? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?@@@@? W2@@ ?@@@ ?@@@h?@@@f?@@?@@ ?W&? ?@@?hg? ?@@@@@@@@@@@@6K?hf?O2@@@6KhfO2@@@@@@@@@?g?O2@@@@@6Kg?@@@@@@@@@@@6K ?N@@YO@Kf?W&KeO@?W&Y@@ ?O@Kf?V@@?O@?26?@?W&KO@K?h?O@Khe?N@@h?V@@?O@K?@@?@Yh?O@KeO&@?f?O@K?O@Kf?@@?O@K?gO@K?O ?3@@@@@@@@@@@@@@6XhW2@@@@@@@@6KhO2@@@@@@@@@@@?f?O2@@@@@@@@@6Xf?3@@@@@@@@@@@@6X @@@@@@@@@@?7@@@@@@?7@?@@?@@@e@@@@@@@@@@@@@@@@@@@??@@@@@@@@@@@@@?7@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@@6Xe@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ ?V4@@@@@@@@@@@@@@)X?f?W&@@@@@@@@@@@@?fW2@@@@@@@@@@@@@?e?W2@@@@@@@@@@@@)X?e?V4@@@@@@@@@@@@)X? @@?@@?@@@@?@@?@@?@?@@?@@?@@@eN@@@@@@?@@@@?@@?@@@??@@?@@?@@?@@@@?@@?@@@@@@@@@@@@?@@?@@@@?@@@@1e@@?@@@@@@@@?@@?@@@@@@?@?@@@@@@@@@@@?@@?@@?@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?@@?@@@@@@@@@?@@ @@@@fI'@@@@)Xf?7@@@(M??I'@@@@Lf7@@@@(M?f@@@?e?7@@@@(MeI'@@@@)Xg@@@@f@@@@1? @@?@@?@@?@?@@?@@?@?@@?@@?@@@e?@@@@@@?@@@@?@@?@Xe?@@?@@?@@?@@@@?@@?@@?W@@@?@@@@?@@?@@?@?@@@@5e@@?@@@@@@@@?@@?@@??@@?@?3@@@@@@@@@@?@@?@@?@@@@@@@??@@?@@@@@@@?@@?@@@@@@@@@?@@ @@@@f?V'@@@@)X?eJ@@@@HfN@@@@1e?J@@@@(Yg3@@?eJ@@@@(Y?e?V'@@@@1g@@@@f@@@@@?hf?J@@?@@?@@@@@@@@@5?@@@@@@@?@@@e?3@@?@@?@@@@?@@@@1e?@@@@@?@@@@@@@@@@@@@W&@@@@@@@@@@@?@@@@@@@@@He@@@@@@@@@@@@@@?@@??@@?@?N@@@@@@@@@@?@@?@@@@@@@@@@??@@?@@@@@@@?@@?@@@@@@@@@?@@ @@@@gV'@@@@1?e7@@@5?f?@@@@@e?7@@@@H?gV4@?e7@@@@HgV'@@@@L?f@@@@f@@@@@?hf?@@@@@@@@@@@@@@@0Y?@@@@@@@@@@@e?V4@?@@@@@@@@0?4@@e?@@@@@@@@@@0?4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?e@@@0?4@@@@@@@@@@@@@@@?@??@0MI4@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ @@@@g?N@@@@@??J@@@@H?f?@@@@@e?@@@@5 @@@@5?g?N@@@@1?f@@@@f@@@@@? ?@@X @@@? ? @@@@h@@@@@??7@@@@eO2@@@@@@@@eJ@@@@H @@@@H?h@@@@@?f@@@@f@@@@5? ?@@@ @@@? ? @@@@h@@@@@??@@@@@@@@@@@@@@@@@e7@@@@?hf?J@@@@he@@@@@?f@@@@?O2@@@@(Y? ? @@@@h@@@@@??@@@@@@@@@@@@@@@@@e@@@@@?hf?7@@@@he@@@@@?f@@@@@@@@@@0Y ? @@@@h@@@@@??@@@@@ @@@@@?hf?@@@@@he@@@@@?f@@@@@@@@@X ? @@@@h@@@@@??@@@@@L?hf@@@@@?hf?3@@@@he@@@@@?f@@@@?@@@@)X? ? @@@@h@@@@@??@@@@@1?hf3@@@@Lhf?N@@@@L?h@@@@5?f@@@@?3@@@@1? ? @@@@g?J@@@@5??3@@@@@LhfN@@@@1 @@@@1?g?J@@@@H?f@@@@?V'@@@@L ? @@@@gW&@@@@H??N@@@@@)X?he?@@@@@L?gW2@?e@@@@@Lg?7@@@5g@@@@eN@@@@)X? ? @@@@f?W&@@@@5f3@@@@@)Khe?3@@@@)Xg7@@?e3@@@@)X?fJ@@@@Hg@@@@e?3@@@@)X ? @@@@fO&@@@@(YfN@@@@@@@6Ke?O2@e?V'@@@@)K?f@@@?eV'@@@@)Ke?O&@@@5?g@@@@e?V'@@@@)X? ? ?W2@@@@@@@@@@@@@@(Y?f?@@@@@@@@@@@@@@@fV'@@@@@@@@@@@@@?e?V'@@@@@@@@@@@@(Y?e?W2@@@@@@6X?V'@@@@)X ? ?7@@@@@@@@@@@@@@0YhI'@@@@@@@@@@@@f?V4@@@@@@@@@@@@?fV4@@@@@@@@@@0Yf?7@@@@@@@@1??N@@@@@1 ? ?@@@@@@@@@@@@0M?he?V4@@@@@@@0Mh?I4@@@@@@@0MhI4@@@@@@0Mg?@@@@@@@@@@?e@@@@@@ ? ? ? ? ? ? ? ? ? ?
ALGEMENE INFO
INTRO
AAN DE SLAG MET
MOGELIJKHEDEN
LEERERVARINGEN
pagina 1
BEDRIJVENTERREIN
DUURZAAMHEID
VOOR DUURZAME
pagina 4
pagina 2
pagina 3
ONTWIKKELING
pagina 3
Het project Duurzaam Economisch Ruimtegebruik (DECOR) van de provincie Zuid-Holland initieert, faciliteert en stimuleert de ontwikkeling van duurzame bedrijventerreinen. DECOR ondersteunt regionale initiatieven, draagt bij aan oplossingen voor regionale problemen en stelt kennis en ervaringen beschikbaar. In deze beschrijving van het project BinckhorstNoordwest laten direct betrokkenen u in de keuken van hun project kijken. Aan bod komen hun leerervaringen, moeilijkheden, oplossingen en tips om tot een duurzame ontwikkeling van een bedrijventerrein te komen.
Binckhorst Noordwest Den Haag
@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@? @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@?
??? ??? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?? ?@6X ?W-X ?? ?@@, ?7@1 ?@0Y ?@@@ ?? @@@@@@6X?@@@@@@@?@@@@@6T2@@@@@@@@?@@@?e@@@@@@6XeW2@@@@@?@@@?eW2@@@6X?e?@@@@@@@@??@@@@@@@@? ?? 3@@@@@@1?3@@@@@@?@@@@@@@Y@@@?W@@H?3@@?e3@@@@@@1e7@@@@@@?3@@?e7@@@@@1?e?@@@@@@@@??@@@@@@@@? N@@?I'@@?N@@@@@@@@@??@@@?3@@W&@5eN@@?eN@@??@@@e@@(MI4@?N@@??J@@e@@@?f?@@@(MfI'@@@? ?? ?@@??N@@e@@@?e@@@??3@@?N@@@@@He?@@?e?@@??@@@e@@H?f?@@??7@@@@@@@?f?@@@H?f?N@@@?gO2@@@6K? W26X ?@@??J@@e@@@?e@@@?e@@e3@@@5?e?@@?e?@@??@@@e@@L?f?@@??3@@X?h?@@@h@@@?fW2@@@@@@@6X?e'@@@@@(?f'@@@@@@(he7@@1g'@@@@6X?e'@@@@@(?'@@@@@@@@@@@6X? ?@@?O&@5?J@@@Le3@@?O&@5eN@@@H?eJ@@LeJ@@L?@@@L?@@)KfJ@@L?N@@)Kh?@@@h@@@?e?W&@@@@@@@@@)XeV'@@@(Y?fV'@@@@(Yhe@@@@L?fV4@@@@)XeV'@@@(Y?V'@@@@@@@@@@@)X ?@@@@@(Y?7@@@1eN@@@@@@He?@@@f7@@)X?7@@)X@@@1?3@@@@@@?7@@)X?3@@@@@@?f?@@@h@@@?eW&@@(MeI'@@@1e?N@@@Hg?N@@@@H?h?J@@@@1?g?@@@@)X??N@@@He?N@@@@e?I'@@@@ ?@@@@0Y??@@@@@e?@@@@@@?e?@@@f@@@@)?@@@@@@@@@?V4@@@@@?@@@@)?V4@@@@@?f?@@@h@@@?e7@@@H?e?V'@@@L?e@@@?h@@@@he?7@@@@@?g?@@@@@1?e@@@?f@@@@fN@@@@ ?@@? ?@@@@@@@@@@@@@@?e@@@@gN@@@1?e@@@?h@@@@heJ@@?@@@Lg?@@@@@@Le@@@?f@@@@f?3@@@ J@@? ?@@@@@@@@@@@@@@?e@@@@g?@@@@?e@@@?h@@@@he7@@?@@@1g?@@?@@@)X?@@@?f@@@@f?N@@@ @@@@@? ?@@@h@@@?e@@@@g?@@@@?e@@@?h@@@@h?J@@@?@@@@g?@@?3@@@)X@@@?f@@@@g@@@ ?@@@h@@@?e@@@@g?@@@@?e@@@?h@@@@h?7@@@@@@@@L?f?@@?V'@@@@@@@?f@@@@g@@@ ?@@@h@@@?e@@@@g?@@@5?e@@@?h@@@@h?@@@@@@@@@1?f?@@??V'@@@@@@?f@@@@f?J@@@ ?@@@h@@@?e@@@@gJ@@@H?e@@@?h@@@@hJ@@?eI'@@@Lf?@@?eN@@@@@@?f@@@@f?7@@@ ?@@@@@@@@@@@@@ ?@@@h@@@?e3@@@L?e?W&@@@f@@@?eW2@?e@@@@e?W2@e7@@?e?N@@@1f?@@?e?3@@@@@?f@@@@fJ@@@@ ?@@@@@@@@@@@@@ J@@@h@@@LeN@@@)KeO&@@@5e?J@@@??O&@@??J@@@@eO&@@?J@@@?f@@@@L?e?@@Le?V'@@@@?e?J@@@@e?O&@@@@ ?@@@f?@@@@5 ?W&@@@@6X??W2@@@@)X??3@@@@@@@@@@(YeW&@@@@@@@@@?W&@@@@@@@@@@W&@@@Le?J@@@@)KO2@@@)X?eV'@@@?eW&@@@@@@@@@@@0Y ?@@@fJ@@@@H ?&@@@@@@)??&@@@@@@)??V4@@@@@@@@0Y?e&@@@@@@@@@@?&@@@@@@@@@@@@@@@@@e?@@@@@@@@@@@@@)?e?V'@@?e&@@@@@@@@@@0M?? ?@@@f7@@@5??'@@@@@(e'@@@@@(?'@@@@@@(?'@@@@@@@@@@@6X? ?I4@@@@0M? V4@? ? ?J@@@(Y??V'@@@(YeV'@@@(Y?V'@@@@(Y?V'@@@@@@@@@@@)X W&@@@HfN@@@H?e?N@@@He?N@@@@H?eN@@@@?eI'@@@1 ??? 7@@@5?f?@@@g@@@?f@@@@f?@@@@?e?N@@@@L? ?J@@@@H?f?@@@g@@@?f@@@@f?@@@@?f3@@@1? ? W&@@@5g?@@@g@@@?f@@@@f?@@@@?fN@@@@? 7@@@(Yg?@@@g@@@?f@@@@f?@@@@?f?@@@@? ??? ?J@@@@H?g?@@@g@@@?f@@@@f?@@@@?f?@@@@? ?7@@@5h?@@@g@@@?f@@@@f?@@@@?fJ@@@5? ? J@@@(Yf@@e?@@@g@@@?f@@@@f?@@@@?f7@@@H? ?W&@@@H?e?J@@e?@@@L?f@@@?f@@@@f?@@@@?e?J@@@@ ??? ?7@@@@fO&@@e?@@@)Kf@@@?e?J@@@@L?eJ@@@@?eO&@@@5 ?@@@@@@@@@@@@@e?3@@@@@@@@@@5?eW&@@@@)X?W&@@@@@@@@@@@0Y ?@@@@@@@@@@@@@e?V4@@@@@@@@0Y?e&@@@@@@)?&@@@@@@@@@@0M ??
Binckhorst Noordwest is een deelterrein van de Binckhorst, een ruim 100 ha groot bedrijventerrein in de bebouwde kom van Den Haag, dicht tegen het oude centrum van Den Haag. Op Binckhorst Noordwest vindt sinds 1990 een grootschalige bodemsanering plaats (voormalig gasfabrieksterrein). Het is een verouderd terrein; er zijn met name veel oude loodsen die het terrein een vervallen aanblik geven. De laatste jaren ontwikkelt zich een cluster van afvalinzamelaars en afvalverwerkers. Daarnaast vindt veel kantoorontwikkeling plaats. De markt blijkt zeer geïnteresseerd in de locatie Binckhorst: het ligt tegen de stad aan en is goed bereikbaar. Bijzondere elementen zijn de aanwezigheid van een hogedruk gasstation en het stadsverwarmingsnet. Het terrein ligt tegen ‘Hooghage’ aan, een deel van de binnenstad waarvoor de gemeente Den Haag een herontwikkeling voorbereidt. Dit wordt gezien als kans om Binckhorst tot een hoogwaardig bedrijventerrein te ontwikkelen. De revitalisering van Binckhorst Noordwest moet als voorbeeld en aanjager dienen voor de rest van het bedrijventerrein Binckhorst.
2
Binckhorst Noordwest - Den Haag
Voorburg
Haagoord
Den Haag Rijswijk
Kenmerken – Ca.18 ha, waarvan 7 ha komende jaren uitgegeven wordt voor vestiging van bedrijven – Bedrijvenvereniging Laakhaven/ Binckhorst – 10 bedrijven verenigd in belangenvereniging Stichting Bodembelangen Bedrijventerrein Binkchorst Noordwest (SBB) – Startbijeenkomst oktober 1999
Goolan
Noo
Contactpersonen – Gemeente Den Haag: Dhr. P. Vernooij (voorzitter stuurgroep), telefoon 070 - 353 4898, e-mail
[email protected] – Provincie Zuid Holland: Dhr. L. de Klerk (hoofd projectteam DECOR), telefoon 070 - 441 6745, email
[email protected] – Bedrijvenvereniging Laakhaven/ Binckhorst: Dhr. A.F. Oudt (voorzitter), telefoon 070 - 310 6677, e-mail
[email protected]
– Type bedrijven: gemengd, cluster van afvalinzamelaars en afvalverwerkers – Problematiek: verouderd bedrijventerrein, met name veel oude
Documenten en haalbaarheidstudies (tot december 2002)
loodsen die het terrein een vervallen aanblik geven. Grootschalige – Haalbaarheidsonderzoek Duurzame ontwikkeling Binckhorst, bodemverontreiniging op terrein van voormalige gasfabriek. Ligging dicht tegen de oude binnenstad van Den Haag.
Stuurgroep Duurzaam Binckhorst, oktober 2000 – Duurzame ontwikkeling de Binckhorst. Achtergrondrapportage.
TNO-MEP, oktober 2000
A A N D E S L A G M E T D E D U U R Z A M E R E V I TA L I S E R I N G VA N B I N C K H O R S T N O O R D W E S T
wegen en de uitgebreide nieuwbouw die plaatsvindt. In 2000 is een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd naar de kansen op
De revitalisering van Binckhorst is in de jaren ’80 intensief van start gegaan. Sinds 1990 loopt er een grootschalige
Binckhorst Noordwest voor duurzaamheid.
bodemsanering op Binckhorst Noordwest, het terrein van de voormalige gasfabriek. Dit is een eeuwigdurende bodemsane-
De gemeente Den Haag werkt sinds medio 1997 samen met ENECO om tot de meest efficiënte energie-infrastructuur
ring. In oktober 1999 is het project ‘Duurzaam Binckhorst’
te komen bij de herinrichting van nieuwe en bestaande
gestart. Dit project heeft als doel om te verkennen in hoeverre de bedrijven op Binckhorst kunnen komen tot een verho-
bedrijventerreinen. Hiertoe is een ambtelijke werkgroep Duurzame Inrichting Bedrijventerreinen ingesteld.
ging van de economische en milieukundige duurzaamheid door samenwerking met elkaar en met de gemeente. In feite
Het project Duurzaam Binckhorst is een onderdeel hiervan. In 2001 is de Stichting Parkmanagement Haaglanden opge-
richt dit project zich op Binckhorst Noordwest, omdat dit
richt. Het realiseren van de mogelijkheden voor een
gebied een aantal unieke mogelijkheden biedt door de combinatie van het type bedrijven, de ligging nabij water en uitvals-
duurzame revitalisering van Binckhorst Noordwest ligt voor een groot deel bij deze stichting.
Binckhorst Noordwest - Den Haag
Overzicht fasen en kosten per fase Fase
Periode
Kosten
Eerste begin
1973
Nvt
1990 - heden
50 mln NLG
Oktober 2000
250.000 NLG
Betaald door
revitalisering Binckhorst Bodemsanering
VROM, ENECO, gemeente Den Haag
Binckhorst Noordwest Haalbaarheidsonderzoek
Novem 40%, gemeente, KvK en provincie Zuid Holland
Duurzaam Binckhorst Stichting
2001-2004
450.000 Euro
Kosten eerste 3 jaar SPH
Parkmanagement
– Gemeente ca. 145.000 Euro
Haaglanden
– Provincie Zuid-Holland, Stadsgewest Haaglanden en Kamer van Koophandel ca. 305.000 Euro
Projectorganisatie revitalisering – Stuurgroep haalbaarheidsstudie: gemeente Den Haag (voorzitter), ENECO, Haagse Hogeschool, bedrijvenvereniging
duurzaamheidsmaatregelen. In hoeverre SPH de opties voor duurzaamheid zal realiseren is nog niet duidelijk.
Laakhaven/Binckhorst, Kamer van Koophandel, TNO-MEP. Deze stuurgroep is na afronding en bespreking van de
Energie- en milieuscan
haalbaarheidsstudie ontbonden.
milieuscan ontwikkeld, om globaal zicht te krijgen op het
– Stichting Parkmanagement Haaglanden.
In het kader van de haalbaarheidsstudie is een energie- en huidige en toekomstige energie-, water en ruimtegebruik en de afvalstromen van bedrijven op Binckhorst. De scan geeft
ONTWIKKELING
een eerste inzicht in individuele besparingsmogelijkheden (bedrijfsniveau) en collectieve besparingsmogelijkheden.
In een haalbaarheidsstudie (2000) zijn aangrijpingspunten
De scan die inmiddels bij een aantal bedrijven is uitgevoerd,
benoemd voor duurzame ontwikkeling op Binckhorst Noordwest. Er zijn ramingen gemaakt van de voordelen in termen
heeft geleid tot een kosten- en energiebesparing.
van milieuwinst of kostenbesparing en op basis daarvan zijn de volgende veelbelovende opties geselecteerd.
Benutting van de bijkomende mogelijkheden die bodemsanering biedt
MOGELIJKHEDEN VOOR DUURZAME
Op Binckhorst Noordwest is sprake van een langdurige
Facility management (parkmanagement) Op Binckhorst Noordwest zijn enkele in het oog springende
bodemsanering van het voormalige gasfabrieksterrein. Ten behoeve daarvan wordt grondwater onttrokken,
mogelijkheden om gebruik te maken van elkaars faciliteiten en diensten:
gezuiverd en vervolgens geloosd op het riool of gedeeltelijk geïnfiltreerd in de bodem. De bodemsanering biedt verschil-
– gezamenlijke wasstraat voor vrachtwagens – koppelen van systemen voor opvang van hemelwater – gebruik van elkaars vergaderfaciliteiten
lende mogelijkheden: – Gebruik van koude van grondwater voor koeling van kantoren. Uit een eerste schatting blijkt dat de hoeveelheid koude
– gezamenlijke inkoop van beveiliging (gebeurt reeds voor een deel) en afvalafvoer
voldoende is voor koeling van alle nieuw geplande kantoren op de Binckhorst. Nader onderzoek naar de financiële en
– schoonmaakdiensten.
technische haalbaarheid en de werkelijk haalbare besparing is echter noodzakelijk.
De Stichting Parkmanagement Haaglanden (SPH) is in 2001
– Gebruik van het gezuiverde water voor wasprocessen in de
opgericht onder andere om duurzaamheidsopties te realiseren. In de doelstellingen van deze stichting is duurzaamheid
directe omgeving. – De zuiveringsinstallatie voor de bodemsanering kan benut
vastgelegd. SPH heeft private taken (info-uitwisseling, websites tbv bedrijven), publieke taken (duurzaamheidsmaatregelen) en facilitaire taken (centraal organiseren van voorzieningen). Via de facilitaire taken denkt SPH een soort fonds op te bouwen voor het financieren van een deel van de
worden door meerdere partijen.
3
Binckhorst Noordwest - Den Haag
Benutting van de bijkomende mogelijkheden die het gasdrukverdeelstation biedt
naar de AVR in Rotterdam en de aanzienlijke zand- en grintoverslag.
Uit een eerste beoordeling blijkt dat het goed mogelijk is om kou te winnen uit de expansie van aardgas dat onder hoge druk op het Binckhorstterrein aankomt.
L E E R E R VA R I N G E N
Duurzame ontwikkeling van een bedrijventerrein is een proces, een weg die door de gemeente en bedrijven
Koude uit warmtenet Deze techniek behelst de inzet van adsorptiekoeling
gezamenlijk moet worden afgelegd. Een weg die soms goed geplaveid is, maar ook hobbels en scherpe bochten
(koelkastprincipe) om de warmte van het warmtenet te benutten voor het produceren van koude. De techniek heeft
kan bevatten.
zich in de praktijk al bewezen in het academisch ziekenhuis
Betrokkenen bij het project Binckhorst Noordwest geven
van Rotterdam. Er is voorlopig nog geen inzicht in de economische haalbaarheid van deze techniek voor toepassingen op Binckhorst Noordwest.
de volgende succesfactoren aan: – Het bedrijfsleven in de regio Haaglanden is goed georganiseerd. Voor elk bedrijventerrein zijn bedrijvenverenigingen. De bedrijvenverenigingen zijn georganiseerd in het Platform Bedrijventerreinen Haaglanden. Daarnaast helpt
Gebruik van het dakoppervlak voor opvang regenwater en/of plaatsing van zonne-energieinstallaties Hoeveel regenwater economisch rendabel opgevangen kan worden is nog niet duidelijk. Toepassing van zonne-energie
de door Stadsgewest Haaglanden opgezette organisatie Steenworp bedrijven bij het zoeken naar bedrijfsruimte. – De haalbaarheidsstudie biedt bedrijven inzicht in de mogelijkheden voor duurzaamheid. Duurzaamheid en
installaties is op dit moment niet economisch rendabel op
Binckhorst Noordwest raakten hierdoor als begrippen met
bestaande bebouwing, maar wellicht wel voor nieuwbouwprojecten.
elkaar verbonden. Ook ontstond er door de haalbaarheidsstudie meer contact tussen bedrijven onderling en tussen bedrijven en gemeente.
Benutting van de mogelijkheden die afvalstromen bieden – Verwerking en/of opwerking van een deel van het binnen-
In onderstaande tabel zijn de hobbels (moeilijkheden) samengevat die betrokkenen van gemeente, bedrijfsleven
komende afval. Dit bespaart onder meer transportkosten.
en provincie hebben ervaren. Ook zijn de gekozen of moge-
Bij de toekomstige uitbreiding van het AVR terrein komt plaats voor een installatie om puin en andere steenachtige
lijke oplossingen weergegeven.
stromen te behandelen en geschikt te maken voor hergebruik. Dit mede door de voldoende aanvoer van afval, voldoende water van B-waterkwaliteit en potentiële afnemers op de Binckhorst (bedrijven in de GWW sector). – GFT en andere biomassastromen kunnen onder gunstige omstandigheden (samenwerking en voldoende aanbod) ter plekke in energie en warmte worden omgezet. Het nog vrij beschikbare AVR terrein is vermoedelijk te klein voor een biomassa installatie en de benodigde aanvoer van snoeihout en sloophout. Opties zoals vergisten en verbranden van GFT verdienen nader onderzoek.
Duurzaam bouwen. Uit het onderzoek blijkt dat er kansen zijn voor duurzaam bouwen op de Binckhorst. Binnen de gemeente Den Haag zijn hiervoor de faciliteiten aanwezig.
Optimalisering van de bestaande infrastructuur en het openbaar vervoer De Binckhorst biedt veel mogelijkheden voor multimodaliteit: het terrein is goed bereikbaar met ontsluitingen voor spoor, weg en water. De verkeersontsluiting en -afwikkeling is zeer belangrijk. De gemeente heeft daarvoor het Trekvliettracé laten ontwikkelen (een zeer lange ondertunneling onder de Vliet, de Trekvliet en de Binckhorstlaan). Of dit er komt is nog onzeker. Vervoer over water heeft een duidelijke plek op Binckhorst, bijvoorbeeld huisvuilvervoer
4
5
Binckhorst Noordwest - Den Haag
MOEILIJKHEDEN EN OPLOSSINGEN Moeilijkheden
Gekozen of mogelijke oplossingen
Draagvlak, betrokkenheid en communicatie Weinig communicatie door overheden en bedrijvenvereniging naar ondernemers als het gaat om duurzaamheid – Provincie Zuid-Holland is niet in staat duurzaamheid concreet
– In het algemeen is een bottom-up aanpak wenselijk: begin bij de ondernemers zelf en ga na wat hun behoeften zijn. Zo ontstaat meer draagvlak voor duurzame revitalisering.
te maken. Dit levert onbegrip op bij ondernemers over wat duurzaamheid is en oplevert. – De gemeente heeft geen oor voor dagelijkse problemen van de ondernemers op Binckhorst Noordwest. – Een besluit over bereikbaarheid Binckhorst Noordwest moesten ondernemers via de krant vernemen. Veel onzekerheid bij bedrijven over ontwikkeling van Binckhorst Noordwest op lange termijn – Omdat in de toekomstvisie op Binckhorst ook woning- en
– Wat de visie betreft: ondernemers kunnen inspraak hebben. De gemeente Den Haag betrekt ze hierin actief. – Wat het tracé betreft: de beslissing hierover ligt bij de rijksover-
kantoorbouw een rol spelen, vragen bedrijven zich af of ze er
heid. De enige mogelijkheid voor de gemeente Den Haag om
wel thuishoren. Dit vermindert het draagvlak voor bijdrage
hierop invloed uit te oefenen is door te lobbyen.
aan revitalisering. – Onzekerheid over ontwikkeling tracé over/onder Binckhorst Noordwest. Matige organisatiegraad bedrijfsleven. Eenderde van de bedrijven is lid van de bedrijvenvereniging. Nieuwe ondernemers zijn moeilijk te overtuigen om lid te worden van bedrijvenvereniging.
Inhoud Gebrek aan integrale aanpak revitalisering.
Maak een match tussen de problemen van alledag en de
Geen brug tussen korte en lange termijn doelen.
problemen op lange termijn (duurzaamheid).
Onbegrip bij ondernemers over wat duurzaamheid inhoudt
Maak ondernemers duidelijk wat duurzaamheid voor hen
en hen oplevert.
inhoudt, zowel voor- als nadelen.
Het is nog onduidelijk in hoeverre de parkmanagementorganisatie (SPH) de opties voor duurzaamheid zal realiseren.
– De gemeente moet duurzaamheid voortdurend onder de aandacht brengen. – Gemeente en provincie moeten suggesties en kennis aanreiken voor implementatie van duurzaamheid. – Gemeente zou parkmanagement organisatie financieel kunnen ondersteunen. – Ook op bestuurlijk niveau zou duurzame revitalisering actief
Bron: TNO-MEP – R 2003/107
gesteund moeten worden.
6
Binckhorst Noordwest - Den Haag
TIPS Draagvlak, betrokkenheid en communicatie – Een bottom up aanpak is belangrijk: vraag
– Duurzame revitalisering moet een mix zijn tussen de problemen van alledag en de problemen van later
ondernemers naar hun behoeften. Dit zorgt voor meer
(duurzaamheid) als je ondernemers wilt vragen bij te
draagvlak voor duurzame revitalisering. Ondernemers willen hun eigen prioriteiten stellen en deze niet
dragen aan duurzame ontwikkeling. – Economische duurzaamheid moet een onderdeel van
opgelegd krijgen. – Bedrijven doen duurzaamheid niet uit zichzelf.
duurzaamheid zijn. – Overheid zou een deel van het beheer van de openbare
Ondernemers worden pas wakker ‘als de kogel voor de
ruimte bij de parkmanagement organisatie neer kunnen
deur hangt’. De gemeente (en/of de provincie) moet dus een actieve rol spelen en duurzaamheid onder de aan-
leggen.
dacht brengen, ook bij de parkmanagementorganisatie.
Bron: TNO-MEP – R 2003/107
Inhoud – Zorg dat de lange termijn visie voor het bedrijventerrein duidelijk is en dat duurzaamheid daarin een plek heeft. Dit zorgt voor duidelijkheid bij de betrokken partijen, neemt onzekerheid weg en verankert duurzaamheid.
Focus voor 2003
Colofon
2003 staat in het teken van het concretiseren van de visie en de
Dit is een uitgave van de provincie
voorgestelde opties voor duurzaamheid voor Binckhorst Noordwest in
Telefoon 070 - 441 72 05
de besluitvorming.
E-mail
[email protected]
Juni 2003
Onderzoek en redactie TNO-MEP,
Zuid-Holland, project DECOR Fax 070 - 441 78 33
Arjan Ekelenkamp, Elsbeth Roelofs Eindredactie Provincie Zuid-Holland Vormgeving Ontwerpbureau Smidswater Druk Quantes, Rijswijk