2011

PUSAT FOTOGRAFI MEDAN ( ARSITEKTUR METAFORA )

LAPORAN PERANCANGAN TGA 490 - STUDIO TUGAS AKHIR SEMESTER A TAHUN AJARAN 2010/2011

Sebagai Persyaratan Untuk Memperoleh Gelar Sarjana Teknik Arsitektur

Oleh : ELSHA PUTRI SANDANI 06 0406 063

DEPARTEMEN ARSITEKTUR FAKULT AS TEKNIK U N I V E R S I T A S S U M AT E R A U T A R A 2010

Universitas Sumatera Utara

PUSAT FOTOGRAFI MEDAN ( ARSITEKTUR METAFORA )

Oleh : ELSHA PUTRI SANDANI 060406063

Medan,

Desember 2010

Disetujui Oleh : Pembimbing I

Pembimbing II

Ir. Dwi Lindarto Hadinugroho, MT

R. Lisa Suryani, ST, MT

NIP : 19630716 199802 1001

NIP : 19770606 200312 2003

Ketua Departemen Arsitektur

Ir. Dwi Lindarto Hadinugroho, MT NIP. 19630716 199802 1001


SURAT HASIL PENILAIAN PROYEK TUGAS AKHIR (SHP2A)

Nama

: Elsha Putri Sandani

NIM

: 06 0406 063

Judul Proyek Tugas Akhir

: Pusat Fotografi Medan

Tema

: Arsitektur Metafora

Rekapitulasi Nilai : A

B+

B

C+

C

D

E

Dengan ini mahasiswa yang bersangkutan dinyatakan : Waktu No.

Pengumpulan

Status

Laporan 1.

Lulus Langsung

2.

Lulus Melengkapi

3.

Perbaikan Tanpa

Paraf

Paraf

Koordinator

Pembimbing I

Pembimbing II

TGA-490

Sidang 4.

Perbaikan Dengan Sidang

5.

Tidak Lulus

Medan,

Desember 2010

Ketua Departemen Arsitektur,

Koordinator TGA-490,



NIP : 19630716 199802 1001

NIP : 19630716 199802 1001


KATA PENGANTAR

Puji dan syukur penulis ucapkan kepada Allah SWT yang telah menjadi sumber kekuatan, inspirasi dan ridhaNya selama berlangsungnya pengerjaan tugas akhir ini. Tugas akhir ini mengambil judul: Pusat Fotografi Medan. Tugas akhir ini merupakan syarat yang diwajibkan bagi mahasiswa untuk memperoleh gelar Sarjana Teknik. Pada kesempatan ini, dengan tulus dan kerendahan hati, penulis menyampaikan rasa hormat dan terima kasih serta penghargaan sebesar-besarnya kepada pembimbing tugas akhir Bapak Ir. Dwi Lindarto H, MT dan kepada Ibu R. Lisa Suryani, ST, MT sebagai pembimbing tugas akhir, atas kesediaannya meluangkan waktunya, memberikan arahan, bimbingan, masukan dan motivasi kepada penulis sehingga penulis dapat menyelesaikan tugas akhir ini. Rasa hormat dan terima kasih yang sama juga penulis tujukan kepada: 1.

Orang tua penulis yang tercinta, Papa Safsan Edi Asmara dan Mama Henny Eliza atas segala doa, dukungan, kesabaran dan segala pengorbanannya selama ini sehingga penulis dapat menyelesaikan Tugas Akhir ini.

2.

Bapak Ir. Dwi Lindarto H, MT, Sebagai Ketua Jurusan dan Koodinator Studio Tugas Akhir Semester A TA. 2010/2011.

3.

Dosen penguji, bapak Ir. Nelson, M. Siahaan, Dipl. M. Arch, bapak Imam Faisal Pane, ST, MT, ibu Amy Marisa, ST, M. Sc.

4.

Bapak dan Ibu dosen staff pengajar Departemen Arsitektur, Fakultas Teknik, Universitas Sumatera Utara.

5.

Keluarga besar mama Dra. Siswanti yang selalu mendukung penulis baik itu berupa do’a dan dukungan moril.

6.

Saudara-saudara penulis yang tersayang, Abang Anthonio Syafputra, Amd serta adik penulis Megita Maha Putri sandani dan Fidela Cahya Sandani yang telah memberikan bantuan, motivasi serta perhatiannya.

7.

Semua teman – teman satu Studio Tugas Akhir Semester A TA 2010/2011 Departemen Arsitektur, Fakultas Teknik, Universitas Sumatera Utara, terutama kepada Nurkumala sari, Agus Diana Sari, Dini Maharani, Sri Meliani, dan Misria Siregar yang memotivasi penulis untuk berjuang dalam Tugas Akhir ini.


8.

Teman – teman stambuk 2006, Departemen Arsitektur, Fakultas Teknik, Universitas

Sumatera

Utara,

khususnya

Fitri

Yulianingsih

yang

memberikan semangat, bantuan dan motivasi dalam pengerjaan tugas akhir ini. 9.

Teman- teman satu kelompok sidang, Agus Diana Sari, Mariani Hutapea, Rosalin Wilona dan Hendro Setyo.

10.

Kepada Zhilli Izzadati Khairuni dan bang Taufik yang telah membantu dalam pembuatan maket.

11.

Kepada Husin (2008) dan Bang Ripmi (2005) yang telah bersedia membantu dalam pengerjaan 3D.

12.

Sahabat – sahabat penulis yang ada di Bukittinggi, Ima Hidayatul Fahmi, Dian Kartika Sari, Citra Putri Fajar Hati, Lisnawati Wahyuni, Kemi Denrachir dan Vierolli Amanda yang telah yang menghibur penulis selama proses Tugas Akhir ini.

13.

Pihak-pihak yang mengetahui seluk beluk dunia fotografi yaitu bang Andi Lubis (Ketua MPC), bang Fajar Nugraha, Irfan Maulana (Ketua UKM Fotografi USU) dan Budi Andana Marahimin (Anggota UKM Fotografi USU) yang telah banyak memberikan informasi mengenai dunia fotografi.

Kiranya Allah SWT memberikan dan melimpahkan kasih dan anugerah-Nya bagi mereka atas segala yang telah diperbuat untuk penulis.

Penulis sungguh menyadari bahwa tugas akhir ini mungkin masih mempunyai banyak kekurangan. Karena itu penulis membuka diri terhadap kritikan dan saran bagi penyempurnaan tugas akhir ini. Dan, akhirnya penulis berharap tulisan ini memberikan manfaat bagi pengembangan ilmu pengetahuan khususnya di lingkungan Departemen Arsitektur USU.

Medan, Desember 2010 Hormat saya,

ELSHA PUTRI SANDANI NIM 060406063


DAFTAR ISI

Kata Pengantar .................................................................................................................. i Daftar Isi .......................................................................................................................... iii Daftar Tabel ..................................................................................................................... vi Daftar Skematik .............................................................................................................. vii Daftar Gambar ................................................................................................................viii

BAB I PENDAHULUAN I.1 Latar Belakang .............................................................................................1 I.2 Maksud dan Tujuan Perancangan ................................................................6 I.3 Lingkup/ Batasan Perancangan ....................................................................7 I.4 Perumusan Masalah Perancangan ...............................................................7 I.5 Pendekatan Perancangan ............................................................................7 I.6 Kerangka Berpikir ..........................................................................................8 I.7 Sistematika Laporan .....................................................................................9

BAB II DESKRIPSI PROYEK II.1

Terminologi Judul .....................................................................................10

II.2

Lokasi ......................................................................................................11 II.2.1

Kriteria Pemilihan Lokasi ...............................................................12

II.2.2

Alternatif Pemilihan Lokasi.............................................................15

II.2.3

Deskripsi Lokasi sebagai Tapak Perancangan............................... 20

II.3 Tinjauan Fungsi ..........................................................................................20 II.3.1

Tinjauan Umum .............................................................................20

II.3.2

Tinjauan Khusus ...........................................................................25

II.4 Deskripsi Kebutuhan Ruang ........................................................................26 II.4.1

Deskripsi Pengguna dan kegiatan..................................................26

II.4.2

Deskripsi Kegiatan dan Kebutuhan Ruang..................................... 28

II.4.3

Deskripsi Persyaratan dan Kriteria Ruang ..................................... 43

II.5 Studi Banding Arsitektur yang mempunyai fungsi Sejenis ........................... 49

BAB III ELABORASI TEMA III.1 Tinjauan Tema .........................................................................................70 III.1.1 Arsitektur .......................................................................................70 III.1.2 Metafora .......................................................................................70


III.2 Interpretasi Tema .....................................................................................71 III.2.1 Metafora Digunakan Sebagai Suatu Bentuk Metode Desain .......... 73 III.2.2 Metode Apresiatif Metafora dalam Arsitektur ............................... 74 III.3 Latar Belakang Pemilihan Tema ...............................................................75 III.4 Keterkaitan Tema dengan Judul ...............................................................76 III.5 Studi Banding Tema Sejenis .....................................................................77

BAB IV ANALISA IV.1 Analisa Kondisi Tapak dan Lingkungan ....................................................83 IV.1.1 Analisa Lokasi................................................................................83 IV.1.2 Kondisi Eksisting Lahan ...............................................................84 IV.1.3 Tata Guna Lahan .........................................................................85 IV.1.4 Skyline .........................................................................................86 IV.1.5 Bangunan Eksisting Sekitar Radius 1 KM .................................... 87 IV.2 Analisa Potensi dan Kondisi Tapak ..........................................................88 IV.2.1 Analisa Sirkulasi ............................................................................88 IV.2.2 Analisa Pencapaian ......................................................................90 IV.2.3 Analisa View .................................................................................91 IV.2.4 Analisa Kebisingan ........................................................................93 IV.2.5 Analisa Matahari ..........................................................................94 IV.2.6 Analisa Vegetasi ..........................................................................95 IV.2.7 Analisa Kontur ...............................................................................96 IV.2.8 Analisa Luasan Site.......................................................................96 IV.3 Analisa Fungsional ...................................................................................97 IV.3.1 Analisa Ruang ...............................................................................97 IV.3.2 Analisa Kapasitas Ruang ............................................................. 102 IV.3.3 Program Ruang ........................................................................... 105 IV.4 Analisa Teknologi .................................................................................. 115 IV.4.1 Analisa Struktur ........................................................................... 115 IV.4.2 Analisa utilitas ............................................................................ 120

BAB V KONSEP PERANCANGAN V.1 Konsep Perancangan Tapak ..................................................................... 123 V.1.1

Konsep Sirkulasi Ruang Luar...................................................... 123

V.1.2 Konsep Ruang Luar .................................................................... 124 V.1.3 Konsep Ruang Dalam ................................................................. 125 V.2 Konsep Bentukan Massa........................................................................... 127


BAB VI PERANCANGAN VI.1

Site Plan ................................................................................................. 130

VI.2

Lower groundfloor................................................................................... 131

VI.3

Groundplan ............................................................................................. 132

VI.4

Denah Lt. 2 ............................................................................................ 133

VI.5

Denah Lt. 3 ........................................................................................... 134

VI.6

Potongan .............................................................................................. 135

VI.7

Tampak ................................................................................................. 136

VI.8

Rencana Pondasi .................................................................................. 137

VI.9

Rencana Pembalokan Lower Groundfloor ............................................. 138

VI.10 Rencana Pembalokan Lt. 1.................................................................... 139 VI.11 Rencana Pembalokan Lt. 2.................................................................... 140 VI.12 Rencana Atap ........................................................................................ 141 VI.13 Aksonometri Rencana Perlindungan Kebakaran Dan Pengkondisian Udara .................................................................................................... 142 VI.14 Aksonometri Rencana Sanitasi Dan Elektrikal ...................................... 143 VI.15 Eksterior ................................................................................................ 144 VI.16 Interior ................................................................................................... 145 VI.17 Maket..................................................................................................... 146

DAFTAR PUSTAKA


DAFTAR TABEL

Tabel 1.1

Angka Penjualan Kamera di beberapa bagian Dunia .................................... 2

Tabel 1.2

Persentase penjualan beberapa merk Kamera .............................................. 3

Tabel 1.3

Beberapa bentuk kegiatan fotografi di Medan ............................................... 4

Tabel 1.4

Jumlah peminat fotografi di Medan yang terdaftar dalam forum Fotografer.net ...............................................................................................5

Tabel 1.5

Klub Fotografi Medan ...................................................................................6

Tabel 2.1

Peruntukan lahan untuk WPP KotamAdya Medan ...................................... 12

Tabel 2.2

Kriteria Pemilihan Site ................................................................................14

Tabel 2.3

Penilaian Alternatif Lokasi ..........................................................................18

Tabel 2.4

Divisi-divisi Nikon Corporation ....................................................................25

Tabel 2.5

Kegiatan dan kebutuhan ruang....................................................................28

Tabel 2.6

Standar kenyamanan pandangan mata terhadap objek............................... 43

Tabel 2.7

Resume Studi Banding Proyek Sejenis .......................................................67

Tabel 3.1

Perbandingan Studi Banding Tema .............................................................82

Tabel 4.1

Jumlah Pengunjung Museum .................................................................... 103

Tabel 4.2

Program Ruang ......................................................................................... 105

Tabel 4.3

Tabel Program Ruang Café Outdoor ......................................................... 114

Tabel 4.4

Dasar Pemilihan Sistem Struktur ............................................................... 115

Tabel 4.5

Analisa Pondasi......................................................................................... 116

Tabel 4.6

Jenis-jenis Struktur .................................................................................... 117

Tabel 4.7

Bahan Struktur .......................................................................................... 119

Tabel 4.8

Bahan Bangunan ...................................................................................... 119

Tabel 4.9

Sistem Instalasi Listrik ............................................................................... 120

Tabel 4.10

Sistem distribusi ........................................................................................ 121

Tabel.4.11

Pencahayaan ............................................................................................ 122


DAFTAR SKEMATIK

Skematik 4.1

Analisa kegiatan Pengunjung..................................................................97

Skematik 4.2

Analisa kegiatan Karyawan .....................................................................97

Skematik 4.3

Analisa kegiatan Pengelola .....................................................................98

Skematik 4.4

Kegiatan Penjualan .................................................................................98

Skematik 4.5.

Kegiatan Servis kamera ..........................................................................98

Skematik 4.6

Kegiatan Studio Foto ..............................................................................99

Skematik 4.7

Kegiatan Cuci Cetak ...............................................................................99

Skematik 4.8

Kegiatan Pameran ................................................................................ 100

Skematik 4.9

Kegiatan Pendidikan ............................................................................. 100

Skematik 4.10 Kegiatan Perpustakaan ......................................................................... 101 Skematik 4.11 Kegiatan Pengelola Gedung ................................................................. 101 Skematik 4.12 Kegiatan Penunjang ............................................................................. 101


DAFTAR GAMBAR

Gambar 2.1

WPP Kota Medan ...................................................................................13

Gambar 2.2

Peta Lokasi Site .....................................................................................15

Gambar 2.3

Alternative Site 1 .....................................................................................16

Gambar 2.4


Gambar 2.5


Gambar 2.6

Beberapa contoh hasil disain Fasilitas advertising .................................. 33

Gambar 2.7

Beberapa contoh disain Japanese Style Studio ...................................... 33

Gambar 2.8

Beberapa contoh Pakaian yang disewakan ............................................ 34

Gambar 2.9

Beberapa contoh disain Western Style Studio ........................................ 34

Gambar 2.10


Gambar 2.11

Beberapa contoh disain Halloween style studio ...................................... 35

Gambar 2.12


Gambar 2.13

Beberapa contoh disain Korean Style Studio .......................................... 35

Gambar 2.14


Gambar 2.15

Beberapa contoh disain Winter Style Studio ........................................... 36

Gambar 2.16


Gambar 2.17

Contoh Hasil Fotografi Alam ...................................................................39

Gambar 2.18

Contoh Hasil Fotografi Satwa .................................................................40

Gambar 2.19

Contoh Hasil Fotografi Jurnalistik............................................................40

Gambar 2.20

Contoh Hasil Fotografi Interior ................................................................41

Gambar 2.21

Contoh Hasil Fotografi Fashion ...............................................................41

Gambar 2.22

Jarak foto ...............................................................................................43

Gambar 2.23

Sudut Pandang Lukisan .........................................................................43

Gambar 2.24

Kemampuan gerak anatomi manusia .....................................................44

Gambar 2.25

Sistem Pencahayaan Menggunakan Pencahayaan Tidak Langsung dan Spotlight..................................................................................................44

Gambar 2.26

Pola Sequential Circulation ....................................................................44

Gambar 2.27

Pola Random Circulation ........................................................................45

Gambar 2.28

Pola Radial Circulation ...........................................................................45

Gambar 2.29

Pola Linear Bercabang ...........................................................................46

Gambar 2.30

Garis Pandang Penonton ........................................................................46

Gambar 2.31

Posisi Kursi .............................................................................................47

Gambar 2.32

Jarak Kursi..............................................................................................48


Gambar 2.33

Nikon Plaza Ginza ..................................................................................49

Gambar 2.34

Denah Lantai 1 F ....................................................................................50

Gambar 2.35

Museum Kamera ....................................................................................50

Gambar 2.36

Ruang Seminar .......................................................................................50

Gambar 2.37

Nikon Salon ............................................................................................50

Gambar 2.38

Lensa Corner Nikon Plaza Ginza ............................................................51

Gambar 2.39

Ruang display aksesoris fotografi ...........................................................51

Gambar 2.40

Denah Lantai 2F .....................................................................................51

Gambar 2.41

Fotosquare .............................................................................................51

Gambar 2.42

Pusat Layanan dan Perbaikan Nikon ......................................................52

Gambar 2.43

Lounge pada Nikon Plaza Ginza .............................................................52

Gambar 2.44

Gedung L-Tower dan Peta Lokasi...........................................................52

Gambar 2.45

Denah Lantai Nikon Plaza Shinjuku ........................................................53

Gambar 2.46

Tricorner & Touch ...................................................................................53

Gambar 2.47

Lensa Corner Nikon Plaza Shinjuku ........................................................53

Gambar 2.48

Fotosquare Nikon Plaza Shinjuku ...........................................................54

Gambar 2.49

Teropong Corner Nikon Plaza Shinjuku ..................................................54

Gambar 2.50

Display aksesoris fotografi pada Nikon Plaza Shinjuku ........................... 54

Gambar 2.51

Pusat Layanan dan Perbaikan Nikon Plaza Shinjuku .............................. 55

Gambar 2.52

Nikon Salon pada Nikon Plaza Shinjuku .................................................55

Gambar 2.53

Ruang seminar pada Nikon Plaza Shinjuku ............................................ 55

Gambar 2.54

Peta Lokasi Nikon Plaza Osaka ..............................................................56

Gambar 2.55

Denah Lantai Nikon Plaza Osaka ...........................................................56

Gambar 2.56

Tricorner & touch pada Nikon Plaza Osaka ............................................ 56

Gambar 2.57

Lensa Corner pada Nikon Plaza Osaka ..................................................57

Gambar 2.58

Fotosquare pada Nikon Plaza Osaka......................................................57

Gambar 2.59

Museum Kamera pada Nikon Plaza Osaka ............................................. 57

Gambar 2.60

Display Aksesoris fotografi pada Nikon Plaza Osaka .............................. 57

Gambar 2.61

Service Center Nikon Plaza Osaka .........................................................57

Gambar 2.62

Nikon Salon Pada Nikon Plaza Osaka ....................................................57

Gambar 2.63

Ruang seminar pada Nikon Plaza Osaka................................................ 58

Gambar 2.64

Lounge pada Nikon Plaza Osaka ............................................................58

Gambar 2.65

Web Corner pada Nikon Plaza Osaka.....................................................58

Gambar 2.66

Entrance Nikon Center KL ......................................................................59

Gambar 2.67

Showroom Kamera pada Nikon Center KL ............................................. 60

Gambar 2.68

Display kamera dan Objek Mini...............................................................60

Gambar 2.69

Pusat Layanan dan perbaikan Nikon Center KL...................................... 61


Gambar 2.70

Galeri Foto Nikon Center KL ...................................................................61

Gambar 2.71

Ruang Seminar Nikon Center KL ............................................................62

Gambar 2.72

Display Kamera Nikon Model Legendaris ............................................... 62

Gambar 2.73

Logo Nikon School Indonesia .................................................................63

Gambar 2.74

Poster pembukaan Nikon School Indonesia ............................................ 63

Gambar 2.75

Suasana Ruang Kelas pada Nikon School Indonesia ............................. 64

Gambar 2.76

International Center Of Photography ......................................................64

Gambar 2.77

Berbagai bentuk kegiatan pada International Center of Photography ...... 66

Gambar 2.78

Berbagai bentuk kegiatan pada Digital Lab ............................................ 67

Gambar 2.79

Perpustakaan International Center of Photography................................. 67

Gambar 3.1

Site Plan Museum Of Fruit ......................................................................77

Gambar 3.2

Tampilan keseluruhan bangunan yang merupakan ‘new age village’ ...... 78

Gambar 3.3

Bentuk Bibit Yang Disebar Pada Penataan Massa Bangunan ................ 79

Gambar 3.4

Museum Peradaban Kanada ..................................................................79

Gambar 3.5

Pintu masuk dan Plaza Fungsional Museum Peradaban Kanada ........... 80

Gambar 3.6

Gereja St. Andreas, Jakarta ....................................................................81

Gambar 3.7

Puncak Menara yang menyerupai mahkota Jakarta................................ 81

Gambar 3.8

Altar dan bentuk atap yang memunculkan siluet kapal............................ 82

Gambar 4.1

Analisa Lokasi.........................................................................................83

Gambar 4.2

Batas-batas Site .....................................................................................84

Gambar 4.3

Peta Tata Guna Lahan radius 600 M ......................................................85

Gambar 4.4

Ketebalan Bangunan disekitar Site .........................................................86

Gambar 4.5

Bangunan Eksisting Sekitar Site .............................................................87

Gambar 4.6

Analisa Jenis Kendaraan dan Kepadatan Jalan ...................................... 88

Gambar 4.7

Analisa Sirkulasi Pejalan kaki ............................................................... 89

Gambar 4.8

Pencapaian Menuju Site ........................................................................90

Gambar 4.9

Analisa Penempatan Entrance ...............................................................90

Gambar 4.10

Analisa View Keluar ...............................................................................91

Gambar 4.11

Analisa View Kedalam ...........................................................................92

Gambar 4.12. Analisa Kebisingan ................................................................................93 Gambar 4.13

Analisa Matahari ....................................................................................94

Gambar 4.14

Analisa Vegetasi ....................................................................................95

Gambar 4.15

Analisa Potongan Tampak .....................................................................96

Gambar 4.16

Analisa Luasan Site ................................................................................96

Gambar. 5.1

Konsep Sirkulasi Ruang Luar ............................................................... 123

Gambar. 5.2

Konsep Ruang Luar ............................................................................. 124

Gambar. 5.3

Zoning Ruang Dalam Lt. 1 .................................................................... 125


Gambar. 5.4


Gambar. 5.5


Gambar. 5.6

Penerapan Simbolisasi dari Lensa cembung pada Bangunan ............ 128

Gambar. 5.7

Penerapan bentuk dari visualisasi lensa kamera DSLR ....................... 129

Gambar. 5.8

Keluaran Betuk Massa ........................................................................ 129

Gambar. 6.1

Site Plan............................................................................................... 130

Gambar. 6.2

Lower groundfloor ................................................................................ 131

Gambar. 6.3

Groundplan .......................................................................................... 132

Gambar. 6.4

Denah Lt. 2 .......................................................................................... 133

Gambar. 6.5

Denah Lt. 3........................................................................................... 134

Gambar. 6.6

Potongan ............................................................................................. 135

Gambar. 6.7

Tampak ................................................................................................ 136

Gambar. 6.8

Rencana Pondasi ................................................................................. 137

Gambar. 6.9

Rencana Pembalokan Lower Groundfloor ............................................ 138

Gambar. 6.10

Rencana Pembalokan Lt. 1 .................................................................. 139

Gambar. 6.11

Rencana Pembalokan Lt. 2 .................................................................. 140

Gambar. 6.12

Rencana Atap ...................................................................................... 141

Gambar. 6.13

Aksonometri Rencana Perlindungan Kebakaran Dan Pengkondisian Udara .................................................................................................. 142

Gambar. 6.14

Aksonometri Rencana Sanitasi Dan Elektrikal ..................................... 143

Gambar. 6.15

Tampak Jl. Palang Merah ..................................................................... 144

Gambar. 6.16

Tampak Jl. Listrik ................................................................................. 144

Gambar. 6.17

Interior .................................................................................................. 145

Gambar. 6.18

Maket ................................................................................................... 146


2011

Recommend Documents