4verbind Zomer 2014
Halfjaarlijks magazine
van Lodema Elektrotechniek
De techniek achter Talant
pag 3
Unieke duiktoren
pag 8
Het langst én het kortst in dienst
pag 10
Nieuwe projecten
pag 12
Hessel Lodema,voormalig directeur van Lodema Elektrotechniek:
“Het geeft mij voldoening om bezig te blijven”
VoorWoord
ElkeDag
“De techniek geeft onze cliënten de zorg die ze nodig hebben”
Beste relatie, Deze uitgave van Verbind is een beetje anders dan anders. Dit jaar vieren wij namelijk ons 80-jarig jubileum. In deze speciale jubileumuitgave kijken wij samen met u terug op het ontstaan van Lodema Elektrotechniek en vertellen we u over de projecten waar we op dit
Elke dag gebruiken mensen de techniek van Lodema Elektrotechniek. In deze rubriek kijken we hoe dit in de
moment en in de toekomst mee bezig zijn.
praktijk werkt. Voor deze uitgave laten mee bezig zijn. We dompelen u op pagina 8 even onder in de wereld van het Aquacentrum in Den Helder. Met name de professionele duiktoren met trainingsfaciliteiten voor het Commando Zeestrijdkrachten was voor ons een spectaculaire opdracht.
Peter Verwoerd en Bert Kors, verantwoordelijk voor de afdeling netwerkbeheer van Zorggroep Alliade, ons de techniek zien achter Talant-locatie De Wissel in Beetsterzwaag.
Dit jubileum hadden wij natuurlijk nooit kunnen bereiken zonder de inzet van onze medewerkers. Op pagina 10 laten we twee medewerkers aan het woord: Jacob, onze jongste medewerker, en Jolle, onze oudste collega. Zij staan symbool voor alle medewerkers die de afgelopen tachtig jaar met hun inzet en vakmanschap een bijdrage hebben geleverd aan Lodema Elektrotechniek. Tachtig jaar geleden, in 1934, begon Iede
enorm toe. Het bedrijf groeide en deed
Lodema samen met zijn vrouw Baukje
zaken met grote bedrijven en organisaties als
Daarnaast wil ik u als relatie en opdrachtge-
aan de Hobbemastraat in Leeuwarden het
Shell en de Leeuwarder vliegbasis. In 1965
ver hartelijk danken voor de samenwerking
bedrijf Radio Electro Technisch Bureau
nam hun zoon Hessel de zaak over. Hessel
en het vertrouwen dat u de afgelopen jaren
LODEMA. Ze hadden een winkel en werk-
Lodema is inmiddels geen directeur meer
in ons gesteld heeft.
plaats aan huis. In de winkel verkocht Baukje
van dit bedrijf, maar nog volop actief met
Lodema allerlei elektrische apparaten: van
allerlei zaken. We vroegen hem om in deze
Wij kijken uit naar een verdere samenwer-
radio’s en scheerapparaten tot wasmachines
uitgave terug te kijken op het ontstaan en de
king!
en strijkijzers. Iede Lodema had een talent
groei van Lodema Elektrotechniek. U leest
voor techniek en verzorgde installaties in
zijn verhaal op pagina 5.
woningen.
René Tuinenga Directeur Lodema Elektrotechniek
Na de oorlog nam de vraag naar elektri-
Naast het verleden laten we u in dit
[email protected]
sche installaties in bedrijven en woningen
magazine ook zien waar we op dit moment
06 – 51 63 72 40
Er daalt meteen een rust over je neer als je
paviljoens, een polikliniek en een kantoor-
hulp nodig is.” Bert: “Onze apparatuur was
het groene, bosrijke terrein van De Wissel in
gebouw. Om ons een indruk te geven van de
verouderd en viel steeds vaker uit, dus scha-
Beetsterzwaag oprijdt. Dat maakt De Wissel,
techniek op de zorglocatie, nemen Peter en
kelden we Lodema Elektrotechniek in. Zij
een van de 400 locaties van Talant, een
Bert ons mee naar de technische ruimte in
installeerden een compleet nieuwe patch-
Colofon
Opdrachtgever
Ontwerp en fotografie
uitstekende plek om te wonen. Talant onder-
het kantoorgebouw. De zogenoemde patch-
kast. Alle woningen en werkplekken zijn
Dit nieuwsmagazine verschijnt twee keer per jaar.
Lodema Elektrotechniek, Leeuwarden
Menno de Boer
steunt mensen met een verstandelijke beper-
kast is het kloppende hart van de techniek.
verbonden met deze kast. Deze doordachte,
Wilt u reageren op een van de artikelen in dit
Concept
Druk
king en op De Wissel verblijven 168 cliënten.
Peter: “Voor de veiligheid van de bewoners
degelijke techniek maakt het mogelijk om
magazine? Mail dan naar
[email protected].
Menno de Boer en Ingrid van der Geest (PIT)
Hellinga Grafische Specialisten, Leeuwarden
De cliënten hebben naast een prikkelarme
hebben we diverse technische apparatuur.
onze cliënten de zorg te geven die ze nodig
Tekst en interviews
Oplage
omgeving veelal intensieve zorg en onder-
Zo kunnen we ’s nachts via camera’s en luis-
hebben.”
René Tuinenga, Ingrid van der Geest
500
steuning nodig. Op het terrein staan woon-
terapparatuur op afstand signaleren of er
LodemaVerbind 4/2
LodemaVerbind 4/3
80 jaarLodema Elektrotechniek Eigenlijk is Hessel Lodema helemaal niet zo met het verleden bezig. Hij heeft het veel te druk met het ‘nu’. Zo begeleidt hij onder andere (startende) ondernemers en regelt hij allerlei zaken voor het bedrijfspand dat hij verhuurt op De Hemrik in Leeuwarden. Maar voor het magazine Verbind van Lodema maakt hij graag even wat tijd vrij in zijn agenda om wat over de geschiedenis van Lodema Elektrotechniek te vertellen. Hessel Lodema: “Tachtig jaar geleden, in
werkten mee in het bedrijf. Na de oorlog
1934, begonnen mijn vader Iede en mijn
nam de vraag naar elektrische installaties
moeder Baukje Lodema aan de Hobbe-
in bedrijven en woningen en de verkoop
mastraat 19 in de Leeuwarder wijk Huizum
van huishoudelijke apparatuur enorm toe.
het bedrijf Radio Electro Technisch Bureau
Stukje bij beetje groeide het bedrijf. Een van
LODEMA met een winkel aan huis. Mijn
de grootste klanten was Shell, dat zijn instal-
vader verzorgde installaties in woningen
laties in Noord-Nederland door mijn vader
en mijn moeder verkocht in de winkel een
liet verzorgen. Daarnaast werkte het bedrijf
diversiteit aan apparatuur: van radio’s en
onder andere op de vliegbasis Leeuwarden
scheerapparaten tot wasmachines en strijk-
en installeerde mijn vader installaties in
ijzers. Mijn ouders kregen zes kinderen: vijf
ik hielp mijn vader bijvoorbeeld met het
meisjes en mij – ik was dus de enige jongen
schoonmaken en herstellen van scheerap-
in het gezin. We groeiden op naast het bedrijf
paraten. Maar niet alleen de kinderen staken
De tweede generatie: Hessel
met winkel en werkplaats. Als klein jongetje
regelmatig de handen uit de mouwen, ook
Hessel groeide op met het bedrijf van zijn
was ik regelmatig in de werkplaats te vinden;
twee zussen en een zwager van mijn vader
ouders. “Na mijn HTS-opleiding en het
winkels, bedrijven woningen en scholen.”
Hessel Lodema:
“Het geeft mij voldoening om bezig te blijven” LodemaVerbind 4/4
LodemaVerbind 4/5
80 jaarLodema Elektrotechniek
80 jaarLodema Elektrotechniek
Het familiebedrijf Lodema in het kort 1911 Iede Lodema wordt geboren 1934 Iede en Baukje Lodema starten met een winkel aan de Hobbemastraat 19 in Leeuwarden 1937 Hessel Lodema wordt geboren 1963 de winkel in de wijk Heechterp in Leeuwarden wordt geopend 1965 Hessel neemt de zaak over 1973 de winkel Heechterp wordt gesloten 1981 het pand aan de Uranusweg in Leeuwarden wordt geopend en vervullen van mijn dienstplicht ging ik in
weg waar het tot de dag van vandaag zit. In de
Lodema stopt met de winkel in de
1962 aan de slag in het installatiebedrijf.
jaren tachtig en negentig groeide het bedrijf
Hobbemastraat
Mijn ouders hadden naast de winkel in de
verder. Naast de woningbouw waarmee de
Hobbemastraat ook nog een winkel geopend
vader van Hessel al was begonnen, werd
tie, stapt in het bedrijf
in de Leeuwarder wijk Heechterp. Doorde-
Lodema nu ook ingeschakeld voor verzor-
weeks werkte ik in het installatiebedrijf en
aan ons dienstenpakket toevoegen en onze
driekoppig managementteam samen, met
in Leeuwarden. Regelmatig loop ik nog even
klanten een totaalpakket aan elektrotechniek
René Tuinenga als commercieel manager,
binnen bij ons voormalige familiebedrijf
bieden. Eind 2004 sloten we ons aan bij de
Rinze Miedema als bedrijfsleider en Sjoerd
en maak ik een praatje met de mensen die
2004 aansluiting bij DGtC-groep
DGtC-groep. Deze Nederlandse installatie-
Walinga als financieel manager. In 2008
er werken. Het geeft mij een prettig gevoel
gingscentra en in de utiliteitsbouw.
2005 Jolling verlaat het bedrijf,
groep heeft 450 medewerkers, verdeeld over
werd René directeur van het bedrijf. Inmid-
dat het bedrijf goed draait en ik ben trots op
acht vestigingen in Nederland. De bij de
dels ben ik nu alweer veertien jaar gepensi-
de projecten die ze doen. Vlak bij het pand
winkels.”
De derde generatie: Jolling
2008 aanstelling René Tuinenga als
groep aangesloten bedrijven werken samen,
oneerd. Samen met mijn vrouw Hylkje ga ik
van Lodema heb ik een bedrijfspand dat
In 1965 overleed Iede Lodema op 54-jarige
Hessel en zijn vrouw Hylkje kregen vijf
waardoor we elkaar versterken en de klant
regelmatig zeilen, skiën, tennissen, reizen.
ik verhuur aan drie bedrijven. Daar regel
leeftijd en nam Hessel het roer van zijn
kinderen. Zoon Iede en Jolling erfden de
nog beter van dienst kunnen zijn.”
En we genieten daarnaast van onze vijf
ik alles zelf voor, van het onderhoud tot de
vader over. Hij besloot de winkels te sluiten
technische genen van hun opa en vader.
kinderen en veertien kleinkinderen. Ik maak
facturering. Het geeft mij voldoening om
en bouwde een nieuw bedrijfspand aan de
Zoon Iede kreeg een baan bij Philips in
zijn zin had in Zwitserland, trok het fami-
Bezig blijven
mij verder graag nuttig door mijn kennis
bezig te blijven.”
Uranusweg, waar ook plaats was voor de
Eindhoven en zoon Jolling ging aan de slag
liebedrijf toch en in 1995 stapte hij in het
“In 2005 besloot Jolling toch dat hij een
van het ondernemerschap door te geven aan
afdeling lichtreclame. Sindsdien werkt het
als software engineer voor Ascom in Zwit-
bedrijf. Mede dankzij zijn expertise en inzet
andere koers wilde varen en stapte hij uit
startende ondernemers en ik doe vrijwilli-
bedrijf vanuit de bedrijfspand op de Uranus-
serland. “Hoewel Jolling het uitstekend naar
konden we telecom, data en beveiliging
het bedrijf. De DGtC-groep stelde een
gerswerk als ‘maatje’ voor diverse wijkteams
vaak werkte ik op zaterdag in een van de
1995 Jolling Lodema, de derde genera-
managementteam leidt Lodema directeur
80-jarig jubileum We staan dit jaar op verschillende manieren stil bij ons 80-jarig jubileum. Natuurlijk door de uitgave van dit jubileummagazine. Daarnaast zijn we druk bezig om voor de maand september diverse activiteiten te organiseren, waaronder een personeelsfeest en een klantendag. We houden u op de hoogte!
LodemaVerbind 4/6
LodemaVerbind 4/7
SamenWerken Elk bedrijf krijgt wel eens een opdracht waarvan medewerkers zeggen: zo’n unieke klus krijg je nooit weer. Het installeren van de techniek in de duiktoren van Aquacentrum Den Helder was voor ons zo’n klus. De duiktoren wordt vooral gebruikt voor duikopleidingen van de brandweer en Defensie. Hans Bruinewoud, bedrijfsmanager van Aquacentrum Den Helder, bedacht het idee om een duiktoren te bouwen als onderdeel van het Aquacentrum en werkte vervolgens het idee tot in detail uit. Samen met Wybren Hoekstra, projectleider van Lodema voor deze opdracht, dompelt Hans Bruinewoud u even onder in de wereld van het Aquacentrum. Voor veel gemeenten is een zwembad een
jaren als duiker en duikinstructeur heb
naar voor ogen had, is projectleider Wybren
flinke kostenpost. Toen het voormalige
opgedaan, kwam goed van pas. We hebben
Hoekstra samen met de kunstenaar aan de
zwembad in Den Helder toe was aan vervan-
een duiktoren die qua faciliteiten uniek is
slag gegaan. Ze hebben op een avond, toen
ging, wilde de gemeente een zwembad dat
voor Nederland. Hij heeft een diameter van
het buiten donker was, alles uitgeprobeerd
niet alleen geld kostte, maar ook geld zou
13 meter en een diepte van 9 meter. Onder
en doorlopen. Vervolgens zorgde Wybren
opbrengen. Bedrijfsmanager Hans Bruine-
water zijn vier HD-camera’s door Lodema
dat de techniek aansloot bij de wensen van
woud zag kansen om het recreatief gebruik
Elektrotechniek geplaatst en op het loopbor-
de kunstenaar. In de verlichting, de duikto-
van de voorziening te combineren met de
des nog een vijfde, zodat er zowel boven als
ren en op allerlei andere plaatsen komt de
verhuur aan organisaties, zoals de brand-
onder water filmopnamen kunnen worden
techniek van Lodema terug. Bij de receptie
weer en Defensie.
gemaakt. Hierdoor kunnen de duikers na
hebben we een overzichtelijk bedieningspa-
“Ik heb jarenlang als officier bij de Neder-
afloop zelf zien hoe ze hebben gepresteerd.”
neel, waarmee we het licht en de beveiliging
landse Marine gewerkt, onder andere bij de
Hans Bruinewoud van Aquacentrum Den Helder:
“Onze duiktoren is uniek in Nederland” LodemaVerbind 4/8
in het gebouw kunnen bedienen. Ons streven
speciale eenheden en als duikinstructeur.
Voor professional en recreant
is dat Aquacentrum Den Helder voor profes-
Ik wist uit ervaring dat het Commando
Meer dan de helft van het jaar maken organi-
sional en recreant een veilige plek is waar je
Zeestrijdkrachten, zoals de marine tegen-
saties van Defensie, brandweer, politie en het
kunt bewegen, leren en ontspannen.”
woordig heet, veelal naar het buitenland gaat
Commando Zeestrijdkrachten gebruik van
voor de duiktrainingen. Ik bedacht dat als we
de duiktoren en de daarbij behorende faci-
De cijfers en feiten van
in Den Helder een professionele duiktoren
liteiten, zoals trainingsruimtes, een instruc-
Aquacentrum Den Helder
zouden hebben met trainingsfaciliteiten, dit
tiebad en leslokalen. De andere helft van het
- opdrachtgever: gemeente Den Helder
aantrekkelijk zou zijn voor het Commando
jaar vinden duik- en zwemverenigingen of
- architect: Wind Groep, Drachten
Zeestrijdkrachten. Door dicht bij huis trai-
andere organisaties hun weg naar het Aqua-
- faciliteiten: 6 bassins, een duiktoren,
ningen te volgen, bespaart het Commando
centrum. “Defensie gebruikt de duiktoren en
Zeestrijdkrachten aanzienlijk veel geld op
de instructieruimtes 170 dagen per jaar. Dat
- aantal medewerkers: 16 fte
reis- en verblijfkosten.”
is een mooie, vaste bron van inkomsten voor
- bouw: gestart 2012;
ons. Daarnaast heeft het Aquacentrum ook
opening: september 2013
Camera’s onder water
voor de recreanten allerlei faciliteiten. We
- Lodema Elektrotechniek verzorgde de
Het Commando Zeestrijdkrachten zag de
hebben een groot binnenbad met fitnesstoe-
licht- en krachtinstallaties, domotica,
voordelen in van het idee van Hans Bruine-
stellen, een enorme glijbaan, een speelbad
lift, brandmeldinstallatie, inbraakinstal-
woud, en Hans werkte zijn idee verder uit.
voor kinderen en buitenbaden. Het overdek-
laties, verlichting kunstwerk, CCTV
Hij betrok andere professionele organisaties
te recreatiebad is door een lichtkunstenaar
toegangscontrole, telefooncentrale,
erbij, zoals de brandweer en de Onderzee-
aangekleed en biedt sfeervolle, lichtprojec-
datanetwerk
dienst. “Alle ervaring die ik de afgelopen
ties. Om de sfeer te creëren die de kunste-
trainingsruimtes
LodemaVerbind 4/9
Verbonden metElektrotechniek In andere uitgaven van Verbind lieten we in deze rubriek medewerkers van Lodema aan
Lodema partner technisch zorgsysteem cinnovate
Na enig onderzoek eindigde het systeem cinnovate hoog boven aan onze lijst, omdat het geïntegreerde oplossingen biedt op het gebied van zorg, communicatie, domotica, veiligheid en beheer. De praktijk leert dat
het woord die verbonden zijn met een bepaald
Steeds vaker wordt er in zorggebouwen techniek gebruikt om het
werkgebied van Lodema Elektrotechniek, zoals
leven van de bewoners zo aangenaam en veilig mogelijk te maken.
beveiliging of telecom. Voor dit jubileumnum-
Aangezien wij regelmatig domotica-, communicatie- en veiligheids-
mer vroegen we de oudste en de jongste mede-
systemen in zorggebouwen installeren, zijn wij de verschillende
werker van Lodema wat hen verbindt met het
systemen die er op de markt zijn eens met elkaar gaan vergelijken.
bedrijf.
dit aanzienlijk praktischer is dan allerlei losse systemen. Naast de kwaliteit van de systemen en de flexibiliteit van de techniek vinden we de gebruiksvriendelijkheid ook belangrijk. Daarom hebben we ook contact gezocht met de gebruikers van de verschillende systemen Over cinnovate kregen we alleen maar positieve reacties van de gebruikers. De voorzieningen bleken goed aan te sluiten op de behoeften van zowel de bewoners als de beheerders van de gebouwen. Dat gaf voor ons de doorslag om met dit systeem in zee te gaan: we zijn nu officieel cinnovate-partner. Onze monteurs volgen al trainingen om alle ins en outs van het systeem in de vingers te krijgen. Wilt u meer weten over cinnovate, neem dan contact op met Alje Stegewans via telefoonnummer 058 -288 19 22 of e-mail
[email protected].
Meer dan 40 jaar in dienst bij Lodema! “Ik wil mijzelf scherp houden” Jolle: “Begin dit jaar werd ik 65 en kon ik offici-
fijne kneepjes van dit programma bijgebracht.”
die houdt van nieuwe uitdagingen en ik wil
eel met pensioen, maar ik heb ervoor gekozen
Jacob: “Ik begon in 2011 bij Lodema Elektro-
mijzelf scherp houden, dus wie weet wat ik
om twintig uur in de week te blijven werken.
techniek als stagiair. Door mijn stage besefte
daarna nog ga doen.”
Ik heb plezier in mijn werk, ben gezond dus
ik hoeveel ik eigenlijk nog moet leren. Omdat
waarom zou ik nu al stoppen? Ik ben 42 jaar
ik zowel de praktische als de theoretische kant
geleden bij dit bedrijf begonnen als tech-
goed onder de knie wil krijgen, koos ik voor
nisch tekenaar. Toen tekende ik de installaties
een werk- en leertraject. Ik werk vier dagen
Jolle Born
nog met de hand. Inmiddels werk ik met het
per week als monteur bij Lodema en één dag in
In dienst sinds 1972 (42 jaar)
computerprogramma AutoCad. Ik had er eerst
de week ga ik naar school om mijn diploma te
Jacob Kooistra monteur (21 jaar)
wat moeite mee, maar mijn collega Wybren
halen voor eerste monteur. Hierna wil ik door-
Hoekstra heeft mij met eindeloos geduld de
leren voor werkvoorbereider. Ik ben iemand
In dienst sinds 2011 (3 jaar, waarvan 1 jaar stage)
LodemaVerbind 4/10
Op pagina 10 van dit magazine vindt u een
jaar de oudste medewerker, maar we hebben
al 41 jaar inzet voor dit bedrijf. Maar absolute
artikel over onze jongste én oudste mede-
collega’s die hier nog langer of bijna net zo
koploper is projectleider Einte van der Zee:
werker. Onze technisch tekenaar Jolle Born
lang werken. Zoals telematicamonteur Henk
hij werkt maar liefst 44 jaar bij Lodema!
is al in dienst sinds 1972 en werkt dus al 42
Koelmans, die hier maar liefst 43 jaar werkt,
jaar werkt bij dit bedrijf. Jolle is met zijn 65
en Rob Knobbe, onze chefmonteur die zich
Einte van der Zee, aangenomen als monteur,
Henk Koelmans, aangenomen als monteur,
Rob Knobbe, aangenomen als monteur,
nu projectleider
nu telematicamonteur
nu chefmonteur
technisch tekenaar (65 jaar)
LodemaVerbind 4/11
Projecten
Buitenschool Zienn, Leeuwarden
169 appartementen, Groningen
Opdrachtgever: Van Wijnen, Gorredijk
109 appartementen, Grunobuurt, Groningen
Uitgevoerde werkzaamheden: licht - en krachtin-
Opdrachtgever: Electrasluis, Genemuiden
Uitgevoerde werkzaamheden: E- installaties,
stallaties, PV-panelen, brandmeldinstallatie, CAI
Uitgevoerde werkzaamheden: licht - en krachtin-
intercom en zonnepanelen
en werktuigbouwkundige installaties
stallaties
Multifunctioneel centrum, Steenwijk
Brede School, Joure
Opdrachtgever: Breman, Meppel
26 appartementen, Cortinghborg De Haak, Groningen
Uitgevoerde werkzaamheden: licht - en kracht-
Opdrachtgever: BAM Woningbouw Noord
installaties, datanetwerk, inbraaksignaleringssys-
installaties, brandmeldinstallatie, inbraaksignale-
Uitgevoerde werkzaamheden: E- installaties,
teem en brandmeldinstallatie
ringssysteem, datanetwerk en telefooninstallatie
intercom en PV-panelen
Gezondheidscentrum en 12 appartementen, Harkema
Wenwille, De Sprank, Drachten Opdrachtgever: Bouwbedrijf de Haan, Garijp
Zorgcentrum Beuckelaer, Sint Annaparochie
Opdrachtgever: SHP, Grou
Uitgevoerde werkzaamheden: licht- en krachtin-
Opdrachtgever: Bouwgroep Dijkstra Draisma,
Uitgevoerde werkzaamheden: licht- en krachtin-
stallaties, brandmeldinstallatie, zusteroproepsys-
Dokkum
stallaties, brandmeldinstallatie, inbraaksignale-
teem, datanetwerk, PV-panelen en werktuigbouw-
Uitgevoerde werkzaamheden: licht- en krachtin-
ringssysteem, datanetwerk en werktuigbouwkun-
kundige installaties
stallaties, domotica, brandmeldinstallatie, CCTV
dige installaties
Opdrachtgever: BAM Woningbouw Noord
Opdrachtgever: Damstra Installatietechniek Uitgevoerde werkzaamheden: licht- en kracht
toegangscontrole, zusteroproep, telefooncentrale en datanetwerk
Uranusweg 12, 8938 AJ Leeuwarden, Postadres: Postbus 7513, 8903 JM Leeuwarden t 058-2881922, f 058-2883949,
[email protected], www.lodema.nl
