Bedrijfsjournalistiek

Case bij hoofdstuk 6

Bedrijfsjournalistiek In onderstaand kader is een aantal teksten opgenomen over bedrijfsbladen. In het artikel ‘Open wint GP Bedrijfsbladen’ wordt beschreven waarom dit bedrijfsblad van Interpolis uitgeroepen is tot beste bedrijfsblad. Openheid is hierin een kernwoord. In dit artikel wordt ook Maxxx, het bedrijfsblad van de gemeente Amsterdam, genoemd als genomineerd voor het predicaat ‘beste bedrijfsblad’. In het tweede artikel, ‘Vuile was in personeelsblad helpt’, wordt uitgelegd dat een bedrijfsblad ook kritiek moet kunnen opnemen van personeel jegens het management en het functioneren van de organisatie. Toch lijkt de mate waarin van kritiek en openheid sprake kan zijn, een problematische kwestie. In het artikel ‘Tip in blad ambtenaren: verrijk je’ blijkt dat de redactie van het tijdschrift Maxxx ernstige kritiek heeft gekregen van het management omdat men in de kritiek en openheid te ver zou zijn gegaan. Naar aanleiding daarvan heeft het management zelfs besloten om de hoofdredactie op nonactief te zetten. Onder dit artikel vind je een aantal fragmenten uit het gewraakte artikel in Maxxx, en ten slotte de formele reactie van het management van de gemeente gericht aan het personeel. Lees deze artikelen, inclusief fragmenten uit Maxxx en de officiële reactie van het management van de gemeente, en beantwoord de volgende vragen. a

Op welke manieren kan een bedrijfsjournaal de motivatie bevorderen?

b

Vind je het artikel in Maxxx te ver gaan of niet? Geef antwoord op basis van een analyse volgens het stappenmodel van hoofdstuk 2.

c

Moet je als management grenzen stellen aan wat er wel en niet gepubliceerd mag worden in een bedrijfsjournaal? Zijn kritische columns toegestaan? Mogen grapjes over de leiding? Mag het beleid of gedrag van het management op de hak worden genomen? Mag de ene afdeling kritiek uiten op het functioneren van een andere afdeling? Mag je je bij publicaties in een bedrijfsblad beroepen op het recht op vrijheid van meningsuiting? Enzovoort. Voer hierover bij voorkeur overleg in groepjes en kom tot een beredeneerd standpunt.

d

Het management van de gemeente heeft naar aanleiding van het artikel de hoofdredactie geschorst en vervolgens de reactie intern verspreid die je aan het eind van de hieronder opgenomen teksten vindt. Vind je de schorsing een juiste maatregel? Waarom wel of niet? Vind je de schriftelijke reactie aan alle personeelsleden juist en adequaat? Waarom wel of niet?

Bij Praktijkboek maatschappelijk verantwoord ondernemen – 1/5

Case bij hoofdstuk 6 Open wint GP Bedrijfsbladen Het corporate magazine van het Interpolis-concern, OPEN magazine, heeft op 25 september 2003 de Grand Prix Bedrijfsbladen gewonnen. Het blad bleef de twee andere genomineerden in de categorie ‘intern’, Maxxx (Gemeente Amsterdam) en Bladgoud (Delta Lloyd) voor. In totaal streden 58 bladen mee om de Zilveren Inktpot. De jury prees OPEN magazine omdat het blad tussen de medewerkers staat en hun volop gelegenheid biedt om hun mening te ventileren. Ook de integratie met de andere interne media viel in de smaak. ‘Een erkenning voor onze aanpak en een beloning voor de energie en tijd die wij er de afgelopen jaren in hebben gestoken’, vindt Nathalie van Hooijdonk, interne communicatieadviseur en hoofdredacteur van OPEN magazine. Twee jaar geleden traden de onderdelen Relan, Commit en Beon toe tot Interpolis. Het concern verdubbelde bijna. De interne communicatie moest meehelpen aan het bij elkaar brengen van de verschillende culturen. ‘Daarbij hebben we het respect voor en de gelijkwaardigheid van de verschillen benadrukt’, legt de hoofdredacteur uit. In de communicatie moet de kernwaarde ‘openheid’ tot uitdrukking komen. Van Hooijdonk: ‘Openheid is een mooie ambitie, maar in de praktijk is dat best moeilijk waar te maken. Je vraagt van de medewerkers om zich kwetsbaar op te stellen. Vertrouwen kweken in het blad is dan ontzettend belangrijk. Zorg dat medewerkers begrijpen wat je wilt. Kom je afspraken na. Maak heldere en toegankelijke verhalen. Zorg voor herkenning in het blad. Nu collega’s zien dat het werkt, komen ze steeds vaker hun eigen verhaal brengen. Wij willen dat het blad nog meer het platform voor onze medewerkers wordt, een echt opinieblad dus.’ Bron (bewerkt): www.bedrijfsjournalistiek.nl

Vuile was in personeelsblad helpt Schroom niet om kritisch te zijn op je eigen organisatie in personeelsbladen. Een blad met alleen positieve verhalen lezen medewerkers minder goed en waarderen zij minder. Dat meldt onderzoeker Bart Kleijn van communicatieonderzoeksbureau MediaTest in het juli/augustusnummer van Communicatie, vakblad voor communicatieprofessionals. ‘Medewerkers voelen zich minder serieus genomen als zij alleen maar positieve verhalen over het eigen bedrijf lezen’, licht Kleijn toe. ‘Hierdoor gaan zij de aangeboden informatie minder grondig lezen. Wil je als management bereiken dat je medewerkers goed op de hoogte zijn, dan moet je er dus voor zorgen dat interne media ook kritische noten bevatten.’ Veel organisaties vrezen echter nog steeds dat zelfkritiek hun organisatie zal schaden, signaleert de onderzoeker. Een kentering is inmiddels echter wel merkbaar: ‘Bedrijven leren open te zijn, als er iets mis is. Kijk bijvoorbeeld naar de interne media van de NS. De manier waarop die tegenwoordig kritiek op de eigen organisatie durven te verwerken, is veelbelovend.’ Let wel, ook aan zelfkritiek leveren zitten grenzen, voegt Kleijn toe. ‘Een organisatie moet zichzelf in interne media vanzelfsprekend ook weer niet de grond in boren.’ Bron (bewerkt): www.bedrijfsjournalistiek.nl

Bij Praktijkboek maatschappelijk verantwoord ondernemen – 2/5

Case bij hoofdstuk 6 Tip in blad ambtenaren: verrijk je AMSTERDAM – Het blad Maxxx voor Amsterdamse ambtenaren geeft deze maand tips voor ‘zelfverrijking’. In de Stopera heeft dat geleid tot opschudding. Dit is kwetsend, vindt gemeentesecretaris Erik Gerritsen, die maatregelen aankondigt. ‘Konkel, slijm, lieg en bedrieg: zo sleep je het maximale uit je baan bij de gemeente,’ schrijft de redactie in het nummer dat deze week bij ruim twintigduizend ambtenaren op de mat viel. Volgen tips om ‘de inkomensoorlog’ te winnen. Van het uitdelen van ‘kraaltjes en spiegeltjes’ tot het dronken voeren van je baas of het ‘elkaar toespelen van kleinere bonussen’. Gerritsen, verantwoordelijk voor het ambtelijke apparaat in Amsterdam, is des duivels. In een emailbericht dat hij met de directeuren Personeel en Communicatie naar alle voorlichters heeft gestuurd, schrijft hij dat de makers van het maandblad, allen afkomstig van de afdeling Communicatie, ‘een ernstige beoordelingsfout’ hebben gemaakt. ‘Aan sommige teksten hebben wij ons gestoord, andere zijn onjuist. Zij voldoen niet aan onze kernwaarden: open, actief en integer. Dit nummer schiet zijn doel voorbij. Bovendien kunnen de teksten leiden tot een verkeerd begrip. Ze hebben de schijn van een oproep tot niet-integer gedrag.’ Bron (bewerkt): Het Parool, 21 oktober 2004

Fragment uit Maxxx Zelfverrijking bij de gemeente Amsterdam Cursus met een knipoog Alle tips en trucs op een rijtje Nederland gaat gebukt onder een recessie. Het kabinet hanteert de kaasschaaf en ook de gemeente Amsterdam moet de broekriem aanhalen. Onder het motto ‘praatjes vullen wel degelijk gaatjes’ presenteert uw persoonlijk adviseur enkele tips en trucs om met behulp van gemeentelijke voorzieningen creatief te werken aan de eigen financiële positie. Wees creatief! En, als het moet: sluw. Kennis is macht Kronkel, roddel, schoffeer, slachtoffer, spioneer, koop om. Alles is geoorloofd in de inkomensoorlog. Op alle niveaus binnen de gemeente kun je mensen zo gek krijgen dat ze voor je op hun rug gaan liggen. Van hoog tot laag kun je met kraaltjes, spiegeltjes, (geveinsde) steun en valse beloftes collega’s aan je binden. Wanneer je hen dan nodig hebt, zijn ze zeker bereid om jou de helpende hand te bieden. De lobby Weet exact wat je wilt (loonsverhoging) en van wie je dat wilt (diegene die jou die loonsverhoging kan bezorgen). Het is altijd een goed idee om vriendjes te zijn met mensen van de P&O-afdeling. Weet bij elk gesprek dat je aangaat, precies wat je bereiken wilt. Verder zijn teambuildingsdagen en personeelsuitjes zeer geschikte momenten om aan je persoonlijke pr te werken. Drink een borrel (of twee, drie ...) met je baas en laat de alcohol het werk doen!

Bij Praktijkboek maatschappelijk verantwoord ondernemen – 3/5

Case bij hoofdstuk 6 Ken jezelf een bonus toe Een welkome aanvulling op je salaris nodig? Ken jezelf een bonus toe! Waarom zouden ze alleen bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat en Economische Zaken elkaar wat mogen toeschuiven? Laten we eerlijk zijn, we graaien bijna allemaal. Bij het ministerie van Onderwijs kende men elkaar maar liefst 1,4 miljoen euro toe zonder deugdelijke motieven. Slimmer speel je het door elkaar kleine bonussen toe te kennen. Dat valt minder op, maar zorgt toch voor iets extra’s aan het eind van de maand! Jobhoppen Blijf je normaal gesproken jarenlang in dezelfde baan? Stom! Zo hou je jezelf arm. Bij elke nieuwe functie krijg je er minstens één aanmoedigingsperiodiek bij. Als het niet een extra schaal is. Een band vormen met je collega’s? Geen tijd voor, door naar de volgende baan. Wissel eens per vier maanden van functie, dan ontwikkelt je loon zich drie keer sneller dan dat van die domoren die op hun plek blijven zitten. En heb je alle functies in de gemeente gehad, dan begin je toch gewoon weer opnieuw? Van alles geprobeerd maar geen loonsverhoging gekregen? Dan wordt het tijd om in je lot te berusten en te kiezen voor een andere aanpak. Kun je niet meer verdienen voor je werk, dan kan je altijd nog minder werken voor wat je verdient. Het toppunt: maak jezelf overbodig! Toegeven, het is even slikken, maar in tijden van economische recessie kun je op je vingers natellen dat er mensen weg moeten. De meest effectieve manier is hard doch zeer rechtvaardig: reorganiseer je werk en je functie zo drastisch dat je compleet overbodig wordt! Doe dit uiteraard wel slim, sleep er een dikke vertrekpremie uit. Wat hoger gepositioneerd? Ga dan voor de gouden handdruk!

Officiële reactie gemeentedirectie Aan de communicatieafdelingen Wij verzoeken u vriendelijk om onderstaande tekst aan te bieden aan het eigen personeel via de interne communicatiekanalen. Dit bericht zal ook via Hoogvliegers aan directeuren en stadsdeelsecretarissen worden aangeboden. Tevens wordt uw afdeling Communicatie gevraagd dit bericht zo breed mogelijk te verspreiden. Maxxx geeft onjuist beeld Vandaag, 20 oktober, ontvangt u het personeelsblad Maxxx van de gemeente Amsterdam. Dit nummer heeft als thema ‘Geld’. Aan sommige teksten hebben wij ons gestoord, andere zijn onjuist. Zij voldoen niet aan onze kernwaarden open, actief en integer. De redactie wil vanzelfsprekend een prettig leesbaar, prikkelend en niet te braaf blad maken. Maar dit nummer schiet dat doel voorbij. Een aantal teksten is humoristisch bedoeld, maar zijn dat in onze ogen niet. Bovendien kunnen zij leiden tot een verkeerd begrip. Het heeft er de schijn van dat medewerkers van de gemeente Amsterdam worden opgeroepen tot niet-integer gedrag. Dat is vanzelfsprekend niet de bedoeling van de redactie geweest, maar met name de hoofd- en de eindredactie hebben op dit punt een ernstige beoordelingsfout gemaakt. Tot slot zijn enkele teksten kwetsend voor collega’s.

Bij Praktijkboek maatschappelijk verantwoord ondernemen – 4/5

Case bij hoofdstuk 6 Wij nemen afstand van de betreffende teksten in dit nummer van Maxxx en hebben maatregelen genomen opdat dit in de toekomst niet meer kan gebeuren. Bestuursdienst gemeente Amsterdam, gemeentesecretaris directeur CP&O directeur Communicatie

Bij Praktijkboek maatschappelijk verantwoord ondernemen – 5/5