Algemene subsidieverordening Dordrecht

1/39 ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING DORDRECHT CONCEPT TBV INSPRAAK 30 januari 2006

Algemene subsidieverordening Dordrecht

Opsteller: Arie Zwaal SBC/KMS Datum: 30 januari 2006 Status: CONCEPT TBV INSPRAAK

2/39 ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING DORDRECHT CONCEPT TBV INSPRAAK 30 januari 2006 De RAAD van de gemeente DORDRECHT; gelezen het voorstel van het college <>; overwegende, dat het gewenst is om regels op te stellen die in acht worden genomen bij het verstrekken van subsidies; gelet op de titels 4.1 en 4.2 Algemene wet bestuursrecht; gelet op artikel 149 Gemeentewet; besluit: vast te stellen de volgende Algemene subsidieverordening Dordrecht. Afdeling I. Algemene bepalingen Artikel 1 Begripsomschrijvingen In deze verordening wordt verstaan onder: a. Aanvraag: verzoek tot subsidieverlening of verzoek tot subsidievaststelling; b. Aanvrager: ƒ (bij een instelling) de rechtspersoon, die in aanmerking wil komen voor het ontvangen van subsidiegelden; ƒ (bij een natuurlijk persoon) degene, die in aanmerking wil komen voor het ontvangen van subsidiegelden; c. activiteit: de prestatie, waarvoor de subsidie wordt verstrekt; d. activiteitenplan: het plan als bedoeld in artikel 4:62 Awb met dien verstande dat ook andere zaken die van belang zijn voor de aanvraag daarin kunnen worden aangegeven; e. activiteitenverslag: het document dat in ieder geval de aard en de omvang van de activiteiten, waarvoor subsidie is verleend, beschrijft. f. Awb: Algemene wet bestuursrecht; g. beschikking: besluit als bedoeld in artikel 1:3 lid 2 Awb; h. boekjaar: kalenderjaar; i. college: het college van burgemeester en wethouders van Dordrecht; j. instelling: een rechtspersoon, met volledige rechtsbevoegdheid, die krachtens haar statutaire doelstelling zonder winstoogmerk werkzaam is in een aanwijsbaar belang van het maatschappelijk welzijn in de gemeente Dordrecht; k. kalenderjaar: 1 januari tot en met 31 december; l. per boekjaar verstrekte subsidie: een subsidie die ieder boekjaar aan een instelling wordt verstrekt; m. raad: gemeenteraad van Dordrecht; n. begrotingsrichtlijnen: financiële voorschriften op basis van de subsidieverlening van het voorgaande boekjaar, waarin percentages worden aangegeven waarmee bepaalde kostensoorten moeten worden aangepast aan de te verwachten loon- en prijsontwikkelingen;

3/39 ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING DORDRECHT CONCEPT TBV INSPRAAK 30 januari 2006 o. subsidie: de aanspraak op financiële middelen, door een bestuursorgaan verstrekt met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten; p. subsidieplafond: het bedrag dat gedurende een kalenderjaar ten hoogste beschikbaar is voor de verstrekking van subsidies krachtens een specifieke subsidieverordening als bedoeld in artikel 2 lid 1 sub b; q. subsidieregeling: het geheel aan regels die van toepassing zijn op het verstrekken van een bepaalde subsidie. r. subsidieverlening: beschikking die een aanvrager een voorwaardelijke aanspraak geeft op een bepaald subsidiebedrag; s. subsidievaststelling: beschikking volgend op de subsidieverlening, waarin wordt vastgesteld in hoeverre de verplichtingen zijn vervuld en hoeveel het exacte subsidiebedrag bedraagt en die aanspraak geeft op betaling van het vastgestelde subsidiebedrag; t. verstrekken: het begrip waarmee de rechtsmomenten subsidieverlening, subsidievaststelling van de subsidie in algemene zin worden aangeduid. Artikel 2 Reikwijdte verordening . 1. Deze verordening is van toepassing op het verstrekken van subsidies voor activiteiten die a. vallen binnen de in de gemeentelijke begroting opgenomen thema’s en programma’s en b. opgenomen zijn in de in bijlage 3 opgenomen detaillijst staat van inkomensoverdrachten en/of vallen onder een specifieke subsidieverordening waarin de ASV van toepassing wordt verklaard en c. aanwijsbaar ten goede komen aan de ingezetenen van de gemeente. 2. Wanneer toepassing is gegeven aan het bepaalde in artikel 4:23 lid 3 sub c Awb is deze verordening eveneens van toepassing op het verstrekken van een subsidie die op grond van een vastgestelde begrotingspost wordt verstrekt, met uitzondering van artikel 2 lid 4, artikel 5. 3. Behoudens het bepaalde in lid 4 is deze verordening van toepassing op het verstrekken van subsidies aan instellingen. 4. Indien het college besluit dat een bepaalde subsidie aan of ook aan natuurlijke personen kan worden verstrekt zijn de artikelen 3, 4, 7,10 lid 2 sub c,10 lid 4, 12 lid 2 sub g en h, 15 lid 3, 17,21, 23, 24, 25, 26 lid 1 sub a tot en met d, 27 en 28 zijn niet van toepassing. Artikel 3 Per boekjaar verstrekte subsidies Op per boekjaar verstrekte subsidies is afdeling 4.2.8 Awb van toepassing. Artikel 4 Het verlenen van meerjarige subsidies 1. Het college kan een instelling in een beschikking tot subsidieverlening subsidie verlenen voor maximaal 4 achtereenvolgende boekjaren indien het tevens een begrotingsvoorbehoud maakt, als bedoeld in artikel 9. 2. Indien van de bevoegdheid als bedoeld in het vorige lid gebruik wordt gemaakt, wordt in de beschikking tot subsidieverlening in ieder geval aangegeven a) op welk bedrag de aanvrager voor ieder boekjaar recht heeft, dan wel op welke wijze het toegekende bedrag jaarlijks geïndexeerd wordt, b) wat de subsidieverplichtingen zijn en

4/39 ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING DORDRECHT CONCEPT TBV INSPRAAK 30 januari 2006 c) op welke wijze de subsidievaststelling zal plaatsvinden. Artikel 5 Geringe subsidiebedragen Het college kan voor een bepaalde subsidieregeling bepalen, dat de - afdelingen II en III met uitzondering van de artikelen 8, 10 lid 2 sub c en 12, - afdeling IV artikelen 15 en 16, - afdeling VI niet van toepassing zijn indien in deze regeling is bepaald dat het te verstrekken subsidiebedrag maximaal € 1000 per aanvrager per kalenderjaar bedraagt; Artikel 6 Uitvoering Het college is belast met de uitvoering van deze verordening en de specifieke subsidieverordening als bedoeld in artikel 2 lid 1 sub b. Afdeling II. Kaders subsidieverlening Artikel 7 Begrotingsrichtlijnen vooraf bij per boekjaar verstrekte subsidies 1. Het college stelt voor per boekjaar verstrekte subsidies jaarlijks begrotingsrichtlijnen vast ten behoeve van te subsidiëren activiteiten voor het daarop volgende boekjaar. 2. Jaarlijks worden de instellingen die het voorafgaande boekjaar subsidie is verleend en die voor het komende boekjaar voor subsidie in aanmerking wensen te komen voor 15 juli schriftelijk in kennis gesteld van de begrotingsrichtlijnen als bedoeld in het eerste lid. Artikel 8 Subsidieplafond 1. Het college kan jaarlijks voor 15 juli ten behoeve van een bepaalde subsidieregeling een subsidieplafond vaststellen voor het daaropvolgende kalenderjaar. 2. In afwijking van het bepaalde van het vorige lid stelt het college bij toepassing van het bepaalde van artikel 5 een subsidieplafond ten behoeve van de betreffende specifieke subsidieregeling vast. 3. Het college stelt per subsidieplafond de wijze van verdeling vast. Artikel 9 Begrotingsvoorbehoud Een subsidie wordt slechts verleend voor zover de raad voldoende middelen ter beschikking stelt. Afdeling III. Procedure subsidieverlening Artikel 10 Aanvraag subsidieverlening

5/39 ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING DORDRECHT CONCEPT TBV INSPRAAK 30 januari 2006 1. De aanvraag wordt schriftelijk bij het college ingediend. 2. De aanvraag bevat in elk geval: a. een activiteitenplan, als bedoeld in artikel 1 sub d; b. een begroting van baten en lasten van het desbetreffende kalenderjaar of – indien van toepassing – een meerjarenbegroting, beide voorzien van een toelichting hierop met betrekking tot de activiteiten; c. een verklaring van de bestuurder van de instelling dat eventuele btw in de gesubsidieerde kosten door de instelling niet in voor aftrek wordt gebracht; d. en - voor zover de aanvrager voor dezelfde activiteiten subsidie heeft aangevraagd bij enig bestuursorgaan – een kennisgeving van deze aanvraag, onder vermelding van de stand van zaken met betrekking tot de beoordeling van die aanvraag. 3. Het college kan voor subsidie aan natuurlijke personen andere eisen voor een aanvraag stellen. 4. Indien de aanvraag voor het eerst wordt gedaan of indien voor het jaar voorafgaand aan het subsidiejaar geen subsidie werd aangevraagd bevat deze tevens: a. een afschrift van de oprichtingsakte en/of geldende statuten alsmede geldende reglementen van de instelling; b. de laatst opgemaakte jaarrekening, voor zover aanwezig; c. namen, adressen en functies van de zittende bestuursleden. 5. Het college kan nadere informatie vragen. Artikel 11 Tijdstip indiening aanvraag tot het verlenen van subsidie Een aanvraag tot subsidieverlening wordt voor 1 september voorafgaande aan het kalenderjaar, waarin de activiteiten worden uitgevoerd bij het college ingediend, tenzij in een specifieke subsidieverordening als bedoeld in artikel 2 lid 1 sub b een andere datum is vermeld. Artikel 12 Weigeringsgronden 1. De subsidieverlening wordt naast het in artikel 4:25 lid 2 Awb genoemde geval geweigerd indien aantoonbare redenen bestaan om aan te nemen dat: a. de activiteiten van de aanvrager naar het oordeel van het college niet vallen binnen de in artikel 2 omschreven reikwijdte; b. de gelden niet of in onvoldoende mate zullen worden besteed voor het doel waarvoor de subsidie beschikbaar wordt gesteld; c. de aanvrager doelstellingen beoogt of activiteiten zal ontplooien die in strijd zijn met de Grondwet, de wet, het algemeen belang en/of de openbare orde; d. de aanvrager niet voldoet aan de voor de subsidie vastgestelde subsidiecriteria; e. de activiteiten uitsluitend of in hoofdzaak het doel hebben het uitdragen van overtuigingen en denkbeelden van religieuze, levensbeschouwelijke of politieke aard. 2. De subsidieverlening kan naast de in artikel 4:35 Awb genoemde gevallen geheel of gedeeltelijk worden geweigerd indien aantoonbare redenen bestaan om aan te nemen dat: a. niet voldaan wordt aan de voorwaarden in deze verordening, vastgesteld subsidiebeleid of specifieke subsidieverordening bepaald; b. de aanvrager ook zonder subsidieverlening over voldoende middelen, hetzij uit eigen middelen hetzij uit middelen van derden, kan beschikken om de kosten van de activiteiten te dekken; c. aan de aanvrager voor dezelfde activiteiten reeds door een bestuursorgaan een subsidie is verstrekt;

6/39 ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING DORDRECHT CONCEPT TBV INSPRAAK 30 januari 2006 d. de aanvrager met inbegrip van de subsidie niet over voldoende financiële middelen beschikt om de activiteiten te realiseren; e. de aanvrager failliet is verklaard of aan hem surseance van betaling is verleend, dan wel een verzoek daartoe bij de rechtbank is ingediend; f. de aanvrager niet alle benodigde vergunningen en ontheffingen ten behoeve van de gesubsidieerde activiteiten heeft verkregen; g. de aanvrager niet tenminste 2 kalenderjaren als instelling heeft gefunctioneerd; h. indien het verbod, vermeld in artikel 26 lid 3, wordt overtreden; i. de aanvrager btw in rekening brengt over de te subsidiëren kosten en zelf voor vooraftrek in aanmerking komt. Artikel 13 Beschikking subsidieverlening 1. De beschikking tot subsidieverlening bevat een omschrijving van de activiteiten waarvoor subsidie wordt verleend. 2. De beschikking als bedoeld in het voorgaande lid bevat in ieder geval ook: a. de beleidsmatige grondslag voor de subsidieverlening; b. het bedrag van de subsidie dan wel de wijze waarop dit bedrag wordt bepaald. c. de verplichtingen die aan de subsidie zijn verbonden; d. van welke bepalingen van deze verordening het college afwijkt bij de toepassing van artikel 30 en de motivering hiervoor; e. de onderwerpen die in voorkomende gevallen bij overeenkomst nader worden geregeld; f. de eisen die worden gesteld aan de aanvraag tot subsidievaststelling en een opsomming van de daarbij te voegen bescheiden. Afdeling IV. Procedure subsidievaststelling Artikel 14 Aanvraag vaststelling 1. Een subsidie-ontvanger doet voor 1 april na afloop van het kalenderjaar waarover subsidie is verleend een schriftelijke aanvraag tot vaststelling van de subsidie bij het college, tenzij in de specifieke subsidieverordening als bedoeld in artikel 2 lid 1 sub b anders is vermeld. Indien een beschikking tot verlening is afgegeven voldoet bedoelde aanvraag aan het bepaalde in artikel 13 lid 2 sub f, 2. Indien voor in het eerste lid genoemde datum geen of een onvolledige aanvraag als bedoeld in het eerste lid door het college is ontvangen, nodigt het college de instelling schriftelijk uit binnen vier weken alsnog deze aanvraag in te dienen c.q aan te vullen. Indien hieraan geen gehoor wordt gegeven stelt het college de subsidie ambtshalve vast. Artikel 15 Activiteitenverslag en financieel verslag 1. Tot de in artikel 13 lid 2 sub f bedoelde eisen behoren tenminste een activiteitenverslag en een financiële verslaglegging die bij de aanvraag tot subsidievaststelling overlegd worden. 2. Het college schrijft ten behoeve van een financiële verslaglegging voor: a. een jaarrekening of

7/39 ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING DORDRECHT CONCEPT TBV INSPRAAK 30 januari 2006 b. een opstelling van ontvangsten en uitgaven. 3. Indien bij per boekjaar verstrekte subsidies sprake is van niet-volledige subsidiëring, maar de ontvanger zijn inkomsten wel in overwegende mate ontleent aan de subsidie is artikel 4:76 Awb van overeenkomstige toepassing. Artikel 16 Activiteitenverslag In het in artikel 15 bedoelde activiteitenverslag is een specificatie opgesteld van de subsidieverplichtingen en wordt in ieder geval aangetoond dat aan eventuele aan de subsidie verbonden verplichtingen en voorwaarden is voldaan. Artikel 17 Controle accountant op basis van het bepaalde in artikel 4:78 en 4:79 Awb. 1. Bij alle aanvragen tot subsidievaststelling groter of gelijk aan € 20.000 euro en minder dan € 100.000 is een accountantscontrole als bedoeld in artikel 4:78 Awb vereist. Ten behoeve van een dergelijke controle stelt het college een controleprotocol vast. (bijlage 1) 2. Bij alle aanvragen tot subsidievaststelling groter of gelijk aan € 100.000 is een accountantscontrole als bedoeld in artikel 4:78 en 4:79 Awb vereist. Ten behoeve van een dergelijke controle stelt het college een controleprotocol vast. (bijlage 2) 3. Het college kan bepalen dat ook voor de aanvragen als bedoeld in lid 1, een accountantscontrole als bedoeld in lid 2 vereist is. 4. Bij het ontbreken van een goedkeurende accountantsverklaring bij de aanvraag tot subsidievaststelling, vindt het bepaalde in artikel 14 lid 2 toepassing. Artikel 18 Beschikking tot subsidievaststelling 1. De beschikking tot subsidievaststelling stelt het bedrag van de subsidie vast en geeft aanspraak op betaling van het vastgestelde bedrag overeenkomstig afdeling 4.2.7 van de Awb. 2. De subsidie kan lager worden vastgesteld: a. in de gevallen als bedoeld in artikel 4:46 lid 2 Awb; b. indien uit de aanvraag tot vaststelling blijkt dat de werkelijke kosten lager zijn dan het totale bedrag dat in de beschikking tot subsidieverlening is vermeld. Afdeling V. Betaling en voorschotten Artikel 19 Voorschotten 1. Het college kan in het besluit tot het verlenen van subsidie tevens besluiten een voorschot te verlenen tot maximaal 90% van de verleende subsidie. 2. Het voorschotbedrag wordt zo spoedig mogelijk overgemaakt op de wijze als in de beschikking tot subsidieverlening is vermeld. 3. In verband met de liquiditeitspositie van de aanvrager kan het college afwijken van het bepaalde in het eerste lid.

8/39 ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING DORDRECHT CONCEPT TBV INSPRAAK 30 januari 2006 Artikel 20 Betaling van het vastgestelde subsidiebedrag Het subsidiebedrag wordt overeenkomstig de subsidievaststelling betaald onder verrekening van de betaalde voorschotten. Afdeling VI. Administratieve bepalingen Artikel 21 Inrichten administratie bij een instelling 1. De instelling voert een zodanig ingerichte administratie, dat daaruit te allen tijde de voor de vaststelling van de subsidie van belang zijnde rechten en verplichtingen alsmede de betalingen en de ontvangsten kunnen worden nagegaan. 2. Het college kan nadere regels stellen ten aanzien van de inrichting en het voeren van de financiële administratie van de gesubsidieerde activiteiten ten behoeve van een doelmatig beheer en de controle daarop. Artikel 22 Verzekering Het college kan de aanvrager verplichten zijn roerende en onroerende bezittingen adequaat te verzekeren en verzekerd te houden op basis van herbouw- of vervangingswaarde tegen de schade van brand, storm en inbraak en andere door het college aan te duiden risico’s zoals schade, voortvloeiende uit de wettelijke aansprakelijkheid. Artikel 23 Informatie en inzage 1. De instelling verstrekt zonder enig voorbehoud alle gegevens die in verband met de subsidieverstrekking door of namens het college worden gevraagd. 2. De instelling verstrekt te allen tijde aan door het college aangewezen personen inzage van haar boeken en administratie. Artikel 24 Vergoeding van met subsidie behaald vermogensvoordeel 1. In de gevallen als bedoeld in artikel 4:41 tweede lid van de Awb kan het college bepalen dat de aanvrager aan de gemeente een vergoeding van het vermogensvoordeel is verschuldigd. 2. Bij de bepaling van de hoogte van de vergoeding wordt uitgegaan van de waarde van de goederen en andere vermogensbestanddelen op het tijdstip waarop de vergoeding verschuldigd wordt, met dien verstande dat, ingeval van ontvangst van schadevergoeding voor verlies of beschadiging van zaken, wordt uitgegaan van het bedrag dat als schadevergoeding door de aanvrager wordt ontvangen. 3. Indien het onroerende zaken betreft, geschiedt de waardebepaling door een onafhankelijk deskundige. 4. Bij toepassing van het bepaalde in lid 1 dient door de aanvrager in beginsel dat deel van het gevormde vermogen vergoed te worden met een maximum van de totaal ontvangen subsidiebedragen die gedurende de afgelopen 5 kalenderjaren deel uitmaakten van de totale inkomsten van de aanvrager.

9/39 ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING DORDRECHT CONCEPT TBV INSPRAAK 30 januari 2006 Artikel 25 [ NOG NIET IN WERKING GETREDEN ] Reserves bij per boekjaar verstrekte subsidies 1. Indien er bij een per boekjaar verstrekte subsidie sprake is van een batig saldo kan het college bepalen dat de subsidie-ontvanger vanuit de ontvangen subsidies een reserve vormt. 2. Indien het college gebruik maakt van de bevoegdheid als bedoeld in het vorige lid, zal het deze reserve nader bepalen. 3. Het college bepaalt in het belang van de uitvoering van de gesubsidieerde activiteiten de inzet van de reserve naar aard en omvang. 4. Het college stelt beleidsregels op in de zin van artikel 4:81 Awb, omtrent de hoogte van de reserves als bedoeld in lid 1. Artikel 26 Ontbinding en Fusie van instellingen en andere wijzigingen 1. De aanvrager brengt onverwijld schriftelijk ter kennis van het college: a. (het voornemen tot) ontbinding van de instelling; b. (het voornemen tot) het aangaan van een fusie of het anderszins aangaan van een vorm van samenwerking; c. (het voornemen tot) het geheel of gedeeltelijk staken van gesubsidieerde activiteiten; d. (het voornemen tot) het wijzigen van statuten; e. een voorgenomen vervreemding, bezwaring of bestemmingswijziging van een of meer van de gesubsidieerde activiteiten gebruikte of bestemde goederen met een marktwaarde van € 1000. of meer. 2. Andere gebeurtenissen, als bedoeld in het vorige lid, die een belangrijke invloed hebben op de activiteiten, worden zo spoedig mogelijk schriftelijk aan het college gemeld. 3. Het is verboden om de gebeurtenissen, als bedoeld in lid 1 en 2, de realisatie van de aan de subsidieregeling verbonden beleidsdoelen te laten doorkruisen, Artikel 27 Schenkingen door instellingen. Een instelling, waaraan in enig jaar subsidie wordt verstrekt behoeft de toestemming van het college voor het aanvaarden van a) schenkingen ten behoeve van de gesubsidieerde activiteiten, b) erfstellingen of c) legaten onder belastende voorwaarden, die in dat jaar worden aangeboden. Artikel 28 Batig saldo bij liquidatie rechtspersoon bij per boekjaar verstrekte subsidies. Indien de liquidatierekening van een rechtspersoon die een per boekjaar verstrekte subsidie ontvangt een batig saldo vermeldt kan het college vorderen dat het over het laatste boekjaar genoten subsidiebedrag aan de gemeente wordt terugbetaald. Afdeling VII. Slot- en overgangsbepalingen Artikel 29 Publicatie verslag door het college

10/39 ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING DORDRECHT CONCEPT TBV INSPRAAK 30 januari 2006 1. Het college publiceert jaarlijks bij de jaarrekening over het voorafgaande kalenderjaar een verslag van subsidies die krachtens deze verordening zijn verleend. 2. In de jaarrekening geeft het college per productnummer het bedrag aan dat voor dat kalenderjaar is verleend aan subsidies. Dit overzicht wordt opgemaakt aan de hand van de richtlijnen die het college bij de jaarrekening meegeeft. Artikel 30 Hardheidsclausule Het college kan een artikel uit deze verordening buiten toepassing laten of daarvan afwijken, voor zover toepassing daarvan - gelet op het belang van het in die situatie van toepassing zijnde gemeentelijke subsidiebeleid - in verhouding tot de belangen van de aanvrager wegens bijzondere omstandigheden tot onbillijkheden van overwegende aard zou leiden. Artikel 31 Citeertitel Deze verordening kan worden aangehaald als de "Algemene subsidieverordening Dordrecht". Artikel 32 Inwerkingtreding Deze verordening treedt in werking op "Algemene subsidieverordening 1998".

met gelijktijdige intrekking van de

Artikel 33 Overgangsbepalingen 1. Indien op een aanvraag op basis van de kracht zijnde Algemene subsidieverordening 1998 een beschikking tot subsidieverlening is gegeven, zijn de bepalingen van laatstgenoemde verordening van toepassing op de afhandeling van deze aanvraag. 2. Op een aanhangig bezwaarschrift en beroepschrift, betreffende een beschikking, die onder de werking van de Algemene subsidieverordening 1998 is genomen en is binnengekomen binnen de daarvoor geldende bezwaartermijn, wordt beslist met toepassing van de Algemene subsidieverordening 1998. 3. De intrekking van de Algemene subsidieverordening 1998 heeft geen gevolgen voor de geldigheid van enig beleid als bedoeld in artikel 2 lid 1 Algemene subsidieverordening 1998 en specifieke regelingen als bedoeld in artikel 3 Algemene subsidieverordening 1998. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van . de griffier de voorzitter

11/39 ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING DORDRECHT CONCEPT TBV INSPRAAK 30 januari 2006

BIJLAGE 1

Model 1 Controleprotocol algemene subsidieverordening Gemeente Dordrecht

12/39 ALGEMENE SUBSIDIEVERORDENING DORDRECHT CONCEPT TBV INSPRAAK 30 januari 2006

Inhoud 1. Inleiding 1.1 Wettelijk kader 1.1.1 Object van controle 1.1.2 Relevante geldstroom 1.1.3 Betrokken partijen 1.1.4 Verantwoordingsstructuur 1.1.5 Controle- en toezichtstructuur 1.2 Doel 1.3 Procedure

2. Reikwijdte accountantsonderzoek

3 3 3 3 3 3 3 3 3

3

2.1 Onderzoeksaanpak 2.2 Betrouwbaarheid en nauwkeurigheid 2.3 Normenkader

3 3 3

3. Rapportages accountantsonderzoek

3

13/39 21 december 2005

1. Inleiding Op grond van de Algemene Subsidieverordening (ASV) van de gemeente Dordrecht kunnen subsidies worden verstrekt Bij alle aanvragen tot subsidievaststelling groter of gelijk aan € 20.000 euro en minder dan € 100.000 is een accountantscontrole als bedoeld in artikel 4:78 Awb vereist. Ten behoeve van deze accountantscontrole heeft het college van de gemeente Dordrecht dit controleprotocol vastgesteld. Dit controleprotocol is bestemd voor de accountant van de ontvanger van een door gemeente Dordrecht verleend subsidie die een subsidievaststelling indient groter of gelijk aan € 20.000 euro en minder dan € 100.000. De subsidie-ontvanger is verantwoordelijk voor het ter kennis stellen van dit controleprotocol aan de accountant. 1.1 Wettelijk kader Gelet op de titels 4.1 en 4.2 Algemene wet bestuursrecht en op artikel 149 Gemeentewet is d.d. …………………………………de Algemene subsidieverordening Dordrecht vastgesteld door de raad van de gemeente Dordrecht. Het college kan op grond van deze algemene subsidieverordening een subsidie-aanvrager in een beschikking tot subsidieverlening subsidie verlenen. De beschikking tot subsidieverlening bevat een omschrijving van de activiteiten waarvoor subsidie wordt verleend. De beschikking bevat in ieder geval ook: a. de beleidsmatige grondslag voor de subsidieverlening; b. het bedrag van de subsidie dan wel de wijze waarop dit bedrag wordt bepaald. c. de verplichtingen die aan de subsidie zijn verbonden; d. van welke bepalingen van de subsidieverordening het college afwijkt bij de toepassing van artikel 30 van de subsidieverordening (hardheidsclausule) en de motivering hiervoor; e. de onderwerpen die in voorkomende gevallen bij overeenkomst nader worden geregeld; f. de eisen die worden gesteld aan de aanvraag tot subsidievaststelling, een opsomming van de daarbij te voegen bescheiden en de wijze waarop de subsidievaststelling zal plaatsvinden. Tot de hiervoor onder sub f bedoelde eisen behoren tenminste een activiteitenverslag en een financiële verslaglegging die bij de aanvraag tot subsidievaststelling overgelegd worden. Het college schrijft ten behoeve van een financiële verslaglegging een jaarrekening of een opstelling van ontvangsten en uitgaven voor. In het activiteitenverslag is een specificatie opgesteld van de subsidieverplichtingen en wordt in ieder geval aangetoond dat aan eventuele aan de subsidie verbonden verplichtingen en voorwaarden is voldaan. 1.1.1 Object van controle

14/39 21 december 2005

Bij de aanvraag tot subsidievaststelling behoren tenminste een activiteitenverslag en een financiële verslaglegging. De accountant onderzoekt •

of het financiële verslag voldoet aan de bij of krachtens de wet gestelde voorschriften en

•

of het activiteitenverslag, voor zover hij dat verslag kan beoordelen, met het financiële verslag verenigbaar is. De accountant geeft de uitslag van zijn onderzoek weer in een schriftelijke verklaring omtrent de getrouwheid van het financiële verslag. De aanvraag tot vaststelling van de subsidie gaat vergezeld van de hiervoor bedoelde verklaring. 1.1.2 Relevante geldstroom De beschikking tot subsidieverlening bevat het bedrag van de (maximale) subsidie en de wijze waarop dit bedrag wordt bepaald. De beschikking tot subsidievaststelling stelt het bedrag van de subsidie vast en geeft aanspraak op betaling van het vastgestelde bedrag overeenkomstig afdeling 4.2.7 van de Awb. Het bedrag in de aanvraag tot subsidievaststelling is bepalend voor de toepassing en uitvoering van de accountantscontrole. 1.1.3 Betrokken partijen College: het college van burgemeester en wethouders van Dordrecht; Aanvrager: de rechtspersoon, die in aanmerking wil komen voor het ontvangen van subsidiegelden; Instelling: een rechtspersoon, met volledige rechtsbevoegdheid, die krachtens haar statutaire doelstelling zonder winstoogmerk werkzaam is in een aanwijsbaar belang van het maatschappelijk welzijn in de gemeente Dordrecht; Accountant: een accountant als bedoeld in artikel 393, eerste lid, van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek aan wie de de subsidie-ontvanger (subsidie-aanvrager) de opdracht geeft tot onderzoek van het financiële verslag dat bij de aanvraag tot subsidievaststelling moet worden overgelegd. 1.1.4 Verantwoordingsstructuur Een subsidie-ontvanger doet voor 1 april na afloop van het kalenderjaar waarover subsidie is verleend een schriftelijke aanvraag tot vaststelling van de subsidie bij het college, tenzij op grond van een specifieke subsidieverordening in de beschikking tot verlening anders is vermeld. Indien een beschikking tot subsidieverlening is afgegeven dient de aanvraag tot subsidievaststelling te voldoen aan de eisen die in de beschikking tot subsidieverlening worden vermeld. Een aanvraag tot subsidievaststelling bevat ook de bescheiden die zijn opgesomd in de beschikking tot subsidieverlening. Onder deze bescheiden vallen in ieder geval 1. een activiteitenverslag, 2. een financiële verslaglegging en 3. bij alle aanvragen tot vaststelling groter of gelijk aan € 20.000, een accountantsverklaring.

15/39 21 december 2005

In het activiteitenverslag is een specificatie opgesteld van de subsidieverplichtingen en wordt in ieder geval aangetoond dat aan eventuele aan de subsidie verbonden verplichtingen en voorwaarden is voldaan. 1.1.5 Controle- en toezichtstructuur Bij alle aanvragen tot subsidievaststelling groter of gelijk aan € 20.000 euro en minder dan € 100.000 is een accountantscontrole als bedoeld in artikel 4:78 Awb vereist. De instelling verstrekt zonder enig voorbehoud alle gegevens die in verband met de subsidieverstrekking door of namens het college worden gevraagd. De instelling verstrekt te allen tijde aan het college of aan door hen aangewezen personen inzage van haar boeken en administratie. 1.2 Doel Het bij de aanvragen tot subsidievaststelling te overleggen financiële verslag geeft volgens normen die in het maatschappelijk verkeer als aanvaardbaar worden beschouwd, een zodanig inzicht dat een verantwoord oordeel kan worden gevormd omtrent: a. het vermogen en het exploitatiesaldo, en b. voor zover de aard van het financiële verslag dat toelaat, omtrent de solvabiliteit en de liquiditeit van de subsidie-ontvanger. De balans met de toelichting geeft getrouw, duidelijk en stelselmatig de grootte en de samenstelling in actief- en passiefposten van het vermogen op het einde van het boekjaar weer. De exploitatierekening met de toelichting geeft getrouw, duidelijk en stelselmatig de grootte van het exploitatiesaldo van het boekjaar weer. Het financiële verslag sluit aan op de begroting waarvoor subsidie is verleend en behelst een vergelijking met de gerealiseerde inkomsten en uitgaven van het jaar, voorafgaand aan het boekjaar. De ‘Richtlijnen voor de jaarverslaggeving’ moeten in acht worden genomen. De accountant zal na de accountantscontrole normaal gesproken een verklaring afgeven waarin hij zijn goedkeuring verleent aan het financiële verslag. Als de accountant geen goedkeurende verklaring kan afgeven, is er sprake van een onvolledige aanvraag en nodigt het college de instelling schriftelijk uit binnen vier weken alsnog deze aanvraag in te dienen c.q aan te vullen. Indien hieraan geen gehoor wordt gegeven stelt het college de subsidie ambtshalve vast. 1.3 Procedure De subsidie-ontvanger (subsidie-aanvrager) geeft opdracht tot onderzoek van het financiële verslag aan een accountant als bedoeld in artikel 393, eerste lid, van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. De subsidie-ontvanger is verantwoordelijk voor het ter kennis stellen van dit controleprotocol aan de accountant.

16/39 21 december 2005

Naast de richtlijnen in dit controleprotocol worden de bij de accountantscontrole (uiteraard) de Richtlijnen voor de Accountantscontrole (RAC) inachtgenomen. De accountant stemt zijn bevindingen inzake de uitgevoerde accountantscontrole af met en rapporteert aan zijn opdrachtgever, de subsidie-ontvanger. De instelling verstrekt zonder enig voorbehoud alle gegevens die in verband met de subsidieverstrekking door of namens het college worden gevraagd, waaronder tevens valt dossierinzage door de eventuele reviewer namens de gemeente Dordrecht van de accountantswerkzaamheden betreffende de afgegeven accountantsverklaring. Vragen over dit controleprotocol, de beschikking tot verlening of aanvraag tot subsidievaststelling kunnen worden gesteld aan de persoon, wiens naam boven de aanhef van de beschikking tot verlening wordt vermeld.

2. Reikwijdte accountantsonderzoek 2.1 Onderzoeksaanpak De onderzoeksaanpak is in principe de verantwoordelijkheid van de accountant zelf. Het is dus aan de accountant van de subsidie-aanvrager om te bepalen of indien mogelijk een systeemgerichte aanpak kan worden toegepast, waarbij de accountant bij de uitvoering van zijn werkzaamheden steunt op de interne procedures of dat juist op bepaalde onderdelen of altijd nadrukkelijk sprake moet zijn van een sterk gegevensgerichte aanpak. Wel moet nadrukkelijk worden vastgesteld dat het financiële verslag aansluit op de begroting waarvoor subsidie is verleend en een vergelijking behelst met de gerealiseerde inkomsten en uitgaven van het jaar, voorafgaand aan het boekjaar. 2.2 Betrouwbaarheid en nauwkeurigheid De accountantsverklaring inzake de bij de aanvraag tot subsidievaststelling te overleggen financiële verslag wordt afgegeven met de gebruikelijke hoge, maar niet absolute mate van zekerheid. Voor de oordeelsvorming van de accountant en de daarmee samenhangende accountantsverklaring zijn de volgende toleranties voor de financiële verantwoording van toepassing: Soort verklaring

Goedkeurend

Met beperking

Oordeelonthouding

Afkeurend

Fouten in de jaarrekening (% van lasten)

≤ 1%

> 1% < 3%

–

≥ 3%

Onzekerheden in de controle (% van lasten)

≤ 3%

> 3% < 10%

≥ 10%

–

Daarnaast kunnen kwalitatieve tekortkomingen leiden tot een niet-goedkeurende accountantsverklaring. Het professional judgement van de accountant speelt daarbij een

17/39 21 december 2005

doorslaggevende rol. De overwegingen terzake moeten worden toegelicht in een rapport van bevindingen bij de afgegeven accountantsverklaring. 2.3 Normenkader Inzake de controle van de te overleggen jaarrekening is geen specifiek normenkader geformuleerd anders dan verwoord onder de hiervoor vermelde paragraaf “Doel” zijnde: Het bij de aanvragen tot subsidievaststelling te overleggen financiële verslag geeft volgens normen die in het maatschappelijk verkeer als aanvaardbaar worden beschouwd, een zodanig inzicht dat een verantwoord oordeel kan worden gevormd omtrent: a. het vermogen en het exploitatiesaldo, en b. voor zover de aard van het financiële verslag dat toelaat, omtrent de solvabiliteit en de liquiditeit van de subsidie-ontvanger. De balans met de toelichting geeft getrouw, duidelijk en stelselmatig de grootte en de samenstelling in actief- en passiefposten van het vermogen op het einde van het boekjaar weer. De exploitatierekening met de toelichting geeft getrouw, duidelijk en stelselmatig de grootte van het exploitatiesaldo van het boekjaar weer. Het financiële verslag sluit aan op de begroting waarvoor subsidie is verleend en behelst een vergelijking met de gerealiseerde inkomsten en uitgaven van het jaar, voorafgaand aan het boekjaar. De ‘Richtlijnen voor de jaarverslaggeving’ moeten in acht worden genomen. De opstelling van ontvangsten en uitgaven dient te bestaan uit een overzicht van ontvangen subsidies en bijdragen derden en uitgaven, gespecificeerd naar activiteit. Het overzicht dient te zijn ingericht naar de onderscheiden kostensoorten conform de aanvraag. De begroting moet als vergelijkende cijfers worden opgenomen. De ‘Richtlijnen voor de jaarverslaggeving’ moeten op overeenkomstige wijze in acht worden genomen.

3. Rapportages accountantsonderzoek Er zijn door de gemeente Dordrecht geen specifieke voorwaarden gesteld ten aanzien van de tekst van de accountantsverklaring en/of uit te brengen rapportages, anders dan dat in de accountantsverklaring moet worden aangegeven dat dit controleprotcol in acht is genomen. Terzake wordt verder verwezen naar de voor de accountants algemeen geldende richtlijnen.

18/39 21 december 2005

Voor de goedkeurende accountantverklaring wordt de volgende voorbeeldtekst gegeven. Modeltekst goedkeurende accountantsverklaring

Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de jaarrekening XXXX van … (naam huishouding) te … (statutaire vestigingsplaats) gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de huishouding. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Voorts hebben wij de aanwijzingen voor de controle in acht genomen die zijn gegeven in het Controleprotocol algemene subsidieverordening Gemeente Dordrecht. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de huishouding daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op .. .... XXXX en van het resultaat over XXXX in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. Plaats, datum Ondertekening

19/39 21 december 2005

BIJLAGE 2

Model 2 Controleprotocol algemene subsidieverordening Gemeente Dordrecht

20/39 21 december 2005

Inhoud 1. Inleiding 1.1 Wettelijk kader 1.1.1 Object van controle 1.1.2 Relevante geldstroom 1.1.3 Betrokken partijen 1.1.4 Verantwoordingsstructuur 1.1.5 Controle- en toezichtstructuur 1.2 Doel 1.3 Procedure

2. Reikwijdte accountantsonderzoek

3 3 3 3 3 3 3 3 3

3

2.1 Onderzoeksaanpak 2.2 Betrouwbaarheid en nauwkeurigheid 2.3 Normenkader

3 3 3

3. Rapportages accountantsonderzoek

3

3.1 Model accountantsverklaring 3.2 Model accountantsrapport

3 3

1. Inleiding Op grond van de Algemene Subsidieverordening (ASV) van de gemeente Dordrecht kunnen subsidies worden verstrekt Bij alle aanvragen •

tot subsidievaststelling groter of gelijk aan € 100.000 en

•

tot subsidievaststelling groter of gelijk aan € 20.000 en minder dan € 100.000, waarvan het college heeft bepaaald dat een accountantscontrole als bedoeld in artikel 4:78 en 4:79 Awb is vereist,

is een accountantscontrole als bedoeld in artikel 4:78 en 4:79 Awb vereist. Ten behoeve van deze accountantscontrole heeft het college van de gemeente Dordrecht dit controleprotocol vastgesteld. Dit controleprotocol is bestemd voor de accountant van de ontvanger van een door gemeente Dordrecht verleende subsidie die een subsidievaststelling indient •

groter of gelijk aan € 100.000 of

•

groter of gelijk aan € 20.000 en minder dan € 100.000, waarvan het college heeft bepaaald dat een accountantscontrole als bedoeld in artikel 4:78 en 4:79 Awb is vereist.

De subsidie-ontvanger is verantwoordelijk voor het ter kennis stellen van dit controleprotocol aan de accountant. 1.1 Wettelijk kader Gelet op de titels 4.1 en 4.2 Algemene wet bestuursrecht en op artikel 149 Gemeentewet is d.d. …………………………………de Algemene subsidieverordening Dordrecht vastgesteld door de raad van de gemeente Dordrecht. Het college kan op grond van deze algemene subsidieverordening een subsidie-aanvrager in een beschikking tot subsidieverlening subsidie verlenen. De beschikking tot subsidieverlening bevat een omschrijving van de activiteiten waarvoor subsidie wordt verleend. De beschikking bevat in ieder geval ook: a. de beleidsmatige grondslag voor de subsidieverlening; b. het bedrag van de subsidie dan wel de wijze waarop dit bedrag wordt bepaald. c. de verplichtingen die aan de subsidie zijn verbonden; d. van welke bepalingen van de subsidieverordening het college afwijkt bij de toepassing van artikel 30 van de subsidieverordening (hardheidsclausule) en de motivering hiervoor; e. de onderwerpen die in voorkomende gevallen bij overeenkomst nader worden geregeld;

f. de eisen die worden gesteld aan de aanvraag tot subsidievaststelling, een opsomming van de daarbij te voegen bescheiden en de wijze waarop de subsidievaststelling zal plaatsvinden. Tot de hiervoor onder sub f bedoelde eisen behoren tenminste een activiteitenverslag en een financiële verslaglegging die bij de aanvraag tot subsidievaststelling overgelegd worden. Het college schrijft in de beschikking ten behoeve van een financiële verslaglegging een jaarrekening of een opstelling van ontvangsten en uitgaven voor: In het activiteitenverslag is een specificatie opgesteld van de subsidieverplichtingen en wordt in ieder geval aangetoond dat aan eventuele aan de subsidie verbonden verplichtingen en voorwaarden is voldaan. Een jaarrekening bestaat uit een balans, een exploitatierekening en toelichtingen daarop. De ‘Richtlijnen voor de jaarverslaggeving’ moeten daarbij in acht worden genomen. De begroting moet daarbij als vergelijkende cijfers worden opgenomen. De opstelling van ontvangsten en uitgaven dient te bestaan uit een overzicht van ontvangen subsidies en bijdragen derden en uitgaven, gespecificeerd naar activiteit. Het overzicht dient te zijn ingericht naar de onderscheiden kostensoorten conform de aanvraag. De begroting moet als vergelijkende cijfers worden opgenomen. 1.1.1 Object van controle Bij de aanvraag tot subsidievaststelling behoren tenminste een activiteitenverslag en een financiële verslaglegging. De accountant onderzoekt •

of het financiële verslag voldoet aan de bij of krachtens de wet gestelde voorschriften,

•

de naleving van aan de subsidie verbonden verplichtingen en

•

of het activiteitenverslag, voor zover hij dat verslag kan beoordelen, met het financiële verslag verenigbaar is. De accountant geeft de uitslag van zijn onderzoek weer in een schriftelijke verklaring omtrent de getrouwheid van het financiële verslag en over de naleving door de subsidie-ontvanger van de aan de subsidie verbonden verplichtingen. De aanvraag tot vaststelling van de subsidie gaat vergezeld van de hiervoor bedoelde verklaring. 1.1.2 Relevante geldstroom De beschikking tot subsidieverlening bevat het bedrag van de (maximale) subsidie en de wijze waarop dit bedrag wordt bepaald. De beschikking tot subsidievaststelling stelt het bedrag van de subsidie vast en geeft aanspraak op betaling van het vastgestelde bedrag overeenkomstig afdeling 4.2.7 van de Awb. Het bedrag in de aanvraag tot subsidievaststelling is bepalend voor de toepassing en uitvoering van de accountantscontrole.

1.1.3 Betrokken partijen College: het college van burgemeester en wethouders van Dordrecht; Aanvrager: de rechtspersoon, die in aanmerking wil komen voor het ontvangen van subsidiegelden; Instelling: een rechtspersoon, met volledige rechtsbevoegdheid, die krachtens haar statutaire doelstelling zonder winstoogmerk werkzaam is in een aanwijsbaar belang van het maatschappelijk welzijn in de gemeente Dordrecht; Accountant: een accountant als bedoeld in artikel 393, eerste lid, van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek aan wie de de subsidie-ontvanger (subsidie-aanvrager) de opdracht geeft tot onderzoek van het financiële verslag dat bij de aanvraag tot subsidievaststelling moet worden overgelegd. 1.1.4 Verantwoordingsstructuur Een subsidie-ontvanger doet voor 1 april na afloop van het kalenderjaar waarover subsidie is verleend een schriftelijke aanvraag tot vaststelling van de subsidie bij het college, tenzij op grond van de betreffende specifieke subsidieverordening in de beschikking tot verlening anders is vermeld. Indien een beschikking tot subsidieverlening is afgegeven dient de aanvraag tot subsidievaststelling te voldoen aan de eisen die in de beschikking tot subsidieverlening worden vermeld. Een aanvraag tot subsidievaststelling bevat ook de bescheiden die zijn opgesomd in de beschikking tot subsidieverlening. Onder deze bescheiden vallen in ieder geval 1. een activiteitenverslag, 2. een financiële verslaglegging en 3. bij alle aanvragen tot vaststelling groter of gelijk aan € 20.000, een accountantsverklaring. In het activiteitenverslag is een specificatie opgesteld van de subsidieverplichtingen en wordt in ieder geval aangetoond dat aan eventuele aan de subsidie verbonden verplichtingen en voorwaarden is voldaan. 1.1.5 Controle- en toezichtstructuur Bij alle aanvragen •

tot subsidievaststelling groter of gelijk aan € 100.000 en

•

tot subsidievaststelling groter of gelijk aan € 20.000 en minder dan € 100.000, waarvan het college heeft bepaaald dat een accountantscontrole als bedoeld in artikel 4:78 en 4:79 Awb is vereist, is een accountantscontrole als bedoeld in artikel 4:78 en 4:79 Awb vereist. De instelling verstrekt zonder enig voorbehoud alle gegevens die in verband met de subsidieverstrekking door of namens het college worden gevraagd.

De instelling verstrekt te allen tijde aan het college of aan door hen aangewezen personen inzage van haar boeken en administratie. 1.2 Doel Het bij de aanvragen tot subsidievaststelling te overleggen financiële verslag (jaarrekening) geeft volgens normen die in het maatschappelijk verkeer als aanvaardbaar worden beschouwd en voorzover een opstelling van ontvangsten en uitgaven daartoe geschikt is, een zodanig inzicht dat een verantwoord oordeel kan worden gevormd omtrent: a. het vermogen en het exploitatiesaldo, en b. voor zover de aard van het financiële verslag dat toelaat, omtrent de solvabiliteit en de liquiditeit van de subsidie-ontvanger. De balans met de toelichting geeft getrouw, duidelijk en stelselmatig de grootte en de samenstelling in actief- en passiefposten van het vermogen op het einde van het boekjaar weer. De exploitatierekening met de toelichting geeft getrouw, duidelijk en stelselmatig de grootte van het exploitatiesaldo van het boekjaar weer. Het financiële verslag sluit aan op de begroting waarvoor subsidie is verleend en behelst een vergelijking met de gerealiseerde inkomsten en uitgaven van het jaar, voorafgaand aan het boekjaar. De ‘Richtlijnen voor de jaarverslaggeving’ moeten in acht worden genomen. De accountant onderzoekt de getrouwheid van het financiële verslag en onderzoekt tevens de naleving door de subsidie-ontvanger van de aan de subsidie verbonden verplichtingen. De accountant zal na de accountantscontrole normaal gesproken een verklaring afgeven waarin hij zijn goedkeuring verleent aan het financiële verslag en inzake de naleving door de subsidieontvanger van de aan de subsidie verbonden verplichtingen. Als de accountant geen goedkeurende verklaring kan afgeven, is er sprake van een onvolledige aanvraag en nodigt het college de instelling schriftelijk uit binnen vier weken alsnog deze aanvraag in te dienen c.q aan te vullen. Indien hieraan geen gehoor wordt gegeven stelt het college de subsidie ambtshalve vast. 1.3 Procedure De subsidie-ontvanger (subsidie-aanvrager) geeft opdracht tot onderzoek van het financiële verslag en de naleving van de aan de subsidie verbonden verplichtingen aan een accountant als bedoeld in artikel 393, eerste lid, van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. De subsidie-ontvanger is verantwoordelijk voor het ter kennis stellen van dit controleprotocol aan de accountant. Naast de richtlijnen in dit controleprotocol worden de bij de accountantscontrole (uiteraard) de Richtlijnen voor de Accountantscontrole (RAC) inachtgenomen.

De accountant stemt zijn bevindingen inzake de uitgevoerde accountantscontrole af met en rapporteert aan zijn opdrachtgever, de subsidie-ontvanger. De instelling verstrekt zonder enig voorbehoud alle gegevens die in verband met de subsidieverstrekking door of namens het college worden gevraagd, waaronder tevens valt dossierinzage door de eventuele reviewer namens de gemeente Dordrecht van de accountantswerkzaamheden betreffende de afgegeven accountantsverklaring. Vragen over dit controleprotocol, de beschikking tot verlening of aanvraag tot subsidievaststelling kunnen worden gesteld aan de persoon, wiens naam boven de aanhef van de beschikking tot verlening wordt vermeld.

2. Reikwijdte accountantsonderzoek 2.1 Onderzoeksaanpak De onderzoeksaanpak is in principe de verantwoordelijkheid van de accountant zelf. Het is dus aan de accountant van de subsidie-aanvrager om te bepalen of indien mogelijk een systeemgerichte aanpak kan worden toegepast, waarbij de accountant bij de uitvoering van zijn werkzaamheden steunt op de interne procedures of dat juist op bepaalde onderdelen of altijd nadrukkelijk sprake moet zijn van een sterk gegevensgerichte aanpak. De volgende zaken betreffende de naleving door de subsidie-ontvanger van de aan de subsidie verbonden verplichtingen moeten nadrukkelijk worden getoetst, namelijk dat: 1. alle in de subsidiebeschikking nader beschreven specifieke verplichtingen zijn nageleefd, waarbij bijzondere aandacht geldt voor de verplichtingen inzake te verrichten activiteiten en/of prestaties. 2. het financiële verslag aansluit op de begroting waarvoor subsidie is verleend en een vergelijking behelst met de gerealiseerde inkomsten en uitgaven van het jaar, voorafgaand aan het boekjaar. 3. voor zover de aanvrager bij het verzoek tot subsidieverlening voor dezelfde begrote uitgaven tevens subsidie heeft aangevraagd bij een of meer andere bestuursorganen, daarvan eveneens mededeling doet bij het verzoek tot subsidievaststelling, onder vermelding van de stand van zaken met betrekking tot die andere aanvraag of aanvragen. 4. de aanvrager de volgende zaken onverwijld schriftelijk ter kennis van het college heeft gebracht: a. (het voornemen tot) ontbinding van de instelling; b. (het voornemen tot) het aangaan van een fusie of het anderszins aangaan van een vorm van samenwerking; c. (het voornemen tot) het geheel of gedeeltelijk staken van gesubsidieerde activiteiten; d. (het voornemen tot) het wijzigen van statuten; e. een voorgenomen vervreemding, bezwaring of bestemmingswijziging van een of meer van de gesubsidieerde activiteiten gebruikte of bestemde goederen met een marktwaarde van € 1000 of meer.

f. andere gebeurtenissen, die een belangrijke invloed hebben op de gesubsidieerde activiteiten. 5. de machtiging van het college is verkregen voor het aanvaarden van schenkingen, erfstellingen of legaten onder belastende voorwaarden, die in dat subsidiejaar werden aangeboden. 6. indien de subsidie voor twee of meer boekjaren werd verleend, aan de verplichting tot het periodiek aan het bestuursorgaan verstrekken van de gegevens die voor de vaststelling van de subsidie van belang zijn, is voldaan. 7. tenzij anders door het college werd bepaald, het verschil tussen de vastgestelde subsidie en de werkelijke kosten van de activiteiten waarvoor subsidie werd verleend ten gunste onderscheidenlijk ten laste van de egalisatiereserve komt. 8. indien aanwezig, de egalisatiereserve zo hoog rentend en zo veilig als redelijkerwijs mogelijk is belegd en dat de van de egalisatiereserve genoten rente aan de egalisatiereserve wordt toegevoegd. 9. het activiteitenverslag de aard en omvang van de activiteiten beschrijft waarvoor subsidie werd verleend en een vergelijking tussen de nagestreefde en de gerealiseerde doelstellingen alsmede een toelichting op de verschillen bevat. 10. het activiteitenverslag een overzicht bevat van de activiteiten waarvoor subsidie werd toegezegd en per activiteit de daarvoor benodigde personele en materiële middelen vermeldt. 2.2 Betrouwbaarheid en nauwkeurigheid De accountantsverklaring inzake de bij de aanvraag tot subsidievaststelling te overleggen financiële verslag en de naleving door de subsidie-ontvanger van de aan de subsidie verbonden verplichtingen, wordt afgegeven met de gebruikelijke hoge, maar niet absolute mate van zekerheid. Voor de oordeelsvorming van de accountant en de daarmee samenhangende accountantsverklaring zijn de volgende toleranties voor de financiële verantwoording van toepassing: Soort verklaring

Goedkeurend

Met beperking

Oordeelonthouding

Afkeurend

Fouten in de verslaggeving (% van lasten)

≤ 1%

> 1% < 3%

–

≥ 3%

Onzekerheden in de controle (% van lasten)

≤ 3%

> 3% < 10%

≥ 10%

–

Daarnaast kunnen kwalitatieve tekortkomingen leiden tot een niet-goedkeurende accountantsverklaring. Het professional judgement van de accountant speelt daarbij een doorslaggevende rol. De overwegingen terzake moeten worden toegelicht in een rapport van bevindingen bij de afgegeven accountantsverklaring. De accountant hoeft, behoudens hetgeen expliciet vermeld wordt in dit controleprotocol, veelal niet de naleving van wetgeving waarvan afwijking geen financiële gevolgen heeft te controleren.

Indien de accountant (toevallig) toch relevante zaken ontdekt die geen directe financiële gevolgen hebben, kunnen deze wel worden meegenomen in de foutenanalyse en in de rapportage. Indien dit in de subsidiebeschikking is vermeld zullen zaken die geen directe financiële gevolgen hebben expliciet onderzocht en gerapporteerd moeten worden. 2.3 Normenkader Inzake de controle van de te overleggen financiële verslag is geen specifiek normenkader geformuleerd anders dan verwoord onder de hiervoor vermelde paragraaf “Doel” zijnde: Het bij de aanvragen tot subsidievaststelling te overleggen jaarrekening geeft volgens normen die in het maatschappelijk verkeer als aanvaardbaar worden beschouwd, een zodanig inzicht dat een verantwoord oordeel kan worden gevormd omtrent: a. het vermogen en het exploitatiesaldo, en b. voor zover de aard van het financiële verslag dat toelaat, omtrent de solvabiliteit en de liquiditeit van de subsidie-ontvanger. De balans met de toelichting geeft getrouw, duidelijk en stelselmatig de grootte en de samenstelling in actief- en passiefposten van het vermogen op het einde van het boekjaar weer. De exploitatierekening met de toelichting geeft getrouw, duidelijk en stelselmatig de grootte van het exploitatiesaldo van het boekjaar weer. De jaarrekening sluit aan op de begroting waarvoor subsidie is verleend en behelst een vergelijking met de gerealiseerde inkomsten en uitgaven van het jaar, voorafgaand aan het boekjaar. De ‘Richtlijnen voor de jaarverslaggeving’ moeten in acht worden genomen. De opstelling van ontvangsten en uitgaven dient te bestaan uit een overzicht van ontvangen subsidies en bijdragen derden en uitgaven, gespecificeerd naar activiteit. Het overzicht dient te zijn ingericht naar de onderscheiden kostensoorten conform de aanvraag. De begroting moet als vergelijkende cijfers worden opgenomen. De ‘Richtlijnen voor de jaarverslaggeving’ moeten op overeenkomstige wijze in acht worden genomen. De naleving door de subsidie-ontvanger van de via de subsidiebeschikking en/of dit controleprotocol aan de subsidie verbonden verplichtingen moet nadrukkelijk worden getoetst.

3. Rapportages accountantsonderzoek 3.1 Model accountantsverklaring Er zijn door de gemeente Dordrecht geen specifieke voorwaarden gesteld ten aanzien van de tekst van de accountantsverklaring, anders dan dat daarin moet worden aangegeven dat dit controleprotcol in acht is genomen. Terzake wordt verder verwezen naar de voor de accountants algemeen geldende richtlijnen.

Voor de goedkeurende accountantverklaring wordt de volgende voorbeeldteksten gegeven. Modeltekst goedkeurende accountantsverklaring bij een jaarrekening

Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de jaarrekening XXXX van … (naam huishouding) te … (statutaire vestigingsplaats) gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de huishouding. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Voorts hebben wij de aanwijzingen voor de controle in acht genomen die zijn gegeven in het Controleprotocol algemene subsidieverordening Gemeente Dordrecht. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de huishouding daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op .. .... XXXX en van het resultaat over XXXX in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW. Wij hebben vastgesteld dat de in het Controleprotocol algemene subsidieverordening Gemeente Dordrecht nader gestelde bepalingen zijn nageleefd.

Plaats, datum Ondertekening

Modeltekst goedkeurende accountantsverklaring bij een opstelling van ontvangsten en uitgaven

Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de opstelling van ontvangsten en uitgaven XXXX inzake de door de gemeente Dordrecht gesubsidieerde activiteiten van … (naam huishouding) te … (statutaire vestigingsplaats) gecontroleerd. De verantwoording is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de huishouding. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake deze verantwoording te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de opstelling van ontvangsten en uitgaven geen onjuistheden van materieel belang bevat. Voorts hebben wij de aanwijzingen voor de controle in acht genomen die zijn gegeven in het Controleprotocol algemene subsidieverordening Gemeente Dordrecht. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen bij de opstelling van ontvangsten en uitgaven. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van deze verantwoording zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de huishouding daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de verantwoording. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de opstelling van ontvangsten en uitgaven een getrouw beeld geeft de door de gemeente Dordrecht gesubsidieerde activiteiten over XXXX in overeenstemming met in Nederland algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving. Wij hebben vastgesteld dat de in het Controleprotocol algemene subsidieverordening Gemeente Dordrecht nader gestelde bepalingen zijn nageleefd.

Plaats, datum Ondertekening

3.2 Model accountantsrapport Inleiding De gemeente Dordrecht wil zekerheid over zowel de juistheid van de jaarrekening van een subsidieontvanger als over het feit of de door de gemeente Dordrecht verstrekte subsidiegelden in overeenstemming met de regels (subsidievoorwaarden) zijn besteed. Voor het eerste aspect verlangt de gemeente een accountantsverklaring bij de jaarrekening, voor het tweede aspect wordt verslag gedaan in een accountantsrapport. Dit model geeft aan wat de gemeente van zo’n accountantsrapport verwacht. Eisen aan het accountantsrapport Uit het accountantsrapport moet blijken of de subsidie-ontvanger heeft voldaan aan de via de subsidiebeschikking en/of dit controleprotocol aan de subsidie verbonden verplichtingen. De subsidieverplichtingen kunnen expliciet opgenomen zijn in de beschikking tot verlening en/of uitvoeringsovereenkomst, maar in de beschikking kan ook verwezen worden naar de betreffende regelgeving waarin de subsidieverplichtingen zijn opgenomen.

In het accountantsrapport vermeldt de accountant welke verplichtingen hij heeft getoetst en tot welke uitkomsten die toetsing heeft geleid. Hij vermeldt ieder geval de materiële afwijkingen (niet naleving) van de opgelegde subsidieverplichtingen. Ook de uitkomsten van de toetsing van tenminste de volgende zaken - betreffende de naleving door de subsidie-ontvanger van de aan de subsidie verbonden verplichtingen - moeten worden vermeld: 1. zijn alle in de subsidiebeschikking nader beschreven specifieke verplichtingen nageleefd? Hierbij geldt bijzondere aandacht voor de verplichtingen inzake te verrichten activiteiten en/of prestaties; 2. sluit het financiële verslag aan op de begroting waarvoor subsidie is verleend en bevat het verslag een vergelijking met de gerealiseerde inkomsten en uitgaven van het jaar, voorafgaand aan het boekjaar? 3. is voor dezelfde begrote uitgaven tevens subsidie aangevraagd bij een of meer andere bestuursorganen en is daarvan mededeling gedaan bij het verzoek tot subsidievaststelling, onder vermelding van de juiste stand van zaken met betrekking tot die andere aanvraag of aanvragen? 4. heeft de aanvrager – voor zover van toepassing - de volgende zaken onverwijld schriftelijk ter kennis van het college gebracht: a. (het voornemen tot) ontbinding van de instelling? b. (het voornemen tot) het aangaan van een fusie of het anderszins aangaan van een vorm van samenwerking? c. (het voornemen tot) het geheel of gedeeltelijk staken van gesubsidieerde activiteiten? d. (het voornemen tot) het wijzigen van statuten? e. een voorgenomen vervreemding, bezwaring of bestemmingswijziging van een of meer van de gesubsidieerde activiteiten gebruikte of bestemde goederen met een marktwaarde van € 1000 of meer?

5. 6. 7. 8. 9.

f. andere gebeurtenissen, die een belangrijke invloed hebben op de gesubsidieerde activiteiten? is de machtiging van het college verkregen voor het aanvaarden van schenkingen, erfstellingen of legaten onder belastende voorwaarden, die in dat subsidiejaar werden aangeboden? is, tenzij anders door het college werd bepaald, het verschil tussen de vastgestelde subsidie en de werkelijke kosten van de activiteiten waarvoor subsidie werd verleend ten gunste onderscheidenlijk ten laste van de egalisatiereserve gekomen? is, indien aanwezig, de egalisatiereserve zo hoog rentend en zo veilig als redelijkerwijs mogelijk belegd en is de van de egalisatiereserve genoten rente aan de egalisatiereserve toegevoegd? beschrijft het activiteitenverslag de aard en omvang van de activiteiten waarvoor subsidie werd verleend en bevat het een vergelijking tussen de nagestreefde en de gerealiseerde doelstellingen alsmede een toelichting op de verschillen? bevat het activiteitenverslag een overzicht van de activiteiten waarvoor subsidie werd toegezegd en wordt per activiteit de daarvoor benodigde personele en materiële middelen vermeld?

BIJLAGE 3

BIJLAGE 3 : DETAILLIJST STAAT VAN INKOMENSOVERDRACHTEN Te subsidiëren activiteiten op grond van de Algemene Subsidieverordening Begunstigde of subsidiedoel

Verordening

Omschrijving

ASV ASV

Subsidie VVV Subsidie

ASV ASV ASV

Jeugdpreventieteams Integrale Traject Begeleiding Wijkveiligheid

Aqua Dordt BV Stadsvervoer Dordrecht Dienst Welzijn

Beschikking Beschikking Beschikking

-

-

Concessie veevervoer Kop van 't land Concessie stadsvervoer Financieringslasten Waterbus / FF Bewonersondersteuning Woonconsumentenregeling fonds volkshuisvesting

STADS BESTUURS CENTRUM St. VVV Evenementenbureau VVV * Vanaf begrotingsjaar 2006 wordt deze subsidie door het organisatieonderdeel Programma's toegekend. SubsidiesStadsbestuurscentrum PUBLIEKSDIENSTEN Jeugdzorg Jeugdzorg St. Delinquentie & samenleving e.a. Subsidies Publieksdiensten STADSONTWIKKELING

Subsidies Stadsontwikkeling

CULTUUR St. ToBe Popcentrale

ASV ASV

Professionele beeldend kunstenaars Kunstenaars verenigingen Kamermuziek Poppentheater Rainbow music festival Diverse Div instellingen op het gebied van letteren Follow-up Culturele stad (Wantijpop) Kunstmenu Productie tehater Jeugdtheater school Bibelot Amateurkunst instellingen (diverse) Pop en Jazz instellingen (diverse) Stichting 't Hof St. Bachorgel Grote Kerk St. Museum 40/45 Archeoligsche Werkgemeenschap Diverse

ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV

Bijdrage in exploitatie Bijdrage in exploitatie Projectsubsidies, startsipendia, werkbeurzen Bijdrage in exploitatie Diverse subsidies Exploitatie subsidie Activiteiten subsidie Diverse subsidies Activiteiten subsidie Activiteiten subsidie Activiteiten subsidie Activiteiten subsidie Activiteiten subsidie Basis-, uitvoering- en vormingssubsidie Activiteiten en exploitatie subsidie Exploitatie subsidie Eenmalige subsidie Exploitatie subsidie Exploitatie subsidie Diverse subsidies Hierboven genoemde subsidies zijn alle culturele subsidies

Subsidies Cultuur

PROGRAMMA'S Evenementensubsidies St. VVV Evenementenbureau = Deze subsidies worden vanaf begrotingsjaar 2006 uitgevoerd door het organisatieonderdeel Programma's.

ASV ASV ASV

Diverse subsidies Subsidie VVV Subsidie

Subsidies Programma's SOCIALE DIENST St. VIOZ St. Clientenraad Dordrecht Dordtse Welzijns Organisatie Dordtse Welzijns Organisatie Dordtse Adviesraad Gehandicapten

ASV ASV ASV ASV ASV

Wet inburgering Nieuwkomers Clientenraad Convenant Maaltijdendienst Peuterwerk Wet voorziening gehandicapten

ASV ASV ASV

WELZIJNSWERK Basisvoorziening Ouderen Klussendienst Afstemming ouderenbeleid

ASV ASV ASV

Mantelzorg Kwetsbare groepen Wijkgerichte aanpak

ASV ASV

Inspraak/ belangenbehartiging Woontussenvoorziening

ASV

Sociaal Cultureel Werk

ASV

Gezamenlijk ondersteuningspunt

ASV

Inspraak/ belangenbehartiging

ASV

Sociaal Cultureel Werk

St. Opmaat

ASV

Maatschappelijke dienstverlening

Dordtse Welzijns Organisatie / SSKW

ASV ASV

Buurtwerk (GSB) Bewonersondersteuning (GSB)

Subsidies Sociale Dienst

ONDERWIJS EN WELZIJN Ouderenvoorzieningen Dordtse Welzijnsorganisatie Raad voor het Seniorenbeleid

Organisaties voor gehandicaptenbeleid

Vrijwilligersorganisaties

ASV

Vrijwilligerswerk

Centraal Oranjedag Comite Rechtswinkel

ASV ASV

Ov. Maatschappelijke dienstverlening ASV

Rivas, Blijf van mijn Lijf, FIOM, Leger des Heils

ASV ASV

VROUWEN OPVANG Vrouwenopvang Vrouwenopvang (GSB)

Leger des Heils, St. Jeugdzorg

ASV

MAATSCHAPPELIJKE OPVANG Dak- en thuislozen (GSB)

Delta Bouman, gemeente Leerdam

ASV ASV ASV

Verslavingszorg (GSB) 24-uurs opvang (GSB) Verslavingspreventie (GSB)

ASV ASV

VORMING-EN ONTWIKKELINGSWERK Oudkomers opvonder int. Wijken (GSB) Vorming en ontwikkeling

Da Vinci College Da Vinci College

VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE Organisaties voor peuterwerk Opmaat OBD

ASV / verordening kwaliteitsregels peuterwerk

Peuterwerk (GSB) Extra peuterwerk wijk (GSB) Extra opvoedondersteuning (GSB)

Organisaties voor peuterwerk

ASV

VVE-beleidskader (GSB)

ROC Da Vinci College, Trivium, de Lasenberg

ASV ASV

SLUITENDE AANPAK VSV Voortijdig schoolverlaten (GSB) Project VSV Route 2004

DWO, GGD, St. Jeugdzorg

ASV ASV

SIS-PROGRAMMA SIS Noord Flank (GSB) SIS Oud Krispijn (GSB)

ASV ASV ASV

SIS Wieldijk (GSB) SIS De Staart (GSB) SIS Crabbehof (GSB)

ASV ASV

SCHOOLMAATSCHAPPELIJK WERK MDT 0 - 4 jaar (GSB) MDT 4 - 12 jaar basisonderwijs (GSB) MDT 12 - 16 jaar (GSB)

ROC Da Vinci College, Dalton SKOBA, PCOD, SOOD, Wellant

ASV ASV ASV

OVERIGE ONDERWIJSAANGELEGENHEDEN Bestrijding onderwijsachterstand (GSB) Time out klas (GSB) Onderwijskansenplan

CED, SBD

ASV ASV

Schoolbegeleiding Leonardo (GSB)

-

ASV

Onderwijsaanbod

St. RTV

ASV

MEDIABELEID Mediabeleid

Opmaat, EHBO verenigingen

ASV

LOKAAL GEZONDHEIDSBELEID Basis gezondheid

St. Jeugdzorg

ASV ASV ASV ASV

JEUGDPREVENTIE T-Team (GSB) Schooladoptieplan (GSB) Veilig in en om school Communities that Care / CtC

DWO, OBD, St. Flodor

ASV

JEUGD Jongerenwerk DWO (GSB)

DWO, SSKW, Speeltuinen, scoutingverenigingen,

ASV

Bijdrage bibliotheek

St. Jeugdzorg

ASV

St. Vakantie Kinderfeesten

ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV ASV

Jeugdvoorzieningen Speeltuin Jeugdvoorzieningen Scouting Jeugdvoorzieningen VFK Homestart Uitbreiding Sign. Netwerk De Luifel Thuis op straat (GSB) NOS KAS (GSB) Ruimte jeugd buurt (GSB) Jeugd binnenstad (GSB) MDT VMBO

Organisaties voor kinderopvang

ASV

Kinderopvang via inkoop

Organisaties voor integratie Dordtse Integratie adviesraad

ASV ASV

INTEGRATIE Participatie en voorlichting integratie Dordtse integratie adviesraad

Anti-discriminatieraad

ASV

Anti-discriminatie

Div. organisaties Antillianenbeleid

ASV

Antiillianen-problematiek

ASV ASV

BIBLIOTHEEK Bibliotheek Bibliotheek implementatieplan

Ver. Openbare Bibliotheken

Subsidies Onderwijs en Welzijn

SPORT EN RECREATIE Diversen Diversen St. Wantijbad

Sportsubsidie ASV

St. Sportvoorziening Dubbeldam

ASV

Verenigingshallen Sportsubsidies Exploitatie bijdrage Exploitatie bijdrage zwembad de Dubbel

St. Schaats- en activiteitencentrum Drechtsteden Volkssterrenwacht Mercurius Subsidies Sport en Recreatie

ASV ASV

Exploitatie bijdrage Ijshal Exploitatie bijdrage