8 Rekenmodel 10 In gesprek over geld

Extra dikke editie!

Frion in Beeld

December 2013

3 IJsselbolder 25 jaar

8 Rekenmodel

12 Coaches

6 Voorbereiding toekomst

10 In gesprek over geld

14 Vrienden van Plezier

3



Feestweek 25-jarige IJsselbolder Bert van Leusen, medewerker op dagcentrum Klaverblad van de IJsselbolder, is een echte Zwollenaar. Trots op zijn stad en trots op zijn burgemeester. Logisch dat zijn hoogtepunt van de feestweek de opening door de burgemeester was. “Het mooiste van het feest was dat burgemeester Meijer hier was. Die kwam de IJsselbolder opnieuw openen. Hij vond het mooi geworden. Hij hees de vlag, samen met twee anderen die hier wonen. Ik heb hem een hand gegeven!” Bert straalt bij deze herinnering. “De feesten waren ’s avonds en overdag. De laatste dag gaf hier een man met poppen een show. Dat was in de gymzaal. Mooi om te zien. Toen dat afgelopen was, was er een man met een xylofoon. Op de eerste dag kwamen twee

clowns gebak brengen. Zo’n ronde taart, 25 jaar stond erop. Mijn collega’s Herman en Johan werken hier al 25 jaar. Zij waren, hoe noem je dat ook weer… jubilaris!” “Ik werk hier 17 jaar. Ik rijd op de kar, zo’n trekkertje, met de was en luierdozen. Die breng ik naar de woongroepen. Ik had geen last van de verbouwing. De mensen die hier wonen wel. Ik maak soms een praatje met ze, als ze buiten zijn. De verbouwing duurde zowat meer dan een jaar. Het hele terrein is verbouwd.”

2

Nederigheid

Inhoud 3 IJsselbolder 25 jaar 6 Voorbereiding toekomst 8 Rekenmodel 10 In gesprek over geld 12 Coaches 14 Vrienden van Plezier 16 Kort nieuws

Op deze plaats schreef ik al vaker over de maatregelen van de overheid en de mogelijke gevolgen daarvan voor Frion. In de afgelopen tijd is er nog wel een en ander aangepast aan de maatregelen, maar over het geheel was en is de boodschap: het moet allemaal met minder. En dat gaat iedereen merken.

Toekomst Colofon Frion in Beeld is een informatieblad van Frion. Frion informeert betrokkenen over belangrijke, leuke of interessante ontwikkelingen binnen Frion. Deze nieuwsbrief is bedoeld voor iedereen die bij Frion betrokken is: cliënten, mede­werkers, vrijwilligers, ouders/ contactpersonen en andere relaties. De redactie is zich ervan bewust dat veel cliënten de informatie niet volledig kunnen begrijpen. Toch wil zij hun dit aansprekende en kleurrijke blad niet onthouden. Redactie: Annamiek van Dalen, Ilse Jansen, Margreet van Loo en Janine Schouwstra Eindredactie: Annamiek van Dalen Tekstredactie: Tekst en Taal Teksten: Arianne Israël (interviews cliënten) Margreet van Loo, Janet van de Vosse en Marion Paulides (Tekst en Taal) Foto’s: Frans Davids, Arianne Israël, Margreet van Loo en Joop van Putten E-mail: [email protected] Vormgeving: Advice reclame-adviesbureau Drukwerk: Drukkerij Coenradi Zwolle Oplage: 2.500 Verzending: Receptie Frion E-mail: [email protected]

Tot nu toe hebben we vooral gewerkt aan het ‘klaarmaken’ van Frion voor de toekomst. In die zin, zo veel mogelijk zaken zo gemakkelijk mogelijk maken, zonder dat ze op kwaliteit moeten inboeten. Dat hebben we gedaan in de zorg en bij de ondersteunende afdelingen. En extern werken we hard aan het voortdurend zichtbaar zijn bij de beslissende partijen van de toekomst. Allemaal zaken waar we als Frion zelf de regie in konden nemen. En ik ben er trots op dat we zover zijn gekomen. Maar bestuur en directie kijken vooruit. En dan zie ik dat er op 1 januari 2015 een andere werkelijkheid komt voor Frion. Het aantal mensen dat een beroep op onze ondersteuning gaat doen, neemt dan af. De ondersteuning die wij geven, moet voor steeds minder geld geleverd worden. Dit heeft gevolgen voor onze organisatie. Minder cliënten betekent nu eenmaal een kleinere organisatie. Minder geld betekent zaken anders organiseren. Dat betekent dat er banen gaan vervallen. Op 1 januari 2015 verdwijnen er bij Frion ongeveer 100 fte’s (voltijdbanen). In alle geledingen van de organisatie. De afgelopen jaren hebben we daarop geanticipeerd. Nieuwe medewerkers hebben alleen tijdelijke contracten gekregen. Bij de ondersteunende afdelingen zijn vrijgekomen functies in principe niet meer ingevuld. Maar dat is waarschijnlijk niet genoeg om deze vermindering van banen op te vangen. Na de zomer van 2014 zal dit duidelijk worden.

Meer zelf doen Minder mensen kunnen een beroep doen op Frion. Dan is er minder ondersteuning nodig. De mensen met een verstandelijke beperking die bij Frion zijn of nog komen, gaan merken dat zaken anders gaan. Er moet meer zelf gedaan worden, samen met het netwerk. Dit is niet iets tijdelijks. Dat zal de komende jaren alleen maar meer worden. Er komt minder geld beschikbaar. Het wordt allemaal anders en dat heeft gevolgen voor alle betrokkenen, cliënten, hun netwerk en medewerkers. Het is niet gemakkelijk om deze boodschappen te moeten brengen. Maar het kan niet anders. Je kunt geen organisatie draaiend houden als er meer geld uitgaat dan erin komt. En een bestuurder moet werken aan een gezonde organisatie. Ik realiseer me dat dit voor degenen die het gaat treffen, ingrijpende gevolgen heeft.

 Frion in Beeld

Frion in Beeld

April 2013

1

3 Lef hebben en andersom denken

6 Marco Bruggeman verlaat Frion

10

Over kampvuren en lantarenpalen

4 Samenwerking AWBZ

8 Wel of geen medicatie?

12

Kort nieuws

Werkeren wint Lefbeker Zwolle, januari 2013 – “En de winnaar van de Lefbeker is: werklocatie Werkeren!”, onthult de enthousiaste jury op de nieuwjaarsreceptie. Pitch-sprekers Sander en Roxanne sprinten juichend met hun collega’s naar voren om de Lefbeker en hun prijzengeld in ontvangst te nemen. “Het is echt geweldig!”, reageert de breed lachende Sander. Ook Roxanne is overgelukkig: “Ik vond het echt spannend of we de eerste prijs zouden krijgen. Het voelt zo leuk!” Evelaine vindt het erg leuk dat ze de

prijs hebben gewonnen maar ze vond het organiseren van hun project het leukst. Geralde is gewend om te winnen. Nuchter reageert ze: “Het is wel mooi dat we de eerste prijs hebben gewonnen. Vorig jaar heb ik met de Wismarstraat ook gewonnen.” Ook Henk blijft er rustig onder. “Ik vind het wel mooi ja”, zegt hij, “maar niet echt spannend.” Lees verder op pagina 3 >

digitaal ontvangen?

Ga naar www.frionzorg.nl

De medewerkers van Frion hebben mij de afgelopen jaren vaak vervuld met trots. Het is dan ook moeilijk om nu diezelfde medewerkers te vertellen dat er mogelijk niet voor iedereen in 2015 een baan is. Temeer daar zij er helemaal niets aan kunnen doen dat de situatie is zoals die wordt. Besturen is mooi, maar op dit soort momenten past eigenlijk alleen maar nederigheid voor al die mensen die met hart en ziel Frion maken tot wat het is. Annamiek van Dalen Bestuurder

Govert Flinckstraat 31 Zwolle Tel. 038 467 10 00 E [email protected] www.frionzorg.nl

3

Frion IJsselbolder

25 jaar Extra dikke editie!

De IJsselbolder is een woon- en werklocatie van Frion en bevindt zich in ZwolleZuid. 25 jaar geleden werd het terrein in gebruik genomen en 20 jaar geleden werd het door prinses Margriet officieel geopend. Het was destijds een innovatief concept. Mensen met een beperking wonen en werken midden in een woonwijk.

De afgelopen 25 jaar werd er volop geleefd op de IJsselbolder. Door de jaren heen vonden veranderingen plaats. Het meest in het oog springend zijn misschien de mooi verbouwde woningen die aansluiten bij de woonwensen van cliënten. Deze verbouwing werd vorig jaar afgerond. Maar ook vonden ontwikkelingen plaats als het gaat om de zorg en ondersteuning. Door oude, vertrouwde patronen los te laten,

te kijken naar mogelijkheden en kansen te benutten, is er op dit vlak heel veel gebeurd. De jubileumweek stond geheel in teken van alle ontwikkelingen van de afgelopen jaren. Er was een reünie, een heropening, een feest, een burendag en een congres. In deze Frion in Beeld een overzicht, uiteraard met veel foto’s.

Riet te Riele (rechts) - woont al sinds 1988 op de IJsselbolder - in gesprek

Frion in Beeld 3 - December 2013

4

4

Heropening Bert van Leusen vertelde al over zijn hoogtepunt: de komst van burgemeester Meijer van Zwolle op maandag 7 oktober, voor de heropening van de verbouwde locaties. Met uitzicht op de immens grote taart, sprak de burgemeester de aanwezigen toe. “Wat hebben jullie een mooie, nieuwe plek gekregen! Ik vind het heel leuk om vandaag bij jullie te zijn. En om straks samen met mevrouw Van Dalen en een paar van jullie de IJsselbolder te openen. Zo’n opening als vandaag, dat is een feest. Eigenlijk hebben jullie de hele week feest.

Met fijne activiteiten en misschien ook wel taart en ander lekker eten.” Bewoners en andere belangstellenden luisterden geboeid naar de woorden van de burgemeester. Hij hield een echte toespraak. “Als gemeente Zwolle vinden we het belangrijk dat iedereen zichzelf mag zijn en dat iedereen meedoet. Van jong tot oud, de hele stad. Dat geldt ook voor Frion, ook voor de mensen van de IJsselbolder. Ik ben blij dat we in Zwolle Frion hebben om te waarborgen dat mensen met een verstandelijke beperking meedoen.”

5

Extra dikke editie!

Congres Mensen uit het hele land kwamen donderdag 11 oktober naar Zwolle voor een bijzonder congres op de IJsselbolder. Na het ochtendprogramma praten deelnemers onder het genot van dampende soep en heerlijke broodjes over wat ze al ervaren hebben. “De workshops waren fantastisch.” Twee dames die beiden een workshop verzorgden, zijn enthousiast over het resultaat. “De ene workshop was daadwerkelijk het delen van ervaringen en bij de andere leerden bezoekers echt nieuwe dingen. Dat is wel de kern van de dag: ervaringen delen en kennis opdoen.” Tijdens de uitgebreide lunch vertelt Ko Proos, adviseur van Achmea Zorg en Gezondheid, wat hij ervaart. “Ik heb de afgelopen jaren veel gezien van de IJsselbolder.

Daarom wilde ik graag bij dit congres zijn. Ik heb veel zien veranderen, in positieve zin! Het borgen van kwaliteit, de visie, eigen regie, van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’. Frion heeft daar mooie stappen in gemaakt.” Proos legt uit waarom dit congres zo belangrijk is. “Zo merk je waar het om draait. Je ziet dat begeleiders met veel passie zorg verlenen. Zo’n dag als deze zou ook heel goed zijn voor andere partijen die zich bezighouden met zorg, zoals de gemeente. Je kunt zorg niet alleen met cijfers bepalen.” Proos deed zelf ook mee aan een workshop, geheel in het thema van Meebewegen in het leven. “We gingen koekjes bakken. We mochten maar één arm gebruiken. Ik kan je zeggen, dat valt echt niet mee.”

Ad Akkerman vindt dat veel meer ouders dit mee zouden moeten maken. “Mijn zoon werkt bij Frion. Door wat je hier op het congres ziet, ga je begrijpen dat alles niet zo eenvoudig is als je denkt. Als ouder denk je al snel: Ze kunnen toch wel even zus, of het kan toch wel even zo, maar zo werkt dat niet.” Akkerman zag dat in de workshop Onderwijs in Zorg. “Hoe kom je achter de behoefte van iemand die niet kan horen en praten? Dan probeer je zo lang mogelijk te zoeken naar andere manieren waarop je regie kunt geven. Dat is niet eenvoudig.”

Frion in Beeld 3 - December 2013

6

Frion bereidt zich verder voor op de toekomst Ieder mens heeft recht op regie in zijn of haar eigen leven. Frion zet al jaren in op meer regie voor personen met een verstandelijke beperking. Nog meer regie en ruimte voor eigen keuzes is ons verlangen. We gaven dit al aan in onze strategienota 2012 – 2016, Regie nemen in de beweging. We faciliteren steeds meer kampvuren waarin vragen en wensen van personen met een verstandelijke beperking besproken worden. Daardoor krijgen medewerkers nog meer oog en oor voor de trage vragen, wat is de werkelijke wens achter de vraag van de vraagsteller. Maatschappelijke ontwikkelingen dwingen ons dit proces te versnellen. Minder mensen mogen een beroep doen op de professionele ondersteuning van Frion. Voor mensen die nog wel ondersteuning krijgen, ontvangt Frion minder geld. We kunnen er niet omheen dat we onze ondersteuning anders moeten organiseren.

Resultaatverantwoordelijke teams Om regie nog meer vorm te geven kregen de afgelopen tijd begeleiders op locaties, de teams, meer ruimte voor eigen verantwoordelijkheid. De teams die dagelijks personen met een verstandelijke beperking ondersteunen, hebben immers het beste zicht op hun vragen en wensen. Bovendien hebben zij contact met ouders en (wettelijk) vertegenwoordigers. Zij kunnen maatwerk leveren. Als een team de ruimte krijgt om, samen met de personen met een verstandelijke beperking, keuzes te maken is het prettig als je regie hebt. Dat geldt ook voor het budget. Steeds meer teams willen dat daarom ook graag. Dan kun je zaken efficiënter en bovendien effectiever organiseren. De teams houden daarbij wel rekening met de kaders van Frion. Resultaatverantwoordelijke teams noemen we dat.

Meer zelf doen Teams kijken ook steeds meer wat het netwerk kan doen in de ondersteuning van personen met een verstandelijke beperking. Kan een familielid, een buurman of vrijwilliger iets betekenen? Dat sluit aan bij de koers van de overheid. Op deze manier hoeven mensen

met een verstandelijke beperking minder aanspraak te maken op professionele ondersteuning. Dat is wat de overheid wil.

Minder geld Het zal niemand ontgaan zijn dat de regering veel maatregelen treft om zo flink op de zorgkosten te bezuinigen. Dit heeft gevolgen voor mensen met een verstandelijke beperking en ook voor Frion. Als minder mensen ondersteuning krijgen van Frion, betekent dat minder werk voor de medewerkers van Frion. In 2015 komen mogelijk in totaal 100 fte’s (voltijdbanen) te vervallen, zowel in de ondersteunende afdelingen als in de zorg.

2013: geen nieuwe ZZP 1 en 2 Vanaf 1 januari 2013 krijgen mensen geen indicatie meer voor een ZZP 1 of 2. Dit zijn mensen met een lichte verstandelijke beperking. De overheid wil de zorg voor hen in hun eigen omgeving laten plaatsvinden. Dat betekent dat er steeds minder personen met een verstandelijke beperking bij Frion komen wonen.

2014: lagere tarieven Voor onze huidige zorg is de komende jaren minder geld beschikbaar. In cijfers uitgedrukt: Frion moet in 2014, ten opzichte van 2012, 4 miljoen euro bezuinigen. Dat vraagt steeds meer creativiteit van de medewerkers om zo veel mogelijk aan de wensen van de mensen met een verstandelijke beperking te kunnen blijven voldoen. Een hele uitdaging!

2015: deel AWBZ naar gemeenten Ongeveer 400 van de 950 mensen die van Frion ondersteuning krijgen, gaan in 2015 met hun zorgvragen naar hun eigen gemeente. Het gaat dan om personen met een indicatie voor ambulante ondersteuning, extramurale dagbesteding en/of logeren. De financiering van de ondersteuning van deze groep verloopt met ingang van 2015 via de Wet maatschappelijk ondersteuning (Wmo), de Jeugdwet, of de Participatiewet. Dit betekent dat elke gemeente zelf gaat bepalen hoe deze mensen ondersteuning gaan krijgen. Gemeenten gaan uit van wat mensen nog zelf kunnen, al dan niet met behulp van hun netwerk. Daarna kijken ze waar ze de ‘resterende’ zorg en ondersteuning kunnen inkopen. Ze krijgen hiervoor 25%

7

Marcel ‘protesteert’ op eigen wijze Marcel Wiemers, kunstenaar van Kunst-lijn 3, geeft op zijn geheel eigen wijze uiting aan de bezuinigingen in de zorg. Marcel maakt, naast schilderijen, al jarenlang cartoons, vaak met als onderwerp de verhouding tussen zorg en politiek. In een van zijn cartoons vraagt een journalist aan Diederik Samson naar het tijdgebrek in de zorg. De reactie van Samson, staand voor het Binnenhof in Den Haag, is: “Sorry, geen tijd.” Marcel kwam hiermee de afgelopen weken in de media: de cartoon werd gepubliceerd in NRC, hij kwam op radio en tv. Het is geweldig dat Marcel op deze manier aandacht kreeg voor de bezuinigingen. Hij toonde lef en heeft daarmee grenzen verlegd. Hij nam zelf de regie en vroeg, waar nodig ondersteuning. Dit is waar Frion voor staat. Dit is wat de regering wil, meedoen in de samenleving. Maar dan moet er wel tijd (en dus geld) voor zijn. De publicatie in NRC was een onderdeel van de deelname van Marcel aan het televisieprogramma Niks te gek.

minder geld dan dat er nu voor deze zorg betaald wordt. Het gaat dus om een flinke bezuiniging Daarnaast is niet vanzelfsprekend dat deze zorg bij Frion ingekocht wordt.

werken is daar een voorbeeld van. En intern: verdere automatisering waarbij medewerkers zelf veel kunnen doen. Bijvoorbeeld het rooster maken en wijzigingen doorvoeren.

2015: Minder ZZP 3

Nieuwe werkelijkheid

Vanaf 2013 krijgen ook veel minder mensen een indicatie voor ZZP 3. Ook dat betekent dat er steeds minder personen met een verstandelijke beperking bij Frion kunnen wonen.

De toekomst wordt dus anders. Wat het precies betekent, gaan we in 2014 met elkaar ontdekken. Deze nieuwe situatie schept ook kansen. Frion neemt zelf ook regie. Door tijdig met alle maatregelen aan de slag te gaan, kunnen we zelf richting blijven bepalen. Ons verlangen: meer regie voor de mens met een verstandelijke beperking, wordt door de maatschappelijke ontwikkelingen versneld. Maar ook zonder deze ontwikkelingen was de koers van Frion al gericht op maatwerk, je eigen leven leven, zelf doen wat je zelf kan, meedoen in de maatschappij: kortom regie in eigen hand nemen.

Al deze maatregelen zorgen ervoor dat er minder mensen een beroep kunnen doen op Frion. En de geleverde ondersteuning moet ook nog eens voor veel minder geld geleverd worden.

Voorbereid Deze ontwikkelingen komen niet helemaal uit de lucht vallen. Frion heeft zich de afgelopen jaren op alle mogelijke fronten hierop voorbereid. Zo werkte Frion hard om zijn expertise voor personen met een verstandelijke beperking te laten zien bij de gemeenten waarin Frion werkzaam is. Het wijkgericht

In gesprek In februari en maart organiseert Frion informatieavonden voor ouders en (wettelijk) vertegenwoordigers. Tijdens deze avonden

vertelt bestuurder Annamiek van Dalen meer over de koers van Frion. Vervolgens gaan bestuur en directie met ouders en (wettelijk) vertegenwoordigers in gesprek. Wat betekenen de ontwikkelingen en veranderingen? Wat betekent dit voor de persoon met een verstandelijke beperking? En wat betekent de koers van Frion? Alle ouders en (wettelijk) vertegenwoordigers hebben in december een uitnodiging ontvangen.

Data en locaties informatieavond • • • •

30 januari, 19.00-21.30 uur. SIO, Thorbeckelaan 2, Zwolle 3 februari, 19.00-21.30 uur. Fletcher Hotel, Woldmeentherand 15, Steenwijk 11 februari, 19.00-21.30 uur. SIO, Thorbeckelaan 2, Zwolle 4 maart, 19.00-21.30 uur. Urbana, Wipstrikkerallee 213, Zwolle

Ouders en wettelijk vertegenwoordigers kunnen zich opgeven via www.frionzorg.nl/ informatieavond2014 of via de meegestuurde antwoordstrook.

Frion in Beeld 3 - December 2013

8

Rekenmodel Frion is voortdurend bezig om de kwaliteit van zorg voor de mensen met een verstandelijke beperking te waarborgen. Daarvoor zijn de verantwoordelijkheden laag in de organisatie komen te liggen, dicht bij de persoon met de verstandelijke beperking. Met andere woorden ‘op de groepen’, daar waar het allemaal gebeurt, kunnen keuzes gemaakt worden. In 2012 is daarvoor een belangrijk instrument geïntroduceerd: het rekenmodel. Immers als locaties zelf allerlei beslissingen moeten nemen, dan is het handig als ze ook zelf daar de financiën voor kunnen regelen. Inmiddels is het rekenmodel al ver ontwikkeld.

Gezien Schotman, manager organisatorische eenheid EMB (Ernstig Meervoudig Beperkt) IJsselbolder, vertelt over haar ervaringen met het reken­model tot nu toe.

Inzicht Het rekenmodel geeft inzicht in de inkomsten en uitgaven van een locatie. Het model laat helder zien wat er gebeurt als er meer, minder of ander personeel wordt ingezet of als je zelf gaat wassen in plaats van de was uit te besteden. “De medewerkers zijn zich nu veel meer bewust van het verband tussen inkomsten en uitgaven”, vertelt Gezien. “Dat is pure winst,

want gedragsverandering begint met bewustzijn. Maar… er zou nog veel meer uit te halen zijn als de locaties ook zelf konden zien wat er in werkelijkheid uitgegeven is. Dat is tot nu toe niet het geval. Voor de feitelijke stand van zaken, dus wat er daadwerkelijk uitgegeven is en nu nog te besteden is, moeten de locaties aan mij een overzicht vragen en dat is bewerkelijk.” De logische vraag is dan wanneer de locaties dit zelf kunnen doen.

Werk in uitvoering Gert-Jan Korterink, controller bij Frion, kan hier meer over vertellen. Hij geeft aan dat technisch gezien het snel geregeld kan worden. De gevraagde informatie, namelijk wat er ook werkelijk uitgegeven is en waaraan, staat in een computerprogramma dat nu nog alleen toe­gankelijk is voor managers. “We bekijken nu, wie er allemaal welke informatie nodig heeft om zijn werk goed te kunnen doen. Dat moet zorgvuldig gebeuren, maar we streven ernaar dat in de loop van 2014 voor alle locaties voor elkaar te hebben. Er komt binnenkort een pilot om hiermee te leren werken.”

9

“Nog meer een echt huishouden”

Commissarislaan 35-2

Verwanten betrekken

“Wauw, er gaat best veel geld uit”, reageerde Carlijn Bolding, persoonlijk ondersteuner op de IJsselbolder, toen ze het rekenmodel had ingevuld. “Het reken­model geeft inzicht in onze geldstromen. Dat maakt je meer bewust van wat je doet.”

Carlijn werkt vijf jaar op Commissarislaan 35-2. “Zorgen dat bewoners het naar hun zin hebben, dat ze het goed hebben.” Dat is het antwoord van Carlijn op de vraag wat ze als haar belang­ rijkste taak ziet als persoonlijk ondersteuner. “Door de ontwikkelingen van de afgelopen jaren blijven de bewoners nu gewoon op de groep. We doen nu samen huishoudelijke taken, zoals de boodschappen en de was en we hoeven ons niet meer te haasten om op tijd op de dagbesteding te zijn. Daardoor zijn bewoners veel rustiger en meer ontspannen geworden.” Carlijn geniet zichtbaar van deze ontwikkeling.

het personeel, de boodschappen en andere zaken kosten. Zo zijn we ons meer bewust van inkomsten en uitgaven en zullen we in een supermarkt nu bijvoorbeeld eerder voor een huismerk kiezen. Alle kleine beetjes helpen”, vertelt Carlijn. “Het is nog wel jammer dat wij zelf nog niet direct de resultaten van onze acties kunnen zien. Daar is het systeem nog niet klaar voor. Dat kan alleen de manager zien. We kunnen nu wel een plan maken en zien wat er gebeurt als we zaken aanpassen, maar hoe het in realiteit is, hoe het daadwerkelijk uitgepakt heeft, dat kunnen wij op locatie nog niet zien.”

Uitgaven

Carlijn geeft aan dat het de start is van een beweging. “Het rekenmodel heeft ons nu vooral bewust gemaakt van kosten. En daar ga je automatisch naar handelen. Het voelt goed om zelf inzicht te hebben in je financiën. Het maakt ons nog meer tot een echt huishouden.”

“Twee jaar geleden kregen we te horen dat we wel erg dure boodschappen hadden gekocht met kerst. Maar omdat we verder geen inzicht hadden in onze financiën waren we zo’n bericht vaak de week daarna alweer vergeten”, schetst Carlijn de ‘oude’ situatie. “Door het rekenmodel krijgen wij inzicht in onze uitgaven. We zien wat

Net als in een ‘gewoon’ huishouden kun je je geld maar één keer uitgeven en moet je dus keuzes maken. Het is de bedoeling ouders te betrekken bij de keuzes die gemaakt worden op de locaties. Johan Kusters, vader van Ferdinand, zou dit graag zien. “Je wilt het beste voor je kind en kunnen meedenken over belangrijke keuzes die gemaakt worden.” Ferdinand woont op Commissarislaan 35-9. Ondanks dat Ferdinand niet kan praten, weet Johan dat hij daar tevreden is. “Dat kun je zien aan zijn lach”, vertelt Johan. “Er komt steeds meer druk op Frion en op de zorg. Dan moeten er keuzes gemaakt worden.” Tot nu toe heeft hij nog niet gemerkt dat hij door de invoering van het rekenmodel hierbij meer betrokken wordt. Het komende jaar gaat dat vast gebeuren. Werken met het rekenmodel is voor alle betrokkenen wennen. Geleidelijk komen er meer mogelijkheden om steeds gedetailleerder inkomsten en uitgaven te zien en te beheren. Aan het eind van 2014 beschikken alle locaties over de mogelijkheid om niet alleen een plan te maken, maar ook op elk moment te kunnen zien hoe plan en werkelijkheid zich tot elkaar verhouden.

Frion in Beeld 3 - December 2013

10 10

In gesprek over geld Alles kost geld. Je eten, je drinken, uitjes, de schoonmaak en noem het maar op. “Samen maak je keuzes over geld. Niet overal is geld voor.” Aan het woord is Johanna Oenema, manager van de organisatorische eenheid Kind, Jeugd en Gezin. Hoe je met geld om moet gaan, is best lastig te bespreken. Je kunt geld immers maar een keer uitgeven. En het kan ook gewoon op zijn. Johanna maakte dit bespreekbaar met de cliëntenraad Kind, Jeugd en Gezin.

“In de dagelijkse huishouding van een woning stuit je al snel op het onderwerp geld. Vrijwel alles kost geld, dus je kunt niet alles doen. Bewustwording van geld en hoe je omgaat met geld is voor iedereen heel belangrijk.” Om aan kinderen uit te leggen hoe het nou zit met het geld bij Frion ontwikkelde Johanna, in samenwerking met het Zoekplein, materiaal om in gesprek te gaan. “Dat was vorig jaar november. Het was bijna Sinterklaas dus kwamen we al snel op chocoladegeld. Daarnaast maakten we overzichten waarop met plaatjes te zien is wat Frion betaalt en wat je zelf betaalt.” Met deze hulpmiddelen ging Johanna in gesprek. “Ik liet zien dat Frion voor kinderen die minder begeleiding nodig hebben, ook minder geld krijgt. Voor kinderen die meer begeleiding nodig hebben, krijgt Frion meer geld. We hebben gekeken naar de samen­ stelling van de groepen van de Yrtebelt en de Gouverneurlaan aan de hand van hun ZZP (zorgzwaartepakket). Hoe hoger het ZZP, hoe meer geld. Dit geld legden we op tafel. Naast chocoladegeld ook papiergeld. Toen vroeg ik aan hen wat ze dachten dat de auto van de locatie kost en alle andere zaken die Frion betaalt.” Johanna moet even lachen bij deze herinnering. “De één dacht dat het met 15 euro toch wel klaar was, terwijl de ander meteen

zei: ‘Nee joh, da’s wel 500 euro!’ Ik liet aan hen zien wat er allemaal van die stapel geld af moet om de dagelijkse dingen te betalen. Daar schrokken ze wel van. Meteen gingen ze zelf meedenken. ‘Als we dan naar het pretpark willen, kunnen we zegeltjes sparen bij de supermarkt, dan vraag ik oma ook.’”

Bewust Johanna vertelt dat het belangrijkste resultaat vooral bewustwording is. “Bewust zijn wat alles kost en dat je keuzes moet maken. Je wilt kinderen niet belasten met alle moeilijke termen en zorgen rondom geld. Maar ze leren met geld om te gaan is belangrijk.” Inmiddels is dit materiaal uitgegroeid tot een heuse toolbox. Een kist vol materiaal. “De kracht van de toolbox is dat er heel herkenbaar materiaal in zit. Dat spreekt cliënten aan. Als je daadwerkelijk laat zien waar het over gaat, worden zaken duidelijker.”

11

Duidelijkheid over geld is belangrijk Hendrick Lubbers is lid van de cliëntenraad LVG (Licht Verstandelijk Gehandicapt). In deze raad zitten cliënten met een licht verstandelijke beperking. Zij komen op voor cliënten van deze eenheid. Om de maand hebben ze overleg. Frion bood aan om tijdens zo’n overleg uitleg te geven over zorgkosten.

“Dat vonden we goed van Frion. Het ging over wat Frion betaalt en wat je zelf betaalt. Iemand van het hoofdkantoor had een folder bij zich om dat uit te leggen. Maar het is nog niet duidelijk, de folder is onduidelijk. Daar staat bijvoorbeeld in dat Frion dagjes naar een pretpark betaalt. Dat kan toch niet. Ze zijn weer met de folder bezig en komen er nog op terug.” “De uitleg heeft al wel wat opgeleverd. Sommige dingen betaalde ik zelf, terwijl dat eigenlijk niet hoeft. Dat was niet altijd duidelijk. Ook niet voor de begeleiders. Maar ik ben een haaibaai.

Ik bijt me erin vast. Ik heb zoiets van: Het moet gewoon geregeld worden! Het misgelopen bedrag hebben we teruggekregen. Nu leveren we bonnetjes in en krijgen we het geld terug. Dat is wat echt duidelijk is geworden. En duidelijkheid is heel belangrijk. Ik wist eerst ook nooit hoe het zat. Dat vond ik toen wel best. Maar nu wil ik meer weten. Dat Frion dingen moet betalen, dat de kosten niet voor ons zijn. Maar het werkt twee kanten op. Als de cliënt meer zelf kan betalen, bespaart dat Frion weer geld.”

toolbox Een mobiele telefoon, DUPLO-poppetjes, allesreiniger, speelgeld, boodschappen. Op het eerste gezicht artikelen die niet bij elkaar passen. Het is een aantal producten uit de ZZP-toolbox van het Zoekplein van Frion. Deze toolbox helpt om in gesprek te gaan over geld. Iedere bewoner van Frion heeft zijn eigen ZZP (zorgzwaartepakket). Maar wat is een ZZP eigenlijk? En wat krijg je daar dan voor? Betaal je dan zelf je tandpasta? Of doet Frion dit? En hoe zit het met het eten, de schoonmaak en het wassen van je kleren? Lastige vragen. De toolbox biedt handvatten om dit gesprek eenvoudig en beeldend te maken. In de toolbox zit herkenbaar materiaal. Johanna zag dat het materiaal echt aansprak. “Zo werden de DUPLO-poppetjes al snel vergeleken met verschillende begeleiders. De mobiele telefoon herkennen cliënten direct. Zo kom je in gesprek.” De toolbox is te leen bij het Zoekplein van Frion.

Frion in Beeld 3 - December 2013

12

Coach wordt nu ‘officieel’ Al een hele tijd zijn er coaches bij Frion. Ervaren medewerkers kregen deze rol om teams in hun kracht te zetten. De bedoeling was dat de coaches de persoonlijk ondersteuners zouden coachen in hun ontwikkeling naar meer eigen regie. Elke eenheid had een ‘eigen’ coach. Toen werd gedacht dat dit een tijdelijk iets zou zijn. Nu, een aantal jaren later, blijkt dat toch wat anders te lopen. Liesbeth Doorakkers, transitiemanager en voormalig manager Personeel, Organisatie en Service, schetst de ontwikkeling van deze functie.

Behoefte aan coaches blijft

Formeel

“Eigenlijk waren de coaches een schot in de roos. Niet alleen in het begin. Ook nu wordt geregeld een beroep op hen gedaan. En niet omdat ze er zijn, maar omdat coaching in bepaalde situaties de juiste interventie blijkt om medewerkers en teams weer verder te helpen in hun ontwikkeling. Langzamerhand hebben coaches een eigen specialisme gekregen en zich verder ontwikkeld in dit vakgebied. Nu worden ze ook door andere eenheden gevraagd. Dus toen de stap gemaakt werd de rol van coach af te bouwen, gaven begeleiders en managers aan het niet fijn te vinden als de coaches zouden verdwijnen. De coaches hebben inmiddels een duidelijke functie in de organisatie en afbouwen is geen optie. Sterker nog, de organisatie vraagt min of meer om formalisatie van deze functie.”

Inmiddels is Frion op weg om met resultaat­ verantwoordelijke teams te gaan werken. Teams worden onder andere zelf verantwoordelijk voor hun eigen ontwikkeling. De ervaring leert dat ook in zo’n proces geregeld behoefte is aan coaching, zowel inhoudelijk als organisatorisch. Toen is het besluit genomen om de functie coach officieel te maken en een plaats te geven in het functiehuis van Frion. Het is dus nu niet meer een rol die bepaalde medewerkers op zich genomen hebben, maar het is een functie met een duidelijke functiebeschrijving. Daarbij komt dat de ‘nieuwe’ coaches nu niet meer gekoppeld zijn aan de organisatorische eenheden, maar samen een team zijn. Vanuit de organisatie kunnen teams, gedragsdeskundigen en managers vragen bij hen neerleggen.

13

Ruimte voor het team “Wat ik vooral doe is luisteren. Ik kom niet langs om even te vertellen hoe het moet. Ik maak ruimte en zorg voor het stil zijn. Het mag er zijn.” Greetje straalt als ze vertelt over haar boeiende werk. “Sinds vorige week is het helemaal officieel: ik ben coach!”

21 jaar is ze al in dienst bij Frion. Van invalkracht tot zorgmanager, ze deed het allemaal. “Ik kwam erachter dat er een groot gat zit tussen iets weten en het ook daadwerkelijk doen.” Greetje werd daardoor op natuurlijke wijze coach bij Frion. Steeds meer collega’s maakten gebruik van haar ervaring en frisse blik. “Laat ik vooropstellen dat iedereen bij Frion keihard werkt. Toch gaat niet altijd alles zoals je wilt. Je bent je eigen kracht kwijtgeraakt.” Greetje vertelt over wat ze dan ziet. “Medewerkers verkrampen en durven niet meer te handelen. Het zelfvertrouwen is weg, verwachtingen en/of taakverdelingen zijn niet duidelijk en dan verdwijnt het plezier

doelstelling bedenken. Als je een team de vrijheid geeft, weten ze het vaak zelf wel, al denken ze van niet. Ik ben ervan overtuigd dat er in een team een duidelijke, gezamenlijke koers kan zijn. Ook de onderlinge verhoudingen zijn erg belangrijk. Die balans probeer ik samen met het team steeds terug te vinden. Teams gaan met elkaar in gesprek. Het moet niet zo zijn dat wanneer ik weg ben, teams weer in hun oude patroon terugvallen. Je gaat het zelf doen, met elkaar”, aldus Greetje.

in je werk.” Greetje maakt onderwerpen bespreekbaar. “Mensen en teams weer in hun kracht zetten, dat is wat ik doe en waar ik mijn energie uithaal.”

In gesprek Als team écht in gesprek gaan is best spannend. “Gelukkig komt er binnen Frion steeds meer het gevoel dat gecoacht worden niet erg, zielig of eng is. Die verandering gaat heel langzaam. Mensen moeten het eerst ervaren.” Wat doe je dan als coach? “Het belangrijkste is écht luisteren, durven stil zijn. Je moet als coach de ruimte aan het team geven. Ik laat het team vaak zelf de

Dichter bij mijzelf “Ik wilde dit niet meer”, vertelt Karin Trabitzsch, persoonlijk ondersteuner in Zwartsluis. In een jaar tijd kreeg ze twee keer een ménière-aanval. Deze aanval van duizeligheid kan urenlang duren en veroorzaakt hevige misselijkheid. Je voelt je doodziek. “Intuïtief wist ik de reden hiervan wel, maar ik wilde dit spiegelen met een coach.” Karin kwam in contact met Greetje. “Ik stond volledig open voor de feedback van een coach. Ik wilde erg graag anders omgaan met de grote hoeveelheid informatie en verplichtingen waar ik dagelijks mee te maken krijg. Zowel in mijn werksituatie als privé.” Het coachingstraject met Greetje leverde haar veel op. “Ik heb haar als een heel fijn persoon ervaren. We hadden direct een klik. Daardoor kon ik makkelijk praten en mij kwetsbaar opstellen. Coaching maakte helder wat ik eigenlijk al wist. Door het

benoemen van valkuilen kreeg ik de bevestiging die ik nodig had op dat moment. Ik ga nu anders met bepaalde situaties om.” De sfeer tussen de dames was goed. “We hebben tussendoor ook veel kunnen lachen.”

Bevestiging “Greetje kon de essentie pakken waar het op dat moment bij mij over ging. Dat maakt haar voor mij een goede coach. Ik heb nu een bevestiging van wat ik al wist. Daarnaast heb

ik handvatten meegekregen die ik op dat moment nodig had. Deze draag ik voor altijd met mij mee. Het maakt dat ik dichter bij mijzelf blijf staan, zonder te twijfelen. Personen met een verstandelijke beperking hebben recht op kwalitatieve begeleiding. Die wil ik hun graag geven. Een begeleider hebben die stabiel, evenwichtig en gezond is, draagt natuurlijk enorm bij aan de kwaliteit.”

Frion in Beeld 3 - December 2013

14

Een avond voor iedereen

Vrienden van Plezier: voor iedereen! V.l.n.r. Bernice, Frida, Patrick & Arjen

Het is vrijdagavond, kwart over zeven. Langzaam druppelt de een na de ander binnen in zaal 3 van wijkcentrum De Pol in Zwolle-Zuid. “Gewoon lekker kletsen”, vertelt Bernice op de vraag waarom ze hier komt. Nico is het daar­mee eens: “Wij kunnen de hele krant wel vol kletsen.” Dirk zit aan het hoofd van de tafel, hij leest De Stentor. “Kijk appels in de aanbieding”, hij houdt de krant omhoog voor zijn tafelgenoten. “Maar ik kijk alleen plaatjes hoor, want ik kan niet lezen”, zegt hij. Al blijkt hij later prima de flyer voor het kerstdiner te kunnen voorlezen. “Tweede kerstdag, drie-gangen-diner bij De Pol voor 15 euro.” De anderen reageren enthousiast. “Dat is niet veel geld, daar kunnen we best heengaan!” Dit zijn de Vrienden van Plezier (VVP). Jarenlang kwamen de ‘Vrienden’ samen in ontmoetings-

Iedere vrijdagavond van 19.00 tot 22.00 uur, zaal 3 in wijkcentrum De Pol. Meer informatie? Kijk op www.vvp.jouwweb.nl. Vrijwilliger worden? Neem contact op met Bureau Vrije Tijd van Frion via 038 - 467 10 00 of via www.frionzorg.nl

ruimte de Bocht van Frion. Deze locatie moest echter plaatsmaken voor nieuwbouw. Daarom werd gezocht naar een andere locatie. Arjen Klootsema is vrijwilliger bij Frion en de drijvende kracht achter de VVP. “De ruimte hier in De Pol doet nog wat steriel aan en we moeten rekening houden met andere bezoekers”, vertelt Arjen. “Dat is wel wennen want in de Bocht konden we alles laten liggen en hadden we een gezellige huiskamer”, licht Arjen verder toe. “Ja, dat is wel jammer hoor”, vult vaste bezoeker Bernice aan. Arjen: “De avond is voor iedereen, ook voor buurtbewoners. Het gaat er vooral om dat je doet waar je zin in hebt. Of je wilt darten, muziek wilt luisteren, of puzzelen, het maakt niet uit, het kan allemaal.” Iedereen gaat zijn eigen gang, maar toch samen. En heb je hulp nodig? Dan vraag je die en zoek je verbinding. Arjen:

“We hebben inmiddels ook contact met andere organisaties zoals RIBW en InteraktContour.”

Actief Arjen zet zich al jaren in als vrijwilliger voor mensen met een verstandelijke beperking. “Ik ben zo’n 20 tot 30 uur per week aan het werk als vrijwilliger voor Frion. Dat doe ik naast mijn baan.” Heel normaal voor Arjen. “Waarom ik dit doe? Nou kijk eens naar die blije gezichten! Dat vind ik fantastisch.” Naast de avonden van de Vrienden van Plezier is Arjen ook betrokken bij de maandelijkse bingo in activiteitencentrum de Trommel van InteraktContour en bij de muziekavonden in dagcentrum De Slinger in Steenwijk. “We kunnen nog wel wat vrijwilligers gebruiken, dus hierbij doe ik ook een oproep aan de lezers van Frion in Beeld!”

15

Gerben Zuiderbaan

Marieke Niens

Miranda Potzsch is vaste Vriend(in) van Plezier. Nu de ‘Vrienden’ in De Pol zitten, komt ze elke vrijdagavond. Miranda zit aan één van de tafels achter een laptop. Aan een andere tafel wordt gepraat over bezuinigingen. Verderop speelt een groepje mens-erger-je-niet. “Iedereen is welkom”, zegt Miranda. “Je hoeft niet per se een beperking te hebben.”

‘Vrienden’ over de Vrienden van Plezier De ‘Vrienden’ doen ook samen activiteiten op andere dagen. Ze zijn naar de open dag van PEC Zwolle geweest. “Wie mee wilde, kon mee. Het was heel leuk maar het regende dat het goot”, grinnikt Miranda. “We gaan ook naar RadioNL. En ’s zondags gaan we naar café de Pierik om te darten. Ik dart zelf niet maar ik ga wel mee, gezellig kletsen.” Klinkt goed, maar hoe weet je wat er te doen is? “Kijk”, Miranda pakt de laptop erbij en gaat

“Het is altijd heel gezellig met de Vrienden van Plezier. Het is een echte vriendenclub.”

Miranda Potzsch

op internet naar facebook. “Hier kun je ‘vind ik leuk’ aanklikken of ‘vriend worden’. Of je kunt op www.vvp.jouwweb.nl alle activiteiten zien.” Het scherm van Miranda knippert. Oh, oh, is er iets mis? “Dat is Mariska”, lacht Miranda, “die is er niet. Dus zit ik met haar te skypen.” Miranda vertelt aan Mariska Klootsema (vrijwilligster) wat er gaande is bij de ‘Vrienden’. Ondertussen komt Marieke Niens aangelopen. Ze heeft iets opgevangen over RadioNL. “Hoe zit dat eigenlijk”, vraagt ze aan Miranda. “Gaan we hier verzamelen?” Mariska wordt via skype geraadpleegd. Marieke heeft een druk leven, vertelt ze. “Ik ga naar de bingo’s. Doe mee met lunches op de Violierenstraat. Ik zit ook op zwemmen. Momenteel kan ik niet hardlopen en tafel­ tennissen, ik heb hielspoor. Daar baal ik van als

een stekker. Verder ga ik vaak naar mijn vriend en mijn familie. En ik ga ook naar de Vrienden van Plezier want je kunt niet altijd naar je familie. Die hebben ook hun eigen privé.” Net als Marieke heeft ‘Vriend’ Gerben Zuider­ baan veel te doen. “Maar als ik kan, dan kom ik”, zegt Gerben. “Ik kijk eerst op mijn e-mail of er wat te doen is. Het is altijd heel gezellig met de Vrienden van Plezier. Het is een echte vriendenclub. Soms zie je elkaar een paar weken niet. Zoals Sylvia, die daar staat te puzzelen. Die had ik al een poosje niet gezien. Het is heel leuk om haar weer eens te zien. Er komen veel oude bekenden. Ik heb nog haast geen nieuwe mensen gezien, maar dat zou ik wel heel leuk vinden!”

Frion in Beeld 3 - December 2013

16

Kort nieuws Bijeenkomst ouders/(wettelijk) vertegenwoordigers Frion nodigt alle ouders en wettelijk vertegenwoordigers uit voor een informatieavond. Bestuurder Annamiek van Dalen wil graag met hen in gesprek over de veranderingen waar Frion voor staat en over de koers van

de organisatie. Alle ouders en (wettelijk) vertegenwoordigers ontvingen daarover een brief. Opgeven kan via www.frionzorg.nl/ informatiebijeenkomst of via de meegestuurde antwoordstrook.

Verbouwing Keuchenisware/ Staatsmanlaan Woningcorporatie SWZ renoveert de buurt van de Staatsmanlaan en Keucheniusware. De woningen van cliënten van Frion worden opnieuw gebouwd. Inmiddels zijn de oude woningen gesloopt en is de nieuwbouw eind oktober gestart. De eerste contouren zijn al zichtbaar. Als alles volgens planning verloopt, worden volgend jaar juni 29 appartementen opgeleverd.

Van Koetsveldlezing Voor de vierde keer werd dit jaar de Van Koetsveldlezing georganiseerd met als thema: ‘De professional van morgen: zijn eigen instrument’. Wouter Hart, auteur van het boek ‘Verdraaide Organisaties’ verrichtte de aftrap. In zijn lezing ging hij in op de uitdaging voor de professional en hoe hij zich bij ‘de bedoeling’ van zijn werk kan houden in plaats van bij richtlijnen en protocollen. Na deze lezing bezochten de ruim 200 bezoekers verschillende werkplaatsen. Twaalf zorgorganisaties in Oost-Nederland organiseren jaarlijks samen de Van Koetsveldlezing, genoemd naar een bekende pionier uit de sector.

Nieuwe AVG bij Frion Op 1 december start Marianne Berman als Arts voor Verstandelijk Gehandicapten (AVG) bij Frion. Zij vervangt Oetske Olde­besten, die met vervroegd pensioen gaat. Marianne heeft meer dan dertig jaar ervaring in de zorg. Zo was zij jarenlang verpleeghuisarts en specialist

ouderen­geneeskunde in een verpleeghuis in Kampen en BOPZ-arts bij Philadelphia. Na haar studie geneeskunde volgde Marianne diverse opleidingen en cursussen, waaronder recentelijk de cursus AVG.

Frion Festival Op zondag 25 mei 2014 vindt voor de tweede keer het Frion Festival plaats. De Vrienden van Frion organiseren deze culturele dag in theater de Spiegel in Zwolle. Vorig jaar was de theaterzaal bijna helemaal uitverkocht. Het publiek kreeg een spectaculaire theatershow te zien. Met solo-artiesten, het Prunuskoor, de Frion Dansgroep maar ook bekende Zwolse artiesten zoals Harm Wolters, Henk Klompenmaker en Jilles. Diverse artiesten hebben hun deelname voor 2014 al toegezegd. Het belooft weer een geweldige dag te worden.