Botscintigrafie (botscan)
In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten een botscintigrafie (botscan) te laten verrichten op de afdeling Nucleaire Geneeskunde van het Radboudumc te Nijmegen. In deze folder wordt in grote lijnen uitleg gegeven over de gang van zaken voor, tijdens en na het onderzoek.
Inleiding
Dit onderzoek wordt verricht om meer informatie te krijgen over uw botten. Het onderzoek geeft namelijk informatie over de kalkopname in de botten. Alle botten vernieuwen zich elke dag een beetje en nemen daarvoor kalk op. Op plaatsen waar botten en/of gewrichten zijn verstoord (bijvoorbeeld door een breuk, slijtage, ontsteking, tumoren of uitzaaiingen), wordt meer of minder kalk opgenomen dan normaal.
Overdraagbare ziekten en infecties
Het is voor een ziekenhuis heel belangrijk om te weten of u behoort tot een risicogroep voor infectie, virus, bacterie of andere overdraagbare ziekten, zoals bijvoorbeeld MRSA, ESBL, VRE, HIV/AIDS, gastro enteritis (ontsteking aan maag of darm), legionella, kinkhoest, waterpokken, gordelroos, TBC (Tuberculose) of anderen. MRSA U kunt tot de risicogroep MRSA of MRSA drager behoren, wanneer één of meer van de volgende risicopunten op u van toepassing is/zijn. Risicopunten: U bent in de afgelopen twee maanden behandeld of opgenomen geweest in een buitenlands ziekenhuis. U bent behandeld of opgenomen geweest in een Nederlands ziekenhuis of zorginstelling waar MRSA heerst. U heeft een MRSA positieve partner, huisgenoot of verzorg(st)er. U bent, maximaal tot een jaar geleden, frequent in contact gekomen met levende varkens, levende vleeskalveren en/of levende vleeskuikens in verband met werk en/of bent woonachtig op een dergelijk bedrijf.
• • • •
Wanneer het u bekend is dat, of wanneer ze verdenken dat, u een infectie, bacterie, virus of een andere overdraagbare ziekte zou kunnen hebben of wanneer één of meer risicopunten betreffende MRSA op u van toepassing is, vragen wij u dit zo snel mogelijk per telefoon aan de afdeling Nucleaire Geneeskunde (telefoonnummer vindt u verderop in deze folder) te melden. Mogelijk wordt u gevraagd u hierop te laten testen middels bijvoorbeeld een kweekafname.
Zwangerschap en borstvoeding ten tijde van het onderzoek
•
•
Het ongeboren kind mag niet worden blootgesteld aan straling. Als u zwanger bent of denkt te zijn, neemt u dan meteen contact op met de afdeling Nucleaire Geneeskunde. U moet stoppen met het geven van borstvoeding vanaf de start van het onderzoek tot 24 uur na het onderzoek. U wordt geadviseerd de melk af te kolven en weg te gooien, zodat u na 24 uur de borstvoeding weer kunt hervatten.
Belangrijke aspecten ter voorbereiding op het onderzoek
• •
U hoeft niet nuchter te zijn voor dit onderzoek. Om de nucleair geneeskundige (arts/specialist van de afdeling Nucleaire Geneeskunde) meer informatie te verschaffen over uw voorgeschiedenis wordt u vriendelijk verzocht ingevoegde vragenlijst thuis alvast in te vullen en mee te nemen naar uw afspraak.
Medicijnen
Als u medicijnen gebruikt, kunt u deze innemen op de gebruikelijke manier. Het is belangrijk dat u altijd een actueel geneesmiddelenpaspoort bij u draagt. Zo kan een arts zien welke medicijnen u gebruikt en in welke doseringen. U kunt een geneesmiddelenpaspoort laten maken bij uw apotheek. Hier zijn geen kosten aan verbonden.
Kleding en sieraden
Wees er alstublieft op bedacht dat kledingstukken met (metalen) knopen, drukkers, sluithaakjes, beugels, ritsen of andere storende onderdelen uit moeten voor
het onderzoek, wanneer deze onderdelen zich in het scangebied bevinden. U kunt geschikte kleding zonder deze onderdelen aantrekken vanuit thuis, zodat u zich niet uit hoeft te kleden. U kunt ook geschikte kleding meenemen, zodat u zich omkleedt voor het onderzoek. Er zal u worden gevraagd sieraden (ook piercings), welke in het scangebied aanwezig zijn, te verwijderen. U kunt deze sieraden beter thuis laten.
Radioactieve stof
De radioactieve stof is Technetium-99m-HDP. Dit wordt in uw botten opgenomen. Omdat de radioactieve vloeistof in een minimale hoeveelheid wordt gebruikt tijdens dit onderzoek, levert dit geen gevaar voor uw of andermans gezondheid.
Onderzoek
Allereerst spreekt u de nucleair geneeskundige (arts/specialist van de afdeling Nucleaire Geneeskunde) voor een inleidend gesprek. Vervolgens wordt met een kleine naald een bloedvat aangeprikt en hierna wordt bij u de radioactieve vloeistof toegediend. Afhankelijk van de aanvraag kan het zijn dat er in het ochtendgedeelte ook foto’s worden gemaakt. Deze foto’s nemen ongeveer maximaal 15 minuten in beslag. U bent met het ochtendgedeelte ongeveer 15 (zonder foto’s) tot 30 minuten bezig. Vervolgens heeft u een wachttijd van ongeveer drie tot vijf uur. In deze tijd wordt de radioactieve stof in uw botten opgenomen. Tijdens deze wachttijd mag u van de afdeling of uit het ziekenhuis gaan en mag u alles eten en drinken. Probeert u alstublieft minimaal één liter vocht te drinken en te plassen, waardoor de kwaliteit van de foto’s beter wordt. Wanneer u zich, in de middag, weer meldt op de afdeling Nucleaire Geneeskunde, zult u worden opgehaald door de Medisch Beeldvormings- en Bestralingsdeskundige (MBB’er; persoon die het onderzoek uitvoert). Er worden van verschillende richtingen foto’s gemaakt van uw botten. Deze foto’s nemen ongeveer maximaal 30 minuten in beslag. Tijdens het onderzoek ligt u op uw rug op een scanbed. Het is belangrijk dat u goed stil ligt tijdens het onderzoek. De camera komt vervolgens vlak boven uw lichaam tot stilstand, zodat deze de minimale straling van de radioactieve vloeistof goed op kan vangen (foto 1).
Radboudumc afdeling Nucleaire Geneeskunde Route 757 Telefoon: 024-‐361 45 10
Uw antwoorden helpen om de botscan beter te beoordelen. Als u een antwoord niet weet, is dat niet erg: een arts van de afdeling nucleaire geneeskunde zal de lijst nog met u doornemen voor het onderzoek begint. Heeft u eerder een botscan gehad in een ander ziekenhuis? ja nee Zo ja, in welk ziekenhuis en wanneer was dit? Heeft u op dit moment pijnklachten? ja nee Zo ja, waar bevindt zich deze pijn en hoelang bestaan de klachten al? Heeft u ooit een bot gebroken of een gewricht beschadigd? ja nee Zo ja, welk bot (of gewricht) en wanneer? Bent u het laatste jaar gevallen en/of heeft u zich recent gestoten? ja nee Zo ja, waar bent u op terecht gekomen en/of heeft u zich gestoten en wanneer was dit?
Vragenlijst bij een botscan
Geboortedatum: __ -‐___ -‐ _____
Naam:
Vul hier uw naam en geboortedatum in a.u.b.
Heeft u een gewrichtsprothese of andere operatie aan botten ondergaan? Zo ja, waaraan bent u geopereerd en wanneer was dit? Heeft u (in het verleden) kanker (gehad)? Zo ja: Wat voor soort kanker en wanneer? Bent u wel eens bestraald? Zo ja, welke lichaamsdelen zijn bestraald en wanneer was de laatste bestraling? Heeft u wel eens chemotherapie gehad? Zo ja, wanneer heeft u voor het laatst chemotherapie gehad? Voor de vrouwelijke patiënten, die nog niet in de overgang zijn (geweest), hebben we nog 2 extra vragen: Is er een kans dat u zwanger bent? Geeft u momenteel borstvoeding? nee
nee
nee
nee nee
ja
ja
ja
ja ja
Versie: 20-‐1-‐2014
nee
ja
Als het onderzoek klaar is, kijkt de nucleair geneeskundige of alles goed beoordeelbaar is. In bepaalde situaties kan de nucleair geneeskundige besluiten om een aanvullend, driedimensionaal (3D) onderzoek te verrichten. Een 3D onderzoek is een combinatie van een nucleair onderzoek en een CT-scan. Een 3D onderzoek duurt ongeveer 30 minuten.
Foto 1: De (gamma)camera
Duur van het onderzoek
De totale duur van het onderzoek, inclusief wachttijd, is ongeveer vier tot zes uur.
Bijwerkingen
• •
De radioactieve vloeistof heeft geen bijwerkingen. Er is geen sprake van allergische reacties.
Na het onderzoek
Wanneer het onderzoek geheel is afgerond, hoort u van de MBB’er dat u kunt gaan. Als u de rest van de dag wat extra drinkt, bent u de radioactieve vloeistof sneller kwijt.
Resultaten
De nucleair geneeskundige maakt op een later tijdstip een verslag van het onderzoek. Uw behandelend arts wordt schriftelijk op de hoogte gesteld van de uitslag en zal u hierover informeren. Voor een afspraak kunt u de secretaresse van uw behandelend arts bellen.
Begeleiding
Het is toegestaan om een (volwassen) begeleider mee te nemen tijdens het onderzoek. De begeleider mag in de onderzoeksruimte aanwezig zijn. U wordt gevraagd geen kinderen en/of zwangere vrouwen als begeleiding mee te nemen in verband met de straling (gelieve ook niet in de wachtkamer).
Handicap
Wilt u vooraf melden als u een handicap heeft en verwacht dat het onderzoek hierdoor meer tijd en aandacht vraagt? U kunt dit doen door contact op te nemen met de afdeling Nucleaire Geneeskunde. Er wordt geprobeerd hier zoveel mogelijk rekening mee te houden.
Verhindering/afspraak verzetten
De radioactieve vloeistof wordt speciaal voor u vóór uw komst gemaakt en is naast kostbaar helaas maar kort houdbaar. Mocht het zijn dat u uw afspraak niet na kunt komen, informeer de afdeling Nucleaire Geneeskunde minimaal één werkdag van tevoren. Er kan meteen een nieuwe afspraak met u worden gemaakt.
Voorbehoud
De informatie in deze folder is algemeen van aard. Dat wil zeggen dat het onderzoek is beschreven, zoals dit meestal zal verlopen. Dit kan aan uw situatie worden aangepast.
Tot slot
Heeft u na het lezen van deze folder (dringende) vragen, dan kunt u contact opnemen met de afdeling Nucleaire Geneeskunde middels: Telefoon: 024 - 361 45 10 (ma t/m vr tussen 8.15 - 16.15 uur) Mail:
[email protected] (wordt beantwoord binnen twee werkdagen) Als het geen dringende vragen zijn, kunt u uw vragen ook stellen tijdens uw afspraak aan de nucleair geneeskundige of de MBB’er.
• •
Website
Wilt u meer informatie over de afdeling Nucleaire Geneeskunde? Kijkt u daarvoor op www.radboudumc.nl/NG.
08-2014-1504
Adres Afdeling Nucleaire Geneeskunde Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10 6525 GA Nijmegen Volg route 757, zone D-1 Postadres Radboudumc 757 Nucleaire Geneeskunde Postbus 9101 6500 HB Nijmegen Contact 024 - 361 45 10
[email protected]
Radboud universitair medisch centrum
