Jaarverslag 2014 TIJDSCHRIFT NEERLANDIA/NEDERLANDS VAN NU Het tijdschrift Neerlandia/Nederlands van Nu verscheen in het verslagjaar vier maal in nummers van 52 pagina’s met een oplage van 1200. Het jaarthema was ‘Onderwijstaal in de Lage Landen’. De columnisten waren Alex van Egmond en Dick Wortel. De vormgeving werd gedaan door Wees Kreatief. Het drukwerk werd verzorgd door de BDU in Barneveld. Publiciteit: Er is diverse malen gevraagd om overname van artikelen voor op websites en in tijdschriften, zoals het artikel Vlaanderen en Nederland: één taal, twee culturen? van Marinel Gerritsen in het septembernummer van het NederBelgisch Magazine. De redactie vergaderde vier keer. Samenstelling subredactie Nederlands van Nu: Peter Debrabandere, Frans Debrabandere, René Haeseryn, Philippe Hiligsmann, Dorien Van De Mieroop, Siegfried Theissen, Alex Wethlij, Dick Wortel. Samenstelling redactie: Peter Debrabandere (hoofdredacteur), Ludo Beheydt, Frans Crols, Marianne van Scherpenzeel, Paul Spapens, Paul van Velthoven, Vivien Waszink, Dick Wortel.
DIGITALE NIEUWSBRIEF De digitale nieuwsbrief verscheen 10 maal. In 2013 was dat 9 maal. Op 31 december 2014 waren er 821 abonnees. Op 31 december 2013 waren dat er 815.
WEBSITE De website trok gemiddeld 800 unieke bezoekers per maand.
SOCIALE MEDIA Het ANV heeft een twitteraccount onder de naam ANV_Neerlandia en een facebookaccount onder de naam facebook.com/ANVbureau.
PUBLIEKSEVENEMENTEN Nieuwjaarsbijeenkomst Op zaterdag 25 januari 2014 vond de nieuwjaarsbijeenkomst plaats in het Regionaal Historisch Centrum Limburg. De nieuwjaarsrede werd gehouden door prof. dr. Luc Soete, rector magnificus van de Universiteit Maastricht.
Vlaamse Film Festival Het ANV werd uitgenodigd een bijdrage te leveren aan het Vlaamse Film Festival in Utrecht en organiseerde een debat over remakes op zondag 12 mei. Deelnemers waren: Hilde de Laere, Dirk de Lille, Jan Verheyen, Gijs van de Westelaken en Luc Wyns. Moderator: Jan Leyers. Publiciteit: Het ANV werd met logo vermeld in de presentatie van het festival. Het debat werd opgenomen in het programma en verspreid door het festival en de VPRO. Op 24 mei 2014 werd de eerste Charlemagnelezing gehouden in het Abdij Rolduc in Kerkrade. Thema van deze eerste lezing was Keizers en Koningen in de Euregio Maas-Rijn: hoe verder met de burger. Sprekers: prof. Max Kerner uit Aken en dr. Janneke Weijermans. De regio ANV der Beide Limburgen was medeorganisator. De conferentie Het orangisme in het Zuiden van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden op 14 juni 2014 in het Paleis der Academiën in Brussel naar aanleiding van het verschijnen van het boek Het verloren koninkrijk van Els Witte. Medewerkers aan de conferentie: Els Witte, Louis Tobback en Paul van Velthoven. Moderator: Guido Naets. Deze activiteit werd georganiseerd door de landenafdeling Vlaanderen. Publiciteit De conferentie werd met een groot artikel in De Standaard aangekondigd en kreeg na afloop veel publiciteit in diverse Vlaamse media. Evenement 200 jaar koninkrijk en de buren op 31 augustus 2014 in Maastricht als vervolg op de burgermanifestatie van het Nationaal Comité 200 jaar koninkrijk en onder het motto Waar een wil is, is geen grens. Verantwoordelijk voor de organisatie was een burgercomité, waarin samenwerkten het DNG, Deutsch-Niederlandändische Gesellschaft zu Aachen e.V., Eurode 2000+, Europe Direct Maastricht, de Consul van Luxemburg, de heer Fernand Jadoul, de regio ANV der beide Limburgen. Sprekers: Geert van Istendael en Joep Leerssen. Ter gelegenheid van dit evenement verscheen de publicatie Waar een wil is, is geen grens. Debat op zaterdag 1 november 2014 Koning Willem I en koning Willem II en de rol van het Belgische orangisme in de volhardingspolitiek met medewerking van Jeroen Koch, Els Witte, Jeroen van Zanten en Piet de Rooy. Na afloop van het debat werd deel 5 uit de VKN-reeks gepresenteerd en overhandigd aan Marco van Baalen, directeur Haags Historisch Museum en Manfred Sellink, directeur Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen. De bijeenkomst vond plaats in het Nationaal Archief in Den Haag. Deze instelling stelde zijn faciliteiten inclusief de techniek gratis ter beschikking. Publiciteit: In de NRC werd melding gemaakt van het debat waarbij het ANV en de reeks ook werden vermeld. De bijeenkomst werd door meerdere organisaties bekend gemaakt.
ACTIVITEITEN EN PROJECTEN Visser-Neerlandiaprijzen Er werden vijf voordrachten ingediend, waarvan twee werden gehonoreerd. Een kandidaat kreeg een aanmoedigingssubsidie. Toegekende prijzen van 15.000 euro:
2
Een Culturele Visser-Neerlandiaprijs aan Camerata Trajectina en een Culturele Visser-Neerlandiaprijs aan de Stichting Elisabeth Strouven. Een aanmoedigingssubsidie van 5000 euro werd toegekend aan het Vier Werven Overleg, een samenwerkingsverband tussen vier museale scheepswerven in de Scheldemondregio. Op 8 maart 2014 werd de Visser-Neerlandiaprijs voor persoonlijke verdiensten uitgereikt aan Dorothea Van Zyl tijdens Woordfees in Stellenbosch. Op 30 november 2014 vond de prijsuitreiking plaats aan Camarata Trajectina tijdens het jubileumconcert in Utrecht. De commissie vergaderde op vrijdag 3 oktober 2014. Samenstelling commissie in 2014: Jan Volleberg (voorzitter), Kenneth Boumann, Axel Buyse, Clemens Koopmans, Eric Ponette, Willy Renier, Ineke Strouken en Lita Wiggers. Visser-Neerlandiaprijs voor Scenario In samenwerking met het Netwerk Scenarioschrijvers en het Scenaristengilde vzw werd voor de derde maal de wedstrijd voor een speelfilmscenario georganiseerd. De prijs werd gewonnen door Ilse Somers en Rik D’hiet voor hun scenario From Addis Ababa. Voor de prijs werden verder genomineerd Geert Bouckaert met Het Verborgene en Coco Schrijber met Ola & de Dingen. De prijs werd uitgereikt op het Filmfestival Oostende op 18 september 2014. Het ANV werkte samen met Het Schrijfpaleis dat uit de inzendingen voor deze wedstrijd een script uitkoos voor het Schrijfpaleis op het filmfestival. Het Schrijfpaleis koos voor From Addis Ababa. Alle deelnemers ontvingen een persoonlijk commentaar op hun ingezonden scenario. De jury vergaderde op maandag 15 september 2014 en beoordeelde 24 inzendingen. Samenstelling jury: Ruud van Gessel (voorzitter), Dirk Debou en Dorothée Van den Berghe. Publiciteit: Het VRT-Nieuws en Nu.nl publiceerde een nieuwsbericht op hun websites net zoals diverse websites over film. Leerstoel De tekstuele cultuur in de Renaissance van de Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden Deze leerstoel is met ingang van het academisch jaar 2012-2013 opgericht en ondergebracht bij de Universiteit Utrecht. De hoogleraar is prof. dr. Arnoud Visser. Op de ANV-website staat een uitgebreid verslag over het academisch jaar 2013-2014. Namens het ANV hebben zitting in het curatorium: Karel Van Goethem en Lammert Jansma. Neerlandiacertificaten Aan de leerlingen op Curaçao die het hoogste cijfer hadden behaald voor het havo- en vwo-examen Nederlands werd een Neerlandiacertificaat uitgereikt. Essaywedstrijd “ Ik studeer Nederlands omdat…” De essaywedstrijd voor alle studenten Nederlands in de wereld die de Nederlandse taal niet als hun moedertaal hebben, werd gewonnen door Irene Cañibano uit Barcelona. De prijs bestond uit een verblijf in de Lage Landen. De uitreiking vond plaats op donderdag 11 september 2014 in Antwerpen. Er verscheen een bundel van de tien beste essays in de vorm van een magazine. 3
De jury vergaderde op 28 maart 2014 en beoordeelde 33 inzendingen. Samenstelling jury: Ludo Beheydt (voorzitter), Christine van Baalen en Marianne van Scherpenzeel. Documentaire Spekkoppen en Kaasbelgen Het ANV verleende in samenwerking met het ADVN inhoudelijke en financiële medewerking aan de driedelige televisiedocumentaire Spekkoppen en kaasbelgen van de NTR. In deze reeks laten Vlaamse en Nederlandse auteurs elkaar hun land zien. Stefan Hertmans en Robert Vuijsje zijn gekoppeld aan de schrijfsters Yasmine Allas en Birsen Taspinar die een andere culturele achtergrond hebben. Rode draad in het drieluik is de geschiedenis van het ANV. Kijkcijfers: Aflevering 1 Oorlog toen en nu 25 oktober: 58.000 en 31 oktober: 112.000 Aflevering 2 Geloof en respect 1 november: 44.000 en 7 november: 66.000 Aflevering 3 Accepteren en doorgaan 8 november: 52.000 en 14 november 89.000. De reeks is ook te zien op Uitzending gemist van NPO. Deze kijkers zijn niet in het overzicht opgenomen. Petitie Nederlands Vanzelf Sprekend Naar aanleiding van een artikel in De Standaard dat het Nederlands in Nederland en Vlaanderen uit elkaar groeit zonder dat iemand dat erg leek te vinden, werd eind 2013 het initiatief genomen tot het opzetten van de petitie Nederlands Vanzelf Sprekend. In de gelijknamige actiegroep had Peter Debrabandere namens het ANV zitting. De petitie werd door 5678 mensen ondertekend en op 23 mei 2014 aangeboden aan de Nederlandse Taalunie. Publiciteit: Naar aanleiding van deze petitie verscheen een interview met Peter Debrabandere in het maartnummer van het NederBelgischMagazine, waarin hij ook werd voorgesteld als hoofdredacteur van het ANV-tijdschrift. Nekka-wedstrijd Op 8 februari 2014 vond in Antwerpen de finale van de Nekka-wedstrijd plaats. Er waren zeven finalisten waarvan drie uit Nederland. Deze drie deelnemers waren voortgekomen uit de preselecties die het ANV een jaar eerder in Nederland voor Nekka organiseerde. Twee Nederlandse finalisten eindigden op de eerste en tweede plaats, respectievelijk Thijs Maas en Kiki Schippers. In De Standaard verscheen een artikel over de wedstrijd met o.a. vermelding van het niveauverschil tussen Nederlandse en Vlaamse deelnemers. Nekka toonde zich verheugd dat door de Nederlandse inbreng het niveau van de wedstrijd was verhoogd en hoopt daardoor voor de editie 2015/2016 een nieuwe doelgroep in Vlaanderen te kunnen bereiken. In 2014 organiseerde Nekka een tournee door Vlaanderen met medewerking van deze twee finalisten. Ook was Thijs Maas te gast bij de Vlaamse radio. De Nederlandse finalisten hebben in hun land reclame gemaakt voor de Nekka-wedstrijd. Dichter der Nederlanden Aan het begin van het jaar nam het ANV het initiatief tot een Dichter der Nederlanden. Op 21 november 2014 vond het juryberaad uit en werd een voorkeurlijst van kandidaten opgesteld. Publiciteit: De Standaard maakte het initiatief bekend met een artikel inclusief een kort interview met wnd. voorzitter Nelly Maes.
4
Samenstelling jury: Kees Aarts, Anna van Dijk, Remco Ekkers, Ruth Joos, Cathérine De Kock, Willy Tibergien. Literaire debuutprijs Na de bekendmaking dat Academica niet langer meer de literaire debuutprijs wilde sponsoren, startte het ANV het overleg met de initiatiefnemer Dordt Literair om de prijs voor vijf jaar mogelijk te maken onder de naam ANV Debutantenprijs. Laboratorium Actuele Kunstkritiek Het laboratorium doet onderzoek naar en experimenteert met alternatieve vormen en formats van kunstkritiek. Het LAK richt zich primair maar niet exclusief op internet. Het ANV is participant. Namens het ANV nam theatermaakster Esther de Koning deel aan de bijeenkomsten van LAK. Theaterscriptieprijs Vanwege te weinig inzendingen werd de verdere organisatie van de ANV-Theaterscriptieprijs in 2014 geannuleerd. Hella S. Haasseprijs De voorbereidingen voor de Hella S. Haasseprijs konden niet worden afgerond vanwege de reorganisatie van de Singeluitgeverijen waartoe partner Querido Uitgeverij. De verwachting is dat het overleg na de verhuizing van de uitgeverij weer kan worden opgestart.
VIERING 200 JAAR VERENIGD KONINKRIJK DER NEDERLANDEN Reeks Noord en Zuid onder Willem I: 200 jaar Verenigd Koninkrijk der Nederlanden In samenwerking met de Werkgroep VKN werden twee lezingen georganiseerd: op 30 maart 2014: Een nieuw koninkrijk, een nieuwe kunst. Wens en werkelijkheid door Eveline Koolhaas-Grosfeld in de Brakke Grond in Materdam en op 28 september 2014: ‘Ter begunstiging van de volksvlijt’. Middelen, misverstanden en misbaar in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden door Stijn Van de Perre in de KANTL in Gent. Er verschenen drie boekjes met hoorcolleges op cd: Het onverenigd Koninkrijk der Nederlanden. Een beschouwing en een Pleidooi van Remieg Aerts Deel 3 ISBN: 978-90-805255-8-0 Sur la langue nationale. Taal en Taalpolitiek in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden en het jonge België Rik Vosters & Guy Janssens Deel 4 ISBN: 978-90-805255-9-7 Een nieuw koninkrijk, een nieuwe kunst. Wens en werkelijkheid van Eveline Koolhaas-Grosfeld en Anna Rademakers Deel 5 ISBN: 978-94-91981-00-5 Publiciteit: Van alle verschenen delen verscheen een recensie op Historiek.net. Deel 1 werd gerecenseerd in de Spiegel der Letteren. In de NRC van 1 december 2014 werd aandacht geschonken aan de reeks met deel 3 als tip. In Ons Erfdeel verscheen een artikel over de lezingenreeks. 5
De boekjes werden aanbevolen op de website van 200jaarkoninkrijk.nl en op de website van de Vlaamse Vertegenwoordiging in Nederland. Compositiewedstrijd Het ANV werkte samen met het Prinses Christina Concours voor een compositiewedstrijd met het thema 200 jaar Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Dankzij het ANV werd deze wedstrijd voor het eerst voor alle jongeren in Nederland en Vlaanderen georganiseerd. Het ANV leverde hiervoor twee juryleden uit Vlaanderen: Wim Henderickx (juryvoorzitter) en Jurgen De Pillecyn. Dit project werd gehonoreerd door BesteBuren. Het ANV stelde een Concertprijs beschikbaar, inhoudende uitvoering van het winnende werk in Nederland en Vlaanderen door Trio Burlesco. Publiciteit: Het ANV werd meegenomen in de publiciteit van BesteBuren en in de publiciteit van het Prinses Christina Concours. Stripboek over Willem I en het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden Op initiatief van het ANV geeft de Stichting Eureducation in samenwerking met het ANV een stripboek uit over koning Willem I toegespitst op de periode van het Verenigd Koninkrijk. Dit stripboek zal worden gezonden aan alle scholen in Nederland en Vlaanderen. In 2014 kwam de tekst voor het script gereed. In verband met de aansluiting van het Nationaal Archief in Den Haag als partner is de publicatie van het boek uitgesteld tot de opening van de tentoonstelling 24 uur met Willem I, koning van Nederland en België in het Nationaal Archief in augustus 2015. Waas-Zeeuwse werkgroep Willem I Het ANV vormt samen met de Koninklijke Oudheidkundige Kring van het Land van Waas de WaasZeeuwse werkgroep Willem I. Het ANV wordt vertegenwoordigd door voorzitter Nelly Maes en Frank Lafort van de ANV-regio Oost- en Zeeuws-Vlaanderen. In het verslagjaar werd een activiteitenprogramma opgesteld voor het herdenkingsjaar 2015 en werden partners gevonden om de activiteiten te kunnen realiseren. Werkgroep Willem I vzw i.o. In Gent hebben diverse instellingen, waaronder het ANV, en personen de handen ineengeslagen voor de oprichting van een werkgroep om in de stad Gent een programma op te zetten om daar de vele verdiensten van koning Willem I voor de stad te herdenken. De feitelijke oprichting met inschrijving van de statuten in het Staatsblad kon in het verslagjaar nog niet worden gerealiseerd.
STICHTING ANV-FONDSEN Subsidies Het ANV verstrekte subsidie aan: WA Poets Inc. voor het evenement Poetry d’Amour met Tom Lanoye dat in samenwerking met Vlamingen in de Wereld in Perth werd georganiseerd in het kader van de viering 30 jaar Behoud de Begeerte. Stichting Dramaastricht voor de 12e Vlaams-Nederlandse conferentie op 28 en 29 november 2014 met het thema Levens in fictie. De theatrale en audiovisuele biografie in Maastricht voor Nederlandse en Vlaamse studenten van theaterscholen. 6
Het tijdschrift Rekto:verso voor het project Uitgeleend ?, een artikel in de journalistieke onderzoeksreeks naar de toekomst van de openbare bibliotheek in Nederland en Vlaanderen. Het Vlaams-Nederlandse Golftoernooi, Brabantse golf, van 11 t/m 13 juli 2014 in Mechelen. De Faculteit Letteren van de KU Leuven voor de conferentie van VIOT (Vereniging Interuniversitair Overleg Taalbeheersing) op 16 december 2014. De Week van de Afrikaanse Roman van 19 t/m 28 september 2014 in Nederland en Vlaanderen . De Bibliotheek Zeeuws-Vlaanderen voor de organisatie van het Zeeuws-Vlaams dictee der Nederlandse taal op 26 maart 2014. Overleg van Vlaamse Verenigingen voor de studiedag Brussel in Vlaanderen op 15 februari 2014. Stichting SoAP/Nick Steur voor Borderline van 1 t/m 11 mei 2014, de eerste editie van een samenwerkingsproject tussen de NWE Vorst in Tilburg, de Warande in Turnhout en Nick Steur met medewerking van Erfgoedcel Noorderkempen, C/O Maastricht en Huis voor de Kunsten in Roermond. Koorstichting Cantorij der Basiliek, Oudheidkundige Kring en Museum Der Vier Ambachten voor het cultuurproject Grenzen aan een grenzeloze oorlog in de week van 27 september 2014 in Zeeland. Beleggingscommissie De Stichting heeft voor het beleggen van zijn vermogen een adviescommissie die in 2014 twee keer bijeenkwam. Samenstelling: Nico Maagdenberg, Frans Tilman, Rudi Crombeen en Nelly Maes.
7
