2011

AKZO NOBEL

Afvalpreventieplan Waste reduction program Dekker 1/17/2011

1

Inleiding

In de inleiding wordt de definitie afvalpreventie en de voorkeursvolgorde zoals vastgelegd in de Wet milieubeheer en het Landelijk Afvalbeheerplan (LAP) toegelicht. 1.1

Wat is afvalpreventie?

Afvalpreventie richt zich op het voorkomen dan wel het beperken van het ontstaan van afvalstoffen en emissies (kwantitatieve preventie) of het verminderen van de milieuschadelijkheid van afvalstoffen (kwalitatieve preventie). Het ontstaan van afval moet zoveel mogelijk bij de bron worden voorkomen en kan worden gerealiseerd door: • • • • • •

1.2

good-housekeeping intern hergebruik efficiënter gebruik van grond- en hulpstoffen gebruik van alternatieve grond- en hulpstoffen technologische veranderingen productaanpassingen Wat zijn de beleidsuitgangspunten?

Het beleid voor preventie en het beperken van de milieudruk als gevolg van het beheer van afvalstoffen ligt vast in het Landelijk Afvalbeheerplan, kortweg aangeduid als LAP. Bij de aanpak van afvalstromen komt de voorkeursvolgorde, zoals vastgesteld in de Wet milieubeheer en het LAP neer op: • •

• • • • •

1.3

kwantitatieve preventie: het ontstaan van afvalstoffen wordt voorkomen of beperkt kwalitatieve preventie: bij het vervaardigen van stoffen, preparaten of andere producten wordt gebruik gemaakt van stoffen en materialen die na gebruik van het product geen of zo min mogelijk nadelige gevolgen voor het milieu veroorzaken nuttige toepassing door producthergebruik: stoffen, preparaten of andere producten worden na gebruik als zodanig opnieuw gebruikt nuttige toepassing door materiaalhergebruik: stoffen en materialen waaruit een product bestaat worden na gebruik van het product opnieuw gebruikt nuttige toepassing als brandstof: afvalstoffen worden toegepast met een hoofdgebruik als brandstof of voor een andere wijze van energieopwekking verbranden als vorm van verwijdering: afvalstoffen worden verwijderd door deze te verbranden op het land; storten: afvalstoffen worden gestort. Leeswijzer

Hoofdstuk 1 vormt de inleiding. In hoofdstuk 2 wordt een overzicht gegeven van de verschillende afvalstromen die ontstaan bij het produceren van solvent born paints proces, inclusief de kosten. Tevens is een schatting gegeven van de hoeveelheden en kosten van 2

producten die geproduceerd zijn maar niet in de bestemde markt kunnen worden weggezet. In hoofdstuk 3 worden de verschillende besparingsopties benoemd.

3

Inhoudsopgave

1

2

3

Inleiding.......................................................................................................................................... 2 1.1

Wat is afvalpreventie?........................................................................................................... 2

1.2

Wat zijn de beleidsuitgangspunten?.................................................................................... 2

1.3

Leeswijzer .............................................................................................................................. 2

Afval ............................................................................................................................................... 5 2.1

Tonnage gevaarlijk afval 2010 ............................................................................................. 5

2.2

Kosten gevaarlijk afval 2010 ................................................................................................ 6

2.3

kosten gevaarlijk afval per kilogram.................................................................................... 6

2.4

Tonnage bedrijfsafval en papierafval................................................................................... 7

2.5

Kosten bedrijfsafval en papierafval...................................................................................... 7

2.6

Kosten bedrijfs- en papierafval per kilogram....................................................................... 8

2.7

Totale hoeveelheid afval 2010 ............................................................................................. 8

2.8

Totale kosten afvoer afval 2010 ........................................................................................... 9

2.9

Conclusie ............................................................................................................................. 10

Terugdringen van afvalkosten.................................................................................................... 11 3.1

4

Besparingsopties................................................................................................................. 11

3.1.1

Terugdringen van afvalkosten spoelwater................................................................. 11

3.1.2

Terugdringen van afvalkosten en het ontstaan van vuile verdunning..................... 12

3.1.3

Aanpassen van de wijze van schoonmaken ............................................................. 12

3.1.4

Grondstoffen in bulk inkopen ...................................................................................... 12

3.1.5

Evalueren afvalstromen .............................................................................................. 13

Grondstoffen besparing .............................................................................................................. 14 4.1

Restblikken .......................................................................................................................... 14

4.2

Dubbelzijdig printen............................................................................................................. 14

5

Actiepunten & planning............................................................................................................... 15

6

Besparing..................................................................................................................................... 16

4

2

Afval

Op de site van Groot Ammers ontstaan verschillende afvalstromen. In de onderstaande grafieken worden de verschillende afvalstromen in gewicht en in Euro weergegeven. De bijbehorende tabellen zijn bijgevoegd als bijlagen. 2.1

Tonnage gevaarlijk afval 2010

5

2.2

Kosten gevaarlijk afval 2010

2.3

kosten gevaarlijk afval per kilogram

6

2.4

Tonnage bedrijfsafval en papierafval

2.5

Kosten bedrijfsafval en papierafval

7

2.6

Kosten bedrijfs- en papierafval per kilogram.

2.7

Totale hoeveelheid afval 2010

8

2.8

Totale kosten afvoer afval 2010

9

2.9

Conclusie

Uit de gegevens van gevaarlijk afval blijkt dat: 1. de grootste vier afvalstromen verantwoordelijk zijn voor 86% (gewicht) van het totaal; 2. de grootste vier afvalstromen, weliswaar in een andere volgorde, verantwoordelijk zijn voor 83 % van de kosten voor het afvoeren van gevaarlijk afval (€ 167.520). Verder dient opgemerkt te worden dat in 2011 bij een gelijk blijvende situatie de kosten voor het afvoeren van spoelwater zullen toenemen met circa € 70.000,--. De oorzaak hiervan is de sluiting van de afvalwaterzuivering. Uit de gegevens van het bedrijfsafval blijkt dat: 1. een vaste prijs is afgesproken voor het bedrijfs- en papierafval; 2. In de maanden maart en december veel bedrijfs- en papierafval is afgevoerd, waardoor de prijs per kilogram beduidend lager is dan in de overige maanden; 3. de gemiddelde prijs over het jaar 2010 € 0,53 per kilogram bedraagt, dat is behoorlijk hoog. Uit de gegevens van de totale hoeveelheid afval 2010 blijkt: 1. Door het wijzigen van de verwerkingsroute van de vuile verdunning is meer afval afgevoerd. De wijziging heeft plaatsgevonden in de maand augustus. 2. De sluiting van de muurverffabriek heeft geleid tot het stilzetten van de waterzuivering. Hierdoor kan het spoelwater (looghoudend afvalwater) van de wasinstallatie niet meer op de waterzuivering worden geloosd en moet dit ook als afval worden afgevoerd.

10

3

Terugdringen van afvalkosten

Voor het terugdringen van de afvalkosten worden de vier grootste stromen in ogenschouw genomen, aangezien hier de besparingen substantieel zijn. Een nadere analyse van de kosten wordt in de onderstaande tabel weergegeven. [€/kg] Opmerkingen

[kg]

[€]

146.537

27.599

0,19

Spoelwater met loog tankenwasserij

99.787

57.378

0,58

Verfhulpmiddelen

74.931

27.724

0,37

Verfafval vloeibaar

64.491

26.311

0,41

Afvalstroom Vuile verdunning

Door het kiezen van een andere verwerkingsroute is deze stroom enorm toegenomen Door het sluiten van de waterzuivering wordt deze stroom afgevoerd Dit betreft handschoenen en poetsdoeken Afval van verf en lakken (vloeibaar)

3.1 Besparingsopties In deze paragraaf worden de besparingsopties weergegeven. Waar mogelijk is inzicht gegeven in het mogelijke besparingspotentieel. 3.1.1 Terugdringen van afvalkosten spoelwater Het terugdringen van afvalkosten vermindert niet direct de afvalstroom, maar is zeker de moeite waard om te onderzoeken. Met name de kosten voor het spoelwater met loog kunnen worden teruggedrongen. Wel dient rekening gehouden te worden met de contracten van AkzoNobel Corporate. In het eerste kwartaal van 2011 wordt samen met de afdeling inkoop het bestaande afvalcontract vernieuwd. De kosten voor het afvoeren van het spoelwater worden hier ook in meegenomen. In Wapenveld wordt het spoelwater met loog voor 0,17 euro/kg naar ATM in Moerdijk afgevoerd. Indien het tarief daalt naar 0,17 euro/kg, uitgaande van een forecast van 10.000 kg per maand, betekent dit een kostenbesparing van (120.000 * 0,58) – (120.000 * 0,17) = € 49.200,-- per jaar. Naast het terugdringen van de kosten moet met de afvalverwerker worden gesproken over het beperken van de afvalstroom

11

3.1.2 Terugdringen van afvalkosten en het ontstaan van vuile verdunning Vuile verdunning komt vrij bij het reinigen van de vaste tanks en tapbakken. Door de vrijkomende verdunning op te vangen en te recyclen door (regeneratie of centrifuge) kan de hoeveelheid verdunning die wordt afgevoerd worden geminimaliseerd. Om te bepalen of het rendabel is om oplosmiddel te recyclen dient nader onderzoek te worden uitgevoerd, namelijk: • • • • • • • • • • • • •

Kan het regeneraat worden ingezet voor het schoonmaken van de vaste tanks en tapbakken? Wat is de maximale vervuilingsgraad van de verdunning die kan worden geregenereerd? Kan het vloeibare verfafval ook worden geregenereerd? Hoeveel schoon oplosmiddel moet worden toegevoegd om een acceptabele verdunning te krijgen waarmee de tanks kunnen worden gereinigd? Wat zijn de gevolgen als vuile verdunning na regeneratie in producten wordt toegepast? Wat zijn de gevolgen als vuil verdunning na regeneratie voor het reinigen wordt gebruikt? Waar wordt de regeneratie/centrifuge installatie geplaatst? Waar wordt het regeneraat opgeslagen? Wat zijn de gevolgen, positief en negatief, ten aanzien van Arbo & milieu als on-site wordt geregeneerd? Welke investering is noodzakelijk en wat is de terugverdientijd? Is het mogelijk en rendabel om ook verdunning voor andere site’s te verwerken en wat zijn de gevolgen qua milieuwetgeving hiervan? Hoe vaak kan worden geregenereerd? Welke reststroom komt vrij bij het regenereren?

Begin februari zal een bespreking plaatsvinden met het AkzoNobel Eco Efficiency Improvement team om te bepalen welke optie het beste zijn voor de hoeveelheden vuile verdunning die vrijkomen. 3.1.3 Aanpassen van de wijze van schoonmaken Door de wijze van schoonmaken van de tapbakken aan te passen kan op het gebruik van verdunning worden bespaard. Door bijvoorbeeld het toepassen van een kwast en een schoonmaakinstallatie in plaats van de slangen die rechtstreeks op de tankterp zijn aangesloten, wordt per schoonmaakbeurt circa 50 liter/kg bespaard. 3.1.4 Grondstoffen in bulk inkopen Door grondstoffen in grotere verpakkingen in te kopen, zoals big bags en IBC’s, zal de hoeveelheid afval die vrijkomt bij het gebruik van grondstoffen afnemen. Daarnaast kunnen de verpakkingen worden hergebruikt. Door de komst van ILD zal circa kg minder papierafval vrijkomen. Al hoewel nu geen kosten in rekening worden gebracht voor de afvoer van de papieren grondstofzakken, scheelt het inkopen in bulk zeker in de handelingskosten. De besparing dient nader te worden bepaald.

12

3.1.5 Evalueren afvalstromen Door het evalueren van de afvalstromen wordt inzicht gecreëerd in de daadwerkelijk aanwezige afvalstromen. De inzamelstructuur moet aan de hand van bovenstaande bevindingen worden aangepast. In alle gebouwen komen de onderstaande afvalstromen vrij: • • •

Huishoudelijk afval Papier Printercartridges / inktpatronen

Bij de technische dienst komen naast de bovenstaande (standaard) afvalstromen ook nog de volgende afvalstromen vrij; • •

Gasontladingslampen; Afgewerkte olie

Wanneer deze afvalstromen vrijkomen, worden deze separaat aangeboden bij de afvalverwerker. Er zijn geen besparingsopties voor deze stromen beschikbaar. In de ATP komen de meeste afvalstromen vrij, qua aantal, gewicht en kosten. In de ATP komen de volgende afvalstromen vrij: • • • • • • • • • •

Spoelwater afkomstig van het schoonmaken van tanks; Loogwater uit de loogwasinstallatie; Spoelwater uit de schrobmachine; Metalen blikken; Kunststof emmers en blikken; Papieren zakken verontreinigd met titaan; Plastic; Kartonnen dozen afkomstig van de dekselleverancier; Huishoudelijk afval (onder andere sticker afval); Verfhulpmiddelen afval.

Vloeibaar afval (waterstromen) De drie vloeibare afvalstromen worden samen als “spoelwater met loog tankwasserij” afgevoerd. Indien het een kostenvoordeel op zou leveren, valt te overwegen om de stromen te scheiden. Nader onderzoek moet uitwijzen wat de vrijkomende hoeveelheden per stroom zijn en of het rendabel is om de stromen apart aan te bieden. Metalen blikken De metalen blikken worden onbehandeld in de container gelegd zonder dat de blikken worden geperst. Als de lakresten in het blik niet zijn uitgehard dan wordt de stroom als gevaarlijk afval behandeld. Indien de verfresten zijn uitgehard kunnen de blikken als huishoudelijk afval worden afgevoerd. Verder worden de blikken niet geperst waardoor de inzamelcontainer snel vol is. Nader onderzoek moet uitwijzen of het mogelijk om de blikken te persen en waar dit kan worden uitgevoerd. 13

Kartonnen dozen De leverancier Impress levert deksels aan voor de verfblikken. Deze deksels worden netjes in kartonnen dozen verpakt. De deksels worden per laag gescheiden door middel van een tussenvel. Dit tussenvel wordt aan Impress geretourneerd, de dozen niet. In het kader van sustainability zal onderzocht moeten worden of de dozen ook naar Impress retour kunnen worden gestuurd. Huishoudelijk afval & verfhulpmiddelen afval In de ATP komt veel huishoudelijk afval vrij dat in de bak voor verfhulpmiddelen afval (74.931 kg; € 27.724,--) wordt gegooid. De oorzaak hiervan is het ontbreken van een bak / container voor huishoudelijk afval. Het vermoeden bestaat dat circa 90% van het afval in de verfhulpmiddelen afvalcontainer feitelijk huishoudelijk afval is. Door deze stroom te scheiden kan enorm op de kosten worden bespaard aangezien voor huishoudelijk afval een vaste prijs is afgesproken en voor verfhulpmiddelen afval niet. Daarnaast zijn de kosten voor het afvoeren van gevaarlijk afval vaak hoger dan de afvoer van bedrijfsafval. Nader onderzoek moet uitwijzen wat de samenstelling van het de verfhulpmiddelen afvalcontainer is.

4

Grondstoffen besparing

4.1 Restblikken In de praktijk komt het voor dat aan het einde van het vullen van een batch één of meerdere blikken gereed product overblijven en die niet als gereed product naar de klant worden gestuurd. Deze blikken komen in onze ‘verfwinkel’ terecht. Als de verfwinkel te vol is worden de blikken als afval afgevoerd. Dit gehele proces moet worden geëvalueerd, om te bepalen of dit the best practice is of dat er alternatieve mogelijkheden bestaan. Deze stroom wordt afgevoerd als verfafval vloeibaar. In 2010 waren de kosten voor deze afvalstroom (64.491 kg; € 26.311,--).

4.2 Dubbelzijdig printen Ook de kleine besparingsmogelijkheden leveren een besparing op. Door de printer standaard dubbelzijdig te laten printen kan op het papiergebruik worden bespaard. In 2010 zijn 700.000 vellen papier ingekocht. Verder is in 2010 circa 10.000 kg papier afgevoerd (excl grondstofzakken). Aangezien niet alle printtaken dubbelzijdig kunnen worden uitgevoerd zal de besparing minder dan 50% bedragen. Een besparing tussen de 20 en 40% op het verbruik en de reductie van papierafval ligt meer voor de hand. Voor Groot-Ammers betekent dit een besparing van circa 140.000 tot 280.000 vellen papier en 2.000 tot 4.000 kg papierafval.

14

5

Actiepunten & planning

Optie 3.1.1 3.1.2

3.1.3

Omschrijving Terugdringen afvalkosten o.a. spoelwater Terugdringen kosten vuile verdunning

3.1.4 3.1.5

Aanpassen wijze van schoonmaken Grondstoffen in bulk Evaluatie afvalstromen

4.1

Restblikken

4.2

Dubbelzijdig printen

Actie Nieuw afvalcontract

Planning Q1, begin Q2

Nieuw afvalcontract / regeneren. Apart project opstarten Is reeds in gang gezet

??

Is reeds in gang gezet Onderzoek inzamelstructuur Overleg met Site manager Overleg met Site manager

Q1 volledig doorgevoerd Februari, voor afsluiten nieuw contract Gereed

Q1 afgerond

Februari

15

6

Besparing

Door het reduceren van vrijkomend afval en het terugdringen van de afvalkosten zal een besparing worden gerealiseerd. Daarnaast worden door het nemen van maatregelen kosten uitgespaard, aangezien bij een gelijkblijvende situatie in 2011 de kosten voor het afvoeren van afval nog hoger zouden uitvallen. De omvang van de besparing (wanneer alle opties volledig zijn doorgevoerd!) pessimistisch en optimistisch wordt in de onderstaande tabel weergegeven Optie 3.1.1 3.1.2 3.1.3 3.1.4

3.1.5 4.1 4.2

Omschrijving Terugdringen afvalkosten o.a. spoelwater Terugdringen kosten vuile verdunning Aanpassen wijze van schoonmaken Grondstoffen in bulk

Evaluatie afvalstromen (actiepunten) Restblikken Dubbelzijdig printen

Totaal

Besparing pessimitisch [€] 27.441 (0,30 euro per liter

Besparing optimistisch [€] 40.415 (0,17 euro per liter)

13.800

27.599

Besparing hierboven reeds benoemd 0 (op dit moment betalen we niet voor de afvoer van papierzakken 13.862

Besparing hierboven reeds benoemd 0 (op dit moment betalen we niet voor de afvoer van papierzakken 25.000

13.155 0 (op dit moment wordt een vast prijs betaald voor het papierafval 68.258

25.000 0 (op dit moment wordt een vast prijs betaald voor het papierafval 118.014

De totale besparing ten opzichte van 2010 zal wanneer alle opties zijn doorgevoerd, bij gelijkblijvende prijzen tussen de 68.250 en 118.000 euro liggen.

16

Bijlage1 Overzicht gevaarlijk afval

Gevaarlijk afval 2010 Vuile verdunning Spoelwater met loog tankenwasserij Verfhulpmiddelen Verfafval vloeibaar Lege verfblikken staal Verfafval vast Lege verfemballage kunststof Slurry van verf op waterbasis Vuil gekleurd water Pigmentpoeder Afgewerkte olie Batterijen Gasontladingslampen Lege vaten en cubitainers Watergedragen muurverf Totaal

kg 146.537 99.787 74.931 64.491 17.399 17.799 16.668 4.214 3876 3.042 0 0 0 0 0 540.738

Gevaarlijk afval 2010 Spoelwater met loog tankenwasserij Verfhulpmiddelen Vuile verdunning Verfafval vloeibaar Verfafval vast Lege verfblikken staal Lege verfemballage kunststof Pigmentpoeder Slurry van verf op waterbasis Vuil gekleurd water Gasontladingslampen Lege vaten en cubitainers Afgewerkte olie Watergedragen muurverf Batterijen Totaal

kosten [€] 57.378 27.724 27.599 26.311 10.359 6.385 6.117 2.087 1.854 1.705 0 0 0 0 0 192.918

Bijlage 2 Overzicht papier- en bedrijfsafval maand Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November December Totaal

[kg] 2.200 1.950 6.430 1.880 2.260 2.240 2.130 1.950 1.760 1.900 2.320 4.690 31.710

[€]

1.209 1.209 1.209 1.209 1.209 1.209 1.209 1.209 1.209 1.209 1.209 1.209 14.508

[€/kg] 0,55 0,62 0,19 0,64 0,53 0,54 0,57 0,62 0,69 0,64 0,52 0,26

17

18