78 ste jaargang │ 606 mei 2012
Herdenking 4 mei │ 6/ 7 Van de bestuurstafel │ 7/ 9 Palmpasen in Zelhem │ 9/10 Vrijzinnig Centrum als trouwlocatie │10/11 Activiteiten │11/17 Café Cult met de film: Left luggage Geestelijk Werken Een ‘Passion’ voor kinderen 60+ club Zondagsschool Hemelvaart │17/18 Ziek zijn beter worden │18/19 Column Bert Scheuter │20/22
1
Heilige Geest Laat maar waaien De wind zal zondag 27 mei niet meer dan een briesje zijn. De Heilige Geest toont zich deze pinksterdagen in een veel mildere vorm dan die allereerste keer. Toch was het een ‘geweldige windvlaag’ die voor commotie zorgde, naast de tongen van vuur en de vreemde talen die de apostelen zomaar konden spreken. Van de trits Vader, Zoon en Geest heeft de laatste de meest uitbundige aanhang, en de minste vijanden. Atheïsten kunnen fel uit de hoek komen als het gaat om het bestaan van God en een nog veel bredere groep maakt zich druk over de vraag of Jezus misschien een gewoon, niet-goddelijk mens was, zij het één die boven het maaiveld uitstak. Maar nooit roept iemand fel dat de Heilige Geest niet bestaat. Op de een of andere manier laat het spirituele onderdeel van de christelijke godheid alle niet-fans koud en heerst er een houding van laat-maarwaaien. Waarom staat de Geest toch het verst van de mens af, in religieus opzicht en leidt ze, Pinksteren uitgezonderd, zo’n schimmig bestaan? Het kost blijkbaar moeite, een persoonlijke band aan te gaan met een wezen dat een niet-menselijke gestalte heeft. In de bijbel manifesteert de Geest zich in de vorm van een wind, van vlammen, van een duif en daar draait de gemiddelde gelovige wat schutterig omheen. Een windvlaag of een duif roept minder emotie op dan een oude man met een lange grijze baard, of een jonge man met een zwarte baard en sandalen aan. Een hinderpaal is ook, dat onduidelijk is of de Heilige Geest een vrouw is of een man. Hierover breekt men zich al sinds de vierde eeuw het hoofd. De kerkvader Gregorius van Nazianze stelde de goddelijke Drieeenheid voor als een gezin en bombardeerde de Heilige Geest daarmee tot vrouw en moeder. En Maria dan? riepen de anderen. In Lucas 1, de tekst van de Aankondiging aan Maria, vraagt Maria wat bezorgd aan de engel Gabriël hoe dat moest, zwanger worden zonder tussenkomst van een man. De en2
gel antwoordt haar dat “de Heilige Geest over haar zal komen”. De Geest is dus een man, concludeerde menige theoloog. Nee, zeggen de opponenten dan, de vader van Jezus is God, de Geest maakt bij wijze van spreken alleen het bed op. Waarmee de goddelijke windvlaag toch weer in de vrouwelijke hoek terecht komt. Taalgevoeligen voegen daar dan aan toe dat het Hebreeuwse woord ‘ruach’, waarmee de Geest in het Oude Testament wordt aangeduid, onzijdig is en het Latijnse ‘Spiritus’, waarmee de eerste eeuwen in kerkelijke kring over de adem Gods is gesproken, mannelijk. Taalkundig gezien is de Geest in de loop der tijden geleidelijk van geslacht veranderd. Dat proces is nog niet afgesloten en misschien gaat het wel weer terug naar het begin. Zo verscheen midden jaren tachtig een bundel opstellen over de Geest onder de titel “Zij waait waarheen zij wil”, waarbij Zij zowel op de Geest sloeg als, met een knipoog, op de feministische hoogleraar Catharina J.M. Halkes, aan wie de bundel was opgedragen. Halkes (overleden op 21 april 2011) hoorde tot de theologen die vinden dat de Geest stelselmatig te weinig aandacht krijgt. Het beeld van de duif of de zomerbries mag vriendelijk en ontwapenend aandoen, ongevaarlijk is de Geest allerminst. De spirituele kracht kan werken als een vaatje buskruit. Zo raakte de christelijke kerk in de elfde eeuw hopeloos verdeeld door de vraag of de Geest alleen namens God de Vader of ook namens de Zoon sprak . . . In 1054 stonden oosterse en westerse christenen met verhitte koppen, de hakken in het zand, tegenover elkaar en scheidden hun wegen zich. De opvatting dat de Goddelijke Ademtocht ook van Jezus uitgaat, in technische term samengevat ‘filioque” (ook vanuit de zoon), leidde in de elfde eeuw tot de scheuring tussen de westerse en de oosterse kerken. Pas in 1995 kwam er een voorzichtige vorm van verzoening, waarbij beide partijen afspraken dat de oudste tekst de meeste rechten had. Daarmee verloren de westerse kerken en dat lag voor de hand , want zij hechtten het meest aan hereniging en waren daarom meer dan de anderen bereid, iets in te leveren. Bries, storm, duif en vuur hebben weliswaar niets menselijks, ze zijn 3
wel altijd in levende lijve te ervaren, zichtbaar, voelbaar, aan te raken. Dat is weer het voordeel dat dit deel van de Drie-eenheid heeft boven de andere twee. Het is goed denkbaar dat juist deze fysieke emblemen vooral protestanten enthousiast maken voor de Geest. Katholieken hebben al zo veel tastbaars in de kerk, in de vorm van wierook, beelden, olie, zout, wijwater. Zij kunnen het zich veroorloven om de Geest aan zich voorbij te laten waaien. Protestanten hebben zichzelf te kort gedaan bij de grote sanering in de zestiende eeuw, dat ze zich aan iedere aardse, religieuze vorm vastklampen. Zelfs als het een stevige bries is. Vandaar dat de pinksterkerken in de boezem van de protestantse kerk geboren zijn en er wereldwijd veel meer protestantse charismatici zijn dan katholieke. Maar de Geest heeft de vaste klantjes overal zitten. Een paar dagen voor Pinksteren en zeker op zaterdag is het vaste prik, dan weten zowel de protestantse als de katholieke voorgangers, alsmede de voorgangers van de Vrijzinnige Geloofsgemeenschap de Geest te vinden, dringend op zoek naar inspiratie voor een mooie preek . . . (waaronder ondergetekende) Jokelien van Kampen
Wij herdenken … Op 31 maart j.l. is overleden: mevrouw Berendina Antonia (Dini) Gesink-Kraan In besloten kring is afscheid van haar genomen op donderdag 5 april jl. in Crematorium Slangenburg. Dini is 73 jaar geworden. Dini is geboren op 5 januari 1939 aan de Doetinchemseweg in Varsseveld. Zij was de oudste uit een gezin van vier kinderen. Na de lagere school en de huishoudschool heeft ze aanvankelijk in verschillende winkels gewerkt op Heelweg en in Varsseveld. In 1960 overleed plotseling haar moeder. Dini nam zowel de zorg voor haar drie jongere 4
broers op zich als de zorg voor haar vader. In 1961 trouwt Dini Kraan met Hennie Gesink. Het gezin krijgt vier kinderen. En ook hier eerst een dochter (Dorjan), gevolgd door drie zonen (Joop, Wout en Stef). Dini’s vader overlijdt in 1973. Dini was een op en top familiemens en beslist de spil in haar eigen gezin. Dini hield van duidelijke afspraken en van normen en waarden. Zolang mensen zich daar aan hielden, kon bij Dini zo ongeveer alles. De kinderen hadden een heerlijke jeugd thuis, waar ook hun vrienden welkom waren en graag kwamen. Hennie en Dini hadden het meer dan 50 jaar heel goed samen en in mei 2011 is hun gouden huwelijksfeest nog met de hele familie gevierd in de Koffieboerderij op Sinderen. Dini was ook reuze in haar schik met de kleinkinderen en zij hadden alle zeven een fijne oma aan Dini. Dini hield van huis en haard, werkte graag in de moestuin, zij hield van bloemen die ook altijd vers in huis stonden en voor velen vonden bij haar een zoete inval. Ze bakte dan pannenkoeken, kookte boerenkool of ze toverde rauwe andijvie met uitgebakken spek en karnemelksesaus op tafel. Het was allemaal aan Dini besteed want koken dat deed ze graag. Zij was een bedachtzame en rustige vrouw, die mensen respecteerde om wie ze echt zijn. Ze was zorgzaam en had voor veel mensen goede adviezen. En als ze al een motto had, dan was het beslist deze: ‘Zeg wat je doet en doe wat je zegt…’ Ik wens Hennie en de kinderen veel sterkte om dit verlies een waardige plaats in hun leven te geven. Peter Samwel
Lief & leed De heer D.W.G. Luijmes verblijft, na een korte periode opgenomen te zijn geweest in Verpleeghuis De Molenberg te Groenlo, nu voor verdere revalidatie in Antonia in Terborg. Ook mevrouw Rougoor-Westerveld is nog steeds opgenomen in Antonia in Terborg. Wij wensen beiden van harte beterschap en een spoedig herstel. 5
4 & 5 mei 2012 Op vrijdag 4 mei a.s. herdenken wij diegenen die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. De dag erna, 5 mei dus, vieren wij dan die vrijheid die ons zo dierbaar is. Het is goed om ons jaarlijks te blijven richten op de primaire behoefte van mensen vrij te willen zijn en al diegenen die juist daarvoor hebben gestreden, te blijven eren. Dáárom dit gedicht: De reis We staan in een kring Allemaal hetzelfde doel De reis is loodzwaar We dragen al onze herinneringen mee Het is een last die nooit weggaat We nemen onze eigen weg maar komen op hetzelfde uit Vrijheid waar je maar kan kijken Dat is onze bestemming
Herdenking op 4 mei te Varsseveld Op 4 mei worden in het gehele land de oorlogsslachtoffers herdacht. De oecumenische werkgroep en Varssevelds Belang organiseren weer verschillende activiteiten. Dit jaar is het thema: vrijheid geef je door. In Varsseveld is de start met een korte herdenking aan Rademakersbroek om 18.00 uur waarna om 18.30 uur de herdenkingsdienst begint in de Grote Kerk. De Oecumenische werkgroep heeft met medewerking van jong en oud een andere viering proberen te realiseren. De voorgangster is: pastor M. Tankink, muzikale medewerking verleent het Varssevelds Mannenkoor olv B. Simmes. De organist is B. Vinke. Om 19.15 uur start de stille tocht met trommelaars van Jubal die naar de begraafplaats vertrekt en eindigt bij het monument aan de Pr. Irenestraat. Daar zal wethouder de heer W. Rijnsaardt een toespraak houden en zullen twee jongeren uit Varsseveld gedichten 6
voordragen. Tevens wordt medewerking verleent door Westendorps Fanfare en de heer G. Klompenhouwer die het Nederlanse Taptoe signaal blaast.
Van de bestuurstafel Wij kregen bericht dat op Goede Vrijdag de moeder van onze voorganger Peter Samwel, mevrouw C.J. Samwel-van Holsteijn, is overleden. De begrafenis heeft op woensdag 11 april in besloten kring plaats gevonden. Vanaf deze plaats willen wij namens het bestuur, leden en voorgangers ons medeleven betuigen aan Peter en zijn naaste familie. Wij wensen hen allen veel sterkte bij het verwerken van dit verlies. Tijdens de ledenvergadering van maandag 26 maart jongstleden heeft Peter Samwel in overleg met het bestuur een PowerPoint presentatie vertoond met als hoofdthema: Éenheid in verscheidenheid. Daarin wordt geschetst van waar onze afdeling is gekomen, waar wij nu staan en waar naartoe wij op weg zijn. Een presentatie die de nodige vragen op zou kunnen roepen en, zo is ons inmiddels duidelijk geworden, ook heeft opgeroepen. Op de vergadering werd ervoor gekozen vragen over deze presentatie op een speciale bijeenkomst te bespreken. Wij nodigen u uit voor deze bijeenkomst op dinsdag 29 mei om 20.00 uur in verenigingszaal De Eendracht, Prinses Beatrixstraat 1A in Varsseveld. Peter Samwel zal deze avond de presentatie nog een keer verzorgen. Wij rekenen op grote belangstelling. U bent gewend dat de contributie in april wordt geïnd, de verwerking heeft enige vertraging opgelopen. De contributie zal nu in mei geïnd worden. Ten aanzien van de mediation tussen het bestuur en Netty Hengeveld dient gemeld te worden dat deze is beëindigd. Tijdens de mediation is gebleken dat het bestuur en Netty een verschillende doelstelling had7
den ten aanzien van de mediation. Zondag 22 april was het de laatste keer dat Madelon Vriezen en Erna Wolsink een viering met de kinderen van de zondagsschool hebben verzorgd. Het was een mooie viering met medewerking van Jarik de Graaff en zangeres/gitariste Laura van Kaam. Het thema luidde: Blijf altijd geloven en alle kinderen hadden een eigen inbreng met gedichten, het kaarsengebed en tot slot het in NPB-kring bekende lied Kinderen van een vader. Samen met de zondagsschoolcommissie wordt in september officieel afscheid genomen van Erna en Madelon die zo lang de zondagsschool hebben geleid. Inmiddels heeft een aantal moeders zich bereid verklaard de zondagsschool voort te willen zetten. Daar zijn we heel blij mee! Inmiddels is ‘Zelhem’ al een aantal maanden opgenomen in onze afdeling. Het is goed te zien dat we regelmatig Zelhemmers in de vieringen in Varsseveld kunnen verwelkomen. Daarnaast zijn er in de Oranjehof in Zelhem ook regelmatig bijeenkomsten voor Zelhemse leden. De eerstvolgende is op vrijdagmiddag 8 juni. Peter Samwel zal er te gast zijn, samen met enkele bestuursleden. Verder is het zo dat Jokelien van Kampen het pastoraat voor de leden uit Zelhem blijft verzorgen. Daarnaast zal zij vier keer per jaar voorgaan, in ons Vrijzinnig Centrum maar ook op Den Es. Extra collecte tijdens de Pinksterviering. Zoals gebruikelijk tijdens de vieringen op feestdagen, is er Eerste Pinksterdag een extra collecte voor een bijzonder doel. Deze keer is gekozen voor de stichting Joni. Hester Westerveld uit Sinderen zet zich in voor deze stichting. De stichting Joni richt zich op kansarme kinderen in Addis Abeba (Ethiopië). Vaak zijn dit kinderen die met of zonder hun familie leven in grote armoede en niet in staat zijn onderwijskosten te betalen. Daarnaast is de stichting Joni er ook voor de kinderen die leven met een lichamelijke, visuele of verstandelijke beperking. Vaak behoren deze kinderen ten gevolge van hun beperking ook tot de kansarme groep. Wij bevelen deze collecte van harte bij u aan! 8
Van de Penningmeester Opgave van de giften ven de maand april: Ontvangen via Peter Samwel : 1 x € 10.00 Ontvangen via de bezoekdames: 1 x € 10.00 De extra Paascollecte voor de voedselbank heeft € 266.38 opgebracht. Alle gevers hartelijk dank.
Palmpasen in Zelhem Hoewel wij alweer aan Hemelvaart, dauwtrappen en aan Pinksteren denken, moeten we toch maar even teruggaan naar zondag 1 april: Palmpasen. Met een groep mensen (18 personen) zaten we in de Oranjehof rond de Paastafel. De tafel was gezellig gedekt in paassfeer en het ontbijtbuffet was verrukkelijk. Tussen de hapjes door werden we vermaakt door Pleun Faber. Zij zorgde voor leuke liedjes, spelletjes en een mooi verhalen. O.a. een verhaal over Ostara (Het paasfeest zoals we het nu kennen is de gekerstende versie van het feest dat de heidenen vieren: Ostara). Ook het verhaal van Godfried Bomans over de Paashaas werd enthousiast ontvangen. Naast dit alles was er volop gelegenheid om na en bij te praten. Kortom een zeer geslaagde morgen waar we in volle tevredenheid op terug kunnen kijken.
9
Waneer komt de groep Zelhem weer bij elkaar? Op vrijdagmiddag 8 juni. Zet deze datum alvast in uw agenda. In de Eendracht van juni hoort u meer over deze Ontmoetingsmiddag.
Bericht uit de wijk Zelhem Op vrijdag 11 mei geven Gerwin ter Maat en AnneMarie Kersing elkaar het jawoord om 11.30 uur in het NPB witte kerkje in Varsseveld. Van harte gefeliciteerd met jullie huwelijk. Alles komt voort uit de liefde, alles keert terug in de liefde. Zonder begin en zonder einde is de liefde . . . Jokelien van Kampen
Vrijzinnig Centrum te huur als trouwlocatie. Vrijzinnig Centrum de Eendracht is sinds begin 2012 een van de trouwlocaties van de gemeente Oude IJsselstreek. Bruidsparen kunnen er terecht voor het sluiten van het huwelijk door een ambtenaar van de burgerlijke stand. Het sfeervolle gebouw met een romantische uitstraling in het hart van Varsseveld dateert uit 1928 en heeft gotische ramen en daardoor een prettige lichtinval. Het beschikt over een vleugel (Wendl & Jung), een orgel en een geluidsinstallatie. Het staat bekend om zijn goede akoestiek. Er is plek voor 200 gasten. De mogelijkheid bestaat om na afloop van de plechtigheid gebruik te maken van een achterliggende ruimte, bijvoorbeeld voor een felicitatiemoment. Het Vrijzinnig Centrum de Eendracht is eigendom van de vrijzinnige geloofsgemeenschap NPB afdeling Varsseveld e.o. Adres: Doetinchemseweg 5, 7050 AA Varsseveld. 10
Huurprijzen De huurprijs voor een trouwplechtigheid in het Vrijzinnig Centrum is vastgesteld op 150 euro. Gebruik van de vleugel en of het orgel (zonder organist) 50 euro. Huurprijs van de achterliggende ruimte is 25 euro voor het eerste uur, daarna 10 euro per uur. Deze ruimte is uitdrukkelijk niet bedoeld voor het houden van bruiloften en partijen. De huurprijzen zijn exclusief de trouwtarieven zoals die zijn vastgesteld door de gemeente Oude IJsselstreek. Voor informatie over huur van het Vrijzinnig Centrum de Eendracht:
[email protected] Voor informatie over gemeentelijke trouwtarieven: www.gemeenteoudeijsselstreek.nl/trouwtarieven
4 mei 2012 Film: ‘Left luggage’ Aanvang 21.00 uur (i.v.m. dodenherdenking) zaal De Eendracht kosten: vrijwillige bijdrage Chaja, een hippe filosofiestudente, neemt in de jaren '70 een bijbaantje als kindermeisje bij het chassidisch joods gezin Kalman. Als liberaal joodse heeft Chaja het zeer moeilijk met de strikte leefregels van de orthodoxe familie. Chaja wil ontslag nemen, maar haar vertedering voor de kleine stomme Simcha doet haar doorzetten. De band tussen Chaja en Simcha wordt als maar sterker; ze leert hem praten, ze begint de leefwereld en het verdriet van de familie te begrijpen. Dit regiedebuut van Jeroen Krabbé werd bekroond met diverse filmprijzen. 11
Geestelijk werken Ook in mei en in juni biedt onze Voorganger de heer Peter Samwel de mogelijkheid om met elkaar een vol uur te mediteren en stil te zijn. De samenkomst wordt op basis van een vrijwillige bijdrage aangeboden en heeft een open karakter. Voorkennis is niet vereist. Niemand hoeft zich vooraf op te geven, iedereen is van harte welkom, leden en niet-leden, jong en oud. ‘Geestelijk Werken’ is dus bedoeld voor hen die in de verstilling aspecten van het zelf willen leren kennen. Tevens verlangen steeds meer mensen naar een klein rustpuntje te midden van het drukke leven van alledag. Ook voor hen is ‘Geestelijk Werken’ bedoeld. De bijeenkomsten zijn praktisch ingesteld om oefeningen en technieken aan te reiken waar iedereen ook thuis gemakkelijk mee aan de slag kan. We beginnen ook nu weer om 20.00u. U bent van harte uitgenodigd. Data : di. 22 mei en do 21 juni Tijd : 20.00u – 21.00u Locatie : Vrijzinnig Centrum ‘De Eendracht’ – Kerkzaal – Doetinchemseweg 5 - Varsseveld Kosten : Vrijwillige bijdrage Informatie : Peter Samwel – T: 0315-242080 – M: 06-40359838
Een “Passion” voor kinderen. In de “Goede Week” voor Pasen hebben Peter en ik, zoals gebruikelijk voor volwassenen in deze week de “Mattheus Passion” te beluisteren, een “Passion” voor kinderen voorbereid. Dinsdag 3 april was het dan zover. Een woord van dank aan alle 12
schoolleidingen voor de medewerking. De “Passion” nam voor de leerlingen een volledige ochtend in beslag. De leerlingen van de Dorpsschool in Halle en van de Leemvoortschool in Westendorp kwamen op de fiets, samen met ouders en leerkrachten. De leerlingen van Op Koers in Varsseveld werden lopend door de godsdienstleerkrachten opgehaald. Gelukkig waren de weergoden gunstig gestemd, want iedereen kwam droog aan en ging droog weer terug naar de scholen. De “Passion” was natuurlijk een experiment. Kunnen jonge mensen wel zolang luisteren naar muziek en verhalen voor Pasen? Het programma was zo afwisselend mogelijk gemaakt. Voor de pauze begon Peter in zijn toga, “het bijbelse gedeelte voor Pasen”, hij verzorgde de presentatie. Tussendoor een psalm gespeeld door Gert de Boer op het orgel en een lied uit de lijdenscantate gezongen door Irma ten Brinke (het verdriet van Maria bij het lijden van haar Zoon). Eén van de kinderen fluisterde “ik versta niet wat ze zingt.”. Met een ingehouden glimlach maakte ik haar duidelijk, dat Irma in het Latijn zong. Nog net voor de pauze een tekenfilm over het laatste avondmaal en een subtiele verwijzing naar de kruisiging. In de de pauze drinken en een paaseitje. 13
Na de pauze, Peter was nu in zijn gewone kleren, het lentefeest, ook zo duidelijk bij Pasen. Peter begon met een powerpoint presentatie. Het “nieuwe leven” – kuikentjes uit hun ei, lammetjes in de wei, de knoppen aan de bomen en struiken enz. Weer luisteren naar orgelmuziek en een lied van Irma (ditmaal Nederlands gezongen). Na de “Passion” wachtte bij de uitgang nog een snoepkippetje, waarna iedereen met een blij gevoel weer richting school vertrok. Toen ik de week daarna weer op school kwam en opgewacht werd door enkele leerlingen met de opmerking, “wat was het leuk hè juf in het kleine kerkje, kwam weer dat blije gevoel van 3 april terug. Dankjewel NPB, dankjewel scholen, dankjewel Peter. Joke Jansen-van Campen
Verslag bijeenkomst 60+-Club 10 april 2012. Janny Nijhof heet ons hartelijk welkom. Het is de derde Paasdag. Zij heet in het bijzonder de heer Krosenbrink welkom. Hij zal vertellen over zijn boek ”Scholier in oorlogstijd”. Hij vertelt waarom hij schrijver is geworden. Hij ging in Miste naar de lagere school en las daar veel boeken. Opeens las hij een boek van de heer Mijnen dat boek ging over Corle. Hij dacht hoe kan dit? En ik wil ook schrijver worden, zodat ik later voor mijn boekenkast kan gaan staan en een boek kan pakken van Krosenbrink. IJdelheid der ijdelheden! Nadat hij de HBS en de Kweekschool doorlopen had kwam hij voor de klas te staan, maar het willen schrijven bleef kriebelen. Toch maar beginnen, maar het bleef onderin een la liggen. Of het kwam terug van een uitgever met de woorden: “tot onze spijt…. “ Maar hij dacht: “dat zulle wij wel eens ziene”. Maar hij kreeg ook opbouwende kritiek. Er zijn 3 soorten romans. Historische romans, streekromans en gewone romans. Maar hij begreep wel dat er een dialoog in moest zitten. Zijn eerste streekroman werd in 1968 uitgegeven. Aleida van het Werkhuus. In het Deventer Dagblad stond: een overbodige smartlap! Maar zijn naam was bekend. Later volgden er meer ‘t Beloofde Land werd in 3 weken geschreven en is ook uitgegeven als openluchtspel. Voor zijn kinderen 14
schreef hij in 2011: ”Scholier in oorlogstijd” Dit boek heeft hij in 5 schriften met de hand geschreven. Hij vertelt hierin een waar gebeurd verhaal volgens eigen geheugen. Het was een leven van ontspanning, angst en gevaar. Ook hij moest bomen kappen. Op een prachtige manier vertelde hij hierover. Volgens hem waren de mensen in de oorlog niet altijd alleen zwart of wit. Er zaten ook veel andere kleuren tussen. Over die mensen heeft hij ook boeken geschreven Na een hartelijk applaus bedankte Janny de heer Krosenbrink voor de leuke vertellingen. Willie Semmelink Voor de 60+-Club bijeenkomst van 8 mei 2012 hebben we Pastor v.d. Munckhof uitgenodigd. Hij is o.a. pastor bij Azora. Hij zal een lezing houden over “Geloof en Dementie”. Een onderwerp dat velen van ons zal aanspreken omdat een ieder van ons in zijn of haar omgeving wel eens te maken krijgt met deze ziekte. Wij nodigen u van harte uit (ook niet 60-plussers zijn welkom) voor deze bijeenkomst. Aanvangstijd is 14.30 uur, Gebouw de Eendracht, Pr. Beatrixstraat 1a te Varsseveld. Koffie/thee staat voor u klaar. Dit is dan al weer de laatste bijeenkomst van dit seizoen en we bereiden ons al vast voor op het uitje op 11 september a.s.
Van de Zondagsschool 22 april 2012. De laatste viering van Erna en mij als zondagsschoolleiding. Een beetje weemoedig. Het voelt heel vreemd om na respectievelijk 33 !!! en 11 jaar te gaan stoppen. Maar we gaan vandaag gewoon een mooie viering houden met als thema: “Blijf altijd geloven” De klokken werden geluid. Emma stak voor ons de paaskaars aan. Larissa, Ivo en Ruben hebben mooie gedichtjes voorgedragen. Het kaarsengebed, door alle 7 kinderen, was ontroerend. Er 15
was prachtige zang en gitaar van Laura van Kaam en zoals altijd waren de muzikale tonen van Jarik de Graaff weer hartverwarmend. Een goed verhaal, een mooi gebed en als afsluiting las Anniek onderstaand gedicht voor onder begeleiding van pianomuziek. Ik geloof en blijf geloven: In de goedheid van de wereld ondanks alle bewijzen van het tegendeel Ik geloof en blijf geloven: Dat achter iedere hoek die wij omgaan een wonder schuilt Als we het willen zien Ik geloof en blijf geloven: Dat we hier op deze tijd en plaats zijn met een levensdoel om te vervullen Ik geloof en blijf geloven: Dat het allemaal eens goed zal komen! We stoppen dus, maar gelukkig hebben zich een aantal dames gemeld om de leiding van de zondagsschool over te nemen. We zijn hier erg blij mee, maar waar we nog blijer van zouden worden is dat het aantal kinderen toe zou nemen. Eén keer per maand iets horen uit de Bijbel of andere inspiratieboeken, knutselen, gezellig samen zijn, vertellen over de dingen die je bezig houden dat is toch leuk! Daar wil je toch bij horen? 16
De laatste keer zondagsschool dit seizoen is op zondag 13 mei. Dan gaan we met z’n allen naar Koekendaal, lekker wandelen, ravotten en een kleine picknick. We vertrekken vanaf 9.30 uur bij de Eendracht. Moeders en niet moeders verenigt u, want wat is er mooier dan op Moederdag een picknick aangeboden te krijgen. De overdracht van de zondagsschool zal in september plaatsvinden. Dan wordt de nieuwe leiding aan u voorgesteld en ons afscheid zal dan plaatsvinden. De nieuwe leiding zal het waarschijnlijk anders gaan doen, maar we hebben er alle vertrouwen in dat het goed zal blijven gaan met de zondagsschool. Dat blijven we geloven! Hartelijke groeten en zeker tot ziens! Erna Wolsink en Madelon Ankersmit
Hemelvaart Op Hemelvaartsdag, 17 mei a.s., wordt binnen het Christendom herdacht dat Jezus Christus is opgevaren naar God, zijn vader in de hemel, op de veertigste dag na zijn opstanding. De viering is onderdeel van de paascyclus. Hemelvaartsdag valt altijd op een donderdag, tien dagen vóór Pinksteren. In vele landen, waaronder ook Nederland, is Hemelvaartsdag een algemeen erkende feestdag. Veel christenen zullen op de 17e mei een kerkdienst of viering bezoeken. In sommige landen viert men de Hemelvaart op de zondag die vooraf gaat aan Pinksteren. Hemelvaartsdag is tevens het feest van de Christelijke Arbeidersbeweging. Men herdenkt dan dat in 1891 de pauselijke encycliek over sociale rechtvaardigheid, Rerum Novarum, werd afgekondigd. Vroeger stonden de mensen op Hemelvaartsdag al voor dag en dauw om drie uur 's nachts op. Men ging zingend met blote voeten door het gras lopen, omdat men verwachtte dat dit ritueel een magische of genezende werking zou hebben. Dit werd dauwtrappen genoemd. 17
Pinksteren Een blij bericht Dat tranen droogt. Talloze kleuren naast elkaar, Stemmen mengen zich. Juichend bericht Dat tranen droogt, Tot voorbij Het bergmassief. Een zomerwind…. Het waaien van de Geest. (Elle Werners)
Ziek zijn en beter worden De Nederlandse bejaarde leeft langer dan ooit, echter wel steeds vaker in een ongezond lichaam. Demissionair minister van Volksgezondheid mevrouw Edith Schippers reserveert op dit moment een jaarbudget van 60 miljard euro voor al onze medische voorzieningen. In een toespraak voor de Vereniging tegen de Kwakzalverij vorig jaar zette mevrouw Schippers zich daarnaast af tegen homeopathie, magnetiseren en andere vormen van healing. Ze wil alleen vergoeden wat wetenschappelijk en dus ‘bewezen’ werkt. Vanuit deze visie is het geen luxe kennis te nemen van hetgeen gepresenteerd wordt in het volgende filmpje op youtube: http://www.youtube.com/watch?v=X9UWbTisFM&feature=related naar een van de video’s van de wonderbaarlijke genezingen van het Duitse fenomeen, de jong gestorven, verguisde Bruno Gröning (19061959). Deze man heelde gratis en belangeloos tienduizenden zieken, kreupelen en blinden door pure gedachtekracht en gebed. Hij bracht velen tot het inzicht dat alle ziekten een psychische component heeft, die door Godsvertrouwen gecorrigeerd kan worden. Toch werd hij door de reguliere medici 18
als een charlatan geëtiketteerd en vervolgd. Die teleurstelling en het rechterlijke verbod om te mogen genezen deed de afgeremde kracht in hemzelf innerlijk verbranden. De bioscoopfilm over zijn leven heeft talloze mensen ontroerd en dat raad ik zieke, door de wetenschap ‘opgegeven’ mensen alsnog aan. Voor vertoningen: www.brunogroening.org/nederlands/default.htm.
150 Psalmen vrij - Huub Oosterhuis In 1962 begon theoloog Huub Oosterhuis aan de vertaling van de Psalmen zoals deze in onze Bijbel vermeld staan. Bijna vijftig jaar later is het dan zover: alle 150 psalmen zijn door Oosterhuis ‘vertaald’ en in een modern jasje gestoken. Hier is een volgende: 143 Daag me niet uit. Vraag niets. Ik ben een opgejaagde ik heb een vijand in mijn ziel die mij in een donkere kast schopt mijn geest is een stervend paard mijn hart een steenhoop. Er was ooit een kind in mij. Mijn borst leeggeroofd mijn ziel een opgedroogde rivier einde oefening, afdaling in de groeve. En nu jij, laat je zien, morgen maak je me vroeg wakker en gaan we – ja? Zoek ik je vergeefs? Is er een weg? Nee. Nee? Ruk die vijand uit me weg Blaas je adem in mijn longen. Stroom mijn ziel weer vol. 19
Achterhoekse Streekwoorden • ‘En dat mot nog allemaole engeltjes worden,’ had den pastaor ezegd ton e ne trop donne kaels zag. • Wi’j aet naor ’t mundjen van de vrouwe. • Goeie daerns en goeie ganzen gaot bi’jtieds naor hoes. • Met enen steen kö’j gin mael malen. • Ne vrouwendood is veur ne man ne elleboggenstoot
Als een levende Zo sterfelijk als je bent als een levende tot het laatste trouw blijven aan het leven Jezelf niet verloochenen, het mysterie niet verraden. Zo sterfelijk als je bent blijven kiezen voor het leven, het leven dat eenmaal koos voor jou. Zeker, je sterft, tenslotte verlies je tóch, maar je sterft eervol als een levende. (Hans Bouma)
Door Achterhoekse Ogen Bert Scheuter is een van de columnisten van de rubriek Door Achterhoekse Ogen op zaterdag in De Gelderlander. Op de zaterdag voor Pasen werd onderstaande column gepubliceerd. Hoewel Pasen voorbij is en we op weg zijn naar Pinksteren, willen wij u de column en het bij20
behorende gedicht niet onthouden. Met toestemming van Bert drukken wij dat hierbij af.
Pasen Morgen is het Pasen. Vandaag, op Stille Zaterdag eindigt de stille week, in de Bijbel de periode voorafgaand aan Pasen. De laatste weken zijn, ook in de Achterhoek, duizenden mensen weer geraakt door schitterende concerten rondom het paasverhaal. De Matthäus Passion is natuurlijk de bekendste, maar er is meer. In Bredevoort, Varsseveld en vanavond nog in Wijnbergen voerde het Oost-Nederlands Kamerkoor de ‘Tenebrae Responsoria’ uit. Muziek, geschreven voor Witte Donderdag, Goede Vrijdag en Stille Zaterdag. Samen met acht andere dichters, verbonden met Poëziecentrum Nederland in Bredevoort, was ik bij dit project betrokken. Ons was gevraagd gedichten te schrijven die in eigen bewoordingen een reflectie geven op de stille week. Moet de dichter gelovig zijn om dit te kunnen doen? In die vraag lag voor mij de uitdaging om aan het project deel te nemen. Kijk, atheïsten zingen gepassioneerd de Matthäus, maar Bach uitvoeren is deel willen zijn van de Europese culturele traditie. Dat wil niet zeggen dat men zich hoeft te verenigen met de inhoud. Ik kreeg de vraag voorgelegd om zelf inhoud te creëren aan de hand van het evangelie. Dat ligt dus anders. Eigenlijk worstel ik al mijn hele leven met de vraag of ik gelovig ben, dus die kwestie tot onderwerp maken van mijn dichterlijke arbeid leek mij een zinvol creatief en filosofisch proces. En dat is het ook geworden. Ik koos voor het moment waarop Jezus op de Olijfberg ten prooi valt aan hevige twijfel. Hij weet dat hij binnenkort een wrede dood zal sterven. Op dat moment bidt hij tot God: “laat deze beker aan mij voorbij gaan vader.” Het is dit moment dat in de orthodoxie vaak als Jezus’ ultieme ogenblik van zwakte wordt ervaren, las ik ergens. Hoe kan de godgelijkende, de verlosser, zo wankelbaar zijn in zijn geloof? En dat is precies het onderscheid tussen rechtzinnig en vrijzinnig. Als vrijzinnige kan ik hier geen zwakte zien. Ik zie hier zelfs dat de Bijbel ons toont dat de mens maatstaf is. De mens die twijfelt omdat er keuzes zijn. De mens die bijvoorbeeld kan kiezen voor kennen of geloven. 21
Of beter: voor kennen èn geloven. Voor rechtzinnigen zijn er geen keuzes. Een onwankelbaar geloof staat geen keuzes toe, stel je voor dat je zou kiezen voor kennen, dat zou je geloof doen wankelen. Het zou je in een voortdurende worsteling brengen met het woord van God. Terwijl ik dit allemaal door mijn hoofd liet gaan in de schetsen voor mijn gedicht, zag ik ineens dat dit precies mijn manier van geloven is: kennen èn geloven. Diezelfde avond, tijdens een cursus neurofilosofie werd dit inzicht nog eens bevestigd. Er zijn, was het idee, biologische redenen om te geloven. Wij gebruiken geloof om het onbegrepene te verklaren, om troost te vinden voor het zinloze en absurde in het leven, om het groepsleven te versterken, om tijdelijk een prettig gevoel te krijgen tegen het te groot en te unheimisch. Mijn gedicht heet ‘gnosis et fides’, kennen en geloven en eindigt met de mens die God schiep.
gnosis et fides op de olijfberg ziet de geboren meester, de godgelijkende, zijn naderende dood en wordt een mens bedroefd en beangstigd, wijkt de mensenzoon voor twijfel, toont een evenbeeld juist zijn kracht in de bede laat deze beker aan mij voorbij gaan vader zo toont die mens de mensheid menszijn niet als die ene, die rotsvast ontwijfelbare maar in tweezaamheid, als zon en maan, als zee en land, als vrouw en man en ook in goed en kwaad, in kennen en geloven, niets menselijks is die verlosser vreemd hij is daar niet die laatste vonniswijzer, zijn vlees is zwak, maar nobel zijn geest, ten voorbeeld spiegelt die leermeester ons nog immer de schoonheid voor en zo schiep god de mens ten tweede male de mens die god schiep: gnosis et fides. 22
Natuurgodsdiensten Natuurgodsdiensten zijn al heel oud, maar ook nu nog hebben mensen er belangstelling voor. Wat is een natuurgodsdienst? Een natuurgodsdienst is een godsdienst waarbij dingen uit de natuur (bijvoorbeeld donder en bliksem, regen, wind en vuur) aanbeden worden. Ook dieren, de zon, de maan of rivieren kunnen aanbeden worden. Vaak wordt in een natuurgodsdienst geloofd dat de mensen na hun dood voortleven als geesten. Die geesten hebben invloed op het leven op aarde. Daarom proberen mensen met een natuurgodsdienst de geesten gunstig te stemmen. Bijvoorbeeld door dingen te offeren of bepaalde rituelen uit te voeren. Waar komen natuurgodsdiensten voor? Natuurgodsdiensten komen vooral voor bij volken die leven van, met en door de natuur. Bijvoorbeeld volken uit Afrika en Latijns-Amerika. Natuurgodsdiensten zijn al heel oud. Ze hebben in veel beschavingen een belangrijke rol gespeeld. Bijvoorbeeld in het oude Egypte. Ook de Indianen in Amerika hadden en hebben een natuurgodsdienstig geloof. Net als veel aboriginals in Australië. Heel vroeger waren er ook in Europa verschillende natuurvolken. Die hadden allerlei heiligdommen in de natuur, zoals heilige bomen, menhirs (stenen zuilen) en steencirkels. Tegenwoordig is er ook nog belangstelling voor natuurgodsdiensten. Eén van de natuurgodsdiensten is Beltane. De naam ‘Beltane’ Beltane, Beltain, Beltaine of Bealtuinnis is een jaarlijks vruchtbaarheidsfeest dat deel uitmaakt van de cultuur van de Kelten in Ierland en Schotland,(maar niet op dezelfde wijze bekend is van andere Kelten, hoewel ook die lentefeesten hielden). Het begint op 30 april aan de vooravond van 1 mei, ter ere van Belenos, de god van leven en dood. 1 Mei wordt in het Schots-Gaelisch 23
steeds Latha Buidhe Bealltainn genoemd, en de meimaand heet in het Iers-Gaelisch Bealtaine. Beltane staat in het teken van bloei en bevruchting. Het is de tegenhanger van Samhain, wanneer de winter wordt ingeluid en dat voor dood en duisternis staat. Beltane staat dus voor licht en leven. Beltane is een natuurgodsdienst. Volksgebruiken in het begin van de maand mei De meimaand kondigt de zomer aan en vruchtbaarheid. De Romeinen hielden begin mei een groot bloemenfeest waarin de godin Flora centraal stond: de godin van de lente. Op 1 mei werd het feest van de aardgodin Bona Dea gevierd, die later gezien werd als de Griekse godin Maia (waar het woord 'mei' vandaan komt). Bona Dea zorgde voor de vruchtbaarheid van vrouwen en voor genezing. De vreugde om de uitbottende natuur in mei werd vroeger in Europa gevierd door te dansen. De oudste vermelding van een meidans is uit Aken in 1225. In sommige delen van Europa werd een meikoning en –koningin gekozen. De meikoning had een krans op zijn hoofd en gooide die naar een meisje toe. Een liedje is bijvoorbeeld: “Ik heb een meiken in mijn hand, aan wie zal ik hem geven?” Meiboom Een meiboom is een boom of tak die op 1 mei of rond Pinksteren rechtop in de grond wordt gezet om de uitbottende natuur te vieren. Oorspronkelijk was het een levende boom. Later was het een mast, die eerst versierd werd met linten. De meiboom stond bij een kapelletje of op een kruispunt. Rond de meiboom werd feestgevierd. Om de bomen werden vuren aangestoken en tot diep in de nacht feest gevierd en gedanst. Liefdesmei In sommige dorpen planten de jongens 30 april 's nachts takken in de tuinen waar meisjes woonden. De houtsoort had een symbolische betekenis. Een dorre tak betekende dat het meisje geen vriendjes kon krijgen. Een dennentak betekende eeuwige liefde. 24
Kerk Beltane is geen kerkelijk feest. Wel zijn er relaties te leggen tussen de Pasen, Pinksteren, en de volksgebruiken in mei. De palmpaasstok is te zien als een gekerstende versie van de meiboom. Ook de palmpaasstok beeldt vruchtbaarheid uit. De Pinksterbruid is een gekerstende versie van de meikoningin. Met Pinksteren wordt gevierd dat het geloof vrucht draagt in ons en wij het doorgeven. In deze zin correspondeert de vruchtbaarheid van de natuur in mei met het feest van Pinksteren. In de katholieke kerk is de meimaand gewijd aan Maria, het 'meilof'. Ook in het meilof speelt het thema vruchtbaarheid een rol. Jokelien van Kampen
(Religieuze) feestdagen mei 2012 01 mei: Dag van de arbeid 04 mei: Dodenherdenking 05 mei: Nationale Bevrijdingsdag 10 mei: Lag Ba’omer - Jodendom 14 mei: IJsheiligen - Christendom 17 mei: Hemelvaartsdag – Christendom 27 mei: 1ste Pinksterdag – Christendom 28 mei: 2e Pinksterdag – Christendom
Spreuk van de maand Voordat ik verwacht dat de ander verandert, kijk ik eerst naar mezelf. En daarna voor alle zekerheid nog een keer. (Dalai Lama)
25
SCHRIJFACTIE AMNESTY VARSSEVELD Goed nieuws: Op 6 februari werd de Canadees Naser Bader al Raas door een Bahreinse rechter in hoger beroep vrij gesproken van alle aanklachten tegen hem. Negen Roma-families die voorheen in een tentenkamp woonden hebben tijdelijk onderdak gekregen van de Albanese Roma Vereniging RomamaniBaxt Albania Vereniging Romani (RBA) IN Tirana, de hoofdstad van Albanië. In mei schrijven we voor: Khaled al-Johani demonstreerde op 11 maart 2011 , de Saudischse “dag van de woede” en werd toen gevangen genomen. Amnesty International beschouwt hem als gewetens gevangene, die uitsluitend wordt vast gehouden voor het vreedzaam gebruik van zijn recht op vrije meningsuiting en vraagt om vrijlating. Isalam Umarpashaev werd op 1 december 2009 door mannen in zwarte uniformen uit huis in Grozny meegenomen. De mannen beweerden politieagenten te zijn. Zijn ontvoering kwam kort nadat hij via zijn mobiele telefoon een boze reactie over de Tsjetsjeense politie op een internet forum had gezet. Tot zijn vrijlating vier maanden later, wist zijn familie niet waar hij was Veertien oppositie-activisten uit Bahrain zijn op 22 juni 2011 door een militaire rechtbank tot gevangenisstraffen veroordeeld. De meesten van hen werden opgepakt na protesten tegen de overheid in februari en maart 2011 en zijn wekenlang incommunicado vastgehouden. Veel van de activisten geven aan gemarteld te zijn door leden van de nationale veiligheidsdienst tijdens ondervragingen. Ze kregen geen eerlijke rechtszaak en werden op basis van vage aanklachten veroordeeld. Inlichtingen over brieven schrijven: Henny Tuenter 0315-67592
26
Namen en adressen / Colofon Voorganger:
Dhr. P.W.M. Samwel, Doetinchemseweg 7, 7051 AA Varsseveld (0315) 24 20 80 of (06) 403 598 38,
[email protected]. Wijk Aalten / Mevr. J.W.Hengeveld, Beltrumseweg 36, 7151 EW Eibergen Dinxperlo Tel. 0545-475969 ,
[email protected] Wijk Zelhem Pastoraal werker Mevr. J. van Kampen, Makaylaan 33, 7003 AS Doetinchem (0314) 345030
[email protected] Administratie: N.P.B. afd. Varsseveld e.o., Postbus 42, 7050 AA Varsseveld Website: www.vrijzinnigenvarsseveld.nl E-mail-adres:
[email protected] Beheer kerk en verenigingszalen: Dhr. B.H. Kraan, Zelhemseweg 61, 7055 AA Heelweg, (0315) 24 18 85. Verenigingszaal: “De Eendracht”, Beatrixstraat 1a, Varsseveld, (0315) 24 45 37. Voorzitter: Mevr. G. ten Brinke-Kuiperij, Koningin Emmastraat 5, 7051 AM Varsseveld, (0315) 24 12 53,
[email protected] Secretaris:
[email protected] Penningmeester: Mevr. G.Wisselink-Radstake, Vlakkeeweg 6A, 7051 GH Varsseveld (0315) 24 11 99
[email protected] Bankrekening: Rabobank 36.48.54.553, t.n.v. Ned. Protestanten Bond te Varsseveld. Vrouwenclub: Mevr. M. Jansen-Zeephat, Spoorstraat 70, (0315) 24 20 18. 60+ Club: Mevr. J. Nijhof-Weggelaar, (0315) 24 40 49,
[email protected]. Café Cult: Henk Beunk (0314) 63 20 61, Arjen Dijkstra (0315) 29 80 91. Verzorging “Eendracht”: Mevr. H.G. Rottink, (0315) 24 12 43,
[email protected] Kopij adressen en redactie: Henk Beunk, Halseweg 27, 7054 BT Westendorp,
[email protected], Marchel Chevalking, Louise de Colignystraat 17, 7001 GD Doetinchem,
[email protected]. Leiding zondagsschool: Erna Wolsink-Semmelink, (0315) 29 87 18,
[email protected] , Madelon Ankersmit-Vriezen, tel. (0315) 61 75 42 / 61 70 63. NPB-Koor secretariaat: Mevr. J.G. Boezel-van Dam, (0315) 24 18 90. AutodienstVarsseveld : zie: Secretaris Autodienst Dinxperlo : Mevr. Dien Bruyns, tel. (0315) 653008 Autodienst Aalten : Mevr. Jannine Garretsen, tel. (0543) 476250
27
Zondag 6 mei
10.00 u. Den Es - Voorganger dhr. Marchel Chevalking
Zondag 13 mei
9.30 u.
Zondag 20 mei
10.00 u. Voorganger dhr. Harm Knoop
Zondag 27 mei
10.00 u. 1ste Pinksterdag - Voorganger dhr. Peter Samwel - thema: ‘Geïnspireerd spreken’, naar Johannes 14,15 en 16
Dinsdag 29 mei
20.00 u. Power Point presentatie ‘Eénheid in verscheidenheid’. Na afloop kunnen hierover vragen worden gesteld
Zondag 3 juni
10.00 u. Geen viering
Zondag 10 juni
10.00 u. Voorganger dhr. Peter Samwel - thema: ‘De eigen weg’, naar Anselm Grün
28
Wandeling in Koekendaal onder leiding van de Zondagsschool. Vertrek vanaf de Eendracht om 9.30 uur
