Mail & Messaging
8/5 Novell Teaming + Conferencing 8/5.1 Inleiding
SiteScape
8/5.1.1 Geschiedenis Al sinds 2005 heeft Novell de ambitie, onder andere ingegeven door partners en klanten, een stevige positie te willen veroveren in de markt van Web 2.0-samenwerkingstoepassingen. Dit met als doel om naast GroupWise een volledige omgeving te kunnen aanbieden die voldoet aan de basisvoorwaarden van groupwareoplossingen. Binnen het dan beschikbare productportfolio is er eigenlijk geen passende ‘Enterprise 2.0’-oplossing voorhanden. Hierdoor stond Novell voor de keuze om op eigen kracht hiervoor een applicatie te ontwikkelen of samenwerking te zoeken met een partij die haar sporen op dit gebied reeds had verdiend. Na een verkenningsperiode van ruim een jaar zocht Novell toenadering tot het toen in Maynard gevestigde SiteScape Inc. SiteScape Inc., opgericht in 1995, had zich in tien jaar tijd ontwikkeld tot een van de meest succesvolle organisaties op het gebied van geïntegreerde oplossingen voor kennismanagement, projectmanagement, beheer van gemeenschappelijke praktijkervaringen, telewerken, kennisnetwerken en overige vormen van werkstroomgedreven processen en functies. De meest recente versie, SiteScape Forum 8.0, was het uniforme samenwerkingsplatform dat teamleden in staat stelde met elkaar samen te werken in real time en/of asynchroon. Daarnaast beschikte deze webapplicatie over
Novell Netwerkoplossingen, aanvulling 30
8/5.1-1
Inleiding
blogs, wiki’s, enquêtes, documentbeheer en een zeer krachtige workflow-engine. De ondersteuning van Voice over IP stelde de teamleden in staat web- en telefoonconferenties te volgen in combinatie met een instant-berichtenservice en mogelijkheden voor agendadeling. Onder andere door al deze functies was SiteScape Forum een welkome aanvulling op GroupWise, een persoonlijke productiviteitstoepassing die tot dusverre was gepositioneerd als samenwerkingsgereedschap. Omdat SiteScape Forum tot 2005 was geschreven in een programmeeromgeving die niet langer meer werd ontwikkeld, bood Novell ondersteuning bij de overstap naar een Java-ontwikkelomgeving. In februari 2007 leidde dit uiteindelijk tot een OEM-samenwerkingsovereenkomst. Mede door de totstandkoming van deze overeenkomst werd in november 2007 de eerste versie van Novell Teaming + Conferencing op de markt gebracht. De verwachtingen van Novell waren hooggespannen. Marketingonderzoek toonde immers aan dat de markt voor enterprise social networking-software, waar Teaming onder valt, een vlucht zal nemen naar een totale waarde van ruim 4,6 biljoen dollar tot 2013. Bijna een jaar verder, na het verschijnen van de eerste update, bleek de omzet achter te blijven bij wat analisten eerder hadden voorspeld. Om het tij te keren was Novell genoodzaakt aan hun partners en klanten aan te tonen dat het hun menens was om deze markt te kunnen veroveren. Er bleek hiervoor maar één instrument beschikbaar: een volledige overname van SiteScape. En zo geschiedde het. Per 15 februari 2008 is SiteScape opgegaan als bedrijfsonderdeel in de Novell-organisatie. Gedurende de rest van dit jaar, onderbouwd met extra aantrekkelijke verkoopacties, stegen de verkopen als gevolg hiervan. 8/5.1-2
Novell Netwerkoplossingen, aanvulling 30
Mail & Messaging
8/5.1.2 Wat zijn Web 2.0 en Enterprise 2.0? Anno 2009 lijken de termen ‘Web 2.0’ en ‘Enterprise 2.0’ gemeengoed in het hedendaagse landschap van de automatisering. Maar wat behelzen ze eigenlijk in onze dagelijkse praktijk? De meningen hierover blijken nogal uiteen te lopen. Een zoektocht via internet brengt eerder verwarring dan helderheid. Duidelijk wordt wel dat de term ‘Web 2.0’ zijn intrede deed tijdens een conferentie in 2004. Volgens Tim Berners-Lee, de officiële uitvinder van het world wide web, is Web 2.0 niet meer dan vakjargon. Eigenlijk weet niemand echt wat het betekent. Voor sommigen is het de toevoeging van bijvoorbeeld wiki’s en blogs aan het web. Van een echt duidelijke definitie is dus geen sprake. In het algemeen kunnen we zeggen dat Web 2.0 toevoegingen zijn op bestaande internettechnologieën die het gebruik van webtoepassingen uitbreiden en vereenvoudigen en het gebruikscomfort verhogen. Met andere woorden: veel verbeteringen en uitbreidingen van functionaliteit op basis van voortschrijdend inzicht. Bij Enterprise 2.0-toepassingen kunnen we duidelijk spreken van toegevoegde functionaliteit. Enterprise 2.0 beschrijft namelijk de voornaamste mogelijkheden waaraan de applicatie moet voldoen om binnen deze categorie te kunnen worden ingedeeld. Eigenlijk kunnen we spreken van dezelfde voorwaarden als waar een groupwareoplossing aan dient te voldoen. De officiële definitie van Enterprise 2.0 is daarom: een systeem van diverse webtechnologieën dat de mogelijkheid biedt om snel en nauwkeurig te kunnen samenwerken, informatie te delen en koppelingen te leggen tussen een diversiteit van informatiebronnen binnen een organisatie. Het zijn systemen die bekend zijn als social networking-software voor binnen bedrijven en instellingen.
Novell Netwerkoplossingen, aanvulling 32
8/5.1-3
Novell Teaming + Conferencing
Om een idee te krijgen hoe deze werken kunnen ze het best worden vergeleken met bijvoorbeeld Hyves, Facebook, MySpace en dergelijke. Natuurlijk hebben de toepassingen die binnen organisaties worden ingezet, bedrijfsspecifieke functies, functies zoals bij SiteScape Forum 8.0. 8/5.1.3 Wat is Teaming + Conferencing? Novell Teaming + Conferencing is, zoals de naam al doet vermoeden, een samengesteld product dat bestaat uit twee onderdelen. Op dit moment is de module Teaming ook los verkrijgbaar, maar kan de module Conferencing alleen in combinatie met Teaming worden aangeschaft. Dit heeft onder andere te maken met de manier waarop beide met elkaar samenwerken. In een volgende versie wordt het wellicht mogelijk de module Conferencing als losstaande applicatie te gebruiken of te koppelen aan andere toepassingen. Dit laatste zal afhangen van de vraag of Novell in staat zal blijken de functionaliteit van deze module dusdanig uit te breiden en aan te passen dat deze de concurrentie aankan met producten als Skype, WebEx, DimDim en andere. Zoals gezegd is dit product de opvolger van SiteScape Forum 8.0, of eigenlijk de vervanger hiervan, niet alleen omdat het product is herontwikkeld in Java, maar ook vanwege de naamswijziging en de toevoeging ‘1.0’. Er is zoveel mogelijk getracht gelijkblijvende functionaliteit aan te bieden. De praktijk heeft echter geleerd dat het voorgaande product op een aantal onderdelen meer bood dan Teaming nu biedt. Dat mag misschien teleurstellend zijn, maar u moet wel bedenken dat er miljoenen regels broncode herschreven zijn. En de ene ontwikkelomgeving is de ander niet. Tel daarbij op het korte tijdsbestek waarbinnen dit project is gerealiseerd en dan is de conclusie dat er een uitstekende prestatie geleverd is. 8/5.1-4
Novell Netwerkoplossingen, aanvulling 32
Mail & Messaging
Daarnaast staan de ontwikkelingen niet stil. Inmiddels is versie 2.0 voltooid en is deze sinds eind juli 2009 op de markt. De toevoegingen in deze versie maken het mogelijk dat gebruikers die nu nog gebruikmaken van Forum 8.0, naar deze versie kunnen migreren. Het zijn de standaardgebruikersfuncties die nu zo goed als gelijk zijn. Alleen aan de administratieve kant zullen nog mogelijkheden moeten worden toegevoegd, en die zullen er in de toekomst ook zeker komen. Het Novell Product Management Team heeft een doelstelling geformuleerd die er in zal voorzien dat elke vier tot maximaal vijf maanden nieuwe aanvullingen worden uitgebracht, de zogenaamde minor releases, en elke achttien maanden een versie-update. Daarnaast wordt gewerkt aan een strategie om zoveel mogelijk functionaliteit beschikbaar te maken binnen een enkele gebruikersinterface, zodat op termijn alle componenten die worden gebruikt om welke taak dan ook te kunnen voltooien, zullen worden samengesmolten tot één geheel. Teaming In de eerste plaats is Teaming een geweldige aanvulling op GroupWise. Deze twee samen zijn werkelijk een winnend duo. De combinatie Teaming 2.0 plus GroupWise 8.0.1 voldoet aan alle eisen die aan een volwaardige groupwareoplossing gesteld kunnen worden. Teaming is een webapplicatie die is ontwikkeld als een portlet en dus werkt binnen een portal. Omdat Novell na de overname van SuSE Linux zijn bedrijfsmodel heeft aangepast en gemengd met voorbeelden van andere open-sourcebedrijven, lag het voor de hand voor Liferay te kiezen. Behalve dat deze een opensourcekarakter heeft, is ook deze portalsoftware ontwikkeld in Java en maakt gebruik van de Tomcat-applicatieserver. Echter, nu versie 2.0 is verschenen, heeft Novell besloten af te stappen van het portletmodel. Wat overiNovell Netwerkoplossingen, aanvulling 32
8/5.1-5
Novell Teaming + Conferencing
gens niet inhoudt dat deze versie niet meer in combinatie met Liferay gebruikt kan worden. Er is hiertoe besloten omdat men, vanuit een ontwikkelstandpunt, niet langer afhankelijk wil zijn van versie-updates van derden die mogelijk nieuwe functionaliteit zouden kunnen tegenwerken of vertragen. Is deze Teaming dan open-source? Nee, Teaming is een product waarbij diverse vormen van ondersteuning vanuit Novell kunnen worden afgesloten. Het is wel een product dat onder dit model is ontwikkeld en daarom ook als zodanig beschikbaar is, maar dan onder de naam Kablink. Het doet bijna hetzelfde, maar voor ondersteuning kan alleen worden aangeklopt bij de open-source community.
Persoonlijke werkruimte
Teaming is een webapplicatie, een die de charmes combineert van bijvoorbeeld Facebook en LinkedIn. De eigen werkruimte (workspace) heeft alle kenmerken van die social networking-sites: • een eigen profielpagina, met de mogelijkheid een foto toe te voegen, waar alle werkgerelateerde zaken gedeeld kunnen worden, functie(s), specialisaties, ambities, doelstellingen, ervaringen en noem maar op; • een gastenboek waar collega’s en relaties die toegang tot het systeem hebben, persoonlijke opmerkingen van uiteenlopende aard kwijt kunnen; • een persoonlijke agenda, taakmap, blog en wiki; • een fotomap en een bestandsmap om het nog completer te maken. Kortom, alles wat een social networking-website te bieden heeft, maar dan net even wat meer. Dat meer vertaalt zich ook in de zoekmogelijkheden. Alles wat in een persoonlijke werkruimte wordt opgeslagen, is doorzoekbaar voor
8/5.1-6
Novell Netwerkoplossingen, aanvulling 32
Mail & Messaging
iedereen die zich als gebruiker kan aanmelden. Tenzij de rechten zijn aangepast, een taak die elke werkruimte-eigenaar zelf kan uitvoeren. Even snel iemand zoeken die ervaring heeft in het vertalen naar het Chinees, om maar eens een voorbeeld te noemen? Prominent op de voorpagina staat het zoekvenster. U hoeft alleen maar ‘Chinees’ in te tikken en binnen luttele seconden worden de resultaten getoond, vooropgesteld dat iedereen de moeite heeft genomen zijn profiel zo compleet mogelijk te maken. Onthoud: geen data, geen zoekresultaten.
Teamwerkruimten
Naast deze persoonlijke werkruimten zijn er algemene werkruimten en teamwerkruimten. Ook deze kunnen eender worden ingericht als de persoonlijke en kunnen door elke gebruiker, met voldoende rechten, worden aangemaakt. Zo kan iedereen een teamwerkruimte aanmaken precies op maat gesneden voor welk willekeurig project dan ook. Ook de teamleden die deelnemen aan het project kunnen zelf worden toegevoegd. Mensen die geen teamlid zijn hebben ook geen toegang tot de opgeslagen informatie, ook niet tijdens zoeken. Eigenaars van teamwerkruimten of beheerders kunnen een diversiteit aan mappen aanmaken, van teamagenda tot mijlpaalmap of een zelf ontworpen speciale map met een koppeling naar zelf ontworpen formulieren en workflows. Er kan ook worden ingesteld dat per e-mail of RSS-feed melding wordt gemaakt van wijzigingen of toevoegingen. Het palet aan mogelijkheden zal doorgaans alleen worden beperkt door een gebrek aan fantasie en creativiteit bij de gebruiker. Teaming kan zonder twijfel een adequate collaborationoplossing worden genoemd. De volgende afbeelding geeft een algemene indruk van de Novell Teaming 2.0-startpagina.
Novell Netwerkoplossingen, aanvulling 32
8/5.1-7
Novell Teaming + Conferencing
De Novell Teaming 2.0-startpagina.
Instant messenger
8/5.1-8
Conferencing De toevoeging van de module Conferencing aan Teaming maakt het geheel nog interessanter. Vooral aan de kant van de gebruiker, want deze krijgt er twee heel handige programma’s bij, helaas geen programma’s voor de webbrowser maar wel voor de besturingssystemen Windows, Linux en Mac OS. Het eerste programma is Pidgin, een universele instant messenger (IM) die werkelijk bijna alle diensten aankan. Natuurlijk is het in eerste instantie een IM om met alle gebruikers binnen de Teaming-omgeving te kunnen communiceren. Zijn teamleden eenmaal aangemeld in Pidgin, dan is ook de aanwezigheidsstatus binnen Teaming te zien. In een oogopslag kunnen teamleden zien of een ander teamlid bereikbaar is voor een chat. Vult de gebruiker ook zijn gegevens in voor onder andere GroupWise, MSN, Yahoo, AOL en Google, dan kan ook via deze diensten worden gecommuniceerd.
Novell Netwerkoplossingen, aanvulling 32
Mail & Messaging
Het tweede programma is de universele Conferencing-client. Ook deze heeft IM aan board. Het lijkt wellicht overkill, maar dat is het niet. Een alleraardigste verdienste van deze software is de mogelijkheid deze te downloaden vanaf de Conferencing-server. Nu is dit op zich niet echt bijzonder, want er zijn er wel meer die gedownload kunnen worden. Wel bijzonder is dat iemand die niet in het systeem voorkomt, uitgenodigd kan worden voor een teleconferentie. Vanuit het systeem wordt dan een e-mail verstuurd, compleet met aanmeldgegevens en een link naar de software. Was dat al eens eerder gebeurd, dan is het
Conferencing- en Pidgin-client.
Novell Netwerkoplossingen, aanvulling 32
8/5.1-9
Novell Teaming + Conferencing
systeem zo slim om alleen de nieuwe aanmeldgegevens te versturen tijdens het downloaden. Na het opstarten kan de externe gebruiker een chat starten en vanaf de eigen pc deelnemen aan een teleconferentie inclusief spraak. En dat is nog niet alles wat hiermee kan. Dezelfde client voorziet ook in whiteboarding en desktop- en application-sharing en biedt de mogelijkheid om alles op een later tijdstip nog een keer terug te zien en te beluisteren. Hierna gaan we dieper in op alle mogelijkheden van beide producten en op de randvoorwaarden waaraan dient te worden voldaan om een betrouwbare en efficiënte samenwerkingsomgeving te kunnen realiseren.
8/5.1-10
Novell Netwerkoplossingen, aanvulling 32
Mail & Messaging
8/5.2 Systeemvereisten en architectuur Voordat we een uitgebreide uiteenzetting kunnen geven van de mogelijkheden en het systeem daadwerkelijk in gebruik kunnen nemen, moeten we eerst de software en de daarbij behorende hardware ergens op en in installeren. Natuurlijk is het van niet gering belang dat dit gebeurt op een voldoende solide fundament. Het is eigenlijk net als in de bouwwereld: hoe hoger het gebouw, hoe meer er onderheid moet worden. Gebeurt dat niet, dan valt de boel om, en dat is wel het laatste wat we willen. Evenzo geldt dit voor Teaming + Conferencing. De eerste criteria die dienen te worden gewogen zijn natuurlijk het totale aantal gelijktijdige gebruikers en de hoeveelheid aan informatie die zij zullen genereren, hoe frequent dat zal zijn en hoeveel van hen dit zullen doen van buiten de organisatie, zowel eigen medewerkers als van externe partijen. Naarmate het systeem meer en meer geadopteerd word binnen de organisatie, zal ook de beschikbaarheid ervan moeten toenemen. Deze beschikbaarheid wordt nog belangrijker naarmate het aantal internationale gebruikers toeneemt zodat er 24 uur per dag toegang moet kunnen worden verleend. En op basis van welke metadirectory’s kunnen de gebruikers worden onderhouden en welke methoden van authenticatie kunnen worden gebruikt? Het is slechts een kleine greep uit de criteria die bepalen welke en hoeveel hardware er nodig is, en of er additionele software nodig is, om een omgeving op te zetten die betrouwbaar is en volcontinu operationeel kan zijn. Een mogelijk ander punt van wikken en wegen kan de keuze van het besturingssysteem zijn. Gelukkig zijn de mogelijkheden, slechts gewogen op soort en niet op dialect, beperkt tot twee: Windows of Linux. Dit lijkt meer een emoNovell Netwerkoplossingen, aanvulling 32
8/5.2-1
Novell Teaming + Conferencing
tionele keuze dan een rationele, alhoewel menigeen daar anders over kan denken. De keuze van Novell is duidelijk: Linux. 8/5.2.1 Systeemvereisten Teaming 2.0 Welke redenen er ook mogen zijn voor de keuze van besturingssysteem, het onderstaande overzicht laat zien welke officieel worden ondersteund, inclusief de daarbij behorende onderdelen zoals databases en Java SDK-versies: • Novell SuSE Linux Enterprise Server 10 en 11 (inclusief X); • Microsoft Windows Server 2003 en 2008; • MySQL Database Server vanaf 5.0.26 tot 5.1; • Microsoft SQL Server 2005 en 2008; • Oracle Database Server 10 en 11g; • Sun/IBM Java SDK 1.5 en 1.6; • authenticatie: lokaal of compatibel met LDAP 3 (eDirectory of Active Directory). Er wordt aangeraden zoveel mogelijk gebruik te maken van de laatste bijgewerkte versies alvorens tot installatie van Teaming over te gaan. Maak daarom gebruik van de laatste service packs en overige beschikbare updates. Dit is met name van belang bij de te gebruiken Java-versie. Onder 64-bits besturingssystemen is uit tests gebleken dat alleen Sun versie 1.6 update 14, of hoger, goed en stabiel functioneert. Tevens dient u er rekening mee te houden dat de browserplug-in aanwezig is in het Java-installatiepakket; die is vereist tijdens de installatie. Een andere voorwaarde om de installatie te kunnen uitvoeren op Linux-systemen is de aanwezigheid van de grafische gebruikersinterface. Na installatie kan het systeem eventueel worden herstart in een niet-grafische modus om zo het systeem te ontlasten en te voorzien in een betere beveiliging.
8/5.2-2
Novell Netwerkoplossingen, aanvulling 32