2011

Toerisme in Amsterdam en regio 2010/2011 Gasten en overnachtingen 2010 en hotels medio 2011

Project 10216 In opdracht van Economische Zaken Amsterdam

drs. T. Fedorova R. Meijer

Oudezijdsvoorburgwal 300

Postbus 658

1012 GL Amsterdam

1000 AR Amsterdam

Telefoon 020 2510433

Fax 020 527 9595

[email protected]

www.os.amsterdam.nl

Amsterdam, oktober 2011

Gemeente Amsterdam Dienst Onderzoek en Statistiek Toerisme in Amsterdam

2


Inhoud Samenvatting

5

Inleiding

9

1 Hoteldatabase 2011 1.1 Hotelcapaciteit in Amsterdam toegenomen in 2010-2011 1.2 Balans 2007-2011: meer luxe en grote hotels 1.3 Stadsdelen Amsterdam onder de loep 1.4 Hotelcapaciteit in de Metropoolregio Amsterdam 1.5 Campings

11 11 12 15 18 20

2 Uitkomsten enquête gastenaccommodaties 2.1 Responsverantwoording 2.2 Betere kamerbezetting in 2010 2.3 Kamerprijzen stijgen in 2010 2.4 Ontwikkeling aantal hotelgasten: perceptie hoteliers 2.5 Boekingen in Amsterdam via reserveringssysteem, in regio via internet

21 21 22 23 24 25

3 Toerisme in 2010 en eerste helft 2011 3.1 Voorzichtig herstel toerisme in Amsterdam 3.2 Amsterdam loopt voor op landelijke en Europese trend in 2010 3.3 Groei toerisme in 2010 komt door Nederlanders, maar zwakt af in 2011 3.4 Meer dan één miljoen overnachtingen in augustus 2010 3.5 Stijging kamerprijzen op alle hotelsegmenten 3.6 Lichte groei aantal banen in toeristische sector 3.7 Zakelijke en congresmarkten in de lift 3.8 Toename bezoek aan musea en attracties 3.9 Forse groei toerisme in Metropoolregio

27 27 27 28 30 31 32 33 34 35

4 Bijlage 1

37

5 Bijlage 2

41

3


4


Samenvatting

Capaciteit hotels en campings Capaciteit in Amsterdam blijft toenemen Op 1 juli 2011 telde Amsterdam 375 hotels met in totaal 22.169 kamers en 48.365 bedden. Dit is een toename van 1% sinds juli 2010. Balans 2010-2011: twee nieuwe grote hotels bij Tussen 1 juli 2010 en 1 juli 2011 zijn er twee nieuwe grootschalige hotels bijgekomen: een 4-sterrenhotel in het stadsdeel Centrum en een 3-sterrenhotel in het stadsdeel West. Door de sterwijziging telt Amsterdam in 2011 niet langer 11, maar weer 12 5-sterrenhotels. Hierdoor is de kamer- en beddencapaciteit van het 5-sterrensegment fors toegenomen. Op het 3-sterrensegment is een capaciteitsafname te zien. Deze is aan de administratieve correctie toe te schrijven. Balans 2007-2011: meer grote luxe hotels in Zuid en Nieuw West In Amsterdam groeit de capaciteit van 4-sterrenhotels het meest: bijna de helft van de totale capaciteitstoename in de periode 2007-2011 komt voor rekening van dit segment. Daarnaast neemt ook de capaciteit van de sterloze en 5-sterrenhotels toe. De capaciteit van hotels met één of twee sterren neemt af en met drie sterren blijft stabiel. De groei van hotelcapaciteit valt vooral op in Zuid en Nieuw-West. Daar komen nieuwe grootschalige hotels bij, zoals NH Musica, CitizenM, Fashion Hotel en Blue Square Hotel. Ook is de capaciteit van het stadsdeel Centrum toegenomen voornamelijk door de komst van het nieuwe Mint Hotel met meer dan 1.000 bedden. Dankzij de komst van nieuwe grote hotels in Amsterdam zet de schaalvergroting door. De gemiddelde capaciteit is toegenomen van 119 bedden per hotel in 2007 tot 129 bedden in 2011. Bijna 570 hotels in de Metropoolregio Amsterdam Op 1 juli 2011 telt de Metropoolregio Amsterdam in totaal 569 hotels, waarvan 375 (66%) in Amsterdam en de overige 194 in de regio. In 2010 werd Metropoolregio Amsterdam uitgebreid met de gemeente Lelystad. In de regio zijn hotels vooral in Haarlemmermeer rond de luchthaven Schiphol, in het stadscentrum van Haarlem en de badplaats Zandvoort geconcentreerd. Hotelcapaciteit Metropoolregio Amsterdam, op 1 juli 2011 hotels

kamers

bedden

Amsterdam

375

22.169

48.365

regio

194

9.946

20.698

Metropool totaal

569

32.115

69.063 bron: O+S

5


Campings Amsterdam telt formeel gezien vier campings. De vijfde camping ligt in het Amsterdamse Bos in Amstelveen, maar wordt vaak ook tot de Amsterdamse campings gerekend. De capaciteit van de campings loopt uiteen van 1.200 tot 2.000 gasten per nacht.

Hotelenquête: bezetting, kamerprijzen Toename kamerbezetting Dankzij de forse toeristische groei in de periode 2009-2010 is ook de bezettingsgraad van de Amsterdamse hotels toegenomen. In 2010 was de kamerbezetting in Amsterdam gemiddeld 72%, drie procentpunten hoger dan in 2009. De meeste Amsterdamse hotels zijn op jaarbasis tussen de 50% en 80% bezet. Hotels in de regio zijn gemiddeld minder bezet (56%) dan in Amsterdam. Hogere kamerprijzen in Amsterdam Hogere kamerbezetting in 2010 heeft de Amsterdamse hoteliers ruimte gegeven om de prijzen te verhogen. Een gemiddelde 2-persoonskamer in Amsterdam kostte in 2010 € 104, een toename van ruim 10% vergeleken met het prijsniveau in 2009. In de regio liggen de hotelprijzen iets lager dan in Amsterdam. Meer gasten in hotels dankzij aantrekkende economie in 2010 Uit de hotelenquête onder 194 Amsterdamse en 77 regionale hoteliers blijkt dat de meeste van hen in 2010 meer gasten hebben gehad dan in 2009: in Amsterdam iets meer (68%) dan in de regio (59%). De meeste respondenten schrijven deze toename aan de aantrekkende economie toe. Een kleine 13% van de Amsterdamse hoteliers en 22% van de hoteliers in de regio kampte met een daling van de het aantal gasten. Ze wijten deze aan de nasleep van de economische crisis. Een derde boekingen in Amsterdam via reserveringssysteem In Amsterdam komen steeds meer reserveringen via een reserveringssysteem (36% in 2010). In de regio is dit boekingskanaal minder vaak in gebruik (20%) en is er relatief vaak telefonisch gereserveerd (29%). Ook internetboekingen zijn in de regio populairder (34%) dan in Amsterdam (26%).

Toerisme: gasten, overnachtingen, recreatief en zakelijk bezoek Record groei overnachtingen in 2010 In 2010 groeide het toerisme in Amsterdam in een opmerkelijk hoog tempo: 14% ten opzichte van 2009. Er is een nieuw recordaantal overnachtingen bereikt van bijna 10 miljoen, 1,2 miljoen meer dan in 2009. De Amsterdamse toeristische sector dankt deze groei aan een aantal factoren: de aantrekkende wereldeconomie, het maritieme evenement SAIL en de toename van hotelcapaciteit.

6


Hotelgasten en overnachtingen in Amsterdamse hotels, 2010-2011 groei gasten t.o.v. gasten overnachtingen zelfde periode vorig jaar (%) 1 kw 2010 1.087.886 1.934.601 16

groei overnachtingen t.o.v. zelfde periode vorig jaar (%) 13

2 kw 2010

1.396.803

2.561.244

12

11

3 kw 2010

1.517.692

2.912.129

16

15

4 kw 2010

1.280.765

2.316.668

13

14

totaal 2010

5.283.146

9.724.643

14

14

1 kw 2011*

1.092.000

1.908.200

0,4

-1

2 kw 2011*

1.479.800

2.666.800

6

4

*) voorlopige cijfers

bron: CBS

Groeivoorsprong Amsterdam op landelijke trend dankzij binnenlandse toeristen Ook in heel Nederland is het aantal overnachtingen toegenomen in de periode 2009-2010 (+7%), maar de cijfers liggen nog onder het recordniveau van 2007. Van alle hotelovernachtingen in Nederland in 2010 vond 29% in de hoofdstad plaats. De groeivoorsprong in Amsterdam op de landelijke trend is te danken aan de toename van het binnenlandse toerisme (+18%). Meer Europeanen en Amerikanen in 2010 De toename van hotelovernachtingen in Amsterdam is naast Nederlanders ook aan Britten, Italianen, Spanjaarden en gasten uit de Verenigde Staten toe te schrijven. Maar in relatieve zin valt vooral de groei van kleinere toeristisch minder bekende markten op: Afrika en Oceanië (samen +33%) en de delen van Amerika anders dan de Verenigde Staten (+28%). Toeristische groei vertraagt in 2011 In de eerste zes maanden van 2011 groeide het aantal hotelovernachtingen in Amsterdam met circa 2%. De groei werd afgezwakt door kortere verblijfsduur in hotels. Ook daalde het binnenlandse toerisme en het toerisme uit Europese landen, zoals GrootBrittannië, Spanje, Frankrijk en Italië. Zakelijke en congresmarkten in de lift De Amsterdamse zakelijke markt trekt in 2010 weer aan (+12%) na de afname in 2008 en 2009. Maar het herstel van deze markt loopt wat achter bij de toename van het recreatieve toerisme. Het aandeel zakelijke overnachtingen in het totaal aantal overnachtingen is gedaald van 40% in 2008 naar 36% in 2009 en naar 35% in 2010. Het aantal zakelijke bijeenkomsten neemt in Amsterdam wel toe. Het aantal grootschalige (300 deelnemers of meer) internationale congressen in Amsterdam is toegenomen van 126 in 2009 naar 131 in 2010. Het aantal kleinere congressen (minimaal 50 deelnemers) is gestegen van 98 naar 104. Bezoek aan musea en attractie Hoewel de meeste Amsterdamse musea en attracties in 2010 een bezoekersgroei registreren, is het niveau van het recordjaar 2007 nog niet overal hersteld. De deelname aan rondvaarten nam min of meer proportioneel toe (+9) met het groeiende toerisme. Maar Holland Casino Amsterdam (-7%) en Artis (-6%) zijn juist minder populair geworden.

7


Metropoolregio 2010: ruim 13 mln. hotelovernachtingen Bijna 40% van alle hotelovernachtingen in Nederland vindt plaats in de Metropoolregio Amsterdam. Naast de 9,7 miljoen hotelovernachtingen die in 2010 in Amsterdam plaatsvonden, vonden nog 3,4 miljoen overnachtingen plaats in de regio. Zowel in Amsterdam (+14%), als in de regiogemeenten (+16%) groeide het aantal hotelovernachtingen in de periode 2009-2010 sneller dan landelijk (+7%).

Werkgelegenheid in toeristische sector Beperkte banengroei in toeristische sector Op 1 januari 2011 telde de Amsterdamse toeristische sector in totaal 50.100 banen, 2% meer dan een jaar eerder. Het aantal grote banen is met 1% toegenomen en het aantal kleine banen is met 4% gegroeid. Zowel het aantal grote als kleine banen in de toeristische sector groeit minder snel dan in de andere sectoren in Amsterdam. De banengroei is te zien bij cafés, restaurants, fastfood in Amsterdam (+3%), terwijl bij reisorganisaties het aantal banen afneemt (-4%).

8


Inleiding

O+S levert in opdracht van Economische Zaken Amsterdam jaarlijks statistische informatie over hotels en toerisme in Amsterdam. Er wordt ingegaan op het aantal accommodaties, kamers en bedden, de spreiding van accommodaties over de stad en kamerprijzen. Verder levert O+ S statistische informatie over het aantal hotelgasten en overnachtingen. Sinds 2010 doen ook accommodaties in de andere gemeenten van de Metropoolregio Amsterdam mee aan dit onderzoek. In dit rapport zijn gegevens opgenomen uit verschillende bronnen. Gegevens over gastenaccommodaties komen uit de hoteldatabase van O+S en de hotelenquête van O+S. Cijfers over het aantal gasten en overnachtingen zijn oorspronkelijk van het CBS en worden door O+S bewerkt. Hieronder worden statistieken uit verschillende bronnen nader toegelicht. De hoteldatabase is een databestand van Amsterdamse accommodaties dat wordt bijgehouden aan de hand van de gegevens van het Bedrijfschap Horeca, de respons op de hotelenquête O+S (zie alinea hieronder en hoofdstuk 2), internet en diverse externe bronnen. Sinds 2010 worden naast Amsterdamse hotels ook andere hotels in de Metropoolregio Amsterdam opgenomen in de hoteldatabase. De gegevens zijn per 1 juli 2011 bevroren. Deze rapportage gaat dus in op de meest recente cijfers van gastenaccommodaties in Amsterdam en de regio: de stand van zaken wat betreft het aantal hotels, kamers en bedden medio 2011. Om de hoteldatabase te actualiseren, houdt O+S een jaarlijkse enquête onder de gastenaccommodaties. Het veldwerk vindt plaats in het tweede kwartaal van het jaar. De enquête bevat naast de vragen over de actuele capaciteit van hotels, ook vragen over hun kamerbezetting, kamerprijzen en reserveringskanalen (zie bijlage 2). De respons in Amsterdam bedraagt 52% in de gemeenten buiten Amsterdam tezamen 40%. De uitkomsten van de hotelenquête hebben deels betrekking op 2011 (aantal kamers en bedden) en deels op de situatie in 2010 (kamerprijzen en kamerbezetting). De hier gepresenteerde statistieken over het aantal gasten en overnachtingen zijn gedetailleerder dan de cijfers die het CBS zelf publiceert. Daardoor kunnen meer trends opgespoord worden in de ontwikkeling van het toerisme in Amsterdam. Dit rapport is als volgt opgebouwd: in het eerste hoofdstuk worden de volgende gegevens behandeld: het aantal hotels, kamers en bedden in Amsterdam en de Metropoolregio. Dit zijn de standcijfers uit de hoteldatabase. In het tweede hoofdstuk komen de resultaten van de enquête aan de orde, waaronder de hotelprijzen en kamerbezetting in 2010. Het derde hoofdstuk bevat gegevens over het aantal gasten en overnachtingen die overigens ook al zijn gepubliceerd in oktober 2011 in de vorm van een fact sheet.

9


10


1 Hoteldatabase 2011

In dit hoofdstuk staan de belangrijkste statistische gegevens van de hotels centraal: hoeveel hotels, kamers en bedden zijn er in Amsterdam, hoeveel sterren hebben ze en waar zijn ze gevestigd in de stad. Deze statistieken betreffen de stand van zaken medio 2011, maar worden ook vergeleken met de cijfers van vorige jaren. De bron van deze gegevens is de hoteldatabase van O+S. Sinds 2010 worden ook accommodaties in de andere gemeenten van de Metropoolregio Amsterdam voor dit onderzoek benaderd. De hoteldatabase bevat verschillende klassen en typen accommodaties in Amsterdam en de Metropoolregio. Naast hotels worden ook bij hotels behorende appartementen en bed & breakfastvoorzieningen met meer dan vier bedden meegeteld. Bedrijven die eigen appartementen verhuren maar geen hotel runnen, vallen buiten het bestek van dit 1 onderzoek. Ook worden verschillende soorten tehuizen in deze rapportage niet 2 opgenomen. Gegevens over campings worden apart gerapporteerd in paragraaf 1.5.

1.1 Hotelcapaciteit in Amsterdam toegenomen in 2010-2011 Op 1 juli 2011 telde Amsterdam 375 hotels met een totale capaciteit van 22.169 kamers en 48.365 bedden (zie tabel 1.1). Sinds 1 juli 2010 zijn er per saldo vijf hotels (+1%), 421 kamers (+2%) en 673 bedden (+1%) bijgekomen. Tabel 1.1 Hotels, kamers en bedden naar sterklasse volgens Benelux Hotel Classificatie, Amsterdam 1 juli 2010 en 1 juli 2011 2010

2011

toename/afname

hotels

kamers

bedden

hotels

kamers

bedden

geen ster

81

2.008

6.710

85

2.065

6.763

4

57

53

1 ster

59

1.017

2.214

55

899

1.972

-4

-118

-242

2 sterren

77

1.733

3.916

74

1.684

3.774

-3

-49

-142

3 sterren

93

6.708

13.809

97

6.542

13.411

4

-166

-398

4 sterren

49

7.708

15.704

52

7.996

16.298

3

288

594

5 sterren totaal

hotels

kamers

bedden

11

2.574

5.339

12

2.983

6.147

1

409

808

370

21.748

47.692

375

22.169

48.365

5

421

673 bron: O+S

Dit saldo kwam tot stand doordat er achttien nieuwe accommodaties in de hoteldatabase zijn opgenomen en dertien bestaande accommodaties uit de hoteldatabase zijn verwijderd (zie paragraaf 1.2). Er is in feite nogal veel dynamiek te zien op de hotelmarkt sinds medio 2010.

1 2

Ze zijn wel in de hoteldatabase opgenomen. Idem.

11


Twee nieuwe grote hotels bij De capaciteitstoename in de periode 2010-2011 is voornamelijk te danken aan het nieuwe grootschalige 4-sterren Mint Hotel (553 kamers) in het stadsdeel Centrum. In het stadsdeel West is er ook een, weliswaar kleiner, maar toch relatief groot hotel bijgekomen: het 3-sterren Conscious Hotel met 81 kamers. Meer 5-sterren hotels in 2011 dankzij sterwijziging Door de sterwijziging van het Renaissance Amsterdam Hotel van vier naar vijf sterren telt Amsterdam in 2011 niet langer 11, maar weer 12 5-sterrenhotels. Door deze sterwijziging is de kamer- en beddencapaciteit in het 5-sterrensegment fors toegenomen. Minder capaciteit 3-sterrensegment door administratieve correctie De afname van de kamer- en beddencapaciteit van het 3-sterren segment (-3%) is van administratieve aard: in 2010 werd zowel het oude als het nieuwe gebouw van het 3sterren hotel Casa 400 opgenomen in de hoteldatabase van O+S. Maar vanaf de zomer 2010 verhuurt het oude gebouw van Casa 400 aan de James Wattstraat geen kamers 3 meer aan toeristen. Daarom is het uit het hotelbestand van O+S verwijderd. Het nieuwe gebouw van Casa 400 aan de Eerste Ringdijkstraat verhuurt sinds april 2010 kamers zowel aan studenten als aan toeristen.

1.2 Balans 2007-2011: meer luxe en grote hotels De balans van alle hotelmutaties in de periode 2007-2011 is in figuur 1.2 – 1.5 te zien. De belangrijkste ontwikkelingen in deze periode zijn: de toename van het aandeel luxe accommodaties, schaalvergroting accommodaties, snelle capaciteitstoename in Zuid en Nieuw-West Hotels met vier sterren in de lift De capaciteit van 4-sterrenaccommodaties is sinds 2007 het meest toegenomen. Bijna de helft van de totale capaciteitstoename in de periode 2007-2011 komt voor rekening van de 4-sterrenhotels. In totaal zijn er per saldo 2.769 kamers en 6.622 bedden bijgekomen in Amsterdam, waarvan 1.343 kamers en 3.154 bedden in het 4-sterren segment. Daarnaast is ook de capaciteit van de sterloze en 5-sterrenhotels toegenomen. De groei van deze segmenten is zowel aan sterwijzigingen te danken als aan uitbreiding van bestaande hotels en aan de start van nieuwe hotels. Voorbeelden van nieuwe grote viersterrenhotels die er sinds 2007 in Amsterdam zijn bijgekomen, zijn: Fashion Hotel Amsterdam, NH Musica, Eden Parc Hotel en Mint Hotel. Eén voorbeeld van een relatief 4 grote nieuwe accommodatie in het sterloze segment is de Stayokay Zeeburg. De toename binnen het 5-sterrensegment komt door de sterwijziging bij het Renaissance Amsterdam Hotel van vier naar vijf sterren.

3

Tot de zomer van 2010 werd Casa 400 van juni tot en met september opengesteld voor toeristen en de rest van het jaar voor studenten. 4 Van enkele nieuwe hotels is de sterklasse nog niet bekend; tot de bepaling van het aantal sterren worden zij beschouwd als sterloos.

12


Figuur 1.2 Hotelbedden naar sterklasse, Amsterdam

geen ster 18.000

12.000 5 sterren

1 ster 6.000

2007 0

2010 2011

4 sterren

2 sterren

3 sterren bron: O+S

De capaciteit van hotels met één of twee sterren neemt in de periode 2007-2011 af. De capaciteit van het 3-sterrensegment is relatief weinig toegenomen. Vergeleken met 2007 is de verhouding tussen luxe-, 3-sterren- en budgetaccommodaties verschoven richting luxesegment: was in 2007 42% van alle bedden in het luxe segment, in 2011 is dit 46%. Toename grote en middengrote accommodaties De gemiddelde capaciteit van een Amsterdams hotel is in de periode 2007-2011 toegenomen van 55 kamers en 119 bedden naar 59 kamers en 129 bedden. De schaalvergroting van hotels zet door dankzij de komst van nieuwe grote (meer dan 100 bedden) en middelgrote (25-100 bedden) hotels (zie figuur 1.3a en tabel 1.3b). Het aantal hotels met minder dan 25 bedden neemt juist af.

13


Figuur 1.3a Hotels naar grootte, Amsterdam

minder dan 10 bedden 120 100 80 60 meer dan 100 bedden

40

10-25 bedden

20 0

2007 2010 2011

51-100 bedden

26-50 bedden

bron: O+S Figuur 1.3b Hotels naar grootte, Amsterdam 2007 minder dan 10 kamers

2011 toename (abs.) toename (%)

60

58

-2

202

219

17

8

meer dan 50 kamers

89

98

9

10

minder dan 25 bedden

84

73

-11

-13

25-100 bedden

164

183

19

12

meer dan 100 bedden

103

119

16

16

totaal hotels

351

375

24

7

10-50 kamers

-3

bron: O+S

Hoog groeitempo in Zuid en Nieuw-West Het hoge groeitempo van de capaciteit in Zuid en Nieuw-West is opvallend (zie figuur 1.4). In Zuid zijn 884 kamers (+22%) en 2.148 bedden (+26%) bijgekomen in de periode 2007-2011. Dit is onder andere te danken aan de nieuwe grootschalige hotels NH Musica en CitizenM en aan de middengrote hotels, als Acca International en Concert Hotel. Nieuwe hotels in Zuid kiezen hun vestigingsplaats vaak dichtbij het Vondelpark en het Museumplein maar ook in de buurt van de Zuidas en verder in Buitenveldert. In Nieuw-West is de hotelcapaciteit in de afgelopen vier jaar met de helft toegenomen (466 kamers en 1.051 bedden) met name dankzij de komst van twee nieuwe grootschalige hotels: Fashion Hotel in Slotervaart en Blue Square Hotel in GeuzenveldSlotermeer.

14


Figuur 1.4 Hotelbedden naar stadsdeel, Amsterdam Centrum 25.000 20.000 Zuidoost

West

15.000

2007 10.000

2010 5.000

2011 0 Noord

Nieuw-West

Oost

Zuid

bron: O+S

Traditioneel zijn de meeste Amsterdamse hotels in het stadscentrum geconcentreerd. Ook in de periode 2007-2011 is de hotelcapaciteit hier toegenomen ( 714 kamers en 1.458 bedden). Relatief gezien is dit een groei van 6% die voornamelijk voor rekening komt van het nieuwe Mint Hotel (553 kamers en 1.106 bedden). Het aandeel van de hotelcapaciteit van het stadscentrum in het totaal is afgenomen: van 55% in 2007 tot 51% in 2011.

1.3 Stadsdelen Amsterdam onder de loep Hotels in Amsterdam zijn gespreid over alle stadsdelen, maar bijna tweederde van de hotels (oftewel de helft van alle kamers en bedden) is gevestigd in het stadsdeel Centrum (zie tabellen 1.5 - 1.7). Andere stadsdelen met relatief veel hotels zijn Zuid (21%) en West (8%). Tabellen met de hotelverdeling over de 15 stadsdelen zijn in bijlage 1 opgenomen (tabel 4.1-4.3). Tabel 1.5 Hotels naar stadsdeel en sterklasse, 1 juli 2011 (procenten)

Centrum Westpoort West Nieuw-West

0-1 ster

2 sterren

3 sterren

4 sterren

5 sterren

totaal

%

108 .

52 .

47

23 .

8 .

238

63

1

1

0

4

4

16

5

1

30

8

2

.

3

4

.

9

2

Zuid

19

24

14

21

5

2

4

3 .

78

Oost

18 .

11

3

2

.

6

2

.

2

1

12

375

Noord Zuidoost Amsterdam totaal

2 .

.

2

.

2

140

74

97

52

100 bron: O+S

15


Hoe groot is de hotelcapaciteit van de stadsdelen? Om deze vraag te beantwoorden kunnen er twee criteria als uitgangspunt gebruikt worden: het aantal kamers en het aantal 5 bedden (zie tabel 1.10 en 1.11). Tabel 1.6 Kamers naar stadsdeel en sterklasse volgens NHC, 1 juli 2011

Centrum Westpoort

0-1 ster

2 sterren

3 sterren

4 sterren

5 sterren

totaal

%

1.847

1.130

3.040

3.210

1.895

11.122

50

.

.

180

.

.

180

1

225

63

701

583

392

1.964

9

87

.

472

843

.

1.402

6

Zuid

561

491

1.046

2.036

696

4.830

22

Oost

233

.

599

1.017

.

1.849

8

Noord

11

.

238

307

.

556

3

West Nieuw-West

Zuidoost Amsterdam totaal

.

.

266

.

.

266

1

2.964

1.684

6.542

7.996

2.983

22.169

100 bron: O+S

Tabel 1.7 Bedden naar stadsdeel en sterklasse volgens NHC, 1 juli 2011


0-1 ster

2 sterren

3 sterren

4 sterren

5 sterren

totaal

%

5.588

2.465

6.256

6.373

3.757

24.439

51

.

.

380

.

.

380

1

784

124

1.428

1.228

998

4.562

9

1.021

1.733

.

2.998

6

Zuid

1.338

1.185

2.116

4.284

1.392

10.315

21

Oost

761

.

1.181

2.064

.

4.006

8

Noord

20

.

485

616

.

1.121

2

.

.

544

.

.

544

1

8.735

3.774

13.411

16.298

6.147

48.365

100

Zuidoost Amsterdam totaal

244

bron: O+S

Capaciteitsgroei in Centrum door nieuw hotel De grootste toename in de periode 2010-2011 is in het stadsdeel Centrum te zien, waar in 2011 een nieuw grootschalig hotel is gevestigd (zie ook paragraaf 1.2). De afname van de hotelcapaciteit in Oost is aan administratieve correctie toe te schrijven. Dit komt doordat in 2010 zowel het oude als het nieuwe gebouw van Casa 400 in het bestand van O+S werd opgenomen. In feite verhuurde het oude gebouw van Casa 400 geen kamers meer aan toeristen vanaf de zomer 2010 en werd daarom uit het bestand verwijderd. De ontwikkelingen van de hotelcapaciteit in het afgelopen jaar zijn uit tabel 1.8 af te lezen.

5

16

Het aantal kamers toont aan hoeveel gasten er minimaal in een hotel kunnen overnachten. Daarbij moet rekening gehouden worden met het feit dat een hotel met alleen eenpersoonskamers minder capaciteit heeft dan een hotel met twee- en driepersoonskamers. Sommige budgetaccommodaties verhuren geen kamers, maar bedden. Meerdere personen kunnen in een kamer overnachten. Het aantal bedden laat dus de maximale capaciteit van een hotel zien.


Tabel 1.8 Ontwikkeling hotelcapaciteit in stadsdelen in absolute aantallen, Amsterdam 2010-2011 toename kamers

toename bedden

543

1.002


.

.

100

210

.

-10

Zuid

156

349

Oost

-373

-869

-5

-9

.

.

Noord Zuidoost totaal

422

673 bron: O+S

Inzoomen op hotellocaties Budgethotels zijn met name vertegenwoordigd in het stadsdeel Centrum, op afstand gevolgd door Zuid (Museumkwartier, De Pijp). In het vestigingspatroon van de driesterrenen luxere hotels is er meer spreiding te zien (Centrum, Zuid, West, Nieuw-West, Oost). Relatief veel grote luxe hotels zijn gevestigd in de buurt van het Centraal Station binnen het gebied ‘1012’ en ten zuiden van het centrum (Apollobuurt, Zuidas). Het vestigingspatroon van Amsterdamse hotels is op de kaarten 1.9 en 1.10 te zien. Kaart 1.9 Spreiding van hotels naar sterklasse per postcode in Amsterdam, op 1 juli 2011 Hotels juli 2011 4-5 sterren en meer dan 50 bedden 4-5 sterren en 50 of minder bedden 3 sterren en meer dan 50 bedden 3 sterren en 50 of minder bedden 0-2 sterren en meer dan 50 bedden 0-2 sterren en 50 of minder bedden

Projectgebied Zuidas

bron: O+S

Op kaart 1.10 is ingezoomd op de hotelconcentraties rond het gebied van het Centraal Station, het Rembrandtplein, het Vondelpark en het Museumplein. Hier zijn kleine

17


budgetaccommodaties en wat grotere luxe accommodaties in sterke mate gemengd. Dit staat in contrast met de Apollobuurt waar relatief veel grote luxe hotels zijn gevestigd. Kaart 1.10 Spreiding van hotels naar sterklasse per postcode, op 1 juli 2011 (ingezoomd op concentraties hotels) Hotels juli 2011 4-5 sterren en meer dan 50 bedden 4-5 sterren en 50 of minder bedden 3 sterren en meer dan 50 bedden 3 sterren en 50 of minder bedden 0-2 sterren en meer dan 50 bedden 0-2 sterren en 50 of minder bedden

bron: O+S

1.4 Hotelcapaciteit in de Metropoolregio Amsterdam Op 1 juli 2011 telt de Metropoolregio Amsterdam in totaal 569 hotels, waarvan 375 (66%) in Amsterdam en de overige 194 in de regio (zie tabel 1.11 en tabel 4.4-4.6 in bijlage 1). Tabel 1.11 Hotelcapaciteit Metropoolregio Amsterdam, op 1 juli 2011 hotels

kamers

bedden

Flevoland -

12

459

923

Amstel-Meerlanden

32

5.204

10.544

Gooi en Vechtstreek

19

780

1.582

agglomeratie Haarlem

63

1.615

3.527

IJmond

21

741

1.658

Waterland +

37

791

1.671

Zaanstreek

10

356

793

regio totaal

194

9.946

20.698

Amsterdam

375

22.169

48.365

totaal Metropool

569

32.115

69.063 bron: O+S

18


In 2010 werd Metropoolregio Amsterdam uitgebreid met de gemeente Lelystad, die samen met Almere subregio Flevoland- vormt. De spreiding van hotels in de Metropoolregio Amsterdam naar sterklasse en capaciteit is op kaart 1.12 afgebeeld. In de regio zijn hotels geconcentreerd vooral in Haarlemmermeer rond de luchthaven Schiphol (plaatsen Hoofddorp, Badhoevedorp, Lijnden en Schiphol), in het stadscentrum van Haarlem en de badplaats Zandvoort . Kaart 1.12 Spreiding van hotels naar sterklasse en beddencapaciteit per postcode, op 1 juli 2011 Hotels juli 2011 4-5 sterren en meer dan 50 bedden 4-5 sterren en 50 of minder bedden 3 sterren en meer dan 50 bedden 3 sterren en 50 of minder bedden 0-2 sterren en meer dan 50 bedden 0-2 sterren en 50 of minder bedden

ZEEVANG BEEMSTER

3

D

LELYSTAD

4

W

VELSEN

AN

2

ER L

ZAANSTAD

PU RM

WORMERLAND

AT

1 BEVERWIJK

ER EN D

EDAMVOLENDAM

BLOEMENDAAL AMSTERDAM

ALMERE ME ER

HA AR


Schiphol

6

R EE N SM L OR AA HO T UI

AM ST EL VE EN

7

LE MM ER

ZA ND VO O

RT

HAARLEM

Subregio’s binnen de Metropool (excl. Amsterdam) 1 IJmond 2 Zaanstreek 3 Waterland+ 4 Flevoland 5 Het Gooi en Vechtstreek 6 Amstel-Meerlanden 7 agglomeratie Haarlem

5

HUIZEN

HILVERSUM WIJDEMEREN

bron: O+S

Het gebied Amstel-Meerlanden heeft veruit de grootste hotelcapaciteit in de regio (ruim 50% van alle kamers en bedden). In IJmond hebben Velsen (IJmuiden) en Beverwijk (Wijk aan Zee) de grootste kamer- en beddencapaciteit. In Zaanstreek zijn bijna alle kamers en bedden in Zaanstad (Zaandam) te vinden. De capaciteit van Zaandam is te vergelijken met die van Almere (meer dan 300 hotelkamers). In Waterland+ hebben Monnickendam, Katwoude en Volendam de meeste bedden en kamers. In Gooi en Vechtstreek heeft Hilversum veruit de grootste capaciteit, gevolgd door Bussum en Naarden.

19


1.5 Campings Amsterdam telt formeel gezien vier campings: twee in Amsterdam-Noord, één in Zeeburg en één in Zuidoost. De camping in het Amsterdamse Bos wordt vaak ook tot de Amsterdamse campings gerekend. Deze camping ligt echter officieel in Amstelveen. Naast deze vijf campings telt de Metropoolregio Amsterdam nog zeventien campings, waarvan het grootste deel in agglomeratie Haarlem is te vinden (zie kaart 1.13). Kaart 1.13 Campings in Metropoolregio Amsterdam, medio 2011 Hotels juli 2011 camping

EDAMVOLENDAM

2

1 LE M

3

AR

AMSTERDAM

LELYSTAD

4

Vliegenbos

HA

Badhoeve ALMERE

Zeeburg

7


6

AM ST EL VE EN

Schiphol

Gaasper

Amsterdamse bos

5 HILVERSUM

Subregio’s binnen de Metropool (excl. Amsterdam) 1 IJmond 2 Zaanstreek 3 Waterland+ 4 Flevoland 5 Het Gooi en Vechtstreek 6 Amstel-Meerlanden 7 agglomeratie Haarlem

20

bron: O+S


2 Uitkomsten enquête gastenaccommodaties

In dit hoofdstuk worden de resultaten van de enquête onder gastenaccommodaties besproken. Er wordt ingegaan op de respons op de enquête, de gemiddelde kamerbezetting, de gehanteerde boekingsmethode en de kamerprijzen. Waar mogelijk worden de uitkomsten van de enquête met de uitkomsten van voorgaande edities vergeleken. De respons kan per tabel verschillen. Dit komt doordat niet alle respondenten alle vragen hebben beantwoord. Naast de antwoorden van de Amsterdamse respondenten worden hier voor het eerst ook de antwoorden van de regionale hotels gepresenteerd.

2.1 Responsverantwoording Tabel 2.1 beschrijft de respons op de enquête gastenaccommodaties in 2011. Van de 375 Amsterdamse hotels die voor de enquête zijn benaderd hebben er 194 gereageerd, een respons van 52%. In de regio zijn er 194 hotels benaderd, waarvan 77 de vragenlijst 6 hebben ingevuld (40%). Het veldwerk is uitgevoerd in het tweede kwartaal van 2011. De resultaten van deze enquête hebben betrekking op de situatie in 2010. Tabel 2.1 Respons enquête gastenaccommodaties naar sterklasse, 2011 Amsterdam

regio

ster NHC aantal hotels (abs.) respons (abs.) respons (%) aantal hotels (abs.) respons (abs.) respons (%) 0-1 ster

140

60

43

70

22

31

2 sterren

74

39

53

29

13

45

3 sterren

97

57

59

50

16

32

4 sterren

52

31

60

44

25

57

5 sterren

12

7

58

1

1

100

375

194

52

194

77

totaal

40 bron: O+S

Omdat de respons van sommige stercategorieën relatief laag is (vooral bij budgetaccommodaties) moeten de resultaten per stercategorie met enige voorzichtigheid worden geïnterpreteerd.

6

In 2010 heeft O+S voor het eerst hotels buiten Amsterdam benaderd om mee te werken aan de enquête gastenaccommodaties. Deze regionale hoteldatabase is voornamelijk gebaseerd op de gegevens van Bedrijfschap Horeca en enquête gastenaccommodaties van O+S.

21


2.2 Betere kamerbezetting in 2010 7

Figuur 2.2 en tabel 2.3 gaan in op de kamerbezetting in hotels. Amsterdamse hotels waren in 2010 iets beter bezet (72%) dan in 2009 (69%) dankzij de forse toeristische groei. Ook is het aantal hotelkamers in de stad toegenomen, maar deze groei bleef ver achter (+4%) bij de groei van het aantal hotelovernachtingen (+14%) wat voor een betere kamervulling per hotel heeft gezorgd. De luxe hotels hebben daar het meest van geprofiteerd. Figuur 2.2 Kamerbezetting, aantal hotelkamers en overnachtingen van hotelgasten in Amsterdam

100

%

overnachtingen/ kamers 22.000

90

20.000

80

18.000 16.000

70

14.000

60

12.000

50

10.000

40

8.000

30

6.000

20

4.000

10

2.000

0

0 2001

2002

2003

2004

2005

kamerbezetting (%)

2006

2007

2008

overnachtingen (x1.000)

2009

2010

hotelkamers bron: O+S/CBS

De situatie in 2009 en 2010 is een herstelperiode van het toerisme na een dal in 2008. De laatste keer dat de Amsterdamse toeristische sector zich in een vergelijkbare herstelperiode bevond was vijf jaar gelden. Het verschil met de periode 2004-2005 is dat de toeristische groei van toen gepaard ging met relatief weinig toename van de hotelcapaciteit. Dit drukte op de kamerbezetting in Amsterdam die in 2006 tot een van de hoogste in Europa was gestegen (78%). Vanaf 2007 neemt het aantal hotelkamers in Amsterdam in een hoger tempo toe dan in de jaren daarvoor. Het aantal hotels met een bezettingsgraad van boven de 80% neemt af: van 51% in 2007 naar 32% in 2010. De meeste Amsterdamse hotels zijn op jaarbasis tussen de 50% en 80% bezet. Regionale hotels zijn overigens minder bezet dan de Amsterdamse hotels (zie tabel 2.3 en 2.4).

7

Respondenten (woordvoerders van hotels) geven zelf aan hoeveel procent van de kamers gemiddeld bezet

was in 2010 in hun hotels. Voor Amsterdam is vergelijking mogelijk met de voorgaande jaren. Voor de regio zijn alleen gegevens voor 2009 en 2010 beschikbaar.

22


Tabel 2.3 Gemiddelde kamerbezetting naar sterrenklasse hotels, Amsterdam (procenten) Amsterdam ster NHC

regio

Metropool

2009

2010

2009

2010

2009

2010

0-1 ster

64

68

50

51

61

64

2 sterren

72

75

58

50

68

70

3 sterren

74

75

59

51

71

70

4 sterren

69

72

59

65

66

69

5 sterren gemiddeld

58 69

70 72

x 57

x 56

60 66

69 68

N Amsterdam 2009=189; N Amsterdam 2010=194; N regio 2009=68; N regio 2010=77 x zeer laag respons

bron: O+S

Tabel 2.4 Hotels kamerbezetting, 2009 (procenten) Amsterdam ster NHC

2009

regio

Metropool

2010

2009

2010

2009

2010

tot 50%

11

8

26

31

15

14

50%-80%

69

60

72

67

70

62

meer dan 80%

20

32

2

2

15

24

totaal (%) totaal N (abs)

100 189

100 194

100 68

100 77

100 257

100 271 bron: O+S

2.3 Kamerprijzen stijgen in 2010 Hogere kamerbezetting in 2010 heeft de hoteliers ruimte gegeven om de kamerprijzen te verhogen (zie tabel 2.5). Vooral valt de prijsverhoging bij de luxe accommodaties op. Een jaar eerder hebben luxe accommodaties hun prijzen fors moeten verlagen om met de andere segmenten te kunnen concurreren. In 2010 is het prijsniveau van 2008 hersteld. 8

Tabel 2.5 Gemiddelde kamerprijzen per nacht naar sterklasse, (in euro’s) Amsterdam

regio

2009 2010 1-persoons- 2-persoons- 1-persoons- 2-persoonskamer kamer kamer kamer

2009 2010 1-persoons- 2-persoons- 1-persoons- 2-persoonskamer kamer kamer kamer

0-1 ster

46

72

51

78

52

69

52

74

2 sterren

62

78

65

89

47

74

54

80

3 sterren

85

98

89

104

73

94

69

87

4 sterren

115

130

132

149

96

101

113

114

5 sterren gemiddeld

165 74

202 92

184 82

203 104

x 68

x 86

x 77

x 92

N Amsterdam 2009=179; N regio 2009=66; N Amsterdam 2010=149; N regio 2010=54 X zeer laag respons

bron: O+S

8

Respondenten is gevraagd naar de reguliere gemiddelde kamerprijzen inclusief ontbijt, service en btw. Omdat

respons op deze vraag bij sommige stercategorieën nogal laag is moeten deze resultaten voorzichtig worden geïnterpreteerd.

23


2.4 Ontwikkeling aantal hotelgasten: perceptie hoteliers Respondenten (woordvoerders van hotels) is gevraagd of het aantal gasten in hun hotel is toegenomen, afgenomen of gelijk gebleven in de periode 2009-2010 en - indien er verandering is opgetreden – naar de reden daarvan. De antwoorden op deze vragen zijn in figuur 2.6 en 2.7 gepresenteerd. De meerderheid van de Amsterdamse en regionale hotels heeft aangegeven dat het aantal gasten in hun accommodatie is toegenomen in de periode 2009-2010. Wel geven Amsterdamse hoteliers relatief vaker aan dat ze meer gasten hebben geaccommodeerd dan de regionale hoteliers. Tabel 2.6 Hotels naar ontwikkeling van het aantal hotelgasten in de periode 2009-2010, (procenten)

100 90 80

% 13 22 19

70

aantal hotelgasten afgenomen

20 aantal hotelgasten gelijk gebleven

60 50 40 30

aantal hotelgasten toegenomen

68 59

20 10 0 Amsterdam

N Amsterdam 2010=167; N regio 2010=46

regio

bron: O+S

Het toegenomen aantal gasten is te danken de aantrekkende economie, aldus de meerderheid van de hoteliers. Ook een verbeterde marktpositie van het hotel, verbeteringen binnen het hotel en lage kamerprijzen hebben bijgedragen aan de toename van het aantal gasten (zie figuur 2.7a).

24


Figuur 2.7a Redenen, waarom aantal hotelgasten is toegenomen in periode 2009-2010

Een minderheid van hoteliers, en dan vooral in de regio (22%) had in 2010 te maken met een afname van het aantal gasten. Volgens deze groep was de afname van het aantal gasten in hun hotel voornamelijk te wijten aan de (nasleep) van de wereldwijde economische crisis (zie figuur 2.7b). Figuur 2.7b Redenen, waarom aantal hotelgasten is afgenomen in periode 2009-2010

2.5 Boekingen in Amsterdam via reserveringssysteem, in regio via internet In tabel 2.8 is te zien via welke kanalen bij hotels in Amsterdam en de regio is gereserveerd. In Amsterdam komen steeds meer reserveringen via een reserveringssysteem (36% in 2010). In de regio is dit boekingskanaal minder vaak in gebruik (20%) en is er relatief vaak telefonisch gereserveerd (29%). Ook internetboekingen zijn in de regio populairder (34%) dan in Amsterdam (26%).

25


Tabel 2.8 Reserveringen naar boekingskanaal en sterklasse van hotels, 2010 (procenten) reserveringssysteem

totaal VVV touroperators telefoon/ fax internet walk-in overig

abs.

0-1 ster

35

9

1

13

26

14

1

50

2 sterren

50

3

3

7

23

10

4

32

3 sterren

35

2

14

13

29

6

1

51

4 sterren

29

2

17

18

25

4

5

28

5 sterren

31

0

10

18

30

2

10

7

totaal Amsterdam 2010

37

4

8

13

26

9

2

168


36

2

10

12

29

9

2

189


35

2

9

15

28

9

2

211

totaal regio 2010

20

1

5

29

34

9

1

65

totaal regio 2009

22

2

6

28

31

7

4

68

bron: O+S

26


3 Toerisme in 2010 en eerste helft 2011

In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de ontwikkelingen van het toerisme in Amsterdam. Er wordt gekeken naar het aantal gasten en overnachtingen in de Amsterdamse hotels, naar het land van herkomst van de hotelgasten en hun verblijfsduur. Verder wordt de werkgelegenheid in de toeristische branches onder de loep genomen. Tot slot wordt gekeken naar de ontwikkelingen in het toerisme in de andere gemeenten rond Amsterdam.

3.1 Voorzichtig herstel toerisme in Amsterdam Amsterdam trok in 2010 5,3 miljoen hotelgasten, goed voor 9,7 miljoen overnachtingen (zie tabel 3.1). Dit was 1,2 miljoen overnachtingen meer dan in 2009 (+14%), maar ook 880.200 overnachtingen boven het vorige recordniveau van 2007 (+10%). Vergeleken met 2005 - het jaar wanneer het vorige evenement SAIL werd gehouden - is het toerisme in 9 Amsterdam met 22% toegenomen. Hotelgasten verbleven in 2010 gemiddeld 1,84 nachten in Amsterdam, iets langer dan in 2005 en in 2007 (1,82). Tabel 3.1 Hotelgasten en overnachtingen in Amsterdam, 2005-2010 x 1 mln. 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

SAIL

gasten

2009

2010 SAIL

overnachtingen

bron: CBS

3.2 Amsterdam loopt voor op landelijke en Europese trend in 2010 De afgelopen zes jaar zijn turbulent geweest voor de Amsterdamse toeristische sector met een periode van hoogconjunctuur, crisis, herstel en weer forse groei. Deze 9

In 2010 hebben 1,7 miljoen mensen op verschillende dagen SAIL bezocht, oftewel gemiddeld 340.000 bezoekers per dag. In 2005 was dat circa 300.000 bezoekers per dag. Bron: Evaluatie SAIL 2010, O+S.

27


conjunctuurgevoelige sector was ook de eerste sector in Amsterdam die in 2008 reageerde op de financiële crisis in de Verenigde Staten. Sinds de wereldeconomie weer aantrekt is de teruggang van 2008 ruimschoots gecompenseerd in Amsterdam. Ook in heel Nederland is het aantal overnachtingen toegenomen in de periode 2009-2010 (+7%), maar de cijfers liggen nog onder het recordniveau van 2007. Van alle hotelovernachtingen in Nederland in 2010 vond 29% in de hoofdstad plaats, relatief meer dan in 2009 (27%) en in 2007 (26%). De groeivoorsprong in Amsterdam op de landelijke trend is te danken aan de toename van het binnenlandse toerisme (+18%), terwijl het buitenlandse toerisme zowel landelijk (+12%) als in Amsterdam (+13%) bijna even snel is gegroeid. Wereldwijd heeft het toerisme zich sneller hersteld na de crisis dan eerder werd verwacht (+7%). In West-Europa (+3%) werd het herstel overigens vertraagd door luchtverkeersstoringen wegens de vulkaanuitbarsting in IJsland en de economische 10 onzekerheid in de eurozone. Ook voor 2011 zijn de verwachtingen positief, maar het tempo van toeristische groei zal waarschijnlijk iets afzwakken tot circa 2%-4% in Europa 11 en 3% in Nederland.

3.3 Groei toerisme in 2010 komt door Nederlanders, maar zwakt af in 2011 De toename van 1,2 miljoen hotelovernachtingen in Amsterdam in de periode 2009-2010 is voor een groot deel toe te schrijven aan hotelovernachtingen van Nederlanders (+281.000), Britten (+129.000), Italianen (+118.000), Spanjaarden (+113.000) en gasten uit de Verenigde Staten (+113.000). Ook bleef het aantal hotelovernachtingen van Duitsers, Fransen en Belgen – markten die tijdens de crisisperiode in opmars waren – toenemen (zie figuur 3.2a en 3.2b). Maar in relatieve zin valt vooral de groei van kleinere toeristisch minder bekende markten op: Afrika en Oceanië (samen +33%) en de delen van Amerika anders dan de Verenigde Staten (+28%). Binnen deze markten is de groei te danken aan Australië, Canada en Brazilië. De BRIC-landen – een snel groeiende markt samengesteld uit landen met opkomende economieën – laten in 2010 voor het vijfde achtereenvolgende jaar een toename zien (+9%). Deze totale toename komt echter door de drie landen: Brazilië (+41%), India (+26%) en Rusland (+17%). Het aantal overnachtingen van gasten uit China is afgenomen (-33%). In de eerste zes maanden van 2011 groeide het aantal hotelovernachtingen in Amsterdam met gemiddeld 1,8%, aldus de nog voorlopige cijfers van het CBS. De groei werd afgezwakt door kortere verblijfsduur in hotels - het mogelijke gevolg van de 12 prijsstijging. Ook daalde het binnenlandse toerisme en het toerisme uit Europese landen, zoals Groot-Brittannië, Spanje, Frankrijk en Italië - markten die in 2010 juist fors zijn toegenomen.

10

Bron: UNWTO Tourism Highlights 2011. Bron: Het Nederlands Bureau voor Toerisme (NBTC) en The World Tourism Organisation (UNWTO). 12 Het internationale hotel marketingbureau Hotels.com signaleert een prijsverhoging van hotelkamers in Amsterdam van 8% in de eerste zes maanden van 2011 ten opzichte van dezelfde periode in 2010. 11

28


Figuur 3.2 a Hotelgasten in Amsterdam naar herkomstland, 2010

3%

3%

5%

21%

16%

4%

15%

5%

Nederland Groot-Brittannië Verenigde Staten Duitsland Frankrijk Spanje Italië BRIC-landen** overig Europa overig Azië Afrika en Oceanië overig Amerika

6% 10% 6%

7%

bron: CBS

Figuur 3.2b Groei hotelovernachtingen per land van herkomst (gesorteerd op groeipercentages in 2010)

% 40 30 20 10 0 -10

2010 t.o.v. 2009

to ta al

Ita lië

Sp an N ed je er la nd Fr an kr ijk Ve D re uits ni gd lan d e St at en G ro ot Az -B rit ië ta ov nn er ië ig Eu ro pa BR IC -la nd en **

Af rik a

en O ce ov an er ig i Am ë er ik a

-20

jan-jun 2011* t.o.v. jan-jun 2010

*) voorlopige cijfers. **) BRIC-landen: Brazilië, Rusland, India en China

.bron: CBS

29


3.4 Meer dan één miljoen overnachtingen in augustus 2010 De piek van het aantal hotelovernachtingen in 2010 kwam in augustus, toen een record van meer dan één miljoen overnachtingen werd bereikt (zie figuur 3.3). Maar ook in de maanden april, mei, juni, juli, september en oktober werden recordaantallen van boven de 800.000 overnachtingen geboekt. Figuur 3.3 Hotelovernachtingen in Amsterdam per maand

x 1.000 1.100 1.000 900 800 700 600 500 400 jan

feb

mrt

apr

mei 2010

jun

jul 2009

aug

sep

okt

nov

dec

2007 bron: CBS

De evenementen rond SAIL en een aantal grootschalige internationale congressen in Amsterdam hebben daartoe bijgedragen, maar ook de toename van de hotelcapaciteit in de stad. Tussen juli 2007 en juli 2010 zijn er in Amsterdam per saldo circa 2.400 hotelkamers (+8%) en bijna 6.000 bedden (+14%) bijgekomen. Amsterdam telde medio 2010 370 hotels, met in totaal circa 21.700 kamers en 47.700 bedden. De gemeente Amsterdam heeft als doelstelling de hotelcapaciteit met 9.000 kamers uit te breiden 13 tussen 2007 en 2015. Forse groei van het aantal overnachtingen in de periode 2009-2010 heeft voor een betere kamervulling in hotels gezorgd: de gemiddelde kamerbezetting is met vier procentpunten toegenomen tot 72% in 2010. De bezetting van hotelbedden is in deze periode ook met vier procentpunten toegenomen tot 61% (zie tabel 3.4). Vergeleken met het peiljaar 2007 waren Amsterdamse hotels gedurende 2010 iets minder bezet, behalve in augustus toen de gemiddelde bedbezetting steeg tot 79%, hoger dan het niveau van het vorige recordjaar 2007 (74%).

13

30

Bron: Nota Hotelbeleid 2007-2010, Economische Zaken Amsterdam.


Tabel 3.4 Hotelgasten, overnachtingen, verblijfsduur en de gemiddelde bedbezetting in Amsterdamse hotels, 2010-2011 gasten

overnachtingen

verblijfsduur

gemiddelde bedbezetting (%)

1 kw 2010

1.087.886

1.934.601

1,78

49

2 kw 2010

1.396.803

2.561.244

1,83

64

3 kw 2010

1.517.692

2.912.129

1,92

72

4 kw 2010

1.280.765

2.316.668

1,81

58

totaal 2010

5.283.146

9.724.643

1,84

61

1 kw 2011*

1.092.000

1.908.200

1,75

49

2 kw 2011*

1.479.800

2.666.800

1,80

68 *) voorlopige cijfers. bron: CBS

3.5 Stijging kamerprijzen op alle hotelsegmenten De groeiende vraag naar hotelkamers en de toegenomen bezetting hebben hoteliers in 2010 de ruimte gegeven om hun kamerprijzen te verhogen, na twee jaar van prijsverlaging door zware prijsconcurrentie in 2008 en 2009 (zie figuur 3.5). De 14 kamerprijzen in 2010 waren echter nog onder het niveau van 2007 en 2008. Figuur 3.5 Ontwikkeling overnachtingen, hotelbedden, bedbezettingsgraad en kamerprijzen naar sterklasse hotels in periode 2009-2010, Amsterdam 20

%

18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 hotels 0-2 sterren overnachtingen

hotels 3 sterren aantal bedden

hotels 4-5 sterren bedbezetting

totaal

kamerprijs (2-persoonskamer)

bron: CBS/O+S

14

Volgens de Hotel Price Index (HPI), die door het internationale hotel marketingbureau Hotels.com jaarlijks wordt berekend, zijn hotelprijzen in Amsterdam met gemiddeld 8% toegenomen in de periode 2009-2010. Deze berekening is gebaseerd op de prijzen van hotelkamers geboekt via de website www.hotels.com (hotels met twee tot en met vijf sterren). Volgens de O+S hotelenquête onder 194 Amsterdamse hotels is de prijs voor een gemiddelde eenpersoonskamer in de periode 2009-2010 met 10% toegenomen en de prijs voor een tweepersoonskamer – met 12%.

31


Luxe accommodaties (4-5 sterren) - het grootste marktsegment in Amsterdam met meer dan 40% van alle bedden en overnachtingen – hebben in 2010 een relatief grote toename van zowel capaciteit, als vraag en prijs geboekt. In de periode 2009-2010 is het aantal bedden hier met bijna 1.000 toegenomen (+5%) en het aantal overnachtingen is met ruim een half miljoen (+16%) gestegen (zie figuur 3.5). Dit resulteerde in een betere 15 bedbezetting (58%) en uiteindelijk in een prijsverhoging. In 2009 hebben luxe accommodaties het meest hun prijzen moeten verlagen om met andere segmenten te concurreren. Dit was het gevolg van het wegblijven van Britten en Amerikanen – belangrijke toeristische markten in luxe hotels. In 2010 waren de Amerikaanse en de Britse markten weer in de lift en verbleven er meer Nederlanders in een luxe accommodatie dan in 2009. Ook is het aantal overnachtingen met een zakelijke reden in luxe hotels toegenomen dankzij het herstel van de economie. De 3-sterrenhotels, die 29% van de beddencapaciteit in Amsterdam bieden, hebben in 2010 ook betere resultaten geboekt dan in 2009. De beddencapaciteit is hier met 5% toegenomen en dankzij de toename van een kwart miljoen overnachtingen (+9%) is de bedbezetting hier gestabiliseerd op 61%, na een afname in 2009. De groei van het aantal overnachtingen in dit segment is voor meer dan 90% te danken aan Nederlanders en in beperkte mate aan Duitsers en Brazilianen. Gezien de net gestabiliseerde bezetting waren 3-sterrenhotels nog voorzichtig met een prijsverhoging in 2010 (+5%). Budgetaccommodaties (0-2 sterren) - een iets kleiner marktsegment dan de 3sterrenhotels (27% van alle bedden) – slaagden er in 2010 in om de tegenslag van een jaar daarvoor te compenseren. De capaciteit van dit segment is vrijwel gelijk gebleven, maar het aantal overnachtingen is in de periode 2009-2010 met 369.000 toegenomen (+16%). Budgetaccommodaties zijn vooral populair onder Nederlanders, Britten en andere Europese toeristen. Opmerkelijk is dat in 2010 het aantal overnachtingen van Nederlanders hier is afgenomen (-12%). De groei komt door Italianen, Fransen, Spanjaarden en Britten. De gemiddelde bedbezetting is hier het meest van alle hotelsegmenten toegenomen van 58% in 2009 tot 66% in 2010. De prijs voor een 16 tweepersoonskamer is verhoogd met gemiddeld 12%.

3.6 Lichte groei aantal banen in toeristische sector

17

Op 1 januari 2011 telde de Amsterdamse toeristische sector in totaal 50.100 banen, bijna 780 meer (+2%) dan een jaar eerder (zie figuur 3.6). Het aantal grote banen (12 uur en meer per week) is met 1% toegenomen tot 37.000 en het aantal kleine banen (minder dan 12 uur per week) is met 4% gegroeid tot 13.100. Door de afname van het aantal toeristen in 2008 en een dalende horecaomzet in 2009 en 2010 zijn ondernemers voorzichtig

15

Bron: O+S enquête onder 194 Amsterdamse hotels, voorjaar 2011. Bron: enquête O+S onder 194 Amsterdamse hotels, voorjaar 2011. 17 Tot de toeristische sector worden de volgende branches gerekend: horeca, cultuur en recreatie (o.a. musea, amusement), personenvervoer (o.a. taxi), reisbureaus, detailhandel in souvenirs e.d. Het toerisme heeft een onmiskenbaar stimulerend effect op het aantal banen in deze branches, hoewel ze niet altijd direct door het toerisme tot stand zijn gekomen. 16

32


18

geworden met het aannemen van nieuw personeel. Zowel het aantal grote als kleine banen in de toeristische sector groeit minder snel dan in de andere sectoren in 19 Amsterdam. Per branche gekeken groeit het aantal banen bij eetgelegenheden (cafés, restaurants, fastfood) in Amsterdam (+3%), terwijl bij reisorganisaties het aantal banen afneemt (-4%). Ook valt op dat hoewel het aantal logiesbedrijven (hotels, pensions, campings) is toegenomen, het totale aantal banen in deze sector gelijk is gebleven tussen 1 januari 2010 en 1 januari 2011. In tegenstelling tot dit totaal beeld is het aantal grote banen in deze branche gedaald (-2%) en het aantal kleine banen is toegenomen (+12%). Figuur 3.6 Grote en kleine banen in toeristische bedrijfstakken, Amsterdam op 1 januari 2001-2011 28.000 24.000 20.000 16.000 12.000 8.000 4.000 0 2001

2002 logies

* exclusief logies

2003 horeca*

2004

2005

2006

personenvervoer

2007

2008

2009

cultuur en recreatie

** reisorganisaties, toeristische goederen

2010

2011

overig** bron: O+S

3.7 Zakelijke en congresmarkten in de lift Na de afname van het aantal hotelovernachtingen met een zakelijke reden in 2008 en 2009 trekt de Amsterdamse zakelijke markt in 2010 weer aan (+12%). Dit betekent 355.000 zakelijke hotelovernachtingen meer dan in 2009. In 2009 daalde het aantal zakelijke overnachtingen in Amsterdam met 8% en een jaar daarvoor was de daling 2% als reactie op de wereldwijde conjunctuurveranderingen in deze periode. Het herstel van de zakelijke markt loopt wat achter bij de toename van het recreatieve toerisme: het aandeel zakelijke overnachtingen in het totaal aantal overnachtingen is gedaald van 40%

18

In 2009 daalde de totale horecaomzet in Nederland met 5% ten opzichte van 2008. In 2010 was de daling 2%. In het derde en vierde kwartaal van 2010 was echter een stijging van circa 1% te zien in de horecaomzet van grote steden, waaronder Amsterdam. De meerderheid van Nederlandse horecaondernemers geeft aan dat ze in 2010 heeft bezuinigd op personeel en inkoop en geïnvesteerd in promotie en activiteiten om omzetdaling tegen te gaan. Bron: Koninklijke Horeca Nederland/ Horecabarometer, Synovate in opdracht van Bedrijfschap Horeca en Catering. 19 Het gemiddelde groeitempo van het totaal aantal grote banen in Amsterdam was 2% en die van kleine banen 7% in de periode 2009-2010. Bron: O+S.

33


in 2008 naar 36% in 2009 en naar 35% in 2010 (landelijk van 48% in 2008 naar 45% in 2009 en 43% in 2010). Bijna tweederde van de zakelijke overnachtingen in Amsterdam vindt plaats in luxe accommodaties (4-5 sterren). Hier is het aantal zakelijke overnachtingen ook het meest toegenomen in de periode 2009-2010 (+17%). Het middensegment heeft een toename van 9% geboekt, terwijl budgetaccommodaties kampten met een daling van 4%. De drukste maanden voor zakelijk bezoek in 2010 waren augustus en september. Over het algemeen is 18% van de zakelijke hotelovernachtingen verbonden aan 20 internationale zakelijke bijeenkomsten. Het aantal van dergelijke bijenkomsten in Amsterdam is in de periode 2009-2010 met 17% toegenomen tot 645. Het aantal grootschalige (300 deelnemers of meer) internationale congressen in Amsterdam is 21 toegenomen van 126 in 2009 naar 131 in 2010. Het aantal kleinere congressen 22 (minimaal 50 deelnemers) is gestegen van 98 naar 104.

3.8 Toename bezoek aan musea en attracties De meeste Amsterdamse musea en attracties registreren in 2010 een groei van het aantal bezoekers ten opzichte van 2009. Het niveau van het recordjaar 2007 is echter nog niet overal hersteld na de forse terugloop in 2008 en 2009, als gevolg van de economische recessie en het dalende toerisme. Rondvaart is al jaren de veruit populairste attractie in Amsterdam (zie tabel 3.7). De deelname aan rondvaarten nam min of meer proportioneel toe (+9) met het groeiende toerisme. Daarnaast boekten ook de Diamantslijperijen (+12%), de Amsterdam ArenA (+11%) en het Anne Frankhuis (+7%) een opmerkelijke toename van het aantal bezoekers. Holland Casino Amsterdam (-7%) en Artis (-6%) zijn juist minder populair geworden.

20

Dit zijn bijenkomsten opgenomen in de databank van het Amsterdam Toerisme en Congres Bureau (ATCB), die minimaal twee dagen duren, minimaal 40 deelnemers tellen, waarvan eenderde uit het buitenland. Bron: Kerncijfers Amsterdam als congresbestemming, ATCB. 21 Bron: Union of International Associations (UIA). UIA registreert congressen met minimum 300 deelnemers, waarvan minimaal 40% uit andere landen komt. Het aantal landen moet minimaal vier zijn en het congres moet minstens drie dagen duren. 22 Bron: International Congress and Convention Association (ICCA). ICCA registreert congressen die zijn georganiseerd op een reguliere basis (dus éénmalige bijeenkomsten worden niet meegeteld), tellen minimaal 50 deelnemers uit minimaal drie landen.

34


Tabel 3.7 Bezoekers (x 1.000) aan de meest bezochte musea en attractiepunten in Amsterdam, 2010 2010 verandering t.o.v. 2009 (%) rondvaarten

3.072

9

Amsterdam ArenA

1.818

11

Van Goghmuseum

1.430

-1

Artis en Aquarium

1.135

-6

Anne Frankhuis

1.051

7

Rijksmuseum

896

2

Holland Casino Amsterdam

803

-7

Hermitage*

650

3

Diamantslijperijen van DFA

622

12

Madame Tussauds Amsterdam

587

6

*) Opening Grote Hermitage 20 juni 2009. bron: musea/ATCB

3.9 Forse groei toerisme in Metropoolregio Amsterdam treedt sinds enkele jaren samen met de regio internationaal als één toeristisch product naar buiten om onder andere het bezoek van buitenlandse toeristen te 23 stimuleren. Naast de Amsterdamse hotelcapaciteit telt de Metropoolregio nog circa 200 hotels, 10.000 kamers en 20.000 bedden in de regiogemeenten, waarvan het grootste deel is geconcentreerd rond de luchthaven Schiphol, in het stadscentrum van Haarlem en de badplaats Zandvoort. Het effect van de samenwerking is over een aantal jaren te beoordelen, maar de resultaten in de periode 2009-2010 lopen vooruit op de landelijke trend. In 2010 vonden in de regio 3,4 miljoen overnachtingen plaats, waarvan 2,1 miljoen in de gemeenten rondom Amsterdam (Amstel-Meerlanden en Waterland samen). Met de 9,7 miljoen hotelovernachtingen die in 2010 in Amsterdam plaatsvonden heeft de Metropoolregio 39% van alle hotelovernachtingen in Nederland, naar verhouding meer dan in 2008 ( 35%) en in 2009 (37%). Zowel in Amsterdam (+14%), als in de regiogemeenten (+16%) groeide het aantal hotelovernachtingen in de periode 2009-2010 sneller dan landelijk (+7%). Vooral valt de forse toeristische toename op in de gebieden Amstel-Meerlanden en Waterland, zowel in absolute zin (+ 346.000) als relatief (+20%).

23

Dit werd in 2008 vastgelegd in het ‘Toeristisch Actieplan Metropoolregio Amsterdam’ (TAMA).

35


Kaart 3.8 Hotelovernachtingen per COROP-gebied in Metropoolregio Amsterdam, 2010 Groei hotelovernachtingen in de periode 2009-2010 groei daling

Aantal hotelovernachtingen in 2010 minder dan 250.000 250.000 tot 1.000.000 1.000.000 tot 5.000.000 meer dan 5.000.000

Waterland IJmond Zaanstreek

+20%

+ 7% +28%

Agglomeratie Haarlem

Flevoland

AMSTERDAM

+10%

+14%

+13%

Amstel-Meerlanden +20%

Het Gooi en Vechtstreek +12%

bron: CBS/ bewerking O+S

36


4 Bijlage 1

Tabel 4.1 Hotels naar stadsdeel (indeling 2008) en sterklasse, 1 juli 2011

Centrum Westpoort

0-1 ster

2 sterren

3 sterren

4 sterren

5 sterren

totaal

108

52

47

23

8

238

.

.

1

.

.

1

Westerpark

.

.

1

1

.

2

Oud-West

4

4

15

3

1

27

Zeeburg

3

2

.

.

1

.

Bos en lommer

.

.

.

1

.

1

De Baarsjes

.

.

.

.

.

.

Amsterdam-Noord

2

.

2

2

.

6

Geuzenveld-Slotermeer

1

.

0

1

.

2

Osdorp

1

.

1

.

.

2

Slotervaart

.

.

2

3

.

5

Zuidoost

.

.

2

.

.

2

Oost-Watergraafsmeer

3

.

2

3

.

8

16

16

23

11

3

69

3

2

1

3

.

9

140

74

97

52

12

Oud Zuid Zuideramstel totaal

375 bron: O+S

Tabel 4.2 Hotelkamers naar stadsdeel (indeling 2008) en sterklasse, 1 juli 2011

Centrum Westpoort Westerpark

0-1 ster

2 sterren

3 sterren

4 sterren

5 sterren

totaal

1.847

1.130

3.040

3.210

1.895

11.122

.

.

180

.

.

180

.

.

130

60

.

190

Oud-West

225

63

571

335

392

1.586

Zeeburg

209

.

.

408

.

617

Bos en Lommer

.

.

.

188

.

188

De Baarsjes

.

.

.

Amsterdam-Noord

11

.

238

Geuzenveld-Slotermeer

70

.

Osdorp

17

.

Slotervaart

.

.

Zuidoost

.

.

24

Oud-Zuid Zuideramstel


totaal

.

.

307

.

556

.

175

.

245

166

.

.

183

306

668

.

974

266

.

.

266

.

599

609

.

1.232

246

443

1.015

949

696

3.349

315

48

31

1.087

.

1.481

2.964

1.684

6.542

7.996

2.983

22.169 bron: O+S

37


Tabel 4.3 Hotelbedden naar stadsdeel (indeling 2008) en sterklasse, 1 juli 2011 0-1 ster

2 sterren

3 sterren

4 sterren

5 sterren

totaal

Centrum

5.588

2.465

6.256

6.373

3.757

24.439

Westpoort

.

.

380

.

.

380

Westerpark

.

.

274

124

.

398

Oud-West

784

124

1.154

671

998

3.731

Zeeburg

712

.

.

816

.

1.528

Bos en lommer

.

.

.

433

.

433

De Baarsjes

.

.

.

.

.

.

20

.

485

616

.

1.121

172

.

.

383

.

555

72

.

362

.

.

434

.

.

659

1.350

.

2.009

Amsterdam-Noord Geuzenveld-Slotermeer Osdorp Slotervaart Zuidoost

.

.

544

.

.

544

49

.

1.181

1.248

.

2.478

Oud Zuid

651

1.087

2.054

1.866

1.392

7.050

Zuideramstel

687

98

62

2.418

.

3.265

8.735

3.774

13.411

16.298

6.147

48.365


totaal

bron: O+S

Tabel 4.4 Hotels naar sterrenklasse per subregio, Metropoolregio Amsterdam 2011 0-1 ster

2 sterren

3 sterren

4 sterren

5 sterren

totaal

Amstel-Meerlanden

5

1

8

17

1

32

Flevoland-

2

2

6

2

.

12

Gooi en Vechtstreek

3

3

6

7

.

19

31

12

11

9

.

63

7

3

6

5

.

21

18

7

9

3

.

37

agglomeratie Haarlem IJmond Waterland Zaanstreek

4

1

4

1

.

10

regio totaal

70

29

50

44

1

194

Amsterdam

140

74

97

52

12

375

totaal Metropool

210

103

147

96

13

569 bron: O+S

Tabel 4.5 Hotelkamers naar sterrenklasse per subregio, Metropoolregio Amsterdam 2011

Amstel-Meerlanden Flevoland-

0-1 ster

2 sterren

3 sterren

4 sterren

5 sterren

totaal

295

230

990

3.410

279

5.204 459

8

17

231

203

.

43

64

185

488

.

780


237

195

198

985

.

1.615

IJmond

124

43

200

374

.

741

Waterland

156

156

249

230

.

791

Zaanstreek

82

6

109

159

.

356

Gooi en Vechtstreek

regio totaal

945

711

2.162

5.849

279

9.946

Amsterdam

2.964

1.684

6.542

7.996

2.983

22.169

totaal Metropool

3.909

2.395

8.704

13.845

3.262

32.115 bron: O+S

38


Tabel 4.6 Hotelbedden naar sterrenklasse per subregio, Metropoolregio Amsterdam 2010

Amstel-Meerlanden

0-1 ster

2 sterren

3 sterren

4 sterren

5 sterren

totaal 10.544

753

460

1.842

6.913

576

Flevoland-

18

35

464

406

.

923

Gooi en Vechtstreek

77

126

364

1.015

.

1.582


589

392

424

2.122

.

3.527

IJmond

369

77

385

827

.

1.658

Waterland

356

320

509

486

.

1.671

Zaanstreek

246

11

218

318

.

793

regio totaal

2.408

1.421

4.206

12.087

576

20.698

8.735

3.774

13.411

16.298

6.147

48.365

11.143

5.195

17.617

28.385

6.723

Amsterdam totaal Metropool

69.063 bron: O+S

39


40


5 Bijlage 2

Jaarlijkse enquête Gastenaccommodaties 2011 Voor Hotels, Campings, Appartementen, Botels, Hostels en Tehuizen.

De vragen hieronder hebben betrekking op de huidige situatie van uw accommodatie (voorjaar 2011). 1. Zou u onderstaande gegevens willen controleren en indien nodig aanpassen? Wijzingen en aanvullingen «PREG»

1. Politie codenummer 2. Naam bedrijf

«HOTNAAM»

3. Adres

«STRAAT» «HUISID»

4. Postcode en plaats

«POSTCODE» «PLAATS»

5. Algemeen telefoonnummer

«TELEFOON»

6. Algemeen faxnummer

«FAX»

7. Algemeen e-mailadres

«EMAIL»

8. Website (zonder www.)

«WEBSITE»

9. Contactpersoon 10. Aantal sterren volgens Benelux-

«BCSTER»

classificatie 11. Aantal sterren volgens Ned.Hotel

«NHC»

Classificatie

2. Zou u onderstaande tabel op basis van de huidige situatie volledig willen invullen? aantal slaapplaatsen

aantal ruimten (kamers, appartementen, slaapzalen, -ruimten in woonboten *)

(exclusief bijzetbedden) 1-persoons

x 1=

2-persoons **

x 2=

3-persoons

x 3=

4 of meer-persoons Totalen Kampeerplekken * voor zover appartementen/woonboten eigendom zijn en per dag of week worden verhuurd ** zowel met 1 tweepersoonsbed als met 2 losse bedden

41


Uw accommodatie in 2010 De vragen hieronder hebben betrekking op de situatie in 2010. 3. Wat was de gemiddelde prijs voor 1- en/of 2-persoonskamer (inclusief ontbijt, service en b.t.w.) over 2010 in uw accommodatie? a. 1-persoonskamer b. 2-persoonskamer

€ €

4. Wat was in 2010 uw gemiddelde kamerbezetting? _______________% (gemiddeld percentage verhuurde kamers / units)

5. Kunt u aangeven hoe in 2010 het bezoek aan uw bedrijf was samengesteld? zakelijk bezoek

_____%

recreatief bezoek _____%

6. Is deze vestiging in 2010 van eigenaar veranderd? ja nee

7. Hoeveel dagen was uw accommodatie in 2010 gesloten? __________dagen 8. Via welke kanalen werden in 2010 de boekingen voor uw accommodatie gedaan? (zonodig schatten, svp gehele percentages en geen kanalen samenvoegen)

percentage reserveringssystemen

%

VVV

%

touroperators

%

rechtstreeks via telefoon, fax

%

rechtstreeks via internet

%

walk-in

%

anders, namelijk ________________________________________________________

totaal

42

% 100%


9 Is het aantal hotelgasten in uw accommodatie in 2010 toegenomen in vergelijking met ja , toegenomen nee , gelijk gebleven ga door naar vraag 12 nee , afgenomen ga door naar vraag 11 weet niet

10 Wat is er volgens u de reden dat het aantal hotelgasten in uw bedrijf in 2010 is toegenomen?

_____________________________________________________________________ 11 Wat is er volgens u de reden dat het aantal hotelgasten in uw bedrijf in 2010 is afgenomen?

_____________________________________________________________________

12 Eventuele opmerkingen: X

43

2011

Recommend Documents