waterkampioen op reis
Düsseldorf
Koblenz
Mainz
Krems-Wenen
Aschaffenburg
Gewoon gastvrij
74
05 // 2011 // anwbwatersport.nl
Würzburg
BAMBERG
REGENSBURG
LINZ
KREMS
WENEN
BOEDAPEST
Etappe 10 Van Krems Naar Wenen Afstand 76 kilometer Aantal sluizen 2 Het doel van deze etappe is Wenen, maar vergeet niet onderweg te genieten! De bergen houden bij Greifenstein ongeveer op, maar de Donau is hier op zijn mooist. Met flinke stroming mee is onze stuurautomaat een uitkomst.
De tiende etappe is een korte. Nog geen tachtig kilometer zijn Daniëlle Berloth en Jan Briek verwijderd van Wenen. Kilometers die ze absoluut niet hadden willen missen. TEKST: DANIËLLE BERLOTH // FOTO’S: BERTEL KOLTHOF, JAN BRIEK
V
anwege de verkeersdrukte in Duitsland (de vakanties zijn er net begonnen) nemen Jan Briek en ik het roer pas laat op zaterdagmiddag in de haven van Krems over. We besluiten de eerste dag daar te blijven, om niet in de avond in de volgende haven aan te hoeven meren. Op een terras in Krems, dat zo op het eerste gezicht een aardig stadje is, eten we verse karper, die zo uit de Donau is gevist, en lekkere goulash met knoedels. Wanneer we ons op zondag klaarmaken voor vertrek, blijkt onze Duitse buurman Günther van harte bereid om ons nog wat tips voor onderweg te geven. Hij was ook van plan met zijn boot tot Boedapest te varen, maar heeft daar vanaf gezien. Vanwege de vele regenval is de stroming zo krachtig, dat hij de terugreis met zijn motorboot vanuit die stad niet zag zitten en Bratislava tot eindbestemming heeft verkozen. In Krems treffen wij Günther en zijn gezin op de terugweg. Met de nodige extra informatie en na betaling van het stevige havengeld - 69 euro voor drie nachten - laten we Krems achter ons. Na slechts enkele uren varen en een sluis met 16 meter verval duiken we op aanraden van Günther de piepkleine haven van Altenwörth in. Omdat ons snoer te kort is, kunnen we geen gebruik maken van de walstroom in de haven, maar dat missen we ook eigenlijk niet. Wat we wel missen in Altenwörth: iets te doen. Op het terras van deze verenigingshaven met camping treffen we een aantal allervriendelijkste, vakantievierende Oostenrijkers. Onder hen een opa met zijn kleindochter, die klaagt dat haar zomervakantie er al bijna opzit. Nog maar één maand, verzucht ze….
ANWBWATERSPORT.NL // 2011 // 05
75
waterkampioen op reis
Logboek ZO 1 AUGUSTUS KREMS – ALTENWÖRTH Afstand: 23 kilometer Motoruren: 2,5 Brandstofverbruik: 6 liter MA 2 AUGUSTUS ALTENWÖRTH - TULLN Afstand: 17 kilometer Motoruren: 1,8 Brandstofverbruik: 8 liter WO 4 AUGUSTUS TULLN – WENEN Afstand: 36 kilometer Motoruren: 4 Brandstofverbruik: 9 liter
Geen feest Als we vanavond nog iets willen eten, moeten we volgens de havengasten naar ‘het dorp’. Boodschappen doen kunnen we vergeten, want het is zondag. In het plaatsje zou een soort dorpsfeest aan de gang zijn, waar we zo aan kunnen schuiven. Niets blijkt minder waar; op het terrein van de plaatselijke voetbalvereniging staan weliswaar een feesttent en een aantal lange tafels, maar het aantal bezoekers is zo gering dat het onmogelijk is om aan te schuiven zonder op te vallen. En zo brutaal zijn we niet. Verder is Altenwörth niet meer dan enkele tientallen (overigens prachtige) huizen, zonder dorpskern, winkels of restaurants. Onderweg kopen we nog een krant. Dat werkt zo: je stopt 90 cent in het daarvoor bestemde bakje en pakt de krant uit de open plastic zak die eronder hangt. Eerlijke mensen, die Oostenrijkers. Terug aan boord eten we zelfgemaakte pasta die prima smaakt. De voorzieningen in de haven zijn minimaal. De douche en het toilet delen dezelfde sleutel, dus als een van beide wordt gebruikt, kan de deur van de ander niet op slot. Het kan dus gebeuren dat wanneer je net je haar in de shampoo hebt gezet, iemand met hoge nood aan de deur komt rommelen. Daarnaast heeft de doucheruimte een groot raam zonder gordijn of andere mogelijkheden tot verduistering. Als je dus niet in je blote kont ten overstaan van de andere havengasten wilt douchen, neem dan een extra handdoek mee, die je gebruikt als gordijntje. Ik vind het in ieder geval niet zo erg dat we al na een dag afscheid nemen van Altenwörth. Tulln Volgende bestemming: Tulln. Na een paar uur varen leggen we de Tijgerhaai aan een steiger pal aan het centrum waar we alleen tijdelijk mogen liggen. Het hout van de steiger is zo droog dat onze 76
05 // 2011 // anwbwatersport.nl
landvasten binnen no time zijn versierd met honderden vlijmscherpe splinters. We winnen informatie in bij de plaatselijke VVV, maar niet voordat we onszelf hebben getrakteerd op koffie met gebak bij de Konditorei op het marktplein van het stadje. We bezoeken te voet de tuinen van Tulln, die prachtig zijn, maar waarschijnlijk nog mooier in het voorjaar. Hartje zomer zijn veel planten en bloemen over hun hoogtepunt heen, maar de keurig aangelegde plantsoenen in alle denkbare thema’s blijven prachtig om te zien. Verder is er een speeltuin met uitkijktoren, een terras aan het water en een bijenkolonie, die door een plexiglasplaat die tegen een omgezaagde boom is geschroefd van heel dichtbij te zien is. We varen door naar de jachthaven van Tulln, waar we worden opgewacht door de havenmeester. Handig om van tevoren even te bellen dat je komt. We krijgen een prachtige plek direct naast het havengebouw. Met de fiets gaan we Tulln in waar we met zijn tweeën heerlijk eten en zelf gebrouwen bier drinken voor dertig euro. De volgende dag gaan we naar het Egon Schiele-museum. Met vreselijk jeukende benen, want de muggen hebben ons (waarschijnlijk in de tuinen van Tulln) goed te
GEHEEL LINKS St. Stefan kerk in Tulln. LINKS Markt in Tulln. ONDER Het Egon Schiele museum werd in 1990 geopend, 100 jaar na de geboorte van de kunstenaar.
Opmerkelijk In Altenwörth staat een kerncentrale die dienst doet als museum. Dat komt zo: de centrale was helemaal af en had zelfs al een keer proefgedraaid, toen een referendum uitwees dat de bevolking eigenlijk helemaal niet op kernenergie zat te wachten. 49 procent was voor, 51 procent tegen. Het museum is een herinnering aan iets dat nooit is geweest.
grazen gehad. Draag dus een lange broek als je erheen gaat! Kunstenaar Egon Schiele, geboren in Tulln, werd maar 28 jaar, maar leidde een bewogen leven. Hij liet zeer jonge meisjes naakt poseren, bracht enkele dagen door in de gevangenis en stierf uiteindelijk aan de Spaanse griep. Zijn tekeningen en schilderijen zijn apart, bijzonder en soms grappig, dus het museum is het bezoeken waard. We maken nog wat foto’s in de St. Stefankerk, maar een aanrader zijn het gebouw en de inrichting niet. Het kleine centrum van Tulln is dat wel. Het is geen metropool, maar er is voldoende te zien en te doen. De winkels zijn talrijk, er is een markt op vrijdag en de lokale bevolking is uiterst gastvrij. VETTE HAP Na nog een nacht in de haven van Tulln vertrekken we naar onze eindbestemming van deze tiende etappe. Het is nog maar een kleine veertig kilometer varen met één sluis, bij Greifenstein. Vlak na deze sluis pikken we collega Hanneke Spijker en fotograaf Bertel Kolthof op, die ons de laatste dagen in Wenen komen vergezellen. Op de kade eten we nog wat bij een eettentje waar uitsluitend vette hap te krijgen is. Op het veldje grazen twee paarden vlak voor een
reclamebord dat de ‘paarden-leberkäse’ (letterlijk leverkaas, een vleesspecialiteit die op geen enkele Oostenrijkse menukaart ontbreekt) aanprijst van een slagerij in de buurt. Daarna zetten we koers naar Wenen, waar de opera, de Spaanse Rijschool, tientallen traditionele koffiehuizen en de paleizen van de Habsburgers (Sissi!) op ons wachten.
Meer informatie en tips op www.waterkampioenopreis.nl ANWBWATERSPORT.NL // 2011 // 05
77
WATERKAMPIOEN OP REIS
DÜSSELDORF
KOBLENZ
MAINZ
SCHLOß SCHÖNBRUNN
HET PRATER
SPAANSE RIJSCHOOL
Het zomerverblijf van de
Een gratis toegankelijk
De paarden die tijdens de
keizerlijke familie is goed
stadspark waar onder
shows in de Spaanse Rij-
voor een hele dag ver-
meer tientallen kermisat-
school worden ingezet,
maak. Op het terrein rijdt
tracties en eettentjes staan.
worden gefokt op een
een treintje waar je voor
Een ervan is een reuzen-
stoeterij in Piber, in de
6 euro onbeperkt in en uit
rad uit 1896. Het bijna 65
bergen van Oostenrijk. Wij
mag stappen. Wij vergaap-
meter hoge rad draait met
zagen in de rijschool een
ten ons in het rijtuigen-
houten ‘wagons’ in het
presentatie van de merries
museum aan de voertui-
rond, dus ook als je hoog-
met de nieuwe veulens.
gen waarmee Sissi zich
tevrees hebt, kun een ritje
Ook een aantal jonge
in de 19e eeuw echt liet
met het rad best wagen.
hengsten werd voorgesteld.
vervoeren.
HOFZUCKERBÄCKER
THEATER AN DER WIEN
DONAUTURM
L. HEINER
In het Theater an der Wien
De 252 meter hoge Euro-
Traditionele Konditorei met
zagen wij Johann Strauss’
mast van Wenen. Met een
prachtige huiskameraan-
Die Fledermaus. Door een
lift ga je binnen enkele
kleding, waar wij heerlijke
lichtkrant konden we goed
seconden naar de boven-
Sacherpunchtorte aten.
volgen waar het verhaal
ste etage. Daar zit ook een
Vier van deze juweeltjes
over ging. Het theater ligt
restaurant dat heel lang-
maakten in een houten
pal naast de Naschmarkt,
zaam ronddraait. Vanaf het
kistje de overtocht naar
waar je voor de voorstel-
terras onder het restaurant
Nederland, voor het thuis-
ling prima kunt eten. Kaar-
kun je met helder weer
front. Uiterst vriendelijk
ten zijn er al vanaf 11 euro.
mooie foto’s maken.
personeel.
Het programma vind je op www.theater-wien.at
78
ASCHAFFENBURG
05 // 2011 // ANWBWATERSPORT.NL
WÜRZBURG
BAMBERG
REGENSBURG
LINZ
Stadsportret
Wenen Wonderstad
KREMS
WENEN
BOEDAPEST
De hoofdstad van Oostenrijk heeft alles. Uiteraard word je overspoeld door historie, maar er is ook de hippe Naschmarkt, musea met moderne kunst, moderne opera’s en fijne restaurants. TEKST: DANIËLLE BERLOTH // FOTO’S: BERTEL KOLTHOF
ANWBWATERSPORT.NL // 2011 // 05
79
waterkampioen op reis
Schloß Schönbrunn
Albertina Museum Albertina biedt onderdak aan de grootste collectie tekeningen en etsen ter wereld. De beroemdste daarvan is De Haas van Dürer. Het origineel wordt angstvallig in een klimaatgecontroleerde kelder bewaard; in het museum hangt een - natuurgetrouwe replica. Albertina koketteert wel met het beroemde haasje. In de museumshop is het dier op van alles en nog wat vereeuwigd. Van koffiemokken tot T-shirts en van legpuzzels tot handdoeken.
Z
o over de Donau de wereldstad Wenen binnenvaren geeft een behoorlijke kick! We leggen aan in de Marina Wien. Het Donaukanaal dat door de stad loopt ligt weliswaar dichter bij de binnenstad, maar met de hoge kades zie je daar vervolgens niks van. Bovendien mag je er maar van een kant invaren, dus moet je eerst een stuk doorvaren en dan tegen de stroming weer terug. Dat de draadvleugelboot uit Bratislava er met een heleboel kilometers per uur ook vaart, maakt de argumenten om voor Marina Wien (langs de ‘gewone’ Donau) te kiezen compleet. Ons drukke programma - je bezoekt tenslotte een wereldstad brengt ons eerst naar het Prater, een groot stadspark dat voor een deel is ingericht als attractiepark. We draaien een rondje in het Weense reuzenrad dat na een grote brand in 1944 bijna compleet moest worden herbouwd. Maar veruit het grootste deel van de dag zwerven we over het landgoed bij Schloß Schönbrunn. Het enorme paleis diende ooit als zomerpaleis voor de Habsburgers. We stappen in een treintje dat over het gigantische landgoed rijdt en waar je op- en af kunt stappen. Zo kun je er de dierentuin bezoeken, de prachtige tropische kas bekijken en je vergapen aan de rijtuigen in het rijtuigenmuseum. Hier is ook een van de originele jurken van keizerin Elisabeth (Sissi) te zien. Het mag duidelijk zijn dat de mensen toen kleiner waren dan nu, maar de taille van de keizerin moet toen ook al ieniemienie geweest zijn. Verder zijn in het museum allerlei gebruiksvoorwerpen van het keizerlijk paar te zien en uiteraard tientallen originele rijtuigen, de optoming van de paarden en schilderijen van alle edele dieren die destijds de keizerlijke stallen bevolkten. Het echtpaar reed met zweepjes waarvan het handvat
80
05 // 2011 // anwbwatersport.nl
was versierd met het portret van de ander. In een vitrine ligt de staart van het favoriete paard van Franz Joseph. Omdat je voor alle attracties op het landgoed (behalve het landgoed zelf) een toegangsbewijs nodig hebt, kan een bezoek aan Schönbrunn behoorlijk in de papieren lopen. Probeer daarom van tevoren in het bezit te komen van een combinatieticket, waarmee je voor een vaste prijs overal naar binnen mag. Bijzondere operette Voordat we Die Fledermaus van Johann Strauss gaan bewonderen, eten we iets bij een eettentje op de Naschmarkt. Meer dan wat sneeën brood en allerlei soorten gesneden vleeswaar is het niet, maar we zitten middenin de hippe markt en zien hoe de inwoners van Wenen met tassen vol etenswaren langs de kraampjes struinen. Zonder enige kennis van opera’s en operettes hebben we gekozen voor Die Fledermaus in het Theater an der Wien. De Wiener Staatsoper heeft zomerreces, vandaar. Het blijkt gelukkig helemaal geen verkeerde keuze. Vooral hoofdrolspeelster Nicola Beller Carbone maakt grote indruk. Een
Vanuit het reuzenrad in het Prater, het bekendste park in Wenen, heb je een prachtig uitzicht over de stad.
lichtkrant geeft flarden van de tekst weer, zodat je toch enigszins meekrijgt waar het verhaal over gaat. Maar ook als dat niet zo is, geven het spel en de zang voldoende vertier voor een avond cultureel genieten. De moderne versie van Die Fledermaus is grappig, mooi en met een balletintermezzo tegen het einde ook verrassend. NIEUWE GENERATIE Een dag later bezoeken we de Spaanse Rijschool. Na enig aandringen is ons een bezoek achter de schermen beloofd, waar ik al wekenlang naar uitkijk. Normaliter krijgen bezoekers van de rijschool een spectaculaire show met lipizzaner hengsten voorgeschoteld, maar in de zomermaanden gaat het anders. De hengsten gaan op vakantie in de bergen van Oostenrijk en maken plaats voor de nieuwe generatie paarden. In de piste van de rijschool worden de veulens die in het voorjaar zijn geboren gepresenteerd. Daarna wordt een zestal driejarige hengsten losgelaten die al vechtend en stoeiend de arena onveilig maken. In het najaar begint de opleiding van deze ‘pubers’, die pas over enkele jaren voor het eerst een echt optreden zullen verzorgen.
Tijdens de rondleiding na afloop wordt mij voor het eerst duidelijk dat de capriolen die in de Spaanse Rijschool worden uitgevoerd in vergane jaren een serieus doel dienden. De springende en steigerende paarden moesten de vijand imponeren en zo mogelijk ook verwonden. Overigens vonden in de rijschool ook lugubere schouwspelen plaats, die je bij de gedistingeerde uitstraling nu niet meer zou verwachten. We mogen verder de paarden aaien en de stallen zien, die 24 uur per dag worden schoongehouden. In de zadelkamer hangen zadels van hertenleer en hoofdstellen met bitten die al decennialang meegaan. Ook de niet-paardenliefhebbers in ons gezelschap zijn onder de indruk.
Over the top In onze zoektocht naar het meest authentieke koffiehuis van Wenen stuitten we op K.U.K. (kaiserlicher und königlicher) Hofzuckerbäcker Demel. In Cafe Demel is alles over
the top. De inrichting, de glazen inkijk in de bakkerij, waar toeristen zich vergapen, maar bovenal de prijzen. Dat Demel ooit gesuikerde viooltjes maakte voor keizer Franz Joseph en zijn keizerin Elisabeth (€ 16,80 voor een doosje) maakt winkelen bij Demel bijkans onbetaalbaar.
ANWBWATERSPORT.NL // 2011 // 05
81
WATERKAMPIOEN OP REIS
Schloß Schönbrunn
De local De favoriete plek van Eva-Maria Schöbinger, Sales & Marketing-medewerker van de Spanische Hofreitschule is Museum Liechtenstein, en dan vooral de bijbehorende tuin in Engelse stijl. “Het is een groene oase van rust”, aldus Schöbinger. Op zondag zijn er concerten en er is een fijne brasserie. In het museum vind je vooral werken uit de barok. Op woensdag en donderdag is het museum gesloten. www.liechtenstein-museum.at
Hofzuckerbäcker L. Heiner
Onze zoektocht naar het leukste koffiehuis van Wenen begint en eindigt bij Hofzuckerbäcker L. Heiner in de Kärntnerstraße. In de roze huiskamer op de eerste etage brengt een alleraardigste mevrouw, die iedere zin eindigt met ‘sehr gerne’, ons apfelstrudel en sachergebak. De koffiehuizen die we hierna nog bezoeken, kunnen deze leuke, oubollige zaak niet overtreffen. Een aanrader! ’s Avonds eten we in de 252 meter hoge Donauturm, vanwaar je een prachtig uitzicht hebt over de stad. Het restaurant draait heel langzaam rond. Daar merk je bijna niets van, behalve dan dat je moet zoeken waar het toilet en de uitgang nu weer zitten. Onder het res-
taurant zit een ‘observation deck’ waar je foto’s kunt maken, maar waar het ook heel hard kan waaien! Overigens moeten we, ondanks dat we in het restaurant gereserveerd hebben, toch een toegangsticket van € 6,90 voor de toren kopen. Dat valt tegen. Maar verder is Wenen in vergelijking met steden als Londen en Parijs absoluut niet duur. Met zoveel te zien en te beleven is het Wenen echt het bezoeken waard.
Natuurhistorisch Museum Liefhebbers van de historie van de natuur in het algemeen en de mensheid in het bijzonder kunnen zonder problemen een volle dag doorbrengen in het Natuurhistorisch Museum. Het museum staat op de Museumsplätz en is letterlijk en figuurlijk gróót. Met de indrukwekkende collectie werd ruim 250 jaar geleden een begin gemaakt en omvat inmiddels ruim twintig miljoen (!) objecten waarvan een deel wordt getoond in bijna veertig zalen. Wij bewonderden er miljoenen jaren oude fossiele haaienskeletten, meteorieten, kristallen van meer dan duizend kilo, alle opgezette dieren die je maar kunt bedenken en archeologische vondsten. De beroemdste daarvan is zonder twijfel de Venus van Willendorf - een van de oudste, door de mens gemaakte beeldjes dat ooit werd gevonden, waarschijnlijk een vruchtbaarheidssymbool. Het beeldje staat prachtig uitgelicht in een bijna serene ruimte en is - vonden wij tenminste - een stuk kleiner dan we vooraf verwachtten. Maar daarom niet minder mooi om te zien. www.nhm-wien.ac.at Het Natuurhistorisch Museum is gelegen in het MuseumsQuartier, een wijk met meer dan zestig culturele instellingen en negen restaurants. Hier bevindt zich ook het Architekturzentrum, ZOOM Kindermuseum en musea voor moderne kunst zoals het Leopold Museum met de grootste collectie werken van Egon Schiele. www.mqw.at 82
05 // 2011 // ANWBWATERSPORT.NL
De Donauturm
Palmhuis (1882), Schloß Schönbrunn
Winkelen in Wenen.
Praktisch HAVENINFORMATIE
VERVOER
Marina Wien is prachtig
Het openbaar vervoer in
en het douchegebouw en
Wenen is uiteraard zeer
het restaurant zijn ronduit
goed geregeld. Wij maak-
luxe. We krijgen in eerste
ten gebruik van een
instantie een plekje recht
zogenoemd 72h Stunden-
tegenover de ingang,
ticket. Daarmee maak je
waar veel deining is.
drie dagen lang onbe-
Omdat we ook nog eens
perkt gebruik van het
een heel eind moeten
openbaar vervoer voor
lopen naar het havenge-
€ 13,60. Na ons bezoek
bouw en de douches,
aan Wenen is er een
vragen we of er geen
metrostation bij de jacht-
andere plek beschikbaar
haven gereed gekomen.
is. We mogen naar de
De U2 (halte Donau-
andere havenkom ver-
marina) brengt je in een
huizen, waar eigenlijk
paar minuten naar het
alleen veel kleinere boot-
centrum van de stad.
jes liggen. De Tijgerhaai
Op de meeste stations
ligt hier veel rustiger en
kun je voor een paar
we lopen zo het havenge-
euro een fiets huren.
bouw in. Dat we bij iedere
Hiervoor dien je je wel
aanraking van de alumi-
eerst te registeren op
nium railing een lichte
www.citybikewien.at.
stroomstoot krijgen,
Meer informatie en tips op www.waterkampioenopreis.nl
nemen we voor lief. www.marina.at
ANWBWATERSPORT.NL // 2011 // 05
83