:57:12

Oost-Vlaanderen logistieke topregio KRACHTLIJNEN VAN DE STUDIE 2008-2020

template.indd 1

9/06/2008 11:57:12

Consortium logistiek oost-vlaanderen

template.indd 2

9/06/2008 11:57:12

Oost-Vlaanderen: logistieke topregio KRACHTLIJNEN VAN DE STUDIE 2008-2020

WOORD VOORAF Het Consortium Logistiek Oost-Vlaanderen be-

“Welke zijn de sleutels/kritische succesfactoren

land en de logistieke zone aan het Kluizendok

staat uit het provinciebestuur Oost-Vlaanderen,

om Oost-Vlaanderen als logistieke topregio ver-

in de haven van Gent. Daar wordt een deel van

de POM Oost-Vlaanderen, het Gemeentelijk Ha-

der uit te bouwen?”.

de taakstelling voor regionale bedrijventerreinen

venbedrijf Gent, het Gemeentelijk Havenbedrijf

in de primaire en secundaire hotspots aan toe-

Antwerpen, de Maatschappij voor de Brugse

Deze succesfactoren werden bepaald uitgaande

gevoegd, die met logistieke activiteiten wordt

Zeevaartinrichtingen NV, Waterwegen en Zee-

van de huidige logistieke kaart en een bench-

ingevuld. Het tweede scenario voegt daar nog

kanaal NV, Infrabel - Toegang tot het Net, het

marking met zes buitenlandse logistieke regio’s.

logistieke ontwikkelingen aan toe in secundaire

Intergemeentelijk Samenwerkingsverband voor

Van hieruit vertrekkend, werden toekomstge-

hotspots, waarvoor nog extra beleidsinspannin-

het Land van Waas, de Maatschappij voor het

richte scenario’s onder de loep genomen, die

gen nodig zijn. De tijdshorizon van beide scena-

haven-, het gronden industrialisatiebeleid van

verder kijken dan de huidige beleidscontext en

rio’s is 2008-2020.

het Linkerscheldeoevergebied, DDS, Veneco en

-plannen. Hierdoor kon voor tal van kansrijke lo-

SOLVA.

gistieke clusters het potentieel bepaald worden,

Tenslotte werd de economische impact met be-

met aanduiding van de te ondernemen acties.

trekking tot werkgelegenheid en toegevoegde

Het Consortium Logistiek Oost-Vlaanderen heeft

Het geheel van succesfactoren dat hieruit voort-

waarde berekend voor de twee scenario’s en wer-

aan de consultants van Technum-Tritel-Resource

vloeide, vormt een geïntegreerd verhaal waarin

den de externe milieueffecten als gevolg van bij-

Analysis-RebelGroup de opdracht gegeven een

tal van actoren een plaats krijgen.

komende goederenstromen op grafiek uitgezet.

strategie uit te tekenen voor de ontwikkeling van Oost-Vlaanderen als ‘logistieke topregio’,

Conceptueel wordt de strategische aanpak

geïnspireerd op het concept van de Extended

weergegeven aan de hand van een logistieke

Gateway®. Het Vlaams Instituut voor de Logistiek

bloem. De zeven succesfactoren of ‘bloemblaad-

(VIL) stond borg voor de kwaliteit bij het verta-

jes’ werden verder uitgewerkt tot een concreet

len van het concept naar de methodiek voor het

actieprogramma. Hiervoor werd belangrijke in-

uitwerken van de studie. Voor de projectorgani-

put gegeven vanuit een breed samengestelde

satie werd naast de stuurgroep, gevormd door

klankbordgroep, waardoor een draagvlak werd

vertegenwoordigers van de Consortiumleden,

gecreëerd om de strategische studie te concre-

het VIL en de consultants, een ruime klankbord-

tiseren.

groep samengesteld. De tussentijdse rapporten werden telkens aan het kritische oog van de

Binnen de studie wordt een onderscheid gemaakt

stuurgroep en van de professoren Piet Rietveld

tussen primaire hotspots, waar voornamelijk in-

en Frank Witlox onderworpen, die als academi-

ternationale logistieke activiteiten thuishoren, en

sche klankbordgroep een objectieve beoordeling

secundaire hotspots, die op korte of langere ter-

formuleerden.

mijn tot het achterland van de gateways kunnen gaan behoren. Deze hotspots zijn de Extended

De studie is in de eerste plaats een strategische

Gateways.

studie, die toelaat om een aantal gerichte beleidskeuzes te maken bij het (her)positioneren

In de studie worden twee scenario’s uitgete-

van Oost-Vlaanderen op de logistieke kaart.

kend. Het eerste scenario gaat ten eerste uit van een succesvolle realisatie van reeds opgestarte

Deze brochure bevat de krachtlijnen van de

Hiervoor werd als doelstelling gesteld een ant-

ruimtelijke logistieke projecten in de primaire

studieresultaten en een schematisch over-

woord te formuleren op de generieke vraag

hotspots, waaronder het Logistiek Park Waas-

zicht van de actierichtingen.

template.indd 3

9/06/2008 11:57:12

INHOUDSOPGAVE 3 WOORD VOORAF 4 INLEIDING 5 INHOUDSOPGAVE 6 ECONOMISCHE IMPACT EN EXTERNE EFFECTEN 8 EEN GEFASEERDE AANPAK 9 Fase 1: Opstellen logistieke kaart Oost-Vlaanderen 10 Fase 2: Benchmarking 13 Fase 3: Optekenen van het logistieke potentieel en ontwikkelen van een strategie om het potentieel te ontwikkelen 14 Fase 4: Formuleren van aanbevelingen en opstellen van een stappenplan 16 STAPPENPLAN 18 MULTIMODALITEIT BEVORDEREN ALS UITGANGSPUNT 19 RUIMTE OM LOGISTIEK TE ONDERNEMEN 20 JUISTE KENNIS EN JUISTE PERSONEN 21 DUURZAME MATCH VRAAG EN AANBOD 22 KOPPELING INFORMATIE EN GOEDERENSTROMEN 23 EEN STERKE OVERHEID ALS BUSINESSPARTNER 24 BALANCED GROWTH: EVENWICHT TUSSEN GROEI EN KWALITEIT 26 VERVOLGTRAJECT

template.indd 4

9/06/2008 11:57:13


INLEIDING Het economische beleidskader van het provincie-

huizen. Belangrijke voorwaarde hierbij is dat de

bestuur voor de legislatuur 2007-2012 stelt de

logistieke keten tussen de gateway en de zoge-

ontwikkeling van Oost-Vlaanderen als logistieke

naamde Extended Gateway® optimaal en tegen

topregio voorop als één der speerpuntacties.

minimale logistieke kosten kan verlopen.

De POM, als uitvoerder van het sociaal-econo-

Het bevorderen van multimodaliteit staat cen-

mische beleid van het Oost-Vlaamse provincie-

traal in de studie. Dit om de negatieve effecten

bestuur, kreeg begin 2007 de opdracht van de

van bijkomende vervoersbewegingen op het vlak

deputatie om een stappenplan met bijhorende

van milieu en mobiliteit tegen te gaan. De mo-

strategie op te maken om de ontwikkelingskan-

dal split moet zoveel mogelijk ten voordele van

sen op het vlak van logistiek optimaal te gaan

het spoorvervoer en de binnenvaart evolueren,

benutten.

zonder daarbij uit het oog te verliezen dat het vervoer over de weg een belangrijke rol als ver-

De studie “Oost-Vlaanderen: logistieke topregio”,

voermodus zal blijven spelen om de bereikbaar-

die vervolgens werd opgemaakt, geeft de strate-

heid van de bedrijventerreinen te optimaliseren.

gie en het stappenplan weer om een provinciaal

Zoals de studie ook aantoont, blijft bereikbaar-

beleid betreffende logistieke ontwikkelingen op

heid een van de meest cruciale beslissingsfacto-

gang te brengen.

ren voor bedrijven om zich in Oost-Vlaanderen

Gedeputeerde Marc De Buck,

te vestigen.

voorzitter POM Oost-Vlaanderen

Logistiek is een zaak van samenwerking tussen verschillende actoren. Daarom werden de be-

Een goed locatiebeleid, waarbij de juiste bedrij-

langrijkste niet-commerciële partners samenge-

ven op de juiste plaatsen worden aangetrokken,

bracht in het Oost-Vlaamse Consortium Logis-

kan de concurrentiepositie van Oost-Vlaanderen

tiek. Deze partners hebben er alle belang bij om

ten aanzien van buitenlandse logistieke regio’s,

het geschikte achterland te vinden voor logistie-

of de samenwerking daarmee, aanscherpen. Het

ke ontwikkelingen, alleen al omdat de huidige,

feit dat in Oost-Vlaanderen twee Vlaamse zeeha-

beschikbare ruimte in de havengebieden en het

vens gesitueerd zijn en de haven van Zeebrugge

aanbod aan bedrijventerreinen in de rest van de

eveneens op een boogscheut van de provincie-

provincie schaars is.

grens is gelegen, doet samen met een geconcentreerde aanwezigheid vermoeden dat sociale en

Dit partnerschap illustreert de bewustwording

economische ontwikkelingen automatisch zullen

dat Oost-Vlaanderen niet achterop mag blijven

volgen. Dit kan enkel en alleen indien samenge-

op het vlak van logistieke ontwikkelingen. De

werkt wordt om de nodige investeringen en be-

groter wordende containertrafiek in de Vlaamse

leidsinitiatieven te bevorderen. De provincie en

havens impliceert een groei van de werkgelegen-

de POM zijn dan ook bereid om het overleg op

heid die in het achterland kan plaatsvinden. Door

te starten voor de realisatie van het stappenplan

in de havens ruimte vrij te houden voor de echte

logistiek.

havengebonden logistiek, kunnen meer value added logistics naar verderaf gelegen regio’s ver-

Gent,1 juni 2008

Gedeputeerde Peter Hertog bevoegd voor mobiliteit

template.indd 5

9/06/2008 11:57:16

ECONOMISCHE IMPACT EN EXTERNE EFFECTEN Lusten en lasten Bijkomende logistieke ontwikkelingen trekken

Scenario Logistieke bloem

meer goederenstromen aan. Het transport over

In dit scenario worden de al opgestarte ruimtelij-

de weg, dat niet kan weggecijferd worden, oefent

ke logistieke projecten met succes uitgevoerd en

daardoor druk uit op de baten die bijkomende

ingevuld. Het gaat om het Logistiek Park Waas-

economische ontwikkelingen met zich meebren-

land, de logistieke zone aan het Kluizendok,

gen. Het komt er dus op aan meer tewerkstelling

Rieme-Noord en het bedrijventerrein ‘Woestijne’

en toegevoegde waarde te creëren, bundelings-

te Aalter. Aanvullend wordt ook een deel van

opportuniteiten te zoeken en de modal split te

de taakstelling voor regionale bedrijventerreinen

laten evolueren ten voordele van alternatieve

met logistieke activiteiten in de hotspots inge-

transportmodi, zoals spoor en binnenvaart.

vuld.

De berekeningen in de studie tonen aan dat de

Transport- en overslagactiviteiten:

logistieke uitbouw van Oost-Vlaanderen, on-

Totale werkgelegenheid:

danks een toename van het goederenvervoer,

± 1.000 werkzame personen

toch aanzienlijke lusten met zich meebrengt.

Totale bruto toegevoegde waarde per jaar:

Deze lusten vertalen zich in een aanzienlijke stij-

± 58 miljoen euro

ging van de totale tewerkstelling en de totale

VAL-activiteiten:

toegevoegde waarde. Ook wat de externe mi-


lieueffecten betreft, heeft het bundelingseffect


van de vooropgestelde Oost-Vlaamse strategie


een positieve impact op de evolutie van negatie-

± 1.116 miljoen euro

ve externe milieueffecten. Binnen de voorgestelde groeiscenario’s wordt een daling vastgesteld

Scenario ‘Logistieke bloem +’

van de negatieve effecten, ondanks de toename

Het tweede scenario voegt daar logistieke ont-

van goederenstromen. De modal split groeit in

wikkelingen aan toe in secundaire hotspots,

het voordeel van spoor en binnenvaart.

waarvoor nog extra beleidsinspanningen nodig zijn om deze hotspots een volwaardige multimo-

Economische impact

dale ontsluiting te bieden en om terreinen voor

De economische impact werd berekend met be-

de vestiging van nieuwe logistieke activiteiten uit

trekking tot:

te geven.

• Creatie van werkgelegenheid (direct + indirect)

Transport- en overslagactiviteiten:

• Toegevoegde waarde (direct + indirect)

Totale werkgelegenheid: ± 1.200 werkzame personen

De berekeningen werden gemaakt voor trans-


port- en overslagactiviteiten enerzijds en voor

± 74 miljoen euro

Value-Added-Logisticsactiviteiten (VAL) anderzijds.

VAL-activiteiten:

Hierbij worden twee scenario’s in aanmerking ge-


nomen, beiden met een tijdshorizon 2008-2020.


De cijfers op pagina 7 zijn enkel als indicatief te


beschouwen.

± 1.403 miljoen euro

template.indd 6

9/06/2008 11:57:16


Tabel: Invloed op de modal split

Logistieke bloem

Logistieke bloem +

modus

huidige modale verdeling in Oost-Vlaanderen

modaal aandeel 2008-2020

modale verdeling 2020

modaal aandeel 2008-2020

modale verdeling 2020

Spoor

5%

30%

6%

52%

7%

Binnenvaart

25%

31%

33%

43%

36%

Weg

70%

-13%

61%

-19%

57%

Milieueffecten

Figuur: Logistieke groei creëren met minder maatschappelijke hinder

Logistieke ontwikkelingen brengen onvermijdelijk

externe milieueffectenindex

bijkomende tonnages met zich mee die bijkomend

110%

vervoer genereren. Het totale tonnage binnen het ‘logistieke bloem-scenario’ stijgt met bijna 19%

geen

tiek

ogis ect l

f

gsef

105%

elin bund

+

em e blo

voor de periode 2008-2020. Voor het ‘logistieke bloem + scenario’ bedraagt de stijging 24% ten opzichte van het huidige tonnage. Door de bundelingseffecten, eigen aan het concept ‘Extended Gateway®’ en de logistieke stra-

m

gistieke bloe

ingseffect lo

geen bundel

100%

tegie, zal er meer consolidatie komen binnen de diverse vervoersmodi en zal het aandeel van spoor en binnenvaart ten opzichte van het wegvervoer aan terrein winnen. De externe milieueffecten werden op basis van

bun

deli

95%

bun

del

90%

deze evolutie berekend. Zelfs indien er geen bun-

ngs

ing

sef

effe

fec

ct lo

delingseffecten zouden optreden in het logistieke

t lo

gist

gis

tiek

ieke

eb

blo

em

loe

m+

bloem + scenario, wordt slechts een stijging van 6% van de milieueffecten vastgesteld. Mét bundelingseffecten is er een afname met meer dan 10% van de negatieve milieueffecten vast te stellen. Zowel in de scenario’s mét bundeling als zonder bundeling, stijgen de milieueffecten minder hard dan de groei van de goederen-

85%

stromen (dit door technologische vooruitgang).

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 jaar

template.indd 7

9/06/2008 11:57:16

EEN GEFASEERDE AANPAK VAN “AS IS” naar “TO BE”

Fase 1: Opstellen logistieke kaart Oost-Vlaanderen Fase 2: Benchmarking Fase 3: Optekenen van het logistieke potentieel en ontwikkelen van een strategie om het potentieel te ontwikkelen Fase 4: Formuleren van aanbevelingen en opstellen van een stappenplan

template.indd 8

9/06/2008 11:57:16


Fase 1: Opstellen logistieke kaart Oost-Vlaanderen

Tijdens de inventarisatiefase werd een bottom-

• Dit alles dient te gebeuren door letterlijk grens-

upbenadering gehanteerd om op objectieve

verleggend werk te verrichten om schaalvergro-

genaanbod en het oppoetsen van het imago om

wijze de huidige stand van zaken met betrekking

ting in de hand te werken. Hierdoor kunnen Eu-

tot logistiek in Oost-Vlaanderen te kunnen op-

ropese Distributie Centra worden aangetrokken.

tekenen. Deze gegevensverzameling betreft een

Een zwakte die dit verhindert is het schaarse

heden en gerichte communicatie rond mogelijke

aantal parameters en indicatoren met betrek-

grondaanbod en te kleine terreinoppervlaktes.

samenwerkingsvormen kan de logistieke sector

king tot nabijheid, bereikbaarheid, koopkracht,

Een minder restrictief uitgiftebeleid, de herinrich-

snel en op moderne wijze omvormen tot een

werkgelegenheid, tewerkstelling in de logistieke

ting van bedrijventerreinen en het creëren van

duurzame sector waarvoor een groter draagvlak

sector en beleid.

een groter terreinaanbod kan hiervoor soelaas

bestaat bij bedrijven.

de gewenste investeerders aan te trekken. • Beter aangrijpen van technologische mogelijk-

bieden. Enkele vaststellingen • De bedrijven zijn over het algemeen tevreden

• Het aanbod van terreinen is een serieus pijnpunt. • Multimodaliteit is een absolute voorwaarde,

over de locatiecriteria in Oost-Vlaanderen. De

maar is nog niet steeds mogelijk omwille van tal

belangrijkste beslissingsfactoren om zich in Oost-

van missing links en het ontbreken van enkele

• Logistiek wordt nog teveel vereenzelvigd met louter transportactiviteiten. Dit negatieve imago

Vlaanderen te vestigen, zijn bereikbaarheid en

goed uitgebouwde en ontsloten multimodale

leidt ertoe dat het lokale beleid niet meteen

beschikbare ruimte.

overslagcentra en platformen.

geneigd is om een actief beleid rond logistiek te voeren. Het berekenen van de economische ef-

• Op het vlak van werkgelegenheid, omzet en toegevoegde waarde in de logistieke sector, kan er

• De prijzen van verkoop van grond en verhuur van magazijnen zijn concurrentieel.

nog een tandje bijgestoken worden. Dit houdt in dat voornamelijk ingezet moet worden op

fecten en het uitzetten van de impact op milieu en mobiliteit ten opzichte van de grotere goederenstromen, kan tot andere inzichten leiden.

• Hier en daar zijn al verschillende samenwerkings-

het uitbesteden van logistieke activiteiten door

verbanden actief, maar de voordelen ervan zijn

industriële bedrijven aan logistieke dienstverle-

nog niet alom bekend.

ners en op het uitbesteden van taken met een transportkarakter en Value-Added-Logisticsactiviteiten.

• Het ontwikkelen van logistieke activiteiten kan niet zonder het opwaarderen van het opleidin-

template.indd 9

9/06/2008 11:57:17

Fase 2: Benchmarking

Oost-Vlaanderen werd vergeleken met zes bui-

betreft, sluit Oost-Vlaanderen opvallend dicht

liteitsscores voor de verschillende logistieke pro-

tenlandse logistieke regio’s op het vlak van be-

aan bij de Europese topregio’s. Dit is te wijten

fielen.

leid en vestigingsfactoren. Dit leverde een aan-

aan de sterke industriële verwevenheid in combi-

tal kosten-kwaliteitsgrids op voor verschillende

natie met een bovenlokaal afzetgebied.

Enkele conclusies met betrekking tot het logistieke beleid

logistieke profielen (Europese Distributie Centra, Bulk Distributie Centra, Productie Ondersteu-

Oost-Vlaanderen biedt een gebalanceerd kosten-

Het logistieke beleid is tot hiertoe te indirect en

nende Logistieke Platforms en Regionale Distri-

kwaliteitsaanbod doordat het steeds nipt onder

te passief gebleven in Oost-Vlaanderen, waarbij

butie Centra). Op deze wijze werd de logistieke

de gemiddelde kosten-kwaliteitslijn gelegen is.

initiatieven met betrekking tot het achterland

kaart in een breder en internationaal perspectief

Vanuit een concurrentieperspectief moet Oost-

beperkt zijn.

geplaatst en werd de concurrentiepositie van

Vlaanderen voor alle logistieke profielen stijgen

de provincie Oost-Vlaanderen voor het aantrek-

op de kwaliteitsindex. Een kwaliteitsstijging kan

Het beleid dient proactiever en klantgerichter te

ken van logistieke bedrijvigheid op de beschik-

bewerkstelligd worden door zowel op korte als

worden. Clustering van initiatieven rond kennis-

bare terreinen in beeld gebracht. Door kosten

op middellange termijn in te spelen op de hui-

creatie en onderzoek en ontwikkeling enerzijds,

en kwaliteitscores ten opzichte van elkaar uit te

dige zwaktes van het logistieke beleid, namelijk

en een grotere wisselwerking op dit vlak tussen

zetten voor de verschillende logistieke profielen,

‘logistieke slagkracht’ (beschikbaarheid terrei-

bedrijfsleven en kennisinstellingen anderzijds,

wordt aan de overheid een instrument aangebo-

nen, bundelingsmogelijkheden, aanwezigheid

kan gestimuleerd worden door de creatie van

den voor het maken van beleidskeuzes om zich

multimodale infrastructuren, …) en ‘operatio-

innovatieve overlegplatforms.

te (her)positioneren ten aanzien van andere re-

neel klimaat’ (ondersteuning van administratie,

gio’s.

belastingsklimaat, douane, subsidies, …).

Enkele conclusies met betrekking tot vesti-

Indien Oost-Vlaanderen deze twee zwakkere in-

gingsplaatsfactoren

dicatoren beter kan doen scoren, dan vindt het

Oost-Vlaanderen kan zich voor alle investerings-

naadloos aansluiting bij de topregio’s Noordrijn-

profielen meten met de onderzochte regio’s. Wat

Westfalen, Noord-Brabant, Bremen en Nord-Pas

Productie Ondersteunende Logistieke Platforms

de Calais met betrekking tot de gewogen kwa-

10 template.indd 10

9/06/2008 11:57:17


11 template.indd 11

9/06/2008 11:57:18

Fase 3: Optekenen van het logistieke potentieel en ontwikkelen van een strategie om het potentieel te ontwikkelen

AMBITIE: Minimale totale logistieke kosten

De logistieke bloem

Oost-Vlaanderen opgetekend. Er werden een

De studie is in de eerste plaats een strategische

bloem. Deze ambitie sluit aan bij de realisatie van

aantal speerpunttrajecten uitgetekend, die sa-

studie, die toelaat om een aantal gerichte be-

het ‘Extended Gateway® -concept’ in Oost-Vlaan-

men een geïntegreerd verhaal vormen. Er werd

leidskeuzes te maken bij het (her)positioneren

deren en bij uitbreiding in Vlaanderen. Investeer-

bijzondere aandacht gegeven aan het thema

van Oost-Vlaanderen op de logistieke kaart.

ders zullen pas logistiek in het achterland willen

centralisatie/decentralisatie, rekening houdende

Hierbij is het dezelfde overheid die erover moet

ontwikkelen als de kost van de totale logistieke

met het concept van de ‘Extended Gateway’, dat

waken dat het evenwicht tussen groei en kwali-

keten hiermee niet verzwaard wordt. Ook het

ervan uitgaat dat de logistieke activiteiten die

teit behouden blijft. Om dit waar te maken, kan

duurzaamheidsprincipe, waarbij de negatieve ef-

niet noodzakelijk in het havengebied gesitueerd

ingezet worden op een aantal hoekstenen van

fecten op milieu en mobiliteit in de hand worden

moeten zijn, een plaats vinden in het achterland.

het begrip ‘logistieke kost’, zoals:

gehouden, zit in de bloem vervat.

• een vlotte bereikbaarheid en multimodale ont-

Conceptueel wordt de strategische aanpak weer-

In de derde fase werd op basis van de verzamelde informatie en de opgedane inzichten uit voorgaande fasen, het logistiek potentieel voor

De ambitie om de totale logistieke kosten te minimaliseren, vormt de kern van de logistieke

Dit onder de voorwaarde dat de totale kost van de logistieke keten voor de bedrijven minimaal gehouden wordt.

sluitingsmogelijkheden • de aanwezigheid van dikke goederenstromen en mogelijkheden tot bundeling

gegeven aan de hand van een logistieke bloem. De zeven succesfactoren of ‘bloemblaadjes’ werden verder uitgewerkt tot een concreet actie-

• voldoende logistieke dienstverleners

programma in fase 4. Hiervoor werd belangrijke

• een arbeidsmarkt met voldoende gespecialiseerd

input gegeven vanuit een breed samengestelde

personeel

klankbordgroep, waardoor een draagvlak kon

• het toepassen van vernieuwende technologieën

worden gecreëerd om de strategische studie te

• het voorzien van de nodige ruimte

concretiseren.

• een overheidskader dat toelaat om gericht te informeren, te communiceren en samen te werken

12 template.indd 12

9/06/2008 11:57:18


OM

TE

JUISTE KENNIS EN EN JUISTE PERSON

Minimale totale logistieke kosten

D

U

VR

AA

G

KOPPELING INFORMATIE EN GOEDERENSTROMEN

KE R ER ST EID TNE N R H E E PA ER OV ESS N I US SB L A

RU IM TE LO GIS ON TIE DE K RN EM EN

EIT LIT DA LS MO EN A LTI T ER MU UN RD VO NGSP BE GA UIT

BA LAN CE EV DG EN WI RO GR CH W OE I EN T TU TH: SSE KW N ALI TEI T

U R AT ZAM EN CH E AA N BO D M

13 template.indd 13

9/06/2008 11:57:18

Fase 4: Formuleren van aanbevelingen en opstellen van een stappenplan

Kaart van de logistieke hotspots

Logistiek Park Waaslandhaven - Potentieel van

Secundaire hotspots die op langere termijn

In de primaire hotspots horen voornamelijk inter-

de Vlaamse Havenspoorlijn.

heel wat logistiek potentieel kunnen ontluiken

nationale logistieke activiteiten thuis, die al dan

• De Gentse Kanaalzone (Kluizendok II-zone

niet havengebonden zijn. De secundaire hotspots

Ghent Container Terminal en Rieme-Noord):

kunnen op korte of langere termijn tot het achter-

trimodale ontsluiting.

land van de gateways uitgebouwd worden. Voor de secundaire hotspots op langere termijn zijn nog

• Het E17-netwerk (Lokeren, Zele, Sint-Niklaas, Temse): bimodaliteit via weg en spoor.

meerdere beleidsinitiatieven te nemen.

en goede mogelijkheden op multimodaliteit bieden, zijn: • Maldegem/Eeklo: uitbouw tot een trimodaal feeder- en ontkoppelpunt (afhankelijk van de opwaardering van de N49/E34, een eventuele

Secundaire hotspots die op korte termijn als

realisering van de Seine-Schelde-Westverbin-

De ontwikkeling van het logistieke potentieel is

steunpunten van de gateways zouden kunnen

ding en de Vlaamse Havenspoorlijn en het

afhankelijk van specifieke kwaliteiten van locaties,

fungeren, zijn:

bijkomend aanduiden van bedrijvenzones).

alsook van strategische projecten. Eén van de be-

• Zulte: benutten van de mogelijkheden die de

langrijkste voorwaarden voor de ontwikkeling van

• Aalst: onder andere het bedrijventerrein Wijn-

opwaardering van de Leie (Seine-Scheldever-

de vermelde hotspots, is het voorzien van de juiste

gaardveld (intermodale terminal). Bimodale

binding) zou kunnen bieden en complemen-

multimodale voorzieningen en een optimale ontslui-

ontsluiting.

tair aan de ontwikkelingen te Deinze.

tingsinfrastructuur. Daarnaast moet de taakstelling

• Aalter: onder andere het bedrijventerrein

• Oudenaarde: een grote troef van deze locatie

en de invulling van nieuwe bedrijventerreinen ook

Woestijne (Regionaal Overslag Centrum – in-

is de terreinreserve. Een opwaardering van de

de aantrekkingskracht van deze locaties volgen.

land containerterminal). Bimodale ontsluiting.

N60, een verbetering van de ontsluiting via

• Zwijnaarde: het bedrijventerrein Eilandje (loPrimaire hotspots in en nabij de gateways, in het bijzonder geschikt voor internationale transport-, distributie- en andere logistieke activiteiten:

gistieke kenniscluster). Bimodale ontsluiting. • Deinze: Leieruimte (Regionaal Overslag Centrum - Regionaal Distributie Centrum).

het spoor en een samenwerking met Ronse, waar zich eveneens veel terreinreserves bevinden, biedt mogelijkheden voor distributieactiviteiten met toepassing van trimodaliteit.

Bijkomende spoorvoorzieningen kunnen tot • De haven van Antwerpen: trimodaliteit met

trimodaliteit leiden.

ontsluiting via weg, waterweg en spoor -

14 template.indd 14

9/06/2008 11:57:18


Ri

jse

l

Figuur: Logistieke hotspots in Oost-Vlaanderen

l

se

Rij

15 template.indd 15

9/06/2008 11:57:25

STAPPENPLAN

De zeven succesfactoren

MULTIMODALITEIT BEVORDEREN ALS UITGANGSPUNT RUIMTE OM LOGISTIEK TE ONDERNEMEN JUISTE KENNIS EN JUISTE PERSONEN DUURZAME MATCH VRAAG EN AANBOD KOPPELING INFORMATIE EN GOEDERENSTROMEN EEN STERKE OVERHEID ALS BUSINESSPARTNER BALANCED GROWTH: EVENWICHT TUSSEN GROEI EN KWALITEIT

16 template.indd 16

9/06/2008 11:57:25


Op de volgende bladzijden worden de verschillende acties opgelijst volgens de bijhorende succesfactoren of bloemblaadjes. In het volledige rapport is het stappenplan opgenomen met opgave van de initiator, de partners, de budgettering, de haalbaarheid en de impact van elke maatregel op de logistiek voor een bepaalde regio. Hierbij wordt onderscheid gemaakt naar quick wins, eerstelijnsmaatregelen en ondersteunende maatregelen: • quick wins: snel implementeerbaar en niet meer afhankelijk van het vrijmaken van extra budgetten, infrastructuurwerken of politieke besluitvorming • eerstelijnsmaatregelen: met een directe impact op de logistieke ontwikkeling • ondersteunende maatregelen: creëren de noodzakelijke voorwaarden om de eerstelijnsinstrumenten te kunnen toepassen De studie heeft op objectieve wijze en via een bottom-upbenadering de mogelijkheden onderzocht om in Oost-Vlaanderen logistieke activiteiten te ontwikkelen. Voor de actierichtingen werd een consensus gevonden binnen het Consortium Logistiek. De concrete acties, die hieronder gerangschikt kunnen worden, zijn het resultaat van een workshop die georganiseerd werd voor een breed samengestelde klankbordgroep. Het stappenplan heeft hierdoor het nodige draagvlak verworven, maar is geenszins onderwerp van beslist beleid en bindt het provinciebestuur, de POM en de andere Consortiumleden op generlei wijze. De maatregelen die in deze brochure zijn opgenomen, dienen gelezen te worden als ‘potentiële acties’.

17 template.indd 17

9/06/2008 11:57:26

MULTIMODALITEIT BEVORDEREN ALS UITGANGSPUNT

Een ruimtelijk inrichtingsbeleid gericht op

• Voor Oudenaarde en Ronse zijn de beschik-

multimodaliteit

bare reserves groot genoeg om een mogelijke

Primaire hotspots moeten in eerste instantie

samenwerking in detail te onderzoeken. Ook

op een doordachte manier multimodaal uit-

de link met de binnenvaartterminal te Avel-

gebouwd worden.

gem dient verder te worden bekeken.

• Haven van Gent: derde en vierde spoor Gent Sint-Pieters-Dampoort • Wiedauwkaaibrug Versneld op de agenda zetten van potentieelonderzoeken voor:

• Invulling van Kluizendok II-zone en Rieme-

Invullen van missing links

Noord en verder ontsluiten via weg, water en

Door het versneld realiseren van missing links die

• Vlaamse Havenspoorlijn

spoor.

al op de agenda staan, wordt de grootste im-

• L50A: derde en vierde spoor tussen Brugge

• Invulling van Logistiek Park Waaslandhaven met ontsluiting via weg en spoor.

pact gecreëerd op logistieke terreinen. Andere missing links dienen versneld op de agenda te worden geplaatst, een taak die de provincie al

Om het aandeel van spoor- en binnenvaart

enkele jaren ter harte neemt.

binnen de primaire hotspots te bevorderen, Water

perkt aantal bi- of trimodale inlandterminals

Versneld realiseren van:

kunnen dienen. • Aalter: intermodale inlandterminal ontwikkelen op het bedrijventerrein ‘Woestijne’. • Aalst: inplanten van een inlandterminal op ‘Wijngaardveld’. De nodige bedrijven moeten aangetrokken worden op de daarvoor meest geschikte plaats. • Het Eilandje te Zwijnaarde wordt ontwikkeld tot een symbiose van kennis en logistiek in de achtertuin van de haven van Gent. Hier kunnen zich nieuwe Europese en Regionale Distributie Centra vestigen, gebruikmakend van watergebonden bedrijvigheid en nieuwe, vlot bereikbare infrastructuren. Voor verderaf gelegen regio’s met voldoende terreinreserves, dient de mogelijke relatie met andere economische knooppunten onderzocht te worden.

spoor te Melle • L57-Lokeren-Dendermonde en L54-Sint-Niklaas-Mechelen

is een strategische inplanting van een benodig die als satellieten van de gateways

en Gent • L50 Brussel-Denderleeuw-Wetteren: derde

• Waaslandhaven: tweede maritieme toegang. • Maritieme toegang Gentse Kanaalzone. Nut en noodzaak aanduiden van de bouw van een tweede, grotere zeesluis te Terneuzen. • Seine-Scheldeverbinding en opwaardering van de Leie. • Bovenschelde Gent-Grens: versneld ontwikkelen sluizen te Asper, Oudenaarde en Kerkhove.

Studiewerk naar spoorontsluiting van langetermijnhotspots: • Spooraansluitingen op grote spoorverbindingen. • Vrachtpotenties van L73 voor Deinze en van L75 voor Zulte • Potentieel nieuwe goederenspoorlijn Oudenaarde. Wegen Versneld realiseren van:

Versneld op de agenda zetten van: • Aalst: economische revalorisatie van de Dender in stroomafwaartse richting.

• Ronse: omleidingsweg N60. • R4 West, Zuid en Oost.

• Haalbaarheid Seine-Schelde-West. Spoor Versneld realiseren van: • Haven van Antwerpen: Liefkenshoekspoortunnel + spoorontsluiting oostelijke zone Logistiek Park Waasland.

18 template.indd 18

9/06/2008 11:57:26


RUIMTE OM LOGISTIEK TE ONDERNEMEN

Zicht krijgen op ruimtelijk aanbod De doorstroming van de meest actuele informatie over het terreinaanbod dient zowel van onderuit als van bovenuit te gebeuren. De overheid dient zich te concentreren op het samenstellen van een breed toegankelijke databank. Ruimtelijk beleid rond terreinaanbod De schaarste aan nieuwe bedrijventerreinen vereist een aangepast ruimtelijk beleid: • Bij de opmaak van structuurplannen moet in de logistieke hotspots voldoende ruimte worden voorzien voor logistieke activiteiten. • De taakstellingen betreffende creatie van bedrijventerreinen moet meegaan met de aantrekkingskracht van de locatie voor logistiek. • Naast de onmiddellijke behoeftes op middellange en lange termijn het terreinaanbod laten meegroeien met de verdere ontwikkeling van de potentie. • Terreinaanbod te Aalst vergroten: aansluitend op de inlandterminal op korte termijn nog een bedrijventerrein van 20 à 30 ha voorzien. • Ter hoogte van Maldegem en Eeklo bijkomende bedrijventerreinen voorzien met bimodale ontsluiting. Ook het uitgiftebeleid van bestaande bedrijventerreinen moet aangepast worden: • Een overzicht van de te saneren gronden dringt zich aan. Door grotere budgetten ter beschikking te stellen, kunnen gesaneeerde gronden vlugger op de markt worden gebracht. • Voor onbenutte terreinen zijn concessies een goed instrument om ze weer functioneel te maken. • De inrichting van bedrijventerreinen is cruciaal voor een optimale invulling van de beschikbare ruimte. De regelgeving die hierbij komt kijken, dient uitgevlooid te worden op hindernissen.

19 template.indd 19

9/06/2008 11:57:26

JUISTE KENNIS EN JUISTE PERSONEN

Kennisontwikkeling en –verspreiding • Een portaal ten behoeve van bedrijven zorgt voor een vlotte kijk op het aanbod aan initiatieven rond innovatieprocessen en (financiële) ondersteuningen. • Een grensoverschrijdend platform, waarin verschillende overheden instaan voor de afstemming van vragen afkomstig van bedrijven betreffende onderzoek en ontwikkeling en de allocatie van onderzoeksgelden, zal stimulerend werken om verschillende innovatieprojecten te initiëren. Een opleidingsbeleid op maat van de logistieke sector • Aan de Vlaamse overheid wordt gevraagd werk te maken van een structureel overleg tussen de bedrijven en het onderwijs. • Meer praktijkgerichte opleidingen en een systeem van leercontracten zijn noodzakelijk. • Levenslang leren dient geïntegreerd te worden in de bedrijven.

20 template.indd 20

9/06/2008 11:57:27


DUURZAME MATCH VRAAG EN AANBOD

Bevorderen van logistieke samenwerking • Een forum oprichten dat tot doel heeft het bundelen van goederenstromen te bevorderen. Dit centrale thema van het ‘Extended Gateway® -concept’ draagt enorm bij tot het verminderen van overbodige goederenstromen en bijhorende milieu- en mobiliteitseffecten. • De onderlinge verwevenheid en nabijheid van bedrijven en terreinen dient op provinciaal niveau (en grensoverschrijdend) ingeschat te worden, waarbij gezocht wordt naar schaalen scopevoordelen. • Periodiek samenbrengen van transportverantwoordelijken met als doel lerende netwerken op te zetten.

21 template.indd 21

9/06/2008 11:57:28

KOPPELING INFORMATIE EN GOEDERENSTROMEN

Het opzetten van een ICT-platform met een strategisch portaal en een tactisch en operationeel niveau, dient als “virtuele marktplaats” tussen bedrijven en andere actoren. Softwareagenten die de data beschermen, vormen een grote uitdaging. Er dient verder onderzocht te worden wat het marktpotentieel van dergelijke technologieën is en wat de voorwaarden zijn voor de diffusie van deze technologie.

22 template.indd 22

9/06/2008 11:57:28


EEN STERKE OVERHEID ALS BUSINESSPARTNER

Imago-opbouw Op alle niveaus van de economie kan er gewerkt worden aan het oppoetsen van het imago van de logistieke sector. Hier situeren zich heel wat quick wins om investeerders aan te trekken, maar ook om jongeren en het brede publiek warm te maken voor deze nieuwe sector. Werving van verladers en vervoerders Door op lokaal, provinciaal, gewestelijk en nationaal vlak agenda’s en missies op elkaar af te stemmen, kan de promotie ten aanzien van het buitenland beter gestroomlijnd worden. Het werven van verladers en vervoerders van onder dezelfde vlag is belangrijk. Gezamenlijke opleidingen, beurzen en congressen kunnen de OostVlaamse achterlandstrategie kenbaar maken. One-stop-shop Op de meest eenduidige manier de meest actuele en direct bruikbare informatie beschikbaar stellen voor bedrijven.

23 template.indd 23

9/06/2008 11:57:29

BALANCED GROWTH: EVENWICHT TUSSEN GROEI EN KWALITEIT

De groei van de logistieke sector moet samengaan met een kwalitatief goed ruimtelijk inrichtingsbeleid en een duurzame invulling van die logistiek: • Opnemen in structuurplannen van specifieke randvoorwaarden voor logistieke bedrijvigheid en maatregelen voor intensief ruimtegebruik op bedrijventerreinen. • Instrumenten inzetten die aandacht schenken aan de kwaliteit van de fysieke omgeving bij uitbreiding van de capaciteit van de infrastructuur. De rol van de Mober (Mobiliteits Effecten Rapportage) dient hierin verder onderzocht te worden. • Opwaarderen van de rol van parkmanagement als een integrale aanpak om bedrijven duurzaam in te richten. • Samenwerkingsverbanden tot stand doen komen tussen bedrijven en op logistiek vlak samenwerken (bundelen van goederenstromen, gemeenschappelijke warehouses, ...). De provincies nemen hierin een faciliterende rol op.

24 template.indd 24

9/06/2008 11:57:29


25 template.indd 25

9/06/2008 11:57:30

Vervolgtraject Voor de uitwerking van de strategie en de realisatie van het stappenplan is het aangewezen een overlegplatform te creëren dat kan instaan voor: • het overleg met actoren om het stappenplan te helpen verwezenlijken • het bijeenbrengen van de financiële middelen om de acties te realiseren, eventueel verbonden aan resultaatsverbintenissen • de opvolging van de prioriteitenstelling betreffende missing links en van de uitbouw van multimodale platformen, enzovoort Dit overlegplatform kan uitgroeien tot de ontmoetingsplaats bij uitstek van logistieke actoren, die activiteiten in Oost-Vlaanderen ontwikkelen en waar overleg kan worden gepleegd om de realisatie van het stappenplan op een zo optimaal mogelijke manier aan te pakken.

26 template.indd 26

9/06/2008 11:57:30


COLOFON Uitgegeven door POM Oost-Vlaanderen Verantwoordelijke uitgever: Johan Declerck, directeur p.a. Seminariestraat 2, 9000 Gent Samenstelling: redactie: Els Van Snick, Piet Baeke, Martine De Creus lay-out & druk: www.coming-soon.be fotografie cover: Wouter Jans oplage: 1.000 datum: 1 juni 2008 depotnummer: D/2008/2688/3

27 template.indd 27

9/06/2008 11:57:30

28 template.indd 28

Huis van de economie Huis- van Seminariestraat de economie 2- Seminariestraat - 9000 Gent 2 - 9000 Gent

9/06/2008 11:57:31

:57:12

Recommend Documents