BEELD EN GELUID
2 oktober
BEELD EN GELUID
Inleiding Op 2 oktober 1951 vond de eerste officiële tv-uitzending in Nederland plaats. Inmiddels is de tv een medium geworden dat een belangrijke plaats inneemt in het leven van de meeste Nederlanders.
Doelgroep Leerlingen van de groepen 7 en 8 van het basisonderwijs
Doelstellingen • De leerlingen zijn op de hoogte van aspecten van de geschiedenis van de televisie en de uitvindingen die te maken hebben of vooraf gingen aan de ontwikkeling van de televisie. • De leerlingen denken na over de rol van de tv en de andere media in hun dagelijks leven. • De leerlingen leren over de omroepen in Nederland. Ze kennen de begrippen publieke en commerciële omroep. • De leerlingen denken na over de toekomst van de televisie. • De leerlingen schrijven een recensie van een tv-programma.
Vakken en kerndoelen Leergebiedoverstijgende kerndoelen Nieuwe media 6 De leerlingen maken verantwoord en doelbewust gebruik van communicatiemiddelen waaronder nieuwe media: a ze kunnen een tekst maken en bewerken met een tekstverwerkingsprogramma op de computer; b ze weten globaal welke mogelijkheden (digitale) informatiemedia hebben; c ze kunnen met behulp van een computer digitale leermiddelen gebruiken. Nederlandse taal A Domein mondelinge taalvaardigheid 1 De leerlingen weten dat men kan luisteren en spreken met verschillende doelen.
© STICHTING KENNISNET / CMO
INTRODUCTIE - II
BEELD EN GELUID
2
3
C 7
De leerlingen kunnen - de inhoud en bedoeling van wat er tegen hen gezegd wordt begrijpen; - vragen stellen om informatie te verzamelen over een door henzelf gekozen onderwerp; - verslag uitbrengen; - iets uitleggen; - hun ervaringen, mening, waardering of afkeuring op persoonlijke wijze weergeven; - deelnemen aan een formeel gesprek. De leerlingen kunnen bij het realiseren van het voorgaande in voorkomende situaties gebruik maken van communicatiemiddelen. Domein schrijfvaardigheid De leerlingen weten, dat er geschreven wordt met het oog op verschillende doelen. 8 De leerlingen kunnen - teksten schrijven, waarin zij hun eigen ervaringen, mening, waardering of afkeuring duidelijk weergeven; - schrijven toepassen als middel om gedachten, ervaringen, gevoelens en bedoelingen voor henzelf te ordenen.
Oriëntatie op mens en wereld Techniek 20 De leerlingen kunnen een aantal technische producten uit de eigen leefwereld op hun niveau onderzoeken naar functionaliteit, materiaalgebruik en vormgeving en kunnen de werking ervan verklaren. De producten betreffen voorbeelden uit de gebieden constructies, transport, communicatie en productie.
Illustraties Met dank aan CMO en zijn licentiegevers, How Stuff Works en Henk van Kaathoven.
© STICHTING KENNISNET / CMO
INTRODUCTIE - III
BEELD EN GELUID
© STICHTING KENNISNET/ CMO
HANDLEIDING - 1
BEELD EN GELUID
Inleiding Op 2 oktober 1951 vond de eerste officiële Tv-uitzending in Nederland plaats. In de ruim vijftig jaar daarna is de tv een medium geworden dat een belangrijke plaats inneemt in het leven van de meeste Nederlanders. De gemiddelde Nederlander kijkt ruim drie uur per dag naar de tv. In deze lesbrief krijgen leerlingen informatie over de geschiedenis van de tv, soorten tv-programma’s en reclame op tv. De opdrachten zijn vooral bedoeld om de leerlingen na te laten denken over de rol van de tv in hun dagelijks leven.
Tv-geschiedenis Houd een inleidend klassengesprek over tv-kijken. Vraag aan de leerlingen hoeveel ze kijken, wat hun favoriete programma is en of ze een eigen tv hebben. Vertel ook dat de functiemogelijkheden van televisies, mobiele telefoons en pc's toenemen. Op een televisie internetten, op de pc televisie kijken en fotograferen met het mobieltje, het kan tegenwoordig allemaal.
2. 3.
4.
5. 6.
1. Laat de leerlingen in groepjes enkele beeldschermen (van tv’s en computermonitoren) meten. Het zal blijken dat de verhouding 4:3 is. Vertel de leerlingen dat er steeds meer schermen komen met de 16:9 verhouding (breedbeeld), dezelfde verhouding als een bioscoopfilm. Laat de leerlingen deze opdracht thuis maken. Bespreek daarna de antwoorden in de klas. Laat de leerlingen in groepjes hun ‘media-apparaat’ van de toekomst ontwerpen. Laat ze tekeningen en beschrijvingen maken. Daarna de resultaten in de klas bespreken. Laat de leerlingen in groepjes enkele oude (zwart-wit) Ttvuitzendingen bekijken. Houdt daarna een klassengesprek over de verschillen toen en nu. Mogelijke antwoorden: de programma’s zijn saai, langzaam, in zwart-wit. Houd een klassengesprek over alleen of samen naar tv-kijken. Laat iedere leerling een tv-dagboek maken. Vergelijk de resultaten en houd er daarna een klassengesprek over.
Tv in Nederland In deze werkbladen krijgen de leerlingen informatie en opdrachten over de Nederlandse tv-geschiedenis, de omroepen en het verschil tussen publieke en commerciële zenders. 1. Laat de leerlingen deze opdracht individueel maken. Eventueel kunnen ze dit thuis doen. Bespreek daarna de resultaten in de klas. 2. Het snelst is het antwoord op deze opdracht te vinden via wikipedia op http://nl.wikipedia.org/wiki/Publieke_Omroep. Vertel erbij dat sommige omroepen de oorspronkelijke woorden niet meer gebruiken. AVRO - Algemene Vereniging Radio Omroep BNN - Bart's Neverending Network EO - Evangelische Omroep KRO - Katholieke Radio Omroep NCRV - Nederlandse Christelijke Radio Vereniging TROS - Televisie en Radio Omroep Stichting VARA - Vereniging Arbeiders Radio Amateurs VPRO - Vrijzinnig Protestantse Radio Omroep © STICHTING KENNISNET/ CMO
HANDLEIDING - 2
BEELD EN GELUID
3. Laat de leerlingen in groepjes dit opzoeken in een tv-gids. Vooral actualiteitenrubrieken werken samen. Bijvoorbeeld: GoedeMorgen Nederland (AVRO KRO en NCRV), Twee Vandaag (TROS en AVRO), Netwerk (EO, NCRV en KRO) en Nova/Den Haag Vandaag (VARA, NPS en NOS).
Tv-programma’s Op dit werkblad denken de leerlingen na over het nieuws op tv en gaan ze na welke soorten tv-programma’s er zijn. 1. Houd een klassengesprek over nieuws. Vraag de leerlingen bijvoorbeeld: wat is voor jullie het belangrijkste nieuws van nu, van deze week en van het afgelopen jaar, was er de laatste dagen ook goed nieuws op TV? 2. Bijvoorbeeld de geboorte van een prinsje of prinsesje. Goed nieuws kan ook een uitslag van een sportwedstrijd zijn (de Gouden Medaille-winnaars op de Olympische Spelen). 3. Laat de leerlingen thuis een lijstje maken van de onderwerpen van het journaal van de komende avond. Zorg voor opnames van de uitzendingen of kijk NOSjournaal en Jeugdjournaal terug via ‘uitzending gemist’ op http://www.omroep.nl en het RTL-nieuws via http://www.rtlnieuws.nl/ Bespreek de volgende dag de verschillen. Houdt eventueel en klassengesprek over de inhoud van het nieuws. 4. Zorg voor een aantal tv-gidsen. Laat de leerlingen in groepjes deze opdracht over soorten tv-programma’s maken. Maak daarna op het bord samen een overzicht. Soorten programma’s zijn: nieuwsprogramma’s, kinderprogramma’s, soaps, jeugdseries, educatieve programma’s, religieuze uitzendingen, diverse soorten films, muziekprogramma’s, sport, quiz, cabaret, discussieprogramma’s en talkshows.
Reclame Overal om je heen zie je reclame. Televisie, radio en kranten kunnen alleen betaalbaar blijven als er reclame gemaakt mag worden. De kracht van tv-reclame is het grote bereik. 1. Neem 1 uur tv op (van 18.00 – 19.00 uur). Speel de band de volgende dag in de klas af. De programma’s kunt u versneld doorspoelen, van de reclamespotjes kunnen de leerlingen de tijd opnemen. De leerlingen kunnen deze opdracht ook thuis doen. 2. Laat de leerlingen individueel of in groepjes opschrijven welke vormen van reclame ze kennen. Schrijf daarna de antwoorden op het bord en houd er een kort klassengesprek over. Een aantal vormen van reclame: billboards, op bussen, trams, auto's, taxi's, vrachtwagens, neonreclame, reclamefolders, advertenties in kranten en tijdschriften, commercials op de radio, reclamebanners op internetsites, via e-mail (spam), spandoeken, luchtballonnen, shirtreclame bij sporters, in winkels, reclameborden rond sportvelden, flyers, mond-tot-mondreclame. 3. Laat de leerlingen thuis deze opdracht uitvoeren. Maak de volgende morgen samen met de klas een overzicht op het bord. De gevonden woorden kunnen ze gebruiken bij de volgende opdrachten. 4. en 5. Laat de leerlingen in groepjes een script schrijven voor een reclamespotje van ongeveer 30 seconden. Laat de groepjes daarna hun spotjes voor de klas spelen. Indien mogelijk kunt u video-opnamen maken en deze later gezamenlijk bespreken
© STICHTING KENNISNET/ CMO
HANDLEIDING - 3
BEELD EN GELUID
Meer informatie op internet http://nl.wikipedia.org/wiki/Televisie Wikipedia encyclopedie over televisie http://nl.wikipedia.org/wiki/Publieke_Omroep Wikipedia over de publieke omroep http://portal.omroep.nl/ Omroep info en nieuws van de publieke omroep http://www.beeldengeluid.nl Audiovisueel archief van Nederland: http://www.tvhistory.tv/ Geschiedenis van de tv wereldwijd http://www.colorado.edu/physics/2000/tv/ Uitleg werking tv-scherm in het engels met animaties
© STICHTING KENNISNET/ CMO
HANDLEIDING - 4
