotocollen.
3
CONCLUSIE
Over de definitie van B2B en de eisen waaraan B2B berichten moeten voldoen, bestaat een hoge mate van overeenstemming. Desondanks verlopen B2B projecten vaak moeizaam. Zoals reeds eerder vermeld, heeft dit veel te maken met de hoge mate van complexiteit van B2B trajecten. B2B als onderdeel van een totale integratie oplossing biedt in deze context perspectief. Omdat op deze manier de voordelen van SOA / ESB ook voor B2B gelden. Er is dan op een gestandaardiseerde wijze toegang tot allerlei informatiebronnen. De
betrouwbaarheid en veiligheid, die zo belangrijk zijn voor een B2B implementatie, worden gefaciliteerd door een Enterprise Service Bus. GloMidCo is expert in integratie en heeft meer dan 10 jaar ervaring met B2B implementaties. GloMidCo kan dan ook een belangrijke rol spelen en ondersteuning bieden bij B2B implementaties.
