Afdeling Veluwe Vallei-Grebbe Nieuwsbrief

Afdeling Veluwe Vallei-Grebbe Nieuwsbrief Nr. 6, mei 2012 COLOFON

In deze nieuwsbrief aandacht voor eenzaamheid en dementie, iets Deze nieuwsbrief is een wat vaak voorkomt. Verder aandacht voor een van de thema’s van Uitgave van Afdeling de Wereld Alzheimer Dag in onze regio: Dementie en beweging. Veluwe Vallei-Grebbe van Je kunt deelnemen aan een demonstratie van Polygoon: Alzheimer-Nederland. Polygoon in beweging. Wil je meer weten? Kijk bij Wereld Alzheimer Telefoon: 06-42849582 Dag naar: datum, locatie, programma en aanmelding voor deelname Mailadres: aan deze bijeenkomst. Ook houden we je graag op de hoogte van hoe het met ketenzorg vvgrebbe@alzheimerhet met dementie in de regio staat. Tot slot deel 1 van de tweedelige nederland.nl Website: serie ‘Alzheimer in het ziekenhuis’. Veel leesplezier! www.alzheimerLet op! Inmiddels is afdeling Veluwe Vallei-Grebbe op Facebook. Zoek ons op en word vrienden.

nederland.nl/vvgrebbe

Redactie: Agnes Lagerweij

Redactie Nieuwsbrief Veluwe Vallei-Grebbe Alzheimer Café In bijgaande activiteitenkalender vind je het programma van de komende twee maanden voor de Alzheimer Cafés in deze regio. ACTIVITEITENKALENDER ALZHEIMER CAFES MEI 2012  Café Ede: donderdag 10-05-2012 Woonvormen, kleinschalig wonen  Café Renkum: maandag 14-05-2012 Juridische aspecten bij dementie  Café Veenendaal: maandag 14-05-2012 Omgaan met gedragsveranderingen  Café Wageningen: dinsdag 22-05-2012 Omgaan met gedragsveranderingen



JUNI 2012  Café Renkum: maandag 11-06-2012 Verwerking en praktische omgang met dementie  Café Ede: donderdag 21-06-2012 Het koffertjesproject  Café Veenendaal: maandag 25-06-2012 Het koffertjesproject  Café Wageningen: dinsdag 26-06-2012 Het koffertjesproject

Meer info: www.alzheimer-nederland.nl/vvgrebbe

Dementie in beweging Bewegen is goed voor mensen met dementie. Dit is via onderzoeken aangetoond. Door te bewegen breng je de hersenen ook in beweging. Daarmee stop je dementie niet, maar je kunt de ziekte wel vertragen en de omstandigheden verbeteren. Doordat de dementerenden zich beter voelen, wordt de zorg voor hen ook leuker om te doen.

1

De dementerenden zullen ’s nachts weer rustiger slapen. Als mensen beter gaan eten en hun conditie verbetert, worden ze actiever. Je kunt meer leuke dingen met ze doen. Voor meer informatie lees de website: www.dementieinbeweging.nl. Dementerende langer fit met Polygoon in beweging Beelden uit het Polygoonjournaal (nieuwsuitzendingen in de bioscoop van 1924 tot 1987) worden gebruikt bij het allernieuwste hulpmiddel om mensen met dementie langer fit te laten blijven. Het gaat om bewegen op een leuke manier, met voor de doelgroep herkenbare beelden. De beelden van het scherm lokken beweging uit en door de ingebouwde camera wordt de speler zelf in het beeld geprojecteerd, wat ook weer reacties oproept. De beelden zijn herkenbaar en roepen herinneringen op. De opdrachten die aan de beelden gekoppeld zijn, maken bewegen noodzakelijk. Bij een onderwerp over Artis moet bijvoorbeeld de olifant gevoerd worden. Op de bijeenkomst die onze afdeling organiseert vanwege de Wereld Alzheimer Dag zal het bedrijf Weact een demonstratie komen geven over Polygoon in beweging. Voor meer informatie: www.weact.nl. Alzheimer Experience Beleef de wereld door de ogen van iemand met Alzheimer via de Alzheimer Experience. Dit is een interactieve film die het leven van twee mensen met de ziekte van Alzheimer volgt. De film geeft een indrukwekkend inzicht in de belevingswereld van iemand met dementie. Door het zien van de film begrijp je beter hoe iemand met de ziekte van Alzheimer zich voelt. Website: www.alzheimerexperience.nl. Activiteiten ketenzorg dementie Gelderse Vallei De ketenzorg dementie in de gemeenten Ede, Wageningen en Renkum bouwt ook dit jaar verder aan goede dementiezorg. Enkele activiteiten worden hieronder toegelicht. Overleg met de gemeentebesturen Ook in 2012 bezoeken we de gemeentebesturen, samen met het bestuur van afdeling Veluwe Vallei-Grebbe van Alzheimer Nederland. We kijken waar raakvlakken liggen om de dementiezorg te verbeteren. We brengen bij de gemeente onder de aandacht dat goede informatievoorziening en ook de beschikbaarheid van respijtzorg heel erg belangrijk is voor kwetsbare ouderen en hun familie. Een gesprekspunt is natuurlijk ook de aanstaande veranderingen in de AWBZ en de gevolgen voor de dementiezorg. Vroegsignalering De scholing van verzorgenden en huishoudelijk medewerkers in de thuiszorg is nog in volle gang. Daarnaast leggen we contacten met de Wmo-loketten van de gemeenten. De medewerkers van deze loketten kunnen een belangrijke rol spelen bij het vroeg signaleren van dementie. Ook de huisartsen wordt een scholing aangeboden. Vroegsignalering en vroegdiagnostiek zijn belangrijk en leveren voor alle betrokkenen winst op:    

Er ontstaat rust, voor veel problemen en vragen is er opeens een verklaring. Vroegtijdige diagnose biedt de cliënt zelf de tijd om nog een aantal zaken te regelen. Er kan passende hulp worden ingeschakeld, zoals bijvoorbeeld een casemanager dementie. De familie kan adviezen krijgen om op een goede manier steun te geven en te communiceren.

2

Inzet van casemanagers (persoonlijke begeleiders) De vraag naar deze vorm van begeleiding blijft groeien. We zorgen ervoor dat er voldoende goed opgeleide casemanagers beschikbaar zijn. We hebben inmiddels bijna twee jaar ervaring met deze nieuwe functie, dus is het tijd voor evaluatie en bijscholing. En we bouwen verder aan goede samenwerking met andere hulpverleners. Communicatie Er verschijnen berichten in de pers en op diverse websites over dementie, over de voorzieningen en over het belang van vroegsignalering. De website www.dementiegeldersevallei.nl is aangepast, en geeft informatie over casemanagement en over de in deze regio werkzame casemanagers. De kwaliteit van de dementiezorg De samenwerkende organisaties signaleren op welke terreinen de zorg nog verder verbeterd kan worden. Onlangs is een advies aan het zorgkantoor gegeven over het verbeteren van de crisisopvang in de regio. Voor meer informatie kun je terecht bij Hetty Top, mobiele telefoon 06-22243393 Casemanagementteam Gelderse Vallei In nieuwsbrief 5 hebben wij de casemanagers van het team Gelderse Vallei voorgesteld. In tegenstelling tot wat stond vermeld, staan de casemanagers die vanuit de Gelderse Vallei werkzaam zijn in Renkum wel op de foto, namelijk Geery Bruggink, Roeline Besselsen en Helma Meurs.

S

i g n a l e r i n gAgathos s n e t w Thuiszorg erk

O

u d e r e n

V

e e n e n d a a l

Sinds het Signaleringsnetwerk Veenendaal actief in Veenendaal nadat uit Naam:eind 2009 isDe heer J. van der Ham onderzoek van de GGD is gebleken dat problematiek rondom eenzaamheid in Veenendaal procentueel hogerBestuurder ligt dan elders in de regio. Tevens kent Veenendaal een sterk Functie: toenemende vergrijzing. Ook blijkt uit onderzoek dat de komende decennia het aantal ouderen, bij wie de ziekte van Alzheimer zal worden geconstateerd, sterk zal toenemen. Datum: 19 november 2009 Welzijn Veenendaal zet zich, samen met meer dan 20 Veenendaalse organisaties, actief in op het terrein van Welzijn Wonen en Zorg voor de bestrijding van de eenzaamOndertekening: heidsvraagstukken in de gemeente. Ook (beginnende) dementie kan een oorzaak zijn voor het ontstaan van eenzaamheid en sociaal isolement. Verborgen en complexe situaties rondom eenzaamheid en/of dementie worden in kaart gebracht, besproken en S aangepakt. Binnen het Signaleringsnetwerk werken alle organisaties samen met één doel, namelijk het opsporen en bespreken van deze problematiek en het inzetten van passende actie. De kans om sociaal geïsoleerd en eenzaam te raken neemt toe naarmate mensen ouder worden. Van de ruim 2,6 miljoen 65-plussers in Nederland voelt bijna 1 miljoen (bijna

3

30%) zich eenzaam; 4% van de 65-plussers, meer dan 100.000 mensen in Nederland, voelen zich ernstig tot uiterst eenzaam (TNS/NIPO, 2008). Hoewel deze cijfers voldoende laten zien hoeveel ouderen hiermee te maken hebben, is eenzaamheid vaak toch een vergeten probleem. Het is een stille problematiek, die gaat over mensen die buiten beeld raken of buiten beeld zijn geraakt. Ook rust bij mensen die het betreft vaak een taboe op dit onderwerp. Begint men de greep op het dagelijkse leven te verliezen dan wordt dit vaak gemaskeerd en trekt men zich meer en meer terug uit het openbare leven. Vaak wordt geen hulp gevraagd. Ouderen die het overkomt vinden het vaak moeilijk om toe te geven dat men zich eenzaam voelt of de regie op het dagelijkse leven aan het kwijtraken is en men ervaart de eigen situatie vaak als een persoonlijk falen. Deze schaamtegevoelens worden door hulpverleners als één van de grootste knelpunten ervaren bij de aanpak van eenzaamheid en isolement. Eenzaamheid staat niet op zichzelf, eenzaamheid is een gevolg van factoren die leiden tot geringere mogelijkheden om anderen te ontmoeten en om deel te nemen aan het dagelijkse leven. Dit kan allerlei oorzaken hebben zoals het wegvallen van vrienden, het verlies van een levenspartner, door kinderen die niet meer naar ouders omkijken en/of verlies van vaardigheden en regie. Achter eenzaamheid leeft een mens die als gevolg van veranderingen, stress, ontwikkeling van dementie, depressie, verval, regieverlies of anderszins, zinloosheid ervaart en wiens leven klein wordt en beperkt. Eenzaamheid gaat veelal samen met verval van identiteit en verlies van zinvolle interactie met de wereld, met andere mensen en de natuur. Dit kan leiden tot gezondheidsklachten, overmatig alcoholgebruik, slaapstoornissen, depressies etc. Het Signaleringsnetwerk is sinds april van dit jaar uitgebreid met 2 casemanagers dementie. Bij bespreking van eenzaamheidsproblematiek waarbij vermoedens bestaan van dementie die nog niet in kaart is gebracht, spelen zij een belangrijke rol. Voor advies, informatie of hulp bij eenzaamheidsproblematiek en sociaal isolement, kan men zich richten tot de Projectleider/ ouderenadviseur van het Signaleringsnetwerk: John Hegenbart, Duivenwal 1, Veenendaal. Telefoon: 519751 of 512770. E-mail: [email protected]

Alzheimer in het ziekenhuis (deel 1) Als klinisch geriaters in Ziekenhuis Gelderse Vallei hebben wij veel met de ziekte van Alzheimer te maken. Zo doen wij veel diagnostiek naar de ziekte van Alzheimer (en andere vormen van dementie) op de geheugenpoli. Met een serie van twee artikelen (deel 2 in nieuwsbrief 7) wil ik vertellen over hoe wij omgaan met patiënten bij wie die diagnose al gesteld is. In deel 1 kun je lezen over de poliklinische behandeling. Poliklinisch Ook dan kom ik als eerste weer terug bij de geheugenpoli. Als daar de diagnose ‘Alzheimer’ is gesteld, wordt die door de arts in een apart gesprek van ½ uur besproken met de patiënt en diens familie. Daarbij komen allerlei thema’s aan de orde: korte uitleg over de ziekte en prognose, mogelijkheden van begeleiding (bijvoorbeeld psychoeducatie door een van onze medisch psychologen, casemanagement, GGZ-begeleiding) en praktische ondersteuning (bijvoorbeeld thuiszorg, vrijwilligers, dagopvang, zo nodig verhuizing), gevolgen voor het autorijden, medicamentkeuze behandelmogelijkheden (bijvoorbeeld cholinesteraseremmers).

4

De mondelinge uitleg wordt ondersteund met foldermateriaal. Als een patiënt kiest voor behandeling met een cholinesteraseremmer (dat wil zeggen rivastigmine of galantamine) of memantine, zorgen wij door telefonische controles met een gespecialiseerde verpleegkundige en faxrecepten naar de apotheek er voor dat de dosis van het gekozen middel geleidelijk en zorgvuldig opgebouwd wordt. Dit om bijwerkingen zo veel mogelijk te voorkomen. Om te checken of het middel ook op langere termijn voldoet, blijft de patiënt onder poliklinische controle, ongeveer 1 keer per 9 maanden. Bij die controles komen de behoefte aan begeleiding en zorg, mantelzorgbelasting en eventueel bijkomende Alzheimergerelateerde problemen ook steeds weer aan de orde. Als een patiënt geen medicatie gaat gebruiken, dragen wij de begeleiding en medische zorg door middel van een brief (en zo nodig telefonisch) over aan de huisarts. De huisarts kan altijd met ons overleggen of de patiënt verwijzen naar de polikliniek of voor opname bij specifieke problemen. Poliklinisch zien wij geregeld Alzheimerpatiënten die ineens onbegrepen snel achteruitgaan of bij wie gedragsproblemen ontstaan. Of die een lichamelijk probleem hebben waarbij het belangrijk is dat goed wordt ingeschat en afgestemd met patiënt en familie, hoe het beste diagnostiek en behandeling van het lichamelijke probleem kan plaatsvinden.

Auteur: Geriater Ans Aarts, Ziekenhuis Gelderse Vallei WAD 21/09

Wereld Alzheimer Dag 2012 De Wereld Alzheimerdag komt steeds dichterbij. De voorbereidingen zijn in volle gang en de eerste belangstellenden hebben zich al opgegeven voor deelname. Sprekers zijn de hoogleraren Erik Scherder en Roy Kessels. Het bedrijf Weact komt een demonstratie geven over Polygoon in beweging. De locatie is vastgesteld: Het Heerenstraattheater in Wageningen. Patiënten, mantelzorgers, zorginstellingen, beleidsmakers, verzorgenden, studenten en overige belangstellenden zijn van harte welkom. Houd er rekening mee dat de zaalcapaciteit zijn beperkingen kent. Vol is vol. Geef je daarom alvast op voor deze gratis toegankelijke bijeenkomst. Dit kun je doen door het sturen van een e-mail naar: [email protected].

Suggesties, ideeën of nieuws Heb jij suggesties voor onderwerpen voor deze nieuwsbrief of je wilt zelf een bijdrage leveren aan deze nieuwsbrief als ervaringsdeskundige of zorgverlener? Neem dan contact met op met de redactie. Stuur een e-mail naar [email protected].

Aan- en afmelden Wil je je aan- of afmelden voor de digitale nieuwsbrief, dan kun je dit doen door een e-mail te sturen naar: [email protected]. De gepubliceerde nieuwsbrieven kun je 5 nalezen via www.alzheimer-nederland.nl/vvgrebbe onder nieuwsbrieven. Deze Nieuwsbrief is een uitgave van afdeling Veluwe Vallei-Grebbe Veluwe Vallei-Grebbe van Alzheimer Nederland.