Twaalfde jaargang nummer 6 Doopsgezinde gemeente “Mid-Fryslân”
Juli/augustus2008
De 7—Sprong IN DIT NUMMER:
Pagina
Belangrijke adressen en informatie
2
Nieuws van de kerkenraad juni 2008
3
Het Leerhuis
5
Collecten voor de komende maanden
9
Interview Tine de Jong-Marra door Geartsje Visser
10
Harm en Willemke van der Meer van Bant to Beijing
13
Familieberichten
16
Kerkdiensten
20
PAGINA 2
DE 7—SPRONG
BELANGRIJKE ADRESSEN Doopsgezinde kerk gemeente Mid Fryslân Hoofdstraat 44, 9001 AM, Grou Sleutel: W. Anema, Hoofdstraat 42, Grou, tel. 0644118576 tussen 17.00 en 19.00 uur. e-mail:
[email protected] PREDIKANTEN Ds. Joh. van der Meer Ljouwerterdyk 5 8491 GA Akkrum Tel. 0566 –650023 D.s. P.B.C. Lindeboom Paulus Folkertsma Herne 31 8495 JB Aldeboarn Tel. 0566 - 632445 Ds. P.B.C. Lindeboom bij voorkeur van dinsdag t/m vrijdag te bereiken op nummer 0566 – 632445 (tussen 9.00 – 9.30 uur en van 19.00 - 19.45 uur). (tot nader orde, is ds Lindeboom niet bereikbaar. Ds. Joh. Van der Meer bij voorkeur van dinsdag t/m vrijdag te bereiken op nummer 0566 – 650023 (tussen 17.00 en 18.00 uur). KERKENRAAD Voorzitter, lid DB Zr. W.A. Boonstra-de Groot Skutsje 92 8401 MN Gorredijk Tel. 0513- 46 66 87 Email:
[email protected] Secretaris: Zr. T. Dijkstra Andringastrjitte 3 8495 JZ Aldeboarn Tel. 0566-63 13 78 Email:
[email protected] Penningmeester: Zr. G. Colmer Swanneblom 18 9001 GS Grou Tel. 0566- 62 22 05
INFORMATIE Correspondentieadres Gemeente Mid Fryslan Postbus 19 8490 AA.Akkrum. Het banknummer van de Doopsgezinde gemeente MidFryslân is Rabobank nummer 3004.14.234 t.n.v. Doopsgezinde gemeente Mid-Fryslân te Heerenveen Boekhouder is br. A. Kuipers. CONTACTPERSONEN VAN HET WIJKNIEUWS Aldeboarn: zr. Tet Dijkstra, tel.: 0566-63 13 78 Grou: zr. Gâtske Colmer, tel.: 0566-62 22 05 Jirnsum / Poppenwier: zie Aldeboarn Terherne: zr. Ytje v.d. Meer, tel.: 0566-68 94 95 Wergea: zr. Jeltsje Kooistra tel,: 058-255 12 92 VAN DE REDAKTIE Wilt u iets vragen of meedelen over de bezorging van de 7sprong, dan kunt u het beste contact opnemen met zr. Tietsje Hornstra telnr. 058 2552580 of met iemand van de wijkraad.
De geschreven of getypte kopij graag voor de 10de van de maand inleveren bij Zr. Minke vd Meer zr. Geartsje Visser Grintdyk 5 Abbema 3 8493 RB Terherne. 9001 GH Grou 0566-689020 0566-623880 Per e-mail (als bijlage) of diskette kunt u de kopij voor de 15de van de maand inleveren bij Zr. Siemie Reinsma E-mail:
[email protected] 058-2552839
TWAALFDE JAARGANG NUMMER 6
Nieuws van de kerkenraad juni 2008 Zr. Baukje Bosscha opent deze keer de vergadering omdat zr. Welmoed Boonstra op vakantie is. Ds. Johannes van der Meer leest als wijdingswoord “Vissers van mensen”. Het vorige wijdingswoord in mei van prof. Labuschanje wordt geplaatst in deze 7-sprong. Maandag 16 juni komt de BR (Broederschapsraad) bij ons, de kerkenraad, op bezoek. Aan de hand van een protocol en een vragenlijst maken zij kennis met de gemeente en wat er zoal speelt. Ook knelpunten kunnen besproken worden. De kerkenraad heeft alle taken die in de gemeente coördinatie behoeven per persoon verdeeld. In een volgende 7-sprong zullen we een lijstje van taken vermelden zodat u ook weet bij wie u terecht kunt. Ds Johannes van der Meer heeft het “erg bannich”. Hij heeft zich de afgelopen maand ook sterk bezig gehouden met de jeugd. De 12 + zeildag was een groot succes. Er waren 24 12+ers uitgenodigd en 19 gingen mee zeilen en daarna was er een barbecue. Ook de 18 + en de trainnes hadden een barbecue. Deze gezellige eterij was allemaal bij onze predikant thuis. Hulde voor deze organisatie ook aan Rose! Zoals al eerder aangegeven zijn er in juli wat veranderingen in het rooster. Soms wordt er op het laatste moment toch nog iets veranderd. Kijkt u voor wijzigingen op de zondagsliturgie, op de website of in de krant. 22 juni is in Warstiens bij Johannes en Jeltsje “op ‘e Pleats” een oecumenische dienst! Voorganger ds. Joh. Van der Meer en ds. Alice Buizer Tchiengang 29 juni is er een hagepreek in Akkrum bij Welgelegen, voorganger ds. Joh. Van der Meer 3 augustus is er een hagepreek in de Deelen.
PAGINA 3
Voorganger ds. Henk Kleinnagelvoort 31 augustus is er ’s avonds een Gondelvaart tentdienst in Aldeboarn met bijzondere voorganger !! 14 september hagepreek/dienst in Swichum, voorganger ds. Joh, v.d. Meer Op al deze data is er geen dienst in Grou (naar deze lokaties wel een stoel meenemen.) Ds. Johannes v.d. Meer is vanaf 11 juli op vakantie. We zijn nog bezig met zoeken van vervangers voor de diensten tot en met 17 augustus. Ds. Peter Lindeboom is nu 2 dagdelen aan het werk. Hij concentreert zich op het huisbezoek. Maandelijks wordt aan de hand van een evaluatiegesprek bekeken of de werkzaamheden uitgebreid kunnen worden. In het kader van vernieuwing willen we graag in de maanden met 5 zondagen op één van deze zondagen een vesper op de middag houden. De 1e is op zondag 24 augustus om 16 uur in Grou!!! Het winterwerkprogramma zijn we druk mee bezig en dit wordt op 6 september besproken met de zogenaamde “Fredeshiemgroep”. De desbetreffende leden/belangstellenden vertegenwoordigers van wijken, commissies etc. krijgen hiervoor binnenkort een uitnodiging. Reserveert u deze dag alvast? Er is van SFF een reactie gekomen op de brief van de brs. Zeemans en Vellinga. De kerkenraad maakt op grond hiervan een afspraak met SFF en hoopt voor de toekomst duidelijke afspraken te kunnen maken. De architect heeft positieve berichten van de gemeente over het ingediende verbouwplan van Grou. Het ligt nu 2 maal 6 weken ter inzage en daarna krijgen we bouwvergunning. Dit betekent dat we als alles goed gaat in de herfst kunnen starten met verbouwen. Binnenkort worden alle leden en belangstellenden hierover geïnformeerd.
PAGINA 4
DE 7—SPRONG
De volgende KR vergadering is op 3 juli. In augustus hebben we reces en op 4 september komen we dan weer bij elkaar. Tot zover de berichtgeving: deze keer door Grytsje AnemaHeeringa
!!!!OPROEP!!!! We zoeken nog steeds mensen voor het tuinwerk achter de kerk. Wie komt zr. Ietsje helpen?? Siemie Reinsma heeft aangegeven uit de redactie van de 7-sprong te gaan. Ze gaat een opleiding doen waardoor ze zaken moet afschuiven. Wie-o-wie komt de redactie versterken??? Reacties naar de kerkenraad!
——————————————————————————————————————————————————————— Gedicht "Zomer" van Jan-Clemens Lampe in mijn tuin maken kinderstemmen een kaatsende bal het ronkend sportvliegtuig spetterende vogels in bad de warme zonnestralen op mijn huid temidden van wild groen en schaduwspel van jong blad kristal en rode wijn op het matgrijze ijzeren tafelvlak met fotografieën in zwart en wit opgenomen door geknepen oogleden mij gelukkig
TWAALFDE JAARGANG NUMMER 6
Het Leerhuis “Wij menen te zien, dat nu noodig is, gelijk bij Israël in de verstrooiing: het Beth ha Midrash, het leerhuis”. Bovenstaand citaat is afkomstig van de bekende Amsterdamse predikant dr. K.H. Miskotte (Bijbels ABC, 1941). Miskotte was een van de eerste Nederlandse theologen die het Jodendom onderzocht en pleitte naar aanleiding daarvan voor een christelijk leerhuis. In de kerk moet er worden blijven geleerd en gestudeerd, anders gaat ze ten onder. Hij heeft daarom ook de ABC-lezingen opgestart in de jaren ’40 voor zijn gemeente in de Willem de Zwijgerkerk. Een Joodse gemeenschap is pas echt Joodse gemeenschap als ze naast de synagoge ook over een leerhuis beschikt en gebruik maakt. De gemeenschap in Amsterdam had een leerhuis aan de Rapenburgerstraat tot aan de Tweede Wereldoorlog. Het fenomeen leerhuis is min of meer ontstaan tijdens de Babylonische ballingsschap en na de val van de Tempel in 70 na Christus pas echt tot bloei gekomen. Leren is de belangrijkste plicht van de Torah en gaat boven alle andere plichten. Volgens Maimonides (12e eeuw) moet er al begonnen worden met het leren van kinderen als ze oud genoeg zijn om te kunnen praten. Met vijf/zes jaar moet het kind een onderwijzer krijgen die hem onder meer Hebreeuws onderwijst. Aan het einde van de Joodse lagere school ondergaan de jongens de “Bar Mitswa” (het Joodse volwassenheidsritueel) en vanaf hun 12/13e jaar zijn ze dan oud en wijs genoeg om bezoeken te brengen aan het Beth haMidrash. Volgens de Joden behoort er geleerd te worden van de wieg tot het graf, of je nu arm of rijk bent, ziek of gezond. Het leren houdt pas op als je doodgaat. Binnen de Joodse gemeenschap vind je dan ook grote geleerden onder houthakkers, waterdragers en timmermannen. Het hele volk ziet namelijk
PAGINA 5
het belang van het leren in. Leren is namelijk de manier om God te leren kennen, met Hem in contact te komen, Die zich openbaart via Torah en Talmoed (de mondelinge overlevering). Door het leren komt de Torah tot leven, en komt de Torah tot uiting in je leven. Het leren is iets existentieels. Je hebt ‘leren’ en ‘lernen’. Je kunt wel geleerd hebben dat God de Schepper van het heelal is, maar heb je dat ook ‘gelernt’ (wij zouden zeggen: zielsbevindelijk geleerd). Het leren voert tot actie, daarom is het zo belangrijk. In het Jodendom gaat het niet om het resultaat van het leren, maar is leren een doel in zichzelf. Een verhaaltje verduidelijkt dat: “Eens zaten rabbi Tarphon en de Wijzen tezamen in Lydda en de vraag werd gesteld: ‘Is studeren van groter belang dan doen?’ Rabbi Tarphon zei: ‘Doen is van groter belang.’ Rabbi Akiba zei: ‘Studeren is van groter belang, het leidt namelijk tot doen’. Toen zeiden ze allen dat studeren van groter belang was, want het leidt tot doen.’ Het hoogst haalbare voor een orthodoxe jood is dan ook om de hele dag in het Beth haMidrash te vertoeven en daar gedeelten uit de Schrift te lezen. Velen moeten
PAGINA 6
evenwel werken, omdat er eenvoudigweg brood op de plank moet komen. De Torahgeleerden leren echter wel de hele dag en hebben dan ook een hoge status. Een deel van de Joden gaat niet in het leger en wordt geen soldaat vanwege het leren. In het leren zit kracht. Je moet dus niet zeggen: Ik leer wel als ik vrije tijd heb, misschien heb je wel nooit vrije tijd. Nee, het is een vaste gewoonte. Bij het leren wordt gelet op drie elementen. 1. Permanent, regelmatig leren. Het moet dus het liefst elke dag worden gedaan. 2. Herhaling, 100 keer herhalen kan net zo belangrijk zijn als 100 keer leren. 3. Leren doe je bij voorkeur samen, dan leer je meer. Dus: Niet slechts individueel thuis, maar juist collectief in een leerhuis. Als je een leerhuis binnenstapt, dan zie je lange tafels met aan elke tafel twee, drie of meerdere Joden van elke leeftijd die met elkaar een gedeelte uit de Torah of de Talmoed behandelen. Een leest hardop, de anderen lezen mee, waarna ze het gedeelte vervolgens bespreken aan de hand van commentaren van gezaghebbende Rabbijnen, de woorden ontleden en samen achter de betekenis komen van het gedeelte. Er zijn soms wel 70 interpretaties mogelijk. Maar dat toont volgens de Joden juist de rijkdom van de Heilige Schrift aan. Het moet echter wel een degelijke interpretatie zijn, waarbij Schrift met Schrift vergeleken wordt. Het onderhouden van de Wet (Mitswot) is voor de Joden echter wel voor één, en wel een hele nauwkeurige interpretatie vatbaar, daar valt niet aan te tornen.
DE 7—SPRONG
Over de gehele wereld wordt elke dag hetzelfde gedeelte uit de Talmoed behandeld. Deze cyclus duurt 7 jaren. Waarom geldt dat over de gehele wereld? Wel, omdat als je op reis bent en in het buitenland in een leerhuis zit, je dan precies over hetzelfde gedeelte kan meepraten. De roosters zijn inmiddels ook op Internet te vinden. Hopelijk is duidelijk geworden wat het fenomeen “Leerhuis” kan inhouden. Dit fenomeen komt in christelijke kring terug in degelijke verenigingen, verenigingen waar echt gestudeerd wordt. Geen hap-snap-klipen-klare bijbelkringen. Maar bijbelkringen en studiekringen waar echt op de tekst zelf wordt ingegaan en de betekenis van moeilijke woorden samen wordt ontrafeld. Het geeft het juiste antwoord aan kerk en samenleving die de “leer” steeds meer devalueert en van minder belang acht. ds. Johannes van der Meer
TWAALFDE JAARGANG NUMMER 6
Prof. dr. Casper J. Labuschagne, emeritus hoogleraar Oude Testament aan de Universiteit van Groningen beijvert zich er al vele jaren voor de moderne bijbelwetenschap te vertalen naar de gewone man.Twee uitspraken van hem zijn: “Er is een diepe kloof tussen de bijbelwetenschap en het grondvlak in de kerken” en “Bijbelwetenschap moet schiften tussen feiten en fantasie”. Zijn oeuvre begon in 1977 met het boek ”Wat zegt de Bijbel in Gods naam” en het liep uit op ”Zin en onzin rond de Bijbel”, dat dit voorjaar verscheen. En daarmee schaart hij zich in de rij van kritische theologen zoals Kuitert en Den Heyer. Over professor Labuschagne is geschreven dat hij zijn kinderlijke geloof achter zich heeft gelaten. Als het geloof in bijvoorbeeld Jona in de vis langer duurt dan de kinderjaren, dan ben je „óf niet volwassen, óf je bent naïef”, schreef hij. Langzamerhand groeide bij hem de overtuiging dat de Bijbel een puur menselijk document is. En dit proces werd door hem ooit eens samengevat als een „groeiend inzicht” in de Schrift, waardoor de bijbel wordt gezien als een prachtig getuigenis van mensen van vlees en bloed die net als wij worstelden met de godsvraag. Die biddend hun gedachten over God hebben gevormd en neergeschreven. Maar die daarin feilbare mensen bleven. Prof. Labuschagne heeft zijn visie nooit willen opdringen, maar toch klinkt in zijn laatste boek de overtuiging door dat het traditionele, fundamentalistische schriftgeloof nodig aan de kant moet. Een man, een leermeester die het als zijn taak gaan is gaan zien om mensen daarvoor een alternatief te bieden. Om te laten zien dat je een nuchter denkend, modern mens kunt zijn die tegelijkertijd waardering voor de Bijbel houdt. Hij is tweemaal bij ons geweest in het kader van het studiecentrum: éénmaal met een lezing en éénmaal met een leerconvent.
PAGINA 7
Van zijn hand is de onderstaande belijdenis, die we met zijn toestemming graag publiceren: ds. Johannes van der Meer. Proeve van een op de Bijbel gebaseerde geloofsbelijdenis Ik geloof in God, door wie en in wie wij leven en bewegen en ons bestaan vinden. Ik geloof in God, de ontzagwekkende oerkracht die leven op aarde op gang heeft gebracht en laat evolueren in een proces waarbij hij als schepper op een mysterieuze wijze permanent aanwezig is. Ik geloof dat God ons als mensen verantwoordelijk stelt voor het behoud van het unieke leefmilieu dat wij met andere levende wezens delen. Ik geloof dat er geen inherent kwaad is in Gods schepping, die krachtens natuurwetten naar Gods bedoeling functioneert. Het kwaad is door de mensen in de wereld gekomen en zal ook door mensen eens uitgebannen worden. Ik geloof dat God een mysterie is dat ons rationele begripsvermogen overstijgt. Als religieuze wezens kunnen we hem echter wel kennen met ons hart en gevoel. Dit Mysterie is uiteraard geen persoon, mannelijk noch vrouwelijk, maar niets verhindert ons hem persoonlijkheid toe te kennen en een naam te geven. Ik geloof dat mijn leven is ingebed in een groter geheel, en dat ik mezelf mag ontplooien in relatie tot en rekening houdend met anderen, en dat ik zelf zin geef aan mijn bestaan. Daarbij ben ik persoonlijk verantwoordelijk voor al mijn doen en laten. En mocht ik mij misgaan, dan mag ik, als ik berouw toon, op vergeving en verzoening
PAGINA 8
DE 7—SPRONG
rekenen, want God is barmhartig en vergevensgezind. Een generaal pardon voor alle mensen krachtens een bloedig mensenoffer is in strijd met het Bijbelse godsbeeld. Ik geloof dat wij mensen zodanig toegerust kunnen worden met gaven van hoofd en hart, dat we een leefbare en vreedzame samenleving kunnen realiseren die gebaseerd is op respect, barmhartigheid en verdraagzaamheid: een nieuwe wereldorde waarin gerechtigheid en liefde de boventoon voeren. Daartoe mogen we inspiratie putten uit de maatschappelijk-ethische geboden van de Bijbel, het ethisch appèl van de profeten en de hoofdsom van de zedenwet: God liefhebben en onze naaste als onszelf. Ik geloof niet dat Jezus de incarnatie van God is, maar wel dat hij toegerust was met de heilige geest van God om ons voor te gaan in de realisering van het Koninkrijk van God in de wereld. Daarvoor is hij als martelaar
gestorven. Door diezelfde geest is hij blijvend aanwezig bij allen die in hem geloven. Als christen stem ik niet in met de aanspraak vanuit het christelijke geloof dat Jezus de Heer der wereld is. God is de Heer der wereld, en er zijn meer wegen die naar hem toe leiden. Geen godsdienst heeft het recht de alleenheerschappij te claimen. Christendom en islam kunnen in dit opzicht een voorbeeld nemen aan het Jodendom. Ik geloof niet in de komst of wederkomst van een mythische figuur die eens vanuit de hemel zal neerdalen en als bij toverslag orde op zaken in onze wereld zal stellen. Wij mensen zullen dat zelf moeten doen, daartoe geïnspireerd en in staat gesteld door de Geest van God. C.J. Labuschagne
———————————————————————————————————————-TSJERKEPAAD 2008
Tsjerkepaad is in 2004 begonnen met de openstelling van 25 kerken in Z.W. Friesland. Vorig jaar deden 100 kerken mee en dit jaar hebben zich maar liefst 200 kerken in heel Friesland aangemeld. Zij gaan open op de zaterdagmiddagen vanaf 5 juli tot en met 13 september, van 13.30 tot 17.00 uur. De kerken nodigen uit tot rust en bezinning in een onrustige wereld. Ze zijn ook vaak zeer bezienswaardig. In de Tsjerkepaadgids worden de deelnemende kerken beschreven. Zij liggen voor een euro in de kerken en bij de VVV ‘s. In toenemende mate worden in de kerken extra activiteiten gehouden, zoals exposities, concerten, of voordrachten. De regio ‘s van Tsjerkepaad vallen vanaf dit jaar samen met de knooppuntengebieden van de ANWB. Fietsers, wandelaars, maar ook automobilisten kunnen zelf een route bepalen en dan op een middag een paar Tsjerkepaadkerken bezoeken. De opening van Tsjerkepaad 2008 zal zijn op zaterdag 5 juli om 11.00 uur in de St. Pitertsjerke in Grou. Daar is cultuurhistoricus Peter Karstkarel aanwezig om te vertellen over monumentale kerken. Alle andere deelnemende kerken beginnen eveneens op 5 juli om 13.30 uur met de openstelling. In dit jaar van het religieuze erfgoed worden weer vele duizenden bezoekers verwacht. Meer informatie is te vinden op de website www.tsjerkepaad.nl
TWAALFDE JAARGANG NUMMER 6
Collecten voor de komende Maanden. Maand Juli: Stichting de Regenboogboom. Maand Augustus: Voor het Jeannette Noël Huis. Dit is een gemeenschap in de Bijlmermeer,dat geheel functioneert op giften en geen subsidie ontvangt. De levensstijl is gebaseerd op eenvoud,gastvrijheid,gebed en directe actie voor een betere wereld. In het huis leven zes min of meer gelegaliseerde mensen samen met acht min of meer geíllegaliseerde mensen. Er wordtgewerkt met vrijwilligers. Door in vriendschap en broeder/zusterschap samen te leven met mensen uit verschillende culturen,hopen we een teken te geven van de mogelijkheden,die de mensheid heeft om zonder geweld in vrede en gerechtigheid te leven.
Maand September: Inloophuis “de Ruimte” in Almere-Stad. In 1988 heeft de Doopsgezinde Zending een inloophuis in Almere-Stad geopend. Dit huis heeft een pastorale en missionaire opzet. Het werk wordt ondersteund door vrijwilligers.
PAGINA 9
Maand Oktober: Voor het Heifer project. We proberen nog een geit,schaap of een toom kippen bij elkaar te brengen. Dit doen we voor mensen in Mozambique of Roemenië . Ze gebruiken de eieren en de melk voor hun dagelijks voedsel.
Heifer zegt: Een geschenk dat leeft, verandert levens.
Bewaar dit schrijven over de collectes voor de komende maanden zorgvuldig !!!!!!!!!!
PAGINA 10
DE 7—SPRONG
Interview met Tine de Jong-Marra Tine de Jong-Marra uit Grou is van augustus 1961 tot augustus 1962 een jaar naar Amerika geweest als trainee. Hoe ontstaat de wens om vanuit St. Annaparochie als trainee naar het buitenland te gaan? Tine was leidster van de Mennistenbouwers (groep 12-16 jarigen) en hierdoor kwam ze met meerdere leidsters eens in de paar maanden bij elkaar in Leeuwarden om ervaring en kennis uit te wisselen. Ook ontmoetten ze elkaar ééns per halfjaar in Fredeshiem. De leidinggevende hier was als trainee naar Amerika geweest en kon er prachtig over vertellen. Het begon te kriebelen. Na de middelbare school had Tine als secretariaatsmedewerker een baan bij o.a. de Raiffeissen Bank in St. Anna en het GAK. Maar steeds moest ze denken aan een reis naar Amerika tot dat ze de knoop doorhakte en zich opgaf als trainee bij de M.C.C., Mennonite Central Comity. Ze moest voor een ballotage kommissie en één belangrijke vraag herinnert ze zich nog of ze “homesick” (heimwee) had. Ze werd mee uitgekozen en toen het visum in orde was kon de reis beginnen die van augustus 1961 tot augustus 1962 zou duren. Internationaal gezien was dit een jaar vol spanningen, waarin als gevolg van de koude oorlog, de Berlijnse muur werd opgericht en de Cuba crisis speelde. 7 Augustus 1961 voer het troepenschip “Grote Beer” de haven van Rotterdam uit op weg naar Amerika. In een gezelschap van 41 trainees ging de 23-jarige Tine met nog 9 jonge mensen uit Nederland (ze was de enige Friese trainee), 22 uit Duitsland, 6 uit Zwitserland, 3 uit Frankrijk en 1 Zuid Afrikaan het onbekende tegemoet. De zeereis ging via Hallifax en Hoboken naar New York. In haar plakboek staat geschreven: “We kwamen in New York met zijn eigen stijl en atmosfeer waaraan ik mijn hart heb verloren”. Via New York ging het gezelschap verder op
reis met de “Greyhound” naar Akron Pennsylvania naar het familiehuis van M.C.C. Onderweg werd gelogeerd bij Mennonite families. In het M.C.C. waar ze 3 dagen verbleven, kregen ze voorlichting over hun verblijf in Amerika over het komende jaar. Ook werd hier bekend gemaakt waar ze het 1e half jaar zouden gaan werken. Tine haar eerste assignment (opdracht) was in “Brook Lane Farm”, een psychiatrische kliniek van Mennonieten in Hagerstown, Maryland. Dit is een hospitaal en gemeenschap waar men altijd welkom is. Ze werkte er in de keuken en ging met de patiënten, die buiten de kliniek mochten, te bowlen. Er waren meerder trainees in huis, waarvan de jongens meestal dienstweigeraar waren. Ze woonden er intern en zoals in die tijd gebruikelijk, waren de jongens- en meisjes afdeling gescheiden. Volgens een bepaald schema moesten ze ieder mee voorgaan in gebed. Hagerstown was een centrum van Mennonieten waar ook veel “old Mennonites” woonden (te vergelijken met de Amish). Eén collega droeg geen knopen aan de jurk doch alleen spelden. Ook ging de jeugd op zaterdagavond niet weg omdat ze zich moesten voorbereiden op de zondag. Tine verdiende $15,- per maand wat voor een groot deel op ging aan postzegels. Maar het was niet alleen hard werken. Tine bezocht met enkele collega-verpleegsters een prachtig concert in Baltimore, de hoofdstad van Maryland. Ze bezochten het ‘Goshen College”, een studiecentrum van Mennonieten wat in die tijd door honderden studenten werd bezocht. Ook maakte ze een dienst mee van ds. Billy Graham in een grote hal. Na de preek kwamen rijen mensen van de tribunes om zich te laten dopen.
TWAALFDE JAARGANG NUMMER 6
Klaas en Akke (familie van haar vader), bezochten Tine en namen haar een paar dagen mee naar Washington waar o.a. het Capitool, het Witte Huis, het graf van de onbekende soldaat en musea werden bezocht. Met een collega ging Tine een weekend naar Philadelphia naar een werkkamp. Hier werden huizen opgeknapt voor zwarte en blanke mensen. Er ontstond op een avond een prachtige discussie met neger moslims over Mohammed. “Ik heb er van genoten en veel van geleerd”, vertelt Tine. De arts van de inrichting, dr. Genster Raber, bleek een sociaal voelend mens te zijn, die bij Tine de basis heeft gelegd om later terug in Nederland de studie van Sociaal werk (3 jaar) op te pakken. Tijdens deze studie moest ze stage lopen bij de Raad van Arbeid en kon hier blijven werken nadat ze haar diploma had behaald. Kerstmis in Amerika blijkt een heel grote feest te zijn die al ver voor december begint. Ook in het ziekenhuis vond dit plaats met een grote kerstboom en lekker eten. De trainees kregen 2 weken vakantie per half jaar. Van te voren werd er flink gespaard en de reis voorbereid. Met nog 2 jongens en 2 meisjes uit Nederland ging Tine naar Florida met Ernest, (een chauffeur van de Amish, die zelf niet mogen autorijden) op reis in een grote Chevrolet “62. Onderweg traden ze op in kerken om Nederlandse liederen te zingen uit het liedboek. Na afloop van de dienst werden ze dan altijd uitgenodigd door een gastgezin. Dit waren prachtige ervaringen. Ze reden door de staten Indiana, Kentucky, Tennessee, Georgia, Florida, Alabama, Mississipi, Louisiana, Arkansas. Ernest had een boek met gastgezinnen zodat er altijd onderdak was. Ze hebben heel veel gezien in dit onmetelijke uitgestrekte land en hadden onderling enorm veel plezier. Na het 1e halfjaar kwam de hele groep weer bij elkaar in het M.C.C. familiehuis voor een conferentie van 3 dagen waar men zijn belevenissen kon uitwisselen en tegelijk het
PAGINA 11
nieuwe adres in ontvangst kon nemen. Tine kwam in een jong boerengezin terecht in Sterling, Illinois met 3 kleine kinderen. Mark (een aangenomen jongetje), de meisjes Lois en Beth en de ouders Howard en Erna Landis. Tine had hier een fantastische tijd daar ze met Howard en Erna en in de gemeente diepgaande gesprekken voerde o.a. over het geloof. Dit heeft haar nooit meer losgelaten. De diensten in de gemeente kenmerkten zich om eerst een gezamenlijke dienst te vieren waarin 4-stemmig werd gezongen zonder instrument, waarna de kinderen naar de sundayschool en de volwassenen naar de bibleschool gingen om over de dienst te praten en te leren. Ze hielp in de huishouding omdat moeder Erna zwanger was en na de geboorte van Keith Allen nog 4 weken in het ziekenhuis moest blijven. Eén leuke anekdote; tijdens werkzaamheden in huis miste Tine plotseling de kinderen. Ze zocht overal en toen ze naar buiten keek zag ze nog net 3 kinderkopjes over de heuvel gaan. Ze wilde op de fiets springen, maar die had ze hier niet (het was in dit heuvelachtige landschap ook onmogelijk). Toen heeft ze vlug de telefoon gepakt en de buren gebeld die de kinderen hebben opgevangen. Ze waren op weg gegaan naar hun moeder in het ziekenhuis.
PAGINA 12
DE 7—SPRONG
Naast het helpen op de zondagschool hield Tine lezingen over Friesland aan de hand van foto’s, gehouden voor diverse damesgroepen of een soos. Een uitstekende PR voor Friesland. Op zekere dag kwam Howard met een accordeon thuis (van een nicht geleend) met muziekboeken erbij. Tine was zo enthousiast dat ze meteen begon te spelen en de tijd en kinderen totaal vergat. Deze lagen op een gegeven moment languit te slapen op de bank. Ze werd meerdere keren gevraagd op te treden met de accordeon, waarover in de plaatselijke krant verschillende keren een artikel verscheen. En nog een keer werd er vakantie gevierd, nu met zijn 4-en en weer was Ernest de chauffeur. De trip ging langs de westkant van Amerika door de staten Illinois, Missouri, Kansas, Nebraska, Oklahoma, Texas, New Mexico, Colorado, Utah (bekend van de rode bergen en de tempel der Mormonen), Idaho, Wyoming en South-Dakota.
Het jaar ging te snel voorbij. Het afscheid van haar gastgezin en de Doopsgezinde gemeente was warm en “unforggettable. Met zijn 5-en als Nederlanders werd nog een dag in New York doorgebracht. Met het troepenschip “De Maasdam” ging de reis terug naar Rotterdam via Southampton en Le Havre. Het was een grandioze reis, vertelt Tine. Ik heb in één jaar meer geleerd dan alle jaren tevoren. Een “gezond wantrouwen” is mij ten deel gevallen. Dit is positief bedoeld.
———————————————————————————————————————— Van de redactie De vakantiemaanden juli en augustus komen er aan. Voor de “pensionada”onder ons maakt het niet zoveel uit. Zij kunnen immers iedere maand van het jaar besluiten er even tussen uit te gaan. Voor de 7-Sprong betekent dit dat er de 1e week van juli nog een aflevering door de bus glijdt en de eerstvolgende in september verschijnt. Mocht u iets opmerkelijks beleven wat u wilt delen met ons, stuur het op naar de redactie. Wij zorgen ervoor dat het geplaatst wordt. Dit geldt niet alleen voor de vakantiemaanden, het kan vanzelfsprekend het hele jaar. Een hele goede zomer gewenst. De redactie
TWAALFDE JAARGANG NUMMER 6
PAGINA 13
Bant to Beijing - 11.000 km - 8 lannen Sneon 5 july 2008 sette wy, Harm en Willemke van der Meer, yn ús klassike Volvo PV 544 (katterêch) út 1962, mei noch sa’n 80 oare Volvo-ekyps ôf nei Beijing Sina. Wy starte yn Bant yn ‘e Noardeastpolder. De finish is op 30 july 2008 yn Beijing, krekt foar it begjin fan de “Olympische Zomerspelen 2008” sa’n 11.000 kilometer fierderop. De reis giet troch 8 lannen: Dútsklân, Poalen, Litouwen, Letlân, Estlân, Ruslân, Mongoalië en Sina. Wy dogge dit fansels om’t wy hjir niget oan hawwe, mar oan dizze reis binne ek twa goeie doelen ferbûn.
PAGINA 14
Goeie doelen Ûnder it motto “Verbeter per kilometer” wurde de goeie doelen SOS-kinderdorpen (www.soskinderdorpen.nl) en Eyes and Hands (www.eyesandhands.nl) in stichting yn Mongoalië steund. It stribjen is om mei de groep fia sponsoring €10,- de kilometer byelkoar te riden. Dit betsjut in totaalbedrach fan sa’n € 100.000. Yntusken is de in stichting oprjochte mei de namme Sichting Bant to Beijing en in bankrekkening iepene by de ABN/AMRO bank, rekkennûmer 60.90.51.180 yn Zwijndrecht. In rit sponserje Jimme kinne in deirit sponserje troch it oantal kilometers fan de rit te fermannichfâldigjen mei in bedrach (b.g. rit.... 500km x 0,02= €10,000). Jimme kinne de deiritten fine op de site www.banttobeijing.nl ûnder route. It bedrach kinne jimme dan oermeitsje nei rekkennûmer 60.90.51.180 yn Zwijndrecht fan de Stichting Bant to Beijing. Jimme kinne fansels sa ek wol in bedrach oer meitsje.
DE 7—SPRONG
Publisiteit • De jûns foardat wy fuort gean sil in filmploech fan SBS6 in item oer ús reis meitsje. Alle dagen sil in filmploech fan Omroep Flevoland ferslach fan de reis dwaan. Boppedat sille sy in film fan sa’n 90 minuten fan de hiele reis gearstalle, dy’t foar minsken dy’t der yn ynteressearre binne te keap is. Oandacht fan de lokale en Nederlânske parse, û.o. in wolkom yn it Holland Heineken House As jimme de goeie doelen sponserje wolle fia Team Van der Meer, nim dan kontakt mei ús op. Dit kin middels e-mail
[email protected] of tillefoan 0613854105. Sjoch foar mear ynformaasje op de site www.banttobeijing.nl . Mei groetnis Harm en Willemke van der Meer Kerkebuurt 15 9011 VM Jirnsum
TWAALFDE JAARGANG NUMMER 6
PAGINA 15
Wergea 14 maaie 2008
7 maaie 21 jier lyn Doe namen tsjerke en zusterkring Ôfskie van Frids en my Tystje waard de nije kosteres En wy wiene tenei frij Dy earste tiid hat grif net sa maklik west fan alles komt dan op je ta en do hast faaks wolris tocht hoe moat ik dit no wer ha Foar de zusterkring stiest altyd klear do wiest net alinne koster mar safolle mear Jierren wiest as ponghâldster foar ús yn it spier in hiel karwei earlik wier Ek Tsjerk hie gauris in putsje derby sa as de krystbeam yn it krús slaan alle jierren wer op nij
In skoft lyn hasto te kennen jûn ik wol graach ophâlde eins ha’k it moai genôch fûn No is it dan safier en wy, wy sitte mei de hannen yn it hier Kinne wy sûnder koster eins noch wol bestean Jawis, wy moatte gewoan sa fierder gean By in ôfskie heart in presintsje Dat is no ien kear sa Wy winskje dy mei Tsjerk en de bern En de lyts bern Alle goeds fane wrâld en Gods seine ta As tank fane zusterkring
—————————————————————————————————— Wykbyienkomst Wergea Op 14 maaie ha wy yn ’n wykbyienkomst omtinken jûn oan Sr. Tytsje Hornstra. Begjin dit jier hat sy har funksje as kosteres ynWergea dellein. Dat woene wy net samar foarby gean litte. Mei famylje, freonen, bruorren en susters hiene wy in noflike jûn. Ut namme fan de zusterkring lies sr. Corrie Fridsma in gedicht foar, jimme kinne dit lêze oan de ein fan dit stikje. Ut namme fan de wykried spruts ûndertekene inkele wurden. Wurden fan wurdearring en grutte tank oan Tytsje en oan har Tsjerk, foar de ynset foar fermanje en gemeente en de minsken derom hinne fansels wiene der inkele presintsjes en elts hie in blom meinommen mei der oan in persoanlike groet foar Tytsje. Tytsje betanke elts foar alles, hja bliuwt gewoan in ús fermidden fansels. It wie it ôfskie fan in kosteres, mar ek wer in bytsje fan ús fermanje beide docht jo wat. Mei kofje en gebak, in drankje en in hapke en fleurige muzyk fan sr. Ulkje Goinga op de akkordeon wy it dochs in noflike jûn.
Jeltsje Kooistra
PAGINA 16
DE 7—SPRONG
FAMILIEBERICHTEN. VERJAARDAGEN 09 juli br. J. Joh. Pijl 12 juli zr. J. Room-Huizinga 15 juli zr. F. Noordbruis-v.d. Zee 21 juli zr. G. de Vries-Lantinga 26 juli zr. A. Kaastra-v.d. Meer 2 aug. zr. L. Palstra-Tuinstra 5 aug. zr. S. Jelsma-Oosterhof 7 aug. zr. H. Arendz-Castelein 12 aug. br. G. Frijling 12 aug. zr. A. Humalda-Ezendam 16 aug. zr. A. Van der Meer-de Jong 17 aug. zr. J. Hemrika-Appels 20 aug. zr. B. Bosscha-Stapensea 20 aug. br. A. Schilstra 28 aug. zr. W. de Jong-de Glee 1 sept. zr. H. Jong 4 sept. zr. A. Tjalsma-Kampen 5 sept zr. R. Steinmann 6 sept. br. W. Vellinga 11 sept. zr. L. Brands 20 sept. zr. A. de Roos-Veltman 24 sept. zr. V. Beets-Vrijburg 29 sept. zr. M. de Groot-Kleefstra Allemaal van harte gelukgewenst.
ZIEKEN Zr. E. Hoekstra-Seldenrust is voor een kleine operatie in het ziekenhuis opgenomen geweest. We wensen haar heel veel sterkte toe in afwachting van de volgende operatie. Beterschap gewenst.
IN MEMORIAM Na een kort en hevig ziekbed is overleden op 82 jarige leeftijd Zr H Grasma-Koopmans. Zij is geboren in Akkrum en was lid van de Doopsgezinde Gemeente in Akkrum. Zij had met haar man ,die overleed in 2004 eertijds een slagerij in Akkrum. Ongeveer 2½ jaar geleden kwam ze in Leppehiem wonen. De laatste jaren waren moeilijk en toch is ze nog plotseling overleden. We wensen haar kinderen en kleinkinderen sterkte toe en hopen dat dit gemis een plaats mag krijgen.
TWAALFDE JAARGANG NUMMER 6
Kid kerk pagina De Kinderen van de Kid-kerk en de leiding wenst jullie allemaal een hele goede zomer en we hopen jullie na de zomer allemaal weer terug te zien en de vakantie verhalen te horen.
Veel puzzel plezier!!!!!!!
PAGINA 17
PAGINA 18
DE 7—SPRONG
Een bijzondere gebeurtenis in de Doopsgezinde gemeente Mid Fryslân waar twee huwelijken binnen een maand bevestigd werden door ds. Joh. van der Meer.
Ronald van der Wal en Tineke Anema De trouwdag van Ronald en Tineke was een echt “Meniste feest” op een stralende vrijdagmiddag, 25 april 2008 in Grou. De burgerlijke voltrekking vond plaats in het oude gemeentehuis van Grou door zuster Baukje Bosscha-Stapensea, terwijl daarna in de Doopsgezinde kerk het huwelijk werd ingezegend door ds. Johannes van der Meer.
25 April is foar ús in dei wurden om nea te ferjitten. Mei troch de meiwurking fan leden en belangstellenden fan de Doopsgezinde gemeente Mid Fryslân wie it in hiel bysûndere tsjinst. Us hertlike tank foar alle wurk en foaral ek jimme oanwêzigens. Ronald en Tineke van der Wal – Anema
TWAALFDE JAARGANG NUMMER 6
PAGINA 19
♫♫♫ Zondag 25 mei werd het kerkelijk huwelijk ingezegend van
Reinold Jan Faber en Gerda Pipers Het burgerlijk huwelijk van Gerda en Reinold Jan is 16 mei voltrokken in Gretna in Schotland, waar beide gekleed waren in originele Schotse kilt. Zondag 25 mei kwam het bruidspaar aan op de kade in Grou in hun huwelijksboot “de Kompaen” met schipper Luuk Boonstra aan het roer. Ze werden opgewacht door 2 Schotse Pipers die met de bruidstoet naar de Doopsgezinde kerk liepen. Hier werd hun huwelijk ingezegend door ds. Joh. van der Meer. Het koor, waarvan de bruidegom lid is, verleende medewerking, waaraan de bruidegom deelnam.
PAGINA 20
DE 7—SPRONG
KERKDIENSTEN
13 Juli
Grou
9.30 uur
Schippersdienst
20 Juli
Grou
9.30 uur
Zr Bosscha-Stapensea
27 Juli
Grou
9.30 uur
Zr Boonstra-Duif
03 Aug.
De Delen
10.00 uur
Ds Klein Nagelvoort
10 Aug.
Grou
9.30 uur
Zr Huijing-Zijlstra
17 Aug.
Grou
9.30 uur
Ds Joh.vd Meer
Exstra collecte voor Pastoraal Diaconaal Fonds 24 Aug.
Grou
16.00 uur Vesper Ds Joh vd Meer
31 Aug.
Aldeboarn
19.30 uur
Hr R. Westra Muziekgroep
07 Sept.
Grou
10.00 uur
Ds Joh.vd Meer
14 Sept.
Swichum
10.00 uur
Ds Joh.vd Meer Hagepreek
21 Sept.
Grou
10.00 uur
Ds Joh.Zonneveld.
Collectes zie pagina 9
PREEKBEURTEN IN NIJ FRIESMAHIEM Zondag 6 juli
19.30 uur Ds. P. Hekstra
Zondag 20 juli
19.30 uur Drs. S. Boukema
Zondag 10 aug.
19.30 uur Ds. P. Hekstra
Zondag 24 aug.
19.30 uur Br. R. de Vries
Zondag 14 sept.
19.30 uur Ds. P. Dijkstra, Avondmaal
Zondag 28 sept.
19.30 uur Pastor J. de Zwart
