Aptivus®
Patiënteninformatie
Dankwoord
Vertalingen
Deze brochure is in opdracht van Boehringer Ingelheim bv geschreven door Eric Kollen van Volle Maan Communicatiebureau. De tekst is onder andere beoordeeld door een aantal HIV-consulenten. Op deze plaats willen wij hen en alle anderen die hebben bijgedragen aan de totstandkoming van deze brochure, hartelijk bedanken voor hun medewerking.
Op dit moment is alleen een Engelse vertaling beschikbaar. Andere vertalingen zijn in voorbereiding. Wij raden u dan ook aan contact op te nemen als u behoefte hebt aan deze informatie in een andere taal.
Aan deze uitgave is de uiterste zorg besteed. Nochtans houden wij ons aanbevolen voor aanvullingen en/of verbeteringen van de tekst.
Artsen en verpleegkundigen kunnen het gewenste aantal brochures bestellen bij Boehringer Ingelheim bv.
Bestellingen
Alkmaar januari 2006
Boehringer Ingelheim bv, Comeniusstraat 6, 1817 MS Alkmaar, tel + 31 (0)72 566 2424, fax + 31 (0)72 561 3440, www.boehringer-ingelheim.nl
2
Voorwoord
Inhoudsopgave
Aptivus is een medicijn dat wordt gebruikt bij de behandeling van een hiv-infectie. Deze brochure is een eerste kennismaking met Aptivus. U leest erin hoe het middel werkt, hoe het moet worden gebruikt en waarop u moet letten als u het gebruikt. Verder krijgt u een aantal praktische tips om u te helpen het middel elke dag twee keer op tijd in te nemen. Aan het slot vindt u mogelijkheden om u verder te informeren. Deze tekst vervangt niet de bijsluiter van Aptivus. Wij raden u aan om ook de bijsluiter goed door te lezen.
Aptivus in het kort
4
Wat is Aptivus en hoe werkt het?
6
Combinatietherapie
7
Altijd samen!
7
Therapietrouw
8
Vergeten in te nemen?
9
Aptivus bewaren
10
Wat is de dosering van Aptivus?
10
Hoe moet u Aptivus innemen?
11
Als u moet overgeven
11
Bijwerkingen
12
Kunt u autorijden als u Aptivus hebt gebruikt?
13
Omgaan met bijwerkingen
14
Als u lijdt aan hepatitis, hemofilie of diabetes
15
Zwangerschap en borstvoeding
15
Moet u oppassen bij het vrijen?
15
Combinatie van Aptivus met andere medicijnen
16
Alcohol, (party-)drugs en (medicinale) cannabis
17
Hebt u nog vragen?
18
Nuttige adressen
18
Notities en vragen
19
3
Aptivus in het kort • Aptivus is een proteaseremmer en wordt gebruikt bij de behandeling van een hiv-infectie. • Aptivus kan een wisselwerking hebben met andere geneesmiddelen. Bespreek altijd van tevoren met uw arts welke andere geneesmiddelen u gebruikt (ook die u bij de drogist kunt kopen); begin niet met andere geneesmiddelen zonder overleg met uw arts. • Aptivus kan ook een wisselwerking hebben met (party-)drugs. Het gebruik van xtc en erectiemiddelen kan heel gevaarlijk zijn als u Aptivus gebruikt. De hoeveelheid van methadon in het bloed kan dalen door het gebruik van Aptivus. De risico’s van het gelijktijdig gebruik van andere drugs en Aptivus zijn onbekend. • Aptivus vermindert de werking van ‘de pil’. Als u niet zwanger wilt worden, gebruik dan andere voorbehoedsmiddelen. • Als u zwanger bent of zwanger wilt worden, bespreek dat dan van tevoren met uw arts. • Als u hepatitis B of C of hemofilie A of B hebt, bespreek dat dan van tevoren met uw arts.
4
• Gebruik Aptivus altijd samen met ritonavir en andere hiv-remmers. • Slik twee keer per dag twee capsules Aptivus en twee capsules ritonavir (in totaal dus vier capsules Aptivus en vier capsules ritonavir per 24 uur). • Eet altijd iets bij het slikken van Aptivus en ritonavir. • Probeer het slikken van uw hiv-remmers nooit te vergeten. Slik ze zorgvuldig iedere dag en op tijd (Aptivus/ritonavir elke twaalf uur). • Stop nooit met uw hiv-remmers zonder overleg met uw arts.
• Bewaar Aptivus en ritonavir in de koelkast (niet in het vriesvak). U kunt Aptivus maximaal 60 dagen buiten de koelkast bewaren en ritonavir maximaal 30 dagen (tot 25° C). • De meest voorkomende bijwerkingen van Aptivus/ritonavir zijn diarree en misselijkheid. • Geef geen borstvoeding als u Aptivus gebruikt. • Het is niet vastgesteld dat de hiv-infectie door het gebruik van Aptivus niet meer besmettelijk is; door een condoom te gebruiken bij het vrijen kunt u overdracht voorkomen. • Lees en bewaar de bijsluiters van alle geneesmiddelen die u gebruikt.
Dit slikt u ’s ochtends
Dit slikt u ’s avonds Twee keer afbeelding Aptivus capsule Twee keer afbeelding ritonavir capsule
Plus uw andere medicatie
Plus uw andere medicatie
5
Wat is Aptivus en hoe werkt het? Aptivus is een medicijn dat wordt gebruikt voor de behandeling van een hiv-infectie. De werkzame stof heet tipranavir. Elke capsule Aptivus bevat 250 mg tipranavir. Aptivus behoort tot de groep hiv-remmers die proteaseremmers worden genoemd, en is gemaakt om de hoeveelheid virus in uw lichaam sterk omlaag te brengen. Als dat lukt dan kan uw afweersysteem zich herstellen, waardoor u minder vatbaar bent voor infecties. Aptivus is specifiek ontwikkeld voor mensen met een variant van het virus die ongevoelig (resistent) is voor veel andere medicijnen tegen hiv.
Als u Aptivus/ritonavir en andere hiv-remmers gaat gebruiken zal uw arts regelmatig uw bloed controleren. De hoeveelheid virus in uw bloed wordt dan gemeten, net als het aantal CD4-cellen (een indicatie voor de kracht van uw afweersysteem). Als de hoeveelheid virus daalt en het aantal CD4-cellen stijgt, dan weet u dat de medicatie bij u goed werkt.
U moet Aptivus altijd gebruiken in combinatie met ritonavir. Zonder ritonavir werkt Aptivus niet goed en kan het virus ongevoelig worden voor het middel.
Als u allergisch bent voor tipranavir of voor één van de andere bestanddelen in het middel, neemt u dan geen Aptivus. De samenstelling van Aptivus vindt u in de bijsluiter. Als uw arts u heeft verteld dat u bepaalde suikers niet verdraagt, neem dan contact op met uw arts voor u Aptivus inneemt; Aptivus bevat een kleine hoeveelheid sorbitol. Als u in het verleden ernstig verslaafd bent geweest aan alcohol, bespreekt u dat dan met uw arts. In Aptivus en in ritonavir zit namelijk een zeer kleine hoeveelheid alcohol: per dosering evenveel als in een theelepel wijn of in twee theelepels bier.
Een hiv-infectie moet altijd worden behandeld met combinatietherapie: u gebruikt meerdere medicijnen tegelijkertijd, om het virus zo krachtig mogelijk te remmen en om te voorkomen dat het virus ongevoelig wordt. U moet Aptivus/ritonavir dus altijd gebruiken samen met andere hiv-remmers. Lees en bewaar altijd de bijsluiters van alle geneesmiddelen die u gebruikt en neem contact op met uw arts of apotheker als u vragen hebt.
6
U krijgt Aptivus in zachte capsules met een zwarte opdruk TPV 250. U ontvangt Aptivus in flesjes met 120 capsules; elk flesje is voldoende voor één maand.
Combinatietherapie Een hiv-infectie wordt altijd behandeld met een combinatie van medicijnen. Op die manier kan het hiv krachtig worden geremd en blijven de medicijnen langer werkzaam. Uw arts zal doorgaans hiv-remmers met elkaar combineren die op een verschillende manier het virus aanpakken. Op dit moment worden de volgende klassen gebruikt: non-nucleoside reverse transcriptaseremmers, nucleoside en nucleotide analoge reverse transcriptaseremmers, proteaseremmers en entree-remmers. Op dit moment is er weinig ervaring met de combinatie van Aptivus en non-nucleoside reverse transcriptaseremmers (efavirenz en nevirapine). Daarom zal uw arts voorzichtig zijn met die combinatie.
Altijd samen! Begin pas met het gebruiken van Aptivus als u ook ritonavir en de andere hiv-remmers hebt gekregen die de arts u heeft voorgeschreven, zodat u vanaf het begin meteen de complete combinatie gebruikt. Adviezen om te voorkomen dat u zonder pillen komt te zitten: • vraag altijd om een recept dat iets langer doorloopt dan de dag van uw volgende afspraak bij de arts; • lever uw recept tijdig in bij de apotheek; vaak moeten uw medicijnen worden besteld.
Aptivus verlaagt bij het gelijktijdig gebruik van andere proteaseremmers de hoeveelheid die van deze middelen wordt opgenomen in het bloed. Daarom zal uw arts tot deze combinatie niet lichtvaardig besluiten. Aptivus/ritonavir kan worden gecombineerd met de fusieremmer enfuvirtide (T20/Fuzeon).
7
Therapietrouw Bij de behandeling van een hiv-infectie is het heel belangrijk dat u uw medicijnen iedere dag twee maal op ongeveer dezelfde tijd slikt. Soms zult u daarvoor uw leven aan uw pillen moeten aanpassen, en dat is geen eenvoudige opgave. Als u uw pillen overslaat of te laat inneemt, kan het virus resistent (ongevoelig) worden, waardoor Aptivus niet meer goed werkt. Als u uw pillen te vroeg inneemt, dan kunnen bijwerkingen heviger zijn dan nodig is. Als u eerder hiv-remmers hebt gebruikt, dan hebt u hier ervaring mee. Dat kan het nu makkelijker voor u maken, omdat u uw zwakke plekken hebt leren kennen. Aan de andere kant had u toen mogelijk andere innamevoorschriften (bijvoorbeeld zonder voedsel), waardoor u nu toch weer moet ‘wennen’. Aptivus en ritonavir moet u tweemaal daags innemen; zorg ervoor dat er steeds ongeveer twaalf uur tussen uw slikmomenten zit. Het maakt niet uit welk tijdstip u kiest voor uw medicijnen, als u maar steeds ongeveer dezelfde tijdstippen aanhoudt (met de overgang naar zomer- en wintertijd hoeft u geen rekening te houden). Kies tijdstippen die het voor u het makkelijkst maken om elke dag op tijd uw pillen te slikken met wat voedsel. Als u een ochtendmens bent, dan zult u eerder kiezen voor 8.00
8
uur en 20.00 uur, als u een avondmens bent dan is 11.00 uur en 23.00 uur makkelijker. Als u werkt en u bent op uw werk niet open over uw hiv, dan is het voor u waarschijnlijk prettig om uw medicijnen te slikken voordat u naar uw werk gaat, en dan weer aan het begin van de avond. Er is niet onderzocht wat het effect is van het ‘uitspreiden’ van de acht capsules Aptivus en ritonavir over de dag (bijvoorbeeld omdat u moeite hebt om een aantal pillen achter elkaar door te slikken). Bespreek in dat geval met uw arts en/of uw hiv-consulent wat de mogelijkheden zijn om het slikken van uw hiv-remmers in de tijd te spreiden. Het apart van elkaar slikken van Aptivus en ritonavir wordt niet aanbevolen. Overleg met uw hiv-verpleegkundige hoe u ervoor kunt zorgen dat u uw medicijnen zo regelmatig mogelijk gebruikt. Hij of zij kan u allerlei tips geven. Hieronder volgen er vast een paar. • Veel mensen gebruiken een pillenwekker, een horloge met een alarmsignaal of het alarm van een mobiele telefoon om hun pillen niet te vergeten. • Als het tijd is om te slikken, neem dan meteen uw pillen. Anders loopt u het risico dat u na een half uur nog wel weet dat u aan uw pillen hebt gedacht, maar dat u niet meer weet of u ze hebt geslikt.
• Als u een pillendoos voor de hele week gebruikt, dan hoeft u geen flessen en dozen mee te nemen als u buiten de deur bent. Bovendien kunt u dan altijd achteraf controleren of u uw pillen inderdaad hebt geslikt en krijgt u vanzelf een beeld van uw nauwkeurigheid bij het slikken. Bij uw verpleegkundige kunt u terecht voor een pillendoos, bijvoorbeeld van Boehringer Ingelheim, de fabrikant van Aptivus. U kunt ook naar een pillendoos vragen bij uw apotheek of bij de drogist. • Het is handig om op verschillende plekken wat pillen in voorraad te hebben: bij uw familie, op uw werk, in uw auto, in uw tas (let wel op de temperaturen in de zomer). Dan hoeft u niet naar huis als u uw pillen eens vergeten bent. Zorg er wel voor dat u daar dan ook iets bewaart dat u erbij kunt eten. Zorg er ook voor dat u die pillen regelmatig vervangt, omdat Aptivus niet langer dan zestig dagen buiten de koelkast mag blijven, en ritonavir niet langer dan dertig dagen (beide bij maximaal 25° C).
Tips voor het precies innemen van uw pillen vindt u ook in de brochure ‘Combinatietherapie tegen hiv’, die u bij uw verpleegkundige kunt opvragen. Deze tekst is verkrijgbaar in een aantal verschillende talen, waaronder zelfs Swahili en Amhaars. Stop nooit met uw hiv-remmers zonder overleg met uw arts. Als u zonder overleg stopt dan bestaat de kans dat het virus ongevoelig wordt voor uw medicijnen, en dat ze niet meer goed werken.
Vergeten in te nemen? Als u bent vergeten om Aptivus in te nemen, slik dan meteen alsnog twee pillen Aptivus en twee pillen ritonavir met wat voedsel. Als u merkt dat u het vergeten bent op het moment dat het al weer tijd is voor de volgende dosis, neem dan geen dubbele dosis.
9
Aptivus bewaren
Wat is de dosering van Aptivus?
Aptivus en ritonavir moet u in de koelkast bewaren (niet in het vriesvak). Als u een flesje met Aptivus uit de koelkast hebt gehaald, dan kunt u dat flesje maximaal zestig dagen bewaren buiten de koelkast, tot 25° C (ritonavir dertig dagen). Het is handig om de datum op het flesje te schrijven als u het uit de koelkast haalt, dan kunt u later nog controleren of het niet te lang buiten de koelkast is geweest.
De gebruikelijke dosering van Aptivus is als volgt: u neemt iedere keer twee capsules Aptivus en twee capsules ritonavir, en dat doet u tweemaal per dag.
Als u een pillendoos gebruikt, voor een dag of een week, dan kunt u dus uw pillendoos vullen met Aptivus en ritonavir en de pillendoos gewoon buiten de koelkast bewaren (tot 25° C). Als u een flesje met Aptivus langer dan 60 dagen buiten de koelkast hebt bewaard, óf als de uiterste houdbaarheidsdatum (die op de fles staat) is verstreken, gebruik de capsules dan niet meer. Zet het flesje apart (zodat u de pillen niet per ongeluk tóch gebruikt), en lever het in bij de apotheek. Let erop dat kinderen niet bij uw medicijnen kunnen komen. De flessen waarin Aptivus worden geleverd hebben een kinderveilige sluiting.
10
Dit slikt u ’s ochtends
Dit slikt u ’s avonds
Plus uw andere medicatie
Plus uw andere medicatie
Kijk voor het gebruik van uw andere hiv-remmers in de bijsluiters, of vraag uw arts, verpleegkundige of apotheker hoe u uw andere hiv-remmers moet gebruiken.
Hoe moet u Aptivus innemen?
Als u moet overgeven
Slik de pillen in hun geheel door, zonder te kauwen en met een ruime hoeveelheid water. Dit gaat het best als u staat of rechtop zit.
Als u na het slikken van Aptivus moet overgeven, ga dan na hoe lang het geleden is dat u uw Aptivus en ritonavir capsules hebt geslikt.
Altijd met voedsel
• was dat minder dan vijf uur voor het overgeven: neem dan opnieuw Aptivus plus ritonavir in.*
U moet altijd iets eten als u Aptivus/ritonavir slikt (vlak ervoor of meteen erna). Daardoor werkt het middel beter en hebt u bovendien minder last van bijwerkingen. Het maakt niet uit wat u eet: bijvoorbeeld een boterham, een cracker, een maaltijd, een schaaltje yoghurt, wat fruit, een snack of een reep chocolade.
Vergeten in te nemen? Als u bent vergeten om Aptivus in te nemen, slik dan meteen alsnog twee pillen Aptivus en twee pillen ritonavir met wat voedsel. Als u merkt dat u het vergeten bent op het moment dat het al weer tijd is voor de volgende dosis, neem dan geen dubbele dosis.
• was dat meer dan vijf uur voor het overgeven, dan hoeft u niet opnieuw Aptivus en ritonavir in te nemen. Als u in het braaksel restanten van de Aptivus en ritonavir capsules ziet – ook al was het langer dan vijf uur geleden dat u ze slikte – neem dan opnieuw Aptivus en ritonavir capsules in. *De Nederlandse Vereniging van Aidsbehandelaren geeft bij hiv-remmers een algemene richtlijn van drie uur voor deze situatie. Voor Aptivus/ritonavir wijken wij daarvan af, omdat uit de internationale onderzoeken alleen informatie bekend is over het toepassen van een periode van vijf uur.
11
Bijwerkingen Net als alle andere medicijnen kan Aptivus bijwerkingen geven. Sommige bijwerkingen komen geregeld voor, andere zelden. Sommige mensen hebben veel last van bijwerkingen, andere heel weinig of zelfs helemaal niet. Sommige bijwerkingen zijn tijdelijk en gaan vanzelf over, andere zijn blijvend. Het is ook niet altijd duidelijk of klachten voortkomen uit de hiv-infectie of uit de medicijnen, en uit welke medicijnen precies. Houd uw lichaam goed in de gaten als u begint met nieuwe medicijnen en meld het altijd aan uw arts en verpleegkundige als u last hebt van bijwerkingen. Sommige bijwerkingen kunnen heel goed worden behandeld door uw arts. Andere bijwerkingen zijn moeilijk of niet te verhelpen. Wel kunt u soms leren omgaan met bijwerkingen, zodat u er minder hinder van hebt. In het hoofdstuk, ‘Omgaan met bijwerkingen’ (p. 14), leest u daar meer over. Als de periode tussen uw slikmomenten te kort is – dus als u uw pillen ‘te vroeg’ inneemt – kan de kans op bijwerkingen toenemen. De hoeveelheid werkzame stof in uw bloed wordt dan namelijk iets te hoog. Hoe preciezer u uw pillen inneemt, hoe minder bijwerkingen u zult ondervinden. In het onderzoek had meer dan één op de tien gebruikers van Aptivus last van diarree en/of misselijkheid (als u langdurig diarree hebt, bespreek dan met uw arts of er
12
een andere oorzaak kan zijn dan het gebruik van medicijnen). Ongeveer één op de tien gebruikers heeft last van milde tot matige huiduitslag, met of zonder bultjes, of overgevoeligheid voor zonlicht. Sommige gebruikers die huiduitslag kregen hadden ook pijn of stijfheid in hun gewrichten, het gevoel van een dichtgeknepen keel of jeuk over het hele lichaam. Minder dan één op de tien (maar meer dan één op de honderd) gebruikers had last van overgeven, buikpijn, winderigheid, vermoeidheid of hoofdpijn. Bijwerkingen die voorkomen bij minder dan één op de honderd gebruikers vindt u in de bijsluiter. Bij sommige patiënten met een hiv-infectie in een vergevorderd stadium kunnen bij het begin van de behandeling met Aptivus ontstekingsverschijnselen terugkomen die voorkwamen bij eerdere infecties. Aangenomen wordt dat dit komt door het herstel van de afweer. Na het herstel gaat het lichaam infecties bestrijden die nog aanwezig zijn, maar waarop het lichaam eerder niet kon reageren. Daardoor kunt u zich ziek gaan voelen. Als u reacties bij uzelf opmerkt die u herkent van eerdere infecties, waarschuw dan meteen uw arts.
Kunt u autorijden als u Aptivus hebt gebruikt? Het gebruik van proteaseremmers, waartoe Aptivus/ ritonavir behoort, kan leiden tot spierpijn en slappe of pijnlijke spieren. Dit komt vooral voor in combinatie met een andere klasse hiv-remmers: de nucleoside reverse transcriptaseremmers. In zeldzame gevallen heeft dit geleid tot ernstige spieraandoeningen (rhabdomyolyse). Door (langdurige) behandeling van een hiv-infectie kan in het bloed de hoeveelheid van bepaalde vetten, van glucose of van melkzuur stijgen. Soms treedt een verminderde gevoeligheid voor insuline op. Daarom zal uw arts regelmatig uw bloed onderzoeken.
Het is niet onderzocht of Aptivus het vermogen om auto te rijden of machines te bedienen beïnvloedt. N.B. Aptivus bevat een zeer kleine hoeveelheid alcohol (100 mg per pil, dus 200 mg per dosering) en ritonavir 12 mg per pil, dus 24 mg per dosering. Dat is bij elkaar vergelijkbaar met de hoeveelheid alcohol in een theelepel wijn of in twee theelepels bier. De invloed hiervan op de rijvaardigheid is te verwaarlozen.
Ook kan door langdurige behandeling de verdeling van vet over het lichaam veranderen. De armen, de benen en het gezicht kunnen magerder worden. De buik, borsten en het bovenste deel van de rug en de nek kunnen dikker worden. Het optreden van deze bijwerking is heel wisselend; sommige gebruikers krijgen er last van, andere helemaal niet. Meld het aan uw arts als u denkt dat één van deze verschijnselen bij u optreedt.
13
Omgaan met bijwerkingen Als het niet lukt om bijwerkingen effectief te behandelen, dan kunt u soms leren omgaan met de bijwerkingen, waardoor u er minder hinder van hebt.
Diarree Als u langdurig diarree hebt, is het belangrijk om te onderzoeken of de diarree niet een andere oorzaak heeft dan het gebruik van medicijnen (bijvoorbeeld een infectie). Als de diarree helemaal niet kan worden behandeld, let dan op uw voeding. Neem extra vocht (water, bouillon of thee), en extra zout en suiker. U kunt baat hebben bij het laten staan van bepaalde voedingsmiddelen (koffie, sambal, suiker, melk, alcohol, zacht fruit zoals meloen). Dat verschilt van mens tot mens, en is een kwestie van uitproberen. Blijf vezels eten, want vezels binden de ontlasting. Volkorenbrood, zilvervliesrijst, muesli, brinta, rauwkost en stevig fruit zoals appels bevatten veel vezels. Als u het huis uit gaat, en u voelt zich onzeker door uw diarree, dan kunt u maandverband in uw ondergoed dragen. Neem altijd wat tissues mee, zodat u op een vreemd toilet niet zonder wc-papier zit. Zorg voor reservekleding op plaatsen waar u vaak komt of in uw auto. Ook kunt u uw arts vragen om anaaltampons, die soms kunnen helpen om controle te houden over uw ontlasting. Als uw diarree ernstig is en lang aanhoudt, dan kan uw arts onderzoeken of uw medicijnen wel goed in het lichaam worden opgenomen. 14
Jeuk Hevige jeuk kan een zeer lastige kwaal zijn. Krabben maakt de jeuk vaak erger. Probeer in plaats van te krabben met uw vlakke hand op de jeukende plek te kloppen. Douche wat minder heet en wat minder vaak dan u gewend bent en gebruik zo weinig mogelijk zeep. Droog uw lichaam niet af (dat kan jeuk opwekken of erger maken), maar dep uzelf droog met een handdoek of laat uw lichaam opdrogen terwijl u op een handdoek ligt. Als u een droge huid hebt, dan kan een vette crème de jeuk milder maken. Het gebruik van (medicinale) cannabis kan de beleving van jeuk erger maken. Uw arts kan u ook een mentholcrème voorschrijven. Die maakt de jeuk beter te verdragen.
Vermoeidheid Vermoeidheid kan u erg belemmeren bij uw doen en laten. Probeer, ook als u erg vermoeid bent, toch in beweging te blijven (wandelen, fietsen, tuinieren), zodat u uw soepelheid en conditie niet verliest. Zorg voor voldoende nachtrust, neem regelmatig een pauze tijdens uw bezigheden en stel prioriteiten: als u niet meer alles kunt doen wat u zou willen, concentreer u dan op de dingen die voor u het belangrijkst zijn. Probeer te voorkomen dat u al uw energie besteedt aan verplichtingen, en dat u niets meer overhoudt om dingen te doen waarvan u geniet.
Als u lijdt aan hepatitis, hemofilie of diabetes
Zwangerschap en borstvoeding
Hepatitis
Als u zwanger bent of zwanger wilt worden, bespreek dat dan met uw arts. Het is namelijk niet vastgesteld dat Aptivus veilig gebruikt kan worden tijdens de zwangerschap.
Als u hepatitis B of hepatitis C hebt, of andere matige tot ernstige leverproblemen, dan kan uw arts u op basis van bloedonderzoek adviseren om (nog) geen Aptivus te gebruiken, of om uw leverfuncties wat vaker te laten onderzoeken. Als u klachten hebt die te maken kunnen hebben met hepatitis (overgeven, koorts, malaise, buikpijn, vermoeidheid, geelheid in de ogen, donkere urine en lichtgekleurde ontlasting), breng uw arts dan meteen op de hoogte.
Hemofilie Als u type A of B hemofilie hebt kan er een verhoogd risico zijn op bloedingen.
Diabetes Als u diabetes hebt, dan kan die erger worden. Bespreekt u dit met uw arts.
Geef geen borstvoeding als u hiv-geïnfecteerd bent, ook niet als u Aptivus gebruikt. Kinderen kunnen door borstvoeding geïnfecteerd worden met het hiv-virus.
Moet u oppassen bij het vrijen? Als u orale anticonceptiva gebruikt (‘de pil’) om niet zwanger te worden, kunt u nu beter andere voorzorgsmaatregelen nemen (bijvoorbeeld een condoom, spiraaltje of pessarium gebruiken). Aptivus kan namelijk de werking van de pil verminderen, zodat u alsnog zwanger wordt. Bovendien kan de combinatie van de pil en Aptivus leiden tot huiduitslag. Bij een succesvolle behandeling vermindert Aptivus sterk de hoeveelheid virus in uw lichaam, maar het is niet vastgesteld dat de hiv-infectie daardoor niet meer besmettelijk is. Door een condoom te gebruiken bij het vrijen kunt u overdracht van de hiv-infectie voorkomen.
15
Combinatie van Aptivus met andere medicijnen Sommige medicijnen mag u niet in combinatie met Aptivus gebruiken, omdat u dan ernstige bijwerkingen kunt krijgen, of omdat Aptivus of die andere medicijnen dan niet goed werken. Dat zijn soms medicijnen die alleen op recept verkrijgbaar zijn, maar soms ook middelen die gewoon bij de drogist te koop zijn, zoals sint-janskruid. Bespreek altijd met uw arts welke andere geneesmiddelen u gebruikt en wat andere artsen u voorgeschreven hebben. Bespreek ook homeopathische geneesmiddelen, voedingssupplementen en zelfzorgmiddelen. Begin niet met het gebruiken van nieuwe middelen zonder overleg met uw arts of apotheker. In de tabellen in deze brochure worden de stofnamen gegeven; die staan altijd op de verpakking. De merknamen kunnen heel anders zijn. Met andere middelen moet u heel voorzichtig zijn als u Aptivus/ritonavir gebruikt. Ook voor deze middelen geldt dat u ze alleen mag gebruiken na overleg met uw arts.
Niet gebruiken in combinatie met Aptivus/ritonavir: • rifampicine (bij tuberculose) • cisapride (bij maagproblemen) • pimozide of sertindol (bij schizofrenie) • triazolam (bij angststoornissen of slaapproblemen) • ergotamine derivaten (bij de behandeling van hoofdpijn) • astemizol of terfenadine (gebruikt bij behandeling van allergieën of hooikoorts) • de statines simvastatine of lovastatine (om het cholesterolgehalte in het bloed te verlagen). Het middel pravastatine kan wél worden gebruikt. • amiodaron, bepridil, flecaïnide, propafenon of kinidine (bij hartaandoeningen). • sint-janskruid (Hypericum perforatum)
16
Alcohol, (party-)drugs en cannabis Pas goed op met Aptivus/ritonavir in combinatie met: • sildenafil, vardenafil, tadalafil (bij erectiestoornissen) • disulfiram (bij alcoholverslaving) • fluticason (bij astma) • atorvastatine (verlaging cholesterolgehalte in het bloed) • metronidazol (bij infecties) • methadon (morfinevervanger) • orale anticonceptiva (‘de pil’) • oestrogenen en andere vrouwelijke hormonen (zoals bij hormoonsuppletietherapie, bijvoorbeeld om ongesteldheid te reguleren of ongesteldheidsklachten te verminderen.)
Het gebruik van alcohol kan in het algemeen gezondheidsrisico’s met zich meebrengen. Er zijn geen aanwijzingen dat een matig gebruik van alcohol door Aptivus-gebruikers extra risico’s veroorzaakt. Als u Aptivus/ritonavir gebruikt en u gebruikt ook drugs en (medicinale) cannabis, is het belangrijk dat u uw gebruik van deze middelen open bespreekt met uw arts (onder drugs verstaan we onder andere cocaïne, heroïne, methadon, xtc, ghb en speed). Die openheid kan voorkomen dat u ernstige gezondheidsproblemen krijgt. Van xtc is bekend dat de combinatie met proteaseremmers (de groep medicijnen waartoe Aptivus behoort) levensgevaarlijk kan zijn. Als u naast Aptivus erectiemiddelen gebruikt, dan kunnen die erectiemiddelen tot ernstige bijwerkingen leiden. Aptivus verlaagt de bloedspiegels van methadon. Het gebruik van Aptivus/ritonavir in combinatie met (medicinale) cannabis en (party-)drugs is niet onderzocht. Dat betekent dat u bij gecombineerd gebruik risico’s loopt en dat onbekend is hoe groot die risico’s zijn.
17
Hebt u nog vragen? Als u na het lezen van deze brochure en de bijsluiter nog vragen hebt, neem dan contact op met uw arts of de verpleegkundige in het ziekenhuis of met uw apotheker.
Nuttige adressen Hiv Vereniging Nederland De Hiv Vereniging Nederland is een landelijke belangenorganisatie die zich inzet voor alle mensen met hiv en betrokkenen. Voor vragen over leven met hiv (medisch, juridisch, vragen over verzekeringen of activiteiten van de vereniging) kunt u telefonisch terecht bij de – vaak hivpositieve – vrijwilligers van de Informatielijn van het Servicepunt van de Hiv Vereniging. Daar kunt u ook informatie krijgen over allerlei andere organisaties die werkzaam zijn op het gebied van hiv en andere soa, gezondheidsbevordering, homo- en lesbische gezondheid, verslavingszorg en dergelijke. Op de website van de Hiv Vereniging vindt u links naar een groot aantal Nederlandse en buitenlandse websites met informatie over hiv en aids. Telefoon: 020 689 25 77, te bereiken op werkdagen van 14.00 tot 22.00 uur (indien gewenst anoniem). website: www.hivnet.org.
18
Aids Soa Infolijn De Aids Soa Infolijn is een landelijke informatielijn voor mensen met vragen over veilige seks, hiv en andere seksueel overdraagbare aandoeningen (soa). U kunt hier ook terecht voor vragen over vaccinaties bij de GGD’en. 0900 - 204 204 0 of 0900 – AIDSSOA (€ 0,10 per minuut) E-mailadres:
[email protected] (kosteloos, binnen drie werkdagen antwoord).
GGD Voor informatie over reizen en voor controle op seksueel overdraagbare aandoeningen. U kunt er terecht voor een consult bij een sociaal verpleegkundige. Kijk voor een GGD bij u in de buurt op www.ggd.nl, of bel met GGD Nederland, telefoon 030 – 25 23 004.
Notities
Vragen aan HIV-consulent
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
19
Boehringer Ingelheim bv, Comeniusstraat 6, 1817 MS Alkmaar, tel + 31 (0)72 566 2424, fax + 31 (0)72 561 3440, www.boehringer-ingelheim.nl
