DS-Stik
Datum DS-gearkomste Punt fan ‘e wurklist Geheim Tot
20-11-2012 B8 Ja 31-12-2013
1. Ûnderwerp Derde bespreking projectvoorstel IJsstadion Nieuw Thialf
2. Registraasje 3.
Registraasjenûmer Ôfdieling/Opsteller/Til. Geheim Portefúljehâlder
: 01028855 B : Kennis en Economie, A.Y. Damsma / A. Formsma, 5780 / 5829 : H. Konst
:
3. Ôfstimming Oerienstimming berikt mei: Namme:
Ôfdieling:
4. Koarte gearfetting Op 30 oktober j.l. heeft u voor de eerste maal het statenvoorstel voor een Nieuw Thialf besproken. U heeft toen aangegeven te gaan voor het plan dat is beschreven in het projectvoorstel van de stuurgroep. U wilt PS voorstellen om hierover een “definitief” besluit te nemen. Bij de behandeling in PS in juni 2013 gaat het dan nog om nadere uitwerking van uw besluiten in de vorm van invulling governance, statuten, fiscaliteiten en dekking. Het voorstel dat nu voorligt met een bijdrage van 50 miljoen uit de Regio, heeft ook als inzet om een langjarige samenwerking met de KNSB tot stand te laten komen. Daarnaast moet dit concrete voorstel bewerkstelligen dat cofinanciers ook concreet worden over hun bijdrage. De dienst heeft de te nemen besluiten in het statenvoorstel aangepast op bovenstaande en in
rest van het stuk verwerkt. Daarnaast is in hoofdstuk 3.1 het belang van Nieuw Thialf duidelijker neergezet. Verder zijn er nog enkele, voornamelijk tekstuele, verbeteringen doorgevoerd. De tweede behandeling in GS van het statenvoorstel kan nu plaats vinden.
5. Relaasje mei moasje / tasizzing N.f.t.
6. DS beslute 1. Te kiezen voor een Nieuw Thialf en het bijbehorende ambitieniveau en de uitgangspunten, zoals beschreven in bijgaand projectvoorstel Nieuw Thialf d.d. 22 oktober 2012, waarbij: • er sprake is van een wedstrijdhal en een topsporttrainingshal met een tweede baan; • het huidige Thialf wordt omgevormd tot een rechtspersoon, die eigenaar wordt van het nieuwe Thialf; • in deze rechtspersoon uitsluitend overheden participeren en de provincie (mede)aandeelhouder wordt; • de rechtspersoon optreedt als opdrachtgever bij de aanbesteding van bouw en exploitatie. 2. Te kiezen voor het reserveren van een bijdrage van 50 miljoen in de investeringskosten van € 106 miljoen (prijspeil 2012) van Nieuw Thialf, waarbij over de dekking van de bijdrage in de voorbereiding van het realisatiebesluit nadere besluitvorming plaatsvindt. 3. In te stemmen met bijgaand statenvoorstel (met als bijlage het projectvoorstel van de stuurgroep Nieuw Thialf) en met bijbehorende besluitpunten. 4. In te stemmen met de bijgevoegde begrotingswijziging voor de kosten van de uitwerking tot het realisatiebesluit in juni 2013. 5. De als “als geheim ter inzage” aangeduide bijlagen als geheim te bestempelen. 6. Gedeputeerde Konst te machtigen om het statenvoorstel waar nodig aan te passen. 7. Zo spoedig mogelijk op ministerieel niveau met het Rijk te gaan praten over de Rijksbijdrage.
7. Finansjele aspekten (ekskl. btw) Kosten Bydrage provinsje Bydrage tredden Mei inoar
Mei inoar 800000
2012 0
2013 800000
2014 0
2015 0
2016 0
0
0
0
0
0
0
800000
0
800000
0
0
0
% 100 0 100
Namme budzjet provinsjale bydrage: Voorwaardelijk budget sportstad Heerenveen begrotingssaldo Restant budzjet nei alle ferplichtings (dizze deryn begrepen): Jier
2012
2013
2014
0
0
- 3,2 miljoen
- 1,2 miljoen
2015
2016
- 14,6 miljoen
21,5 miljoen
Restant budzjet Sportstad 25000 Heerenveen Begrotingssaldo 3,2 miljoen
Begruttingswiziging fanneden: Ja As dat sa is: Nee Yn ramt mandaat DS? Begruttingswiziging DS taheakke. Ja Buten mandaat DS? Begruttingswiziging PS taheakke.
8. Finansjele en bestjoerlike oandachtspunten en risiko’s * Voor risico’s zie toelichting hoofdstuk 2 en statenvoorstel. * De KNSB heeft tot nu toe geen echte toezeggingen gedaan op het vlak van samenwerking met Thialf, m.n. op het vlak van de toewijzing van topwedstrijden. Zie verder toelichting. * De totale kosten voor de volgende fase tot het realisatiebesluit in juni 2013.worden geraamd op € 800.000. In de begroting is € 400.000 als voorwaardelijk budget opgenomen in programma 10. Voor de overige € 400.000 wordt voorgesteld dit te dekken uit het begrotingsaldo in afwachting van het totale projectvoorstel waarbij de benodigde middelen uit de reserve NUON / REP zullen moeten komen. * De volgende personen/bedrijven zijn betrokken bij het opstellen van het GS-stuk en het statenvoorstel. Intern: Albert Formsma, Anne Damsma, Hans Roescher, Ytsje van der Wal, Willem van Elsacker, Roland Zijlstra, Sascha Bouma, Ester Wierda, Harco Zwaan, Meije
Gildemacher. Extern: kwartiermaker Gerben Eggink, (bouw)procesmanager Koos Stevens, Groenling voor prognose exploitatiebegroting, Basalt voor investeringsraming, Nysingh voor juridische adviezen, BNG voor financiële adviezen.
9. Yn oerwaging nommen alternativen Plan stuurgroep: Wedstrijdhal grondig renoveren en nieuw topsporttrainingscentrum met 2e baan Alternatieve plannen: Wedstrijdhal opknappen Wedstrijdhal grondig renoveren Wedstrijdhal opknappen en nieuw topsporttrainingscentrum met 2e baan
Ingezette strategie richting KNSB: Uitgaan van de kracht van het plan Alternatieve strategie: Langjarige samenwerking met de KNSB met toezegging topwedstrijden noemen als randvoorwaarde voor de beoogde provinciale bijdrage Zie verder toelichting.
10.
Ferfolchprosedueres
Provinsjale Steaten
: Ja
Oare ferfolchproseduere Aanvullend een informerende statencommisie na besluit GS op 6 november om 19.00 uur.
11.
Kommunikaasje / aksjes bedoeld foar de media
Parseberjocht Parsekontakt Oare aksje
: Ja : Ja : Zie communicatiehoofdstuk
12.
Taheakken
1
Statenvoorstel, bijlagen:
- Projectvoorstel, bijlagen: A. Samenwerking Elfstedenhal en Thialf B. Programma van Eisen: masterdocument en bijlagen (geheim ter inzage) C. Overzicht investeringkosten D. Vergelijking varianten (geheim ter inzage) E. Gedetailleerde investeringsraming (geheim ter inzage) F. Uitgangspunten investeringsraming (geheim ter inzage) G. Prognose exploitatiebegroting (geheim ter inzage) - Begrotingswijziging 2
Vergelijkingstabel varianten Nieuw Thialf
3
1e en 2e advies Nysingh
4
Communicatieplanning
Opmerking P. Kuijpens: de bijlagen zijn niet bijgevoegd, nu GS al 2 maal de beschikking daarover hebben gekregen, en het voor deze vaststelling geen meerwaarde lijkt te hebben. Desgewenst kan ik de ‘liefhebber’ de bijlagen die aan PS zijn gezonden digitaal ter beschikking stellen.
13.
Neiere taljochting
Inleiding Het besluit in Raad en Staten (februari/maart 2012) tot vernieuwbouw van Thialf op de huidige locatie, is door een Stuurgroep bestaande uit provincie, gemeente en Thialf BV uitgewerkt.
Hierbij zijn vele stakeholders uit de wereld van het schaatsen betrokken. Op 15 mei en op 9 oktober 2012 is uw College geïnformeerd over de voortgang van het project Nieuw Thialf en van de afwegingen in de stuurgroep. Met name de keuze voor het stadionconcept met 2 banen is hierbij naar voren gekomen. In juli 2012 informeerde de portefeuillehouder de Statencommissie B&M over de planontwikkeling. Met als belangrijkste informatie dat als Fryslân – Nederland voorop wil blijven lopen, de Stuurgroep het nodig acht om het stadionconcept met 2 banen verder uit te werken. Bijgaand projectvoorstel Nieuw Thialf geeft een volledig beeld van de ondernomen acties en de werkwijze van de Stuurgroep. Het projectvoorstel is de onderbouwing van de keuze voor het stadionconcept met een wedstrijdhal en toptrainingscentrum met tweede baan. Bijgaand statenvoorstel is aanvullend op het projectvoorstel en bevat informatie die van belang is voor de provinciale besluitvorming. Hierin worden de volgende onderwerpen behandeld vanuit de specifieke verantwoordelijkheid van de provincie: • • • • • • •
Toelichting op de besluiten; Belang van Nieuw Thialf voor de provincie; Juridisch en fiscale aspecten; Financiële aspecten; Risico’s; Afhandeling moties en toezeggingen; Vervolgstappen
Deze toelichting in het GS stuk bevat 5 onderdelen: 1. De varianten en keuze 2. Risico’s 3. Samenwerking met KNSB 4. Behandeling geheime stukken 5. Communicatieparagraaf 1. De varianten en keuze In het PS-stuk wordt voorgesteld om het projectvoorstel van de stuurgroep over te nemen. Met dit voorstel wordt voldaan aan alle ambities en wordt het beste geborgd dat Fryslân de komende 20 tot 30 jaar het centrum van de schaatssport blijft met alle daarbij horende opbrengsten. Het voorstel voor een Nieuw Thialf heeft echter stevige gevolgen voor de provincie, die verder in het statenvoorstel worden beschreven. In bijgaand schema “Vergelijksmatrix varianten Nieuw Thialf” worden varianten voor een Nieuw Thialf met elkaar vergeleken. In het schema staan de volgende varianten: I Wedstrijdhal opknappen II Wedstrijdhal grondig renoveren III Wedstrijdhal opknappen en nieuw topsporttrainingscentrum met 2e baan IV Wedstrijdhal grondig renoveren en nieuw topsporttrainingscentrum met 2e baan
Variant IV betreft het projectvoorstel van de stuurgroep, dat volledig voldoet aan het Programma van Eisen, waarin de eisen en wensen van betrokkenen zijn verzameld.
Belangrijke ambities / randvoorwaarden zijn: 1. Het snelste (laaglandbaan) ijs / de beste wedstrijdbaan 2. Duurzaam en energiezuinig 3. Commitment KNSB (nodig: splitsing training/recreatie én ook goede wedstrijdhal) 4. Exploitabel Variant I voldoet aan geen van de vier ambities / randvoorwaarden. Variant II voldoet aan 1 en 2, maar niet aan ambities / randvoorwaarden 3 en 4. Variant III voldoet aan 3, maar niet aan ambities / randvoorwaarden 1, 2 en 4. Variant IV (voorstel stuurgroep) voldoet aan alle 4 ambities / randvoorwaarden. Daarnaast kennen de varianten I en III ten opzichte van II en IV ook nog verdere nadelen, o.a. op het gebied van binnenklimaat, faciliteiten voor gebruikers, beleving en uitstraling. Met mogelijk nadelige invloed op bezoekersaantallen (en daarmee op de exploitatie). Next best (maar geen echt alternatief) Variant II (grondige renovatie van het huidige complex, zonder toevoeging van een topsporttraingshal) kan worden beschouwd als de “next best”. Thialf ondergaat een kwaliteitsverbeteringslag en kan als wedstrijdhal weer jaren mee. Topwedstrijden, toptraining en recreatiegebruik blijven in de huidige verhouding mogelijk. Het grote verschil van variant II t.o.v. variant IV is dat de uitdrukkelijke wens van de KNSB van een toptrainingscentrum met een tweede baan niet in vervulling gaat. Dit zorgt ervoor dat: • een overeenkomst met de KNSB over het houden van grote schaatsevenementen in Thialf uiterst onwaarschijnlijk is. De ontwikkeling en het voortbestaan van Thialf wordt dan afhankelijk van het al of niet ontstaan van concurrerende initiatieven. Wanneer een concurrent wel voldoet aan de wensen van de KNSB, zal dat immers leiden tot minder of geen schaatsevenementen meer in Thialf. Hierdoor zal de exploitatie zich negatief ontwikkelen. • training en recreatie elkaar in de weg blijven zitten. Met negatieve gevolgen voor beide. • continue innovatie en het blijven voorlopen op de rest van de wereld (dankzij de topsporttrainingsfaciliteit voor trainen, testen en innoveren) uitblijft. • er ook geen additionele business rondom de trainingsfaciliteit ontstaat. • de cofinanciering bij deze variant lastiger is dan bij het voorstel van de stuurgroep. Er vindt immers wel een innovatie- en een duurzaamheidslag plaats in de wedstrijdhal, maar er wordt verder weinig meerwaarde op sportgebied geboden. Kortom: Zelfs de “next best” wijkt erg ver af van de gestelde doelen Een inschatting van de hoogte van cofinanciering is voor de “next best”-oplossing nu niet goed te maken. Wij moeten rekening houden met een bijdrage van de provincie die de totale kosten van € 71 miljoen benaderen. Advies dienst De dienst adviseert te kiezen voor het voorstel van de stuurgroep, waarbij de bestaande wedstrijdhal grondig wordt gerenoveerd en een topsporttrainingscentrum wordt gerealiseerd. Bij de hierboven beschreven next best oplossing is de ontwikkeling van Thialf sterk afhankelijk van concurrentie en is het lastiger cofinanciering te regelen. 2. Risico’s Voor risico’s wordt ten eerste verwezen naar het statenvoorstel.
Verder is de financiële situatie bij de gemeente Heerenveen een risico. De gemeente heeft te kennen gegeven geen bijdrage te kunnen leveren. Het project wordt hierdoor minder haalbaar, niet in de laatste plaats door het signaal dat hier vanuit gaat. Een bijdrage van 50 miljoen is in het project- en statenvoorstel vooralsnog ingeboekt als aandeel van de regio. Wij houden er echter rekening mee dat dit aandeel volledig door de provincie moet worden opgebracht. Dit neemt niet weg dat verdere communicatie hierover met de gemeente Heerenveen wenselijk is, als onderdeel van een bredere agenda. Om risico’s te beperken is bij de integrale afstemming tussen de diverse van belang zijnde juridische en fiscale aspecten gebruik gemaakt van de expertise van kantoor Nysingh te Zwolle. Nysingh heeft bij advies van 27 april 2012 aangegeven dat het best kan worden gekozen voor de constructie zoals in het projectvoorstel en het statenvoorstel is aangeven. D.w.z. een aparte rechtspersoon waarin het onroerend goed wordt ondergebracht en het aanbesteden van de exploitatie door deze rechtspersoon. Daarbij dient een marktconforme en BTW-belaste huur te worden berekend. Bovendien dienen in deze rechtspersoon uitsluitend overheden zeggenschap te hebben. Verder wordt de bouw van het nieuwe Thialf ook aanbesteed door deze rechtspersoon. Op deze manier wordt voldaan aan de spelregels van staatssteun, aanbesteding en BTW en loopt de provincie geen risico’s. Deze uitwerking is bij nader overleg ook houdbaar geacht voor het plan dat nu voorligt en uitgaat van het hogere ambitieniveau van € 106 miljoen zoals in nader advies is aangegeven. Beide adviezen zijn bijgevoegd. De nadere uitwerking van juridische vormgeving in statuten en aanbestedingsdocumenten en de afstemming met de daarbij horende financiële aandachtspunten is onderdeel van het voorstel voor het realisatiebesluit door PS in juni 2013. De houding van de KNSB vormt ook een risico, waarop in het volgende hoofdstuk wordt ingegaan. 3. Samenwerking met KNSB Ondanks dat het plan van de stuurgroep in nauw overleg met de KNSB is ontwikkeld, waarbij de diverse wensen van de KNSB zijn vervuld, waaronder een topsporttrainingscentrum met een tweede baan, heeft de KNSB tot nu toe geen echte of vergaande toezeggingen gedaan op het vlak van samenwerking met Thialf, m.n. t.a.v. de toewijzing van topwedstrijden. Tevens is er nog discussie over de verdeling van de opbrengsten van topwedstrijden. U kiest als strategie, uitgaan van de kracht en kwaliteit van de plannen. Ofwel de KNSB kan niet om met het geboden pakket heen. Deze strategie brengt risico’s met zich mee, die als volgt kunnen worden geschetst: De KNSB is betrokken bij de ontwikkeling van plannen op meerdere locaties. De volledige achtergrond waarom de KNSB zich behoudend opstelt jegens samenwerking met Thialf ligt mogelijk daarin. Er ontstaat nu immers voor de KNSB een ideaalpakket. Om de schaatssport te stimuleren heeft de KNSB er belang bij dat er verdeeld over het land schaatslocaties worden gerealiseerd. Om financiële redenen zou het de KNSB ook goed uitkomen dat er nog een concurrerend schaatsstadion wordt gevestigd waarin topwedstrijden kunnen worden gehouden, zodat er geshopt kan worden. Dit laatste heeft ook weer gevolgen voor de exploitatie. Een alternatieve strategie is het stellen van een randvoorwaarde. De provincie levert alleen de beoogde bijdrage indien afspraken worden gemaakt over een langjarige samenwerking met de KNSB, waarbij concrete toezeggingen over het houden van topwedstrijden in Thialf. Dit leidt mogelijk tot lange onderhandelingen met onvoldoende resultaat. Het plan Thialf komt daarmee
in de stagnatie, met wellicht moeilijker voorwaarden om het alsnog te realiseren.
4. Behandeling geheime stukken In de stuurgroep Nieuw Thialf is besproken dat de als geheim aangeduide stukken bij het projectvoorstel, waaronder gedetailleerde kostenberekeningen, geheim ter inzage komen te liggen bij de griffier en alleen onder zijn toezicht door statenleden kunnen worden bekeken. De CdK heeft aangegeven hierover in het presidium met de fractievoorzitters afspraken te willen maken. Het gaat ingeval van Nieuw Thialf om de volgende (veelal omvangrijke) stukken, die voor aannemers en concurrerende ijsbanen interessant zijn. B. Programma van Eisen: masterdocument en bijlagen D. Vergelijking varianten E. Gedetailleerde investeringsraming F. Uitgangspunten investeringsraming G. Prognose exploitatiebegroting Volgens de huidige regels kunnen er geen stukken geheim ter inzage worden gelegd voor statenleden. Als u wilt dat de statenleden in gelegenheid worden gesteld kennis te nemen van de geheime stukken, dan moeten ze door uw college als geheim worden gekenmerkt, waarna ze op papier in gesloten enveloppen kunnen worden toegezonden aan statenleden. U legt daarmee geheimhouding op aan statenleden, hetgeen PS overigens zelf kan opheffen. De dienst stelt voor om de stukken als geheim te kenmerken en een afspraak te maken hoe te handelen.
5. Communicatie Doelgroepen De communicatie over Nieuw Thialf richt zich op verschillende doelgroepen. De voornaamste: • PS en Gemeenteraad • Inwoners • Pers • Rijk • Stakeholders • Andere belanghebbenden Over het plan en het besluit • Na besluit van GS zullen we allereerst PS en gemeenteraad informeren (dinsdagmiddag). • Direct daarna presenteren we het plan voor Nieuw Thialf aan de pers (eind dinsdagmiddag). Daarmee bereiken we ook de inwoners van Fryslân. • Bijzondere aandacht verdienen de directe omwoners van Thialf, zij krijgen een aan hen gerichte nieuwsbrief om hen te informeren over het plan (dinsdagmiddag). • Parallel is het zaak de belangrijkste stakeholders per omgaande te informeren over het besluit. Dat doen de Stuurgroepleden en/of projectgroepleden telefonisch, direct na besluit (dinsdagmiddag).
Na het besluit Na het besluit van GS kunnen we ook lijnen uitzetten naar potentiële (financiële) partners. Dat betekent dat Stuurgroepleden in gesprek kunnen gaan met relaties van het Rijk en uit het bedrijfsleven. Daarvoor maken we een folder waarin we op toegankelijke wijze uitleggen hoe het plan voor Nieuw Thialf eruit ziet, waarom het er zo uitziet en wat ervoor nodig is om het te realiseren. Uiteraard zorgen we voor een up-to-date website waar alle informatie ook te vinden is. Middelen We zetten dus de onderstaande middelen in: • Bijeenkomst voor Staten en raad • Persgesprek • Persbericht te verzenden na afloop van persgesprek • nieuwsbrief om omwoners op de hoogte te stellen van het plan en de impact voor hen • Telefoon voor snel contact met belangrijke stakeholders • Gesprekken met potentiële partners • Folder • Website Naast deze middelen beschikken we uiteraard over het projectvoorstel, waar het project uitgebreider in beschreven staat. Het projectvoorstel is een belangrijk document in de acquisitie. Beeld Het is van belang goede artist impressions te krijgen die een beeld geven van de nieuwe situatie. Dat verlevendigt het geheel en werkt enthousiasmerend. De artist impressions worden gebruikt in de folder en op de website. Planning Zie bijgaande planning.
