20.30u
Ontvangst
21.00u
Verwelkoming door Burgemeester (Mevr. C. Geerts)
21.10u
Inleiding (Dr. B. Saeys)
21.15u
Het farmaceutisch dossier (Apr. R. Van Hautekerke)
21.25u
Het medisch dossier (Dr. L. Vlaminck)
21.30u
Overgang naar AZ Nikolaas (Dr. M. Geboers)
21.40u
Apothekers AZ Nikolaas: medicatie bij opname en ontslag
22.00u
Vragen
22.15u
Slottoespraak (Apr. G. Degreve)
22.30u
Receptie
20.30u
Ontvangst
21.00u
Verwelkoming door Burgemeester (Mevr. C. Geerts)
21.10u
Inleiding (Dr. B. Saeys)
21.15u
Het farmaceutisch dossier (Apr. R. Van Hautekerke)
21.25u
Het medisch dossier (Dr. L. Vlaminck)
21.30u
Overgang naar AZ Nikolaas (Dr. M. Geboers)
21.40u
Apothekers AZ Nikolaas: medicatie bij opname en ontslag
22.00u
Vragen
22.15u
Slottoespraak (Apr. G. Degreve)
22.30u
Receptie
20.30u
Ontvangst
21.00u
Verwelkoming door Burgemeester (Mevr. C. Geerts)
21.10u
Inleiding (Dr. B. Saeys)
21.15u
Het farmaceutisch dossier (Apr. R. Van Hautekerke)
21.25u
Het medisch dossier (Dr. L. Vlaminck)
21.30u
Overgang naar AZ Nikolaas (Dr. M. Geboers)
21.40u
Apothekers AZ Nikolaas: medicatie bij opname en ontslag
22.00u
Vragen
22.15u
Slottoespraak (Apr. G. Degreve)
22.30u
Receptie
Mevr. Christel Geerts
20.30u
Ontvangst
21.00u
Verwelkoming door Burgemeester (Mevr. C. Geerts)
21.10u
Inleiding (Dr. B. Saeys)
21.15u
Het farmaceutisch dossier (Apr. R. Van Hautekerke)
21.25u
Het medisch dossier (Dr. L. Vlaminck)
21.30u
Overgang naar AZ Nikolaas (Dr. M. Geboers)
21.40u
Apothekers AZ Nikolaas: medicatie bij opname en ontslag
22.00u
Vragen
22.15u
Slottoespraak (Apr. G. Degreve)
22.30u
Receptie
Dr. Benny Saeys
20.30u
Ontvangst
21.00u
Verwelkoming door Burgemeester (Mevr. C. Geerts)
21.10u
Inleiding (Dr. B. Saeys)
21.15u
Het farmaceutisch dossier (Apr. R. Van Hautekerke)
21.25u
Het medisch dossier (Dr. L. Vlaminck)
21.30u
Overgang naar AZ Nikolaas (Dr. M. Geboers)
21.40u
Apothekers AZ Nikolaas: medicatie bij opname en ontslag
22.00u
Vragen
22.15u
Slottoespraak (Apr. G. Degreve)
22.30u
Receptie
Apr. Romain Van Hautekerke
Wat is het farmaceutisch dossier? • wanneer apotheker geneesmiddel aflevert, worden gegevens (naam geneesmiddel, dosering, arts, …) in systeem opgeslagen • = computerbestand per patiënt dat historiek van voorbije maanden bevat • wordt elke verstrekking bijgewerkt + minstens 12 maanden in systeem bewaard • minimum aantal gegevens moeten verplicht geregistreerd worden (Farmaceutische zorgwet 1-5-2006) • apotheker mag ook bijkomende gegevens registreren (patiënt kan dit niet weigeren
Waarom worden er aanvullende gegevens in het FD vermeld? • I.v.m. eventuele allergieën, intoleranties en/of chronische aandoeningen • Patiënt beter begeleid + beter zicht op mogelijke interacties • Niet-voorschriftplichtige geneesmiddelen (OTC), verzorgingsproducten, … kunnen met andere geneesmiddelen interfereren
Kan patiënt vermelding van bijkomende gegevens weigeren? • Uitgangspunt: patiënt gaat akkoord • Patiënt is op de hoogte van FD via affiches en folders in apotheek • Formulieren: - “Weigering tot opname van bijkomende gegevens in het Farmaceutisch Dossier” - “Aanvraag afschrift van het Farmaceutisch Dossier”
Kan patiënt zijn FD raadplegen? • Op elk moment bij de apotheker • Mogelijk om afschrift te vragen Kan apotheker arts contacteren om FD te vervolledigen? • Nee informatie in dossier = informatie die patiënt verstrekt aan apotheker
Zijn de gegevens veilig? • Gegevens op beveiligde manier bijgehouden • Gegevens mogen niet aan derden worden doorgegeven • Apotheker en medewerkers hebben beroepsgeheim
Ik verhuis. Kan mijn FD worden doorgestuurd? • FD kan niet elektronisch worden doorgestuurd • Patiënt mag kan wel kopie vragen van FD en dit overhandigen aan nieuwe apotheker
Kan één persoon meerdere FD hebben? • Ja elke apotheker is verplicht om voorschriftplichtige geneesmiddelen te registreren • Alle FD’s zullen niet even volledig zijn • Advies om zo veel mogelijk bij dezelfde apotheker te gaan
Samengevat Identificatie patiënt
wettelijk verplicht
Aflevering op voorschrift
wettelijk verplicht
Aflevering zonder voorschrift
mits stilzwijgend akkoord
Contactgegevens patiënt
mits stilzwijgend akkoord
Contactpersonen
mits stilzwijgend akkoord
Voorschrijvende artsen
wettelijk verplicht
Allergieën/intoleranties
mits stilzwijgend akkoord
Pathologen
mits stilzwijgend akkoord
20.30u
Ontvangst
21.00u
Verwelkoming door Burgemeester (Mevr. C. Geerts)
21.10u
Inleiding (Dr. B. Saeys)
21.15u
Het farmaceutisch dossier (Apr. R. Van Hautekerke)
21.25u
Het medisch dossier (Dr. L. Vlaminck)
21.30u
Overgang naar AZ Nikolaas (Dr. M. Geboers)
21.40u
Apothekers AZ Nikolaas: medicatie bij opname en ontslag
22.00u
Vragen
22.15u
Slottoespraak (Apr. G. Degreve)
22.30u
Receptie
Dr. Luc Vlaminck
In het GMD worden alle gegevens bijgehouden over de gezondheid van de patiënt zoals zijn medische voorgeschiedenis, zijn geneesmiddelengebruik, de gevolgde behandelingen, verslagen van specialisten en andere zorgverleners.
Wat is het doel hiervan? • Efficiënte medische opvolging Het GMD geeft de vaste huisarts een totaalbeeld van de gezondheid van de patiënt. • Het laat toe gegevens op een geordende manier op te slaan en te verwerken. • Zo kan de arts onder meer beter beoordelen welke onderzoeken nodig of overbodig zijn en of de behandelingen op elkaar zijn afgestemd.
Medische gegevens: het zorgcontact :De consultatie of het huisbezoek. - datum/ tijdstip - klinische gegevens ,diagnose of reden voor contact - behandeling - planning voor goed beleid
Medische gegevens: de resultaten verzamelen informatie komt uit verschillende bronnen zoals uit technische onderzoeken al dan niet door de huisarts zelf uitgevoerd. Uit observaties in ziekenhuizen, uit rapporten van ambulante specialisten, van andere eerstelijnswerkers, maar ook uit school- en verzekeringsonderzoeken, preventieve observaties of acties, enz…
DOEL: het ganse rapport te bewaren én de belangrijkste gegevens te integreren in het elektronisch medisch dossier.
- Het bijhouden van de familiale en persoonlijke voorgeschiedenis van de patiënt. - Het vaccinatieschema. - Het medicatieschema (al dan niet gekoppeld aan een farmacopee , met of zonder interactiemodule).
De waarde van een EMD zit hem vooral in zijn functionele activiteiten of functionaliteiten
FUNCTIONELE ACTIVITEITEN Waarvoor en hoe kan ik mijn electronische medisch dossier best gebruiken in de praktijk? 1. Geheugenfunctie 2. Continuïteitsfunctie 3. Synthesefunctie 4. Opmaak risicoprofiel en beleid 5. Coördinatie en communicatiefunctie 6. Kwaliteitsbevordering
STRUCTUUR SOEP Wij bevelen aan om de volgende weergaven te voorzien: of andere notulaties: • Administratieve gegevens • Risicofactoren en risicoaandoeningen • Familiale voorgeschiedenis • Persoonlijke voorgeschiedenis • Allergieën / Intoleranties • Vaccinaties • Memorubriek • Behandeling • Medicatie • Planning en beleid • Berichten aan derden
Randvoorwaarden
• Voldoende opleiding. • Betrouwbare, performante en gebruiksvriendelijke software. Nood aan ‘labeling’ van medische software. • Voldoende financieringsmogelijkheden. • Voldoende praktijkondersteuning , zoals een praktijkhulp, om gegevens te implementeren. • Mogelijkheden voor gebruik van het EMD op huisbezoek zoals een portable pc. • Het bestaan van een gebruiksvriendelijk en gestandaardiseerd uitwisselingsformaat voor communicatie mogelijkheden. • Voldoende beveiligingsmechanismen en respect voor de privacy. • Onderzoek naar de meerwaarde van automatisering binnen de huisartspraktijk.
Definitie Zorgpaden zijn de beschrijving van de processen nodig om een patient met een bepaalde aandoening optimaal te verzorgen volgens overeengekomen richtlijnen (guidelines). Zorgpaden omvatten - Medische en niet medische zorg - Multidisciplinaire zorg - Preventieve en curatieve zorg - Ziekenhuis en eerstelijnszorg
Voordelen • Integratie van preventieve en curatieve zorg • Integratie van eerste, tweede en derde lijn • Doelgroepenbeleid • Aanbevelingenbeleid • Peerreview • Zorgpadenbeleid • Zorg op maat • Monitoring chronische ziekten
Standpunt van de overheid Gegevensverzameling nodig voor : • referentieparameters verzamelen • doelgroepenbeleid- zorgpathologiebeleid • peerreview en aanbevelingen • monitoring van chronische ziekten • Het GMD moet o.a. toelaten om preventieve acties en medisch gebeuren te integreren en een gegevensuitwisseling tussen huisarts en specialist trachten te bevorderen
• “E-health is het gebruik van nieuwe • informatie- en communicatietechnologieën, • met name internettechnologie, • binnen de relatie tussen een zorgverlener en een patiënt.”
Voorschriftmodule: • Arts schrijft medicatie voor op PC (consultatie). • Wordt elektronisch verstuurd naar E-Health • Patiënt gaat naar apotheek van keuze. • Apotheker contacteert E-Health en ontvangt het voorschrift via elektronische weg. • Hij levert de medicatie af aan patiënt.
Voordelen: • Geen papier meer voor arts en apotheker • Geen verlies van voorschriften door patiënt • Geen verkeerde lezingen of afleveringen • Bestel- en opvolgingsprocessen van farmaceutische producten • Tijdswinst voor arts en apotheker Conclusie: Verbeterde kwaliteit en zorgen voor de patiënt
Door de mogelijkheden die het GMD en/of EMD de arts bieden, samen met de mogelijkheden welke het farmaceutisch dossier aan de apotheker verleent, qua opvolging van medicatie, streven arts en apotheker tezamen naar een beter inzicht en opvolging van de behandeling ten voordele van de patiënt.
20.30u
Ontvangst
21.00u
Verwelkoming door Burgemeester (Mevr. C. Geerts)
21.10u
Inleiding (Dr. B. Saeys)
21.15u
Het farmaceutisch dossier (Apr. R. Van Hautekerke)
21.25u
Het medisch dossier (Dr. L. Vlaminck)
21.30u
Overgang naar AZ Nikolaas (Dr. M. Geboers)
21.40u
Apothekers AZ Nikolaas: medicatie bij opname en ontslag
22.00u
Vragen
22.15u
Slottoespraak (Apr. G. Degreve)
22.30u
Receptie
Dr. Marc Geboers
20.30u
Ontvangst
21.00u
Verwelkoming door Burgemeester (Mevr. C. Geerts)
21.10u
Inleiding (Dr. B. Saeys)
21.15u
Het farmaceutisch dossier (Apr. R. Van Hautekerke)
21.25u
Het medisch dossier (Dr. L. Vlaminck)
21.30u
Overgang naar AZ Nikolaas (Dr. M. Geboers)
21.40u
Apothekers AZ Nikolaas: medicatie bij opname en ontslag
22.00u
Vragen
22.15u
Slottoespraak (Apr. G. Degreve)
22.30u
Receptie
Apr. Katrien Blauwhoff Apr. Charlotte Verstringe
- anamnese - substitutie - medicatiehistoriek
Thuis medicatie
Ziekenhuis medicatie
Ontslag medicatie
elke transfer is risicomoment voor medicatieveiligheid !
1. Medicatie bij opname
• Goed medicatieschema is begin van slagen van therapie / herstel • Medicatie-anamnese wordt vaak verwaarloosd • Studie UZ Brussel bij geriatrische patiënt – 6 op 10 anamneses : discrepanties • 50% klinisch relevant !!
– geplande opname >< spoedopname – Vaak onvolledig en inefficiënt door tijdsdruk & knowhow – Niet altijd mogelijk door toestand van de patiënt – Wet op privacy
• verschillende bronnen nodig !
• Verwijsbrief huisarts • meest betrouwbaar • tool: thuismedicatieschema
• Meegebrachte thuismedicatie • soms onvolledig • ook reeds gestopte medicatie
• Medicatieoverzicht rusthuis • meestal gestandaardiseerd en vrij volledig
• Overzicht geneesmiddelenhistoriek huisapotheker • 1 échte huisapotheker bestaat niet
• Bevraging patiënt • ondersteuning nodig: standaard procedure, tijd, opleiding • tool: gestructureerd anamneseformulier
Thuismedicatieschema
Pas de grootte van de rubrieken aan de noden van de patiënt aan (vb: wis lege lijnen, voeg lijnen toe, …) Vul deze lijst in, of vraag een afleveringsoverzicht aan uw apotheker Gegevens Patient
Wie is uw apotheker ?
Wie is uw huisarts ?
Naam
Naam
Naam
Geboortedatum ……./……../……..
Plaats
Plaats
Telefoon
Telefoon
(of kleefvignet)
Bijzonderheden - allergie: -… -…
Gegevens oorsprong medicatielijst Ingevuld door: uzelf
familie
arts
apotheker
rusthuis
thuisverpleging
Datum: …./……./….
Bloedverdunners, slaappillen, pijnstillers, cortisone, hormonale preparaten, iets tegen maagklachten, ... oogdruppels, Medicatiepleisters, puffers, spuiten, zalven, ... Voedingssupplementen, geneeskrachtige kruiden, homeopatische middelen, …
Denk ook aan:
Geneesmiddel Naam + dosis
Geneesmiddelen 1x per week, 1 x per maand, ….
Vorm (tablet, siroop, inspuiting, …)
Frequentie + opmerkingen (vb: Stopdatum, laatste toedieningsdatum, voor of tijdens de maaltijd, ...)
Ochtend Ontbijt
Middag
... u
... u
... u
Avond Avondeten
Slapen Voor 't slapen
... u
... u
Geneesmiddelen enkel te nemen indien nodig / Opmerkingen
Insuline toedieningsoverzicht
Thuisverpleging (inspuitingen, ….)
Antico-schema Verbandmateriaal
Middag
Nuchter
Anamneseformulier
Bevraagd door:
Datum bevraging:
Bevraging: vink aan indien bevraagd () "Zorgt u zelf voor uw medicatie?"
Ja / Neen
Wie?
"Hebt u uw geneesmiddelen bij?"
Ja / Neen
"Hebt u een lijst bij?"
Ja / Neen
(Telefoon huisarts / contactpersoon:) ....................tel: "Hebt u al uw geneesmiddelen bij?"
Ja / Neen
Overlopen met patiënt?
Ja / Neen
Bijkomende navraag apotheker nodig?
Ja / Neen
(Telefoon apotheker:) Geneesmiddel Naam + dosis
Vorm (tablet, siroop, inspuiting, …)
Posologie O
M
A
S
Nuchter Ontbijt ...u ...u
...u
...u
...u
Bron: Frequentie + Opmerkingen MeeHuisarts, Voorbehouden arts: Laatste (vb: regelmatig, 1 keer per week, alleen gebracht Apoth., inname bij pijn, ….) () Patiënt, Gestopt? Gewijzigd? Vervangen door? Familie bij opname (+ ev. reden)
Dosis niet gekend van GM ………………………….. …………………………………………………………………………….… Contacteer: Apotheek Bijkomende bevraging: vink aan indien bevraagd () Bloedverdunners? (Asaflow, Cardioaspirine, Plavix, Ticlid, Marevan, Marcoumar, Sintrom) Medicatie tegen maagklachten? (Rennie, Zantac, Omeprazole) Puffers of andere inhalatiesystemen? Pijnstillers? (Dafalgan, Aspirine, Brufen, Contramal)
Oogdruppels?
Allergie/Bijwerkingen (Welke reactie & wanneer?)
Recent antibioticagebruik? Medicatie tegen constipatie? Pleisters?
Slaapmiddelen? Insuline? Hormonale preparaten?
Huisarts
Spuiten? (Clexane/Fraxiparine, Tegen ontsteking?..)
Zalven? Medicatie zo nodig, af en toe? Medicatie 1x per week, 1x per maand, 1x per jaar, …/ zo ja: wanneer laatste toediening?
Vitamines, voedingssupplementen, kruiden (kruidenwinkel?)
Samenvatting: "Hoeveel geneesmiddelen neemt u 's morgens, 's middags, 's avonds?" Ja / Neen Wordt er soms afgeweken van het medicatieschema? (niet innemen, ander tijdstip, ander geneesmiddel)
Familie -contactpersoon
Reden?
Papier patiënt
anamnese patiënt
tel huisarts
glucophage 850 mg
glucophage 850mg
glucophage 850mg
1 x 2 co/d
12u
1 x 1 co/d 12u
1 x 1 co/d 12u
minidiab 5 mg
minidiab 5mg
minidiab 5mg
2 x 1 co/d
1 x 1 co/d 12u
1 x 1 co/d 12u
selozok 100mg
selozok 100mg
8u-17u
selozok ? mg 2 x 1/2 co/d 8u-17u
uricran 1 x 1 co/d
8u
2 x 1/2 co/d 8u-17u
2 x 1/2 co/d 8u-17u
uricran
uricran
soms
????
asaflow 160mg
asaflow 80mg
1 x 1 co/d 8u
1 x 1 co/d 8u
betagan collyre
betagan gestopt
iets voor bloeddruk'
coversyl 5 mg 1 x 1 co/d
8u
2. Medicatie bij ontslag
• Correct overzicht onontbeerlijk voor continuïteit van de therapie in de thuiszorg • Mits genoteerde wijzigingen in thuiszorg, is ontslagformulier een goed document voor anamnese bij een volgende opname • Idealiter bevat ontslagbrief info over medicatiewijzigingen
Correcte medicatielijst bij ontslag •
Simpel of toch niet … ? – Studie → 27% van de ontslagbrieven discrepant met de therapie !
• Welke fouten ? – – – – – – –
Substitutiefouten Transcriptiefouten Niet aanduiden gestopte / nieuwe of tijdelijke medicatie Discrepantie tussen ontslagbrief en klaargelegde medicatie (weinig) info ivm attesten Niet voldoende medicatie mee naar huis Indien te vroeg aangemaakt, onvolledig ivm laatste wijzigingen
• Geen standaard proces • Medicatie bij ontslag mee naar huis – Formularium >< thuismedicatie – Gestopte thuismedicatie: meegeven in aparte zak
• Voor huisapotheker : geen medicatie-overzicht – sinds 2010 : farmaceutisch dossier
• Extra info op ontslagbrief – Vb reden stop medicatie – Verpleegkundige :Geen (dossier)kennis /tijd
• Transfer binnen ziekenhuis
• Medische ontslagbrief door specialist • Juiste medicatie-ontslagbrief door verpleging – standaardiseren ? → niet evident !! • Standaard ontslagbrief (volledig en leesbaar) – handgeschreven – Elektronisch
• Opmaken volledige ontslagbrief vergt tijd & kennis – Opleiding ! – Opgemaakt of nagekeken door klinisch apotheker
• Communicatie – teaching patiënt (en/of familie) – Tussen de zorgverleners
• Elektronisch medicatiebeheer
Bijhouden van ontslagbrief heeft belangrijke voordelen: – Vermijden van dubbelmedicatie door bijvoorbeeld substitutieproblemen – Vermijden herstart van bewust gestopte thuismedicatie na ontslag – Verhoogt de betrokkenheid van de patiënt wat de therapietrouw ten goede komt. – Ontslagbrief kan basis zijn voor thuismedicatieschema én als wijzigingen thuis worden genoteerd ook basis bij heropname
• Elektronisch patiëntendossier • E-health • Aanbevelingen / richtlijnen / campagne nationaal via Kenniscentrum Overheid ivm opname en ontslagmedicatie
Standaardiseren is prima maar …
interpretatie blijft nodig
• goede anamnese = begin slagen van therapie • goed ontslag = goede nazorg én verminderen van heropname .. een verantwoordelijkheid voor huisarts, apotheker, verpleging & patiënt ..
20.30u
Ontvangst
21.00u
Verwelkoming door Burgemeester (Mevr. C. Geerts)
21.10u
Inleiding (Dr. B. Saeys)
21.15u
Het farmaceutisch dossier (Apr. R. Van Hautekerke)
21.25u
Het medisch dossier (Dr. L. Vlaminck)
21.30u
Overgang naar AZ Nikolaas (Dr. M. Geboers)
21.40u
Apothekers AZ Nikolaas: medicatie bij opname en ontslag
22.00u
Vragen
22.15u
Slottoespraak (Apr. G. Degreve)
22.30u
Receptie
20.30u
Ontvangst
21.00u
Verwelkoming door Burgemeester (Mevr. C. Geerts)
21.10u
Inleiding (Dr. B. Saeys)
21.15u
Het farmaceutisch dossier (Apr. R. Van Hautekerke)
21.25u
Het medisch dossier (Dr. L. Vlaminck)
21.30u
Overgang naar AZ Nikolaas (Dr. M. Geboers)
21.40u
Apothekers AZ Nikolaas: medicatie bij opname en ontslag
22.00u
Vragen
22.15u
Slottoespraak (Apr. G. Degreve)
22.30u
Receptie
Apr. Guy Degreve
20.30u
Ontvangst
21.00u
Verwelkoming door Burgemeester (Mevr. C. Geerts)
21.10u
Inleiding (Dr. B. Saeys)
21.15u
Het farmaceutisch dossier (Apr. R. Van Hautekerke)
21.25u
Het medisch dossier (Dr. L. Vlaminck)
21.30u
Overgang naar AZ Nikolaas (Dr. M. Geboers)
21.40u
Apothekers AZ Nikolaas: medicatie bij opname en ontslag
22.00u
Vragen
22.15u
Slottoespraak (Apr. G. Degreve)
22.30u
Receptie
