Beveiliging van je digitale informatie

Beveiligen van je digitale informatie

1

Beveiliging van je digitale informatie 0. Inleiding Tegenwoordig bewaart iedereen een massa aan gegevens op zijn computer. Deze gegevens worden bewaard op de interne of externe harde schijf. Maar iedereen weet wel dat met deze toestellen iets mis kan gaan. Het zijn tenslotte “machines” en daar kan altijd wel iets mislopen. De beschadigingen aan harde schijven kan velerlei zijn : draaimotor van de schijf die weigert, inhoudsopgave van de harde schijf die beschadigd geraakt, de schijf die niet meer leesbaar is door beschadigingen van delen van de harde schijf, ... Als je alle problemen zou gaan opnoemen lijkt het normaal dat er wel iets kan defect gaan en toch hebben de meeste gebruikers geen kopies van hun gegevens die ze bewaren op hun pc. In mijn dagelijkse praktijk met klanten heb ik dan ook vele tranen en verwensingen gezien bij het verlies van waardevolle foto’s van een jubileum, een unieke reis, ... En heel regelmatig komt dan de opmerking “en ik ging net een kopie nemen van al mijn foto’s en documenten”. Maar te laat alles definitief verloren. Vandaar dit belangrijke hoofdstuk van deze cursus. In dit deel beschrijven we uitvoeren hoe je een veiligheidskopie (back-up) moet maken en hoe die te bewaren. Omdat de ervaring bij onszelf en bij klanten ons leert dat back-ups niet zo rigoureus genomen worden zorgen we er ook voor dat je de mogelijkheid hebt om de back-ups volledig automatisch te nemen. 1. Beveiliging tegen gegevensverlies/beschadiging (BACK-UP) 1.1. Doelstelling van de veiligheidskopie. De hoofddoelstelling van een veiligheidskopie (en ik spreek verder altijd van back-up – ik moet dan niet zoveel tikken) is het tegen gaan van verlies van gegevens. Gezien de verschillende manieren van verlies van data is het ook van belang een passende “backuppolitiek” uit te stippelen. a. Verschillende niveaus van gegevensverlies even op een rijtje zetten : - Ongewild schrappen van je gegevens Bij deze vorm van gegevensverlies ben je onvoorzichtig of verstrooid en heb je documenten, foto’s en dergelijke geschrapt zonder het te willen. Gelukkig heeft Microsoft “de prullenmand” voorzien waar je nog altijd geschrapte gegevens kunt terug vinden. Maar als ook daar alles weg is ben je de gegevens definitief kwijt. Dit zelfde geldt bij het verwijderen van e-mails in de map “Verwijderde items”. Een gevaarlijke methode om gegevens te schrappen is: “Shift-Delete” daardoor worden de geselecteerde bestanden onmiddellijk verwijderd zonder in de “Prullenbak” terecht te komen. Dit doe je dan ook alleen maar als je zeker bent dat het bestand definitief kan verwijderd worden. “Cowboyverhalen” van het recupereren van volledige bestanden na ongewild schrappen moeten met een korreltje zout worden genomen. Het is soms mogelijk om deze na definitief te zijn geschrapt nog te recupereren. Hiervoor is echter speciale software nodig en heel veel tijd om dat proces ongedaan te maken. Neem het zekere toch maar voor het onzekere en zorg dat je een veiligheidskopie, sorry, back-up hebt. Overstappen van Windows XP naar Windows 7

Frank Van Oost – februari 2010


2

- Gegevens zijn beschadigd geraakt Dit is een probleem dat zeer regelmatig voorkomt. Een document geraakt beschadigd en wordt onleesbaar. Dit komt (eigenaardig genoeg) zeer veel voor bij studenten die op het laatst hun eindewerk moeten afwerken. Ik weet dat ik elk jaar in ieder geval toch wel een paar studenten aan de telefoon heb met een defect Worddocument die ze toch zo dringen nodig hebben. Hoe deze beschadigingen tot stand komen kan van op veel manieren gebeuren. Belangrijk om weten is dat het gebeurt – dus moet je beveiligingen. - Herstellen van vorige versies van documenten : Sommige documenten worden bewerkt en gewijzigd door de gebruiker. Na een tijdje komt men tot het besef dat al deze wijzigingen niet echt goed zijn en wil men deze allemaal ongedaan maken. Dan is er wel de functie maar deze kan maar een beperkt aantal bewerkingen ongedaan maken. Vandaar dat een back-up van een document heel gemakkelijk is om wijzigingen ongedaan te maken. Ik spreek uit eigen ervaring als ik in Microsoft Access programmeer. Hoeveel keer dat ik al moeten herbeginnen ben omdat een wijziging in het programma andere onderdelen liet crashen en ik eigenlijk niet meer wist wat ik veranderd had ... En de wijsheid komt maar met de jaren vandaar dat ik nu elke keer een versie van mijn programma in een aparte map bewaar en verder werk op een kopie van de correcte versie. Mislukt de volgende versie kan ik steeds terug grijpen naar mijn vorige versie die wel werkt.

In bovenstaande figuur een voorbeeld van hoe eenvoudig een back-up kan zijn. In de bovenste map “Bestellingen” staat mijn programma waar ik steeds verder op werk. Eenmaal een versie werkt bewaar ik een kopie. De map “Versie 1 – bestellingen op één scherm” is mijn eerste volledige werkende versie. Daarna heb ik een module bijgemaakt in het programma om bestellingen in te voeren. Nadat deze volledig klaar was heb ik Overstappen van Windows XP naar Windows 7



3

die bewaard in de map “Versie 2 – bestelling invoeren”. En zo ga ik steeds verder met het programma in de map “Bestellingen” maar ik heb steeds een kopie van de laatste werkende versie in één van de mappen. Werkt de versie in “Bestellingen” niet meer kan ik altijd terug grijpen naar een vorige versie. Toch wel gemakkelijk zeker ? - Mijn harde schijf is gecrasht Dit fenomeen kan in verschillende vormen voorkomen. Een eerste mogelijkheid is : elektronisch probleem met de harde schijf. Bij dergelijke fout start de harde schijf niet meer op en kan je er ook niets meer van lezen. Dit probleem kan met wat geluk opgelost worden door de printplaat (groene plaat onderaan de schijf) te vervangen door een gelijkaardige printplaat van een zelfde model van harde schijf. Meestal ligt het probleem in de elektronica van de printplaat. Een tweede mogelijkheid is : mechanisch probleem met de harde schijf. De motor die de harde schijf doet ronddraaien werkt niet meer of de leesarm werkt niet meer (je hoort een tikkend geluid wanneer de computer van je harde schijf probeert te lezen). Dit is meestal fataal. Je kunt nog proberen van je harde schijf op te starten en mocht het nog lukken snel wat belangrijke gegevens op een andere harde schijf of memory stick te kopiëren. Maar meestal lukt dit niet en is je schijf verloren (met al je gegevens natuurlijk). Of het je hebt wat spaarcentjes en dan kan je de defecte harde schijf opsturen naar een gespecialiseerde dienst die deze dan uit het omhulsel haalt en in een stofvrije ruimte monteert in een speciale machine die dan je gegevens kan recupereren. Je moet wel meer dan 2500 € op je spaarboekje staan hebben wil je dit laten doen !!!! Dus lijkt het me goedkoper van een back-up te maken. Een derde mogelijkheid is : een softwareprobleem – de inhoudsopgave van de harde schijf is defect. Elke harde schijf houdt een tabel bij van alle gegevens die op de schijf worden bewaard. Deze kan bij Windows in twee formaten worden geschreven : FAT en NTFS. Welk formaat gebruikt wordt is niet van belang maar als deze tabel beschadigd wordt staan je gegevens nog wel op de harde schijf maar kan je deze niet meer lezen. Met speciale software en veel tijd (reeds aangehaald in de cowboyverhalen) is het toch nog mogelijk MET WAT GELUK om deze gegevens te recupereren. Maar dat zal je ook wat geld kosten wanneer “een computerspecialist” dit voor jou moet doen. - Mijn pc is gestolen : Ik spreek uit ervaring. Toen ik op bezoek was bij mijn zoon in Malta (hij speelde daar vier maanden waterpolo) had ik mijn portable op tafel gelegd in de woonkamer van het appartement om vanop het balkon van het appartement te kijken naar een groot Tvscherm naar de halve finale van de Wereldkampioenschappen voetbal. Toen ik na een uurtje terug van het balkon in de woonkamer kwam was mijn portable verdwenen. Er was ondertussen onder mijn neus binnen gebroken zonder dat ik iets gehoord had. Die vervloekte voetbal heeft me al wat misérie bezorgd. Maar gelukkig had ik voor mijn vertrek een volledige back-up gemaakt van mijn pc en deze uiteraard thuis gelaten. Een nieuwe portable gekocht (“ne rijke mens is niet aardig” zeggen ze in de volksmond) en ik heb na de installatie van de software al mijn gegeven terug kunnen recupereren. En ik denk dat we nog zo van dergelijke gevallen kunnen aanhalen om te besluiten dat een goede veiligheidskopie (die je niet bij je origineel bewaard) erg bruikbaar en efficiënt kan zijn. b. Basisdoelstellingen van een veiligheidskopie.

Overstappen van Windows XP naar Windows 7



4

Heel wat informatie op je computer (zoals je besturingssysteem Windows, je software (Word, Excel, Photoshop, ...) kunnen gemakkelijk terug hersteld worden bij verlies van deze programma’s. Je hebt (zoals elke eerlijke gebruiker) een officiële CD met de software die je gewoon terug installeert. In het kader van een goede beveiligingspolitiek is het dan ook verstandig om alle software (besturingssysteem, drivers van je hardware, gebruikersprogramma, programma’s die je van het internet hebt gehaald) goed te bewaren op CD of DVD zodanig dat je deze snel kan terug vinden op je pc opnieuw te installeren. Van de programma’s die je van het internet haalt moet je steeds het originele installatiebestand (wat je download van het internet en wat je gebruikt om de software te installeren) te bewaren in een speciale map “download” op je C-schijf of in “Mijn documenten”. Deze map moet uiteraard ook mee opgenomen worden in je back-up zodanig dat bij een crash je de software niet kwijt bent. Het wordt echter een ander verhaal bij gegevens die moeilijker of zelfs niet recupereerbaar zijn. We denken hierbij aan documenten die je in Word, Excel, PowerPoint of een ander gebruikersprogramma hebt gemaakt. Als je deze ooit hebt afgedrukt kan je ze misschien hermaken maar anders is het onbegonnen werkt om deze documenten identiek opnieuw samen te stellen. Voor mensen die programma’s schrijven is het eigenlijk een ramp wanneer zij geen kopies hebben van hun ontwikkelde programma’s. Het is onbegonnen werk om programma’s volledig opnieuw te schrijven. Maar het is nog te doen maar aan welke kostprijs ... Erger wordt het met eigen fotomateriaal van een 50-jarig jubileum, een geboorte, een unieke reis naar Cambodja, een verjaardagsfeest, ... Dit zijn momentopnames die nooit meer terug komen. Dergelijke “documenten” kwijt spelen is voor velen een “emotionele ramp”. Gegevens die je niet in je back-up moet opnemen zijn gegevens die ONLINE staan. Wanneer je via internet bankiert, staan al je gegevens van je rekeningen en rekeninguittreksel op de servers van je bank. Bij een crash van je pc is er niets gebeurd – je gaat terug naar de website van de bank en met je “digipass” of andere beveiligingsmethode kom je onmiddellijk terug op je gegevens. Ik moet je hierbij niet vertellen dat je bank WEL een back-up heeft van al je gegevens. Om je maar een idee te geven – een voorbeeld. De firma Banksys heeft zijn zetel in Brussel. Alle elektronische verrichtingen gebeuren op de servers van Banksys in Brussel. Er zijn van deze servers verschillende “online” back-ups – “mirroring” genoemd. Dit betekent als er één bit veranderd op de originele server wordt deze onmiddellijk ook gekopieerd naar de verschillende andere MIRROR-servers zodanig dat bij uitval van de originele server één of meerdere van de MIRROR-servers kan overnemen zonder dat er één bit aan informatie verloren gaat. Daar bovenop staat er in Amerika ook een MIRROR-server die ook onmiddellijk wordt aangepast. Mocht er bijvoorbeeld een kernontploffing in Brussel gebeuren dan neemt Amerika onmiddellijk over. Herinner je de Twin-towers. Banken die in de Twin Towers al hun servers zouden gelokaliseerd hebben zouden door de aanvallen van Al Quaida onmiddellijk failliet zijn en hun klanten zouden al hun geld kwijt zijn. Dit kan geen enkele bankinstelling zich permitteren vandaar dat zij op grote afstand van hun originele servers nog back-upserves staan hebben die gelijktijdig wijzigingen registreren. Zo ver moet je het nu niet drijven bij jou thuis – maar het geeft je maar een idee van hoever commerciële firma’s moeten gaan om hun “kapitaal” (hun informatie) te Overstappen van Windows XP naar Windows 7



5

beveiligen tegen alle onverwachte en zelfs “nooit” voorkomende en onvoorstelbare rampen.

De basisdoelstelling van een veiligheidskopie is het beveiligen van NIET- of MOEILIJK RECUPEREERBARE GEGEVENS. Een ideale situatie is het op een VEILIGE PLAATS bijhouden van MEERDERE VEILIGHEIDSKOPIES van ALLE GEGEVENS op je computer Gemakkelijk herstelbare gegevens Windows besturingssysteem, drivers van je hardware, gebruikerssoftware zoals Microsoft Office, Adobe Reader, Adobe Photoshop, Internet Security software (bij downloaden van een verlenging je installatiebestand bewaren in de map download), bankgegevens bij elektronisch bankieren. Moeilijk recupereerbare gegevens Documenten die jezelf gemaakt hebt in Word, Excel, ... Je kunt met een afdrukte versie wel proberen. Het lukt moeizaam maar het is nog mogelijk. Tekeningen, fotomontages als je de originele foto’s nog hebt, videomontages, muziek die je van internet (al dan niet legaal) hebt gedownload. Websites die je zelf hebt gemaakt met Dreamweaver of Frontpage en die online staan, ... Bankgegevens wanneer je lokaal elektronisch bankiert, adresboeken van je emailprogramma, ... Niet-herstelbare gegevens : Eigen gemaakte foto’s, videobeelden, documenten waar je geen afgedrukte vorm van hebt, programma’s in Access die jezelf geschreven hebt, websites die je gemaakt hebt maar die nog niet online stonden (dus geen kopie op internet), e-mails die je gestuurd en ontvangen hebt, ...

1.2. Overzicht van de verschillende media voor veiligheidskopies a. Diskette Capaciteit : 1,4 Mb – enkel voor kleine documenten – geen foto’s Verwisselbaar : ja Betrouwbaarheid : zijn snel beschadigd – enkele keren schrijven kan Prijsaanduiding : enkele eurocent per diskette b. CD-ROM/DVD Capaciteit : - CD = 600 – 720 Mb / DVD : 2 à 8 Gb Verwisselbaar : ja Betrouwbaarheid : grote betrouwbaarheid – gegevens blijven enkele jaren bewaard - Recordable : éénmalig te beschrijven – veilig als unieke kopie - Rewritable : meerdere malen te beschrijven – gevaarlijk voor gegevensverlies Prijsaanduiding : enkele eurocent per schijfje c. Geheugensticks Capaciteit : - 64 Mb tot meerdere Gb Verwisselbaar : ja Betrouwbaarheid : niet echt betrouwbaar – gegevens gemakkelijk te verwijderen en veel defecte memoriesticks door onzorgvuldige behandeling Prijsaanduiding : 10 à 50 € (afhankelijk van de grootte van het geheugen) d. Tweede harde schijf - aparte partitie : één enkele harde schijf is opgedeeld in twee of meerdere delen (partities genoemd) Capaciteit : 30 Gb tot momenteel 500 Gb Overstappen van Windows XP naar Windows 7



6

Verwisselbaar : nee – de schijf zit vast in de pc en is niet zomaar te verwisselen Betrouwbaarheid : gegevens blijven goed bewaard – maar kunnen ook snel per vergissing verwijderd worden. Als de schijf defect is – is er zeer veel kans dan alle partities van de schijf verloren zijn (dus ook je back-upparttime) Prijsaanduiding : 30 à 100 € - interne harde schijf Capaciteit : 30 Gb tot momenteel 500 Gb Verwisselbaar : nee – de schijf zit vast in de pc en is niet zomaar te verwisselen Betrouwbaarheid : gegevens blijven goed bewaard – maar kunnen ook snel per vergissing verwijderd worden. Bij blikseminslag op je pc is er zeer veel kans dat zowel je eerste EN je tweede (back-up) harde schijf defect zijn – en dus ook je back-up. Prijsaanduiding : 30 à 100 € - externe harde schijf Capaciteit : 2 Gb tot momenteel 500 Gb Verwisselbaar : ja – de schijf wordt aan je pc gekoppeld via een USB- of FireWirepoort (hoewel deze laatste niet veel meer gebruikt wordt). Betrouwbaarheid : gegevens blijven goed bewaard. Na elke back-up moet je schijf los gekoppeld worden. Dit om twee redenen : - niet per vergissing gegevens van je back-up verwijderen - bij blikseminslag op je pc is er zeer veel kans dat zowel je originele EN je externe (back-up) harde schijf geraakt worden. Door de schijf telkens los te koppelen verminder je het risico drastisch – vraagt uiteraard wat discipline. Prijsaanduiding : 30 à 300 € e. Externe verwisselbare hardeschijfjes Capaciteit : In deze klasse van back-upmedia bestaan enkele soorten die eigenlijk enkel qua grootte verschillen. Het gaat steeds om een “diskettedrive” waar een verwisselbare harde schijf kan ingestoken worden - ZIP-drive : 100 à 250 Gb – nieuw niet meer verkrijgbaar - JAZZ-drive : 1 à 2 Gb – nieuw niet meer verkrijgbaar - REV-drive : 35 à 150 Gb – 500 € (met 5 schijfjes van 150 Gb) - Verwisselbare harde schijf : 30 à 500 Gb – 100 à 200 € (lade + 1 schijf) Verwisselbaar : ja - bij deze media heb je verschillende schijven die je bij elke back-up verwisseld. Betrouwbaarheid : deze schijven hebben dezelfde betrouwbaarheid van een harde schijf – maar ook hier geldt uit veiligheidsoverwegingen dat de schijfjes uit de drive moeten verwijderd worden. f. Gebruik van een professioneel back-upsysteem Dit is een back-upsysteem met een tapestreamer waarbij het medium een bandje is maar de gegevens sequentieel (achter elkaar) worden weggeschreven. Met professioneel materiaal kan dat tot verschillende megabytes per seconde. Capaciteit : van 50 Gb tot verschillende Tb (terrabyte : 1000 Gb) Verwisselbaar : ja – voor elke back-up wordt een apart bandje (tape) gebruikt Betrouwbaarheid : zeer betrouwbaar Prijsaanduiding : 200 à 10.000 € (deze laatste is uiteraard niet voor thuisgebruik) maar in een KMO kost een betrouwbare tapestreamer algauw 2000 €. g. Back-up in een (thuis)netwerk Overstappen van Windows XP naar Windows 7



7

In een netwerk (klein of groot) heeft men eigenlijk in elke pc één of meerdere harde schijven die niet volledig gebruikt worden. Deze vrije ruimte kan ter beschikking gesteld worden van een veiligheidskopie. Hierbij worden gegevens van de ene pc naar de andere gekopieerd. Capaciteit : van 50 Gb tot verschillende Tb (terrabyte : 1000 Gb) afhankelijk van de grootte en de vrije ruimte op de verschillende harde schijven in het netwerk Verwisselbaar : nee – de harde schijven zijn vast in de pc Betrouwbaarheid : betrouwbaar qua kopie – maar bij blikseminslag, brand, diefstal, ... worden meestal de verschillende pc’s gelijktijdig beschadigd en daarmee ook je back-up – dus zeker niet de ultieme back-up – maar als bijkomende back-up zeer betrouwbaar. Prijsaanduiding : geen extra kosten – de schijven zijn al ter beschikking h. Network Attached Storage (NAS) Een NAS is een apart staand toestel met verschillende harde schijven in. Dit toestel kan als een netwerkdrive (een extra harde schijf in het netwerk) aangesproken worden vanuit het netwerk. Dit toestel kan dus zowel als eerste gegevensopslagplaats of als veiligheidskopie gebruikt worden. Deze toestellen hebben als extra service dat de verschillende schijven in een Raidconfiguratie zijn opgesteld. Dit betekent concreet : de verschillende schijven (meestal 5 schijven) werken als één schijf met een capaciteit van 4 schijven. Als één van de schijven defect raakt nemen de andere schijven de informatie van de defecte schijf over. Zo mag in een NAS met 5 verschillende schijven 2 van de 5 schijven defect gaan zonder gegevensverlies. Van zodra één van de schijven defect gaat wordt deze door een zelfde schijf vervangen en worden de gegevens die op de defecte schijf stonden automatisch hersteld tot opslagsysteem van 5 schijven die als één grote schijf werken. Capaciteit : van 50 Gb tot verschillende Tb (terrabyte : 1000 Gb) afhankelijk van de grootte van de verschillende harde schijven in de NAS. Verwisselbaar : nee – de harde schijven zijn vast in de NAS Betrouwbaarheid : zeer grote betrouwbaarheid door het RAID-systeem. Uiteraard geldt hier ook (zoals eigenlijk bij alle back-upmedia) maar bij blikseminslag, brand, diefstal, ... worden meestal verschillende toestellen (pc’s, printers, NAS, ...) gelijktijdig beschadigd en daarmee ook je back-up. Prijsaanduiding : 3000 à 10000 € - dus niet onmiddellijk voor thuisgebruik – in een KMO kan deze investering de moeite waard zijn. Let echter op : in de toekomst zullen ook deze systemen goedkoper en betaalbaar worden zodanig dat deze ook voor thuisgebruik een goede oplossing zijn. Ikzelf heb nu een kleine NAS – maar zonder Raidconfiguratie (dus eigenlijk een harde schijf die via het netwerk aanspreekbaar is) voor slechts 250 € voor 500 Gb. i. Online Back-up Om alle risico’s te vermijden is een back-up die bewaard wordt op een andere plaats dan de originele gegevens de beste verzekering voor de recuperatie van je verloren gegevens. Enkele firma’s bieden nu al een “online back-up” aan waarbij éénmalig alle gegevens over het internet worden doorgestuurd naar een server bij een externe firma en elke dag worden de wijzigingen van de gegevens doorgestuurd de back-upfirma. 1.3. Welk medium gebruiken om welk risico in te dekken Beveiligingsrisico : A. verlies van een bestand of map (verwijderd – beschadigd – virussen - ...) B. terug vinden van een vorige versie C. defect van de harde schijf (inhoudsopgave defect, schijf zelf defect, ...) Overstappen van Windows XP naar Windows 7



8

D. blikseminslag, brand, wateroverlast, ... E. diefstal

Beveiligingsrisico (zie hierboven) Gebruikte media 1. diskette 2. CD-DVD 3. Geheugenstick Extra partitie 5. Extra harde schijf 6. Externe harde schijf 7. Externe verwisselbare schijven (REV-drive) 8. Tapestreamer 9. Network Attached Storage 10. Online back-up

A

B

X X X X X X X X X X

X X X X X X X X X X

C

D

E

X

X

X

X X X

X X X X X

X X X X X X

X

Samenvattend kunnen we stellen : Een betrouwbare back-up moet aan enkele voorwaarden voldoen : - medium moet voldoende groot van capaciteit zijn - er moeten verschillende versies van de originele gegevens afzonderlijk bewaard worden (op verschillende media) - de verschillende afzonderlijke kopies moeten verschillende versies van de gegevens bevatten (grootouder-ouder-kind-back-uppolitiek) - de veiligheidskopies mogen niet bewaard worden bij de originele gegevens – in ideale omstandigheden worden de gegevens op een andere locatie bewaard – de backupmedia moeten verwisselbare media zijn – vaste media kunnen gebruikt worden voor extra back-ups – maar noodgevallen zullen enkel de verwisselbare media voldoen. - de back-up moet regelmatig gecontroleerd worden en er moeten regelmatig steekproeven worden gemaakt van de veiligheidskopies. Een deel van de kopie moet regelmatig eens terug gezet worden (eventueel op een testharde schijf – zodanig dat we zeker zijn dat de veiligheidskopie zelf leesbaar is)

1. Eigen back-upprocedures maken Om een betrouwbare back-up te maken heeft men eigenlijk qua software alles ter beschikking in Windows. We hebben enkel “Kladblok” nodig en wat gezond verstand. A. Een kopie van onze gegevens In Windows-DOS is een commando (een programma) ter beschikking waarmee ik op een eenvoudige manier een kopie kan maken van één bestand tot mijn volledige computer zonder één enkele tussenkomst van de gebruiker. Hoe gaan we hierbij te werk ? Open “Kladblok” via <Start> <Bureauaccessoires> Overstappen van Windows XP naar Windows 7



9

Ik wil mijn volledige harde schijf kopiëren naar mijn externe schijf E: die uiteraard aan mijn pc hangt. Tik in Kladblok de volgende lijn (zonder fouten – exact op dezelfde manier) : xcopy c:\*.* e:\BACK-UP\ /s /e /v /c /h /y Schrijfwijze van dit commando : xcopy [wat kopiëren] [naar waar kopiëren en in welke map] [optionele parameters]

Voor wat staat deze regel : xcopy : dit is een commando uit Windows waarmee je bestanden en volledige mappen met bestanden kunt kopiëren naar een andere plaats c:\*.* : dit betekent dat we alle bestanden (*.*) van de C-schijf (c:\) willen kopiëren e:\back-up\ : dit betekent dat we de bestanden kopiëren naar de E-schijf in een map BACK-UP. Mocht die map nog niet bestaan dan zal xcopy die zelf aanmaken (vandaar de backslash na “back-up”. /s : alle submappen moet ook mee gekopieerd worden (submappen) – als je deze parameter niet mee geeft zal dit commando (zoals het nu is geschreven) enkel de bestanden op de ROOT-directory (de basismap) van de C-schijf kopiëren /e : ook de lege mappen moeten mee gekopieerd worden (empty) – soms is het interessant van de volledige mappenstructuur mee te kopiëren vandaar dat de mogelijkheid voorzien is om ook lege mappen mee te nemen. Normaal kopieert xcopy geen lege mappen. /v : controleer of de kopie dezelfde is als het origineel (verify) – dit is een veiligheidsinstelling. Als de kopie niet goed is wordt deze hernomen. /c : ga verder mocht je een probleem ontmoeten (continue) – soms kunnen bestanden niet gekopieerd worden omdat ze door Windows bijvoorbeeld in gebruikt zijn. Zonder deze optie zou de kopie hier stoppen en zou je nooit een volledige kopie hebben /h : kopieer ook de verborgen bestanden (hidden) – heel wat interessante bestanden worden door Windows verborgen. Ik denk hierbij aan de mailbestanden e.d. Deze zouden zonder de paramater /h niet mee opgenomen zijn in je back-up. Overstappen van Windows XP naar Windows 7



10

/y : wanneer je bij het kopiëren al een versie van het originele bestand tegenkomt mag je dit onmiddellijk overschrijven. Bewaar dit bestand op je C-schijf in de ROOT-directory als backup.bat. Dit doe je als volgt:

- Opslaan in : daar kies je voor Lokaal station (C:) - Bestandsnaam : daar schrijf je backup.bat (vergeet niet “.bat” te vermelden) - Opslaan als type : daar kies je “Alle bestanden”. En druk op Maak nu een snelkoppeling op je bureaublad naar dit bestand. Klik met de rechtermuis op je bureaublad en kies <Snelkoppeling>.




11

Klik op en klik op de “+” voor “Deze computer” Klik op de “+” voor “Lokaal station (C:)” en kies daar voor “back-up” en




12

Klik hier op

Geef hier een omschrijving van de snelkoppeling bvb. Back-up van C-schijf En druk op . Op je bureaublad vindt je nu een icoontje. We wijzigen de tekening van het icoontje nog zodanig dat deze goed opvalt (want de back-up is toch belangrijk) en “klaar is kees” (voorlopig).




13

Klik rechts op dit icoontje “Back-up C-schijf” en kies voor <Eigenschappen> - kies daar voor . Er verschijnt een waarschuwing maar daar klik je op . In het volgende scherm kies je het icoontje met de rode kleur zoals in onderstaande afbeelding.

Druk op in dit scherm en in het volgende scherm en je icoontje op het bureaublad wordt aangepast en is nu duidelijk zichtbaar op het scherm.




14

Dubbelklik nu het icoontje en je harde schijf wordt gekopieerd naar je E-schijf.

Bij het kopiëren verschijnt een zwart scherm met een scrollende tekst. Ga eens kijken op je E-schijf in de map “Back-up” en je zult een kopie van je volledige schijf vinden (uiteraard nadat de back-up is afgelopen). Wanneer de back-up is afgelopen verdwijnt het scherm automatisch. Dit kan soms vervelend zijn want je ziet niet of de back-up volledig heeft gelopen. Vandaar dat we in onze procedure een kleine aanpassing doen. Klik op je bureaublad met de rechtermuisknop op het back-upicoontje en kies . Kladblok opent zich en de tekst van je procedure (batchbestand genaamd) verschijnt. Voeg nu onder de eerste regel het woord “pause” toe. Let op : pause met een “s” (Engelse term).




15

Sluit kladblok en bewaar de wijzigingen en laat nu terug je back-up lopen. Na de volledige back-up zal er op je “zwart scherm” verschijnen – “Druk op een toets om door te gaan”. Dit laatste wordt veroorzaakt door de “pause” die we toegevoegd hebben. En dit toont ook dat de procedure goed beëindigd is. In onderstaand voorbeeld zie je dat er een fout geslopen is in mijn back-up. De “pause” geeft je dus ook de gelegenheid om te zien wat er fout is gelopen wanneer je back-up niet lukt.

“Ongeldig pad” staat als derde regel vermeld. Dit is omdat ik (opzettelijk natuurlijk) een fout heb getikt in het commando. Wanneer ik deze fout verbeter zal ik dus na een gelukte back-up de laatste regel zien en weet ik dat alles OK is. Probleem : Tijdelijke internet bestanden Deze methode geeft soms problemen met “tijdelijke internet bestanden” die in de profielen van de gebruikers bewaard worden (zie hoofdstuk 3 – internet). De procedure stopt dan plots met de melding dat er “Onvoldoende geheugen beschikbaar is” en dat op een schijf bijv. waar nog 30 Gb vrij is. Als je deze melding krijgt ligt dit meestal aan de eigenaardige en te lange benaming van sommige tijdelijke internet bestanden. Je kunt dit oplossen door de “Tijdelijke Internet Bestanden” op een tweede partitie of harde schijf te plaatsen (niet op een externe schijf – want deze bestanden moeten altijd ter beschikking zijn). Dit doe je als volgt : Open Internet Explorer. Kies <Extra>. Bij de topic “Browsergeschiedenis” klik ik op de knop en kies ik voor de knop <Map verplaatsen>.




16

Geef in onderstaand schermpje de nieuwe locatie aan en druk op . Sluit je Internet Explorer en de “Tijdelijke internet bestanden” worden verplaatst naar de nieuwe locatie. Deze locatie is eigenlijk niet van belang en moet niet in de back-up opgenomen worden. Zolang deze bestanden niet in de back-up die je niet gedefinieerd hebt zijn opgenomen is alles OK.




17

Nu kan je back-up zonder problemen gebruiken. B. Automatisering van de kopie van onze gegevens Je kunt nu zorgen dat bijvoorbeeld elke dag op een bepaald uur deze kopie automatisch wordt gestart. Dit doe je ook met een functie in Windows, namelijk “Geplande taken” die je terug vindt in het “Configuratiescherm”.

Let wel op : om deze functie te kunnen gebruiken moet je minstens één gebruiker hebben met een wachtwoord. In hoofdstuk 2 hebben we gezien hoe je dit moet klaren. Klik op <Een nieuwe taak toevoegen> een eerste Wizardpagina opent zich met wat uitleg. Daar druk je op .




18

In dit scherm ga je via op zoek naar onze back-upprocedure die we zelf daarnet hebben gemaakt. (Niet de back-up die je hier ziet staan – deze kan eventueel gebruikt worden – maar hierover later meer).

Op de C-schijf duiden we ons programma “back-up” aan en drukken op .




19

In dit scherm kan je aanduiden wanneer je wilt dat deze procedure loopt. Wij willen als voorbeeld “Dagelijks” een back-up om 20u00. Klik daarvoor op het keuzerondje voor “Dagelijks” en klik op .




20

Geef de starttijd in en kies wanneer je deze taak wilt laten lopen. Ik wil “elke dag” dus ook zaterdag en zondag dus kies ik de eerste optie. Deze taak mag vandaag beginnen dus behoud ik onderaan de startdatum (deze kan je uiteraard ook wijzigen naar keuze). Klik op .

Het systeem vraagt van de huidige gebruiker het wachtwoord (in dit voorbeeld heb ik “a” genomen als wachtwoord vandaar slechts één puntje bij wachtwoord) en je drukt op . Je kunt hier een andere gebruiker invullen (zolang deze maar een wachtwoord heeft).




21

En je taak is gepland als je nu op drukt. Je kunt nog een overzicht krijgen en manueel deze taak aanpassen als je “Geavanceerde eigenschappen ...” aanklikt voor je op drukt.

In het overzichtsscherm van alle taken zie je nu de gedefinieerde taak staan en zie je wanneer ze gepland is – wanneer de volgende keer zal uitgevoerd worden en wanneer ze laatst is uitgevoerd. In de status zie je op de taak aan de gang is of niet kon worden uitgevoerd. De back-up zal nu elke dag om 20u00 worden uitgevoerd als je PC aan staat. Staat je pc één dag niet aan, dan is dat niet zo erg – maar laat je pc toch geen drie-vier dagen zonder back-up als je regelmatig op je pc werkt. C. Een efficiëntere back-up met een verbeterd xcopy-commando Met Windows XP en Windows 2003 Server heeft Microsoft zijn xcopy-commando verbeterd.




22

Het noemt nu ROBOCOPY en heeft heel wat nieuwe opties die in ons geval wel interessant zijn. - niet je volledige harde schijf wordt telkens gekopieerd enkel de wijzigingen worden gekopieerd wat een hele tijdsbesparing is - je kunt een logbestand bijhouden waarin tijdens de back-up wordt genoteerd wat er gebeurd is – zodanig dat je goed kunt controleren wat geback-upt is en wat niet gekopieerd is. - robocopy heeft geen problemen meer met lange bestandsnamen zoals bij sommige tijdelijke internetbestanden. - en zo zijn er nog heel wat voordelen maar dit bij gewoon gebruik niet zo belangrijk zijn ... Wijzig je back-upprocedure als volgt. We gaan enkel de inhoud van de procedure veranderen zodanig dat de geplande taak niet moet worden aangepast. In de lessen zelf zullen we enkele oefeningen maken op verschillende mogelijkheden van dit commando.

Nu wordt de volledige C-schijf gekopieerd naar de E-schijf in de map “back-up”. Let op : je maakt best de map “back-up” op je E-schijf eerst aan. In ons geval bestaat deze nu maar mocht je later een ander back-up definiëren is het aan te raden om eerst de DOELMAP op de DOELSCHIJF te maken (dus de map “BACK-UP” op de E-SCHIJF in ons voorbeeld). Namen van mappen zijn niet hoofdlettergevoelig vandaar dat ik ze ook door elkaar gebruik. /E : alle mappen met hun bestanden (ook de lege mappen) worden gekopieerd naar de map backup /MIR : de kopie is een spiegelbeeld – alleen de wijzigingen worden gekopieerd. Bestanden die nieuw en/of gewijzigd zijn in het origineel worden gekopieerd naar de map back-up. Bestanden die verwijderd zijn in het origineel worden ook verwijderd in de map back-up. Met als gevolg dat de Back-upmap een exacte kopie bevat van het origineel. /W:0 en /R:0 : wanneer tijdens het kopiëren een bestand gebruikt wordt kan het systeem wachten tot het vrij is. Dit kan lang duren en soms nooit vrij komen vandaar dat wij als wachtperiode (W - wait) 0 seconden hebben opgegeven en dat het systeem nooit moet herproberen te kopiëren (R – retry). R staat ook op 0 seconden. /LOG:c:\backuplog.txt : op de C-schijf in de ROOT-directory wordt een tekstbestand aangemaakt met alle bewerkingen die tijdens de back-up zijn gemaakt. Dit noemen we een logbestand. Daardoor kunnen we na elke back-up zien wat er eigenlijk gebeurt is. Laat de factor /MIR tot op het laatste want dit is wel gevaarlijk mocht je fouten maken in je back-up. Overstappen van Windows XP naar Windows 7



23

1.5. Back-upsoftware gebruiken Er zijn verschillende softwarepakketten op de markt die je de mogelijkheid geven om betrouwbare back-ups te maken. In Windows zelf zit het programma “Backup” dat je terug vindt onder <Start> <Bureauaccessoires> <Systeemwerkset> . A. Microsoft Back-up Een wizard begeleidt je dan om een betrouwbare back-up in een gecomprimeerd bestand te maken.

(we gaan de wizard gebruiken)




24

We willen een back-up maken dus kiezen we de eerste optie -

We kunnen verschillende opties kiezen. Er kan tot een volledige back-up gemaakt worden van je systeem. Kies één van de opties en druk op Overstappen van Windows XP naar Windows 7



25

In dit scherm geef je via aan waar je de back-up wilt bewaren. Je kunt ook nog een naam geven aan de back-up. Als dit gebeurd is klik je op

En op . Het systeem begint een back-up te maken van je gegevens. Overstappen van Windows XP naar Windows 7



26

Het systeem gaat eerst na hoeveel gegevens moeten worden geback-upt.

En gaat daarna de back-up zelf maken.

Hier zie je dat mijn back-up ongeveer 48 minuten (dit is een meestal een overschatting) gaat duren en dat het totale aantal bytes 5 Gigabyte betreft. Je ziet ook bovenaan waar de back-up wordt gemaakt. Op de C-schijf in mijn geval (omdat ik tijdens het schrijven van de cursus geen andere schijf ter beschikking heb – tijdens mijn vakantie neem ik niet heel mijn bureel mee – I’m sorry). Je bewaart je back-up uiteraard liefst op een verwisselbaar medium.




27

Bij het einde van de back-up druk je op <Sluiten>. Je ziet hier op dit scherm dat de back-up uiteindelijk net geen 15 min. heeft geduurd. Nu kan je op de externe schijf (in mijn voorbeeld op de C-schijf – wat niet goed is al back-up) in de map “Backup” het back-upbestand zien staan.

B. Norton Save and Restore Symantec – producent van Norton Internet Security – heeft in navolging van zijn programma “Ghost” een nieuwe versie geschreven dat nu onder de naam “Norton Save and Restore” noemt. Het programma laat je toe om volledig automatisch meerdere volledige exacte kopies te maken van je computer die je daarna in staat stellen van je pc bij problemen te herstellen tot op het punt van je laatste back-up. Hoe meer back-ups je dus maakt hoe minder dat je verliest bij een crash. Hier gaan we ... Start de installatie van Norton Save and Restore door de Cd in je CD-drive te plaatsen. Het installatieprogramma start vanzelf op en je volgt de Wizard die je stap voor stap begeleidt bij de installatie. Overstappen van Windows XP naar Windows 7



28

Kies hier voor . De configuratie van de Windows Installer start en de software zoekt de benodigde informatie op de CD om uiteindelijk de installatie te kunnen uitvoeren.

Hier kies je uiteraard voor . Overstappen van Windows XP naar Windows 7



29

Druk op nadat je akkoord gaat met de licentieovereenkomst.

In dit scherm kan je plaats van de doelmap wijzigen – maar dat is meestal niet nodig dus kiezen we hier voor Overstappen van Windows XP naar Windows 7



30

De installatiewizard heeft nu al de nodige informatie en kan starten met de installatie als jij drukt op .

Na enkele ogenblikken wil de software kijken of hij bij een crash je USB-poorten en netwerkkaart kan herkennen dit gebeurt met het volgende scherm. Overstappen van Windows XP naar Windows 7



31

Je kunt deze validatie overslaan maar laat het systeem toch maar even de test doen. Mocht het ooit nodig zijn dat je pc hersteld wordt dan weet je of Norton Save and Restore je externe harde schijf, die uiteindelijk via een USB-poort wordt aangesloten zonder dat er Windows ter beschikking is na een crash, herkend wordt en dus kan worden aangesproken om je back-up terug te plaatsen (RESTORE). Druk op <Stuurprogramma’s valideren>.




32

Op mijn computer krijg ik het volgende resultaat. Bij een restore-operatie zal ik mijn netwerkkaart niet kunnen gebruiken omdat op de CD van Norton Save en Restore deze drivers niet voorzien zijn. Dit betekent dat ik mijn back-up via USB en/of netwerk kan maken – maar dat mijn back-upbestanden bij een herstel van mijn PC alleen via de USBpoort of CD-ROM kan worden benaderd. Dus is er eigenlijk geen probleem want ik doe mijn back-up op een externe USB harde schijf. Mocht ik mijn back-up via het netwerk op een externe harde schijf of op een andere computer doen – dan moet ik bij het herstellen van mijn pc de back-upbestanden op een USB-medium plaatsen en dit dan aan mijn pc hangen. Ik druk in dit scherm op <Sluiten> (ik bewaar deze melding niet) en de installatie gaat gewoon verder. Na enkele minuten is het eerste deel van de installatie in orde en vraagt het systeem om opnieuw op te starten. Na het opstarten gaat de installatie verder. Laat je computer gewoon heropstarten en de procedure gaat na enkele momenten van zelf verder.




33

Het LeesMij-bestand geeft enkele bemerkingen bij het programma en dit is wel interessant om even door te nemen. Dit bestand verschijnt na het drukken op . Daarna vraagt de software om je pc opnieuw op te starten. We drukken op <Ja> nadat we het LeesMij-bestand hebben doorgenomen.




34

En de pc start opnieuw op. Bij het herstarten ziet de computer (misschien afhankelijk van je BIOS instellingen) dat er een CD-ROM in je drive zit. Hij zal dan proberen ervan op te starten met de vraag “Press any key to boot from CD”. Druk NIET op een toets en na drie pieptonen gaat het opstarten gewoon verder. Bij het heropstarten controleert Norton Save & Restore of Microsoft .Net 1.1 is geïnstalleerd. Is dit niet het geval dan zal gevraagd worden om dit te installeren. We antwoorden hier uiteraard <Ja> en nogmaals bevestiging als hij het Language Pack Dutch van Microsoft .Net wilt installeren.




35

Klik op “Ik ga akkoord” en .




36

Het installatieprogramma gaat nu verder.




37

In dit venster breng je de productsleutel aan die je op de achterzijde van de Cdverpakking vindt. Verlies deze code niet want je hebt deze nodig bij een herinstallatie.




38

Software is een levende materie. Regelmatig komen verbeteringen uit en deze kunnen via Internet opgehaald worden. Klik op om de update en de installatie te starten.




39

Druk op <Starten> om de Update te starten – na de Live Update die volledig automatisch verloopt wordt een basisconfiguratie gemaakt voor een back-up van je systeem.

Het programma ziet dat je een back-upmedium hebt (nl. E-schijf) en configureert je standaard twee back-ups. - Een back-up van de volledige pc op zondag en donderdag om 19:00 - Een back-up enkel van de documenten, bureaublad en favorieten elke dag om 18:30. De back-ups worden bewaard op de E-schijf in een map Norton Back-ups. Is dit voor jou voldoende dan druk je hier op en is de back-up volledig geconfigureerd. Wij gaan op drukken om zo een eigen back-up te configureren en je even te tonen hoe dit werkt. Druk op en het volgende scherm verschijnt :




40

Hier krijg je de mogelijkheid om je volledige pc te backupen of een back-up te maken van geselecteerde bestanden. We kiezen voor de eerste optie en drukken op




41

Selecteer de C-schijf en druk op




42

Hier terug 2 mogelijkheden : - Herstelpuntset : dit betekent dat je éénmaal een volledige back-up maakt en daarna telkens een aantal back-ups – maar enkel van de wijzigingen. Dit noemen we een incrementele back-up. Het aantal wijzigingsback-ups en de periodiciteit van een volledige back-up wordt in het volgende scherm ingesteld. Dit heeft als voordeel dat je zeer snel een back-up kunt maken (buiten die ene keer waarin je een volledige back-up maakt – dan duurt het langer). - Onafhankelijk herstelpunt : hierbij wordt telkens een volledige back-up gemaakt. Zo kan je verschillende versies van back-ups bijhouden – maar je back-up duurt uiteraard langer dan bij een incrementele back-up. Maar je hebt hier wel verschillende versies wat ook zijn voordeel heeft. We definiëren eerst een incrementele back-up. Druk daarom met de eerste optie aangeduid op




43

Hier zie je dat de back-up de naam C_drive heeft en bewaard wordt in e:\norton backups\. Wens je hier niets te veranderen druk dan op . Wil je de naam wijzigen druk dan op en verander de naam naar je keuze. Het systeem ziet dat de bovengenoemde map nog niet bestaat en wil deze aanmaken maar vraagt je toestemming waarop je <Ja> antwoordt.




44

In het volgende scherm geef je een naam aan de back-up en dit wijzig je bovenaan. De compressie (het samendrukken van de gegevens om geheugen te sparen op je backupmedium laat je best op standaard staan. Het herstelpunt (je back-up) laat je best controleren na afwerking om te zien of deze wel gelukt is. Het aantal herstelpunten staat op 3 maar kan je verhogen zoals je wilt. In ons geval betekent dit dat het systeem 1x een volledige back-up en 2x wijzigingspunten zal bewaren. Ik heb volgende parameters ingesteld :




45

Naam : Incremental back-up C-disk Aantal herstelpunten : 5 Ik wil een geautomatiseerde back-up (kan dus ook manueel) en druk dan op “Gepland”




46

En op Ik stel als voorbeeld in :




47

Van maandag tot en met zaterdag een back-up die start om 21u00. Onderaan kan je de periodiciteit van je Volledige back-up definiëren. Ik kies hier voor maandelijks. Je ziet ook dat er nog mogelijkheden zijn om tussendoor nog back-ups te maken maar dat laten we aan je vindingrijkheid over. We drukken op en de automatische back-up is geconfigureerd en kan starten als je in het volgende scherm aanduidt. Druk wel eerst nog op




48

.




49

De back-up wordt nu gemaakt. Je kunt dit scherm verbergen door op de knop te drukken en je kan met je pc gewoon verder werken. Bij het einde van de back-up zal het programma je dit aangeven en kan je het programma afsluiten. Vanaf nu zal je back-up volledig automatisch verlopen volgens de planning die je hebt opgegeven. Voor de back-up met het “Onafhankelijk herstelpunt” verloopt de configuratie op dezelfde wijze maar je zult elke keer een volledige back-up nemen en er wordt je niet om een periodiciteit gevraagd. Persoonlijk opteer ik telkens voor deze laatste methode omdat je dan verschillende versies van je gegevens hebt waardoor je ook oudere versies van de documenten enz. kan recupereren. Dit programma heeft nog wat mogelijkheden maar deze zal ik misschien wel belichten in de les maar niet in deze cursustekst. Dit kan je zonder probleem zelf ontdekken. Bekijk ook even de mogelijkheden van de snelmenu die je krijgt wanneer je onderaan rechts in het systeemvak van je taakbalk het ronde gele icoontje aanklikt met de rechter muisknop.




50

Wanneer er een uurwerkje op het icoontje staat betekent dit dat het programma bezig is met een back-up te maken. Anders kan je icoontje rechtsklikken en een snelmenu vinden waar de meest mogelijkheden van het programma worden aangeboden.

Na de back-up druk je op <Sluiten>. Overstappen van Windows XP naar Windows 7



51

Je back-upschijf E: vindt je nu in de map “Norton Back-ups” je back-up met als naam CDrive001. Ik heb de tekst van deze cursus gewijzigd en opnieuw een back-up gemaakt (mijn eerste wijzigingsback-up na de volledige back-up. De volledige back-up is 13 Gb groot. De eerste wijzigingsback-up met als naam C_Drive001_i001 is slechts 17 Mb.

Bij elke wijzigingsback-up zal het volgnummer stijgen met 1 en wordt de volgende backup dus C_Drive001_i002 enz. Overstappen van Windows XP naar Windows 7



52

Na één maand zullen alle back-ups verwijderd worden en zal de volledige back-up C_Drive002 worden genoemd. Bij het “Onafhankelijk herstelpunt” wordt elke back-up een volledige back-up en zal de naamgeving van de bestanden zijn : C_drive001, C_drive002, ... Nadat het maximale aantal back-ups is bereikt die je aangegeven hebt bij de configuratie van je back-up wordt de oudste back-up verwijderd en vervangen door een nieuwe. Je behoudt dus steeds het maximale aantal back-ups maar de oudste wordt vervangen door de nieuwste.



Beveiliging van je digitale informatie

Recommend Documents